Een Christen-republikein zet
zijn standpunt uiteen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1949
Onderhoud met dr Leimena
De Christelijke Kerk is een wereldgemeenschap,
die alleen één Hoofd erkent
„Voor my is de grote vraag: hoe staat de Christen tegenover het vrijheidsstreven
van een volk, dat lang onder de Nederlanders heeft gestaan?
Ik meen en zeer velen met mü in Midden- en Oost-Java en Sumatra dat wü,
hoewel wy van dezelfde godsdienst zyn als de Nederlanders, in die vryheidéstrüd
aan de zyde van ons volk moeten staan en daaraan deelnemen, omdat wy daarvan
overtuigd zün, dat ieder volk het recht heeft om vry en onafhankelyk te staan en
te leven."
stuurszaken als op andere gebieden van
het volksleven.
Het is niet erg bekend, dat de Christe-
lyke groep in het gebied der republiek
een betrekkelyk grote rol speelt gezien
haar aantal. Dat geldt niet alleen t.a.v.
de bezetting der zetels in het republi
keins kabinet, maar ook op alle andere
gebieden. Veel leidende Christelyke
figuren treft men aan op het gebied van
onderwüs, in de departementen, de vak-
de jeugdbeweging.
Aldus dr Leimena, die Zaterdag als
hoofd der republikeinse militaire missie
naar de Ronde Tafel-conferentie in Ne
derland is aangekomen na enige dagen
besprekingen te New Delhi te hebben
gevoerd.
Wie is dr Leimena?
Van de deelnemers aan de R.T.C. is
dr Leimena een der figuren, die ons de
meeste belangstelling inboezemt, omdat
hü Christen is en aan republikeinse zijde
staat. En nu we veje figuren van de
R.T.C. laten spreken in ons blad, op hun
eigen verantwoording, mag dr Leimena
zeker niet ontbreken.
Dr Leimena is op Ambon geboren, is
verschillende malen republikeins minis
ter geweest, heeft met de Nederlanders
onderhandeld, stond aan het hoofd van
de missie, die contact zocht met de re
publikeinse noodregering op Sumatra en
heeft toen de Nederlandse delegatie
verleden jaar in Djokja beledigd werd,
een correcte houding aangenomen.
„Onder de Nederlanders heb lk de
meeste vrienden," vertelt hij ons.
Een der dingen, die Christelyk Neder
land het meest zeggen, is dat hy in het
zendingshospitaal Immanuel te Ban
doeng, by het volk bekend als Sitoe
Saeur, zegenrijk werk heeft gedaan. Hoe
komt hy aan republikeinse zyde? We
laten hem zelf aan het woord:
„Met deze gedachte staan wjj niet al
leen, omdat wy genoeg figuren in de ge
schiedenis hebben, die bezield zyn van
dezelfde geest. Ik ga terug naar de By-
belse geschiedenis, daar heeft u de vry-
heidshelden van Israël. Komen wy terug
op de geschiedenis van het Nederlandse
volk zelf, dan heeft u een figuur als
Willem van Oranje.
Op deze basis staan we, dat de Chris
tenen, deel uitmakende van hun eigen
volk, niet kunnen en niet mogen achter
blijven in die strijd. Ook al is het zo, dat
je met je andere volksgenoten verschilt
van godsdienst. Dat neemt niet weg, dat
Christenen met niet-Christelijke volks
genoten samen willen leven en moeten
werken voor het heil van land en volk
en dus ook samen moeten strijden voor
de onafhankelijkheid..
Daarbij komt nog een practische zij
de. U weet, dat op dit ogenblik de
Christenen een minderheid vormen
te midden van een grote millioenen-
bevolking van Mohammedanen. Nu is
ons standpunt, dat Christenen zich niet
mogen inkapselen als een minderheid,
die gemakkelijk in de hoek gedrukt kan
worden als een quantité négligeable.
Het mag niet zo zijn, dat de niet-
Christelüke bevolking de kleine Christe
lijke groep als onbelangrijk voor het
volk beschouwt. Daarom moeten Indone
sische Christenen leven en werken als
levende mensen te midden van deze
grote Mohammedaanse maatschappij,
levend, d.w.z. dat zij in leven en werken
ook iets laten zien van de liefde van
Christus voor de wereld. Daarom moeten
zij zich ook niet afzonderen van politiek
en sociaal leven, maar er midden in
gaan staan en zorgen, dat ge niet van
de wereld zyt. Dit is een zeer moeilijke
positie, maar ook de enig juiste van een
Christenmens, levende temidden van
deze wereld, die vol zit met alle moge
lijke problematiek zowel van politiek,
sociaal en economisch leven.
