Ilkuiiit gtihstfft GTouranl
Wist U
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1949
BUREAUX: Hogewoerd 103.
Dir. eD redactie Tel. 20408. Abonne
menten Tel. 22710. Advertentieafd.
Tel. 23375.
Postrekening 68936.
ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal;
f 1.35 per maand; 0.32 per week.
ADVERTENT1ÊN: 0.18 per mlllmeter
(Bfl contract belangrijke korting).
Dertigste jaargang No 7907
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJ K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Staatvastfcfi is gtubleoen
mya h«rl In tegenspeel"
Dames wandelen,
sigaar in de mond
Zie pap,. 3
Europs
Ondanks dollarvitamine komt in 1952
>a nog niet op de been
1 Marjolin pessimistisch, daar export naar Amerika
opnieuw daalde
De toestand van Europa is aanmerkelijk slechter, dan de economische experts zich
een half jaar geleden hadden voorgesteld. Het ziet er niet naar uit, dat in 1952,
als de Marshall-hulp ophoudt, Europa, weer geheel hersteld zal zijn. En dat is dan
ook de reden, waarom het probleem van het dollartekort, zo spoedig mogelijk, op
een geheel andere wijze, moet worden aangepakt. Dit is de korte zin van de ziens-
Wijze van Robert Marjolin, de secretaris-generaal van de Europese Organisatie voor
Economische Samenwerking. Dit criterium is niet bepaald bemoedigend, maar ook
weer niet geheel ontmoedigend, want immers hebben de 19 landen, die by de ver
deling der Marshall-dollars de gegadigden zijn, toch, zoals geëist was, een gemeen
schappelijk accoord weten te treffen, op grondslag van het verdeelplan, dat door
Marjolin en de Belgische baron Snay was aangegeven.
Maar hierbij moet de opmerking wor- de (heer Marjolin zeer pessimistisch go
den gemaakt, dat ieder der 19 landen de stemd en aangezien het dollar-probleem
Marshall-hulp onvoldoende achtte en de ook de Ver. Staten zelf raakt, hoopt
voorstellen slechts zijn aanvaard in het
Ibelang der Europese samenwerking. Vol
gens de thans aanvaarde voorstellen krijgt.
Nederland ongeveer 309 millioen dol
lar. dat is rond 161 -millioen minder dan
verleden jaar. Engeland ontvangt slechts
962 -millioen tegenover 1239 millioen bij
de vorige gelegenheid. Slechts enkele
landen, zoals België ontvangen er iets bij
Er is zeer ernstig rekening mede gehou
den dat het Amerik. Congres, dat de toe
wijzing voor 19491950 nog niet heeft
vastgesteld, een stuk onder de toewijzing
van vorig jaar zal blijven. Amerika zal
eerst nog het Parijse accoord moeten be
krachtigen en er bestaat twijfel, of het
gevormde reservefonds van 150 millioen
dollar -direct maar mag worden verbruikt.
Wij weten het nu: Europa kan op de
•Amerikaanse markt niet meer concur
reren, de export naar de Ver. Staten
daa-lde met dertig procent en van enkele
landen daalde de uitvoer zelfs met
procent. Deze sombere gegevens hebben
Invasie van Oost-Duitsers
naar Amerikaanse zone
Russen stelden grens open ter gelegenheid
van „Vredesdag".
Gistermiddag stroomde bij de grens
overgang van Coburg ten menigte van
ongeveer 15.000 Duitsers uit de Sowjet-
zone naar Neustadt in de Amerikaanse
zone. Ter viering van de „Vredesdag"
(omdat 10 jaar geleden de oorlog uitbrak)
hadden de Russen de Duitsers toegestaan
gedurende 24 uur de zonegrens te over
schrijden. Aanvankelijk probeerden de
Amerikanen de stroom met politietroe-
pen te stuiten, maar zij waren niet bij
machte de invasie tegen te houden. De
uit de Russische zone gekomen Duitsers,
voor het merendeel armoedig gekleed,
waren voorzien van rugzakken en tassen
en sloegen in Neustadt allerlei voedings
waren en huishoudelijke artikelen in
voor Oostmarken of voor textiel, tri het
bijzonder zijden kousen. Duizenden
maakten van de gelegenheid gebruik om
hun familie in de Westelijke zones te
bezoeken. En de winkeliers voeren er
wel bij." Ze wisselden één Westmark voor
fi.40 Oostmarken.
