Jlir mr F. H. van Kinschot in Pieterskerk over de
Duitse, Franse en Spaanse tijd
3 Octoberfeest- Opnamen
WiEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 1 OCTOBER 1949
Feestelijke wijclingsure van „Ex Animo"
Gisteravond zijn in de Pieterskerk onder zeer grote belangstelling de 3 October-
feesteiykheden ingezet met de traditionele en voor velen onmisbaar geworden
wydingsdienst van „Ex Animo". Deze dienst droeg wel een byzonder karakter
door het optreden van de burgemeester, jhr mr F. H. van Kinschot, als spreker.
By ds P. W. Spruyt, Ned. Herv. predikant, berustte de leiding. Verder zorgden
het gemengd koor van „Ex Animo" o.l.v. Herman de Wolff, Leo Mens, orgel, en
enige bazuinblazers tan het Residentie-Orkest voor een passeltde entourage.
Wanneer wij Leidens verleden aanityd, de radio, ons sterkte met haar
onze gedachten laten voorbijgaan, treft woord?
ons direct de overeenstemming van drie uit het beleg bleef ons een waardig
perioden, die van ingrijpende betekenis
zijn geweest, aldus begon de burgemees
ter zijn feestrede. Spr. doelde op de
Duitse. Franse en Spaanse bezetting,
die Leiden als deel van het vaderland
heeft doorgemaakt.
De Duitse bezetting zal voor verschei-
denen onder ons nooit géschiedcnis kun
nen worden, omdat de tragiek van die
tijd een onuitwisbaar stempel op het
persoonlijk leven heeft gedrukt. Voor
velen zullen de contouren verflauwen
in de loop der jaren, maar er zat ach
terbleven een beter begrip voor het ver
leden. dat immers in de jaren 1940'45
zo bijzonder actueel was, omdat de
leek-in-nootl naar de zin van de geschie
denis vroeg.
Bij het uitbreken van de Franse revo
lutie verkeerde ons land in algeheel ver
val en het is, bezien vanuit historisch
standpunt, helemaal niet zo verwonder
lijk, dat er een politieke stroming ont-
stond, die vernieuwing in menig opzicht
propageerde en daartoe alleen de kans
zag in een aansluiting bij Frankrijk. Als
het grote beginsel van de omwenteling
is wel de eenheid pn de ondeelbaarheid
van de Nederianuac staat genoemd. Voor
niet één land is de omwenteling zo ra
dicaal geweest als voor de verenigde Ne
derlanden. Geen wonder, dat overal, ook
te Leiden, de vrijheidsboom werd ge
plant, dat men juichte en de leuze
vrijheid, gelijkheid en broederschap met
vreugde begroette. De waarde va
individuele mens zou naar voren
men en er kwam geloof aan vooruitgang,
aan handhaving van orde en regelmaat,
zonder aanzien des persoons.
^De uitkomsten bleken anders te zijn.
In de loop der jaren daalde het enthi
siasme om deel uit te maken van
grote keizerrijk. Bij de inlyving van l
was Nederland een ongelukkig en v
vallen land. Ook te Leiden heerste de
grootste armoede. Een enkele Jierini
ring aan een soepkokery, bekostigd d'
een humaan deel van de burgerij, in
uitvoering aan alle kanten gesaboteerd
door de 25 armvaders, die-zgn. goede pa
triotten waren, plaatst ons midden in een
situatie, welke ons niet geheel vreemd
is.
Doet het streven van de hoogleraar
Kemper om de Universiteit te behoeden
voor het lót van de hogescholen te Fra-
neker en Harderwyk ons niet denken
aan dc professoren uit het laatste ver
zet, Telders cn Cleveringa? Prof. Kern-
per. die aanvankelylc de toepassing van
de leuze van vryheid, gelijkheid cn broe
derschap op het staatsbestuur als een
ideaal van volksgezag had gezien, kwam
in een toespraak tot zijn studenten tot
de droevige conclusie: „Nadat de
van Holland ondfcr die van de nati
uitgewist, heeft ook deze instelling
Lcidse Universiteit die eens ds prys
van de zo moedig gehandhaafde Hol
landse eer was. voor de noodlottige loop
der tijden moeten bukken".
We vinden Kömper en zijn gezin voort
durend op de bres voor de Hollandse be
langen en speciaal voor die van de Uni
versiteit in onze stad.
En ten slotte de Spaanse overheersing
Is de 80-jarige oorlog niet een hoogte
punt van de climax in de vaderlandse ge
schiedenis? Leiden heeft zijn tol in ieder
geval wel betaald. De burgemeester stond
hierna stil bij het verzet, dat binnen de
muren van Leiden heeft plaats gevonden.