Niet als corpus aliemun
Als ons standpunt is, dat die kleine
Christelyke groep zich niet mag afzon
deren als corpus alienum (dr Leimena
is medicus, hy wil daarmee zeggen: een
vreemd voorwerp in het menselyk
lichaam), dan mogen zy ook in deze vrij
heidsstrijd zich niet als een corpus alie
num gedragen ten aanzien van hun niet-
Christelijke volksgenoten. Want het ge
vaar is niet denkbeeldig, dat wanneer het
Indonesische volk straks zijn onafhan
kelijkheid krijgt, de Mohammedanen na
tuurlijk zullen zeggen van de Christenen,
dat zij altyd daar buiten hebben gestaan
en dus in wezen geen deel mogen hebben
aan het plukken van de vruchten dezer
onafhankelijkheid.
Wij mogen niet vergeten, dat in het
nieuwe Indonesië, dat straks een onaf
hankelijke staat zal worden, de Chris-
tengroep een zeer grote rbeping heeft
en zich daarop al instellende moeten we
ons ervan bewust zijn, dat hoe ook deze
a.s. structuur van Indonesië mag zijn, de
Christenen deel wensen te hebben en vol
le medezeggenschap willen hebben in de
opbouw van land en volk, zowel in be-
deze kleine Christelijke groep
beziet, dan speelt zij relatief een veel
grotere rol dan de niet-Christelijke en
daarom is mijn innige hoop, dat de Ne
derlandse Christenen de houding van de
Christen-Indonesiërs in de republiek
beter zullen begrijpen, wanneer zy ken-
nemen van datgene, wat ik gezegd
heb. Ik herinner my wel, dat een oud-
leermeester van mij wel eens heeft ver-
Tiend of kennis: „Ik be
grijp niet waarom die dr Leimena, die
ik toch altijd gekend heb als een aardige
kerel de kant van de republiek gekozen
heeft, want ik heb met hem samenge
werkt in de Christelijke jeugdbeweging.
eet dat hij geen Nederlander-hater
is. Ik begryp niet, dat hy revolutionnair
geworden is." Nu begrijpt u ook, dat deze
opvatting op een misverstand berust, zo
d is. Dit heeft niets met
revolutie te maken. Wel iets met de
op de gang der geschieden:
Onze onvermoeibare president-direc
teur der K.L.M., dr Albert Plesman,
wordt morgen 60 jaar. De jubilaris
is Ridder en Officier in de Orde van
Oranje-Nassau. Ridder in de Danne-
brogorde. Officier in de Orde van
Leopold II van België, Ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw. Wij
denken er vandaag weer sterker aan,
dat zware slagen dr Plesman de
laatste tijd, door de K.L.M.-rampen
getroffen hebben. Zijn zoon Hans
mag deze dag helaas niet beleven.
Wy wezen dr Plesman veel zegen toe
op zijn verdere arbeid voor onze na
tionale luchtvaartmaaschappij.
zonder die van afhankelijke en semi-
afhankelyke volkeren na de 2e wereld
oorlog en ook met de roeping van de
Christen, staande te midden van een
wereld, die te maken heeft met verbijste
rende problemen.
Ik ontveins me niet, dat er gedurende
het bestaan der republiek vele fouten
gemaakt zyn. Ik zal de eerste zün die
deze fouten veroordeelt, maar wetende,
dat wü de vrijheidsstrijd als een recht
vaardige strüd beschouwen, blyven wy
getrouw aan het ideaal van alle Indone
siërs: een vry en onafhankelyk Indonesië.
Hoe zal dan de band zün met Neder
land in staatkundige zin, d.i. een vraag,
die ons allen bezig houdt op deze R.T.C.
En wij zullen dus het resultaat moeten
afwachten.
Voor mü persoonlyk moet het zo zün,
dat de Unie, waarover men spreekt, be
tekenen moet een samengaan van vol
komen onafhankelijke volken, die elkaar
willen helpen en by'staan op basis van
volkomen vryheid.
Geestelyk gesproken hebben wü geen
Unie nodig, want de Christelüke Kerk
is een wereldgemeenschap van Christe
nen, die alleen één Hoofd erkent, en dit
is Jezus Christus. In deze wereldgemeen
schap zyn geen Nederlanders en Indone
siërs, zün wij allen zondaren, die de
liefde van Christus behoeven.
