Jlieuwc £ciJtsrl)e (Courant RUSSEN VORMEN EEN POLITIESTAAT IN OOST-DUITSLAND Wist U VRIJDA^ 7 OCTOBER 1949 BUREAUX: Hogewoerd 103. Dir. en redactie: Tel. 20408. Abon nementen: Tel. 22710. Advertentie afdeling: Tel. 23375. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: ƒ4.15 p. kwartaal; ƒ1.35 per maand; ƒ0.32 per week. ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per milimeter. (Bü contract belangrijke korting). DIRECTIE: F. DIEMER. c HRISTELIJ K-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Staatüasucfc ls ghfbitocn mijn bert in tegenspeel" Dertigste jaargang No 7936 Leidse Spoorwegwerken in volle gang Zie pag. 3 AMERIKA BESCHULDIGT Slechts één mogendheid legt hinderpalen op de vredesweg De Amerikaanse onder-minister van Buitenlandse Zaken, James Webb, heeft Rus land ervan beschuldigd, dat het de Oost-Duitse bezettingszone gemaakt heeft tot een politiestaat, die zich slechts door middel van onderdrukking handhaaft. De beschuldigingen der Sowjets, dat het Westen verantwoordelijk is voor de verdeling van Duitsland wordt van de hand gewezen. Zoals men weet, was de Russische aanklacht, vervat in nota's, die aan de drie Westelijk mogendheden dezer dagen waren overhandigd. In de verklaring van Webb wordt Voorts gezegd: De Ver. Staten verwerpen het streven der Sowjet Russische regering, om de democratische volken van Europa de Russische visie op de loop der gebeur tenissen en het Sowjet Russische plan van actie op te leggen. De Ver. Staten zullen niet toestaan, dat één enkele mogend heid voortdurend hinderpalen legt op alle, naar een democratische vrede lei dende, wegen. Alle pogingen der Westelijke mogend heden om Duitsland onder één regering Amerik. ambassadeurs uit Oost-Europa naar Londen „IJzeren-gordijn-conferentie in Britse hoofdstad. De Amerikaanse ambassadeurs in ze ven Oost-Europese landen zijn voor over leg op 24 October naar Londen ontbo den. Op de Amerikaanse ambassade wordt gezegd, dat de officiële benaming van de conferentie der ambassadeurs zal zijn: „IJzeren-Gordijn-conferentie". De leidende Amerikaanse diplomaten uit de Sowjet-Unie, Polen, Tsjechoslowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en ook Joegoslavië, zullen naar Londen gaan. Men verwacht, dat besprekingen zullen worden gevoerd over ihet probleem, hoe de anti- Amerikaanse propaganda in de betrokken landen het best bestreden kan worden. Ongetwijfeld zal ook Joegosla vië te sprake komen. Tito dunt Kominform- legaties in Belgrado uit Het Joegoslavische ministerie van Bui- telandse Zaken te Belgrado heeft gisteren acht employé's van de Poolse ambassade bevolen het land te verlaten. Vijf Tsje- choslowaakse diplomaten kregen een gelijkluidend bevel. Nog geen week ge leden gaf Tito aan négen leden van de Hongaarse legatie opdracht om binnen 24 uur het land te verlaten. Polen en Tsjechoslowakije hebben nu nog één officiële vertegenwoordiger in Belgrado en Hongarije nog drie. Cadeautjes gaan naar Tito terug Leden van de Unie van Tsjechoslo- waakse Strijders voor de Vrijheid, die in oorlogstijd partisanen waren, zullen Joe goslavische decoraties aan de Tito-rege- ring terugzenden. In strijd met internationaal fatsoen? Sowjets mishandelen Amerik. burgers. De Ver. Staten hebben de Sowjet-Unie «en, jn krachtige bewoordingen gesteld, protest doen toekomen tegen de ..erger lijke" behandeling van Amerikanen, die naar de Sowjet-zone van Duitsland wa ren afgedwaald. De Amerikaanse ambas sadeur in de Russische hoofdstad, admi raal Kirk. heeft de nota aan het Sowjet- rninisterie van Buit. Zaken overhandigd. De