SOWJETPOLITIE OPENDE HET
VUUR.
De politie van de Sowietzone opende
gisteren het vuur op een groep mannen,
vrouwen en kinderen, die de grens wil
den oversteken naar de Britse zone bij
Goettingen. Er werd niemand getroffen.
De mensen wilden „Vredesdag" vieren in
de Britse zone.
Britse troepen bezetten fabriek
in Oberhausen
Britse troepen hebben gisteren een fa
briek van synthetische olie in Oberhau
sen bezet, waar de Duitse arbeiders, zoals
gemeld is, de rpet de ontmanteling be
laste personen verdreven en de auto van
een Britse functionaris vernielden. Dit
was de tweede maal, dat de Engelsen
troepen gebruikten om een eind te maken
aan het Duitse verzet tegen demontage.
Later op de dag hebben Duitse politie
mannen de bezetting overgenomen.
Volgens Truman neemt de
„koude oorlog" af
President Truman heeft op de tiende
Verjaardag van het uitbreken van de
tweede wereldoorlog, gezegd te hópen
dat de „zenuwenoorlog' tussen de com
munistische en democratische regeringen
2ou eindigen in de capitulatie van de
comunistische regeringen en dat de we
reld generaties lang in vrede zou kunen
De president van de Verenigde Staten
verklaarde gelukkig te zijn, dat de oor
log met de wapenen was afgelopen,
maar hij betreurde het, dat de koude
oorlog de laatste jaren was voortgezet,
•1 was zij in hevigheid afgenomen.
„Amerika maakt geen aan
spraken op Soerabaja"
Vice-adm. Kist vertrok naar Indonesië
De nieuwe commandant Zeemacht in
bet Oosten, de vice-adm. F. J. Kist,, is
vandaag met de „Willem Ruys" naar
Batavia vertrokken, o.a. uitgeleide ge
daan door min Schokking en vice-adm.
J. J. L. van Willinge.
Hij verklaarde o.a.: „Soerabaja blijft
natuurlijk de basis in het Oosten. Er is
geen sprake van dat Amerika aanspra
ken op deze basis heeft laten gelden".
„HET EI VAN COLUMBUS"
Twee jeugdige Amsterdammers, A.
Bosch en G. J. Noltes, hebben een ma
chine uitgevonden, die door een man be
diend wordt en 6000 eieren .per uur kan
ledigen (met de hand: 800). Met deze
machine, de „Columbus", verwierven
zij een onderscheiding van de Uitg. mij.
„Kluwer", als zijnde de meest-kosten-
besparende-uitvinding van 1948.
THEEZIEKTE IN OOSTSUMATRA
BAART ZORG
De zg. Blisterblight (blaasjesschimmel
ziekte van het theeblad in Oost-Sumatra)
heeft ernstige gevolgen vooral op hoger
gelegen ondernemingen als Sidamanik en
Bahoeboetoeng is de toestand zorgwek
kend.
dat ook Washington op de
ferentie practisch begrip vooi de huidige
Europese moeilijkheden zal tonen. Men
verhele zich de ernst van de toestand
niet: naar schatting, zullen de landen
het Marshall-plan alsmede de naties
het Sterlinggebied, en de betrokken o
zeese gebiedsdelen in hfet thans lopende
jaar 500 tot 600 millioen dollar verliezen.
Ten aanzien van de rechten om wissels
te trekken nog het volgende:
De Marshall-landen hebben de aan
bevelingen goedgekeurd voor de onder
linge trekkingsrechten voor 19491950.
Engeland zal trekkingsrechten toekennen
voor een totaal bedrag van 171 millioen
dollar en zal ontvangen voor 102 millioen
dollar (van België en Luxemburg), Bel;_
en Luxemburg zullen trekkingsrechten
toekennen voor 400 millioen dollar (waar
van 139 millioen dollar voor Nederland
en 102 millioen dollar voor Engeland)
Nederland zal trekkingsrechten verlenen
voor 20,3 millioen dollar en ontvangen
voor 156,5 millioen dollar).
De Marshall-pot raakt leeg.
Volgens een, later ontvangen Reuter-
telegram, heeft Paull Hoffman te Parijs-
medegedeeld, dat de Marsnall-hulp voor
19491950 zal worden verminderd met
nog 150 millioen dollar, zelfs wanneer
het Congres de toewijzingen goedkeurt.