En het is mün oprecht verlangen, dat
wanneer straks de staatkundige Unie tot
stand is gekomen, de Christenen in Ne
derland zo hecht mogelük samenwerken
illen en steunen het werk, dat door
Christen-Indonesiërs, door de zelfstan
dige kerken in Indonesië verricht wordt."
geboren redenaar formuleerde
dr Leimena zün standpunt. Het was laat
geworden, hü had tijd gegeven die hü
eigenlyk niet missen kon. Slechts enkele
vragen konden wü stellen. „Het is mün
vaste overtuiging," was zün antwoord,
„dat de invloed van het communisme in
Indonesië niet zo sterk zal zün als aan
de andere züde wel verwacht wordt, om
twee redenen: het Indonesische volk is
van huis uit religieus van aard en het is
een landbouwend volk. Het communisme
is in wezen een aanklacht tegen de inder-
ty'd bestaande sociale toestanden. Nog
even spraken we door over het commu
nisme als anti-religie, maar ander werk
riep.
Gedurende het onderhoud verwees dr
Leimena naar zün brochure „The Dutch
Indonesian Conflict", die nog niet in Ne-
De oud© Askoo volkshogeschool. Terwül de algemene regel voor volkshoge
scholen is: aparte cursussen voor jongemannen en jonge vrouwen, worden
hier de colleges gemengd bügewoond.
Land en volk in Denemarken
Hoge trap van beschaving aan Volks
hogescholen te danken
Men zorgt er gded voor ouden van dagen en kinderen
Ik schreef de vorige maal over cultuur en over politie. Dit laatste punt wil ik
graag nog even ter sprake brengen. Het zal duidelük zün, dat in elke gemeenschap
geheel of gedeeltelük ontoerekeningsvatbaren rondlopen. Ook in Denemarken. En
ooral in plaatsen waar het politietoezicht niet heel streng Is, de gemeen
schap daarvan in hoge mate nadelen ondervinden. Het politiecorps in Kopenhagen
door verschillende oorzaken op verre na niet zo groot als het naar het inzicht
n deskundigen aldaar, behoorde te zün.
ons land veel goeds kunnen doen. Vooral,
omdat zij onder geen voorwaarde diplo
ma's uitreiken. Zy hebben de bedoeling
nuttige, practische algemene ontwikke-
te brengen, speciaal onder de
Ds J. Fraanje in Barneveld
overleden
Ds J Fraanje. predikant bü de Geref.
gemeente te Barneveld. is daar Zaterdag
op 70-jarige leeftijd overleden. Hij was
een der meest bekende figuren uit de
kring der Geref. gemeenten. Onder zijn
leiding is de gemeente van Barneveld
zeer gegroeid Er werd een eigen school
opgericht en het kerkgebouw werd be-
langryk uitgebreid. Ds Fraanje. die
achtereenvolgens in Goes en Terneuzen
(als oefenaar en later als predikant).
Rotterdam. Goes en Barneveld arbeidde,
vervulde vele deputaatschappen en was
bij herhaling lid van de Gen. Synode.
Verleden jaar vierde hy onder grote be
langstelling zijn 30-jarig ambtsjubilum
;n zijn 70ste verjaardag.
GEREF. KERK (ART 31) UTRECHT
N.W. OVER DE SAMENSPREKING.
De kerkeraad van de Geref. kerk
(art. 31 K.O.) van Utrecht-N W heeft
besloten, dat hetgeen door
Generale Synode dier kerken in Amers
foort 1948 over het vraagstuk van
samenspreking met deputaten
„Synode-Duursema" (Gen. Synode
Geref. Kerken te Zwolle 1946) is goed
gevonden, als zijnde te strijden tegen
Gods Woord en tegen de artikelen in de
Groninger Generale Synode besloten,
voor vast en bondig worden ge
houden.
ZUIDHOLLANDSE GEREF. VROUWEN
VERGADEREN IN DEN HAAG.
Op 12 October zal de afd. Z.-Holland
in de Bond van Geref. Vrouwenver. in
Haagse Oosterkerk een provinciale
toogdag houden. Mej. G. J Molendijk
H.L Ambacht zal spreken over „Het
meest gelezen boek" en ds J. A. Schep
Schiedam ove r„Het gebed onzer
kinderen", en dr C. Bouma, van Den
Haag-Oost, zal een slotwoord houden.
HAAGSE POLITIERECHTER
De brief op poten
De sigarenmaker A. A. G. te Leiden
3d aan zijn gescheiden echtgenote een,
at men noemt „brief op poten" ge
schreven. Dat was het ergste niet, doch
stonden lelijke bedreigingen in, waar-
zelfs van moord werd gesproken Het
s misschien allemaal niet zo erg be
doeld, doch de rechter tilde het geval
niettemin stevig.