nota noemt het geval van twee Amerikaanse studenten, die tijdens een fietstocht verdwaalden en acht weken in de Sowjet-zone wérden vastgehou den. Amerikaanse onderdanen worden gearresteerd, soms ellendig mishandeld en ten slotte vrijgelaten zonder enige tenlastelegging, uitlegging of excuus. Deze behandeling was in strijd met de meest elementaire maatstaven van internationaaal fatsoen, aldus deze nota. Ook aanzoek van rood China aan Nederland De Nederlandse vertegenwoordiger te Peking, dr J. Vixseboxse, heeft thans ook een officiële brief ontvangen van de nieuwbenoemde communistische minis ter van Buitenlandse Zaken in China, Vsjoe en Lai, waarin de wens wordt uit gesproken, dat de communistische rege ring met alle landen, van de wereld di plomatieke betrekkingen zal onder houden. Verfijnde kwellingen in Oost-Europese staten Sowjets spiegelen zich aan de Nazi's Sir Hartley Shawcross, de Britse afge vaardigde in de politieke commissie der V.N. heeft bij het debat over de schen dingen der mensenrechten in Hongarije, Bulgarije en Roemenië geadviseerd, deze kwestie te verwijzen naar het Interna tionaal Gerechtshof. Vermoedelijk komt de aangelegenheid op de volgende zitting van de Assemblée opnieuw aan de orde. Shawcross verklaarde, dat verfijnde kwellingen zoals „krankzinnigmakende, eenzame opsluiting" in de Oost-Europese staten gebruikt worden, om bekentenissen af te dwingen, van personen, die uit de gunst der communisten geraakt zijn. Op schokkende wijze gelijkt dit alles op het procédé van nazi-Duitsland. Het proces tegen kardinaal Mindszenty was een cari- catuur van wettelijke procesvoering. Joegoslavië heeft bij de juridische com missie van de V.N. een voorstel inge diend, strekkende tot verzet tegen elke poging van een staat, om zich te mengen in de binnen- of buitenlandse aangele genheden van een ander land: dus binnen het vreemde gebied geen burgeroorlog verwekken of daden van terreur veroor- Een boer in Udenhout ontdekte gis teravond een wild zwijn tussen zijn var- Hij wist het dier te vangen. te verenigen, hebben slechts gedeeltelijk succes opgeleverd, „omdat de Sowjet- Unie zich koppig tegen elk opbouwend voorstel, dat sinds 1945 door de Weste lijke mogendheden is gedaan, heeft ver- Ook is het duidelijk, dat elk voorstel der Westelijke geallieerden is gestrand op de onwrikbare eis der Sowjet-Unie, dat Oost-Duitsland op unilaterale wijze zou worden behandeld. De Sowjet-Unie heeft in het, door haar bezette, Oost- Duitsland een dictatoriaal bewind tót stand gebracht, een semi-mil. Duitse for matie opgebouwd, het vrije economische leven door wurgende maatregelen ver stikt, de natuurlijke en industriële hulp bronnen van haar bezettingszone geplun derd en de concentratiekampen weer in gevoerd. In het algemeen heeft zij der gelijke levensvoorwaarden in Oost-Duits land doen ontstaan, dat honderd duizen den Duitse ingezetenen zijn gevlucht Dit zijn de redenen, waardoor een voortdurende scheiding is ontstaan tus sen Oost- en West-Duitsland en die ertoe hebben geleid, dat de, in de overeen-^ komst van Postdam neergelegde, doelein-' den voor het bereiken van democratie, vrede en welvaart voor Duitsland niet konden worden verwezenlijkt. Evenals Tsjechoslowakije, heeft thans ook Polen geprotesteerd tegen de vor ming van de West-Duitse regering. Daders van twee A'damse roofovervallen gepakt Neergeslagen expediteur mocht eindelijk spreken Enkele uren nadat die Amsterdamse pollit'ie (zoals gasteren in een deel onzer edities mog kon worden gemeld) de da ders van de roofoverval op de spaar bank aan de