Hij bracht hierbij namen van verschei
dene' groten in herinnering en zei, dat
allen met ere genoemd moeten worden.
Bij het standbeeld van Van der Wcrff
brengen we elk jaar onze hulde,
dc Universiteit,
tydens de Franse en Duitse overheer-
ng de fakkel van het verzet, ontbrand
door Willem van Oranje, verder werd
gedragen, aanvankelyk door enkele fi
guren, wegbereidend, in de laatste be
zetting door een massale studentensta
king, als een teken van onverzettelijke
ouw aan de doelstellingen, bij de stich-
ng van de Alma Mater vastgelegd.
Uit de Franse overheersing kwam,
mede door de beoefening van het alge-
staatsrecht en de wetenschappe
lijke staatkunde, de behoefte naar voren
eigen wetgeving. De handel
uw leven ingeblazen en de lief-
dadigheidszin vond weerklank.Weer
sterke schakel in de Oranje
keten: Koning Willem I, in wie alle stre-
;n naar nationaal herstel gestalte kréég.
Kunnen wij na vier jaar de winst aan
wijzen, die de vreselijke bezettingsjaren
ons brachten? Ook uit die tijd zal ons
iets goeds zijn gelaten. De ellende, die
geleden is, staat echter nog te dicht bij
overheerst in onze herinnering
Maar wanneer ook deze tijd volkomen
geschiedenis zal zijn geworden, zal
het. goede kunnen aanwijzen Zou dit
kunnen liggen in het bewijs, dat de Hol
landse geest, die taal. trouw en on'
schrokken is. door de eeuwen heen
blijven voortleven? Door zware wor
ling heeft het Nederlandse volk zijn
afhankelijkheid verworven. Met grote
dankbaarheid zag de burgemeester terug
op de regeringsjaren van Koningin-Wil-
helmina. Dat ons vertrouwen in Kohin,-
gin Juliana groot is en wij in Haar Per-
liefde voor het Oranjehuis be
vestigden, bleek uit 1 de wijze. Waar
mee ons volk Haar op de dag van d«
nhuldiging begroette.
De burgemeester eindigde met eer
woord van de bekende Fruin: Wat ooit
ter liefde van de vryheid gedaan of ge
leden werd, blijft voor alle tijden en voor
alle geslachten dierbaar en onvergetelijk.
Onze muziekmedewerker tekent
De organist Leo Mens heeft zich gis
teravond van zijin besté zijde doen ken-
i. Hij opende de dienst met een fan-
e op „Komt nu met zang", waarin de
gevarieerde behandeling van het thema
de kleurrijke registratie opvielen. Het
„s een uitstekende gedachte om enkele
bazüinen en trompetten te laten mede
werken by de uitvoering der oud-Ned.
>nen der koperen blaas
instrumenten versmolten prachtig mei
de orgelklaniken. Het kerkkoor „Ex Ani-
.l.v. Herman de Wolff zong enkele
psalmen en liederen met duidelijke uit
spraak; zaïiver, beschaafd en expressief.
Ht muzikale gedeelte van de avond
dus zeer'verzorgd.
Deze ure werd ook bij/ewoond door
wethouder A J. Jongeleen en het be
stuur der. 3 October-veren-iging.
De stationsuitgang vannacht
verplaatst
Nieuwe uitgang by dc postloods
opgetrokken.
Vele treinreizigers zullen zich toen zij
vanmorgen aan het Leidse station kwa
men, misschien wel even de ogen hebben
uitgewreven om zich goed te overtuigen
van de werkelijkheid; De beidelcontro-
leui;shuisjes bij de..uitgang waren.spoor
loos verdwenen én een zware motor
ronkte om de pneumatische boren te
drijven, die- de betonnen grondstukken
van de ijzeren hekken stukbrokkelden. De
beide kaartjescontroleurs stonden ietwat
onwennig, de fang in de handen, het
geval aan te zien. Evenwel, wat de huis
jes betreft, die waren, in ijltempo ver
plaatst en omgebouwd bij de postloods
helemaal aan het andere einde van het
station.Daar wordt ook met man en
macht gewerkt aan het verlengstuk van
het le perron, dat inmiddels reeds voor
de reizigers richting Amsterdam is: in
gebruik genomen. De "treinen rijden hier
over enkel spoor. Evenzo wordt gewerkt
verbinding van dit perron naar
ze stationsuitgang bij de post-
Op "hét niéuwe-perron, vanwaar de treï-
?n richting Utrecht vertrekken is een
electrisch'e klok aangebracht.
PROGRAMMA
voor 3 October
7.00 uur: Reveille.
8.00 uur: Koraalmuziek.
"8.30 uur: Intocht der
Geuzen,
8.0010.00 uiir: Haring en Wit-
tebrood.