Hij verklaarde, dat het voorstel tot ver
deling der gelden, ad 3.776 500.000 dollar
was gebaseerd op het bedrag' van 3788
millioen aan Eca-fondsen. dat de Amerik.
Senaat voor het komende jaar had ge
accepteerd. Zelfs, als het Congres alles
goedkeurt, zal de EC.A. niet over vol
doende gelden beschikken: 150 millioen
dollar moet in ieder geval bestemd blij
ven voor „ee nfonds voor speciale doel
einden."
Wonderlijke uitlatingen
in Djokja
Een woordvoerder van het republi
keinse ministerie van voorlichting ie
Djokja heeft tegenover Aneta verklaard,
dat de Nederlanders op de Ronde Tafel
Conferentie1 Nieuw-Guinet schijnente
zullen maken tot een ingewikkeld pro
bleem, hetwelk de onderhandelingen zè^f
bemoeilijken. De bevolking van-NieuW"-
Guinea zou volgens deze zegsman her
haaldelijk dë wens te kennen hebben
gegeven pm deel uit.te maken van een
onafhaunkelijk Indonesië Het Iriaanse
volk'zou verklaard hebben, dat"1 zij John
Ariks niet'.als vertegenwoordiger erkent
en koloniale groepen- zouden achter de
schermen achter de touwtjes trekken bij
diens actie.
Inofficiële republikeinse kringen te
Djokja verklaarde men aan „Merdeka",
dat men nog geen officiële rapporten
van de republikeinse delegat:
Haag ontvangen heeft,
teleurgesteld is.
„Het is beschamend en ont
moedigend..."
Vooral in de Sowjet-zone van Duits
land is gisteren het feit herdacht, dat
tien jaar geleden de tweede wereldoor
log uitbrak met de aanval van Duitsland
op Polen. In de Russische sector van Ber
lijn werd een fakkeloptocht gehouden,
maar in de drie Westelijke sectoren vond
geen openbare herdenking plaats. De
West-Duitse bladen ademden in hun
hoofdartikelen allen de geest,van „wij
willen géén nieuwe oorlog". „Het is be
schamend en ontmoedigend te bedenken,
dat het de Duitsers waren, die hun buren
aanvielen," aldus de Frankfurter Abend-
post.
„DE NAZI'S WINNEN TOCH."
De „Niederbayrische Nachrichten", het
eerste blad, dat na de oorlog in Beieren
versoheen, heeft gisteren de publicatie
gestaakt, omdat de concurrentie van het
voormalige Nazi-blad „Straubinger Ta-
geblatt" te zwaar werd.
ADENAUER, CHRISTEN-DEMOCRA
TISCH FRACTIELEIDER.
Dr Adenauer werd gisteren tot leider
gekozen van de 139 man sterke fractie
van Christen-democratische en Christen-
sociale afgevaardigden in het nieuwe
West-Duitse federale parlement. Hij werd
gemachtigd de onderhandelingen voor het
samenstellen van een West-Duitse rege
ring voort te zetten.
Churchill weer in Londen.
Gebruind en gezond keerde Winston
Churchill gisteren van een bezoek van
vijf weken aan het Continent in Londen
terug.
Pernis gebruikt 21/2 maal zoveel stroom
als heel Friesland
Minister v. d. Brink opende cliem. fabrieken van B.P.M
(Van een onzer verslaggevers.)
Het is feest in Pernis. Vandaag is op
de uitgestrekte terreinen van de Ba
taafse Petroleum Mij een nieuwe
paal bereikt. Vandaag opende minister
Brink- twee chemische fabrieken,
in de toekomst voor liét gehele Ne
derlandse bedrijfsleven van het grootste
belang zullen zijn.
t is, bij wijze van spreken, gemak
kelijker op te geven, welke autoriteiten
aanwezig waren bij deze opening,
een lijst te geven van al die voor
aanstaande persoonlijkheden die van hun
belangstelling getuigden. Ook uit Indo-
i: leden van de RTC. "en vele bui
tenlanders zagen we '.er in het nieuwe
schaftlokaal, waar de directeur van de
raffinaderij, ir H. H. Buss, welkomst
woorden sprak, in het Engels en het Ne
derlands. Om een overzicht te geven
de uitbreiding van ,.h'et bedrijf,
noemde ir Buss enkele cijfers. Per uur
100 ton stoom worden v.erbrukt, en
30.000 kub. .meter spoelwater. Er zal
1000 km aan productenleidingen moeten
worden gelegd. Het stroomverbruik zal
stijgen tot 130 millioen kwh jaer jaar bij
belasting van 20.000 kw. Dat is"!!1,2
maal het electriciteitsgebruik van de
hele provincie Friesland over-1948!