Ceintuurbaan had gearres teerd, is ook de dader van de goed tien dagen geleden gepleegde aanslag op de Keizersgracht gegrepen. De toen neer geslagen 40-j. expediteur S. mocht op last v'an de behandelend hoogleraar in het ziekenhuis niet worden verhoord en ook toen hij al naar huis was terugge keerd, verzuimde het ziekenhuis dat aan de politie mede te delen. Gisteren kon S. echter worden gehoord en dat leidde direct tot de arrestatie van de 23-j. los- werkman W., die inmiddels bekend heeft. Over de andere overval is nog .mee gedeeld, dat de sohuld der bedde arres tanten, de jeugdige gebroeders J. H. M. en H. M., thans vaststaat, hoewel zij nog niet hebben bekend. Dus toch niet? Volgens een Reutertelegram uit Can berra heeft de Australische minister van buitenlandse zaken, Evatt, in het parle ment ontkend, dat er sprake zou zijn van 'n gemeenschappelijk Nederlands-Austra lisch bewind over Nieuw-Guinea. Wetsontwerp Wetensch. onderzoek aangenomen De Tweede Kamer heeft vanmiddag met 58 tegen 21 stemmen het wetsont werp tot bevordering van het zuiver- wetenschappelijk onderzoek aangenomen.. Tegen stemden de AR, CH, SGP en mejuffrouw Tendeloo (PvdA) (Zie ook pag 4.) De Am snik. generaal Dooliittle, die zo als we gisteren in een deel onzer edities aankondilgden, per K.L.M. op Schiphol landde, brengt zijn bezoek voor zaken. De krater van de vulkaan Slamat op Java, uit de lucht gezien. De gloeiende as, lava en zwaveldamp, die de berg uitspuwt, hebben sedert eii weer enkele mensen het leven gekost. Het grootste deel van de vlakte bestaat niet uit nieuwe lava, maar is de kale bergrug bove Na het aftreden van Queuille Franse vakbonden vormen éen front voor loonsverhoging De communist Thorez wil de trom roeren in nieuwe regering Zoals wij gisteren nog hebben gemeld, is het Franse kabinet afgetreden. Blijkbaar beeft President Auriol de premier Queuille niet kunnen overreden, de beslissing i'er het kabinet aan het parlement over te laten. Queuille was bevreesd, dat een debat het parlement de breuk tussen de partijen in de coalitieregeling volledig maken, waardoor het dus vrijwel ogelijk zou worden een nieuwe re gering te vormen. Herriot, de voorzitter van de Kamer an Afgevaardigden is uit Lyon naar Parijs gevlogen, voor de bijeehroaping het parlement. ie crisis is door de Katholieke Bond Vaikverenigingen aangegrepen, om beroep te doen op de socialistische communistische bonden, één gesloten front te formeren en gezamenlijk van uwe regering loonsverhoging te Maurice Thorez, de leider der istische partij, proclameert, dat zijn partij deel moet uitmaken vain het ieuwe kabinet. Queuille en de lucifer Henri Queuille is dus ditmaal niet te armurwen geweest. Hij formuleerde het zelf aldus: „Ik ben uit een ander hout gesneden dan dat, waaruit men lucifers fabriceert" FRANSE KABINETSCRISIS HOUDT FINANCIëLE BESPREKINGEN OP De financiële besprekingen te Parijs tussen Frankrijk, Italië, België en N e- 1 a n d zijn uitgesteld, in verband met de Franse kabinetscrisis. R.A.F. verloor 41.000 man in de oorlog De Britse R.A.F. heeft het onderzoek naar vermisten uit de tweede wereld oorlog gestaakt. De daartoe ingestelde dienst is ontbonden. In totaal heeft de R.A.F. 41.000 man verloren. De stoffe lijke resten van 23.000 hunner zijn vonden en geïdentificeerd. Volgens het eindrapport van de opsporingsdienst zijn, naar schatting, tussen de 12.000 en 17.000 gesneuvelden in zeegestort. Het vliegkampschip Karei Doorman is vandaag in Portsmouth aangekomen om deel te nemen aan vliegoefeningen in de buurt van het eiland Wight. Wat bezielde