8.30—9.30 uur: Militaire mars.
10.00 uurï Herdenking
Pieterskerk.
10.00—12.00 u.f Tentoonstelling
Lakenhal.
1.004.00 uur: Opotocht.
8.00 uUr: Cabaretvoorst.
11.00 uur: Vuiirtvérk.
"oföj-ciné I
PH UÜOLFSLRQ
v.h.C ^eylenLeei^
IBREESTRftPT 79
LEI DE n-TEL 21851
Ontwikkelen - afdrukken
zo mogelijk
nog dezelfde dag in onze etalage,
- vergroten - fotocopieën - reproducties
Speciaal aclres voor smal filmverhuur (ook geluidsfilm)
GEEN SPREEKUUR
Burgemeester en Wethouders van L
den zullen op Woensdag 5.October
geen spreekuur houden.
Zes-en-twintig Leidse militairen
keren morgen uit Indonesië
terug
Verwelkoming aan de grens der
gemeente.
Jes en twintig Leidse militairen, die
resp. per Kota Iptén of Sibajak uit Indo-
"V naar ons land repatriëren, zullen
morgen in de vroege namiddag in de
Sleutelstad terugkeren. Aan de grens der
gem. RijnsburgerwegWarmonderweg,
zullen zij worden verwelkomd door de
Commissie van ontvangst van de plaatse
lijke Demobilisatieraad.
DE NIWIN-COLLECTE.
Het plaatselijk Niwin-comité dat dank
zij de medewerking van het bestuur der
3 Octobervereniging a.s. Maandag tijdens
dé optocht in de gelegenheid is gesteld
collecte te houden t.b.v. de Kerstpakket-
tenactie, deelt ons mede. dat het over een
onvoldoende aantal'collectanten beschikt.
Wil het resultaat even groot zijn als de
voorgaande jaren, dan behoeft hun aan
tal, dringend uitbreiding. Gegadigden ge
lieven zich te melden bij mevr. Crabben-
dam, De Sitterlaan 8A, tel. 24436.
Voor de jongens overzee
Werken- hopelijk velen mee!!
Veertig jaar in dienst bij de
Herv. Gemeente
Op Donderdag-6 October a.s. hoopt de
heer J. van Hooven, Lindestraat 26a al
hier. de dag te herdenken dat hij 40 jaar
geleden in dienst trad van de Gemeente-
commissie der Ned. Herv. Gemeente.
Eerst was hij werkzaam als klokkenlui
der der Hooglandse kerk, later werd hij
stoker van de centrale verwarming
de Marekerk.
Jubileum bij de Leidse
belastingen
Vandaag is het 25 jaar geleden dat de
hoofdassistent de heer L. N. Bal. thans
werkzaam aan de Inspectie der Invoer
rechten en Accijnzen te Leiden, bij de
belastingdienst werd aangesteld. Deze
gebeurtenis werd gisteravond, in tegen
woordigheid van het personeel in het
belastinggebouw Breestraat 91. herdacht.
De jubilaris werd toegesproken door
het hoofd der Inspectie, de .heer Bedde
Bouman. Spr. memoreerde enkele feiten
het ambtelijke leven van de jubilaris
prees hem voor de wijze waarop bij
steeds het hem opgedragen werk ver
richt. Vervolgens voerde het .woord de
hoofdcontroleur, de heer Warnar. Deze
sprak in gelijke geest als de inspecteur
en bood de heer Bal namens het gehele
personeel een fraaie bureaulamp aan. De
heer Luijendijk 'sprak hierna namens de
collega's van de controledienst. Hij bracht
de jubilaris dank voor de vriendschap
pelijke omgang met al de anderen. Het
laatst werd gesproken door de heer Al-
bers als afgevaardigde van de Chr. Amb
tenarenbond. Hij bood de heer Bal een
boekwerk-.aan.
EEN DOKTER NODIG?
De.Zondagsdienst der huisartsen alhier
wordt waargenomen door de dokters
Hartman, Van Leeuwen, Teeuwen en
brugge.
Met de treknetvisserij gaat 't hard achteruit
tv li-I zelfs een kleine stijging te bemerken.
De prijzen blijven Aast j}e pry2en waren als volgt: volle ha-
(Van een medewerker) ring grof f 24 tot f 30.50 per kantje, volle
Deze week was voor verschillende sche. haring klein f 12.20 tot f 19.90, ijle haring
niet slecht. Óver het algemeen wa- f 15 15.70, steurharing f 18.50 tot
de vangsten iets beter. Er werden
Tweede tentoonstelling Leids Kunst Centrum
TERPENTIJN WAS
A. ZWART
LOODCIETERSBEDRIJ F
Het aangewezen adres vojor alle
reparaties aan
Mastiekdakbedekkingen
Gas, water en sanitair
niet alleen aan de nagedachtenis
hem; oolc aan die van dc ongenoemde
burger, die leed en stierf voor de vrij
heid.