Maar de raadsman schilderde de toe
stand waarin verdachte verkeerde, die
overspannen was. De rechter
oordeelde tot f20 boete of 10 dagen
hechtenis, maar er is nog een kansje dat
de Officier de drie maanden gevange-
isstraf die verd. al voorwaardelijk bo
rn het hoofd had, ten uitvoer word'
gelegd.
Er zat een luchtje aan
Aan hetgeen de boekbinder J. B. K.
t Leiden gekocht had zat letterlijk en
figuurlijk een luchtje. Hij kocht n.l. een
tal flessen èau de cologne, die ge
stolen was, maar verdachte zei dat hy
dit laatste niet wist.
Nu hield de Officier er rekening
dat verdachte al eerder met de politie
anrakinig was geweest, en eiste
daarom twee weken gevangenisstraf.
De rechter veroordeelde daartoe.
r A. v. d. B. te Katwijk
niet a'l te zwaar aanslaan, want de hout
diefstal die 'hij gepleegd had, w
zwaar. Daarom luidde de
boete of 5 dagen hechtenis, waartoe de
rechter veroordeelde.
Van de ene moeite in de andere
De koopman J. de N. te Leiden zat
financiële moeiten, als gevolg
belasting beslag op z'n spulletjes had
gel'egd. Maar vanwege de moeiten, had
verdachte een radiotoestel verkocht,
daardoor goederen aan ontslag onttrok
ken, hetgeen een vrij ernstig feit
verdachte toe. maar hy wist ook
niets anders, zo vertelde hij.
De Officier kon zich de situatie wel
begrypen, en daarom volstaan met een
is van f20 boete of 10 dagen hechtenis,
n voorwaardelijk nog twee maanden ge
vangenisstraf. De rechter veroordeelde
conform die eis, waarna de Officier ver
dachte nog een waarschuwing gaf om
erg voorzichtig te zijn met opkopen
„Want in Leiden zijn heel wat rare
scharrelaars", lichtte de Officier in. En
die kan het weten
Het gevolg hiervan ls dat de patrouil
lering in de late avond en in de nacht te
en overlaat. Reken daar nu bij dat
>k in Denemarken nog altyd elemen
ten ronddwalen, die door de oorlog uit
het lood zyn geslagen, dan zal het geen
verwondering wekken dat in de laatste
tijd, vooral in de buiten- en havenwijken
Kopenhagen de veiligheid niet zo
groot is als voor de oorlog. Men heeft :n
Juli een vrouwenmoordenaar gearres
teerd. die ten slotte bekende, zeker 34
nslagen op vrouwen en meisjes te heb
ben gepleegd. Gelukkig niet altyd met
zulk een noodlottige afloop als die, waar
hij gearresteerd werd. Deze beken
tenis heeft natuurlijk enige onrust in het
land gewekt. Maar daartegenover staat
dat de politie en de recherche in Dene
marken zeer goed voor haar taak bere
kend zyn én de wijze, waarop zij deze
moordenaar wist op te sporen, de grootste
bewondering verdient.
Een verder bewys voor de hoge trap
van cultuur, waarop het Deense volk
staat, is de zorg voor ouden van dagen
'kinderen. Ik heb het genoegen gehad
de maand Juli met een gezelschap,
>r een groot deel bestaande uit Neder
landse sociale werkers en werksters, een
aantal instellingen te bezoeken, die my
met grote eerbied voor de sociale voor
zorg (en nazorg) in Denemarken vervuld
hebben. De wijze, waarop men de ouder
domsrentetrekkers in grote gebouwen
huisvest, is in hoge mate te bewonderen.
Ook de zorgen die men heeft voor de
opgroeiende grote stadsjeugd, niet alleen
onder de zes jaren, maar ook daarboven,
bewijst hoe men begrepen heeft dat al
leen in een gezond lichaam een gezonde
geest kan wonen.
De zorg voor de geest komt vooral in
de Volkshogescholen uit. Denemarken
verkeert in de gelukkige omstandigheid
dat 95 der bevolking tot dezelfde
(Lutherse) kerk behoort. Het spreekt
vanzelf dat de andere vyf procent der
bevolking wel volledige vrijheid geniet,
geen rol van betekenis speelt. Daar-
is dus de ongelukkige verdeeldheid
op godsdienstig gebied, die ons land in
eeuwen zo noodlottig is geworden,
daar volslagen onbekend.