dirigent van Wiener Sangerknaben? Zou jongen in Winterswijk achter coulissen hebben neergeslagen. De Winterswijkse politie stelt een on derzoek in naar de gedragingen van Peter Lacoviok, de dirigent van de Wie- Sangerknaben, het bekende jon genskoor dat een Nederlandse tournee maakt. In Winterswijk sohijnit de diri gent na een der gezongen nummers ach ter de coulissen op een jongen te zijn toegestoven. Hij zou hem hebben gesla gen tot hij op de grond viel. De veront waardiging in Winterswijk is groot. Tramongeluk op Voorne en Putten CONDUCTEUR IJLDE OP MOTOR ZIJN TRAM ACHTERNA Maar kwam te laat en hoorde in de verte de geweldige botsing twee tramtreinen tussen Spijkenisse en Zwartewaal (op isteravond het gevolg geweest van een vergissing. Vele (dingen op. Een van hen is in zorgwekkende toestand in tn. De ravage was groot. Een hevige botsing Voorne en Putten) passagiers liepen vc een ziekenhuis opge De tramtreinen van de Rott. Tram wegmij rijden op de route naar Brielie bijna geheel o,p enkel spoor. Op de sta tions wordt dan telefonisoh nagevraagd, welk kruispunt voor de trams uit beide richtingen zal worden benut als „wissel- punt", om elkaar te passeren. Ook nu ging de conducteur van de tram uit Rotterdam in Heenvliet opbellen. Hem werd meegedeeld, dat de trams elkaar niet, zoals eerst was afgesproken, bij het station Zwartewaal zouden passeren, maar anderhalve kilometer eerder, n.l. ter hoogte van het Voornse Kanaal Toen de conducteur uit de telefoon cel stapte om dit zijn machinist te zeggen, zag hij tot zijn ontsteltenis, Werkspoor ontslaat 145 arbeiders Protest tegen tijdmetingen Bij Werkspoor in Amsterdam, wair 3000 mensen werken, zijn 145 arbeiders ontslagen. Het personeel van de revol verdra aiierij pro tas teerde tegen tijdme- vorden verricht voor de juistheid van het de E.V.C. gingen ze aai staking en honderd anderen volgden dit voorbeeld uit solidariteit. In December 1948 hebben de rijksbe middelaars dispensatie verleend voor de loonstop. Er was echter als voorwaarde aan verbonden dat een halfjaarlijks on derzoeik zoü worden ingesteld naar de juistheid van de ingevoerde tarieven. Werkspoor. Bij vorige contrólas deden zich geen moeilijkheden voor. Tijdens d,e werkpauze wilde de E.V.C. Minder mannen, meer vrouwen werkloos In September daalde het aantal werk loze mannen van 45.950 tot 41.236, hoofd zakelijk dank zij het oogstee izoen. Het aantal werkloze vrouwen steeg echter van 4937 tot 6228. De vraag naar man nelijk personeel daalde van 25.662 tot 25 109, due naaT vrouwen van 18.173 tot 17.341. Ongeveer 0,9 pet van de mannen was werkloos Brandstoffen kleinindustrie blijveia, gedistribueerd De vakgroep groothandel in vaste brandstoffen heeft haar leden geadvi seerd, geen rekening te houden met de geruchten, dat op korte termijn de distri butie van brandstoffen voor klein industrie zou vervallen, daar deze ge ruchten elke grond missen. Het is zelfs voorgekomen dat bestellingen op klein- industriekolen in verband hiermee zijn uitgesteld. Dit kan de aflevering ver tragen. Een bison in Wassenaar geboren Een nieuwe blijde gebeurtenis heeft in het dierenpark Wasenaar plaats gevon den: de geboorte van een bison. De on langs geboren tweeling-penseel-aapj es (de kleinste apensoort ter wereld) groeien boven verwachting. dat de tram net vertrokken was. Blijk baar had de machinist verondersteld, dat de conducteur al was ingestapt. Direct klampte de conducteur een mo torrijder aan en zo ijlde hij in het duister van de avond (het was onge veer acht uur) achter zijn tram aan, die het ongeluk tegemoet