En op de achtergrond staat de centrale
en bezielende figuur van Willem
Oranje, de man, die alles offerde,
eerste schakel in de lange keten,
Oranje en Nederland bijeenhoudt,
krachtige figuur, die met een „liever
verdorven dan verloren land" de dijken
liet doorsteken. De overeenstemming met
een gebeurtenis uit de laatste bezettings
tijd is voor het grijpen. Men denke
het offer, dat Walcheren in 1944
onze redding bracht. En beide malen had
di*. bij uitstek Hollands verweer succes
Van Prins Willem is bekend, dat hij
vanuit zijn verblijfplaats ln Duitsland
het verzet leidde gedurende de jaren
1568 tot 1572 op een wijze, die in zijn tijd
de enige was: per bode of tussenper:
Doet dit ons niet denkèn aan or.-ze
ningin Wilhelmina, die vaak vanuit-haar
ballingschap met het middel van deze
Haarl.str. 5, Tel. 20439
Per aspera ad astra
Hedenmiddag werd in de oude Boer-
haave-zaal aan de Vrouwekerksteeg (ach
ter de Haarlemmerstraat) de tweede ten
toonstelling-van het-Leids Kunst Cen
trum geopend. Deze expositie vestigt de
aandacht óp een spéciaal aspect van het
kunstleven: de portretkunst, een metier,
dat wel héél spéciale gaven vraagt. Dat
deze niet' zo rijk' vertegenwoordigd zijU,
noch" in schilder- noch in beeldhouw
kunst, was mede oorzaak, dat de tentoon-
stéllinjj'een rustiger aspect verkreeg dan
de eèrst'e, die bedoelde een tableau de la
troupe te zijn. Overigens heeft de ten
toonstellingscommissie, samengesteld uit
de heren Martin Jonkman, Marcel Kee-
'Henk van der Vet en Will Twéehuy-
ren-van de prachtige oude zaai, waar-
Boerhaave eens zijn wereldberoemde col
leges gaf, zijn in een rustiger tint ge
verfd. Er zyn tafels verdwenen en de ver
siering is sober gehouden.
Wat de collectie zelf aangaat: de jury,
bestaande uit prof. dr H. v. d. Waal, Lode
Sengers en JVTeindert Zaalberg, heeft zeer
soepel geoordeeld, daarbij niet uit het oog
verliezend, dat het hier gaat om da op
bouw van een Leids kunstleven. Zij stelde
zich bovendien mede verantwoordelijk
voor de rangschikking- van de ingezon
den en goed-gekeurde kunstwerken.
De tentoonstelling is alle werkdagen
open van 26 en van 810 uur mm., ook
op 3 October. De sluitingsdatum is Zater-
Prof. dr P. J. Gaillard sprak over successen
bij transplantatie-proeven
Prof. dr P. J. Gaillard, histoloog
Leiden, en dr P. J. Kooreman, chirurg
te Rotterdam, hebben in de afgelopen
jaren proeven gedaan met transplantatie
vari menselijke weefsels met een tussen
fase van het kweken dezer weefsels
onder bepaalde omstandigheden.
Tot dusver bleek het de medici niét
mogelijk op gunstige wijze bij de blanke
rassen weefsels van de ene persoon op
de andere over te planten. De chemische
samenstelling der onderscheiden perso
nen frustreerde pogingen daartoe. Al
leen in gevallen van zeer nauwe familie
relatie. zoals bij moeder en kind, ge
lukte transplantatie wel eens. Voorts
bleek, dat weefsels van zeer jonge we
zens. bij voorkeur embryonale wezens,
nog de meest gunstige resultaten oplever
den bij de „gastheer of gastvrouw".
Uitgaande van de onderlinge verschil
len is men er toe overgegaan te verplan
ten weefsels onder bepaalde condities
bijvoorbeeld vochten, van de te behan
delen patiënten te gewennen en te kwe
ken. Prof. Gaillard en dr Kooreman
hebben zich in het bijzonder toegelegd
op het kweken van het weefsel van de
bijschildklier in uiterst kleine eenheden.
De bijschildklier reguleert kalk- en
fosforgchalte van de mens. Personen met
onwerkzame bijschildklieren worden
doorgaans met doses hulpstoffen- behan
deld.
Gedurende de laatste acht jaar hebben
deze medici in 29 gevallen transplantatie
van het bijschildkliervveefsel langs
noemde weg tot stand gebracht. In der
tig procent der gevallen was het resul
taat onverdeeld gunstig. Gebleken
in de leeftijdsgroep van 16 tot 26 jaar
de beste resultaten te behalen zijn. Hi<
werd in 80 procent der gevallen genezing
gebracht.