Vervolgens sprak minister v. d. Brink-
No'gmaals, zeide de bewindsman, dat in
dustrialisatie een" levenskwestie is. Wil
de industrie in ons land lèvensvatbaar-
heid hebben, dan zijn bepaalde basis
industrieën. die "naar verhouding minder
werkgelegenheid bieden en meer kapï-
vereisen, onontbeerlijk. De winning
aardolie in eigen bodem noemde de
minister zeer belangrijk. Prof. v. d.
Brink roemde het wetenschappelijk on
derzoek, da.t in een bedrijf als in Pernis
wordt toegepast. De concurrentie met het
Raphael Kubelik wil niet naar
Praag terug
Raphael Kubelik, dirigent van het
Praags Philharmonisch Orkest en zoon
Jan Kubelik, de bekende violist,
heeft besloten niet naar Tsjechoslowakije
terug te keren van zijn huidige tournée.
Kubelik woont momenteel in Londen. Hij
heeft contracten lopen tot ver in 1951
Engeland, Amerika en Amsterdam,
zodat een spoedige terugkeer naar zijn
vaderland zeker niet noodzakelijk is.
Moordenaar van Dolfuss
overleden
Otto Waechter, die de moord op de
Oostenrijkse kanselier Dolfuss in Juli
1934 op touw had gezet, is overleden te
Rome, waar hij sedert 1946 onder een
valse naam leefde. Waechter, die één der
machtigste SS-chefs was, is gouverneur
geweest van Galicië en was toen te
Lwow gevestigd. Hij wachtte op een pas,
jaar Zuid-Amerika te vertrekken.
Tot dusver was hij aan de politie ont-
napt. Hij is aan een leverkwaal gestor-
„SPELT" U HET EVEN!
Een vrouw, die gisteren aan dë politie
te St. Louis meldde, dat zij van honderd
dollar beroofd was, gaf als haar naam
op: Mevr. Anna Villavicenciocreseauram.
De Hongaarse communistenleider
Lazlo Timar is via Wenen naar Salzburg
gevlucht, omdat hij in gebreke zou zijn
gebleven t.o.v. zijn regering.
buitenland zal scherper worden en daar
om juist is het belangrijk, dat in Pernis
een nieuwe chemische industrie kan wor
den gevestigd, waar wasmiddelen en an
dere producten zullen worden ver
vaardigd:
De minister deelde mede, dat ir Buss
is benoemd tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau. Hij roemde diens ver
diensten, ook voor deze uitbreiding, die
170 millioen gulden kost. en opende ver
volgens de fabrieken, door het eerste
vat met wasmiddel te vullen en in de
plastiekfabriek de pyrolise-oven te ont
steken.
Grote aandacht hadden de Indonesische gedelegeerden van de R.T.C., die gis
teren „De Mens en zjjn Arbeid" bezochten, ook voor Leidens spoorwegplan, dat
op deskundige wijze uit de doekjes werd gedaan. Foto N. vaif der Horst
Telegramverkeer in Nederland over enige
jaren via verreschrijvers
Een automatische installatie, welke enig in de
wereld zal zijn
lij de toekomst zal het Morsestelsel uit het Nederlandse telegraafverkeer ver
dwijnen. De Morse-toestellen zullen plaats maken voor moderne zgn. „teletype"-
toestellen oftewel verreschrijvers. Dit hangt samen met het besluit om het
telegraafverkeer in ons land te automatiseren.
sprek" zijn, dan wordt het telegram
automatisch in Den Bosch op een tele
type opgenomen en vandaar naar Maas
tricht gestuurd, zodra men daar terecht
kan. Om de kans op in gesprek zijnde
toestellen zo gering mogelijk te maken,
zal elk kantoor een voldoend aantal ver
bindingen krjjgen.
De levering van de definitieve auto
maat is opgedragen aan een buiten
landse maatschappij, waarbij een leve-
ringstijd van ongeveer vier a vijf jaar is
vastgesteld. Zij zal. voor zover bekend,
de enige ter wereld zjjn.