ging. Maar toen hij de brug over hét Voornse Kanaal naderde, hoorde hij de geweldige botsing en het versplinteren van hout i' het rinkelen van glas. De twee trams aren in bijna volle vaart op elkaar in gereden, De machinisten konden op het lafste ogenblik nog- van hun machine springen en daaraan hebben ze het leven te dan ken. De locomotief van de uit Rotterdam komende tram vernielde de volgende wagon volkomen en drong er zelfs in. Onder de reizigers ontstond een pa niek. Velen liepen rond met bloedende -wonden', hoofdzakelijk door glasscherven veroorzaakt. De 51-j - Ml Witte uit Rot terdam kreeg een schedelbasisfractuiir brak een been. In zorgwekkende toe stand is hij in Rotterdam opgenomen. een vrouw ennog twee mannén liepen min of meer ernstige wonden op. Vele passagiers werden in voorbijko mende auto's vervoerd en later versche nen ook bussen. De gehele avond was het verkeer in beide riohtingen gestremd. Er zijn verschillende manieren, om een maansverduistering te bewon deren, maar zó is het toch al héél gezellig. Een groep Christelijke H.B.S-ers in Den Haag trok in de afgelopen nacht naar duin en strand, om, onder guitaarmuziek, van het natuurwonder te genieten... Hel regent geschenken in R'dams ziekenhuis Voor een niet bestaande held Volgens een inmiddels reeds tegenge sproken bericht zou een in het zieken huis Coolsingel te Rotterdam verpleegde zwaar-gewonde soldaat een van zijn ogen beschikbaar hebben gesteld om daarmee een blind geworden kameraad te helpen Zulk een transplantatie is medisch on mogelijk. Het verhaal is dan ook volko men uit de lucht gegrepen. Todh heeft het over de radio verdere verspreiding gevonden en als gevolg daarvan stromen geschenken en goede gaven naar het genoemde ziekenhuis. Hoewel deze voor de patiënten uiteraard welkom zijn, moet er toch op worden gewezen, dat de*„held van de Coolsingel" die men wil huldigen,, in het geheel niet bestaat. GEEN SCHAAMTE Aneta seint uit Bandjermasin, dat de resident van Zuid-Borneo, dr Eisenber- ger, en de territoriaal commandant, lui tenant-kolonel Veenendaal, aldaar het woord hebben gevoerd op de receptie ter gelegenheid van het vierjarig bestaan van de T.NI. met het doel, hun geluk wensen aan te bieden. De ontvangstzaal was behangen met rood-wit en de portret ten van Soekarno en Hatta. ZEEPOST NAAR OOST EN WEST Met dé "volgende 'schépen- kan zeepost worden verzonden. :De datum, waarop de brieven tra: post moeten-zijn bezorgd, staan achter het schip vermeld: Suri name, de Bonaire (12 Oct.), Indonesië, de Polydorus (17 Oct.) en Curacao, de Delft (18 Oct.) Niemand wilde in 1920 van Londen naar Amsterdam vliegen Shaw en Rhodes vertellen over de eerste K.L.M.-vlucht (Van verslaggevers) Met het vliegtuig „Albert Cuyp", dat bestuurd werd door gezagvoerder Bax, kwam gistermiddag om drie uur een drietal merkwaardige passagiers op Schiphol aan. Het waren de heren Shaw, Rhodes en captain Spry Leverton. Dertig jaar gele den, nl. op 17 Mei 1920 waren zij resp. de eerste vliëger, passagier en grondmecano van de KLM. De hee? Rhodes, die redac teur is van het 'grote 6£ngelse weekblad „News of the World", maakte destijds de vlucht op uitnodiging van de KLM als verslaggever der „Evening Star" mee. Er was toen nog een tweede passagier nl. de Engelsman O'Brien., doch die is enige jaren geleden overleden. Dat de drie heren thans opnieuw in ons land kwamen als gasten van de KLM dankten zij aan het feit, dat onze lucht vaartmaatschappij morgen dertig jaar bestaat, en er dus alle reden was voor in feestelijk herdenken op. deze wijze. De heer Shaw, die