En juist daardoor is het voor de Denen
moeilijk te begrypen dat de Volks
hogeschool in ons land nog geen over
weldigend succes is geworden. De ver
schillen in godsdienst betekenen daar
niets, hier bijna alles. Men kan zich
Nederland deze instelling niet denken
zonder tegelijkertyd er de woorden
Rooms-Katholiek, Protestants en Neu
traal voor te zetten. En dit is slechts t£
betreuren, al kan dit in ons land nu een
maal niet anders. Het doel der volks
hogescholen toch is zo buitengewoon
schoon en verheven en ze zouden ook
landelijke bevolking. De grootste geleer-
beste sprekers stellen er dan ook
in aan deze inrichtingen lessen
te geven. Zonder enige overdrijving kan
:eggen dat de buitengewoon hoge
trap van beschaving, waarop het Deense
volk staat, voor een zeer groot deel aan
de talloze Volkshogescholen te danken is.
Een typisch verschijnsel is dat H. C.
Andersen, de wereldberoemde sprookjes
verteller, nog altijd in hoge eer staat. Dit
boekje verschenen, waarin
hetzelfde „Eventyr" (sprookje) in vi.
twintig verschillende talen wordt verteld.
Want Andersen is Denemarken met zijn
reugde en leed, zijn fyn gevoel voor
humor en zyn innige vaderlandsliefde,
Denemarken komt, mag zeker
Odense het Andersen-
te bezoeken. Daar zal hy kun-
;n zien, hoe een klein land zijn grote
annen behoort te eren.
Het spreekt vanzelf dat men in
gesprek met een Nederlander al gauw de
Indonesische kwestie aanroert. Men be
grijpt er niet veel van. Door de aller
ellendigste voorlichting van Nederlandse
regeringszijde laat men toe dat een
munist als Paul de Groot of ook Sjahrir
de grootste Deense couranten inter
's toestaat die de waarheid geheel
verdraaien, zonoder dat er een poging
wordt" gedaan dit recht te zetten. De
Denen zijn ons goed gezind en willen
niet graag al dit slechts van ons geloven,
maar we hebben van Göbbels geleerd dat
edere leugen op waarheid kan gaan
lyken, als ze maar vaak genoeg wordt
herhaald. En daarom hebben we op dit
gebied een slechte pers in Denemarken.
Hoe ^trouwens de regeringsdiensten fun
geren bleek me nog deze week, toen een
Deens blad de draak stak met het feit
dat volgens een tweezijdige handelsover
eenkomst tussen Denemarken en ons land
1 Juli 1949 tot 30 J-uni 1950 daar
heen 500.000 scheermesje zenden en wü
250.000 van Deens maaksel terug
krijgen. Werkelijk een geniale uitvinding!
Ten slotte nog een losse opmerking
>or fietsers. De hoogste top van Dene
marken is 172 meter. Men leide daaruit
echter niet af dat een fietstocht in i
land zeer voor de hand ligt. Vooral
Oost-Jutland is het terrein zeer heuvel
achtig en moet men met de noodzaak
rekenen, op een groot deel van de tocht
de fiets aan de hand de heuvels te
beklimmen. Maar het landschap i
moeite waard, want:
Danmark er et yndigt Land.
(Denemarken is een bekoorlyk land)
Den Haag. Dr F. C. Dominicus.
Burbank: broedplaats ran
Constellation-rogels
de
„Waar komen toch die vogels van-
Da; is een vraag, die menigeen stelt,
als hy de reusachtige K L.M.-Constella-
tions door de lucht ziet daveren. Wy zijn
daarom bly. enkele fraaie foto's ontvan
gen te hebben van de Lockheed Vlieg
tuig Fabrieken in Burbank Califormej.