Prins Bernhard was toeschouwer
op concours te R'dam
Prins Bernhard woonde gistermiddag
Ruim een half jaar geleden is men te
Amsterdam begonnen met de bouw van
een proefautomaat. Hierdoor is het thans
reeds mogelijk op enkele op de proef
automaat aangesloten telegraafkantoren
telegrammen langs automatische weg te
verzenden. De P.T.T. is tot deze proef
gekomen, omdat de personeelskosten bij
het huidige systeem te hoog zijn en de
telegramkosten daardoor in de toekomst
vermoedelijk zouden moeten stijgen.
Vandaar het besluit om het telegraaf
verkeer te automatiseren.
In Amsterdam, en waarschijnlijk in
Den Haag, Rotterdam, Zwolle en Den
Bosch zullen telegraafautomaten komen.
Een beslissing over het aantal is echter
niet genomen en een beperking van
het aantal van vijf is in overweging.
Door dit nieuwe systeem worden de
speciaal opgeleide ambtenaren overbo
dig en kan iedere P.T.T.-ambtenaar, die
de typekunst macjitig is, een telegram
verzenden.
Wil Delfzijl een -telegram naar Maas
tricht verzenden, dan slaat de P.T.T.-
ambtenaar in Delfzijl op zijn teletype-
tOestel het nummer van het telegraaf
kantoor in Maastricht aan en via de
centrales in Zwolle en Den Bosch komt
deze verbinding automatisch -tot stand.
Het telegram wordt dan in Delfzijl ge
typt en komt op hetzelfde ogenblik in
Maastricht aan. Mocht Maastricht op
het moment van de aanvraag „in ge-
ftOWLEY NAM AFSCHEID VAN
BERLIJN.
De Amerik. commandant van Berlijn,
Howley, nam gisteren afscheid van het
stadsbestuur van West-Berlijn. Hij stelde
zijn opvolger, gen.-maj. Maxwell D.
Taylor aan de vroede vaderen voor.
De vertegenwoordiger van Israël, dr M. Amir, hield gisteren in Den Haag een
officiële receptie t.g.v. de opening van de kanselarij van de staat Israël. V.l.n.r.:
burgemeester P. J Oud van Rotterdam, dr Amir, de loco-burgemeester van Den
Haag ir L. J. DL Feber en mr Arn. d'Ailly, eerste burger van Amsterdam.
Rotterdam met Prinses Armgard
cross county op het internationaal con
cours hippique bij. Zoals gedeeltelijk ge
meld moest de Prins 's morgens voor de
military verstek laten gaan.
De stand aan het einde van de eerste
dag van d# military prijs is: 1". Gapt. ba
ron H, von BlixenFinecke, Zweden,
op* Master Rufus, 352.50 p.; 2. A. J- Pot
(Hilversum), Maschuschalle, 278'5/6 p.;
3. F. B. M. Deurvorst, Terborg, Lady
Knox, 259 5/12 p.
De uitslag van de dressuurproef om de
„Prijs van de Rijbaan" is: 1. mej. T.
Eijsvogel, Haarlem, Crimée, 287.58 p-;
2. Ritm. W. F. Bisschoff van Heemskerk.
Den Haag, Gris-Gris, 278.33 p.; 3. mej- T.
van der Meer, Haarlem, Irish Beauty,
264.68 p.
Ook dr Hirschfeld naar Amerika
Ons bericht van 24 Aug., dat de minis
ters Stikker, Lieftinck, Van den Bripk
en Schokking naar Amerika zouden
gaan, werd, zoals gisteren nog in een
deel van de oplage werd gemeld, in zo-
bevestigd, dat minister Lieftinck
zich eind volgende week naar de Ver.
Staten zal begeven voor besprekingen
met het int. monetaire fonds.
Hieraan kan thans nog worden toe
gevoegd, dat ook dr H. M. Hirschfeld,
regeringscommissaris voor het Europees
herstelprogramma, in Amerika bespre
kingen zal voeren met autoriteiten van
het monetaire fonds. Dr Hirschfeld ver
trekt reeds a.s. Zaterdag naar Washing
ton. Hij zal bovendien confereren met
autoriteiten van de ECA.
Belangrijke financiële
besprekingen
Zowel Nederland als de republiek
willen zekerheid.