thans employé van de Shell in Londen is, had na de landing :s genomen in de bestuurderscabine. Hij zeide, dat hij, om een Convair te besturen, zeker een langdurige cursus zou moeten meemaken, „maar de ma chine ligt vast in de hand"- De vlucht had destijds precies tweemaal zo lang geduurd als deze reis. Weerberichten Toen zij boven Den Haag vlogen in 1920 had Shaw, die oud oorlogsvlieger was, zijn machine een duik laten maken DAT de K. v. K. in Zeeland gisteren ?n nieuw gebouw betrok aan de Seis- dam te Middelburg, bijna 9 jaar na de verwoesting van het vorige gebouw, het Oost-Indië-huis. DAT op de begroting 19491950 van de Prov. Waterstaat in N.-H. f25.000 is uitgetrokken voor proefnemingen, be treffende de winning van drinkwater uit het IJsselmeer. DAT de Belgische werknemersorgani saties de grensarbeiders hebben geadvi seerd, het werk in Nederland te hervat ten in afwachting van de reeds aange kondigde regeling i.v.m. de devaluatie. DAT de thans ingediende Utrechtse gemeentebegroting voor 1950 een batig saldo heeft van rond acht ton. DAT de Broederschap der Notarissen, ring A'dam (secr. Joh. Vermeerstr. 43) f 300 uitlooft voor het beste korte verhaal over personen of gebeurtenissen, verband houdende met het notariaat. DAT bij Ged. Staten van Friesland is geprotesteerd tegen de voorgenomen in poldering van de „lage midden", een ge bied van 800 ha ten N. van Oldeboorn, waar 200 kleine boeren thans gras maaien. DAT de Ned. Aardoliemij ook op diver- i plaatsen in de Wierifigermeerpolder boringen heeft verricht. DAT de toren van de oude kruiskerk i Bergum (Fr.) binnenkort wordt ge restaureerd. DAT de Ned.-Zuidafrikaanse vereniging Dinsdag a.s. in Kras te Adam een reünie oud-stryders uit de Boerenoorlog or ganiseert. DAT in de op 20 October a.s. te houden b.g. aandeelhoudersvergadering vanWerk- spoor zal worden voorgesteld ir G. Lever- land tot vierde directeur te benoemen. DAT de voorzitter van het jubilerende Ned. Verbond van Werkgevers T. J. Twijnstra, niet ridder in de orde van Oranje-Nassau, maar van de Ned. Leeuw geworden. DAT een houten loods te Zaandam van nacht afbrandde en honderden lege ben verfblikken van de fa. Evenblij verloren gingen. DAT in het kader van de Benelux- jaarbeurs te Antwerpen gisteren een Ned. dag werd gehouden. DAT in Sexbierum (Fr.) een nieuwe bietenlichter is gedemonstreerd, die door paarden kan worden getrokken en geen tractor nodig is. DAT de schade aan een der dynamo's an de Johan van Oldenbarnevelt is her steld en het schip gisteren van Lissabon aar Indonesië is vertrokken. DAT tussen 25 September en 2 October twee runderen en twee varkens aan mond- en klauwzeer stierven. DAT de broodbakkers i.v.m. Allerhei ligen (1 November) op 31 October twee uur vroeger mogen beginnen dan nor maal en op die dag 10 uur mogen werken. DAT de export van mosselen naar Duitsland na enkele jaren stilstand is hervat. DAT het rijksinstituut tot zuivering van afvalwater een rioleringssysteem voor Heerlen heeft ontworpen, hetwelk een millioen gld. zal kosten en de Limburgse stromen en beken zal zuiveren. DAT de Belgische winkeliers in de grensstreek bij het dep. van Econ. Zaken en de Ned. Middenstandsorganisaties heb ben geprotesteerd tegen de actie van Brabantse en Limburgse collega's, die na de devaluatie in Belgische bladen met goedkopere artikelen adverteren. DAT in A'dam drie Tsjechen zijn aan gehouden en naar België, resp. Frankrijk terug z(jn gevoerd, daar zij illegaal onze grens hadden overschreden. om de Nederlandse vlag, die daar ergens uitwoei, te begroeten. Rhodes kreeg in 