In enkele gevallen hebben de medici
transplantatie van weefsels van de al
vleesklier, die het bloedsuikergehalte
reguleert, toegepast bij suikerpatiënten.
Prof. Gaillard acht het nog te vroeg om
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
OVERLEDEN: A. A. van Polainen, man,
39 jr; J. Oudshoom, wedmr, 85 ji4; C. F.
Lalerveer, wed. van D. de Vos, 72 jr.
GEBOREN: Hans zn v. K. de Groot
en C. M. Swaan; Willem F. zn v. G.
Gubler en R. van Tongeren; Peter J. zn
v. G. Waasdorp en M. W. C. de Graaf;
Johannes G. zn v. J. J. Dreef en E. O.
Müller; Lidwina M. W. dr v. A. F. M.
Petorse cn M. W. J. Wouterse; Fred zn
v. W. J. van Duist en C. G. Leenheer;
Ma tl heus J. zn v. W. F. Groebewöud en
H, Messemaker; Fred-erik M. zn v. M.
de Graaf en C. B. van Kralingen; Flóiis
zn v. F. Smit en D. Floor.
over de mogelijkheden, van deze.ingreep
veel te zeggen.. Al kon hij. mededelen,
dat eenvrouwelijke patiënt in negen
maanden tijds' ajs genezen beschouwd
kon worden. Een bombardement benam
haar het leven, ?odat men vaii verdere
observatie werd afgesneden.
Deze methode, ontsluit in de verre toe
komst misschien de mogelijkheid om
een enkel ernstig gevalte cureren.
Deze mededelingen werden in de vorm
van een lezing,gedaan ter gelegenheid
van de opening, van een diëtistencursus,
die door de Haagse, huishoudschool Laan
van Meerdervoort, het ziekenhuis Zuid-
wal en enige andere ziekeninrichtingen
wordt georganiseer^
dag 15 October. Een en anders is te lezen
;n sprekende affiche, ontworpen door
Will Tweehuysen.
Op de artistieke waarde van het geëx
poseerde komen wij nog nader terug.
Bewoners van Heilige Geest-hofj<
kregen elk weer een fles wijn
(Van een onzer verslaggevers)
Cornelis Sprongh van Hoogmade
stichtte in het jaar 1706 aan de Breestraat
plekske voor ouden van dagen, dat
hij de edele naam gaf van Heilige Geest-
hofje. In 1852 moest het worden ont
ruimd en trokken de toenmalige bewo
ners naar de Doezastraat, waar een nieuw
hofje was gebouwd. De naam echter
bleef.
Ds stichter had de vriendelijke
woonte om op zijn verjaardag 21 Sept.
de bewoners een fles goede wijn ten
geschenke te geven. En de regenten, die
hem na zijn dood zouden opvolgen, gaf
hij de opdracht met deze traditie niet te
breken door een en ander in zijn testa
ment vast te leggen. Zoikrijgen de inwo
ners van dit hofje ieder' jaar, op 21 Sept.
een fles wijn.
Dit jaar is het iets anders gelopen. Het
hoofd der regenten, jhr mr dr A. B. 'de
Roy van Zuidewijn, wonend in
Bosch, vertoefde op de 21ste 'buitenslands
en daar hij de aangewezen man is
de aanbieding der flessen, moest de plech
tigheid dus worden uitgesteld. Maar gis
termorgen is het dan toch doorgegaan.
24 Flessen wijn warep aangevoerd
elke bewoner mocht bij de hoge regent
komen om een fles "in ontvangst te
men. Veel drukte werd er niet van
maakt; men is het gewend en realiseert
zich misschien niet eens, dat dit toch
werkelijk iets bijzonders is. Onze foto
graaf vond het wel leuk een plaatje te
maken, maar daar wilde de hofjesbewo-
ners niets van weten, ,,'t is héél gewoon
en 'k wil in de krant niet voor gek staan".
Op de gezondheid, „kinderen" van
nelis Sprongh!
apotheken wordt van Zaterdag 1 Oct.
uur tot Maandag 3 Oct. 8 uur waargeno
men door apotheek Kok, Rapenburg 9,
tel. 24807 en apotheek „Tot hulp der
Mensheid", HooigTacht 48, tel. 21060 t
van Maandag 3 Oct. 8 u. tot Zaterdag
Oct. 8 u. door apotheek Boekwijt. Bree
straat 74, tel. 20552 en de Haven-apo
theek, Haven 18, tel. 20085.
dc WaatJ JjuJaIL
de
hier en daar zelfs grote hoeveelheden
vangen. Enkele schepen meldden nacht
vangsten van 250 tot 420 kantjes. Ver
schillende van deze schepen zijn direct
huis gegaan. Er waren schepen bij,
die niet langer dan 10 dagen uit zijn ge
weest. Door het verspreide zwemmen van
grote scholen haring kon het zijn dat het
ene schip volgevangen werd, terwijl het
schip, dat er vlak naast lag, geen kantje
ving. Er wordt nog steeds op het Zand
gevist. Aan de Engelse wal wordt de vis
serij nog niet uitgeoefend.