Daardoor kunnen wy een kijkje nemen
in de enorme hallen, waar de viermo
torige luchtmonsters geboren worden
Het spreekt vanzelf, dat de fabrieken, die
daar in Burbank staan, enorme afmetin
gen hebben. De vliegtuigen, die buiten
staan te razen en regelmatig de lucht
haven van Burbank binnenkomen of ver
laten, zijn er bijna speelgoedtoestelletjes
bij. Lat^n we eens gaan neuzen in de
tekenzalen. Honderden ingenieurs, teke
naars en assistenten buigen zich hier da
gelijks over de tekenborden met ontwer
en blauwdrukken. Er zyn duizend
en karweitjes, voordat men met de
bouw van een vliegtuig een aanvang
maakt. En voor de constructie van een
modern luxueus vliegtuig als de Constel
lation gaat men in Burbank niet over
één nacht ys. Elk der 12 grote luchtvaart
maatschappijen hebben een vertegen
woordiging by de Lockheedfabrieken, om
de details van de vliegtuigen te bespre
ken. Iedereen heeft zo zijn eigen ideeën,
nietwaar? Het daglicht valt uit hoge ra
men op de tekenaars. Daglicht! Daar is
in de uitgestrekte productiehallen geen
sprake meer van. Honderden neon-buizen
branden er boven glanzende vogels-in-
aanbouw. In zo'n hal gaat iedereen, die
er voor het eerst komt, zich heel klein
tjes voelen. Een hoogte van enkele tien
tallen meters en een lengte van honder
den meters
De bouw van de romp geschiedt in acht
delen. Later worden alle delen aan el
kaar gelast; tot op een tiende milimeter
nauwkeurig passen de delen aan elkaar
Via een hangstelling komen de vleugels
aan de romp. De cabine-deur wordt ge
vormd onder een dubbelwerkende 1500-
ton hydraulische pers. Veiligheid is een
der belangrykste factoren in de Lock-
heed-fabrieken. Doorlopend zyn er lucht
vaart-experts en ingenieurs in de weer
om te controleren, of alles goed verloopt
Zeer veel licht werk wordt verricht door
ven. Als alle ingewikkelde instru
menten in het toestel zyn aangebracht,
maken de ingenieurs, geassisteerd door
enkele technici, een testvlucht Ieder on
derdeeltje wordt dan haarfyn gecontro
leerd om de toestellen van ongeveer 30
r lengte, perfect af te leveren. Zes
tig passagiers op een korte reis, 50 op een
langere en 46 op Trans-Atlantische vluch
ten kunnen met de Lockheed Constella-
vervoerd worden. Vier milliard pas
sagekilometers hebben de Constellations
reeds afgelegd. Met passagiers var
KLM, de Air France, de Trans World
Line en die van negen andere maatschap
pyen. Kris kras -«ver de wereld.
Amsterdam New York.
Burbank Florida.
Miami
„Vogel, waar ga je toch naar toe?"
De bisschop van Haarlem der Oud-
Kath. kerk heeft kapelaan D N. de Ryk
IJmuiden benoemd tot pastoor te
3nd aan Zee als opvolger van pastoor
J. A. J. van Zanten.
In de constructiehallen van de Lockheed-fabrleken In Burbank (Californië)
worden de Constellation-rompen uit acht aparte delen samengesteld. Ze passen
op een tiende millimeter nauwkeurig aan elkaar
Stefan Askenase op 5 October
in de Stadsgehoorzaal
In de Stadsgehoorzaal geeft op Woens
dag 5 Oct. de Poolse pianist Stefan As
kenase een Chopin-recital, waarby het
programma o.a. Nocturnes, Mazurka's,
Sonate opus 35 en Preludes zal bevatten.
Dit Chopin-recital wordt uitgevoerd
ter herdenking van Chopins sterfdag,
thans 100 jaar geleden (17 October 1849)
Stefan Askenase maakt ter gelegenheid
hiervan een grote tournee door ons land,
waarbij hij ook in Leiden Chopin zal
vertolken.
K. en O. in September
Op Vrijdag 9 Sept. zullen Sylvia va
der Hoef. viool, en Piet Uiterlinden
Leo Mens, orgel, in de Pieterskerk het
laatste zomerconcert geven. Maandag 12
Sept.: excursie naar de tentoonstelling
„Sonsbeek '49" te Arnhem leen tentoon
stelling van Europese beeldhouwkunst ir
de open lucht). Woensdag 21 September:
excursie naar de tentoonstelling „Uit de
Schatkamers der Middeleeuwen'
Rijksmuseum te Amsterdam. Zaterdag 24
Sept.: filmvoorstelling in „Rex". Woens-
28 Sept.: herdenking van de 200ste
geboortedag van J. W. Goethe in
Prentenkabinet. Het bovenstaande ii
stemd voor hoouders van gele en groene
kaarten. Voor houders van groene kaar
ten staat op 19. 20 en 26 Sept. de Leidse
Schouwburg open. waar dan het blijspel
„Jonkvrouwe de la Seiglière" zal worden
opgevoerd.
L.P.M.G. concerteert
Donderdagavond om half 8 geeft het
Lcidsch Politie-Muziekgezelschap, zoals
reeds gemeld werd, een tuinconcert in
„Oud-Hortuszicht" aan de Witte Singel.