1920 de uitnodiging, omdat er op 2ijn redactie niemand anders was, die het aandurfde. Het was een ris kante onderneming. Hot News was het i geen geval, want de heer Rhodes kon zijn verslag niet eens op de voorpagina krij gen, daar die ingenomen werd door ad vertenties. Er was nog een ooggetuige van de eerste KLM-reis AmsterdamLonden. Dat was de persfotograaf F. C. de Haan, die destijds de eerste foto maakte van de aankomenden. Hij werd daarom ook met geschenken bedacht- De Engelse gasten zullen tot en met Zondag in ons land blijven. De heer Rhodes had een brief van de Lord Mayor van Londen voor de KLM- directie bij zich. Deze soldaat van de L.S.K. zal z(jn lange kuif moeten missent Vandaag treedt de nieuwe order van generaal Kruis in werking, waarbij het voor militairen verboden wordt, de haren langer dan tot de wenkbrauwen te dragen. Een schrale troost is, dat in de lokken van 90 pet van alle mili tairen de schaar moet K.L.M. viert haar jubileum ook in België De K.L.M. heeft gisteren t.g.v. haar 30ste verjaardag in Brussel een lunch aangeboden aan vooraanstaande figuren uit de luchtvaart, de regering, het be drijfsleven, enz Ook dr A. Plesman en verschillende Belgische ministers waren aanwezig. De Belgische LuchtvaartmiJ. Sabena schonk een grote gedenkbeker. De uittocht der ambtenaren Meer en meer trekt het de aandacht, dat sinds 1945 zovele bekwame en erva ren ambtenaren vrijwillig ontslag nemen uit 's Rijks dienst In de meeste geval len om een post te aanvaarden in het particuliere bedrijfsleven. De omstandigheid, dat de salariëring in het particuliere bedrijf zoveel aan trekkelijker is dan in Overheidsdienst, biedt voor dit verschijnsel geen vol doende verklaring. Immers dit verschil was al voor 1940 aanwezig, hoewel niet zo scherp als thans. Maar toen kwam het zeer zelden voor. dat een „gezeten" rijksambtenaar overging naar het parti culiere bedrijf, en wanneer het gebeurde, werd hij door zijn vroegere collega's eigenlijk als deserteur beschouwd. Wie vóór 1940 de ambtelijke loopbaan koos wist dat hij materiële voordelen prijs gaf, doch daartegenover stond, dat hij opgenomen werd in een hoogstaand corps dat, hoewel niet uitbundig, toch vrij algemeen geacht en gewaardeerd Na de bevrijding is dit alles anders geworden. Het heeft geen zin er doek jes om te winden het is een feit dat het Nederlandse ambtenarenkorps bij de grote meerderheid van ons volk niet meer in aanzien staat. Het is geen eer meer om ambtenaar te zijn. En daarmee is voor vele ambtenaren van de oude stempel de aantrekkelijkheid verdwenen De oorzaak van alles ligt in de wijze waarop na 1945 de ambtelijke vernieu wing is doorgevoerd. Op de bedoeling en achtergrond van dit streven kunnen we hier niet ingaan. Wie hierover wat meer wil weten, verzuime vooral niet kennis te nemen van het veel te weinig bekende boek „Nederland in Londen," geschreven door oud-minister dr J van den Tem/pel. Enig constructief, positief ideëel ele ment valt in de vernieuwing niet te ontdekken. Het is in verscheidene op zichten uitdrukkelijk negatief. Het is anti-historisch, anti-traditioneel en daar om ook anti-nationaal. Voorts is de ver nieuwingsbeweging gekenmerkt door een specifieke mentaliteit: sectarisch, betwe terig, dictatoriaal en parvenuachtig. De vernieuwing heeft verschillende tegenstellingen in het leven geroepen. De belangrijkste in dit verband is die tus sen oude en nieuwe ambtenaren. Be halve door het grote verschil in men taliteit is deze tegenstelling mede het gevolg van het feit. dat de vernieuwers zich op een voetstuk van zelf geprocla