Met de treknetvisserij gaat het hard
achteruit. Vangsten van 100 kantjes zijn
nu een unicum geworden. De dagvangsten
waren dan ook niet hoger dan gemiddeld
20 kantjes. Nu er bij de treknetvisserij
niet meer gézouten mag worden, zullen
de laatste treknetschepen deze week bin
nenkomen en weer met de gewone vleet
in zee gaan. In de afgelopen week hebben
al reeds vele schepen overgeschakeld.
Over het verdere verloop is niets te zeg
gen. De binnenlandse markt vertoonde
een lichte stijging. Exporteurs zijn
bijgekomen. De prijzen, die voor de ha
ring betaald worden, blijven vast. Er
De heer J. P. M. Korving, directeur van het P.T.T.-kantoor te Katwyk aan
Zee, nam afscheid. Op de foto heeft de heer Smid te Den Haag namens het
-hoofdbestuur 4e afscheidspenning met drilagpenping aangeboden. Verder:
.mevr.. Korving en (half zichtbaar) de heer Korving Jr. Foto D. Kruyt.
De heer J. Veerman, directeur Noordwijkse
gemeentebedrijven, nam afscheid
Altijd accuraat, secuur en nauwgezet99
•ware bloementuin herschapen
vond gistermiddag onder grote belang
stelling het afscheid plaats van de heer
J. Veerman, die gedurende 45 j2ar ah
directeur der gemeentebedrijven heef;
gefungeerd.
Nadat de heer Veerman met zijn kin
deren was binnengeleid,
spreker burgemeester Van Berckel het
woord- In de loop van deze 45 jaar, aldus
spr., is reeds vele malen het woord tot
u gericht. Gij hebt op voortreffelijke
wijze uw dienst vervuld. Benoemd
1904, zijt'gij in de loop der jaren geheel
met het bedrijf vergroeid" en hebt het
volle vertrouwen van uw lastgevers ver
worven, Gij hebt de gemeente zien
groeien als geen onzer. Het was een
harde ervaring voor u.' dat de oorlogs
omstandigheden dwongen het productie
bedrijf stop te zetten.
Weliswaar hebt u thans ambtelijk af
gedaan, maar nog niet voor ons. Wij
waarderen zeer uw vitaliteit en willen u
blijven eren voor uw onvermoeide
plichtsbetrachting. Dat zal ons steeds
voor de geest blijven.
Het frappeerde spr., dat de heer Veer
man, hoewel in 1936 gepensionneerd,
toch tot heden in functie gebleven is ais
adviseur. Spr. zou dit willen kenschetsen
als: „Ambtelijk verdwenen, doch per
soonlijk onmisbaar". Als blijk van waar
dering onzerzijds, aldus de burgemeester,
zal u binnenkort overhandigd worden
een vervoermiddel, dat u steeds prefe
reerde, nl. een fiets, met drie versnel
lingen, zodat u als een hinde de hoogten
van Noordiwijk zult kunnen beklimmen!
Als nestor van de raad sprak de heer
F. Rippen. De heer G. Vogelaar wenste
als oud-wethouder der bedrijven
is namens de gemeenteraad enkele
woorden te spreken Hij wees op de
10-jarige samenwerking en sprak zijn
hartelijke dank en grote waardering
voor de manier, waarop de heer Veer
man zo lange tijd zijn functie heeft
vuld. U zult zich niet hebben kunnen
voorstellen bij uw benoeming, dat het
bedrijf tijdens uw diensttijd zulk
enorme groei zou doormaken. Gedurende
abnormaal lange tijd hebt
name plaats ingenomen i
ambtenarencorps.
U kunt .terugzien op een welbesteed
leven. In de loop der jaren zult u niet
altijd die waardering hebben ondervon
den, waarop u recht had. In het alge-
i was men meer geïnteresseerd in
bedrijfswinsten dan in de toestand
der bedrijven. Jarenlang waren de 'be
drijfswinsten de kurk, waarop de ge-
mëentefinan'ciën bleven drijven. Spr.
dankte de heer Veerman voor de wijze,
waarop hij hem steeds tegemoet is ge
komen, en Wenste de scheldende functio-
èen goede gezondheid en Gods ge
nade toe
De Heer E. L. de Witt voerde als
ieuwe wethouder der bedrijven het
•oord. S-pr. dankte de heer Veerman
oor "zijn waardevolle adviezen en
wenste het Schriftwoord aan hem ver
vuld te ziert: „Het zal zijn ten tijde des
avonds, dat het licht wezen aal".