Volgens A.NP. hebben de informele
besprekingen tussen drie mannen va
drie secties der f-inancieel-economische
commissie van de Ronde Tafel Confe
rentie een bevredigend verloop gehad.
Men hield- zich bezig met algemene be
schouwingen. Er bleek op verscheidene
punten overeenstemming te bestaan 1
ook bleken er afwijkende opvattingen
Behandeld werd de deviezerapolitiek, In
donesië en het sterlin-gbloc, binnen- ei
buitenlandse schuldenlast, handelspoli
tiek, concessies en contractuele verplich
tingen.
De opvallendste geschilpunten betref
fen- de schuldenregeling, handelsverdra
gen en geldelijke accoorden, concessie:
en andere contractuele verplichtingen,
welke onderwerpen aan drie subcomm;
sies worden toevertrouwd.
De republikeinen stelden tegenover de
Nederlandse vraag naar waarborgen
de Indonesische financiële politiek zeker
heid omtrnt Nederlands -geldpolitiek,
waarbij men wees op België's critiek op
Nederlands nauwe betrekkingen met
het sterlingbloc. die voor Indonesië grote
bezwaren kunnen opleveren. "Van repu
blikeinse zijde noemde men de sfeer der
besprekingen uiterst gunstig, vooral om
dat de discussies uiterst zakelijk waren.
Instructieve film Koning
Voetbalgereed
In Amsterdam is gisteren voor geno
digden de première gegeven van de in
structieve film „Koning Voetbal", die
Jaap Nieüwenhuis met medewerking van
de KNVB voor de Delta-film heeft ver
vaardigd. De rolprent, waarin fragmen
ten uit internationale- en competitiewed
strijden zijn opgenomen vaak ver
traagd duurt 65 minuten. Hij wil pro
paganda maken voor de voetbalsport en
jeugdige spelers doordringen van het nut
training. De film zal binnenkort voor
clubs vertoond worden. Er is drie jaar
an gekerkt onder supervisie van Jaap
-. d. Leek. Het scenario is van Karei
Sanders en de tekst van Aad v. Leeuwen.
Hevige explosie in Enschede:
twee zwaargewonden
Oud artilleriekanon had nog een granaat
in de loop
Bjj het in stukken snijden van een
oud Duits artilleriekanon met een
acetyleenapparaat' deed zich gisteren
?t centrum van Enschede een hevige
ontploffing voor, daar, naar later bleek.
Dg een 15 cm-granaat in de loop was
achtergebleven.
De 58-j. J. F. Arends en diens 30-j.
on Jan, die met dit werk bezig waren,
werden ernstig gewortd. Van de vader
werd de rechterpols verbrijzeld, terwijl
de Zoon vermoedelijk zijn linkervoet zal
moeten missen.
Tal van huizen in de omgeving liepen
zware schade op. Van één woning werd
het dak weggeslagen. Een stuk van de
affuit van het kanon sloeg door het dak
van een woning op 50 meter afstand,
waarbij gelukkig alleen maar een kin-
derledikantje werd vernield.
POST VOOR DHLITAIREN OP DE
GROTE BEER
Post, gericht aan militairen aan boord
in het troepenschip Grote Beer dient,
teneinde in de tussenhavens te kunnen
worden uitgereikt, uiterlijk op 4 Sept.
op de bus te zijn. Post, bestemd voor
de eindhaven, moet uiterlijk op 18 Sep
tember ter post bezorgd worden.
ZEEPOST VOOR OOST EN WEST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De datum van uiter
lijke terpostbezorging staat tussen haak
jes achter de naam van het schip ver
meld. Naar Indonesië: ms Mataram
(8 Sept.), naar Curasao: ss Stuyvesant
(7 Sept.) en naar Suriname: ss Cottica
(14 Sept.).
Na de uitdagingen van Salvatore
Giuliano zou de Italiaanse politie op Si
cilië tot elke prijs gaan pogen de ban
dietenkoning in handen te krijgen.
De r in de maand
In andere jaren was het zo, dat de fees
telijk gevierde Koninginnedag, op 31 Aug.
tevens voor ons gevoel de afsluiting was
van de zomer. Al kan de September
maand vaak bekoren door het prachtig
ste weer, wij weten" dat herfst en win
ter voor de deur staan en wij gaan ons
daarop al zo'n beetje prepareren.