meerde superioriteit hebben geplaatst, „progressiviteit" genaamd. Zij die ten aanzien van deze superiori teit enigszins sceptisch gestemd waren, werden versierd met de aanduiding: verouderd, verstard, conservatief of reactionnair. Hoewel de vernieuwing vooral gericht was op de departementen van algemeen bestuur, is deze opzet slechts ten dele gelukt. Daar waar de vernieuwers vaste voet kregen, zien we echter in hoofd zaak steeds hetzelfde beeld. De „oude" ambtenaren," uitgezonderd dc enkelen die de omzwaai naar de vernieuwing meemaakten, werden zoveel mogelijk uitgerangeerd, ongeacht hun deskundig heid en ervaring Bevordering en beloning geschiedden niet meer volgens de traditionele maat staven van ervaring, bekwaamheid en plichtsbetrachting, maar volgens nieuwe „progressieve" maatstaven. Op leidende posten, veelal in nieuwe functies, wer den bij voorkeur benoemd vrij jonge z.g.n. „frisse" ambtenaren uit andere diensten of uit buiten-ambtelijke krin gen. Van de desastreuze gevolgen der ver nieuwing geeft men zioh over het alge meen nog veel te weinig rekenschap. De ambtenaren nemen in de moderne staat een zeer belangrijke plaats in en de kwaliteit en de heersende moraal der ambtenaren zijn voor het welzijn van de staat dan ook van overwegende beteke nis. Een goed «mbtelijk apparaat kan niet in korte tijd worden opgebouwd. Dit is een kwestie van generaties. Voor het behoud van het bereikte peil is daar om de continuïteit van groot gewicht. Deze continuïteit nu is bij de vernieu wing doelbewust verbroken. Het spreekt wel vanzelf, dat het resultaat van een jarenlange zorgvuldige selectie niet on gestraft vernietigd wordt. Indien bevordering en benoeming in hogere functies niet meer geschieden volgens de traditionele maatstaven van ervaring en bekwaamheid, is het dui delijk, dat de ervaren en bekwame amb tenaren een goed heenkomen zoeken naar diensten, waar de „oude" maatsta ven nog wel gehanteerd worden. Inder daad valt er dan ook een negatieve zuivering te constateren, n 1. een vlucht van de bekwaamste ambtenaren uit de vernieuwde diensten naar het particuliere bedrijf en naar provinciale en gemeentelijke diensten of naar Rijks diensten, die van de vernieuwing zijn vrijgebleven. Deze vluchtmogelijkheid staat even wel niet voor alle ambtenaren open, in het bijzonder niet voor de oudere en sterk gespecialiseerde ambtenaren. Voor dezen geldt bovendien nog de ongun stige omstandigheid, dat de hogere en hoogste rangen te dicht bezet zijn met nieuwe ambtenaren, zodat ook uit dien hoofde hun promotiekansen prac- tisch tot nul zijn gereduceerd, hetgeen uiteraard niet bijzonder bevorderlijk is voor hun arbeidsvreugde en arbeidslust. Dat met een en ander het landsbelang zou zijn gediend valt wel moeilijk in te POST VOOR DE GROTE BEER Post. bestemd voor naar Nederland terugkerende militairen aan boord van de Grote Beer en dde in een der tussen havens zal worden uitgereikt, moet uiter lijk Zondag a.s. op de bus worden ge daan. Het adres moet de vermelding bevatten: „Aan boord van het troepen schip Grote Beer, op thuisreis naar Ne derland." WEERBERICHT Weinig verandering Tot morgenavond verwacht De Biltr Vannacht weer plaatselijk mist en weinig wind. Morgen overdag enkel# overdrij vende wolkenvelden, maar overigens vrij zonnig en droog weer. Zwakke tot matige wind uit richtingen tussen Oost en Zuid. Weinig verandering in temperatuur. (Op gemaakt te 10 uur). ZON EN MAAN Zaterdag 8 October: Zon op 6.52, onder 18 03; maan op 18.18, onder 8.16 uur. H Oct. LJC.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 1