Het programma luidt als volgt: Vers
l'Avenir (Marche), Sam Vlessing; Sym-
phonia (Ouverture), J Furgeat; Avond
rood (Ouverture), Alphons Dreissen; The
Gladiators' Farewell (Mars), H. L. Blan
kenburg; Hollandse suite, J. R. v. d. Glas;
a. aan het strand, b oogsttyd op het land.
c avond op de heide, d. landelijk feest;
Amour Tzigane, Roger Boquet; (Suite de
Valses de Franz Lehar); With Sword
and Lance (Mars), Hermann Starke:
Finale.
Een fraaie luchtfoto u.d. Lockheed
fabrieken in Burbank, waar ook de
ri er-motorige KJLM.-Constella
tions geboren worden
VISSERIJGOLFJES
De wyting is een schaars artikeL
Daroma is het verheugend te horen, dat
de trawlloggers nu aardige vangsten
wyting maken.
De kleinste trawler, die nog steeds
trouw aan de visserij deelneemt, is da
„Zwarte Zee" (IJM 94), van de rederij
Frater Smith. Het is opvallend welke
mooie resultaten deze kustboot één der
oudste schepen van de IJmuider trawler-
vloot ook dit jaar behaalt. Dezer dagen
de Zwarte Zee na negen dagen weer
de afslag met een „prachtig schip"
De Finnen komen haring kopen.
Naar de Nieuwe Courant verneemt ver
toeft op het ogenblik een Finse delegatia
in Den Haag, die onderhandelingen voert
over de aankoop van een grote partij
zoute haring.
De vergadering van Siloewok Sa-
wangan stelde het dividend op 16,13 pet.
serie A en 7,63 pet. serie B. betaalbaar
I nadat transfer wordt toegestaan.
Hét is nog steeds prachtig, daar langs
de groene gordel van smaragd
Hel toerisme in Indonesië begint te herleven
Vóór de oorlog bezat Indonesië op het gebied van het internationale toeristen-
erkeer een zeer goede naam. Dit is eigenlük ook niet te verwonderen, want dit
prachtige en uitgestrekte eilandenrijk met zün ongeëvenaarde natuurschoon en
interessante zeden en typische gebruiken van zün zeer gevarieerde bevolking, bood
zelfs de meest veeleisende toerist practisch onbegrensde mogelükheden.
Maar daarnaast was het toeristenverkeer ook voortreffelük georganiseerd.
Overal ondervond men een uitstekende service, de hotels waren goed geoutilleerd,
en zelfs luxueus ingericht en tenslotte zorgden vliegtuig, trein, boot en auto
uitstekende verbindingen naar de meest bekoorlüke piekjes natuurschoon.
de meest geraffineerde wensen van do
verwende toerist tegemoet komen en
de befaamde rijsttafels, die door stoeten
bedienden worden opgediend, zullen niet
nalaten de bezoeker een gastronomische
voldoening te geven. Ook in het Lem-
bangse*en het Pengalenganse hebben do
hotels hun deuren weer geopend en het
droomeiland Bali wordt eveneens weer
druk bezocht.
Grote steun van de luchtvaart.
Het toerisme in het wijde Indonesië
ondervindt een grote steun van do
luchtvaart. Behalve de 20 jaar oude route
tussen Amsterdam en Batavia onder
houdt de K.L.M. ook luchtdiensten tussen
de diverse eilanden. Van Sabang op
Palau Weh, waar de Indonesische Archi
pel begint, tot Hollandia op Nieuw
Guinea, bedient de K.L M. een luchtnet
minder dan 25 000 km lengte,
leer dan 30 plaatsen over de ge
hele Archipel verspreid, zijn opgenomen.
Al is het toerisme in Indonesië nog
lang niet in zijn volle omvang hersteld,
een belangrijk begin is in ieder geval ge
maakt.
Voor de Leidse kantonrechter
De verkoop van filmpjes.
Vorige maal stond J. R. alhier terecht,
omdat hij, zonder daartoe gerechtigd to
zyn, films had verkocht. Daar hy toen
betoogde, dat dit zou zijn toegestaan,
werd de zaék aangehouden voor onder
zoek. Thans werd de heer J. Wolfslag,
voorzitter van de fotografenvereniging
alhier, gehoord. Deze verklaarde, dat
alleen erkende vakfotografen films mo
gen verkopen. Een niet-bonafide firma
te Amsterdam had by drogisten en krui
deniers films verkocht, die deze firma
niet bij de fotohandelaren kwijt kon. Na
een waarschuwing hadden de drogisten
en kruideniers onmiddellyk de verkoop
gestaakt. R. had zich er evenwel niet
aan gestoord en op verzoek van de vak
groep was een vervolging ingesteld.