Namens het gemeentepersoneel sprak de
heer F. H. v. Spanje. Het is inderdaad een
im, dat men op 79-jarige leeftijd
nog aan het hoofd van een vitaal bedrijf
slaat. Spr. wees op de samenwerking,
die 35 jaar geduurd heeft en die
buitengewoon prettige aard was.
slotte-wenste hij-de scheidende directeur
Gods beste zegen toe. Namens het per
soneel der gemeente bood de heer Van
Spanje aan: een herinneringsalbum,
wandelstok en de uit 6 delen bestaande
mémoires van Churchill,
Vervolgens las de heer v. Spanje
schrijven voor van de oud-fabrieks
baas, de heer A. v. Oosten, die wegen;
verblijf in het ziekenhuis niet aanwezij
kon zijn. alsmede een brief van de heer
A. Oord. chef-monteur, van het G.E B
die eveneens door ziekte verhinderd was
De heer J Marijt hield een geestig:
toespraak namens het personeel der be
drijven. Spr. schetste de levensloop van
de heer Veerman, die werkzaam was t€
Apeldoorn. Assen, Schagen en Noord-
wijk De beginletters van deze plaatsen
betekenen voor u: Altijd Acei
Secuur en Nauwgezet ln 1904 telde het
gasbedrijf 253 aansluitingen, thans ru
3000 De gasafgifte steeg van 160 0U0 i
:n 1904 tot 2 085.000 m3. Wy begrijpi
aldus spr., dat u op uw leeftijd naar deze
'dag verlangd hebt; dus is het geen af
scheid 'in mineur.
Vervolgens spraken nog de dir. van
Gemeentewerken, de heer C. van Vliet,
de heer A van Oosten Jr., namens het
fabriekspersoneel. en de wnd chef
monteur van het G E.B., de heer J. O. R
Gravendaal.
De heer Veetiman dankte bewogei
f 23.20. Trekharing: volle haring grof
"".50 tot f 29.50, volle haring klein f 14
tot f 19.60, ijle haring f 15 tot f 16.90,
steurharing f 18.30 tot f 26.90. De totale
5144 kantjes.
VISSEMJGOLF
Slechts weinigen zijn in de gelegen
heid geweest de begroting van Land
bouw op haar visserij-aspecten nader
te bekijken, wat te betreuren is, om
dat er in dit document leerzame fei
ten worden verhaald, die de Neder
landse visserij in haar geheel betref
fen.
De minister deelde in de Memorie
van Toelichting mee, dat de proble
men zich voor de visserij in hoofdzaak
beperken „tot die van de productie
en de afzet." Het herstel van de vis
sersvloot heeft gestadige voortgang
aldus de minister een paar regels
later. Hij vertelt er niet bij, dat het
saneringsplan, de „Engelse pot" en
de hangende kwesties met de marine
blijkbaar ondanks deze gestadige
voortgang in dood water geraakt zijn.
Hij vertelt niet, dat het feit, dat vele
reders al „vernieuwd1" hebben, hen
thans gaat opbreken, want nu begint
de bodem van veler portemonnaie
zichtbaar te worden. En de marine
erkent slechts een claim in de vorm
van een kapitaalsvergoeding voor de
door haar gebruikte schepen, die
niet uitbetaald mag worden, omdat ze
voor het herbouwplan gebruikt moet
worden. Welgeteld vier departemen
ten betwisten elkaar inmiddels de re
geling van „de Engelse pot" de
vergoeding voor de in Engeland ge
bruikte boten en de reders zien
toe, sputteren af en toe, maar ver
leren het wenen.
Laat ons evenwel verder gaan met
de Memorie van Toelichting op de
begroting van Landbouw. Zij spreekt
van het vraagstuk der overbevissing
en is naar onze smaak zeer terecht
ongerust over het uitblijven van
een i nternationale overeenkomst op
de maaswijdten en de minimum-vis
maten een zaak, die feitelijk met
de dag, of nog sterker: met elk „bok-
sie" vis, urgenter wordt.
Vervolgens wordt het vraagstuk
der verre visserij aangesneden. De
minister betoogt, dat het wenselijk
ware, dat de rederijen meer aandacht
gaan besteden, aan de verre visgron
den, waardoor een meer lonende ex-
ploitatie mogelijk zal- worden, met het
oog op de huidige productiekosten
Het lagere prijspeil van het afgelo
pen jaar is fnuikend voor de kustbo
ten geweest, zegt de memorie, die
zich ten aanzien van de verse haring-
afzet in meer positieve zin uitlaat:
daar marcheert de zaak vrij bevredi
gend.