115 boete of 5 dagen hechtenis.
Gemeente niet aansprakelijk.
A. W. v. d. L.. te Den Haag. had
n kwade dag met zün auto op de
Rijnsburgerweg een auto ingehaald en
was toen links gepasseerd, waarbü hij
een verkeerszuil op een vluchtheuvel
had omvergereden. By het achteruitrij
den dat gebeurde zonder op het ver
keer te letten botste hij tegen een
vrachtauto. De raadsman betoogde, dat
zijn cliënt volkomen onbekend was met
de situatie aldaar, err merkte tevens op.
dat de gemeente Leiden eigenlijk de
schuld draagt: in Den Haag en Amster
dam bv. zyn voor de verkeerszuilen
witte strepen op straat aangebracht. Het
O M. meende, dat men de gemeente Lei-
hiervoor niet aansprakelyk kan
stellen. Als men oplet, kan men 's mor
gens om half 10 heel gemakkelijk ver
keerszuilen zien! Ook het achteruitrijden
van v. d. L. werd een ernstige overtre
ding genoemd. Uitspraak: f40 boete of
16 dagen-
De oorlog heeft de structuur van het
welvarende Insulinde totaal ontwricht
het spreekt vanzelf dat ook het toe-
;me hieronder heeft geleden Ook de
-oorlogse tijd bracht dit mooie en ryke
land vele teleurstellingen. Hoewel de
wederopbouw met alle ten dienste
staande middelen werd begonnen, werd
deze telkens belemmerd door vele haast
onoverkomelijke moeilijkheden, maar
desondanks is er hard en taai gewerkt
de treurige gevolgen van oorlog en
vernietiging te boven te komen.
Zij, die Indonesië in vreedzamer tyden
hebben leren kennen, zullen zich nog
vele bekoorlijke streken kunnen herin-
n. Het Tobameer op Sumatra met
zyn prachtige bergen en valleien, waar
talrijke fraaie bergplaatsjes aan
treft. De Anei-kloof met het Karbouwen-
s zelfs zeer bekend. Op Java is de
omgeving van Bandoeng met het Meer
Pengalengan voor de bezoekers
onvergetelijk. De berg Tangkoeban
Prahoe, hetgeen omgekeerde schuit be
tekent. is een uitgewerkte vulkaan en
behoort tot een van de vele beziens
waardigheden uit deze omgeving. De
zwavelmeertjes in de kraters zijn berucht
omdat zij bij tyden de bezoekers kun-
verrassen met hun giftige gassen
Ook de omgeving van Buitenzorg met
zyn prachtige bossen en bergen en
milde klimaat en de onvergelijkelijke
westkust by de Pelaboean aan de Wyn-
kopersbaai zyn van een indrukwekkende
en soms ruwe schoonheid.
De Vorstenlanden van Djogjakarta
Soerakarta hebben eveneens een inte
ressante omgeving en onder de rook
de vulkaan Merapi ligt de monumentale
Boroeboedoer, de eeuwenoude Boeddhis
tische tempel. Het geheel is een beeld
houwwerk. dat het leven van Boeddha
uitbeeldt Ongetwijfeld een unicum in d£
gehele wereld. De zuidkust van Midden-
Java heeft fraaie blonde duinen, welke
aan het Hollandse duinlandschap her-
Sierlükheid en gratie.
De reputatie van Bali is in de toeris
tenwereld onovertroffen Dit dank zü de
tropische bekoorlijkheid van dit onge
schonden eiland met zijn vele tempels en
zyn charmante en kunstzinnige bevol
king, alsmede de sierlijkheid en de gra
tie. waarmede de jonge meisjes de reli
gieuze dansen uitvoeren
De kleine Soenda-eilanden. de Moluk-
ken. de prachtige zeetuinen van Ambon,
die in het zeer heldere zeewater een schat
van tropische waterplanten tentoonsprei
den. Celebes met zijn primitieve Toradja-
landen en de Minahassa. dit alles
slechts een kleine greep uit de schoon
heid en bezienswaardigheid, welke de
eilandenketen tussen Malakka en A us
tralie te bieden heeft.
Indonesië staat pas aan het begin var
zün herstel. Diverse toeristencentra eeh
ter zijn weer geopend en de toeristen-
bureaux hebben onlangs hun werkzaam
heden weer hervat. De grote hotels
Bandoeng zijn sinds geruime tijd weer
staat service te verlenen, welke zelfs a