De Nederlandse zeevisserij krijgt
ten-slotte nog een waarschuwing: het
buitenland breidt de vloten uit en de
exportkansen van ons land dalen
navenant. „Het is duidelijk" meent de
minister, „dat naast het zoeken van
nieuwe afzetgebieden voor de haring,
aandacht moet worden geschonken
aan 't ontwikkelen der reeds bestaande
exportmogelijkheden", en hij neemt
dan de Verenigde Staten onder het
vergrootglas. Oppervlakkig bezien
zouden wij hiermee accoord kunnen
gaan. wanneer er geen Duitse trage
die was geweest. Het kleine stukje,
dat de onderhandelaars van de on
misbare Duitse markt veroverden,
wordt wijselijk buiten het gesprek
gehouden. En de brug, die van de
ons met hun vloten voorbij strevende
nabuurlanden naar het haperende
Nederlandse vloot-saneringsplan kan
wórden geslagen, wordt evenmin aan
geroerd Zodat het allemaal wat on
wezenlijk aandoet. F.
voor dit overweldigende afscheid. Het
deed spr genoegen dat zovelen hun be
langstelling loonden Spr. hoopte ten-
^otte. dat zijn bpvolger, de heer Melse,
evenveel voldoening van zijn arbeid zou
ondervinden als hy altijd ondervonden
heeft.
De burgemeester heette de opvolger
van de heer Veerman, de heer Joh.
Melse, hartelijk welkom. Het college Van
B en W. is bereid u in alles terzijde
te st-aan, aldus de burgemeester. Met
enKele woorden dankte de heer Melse
voor de vriendelijke ontvangst
Nicolaas den Hoed vereerd met de bronzen
medaille van Oranje Nassau
De kroon op 59 jaren trouwe plichtsbetrachting
In de werkplaats van de Potterie Ra-
velli te Valkenburg had gistermiddag orr
uur een eenvoudige plechtigheid
plaats, die echter n-iet naliet indruk te
maken. De 75-jarige Nicolaas den Hoed,
wonende» Uiterstegracht 121 te Leiden,
als draaier thans in dienst bij genoemde
i, kreeg er de kroon gezet op
leven van beroeps-trouw, dat 59 .jaren
telt, gewijd aan het pottenbakkersvak.
Ndcoiaas den Hoed is de oudste draaier
van Nederland en het behaagde H.M. de
Koningin deze uitstekende vakman te
met d:e bronzen medaille, verb on-
aan de orde van Oranje Nassau.
Burgemeester De Wilde van Valkenburg
kwam haar brengen. In hartelijke be
woordingen sprak hij de oude baas toe,
de nadruk op leggend, dat hij ijver
plichtsbetrachting steeds boven
rechtsverkrijgiing heeft gesteld. „Als
iedereen in ons ontwrichte Nederland zo
vol yver en actie was als Den Hoed",
aldus spr., „zou er goede kans zyn, dat
Nederland er weer geheel bovenop zou
komen."
De heer Jaap Ravelli dankte namens
zijn zieke broer en alle medewerkers.
Spr. stelde Den Hoed als voorbeeld en
verzocht de burgemeester dank te bren-
ian H M. de Koningin. Het was hem
;er een drager van de Oranje Nas
sau Orde als medewerker te hebben.
Na de huldiging bleef men nog enige
tijd gezellig bijeen.
Tegen de avond werd de jubilaris per
auto naar huis gebracht.
LEZING SCHEIDSRECHTER
VAN AUSpM
De bekende Dordtse scheidsrechter.
Van Ausum zal Woensdag a.s. voor de
Leidse scheidsrechters-vereniging, in
café Ruimzicht, een lezing houden over:
„Hoe breng ik een moeilijke wedstrijd
tot een goed ei/nde?"
SCHAKEN
P-T.T. LEIDEN—P.T.T. KATWIJK 5—4
Gisteravond speelde P.T.T. Leiden een
vriendschappelijke wedstrijd tegen P.T.T.
Katwijk. De jonge Katwijkse vereniging
beet flink van zich af en verloor slechts
met 5i. De ged. uitslag is: A. Barkema
P.T.T. L.)J. H. Edeling (P.T.T. K.)
0—1; LambooS. C. Edeling 1—0; Po-
tuytA. Schaddelee 0—1; V. d. Laan—
J. Hartevelt 10; Van StrienVerdoe*
0—1; Kuiper—C. v. d. Plas 1—0; Harte-
ve|dN. Kulk VèV4; WassenaarJ.
Vlieland Vz\ BuddenbergD. v d.
Plas 1—0.