Ons volk heeft daar een typisch-Hol-
landse uitdrukking voor. Het zegt: de r
is in de maand. En straks zullen we nog
andere typisch-Hollandse uitdrukkingen
gebruiken, zoals: we gaan de nacht
schuit weer in. Inderdaad, de r zit weer
in de maand en zal daarin voorlopig blij
ven. Die letter zal daarin blijven tot de
laatste dag van de Aprilmaand, merk
waardigerwijze onze nieuwe Koninginne
dag.
In Almelo bivakkeerden 1400 soldaten
bij 1400 burgers
Driedaagse veldtocht werd een zegetocht,
behalve in Elten
(Van een onzer verslaggevers)
De burgerij van het geannexeerde stad
je Elten heeft kennis gemaakt met het
Ned. leger. In het kader van de drie
daagse veldtocht door Gelderland eu
Overijsel heeft de 9 tem lange stoet Elten
aangedaan. Op het marktplein speelden
DAT de 40-j. H. P., uit Bussum. uit
et gevangenkamp in de Carel Coen-
raadpolder .(O-Gron.) ontsnapte, doch
Winschoten gearresteerd werd, toen
zich in een taxi op weg naar zijn
woonplaats bevond.
DAT J. M. Donker, dje Ned. consul-
generaal te .Nairobi wordt voor aange
legenheden in Brits .Oost-Afrika te spre-
is in de K.v.K. te A'dam en R'dam
resp. op 5 en 7 Sept., telkens van 10
12 uur.
DAT D. van Ee benoemd is tot Ned.'
consul te Monrovia en het ressort van
consulaat zich uitstrekt over de
republiek Liberia.
DAT gisteren tijdens afwezigheid van
de bewoners de met riet bedekte wo
ning .,De Kijkuit" van de fam. Oostdijk
onder de gemeente Halsteren (N.-B.) tot
de grond toe is afgebrand.
DAT tijdens een vacantieverblijf in
Frankrijk is overleden de 71-j- commis-
en oud-directeur van de Stork-fa-
briek in "Hengelo, Joh. A. Avéres.
DAT voor het B G. te A'dam opnieiiw
5 jaar werd geëist tegen de destijds
oortvluchtige 30-j. opperluitenant J. F.
Vos. die als een der vier A'damse NSB-
politiechefs, verantwoordelijk wordt ge
steld voor de deportatie, na Dolle Dins
dag, ,van hoofdstedelijke agenten,
wie er 30 in Neuengamme omkwam e;
zich in Giessendam twi
hebben gevormd,
en de ander contra de samen-
van Giessendam en Hardinx-
voeging
veld is.
DAT burgemeester Oud gisteren te
Baarn een vacantiehuis opende, waar
heen R'damse kinderen driedaagse va-
cantiereisjes zullen maken, o.l.v. de com
missies Vacantieklnderfeest en Vacan-
tievreugd.
DAT burgemeester d'Ailly op 7 Sept.
in A'dam het nieuwe bedrijf der Ne
derlandse accumulatorenfabriek Acifit
C.V. zal openen.
DAT het 9e herfstcongres van het
Twents Instituut voor opvoedingsvraag
stukken op 24 en 25 Sept. te Hengelo
de opvoedende taak van het bedrijfsleven
zal behandelen.
DAT de A'damse soldaat A. Verkerk
gisteren de 25.000e bezoeker was op de
tentoonstelling van meesterwerken in'
het R'damse museum Boymans.
DAT voor de R'damse rechtbank tegen
de 50-j. adjudant van politie, J. J. G-
aldaar, die met een jeep de pui van een
huis vernielde, waardoor de bewoner
zwaar werd gewond, 1 mnd. voorw.
werd geëist.
DAT de bemoeienis met de keuring
vah autobussen en huurauto's per 1 Sept.
is overgegaan van de inspecteur-gene-
raad van het verkeer naar de directie
van Waterstaat, Van Hogenhoucklaan 60,
■*Den Haag.
DAT in de A'damse haven in Aug. 372
schepen (360.000 NRT) aankwamen en
365 (332.000 NRT) vertrokken.
DAT gisteren te Makkum (Fr.) de
ieuwe scheepswerf van de firma C.
Amels en Zn. officieel in gebruik is ge
nomen. waar o.a. de eerste vier kotters
voor .de Israëlische vissersvloot zullen
worden gebouwd.
DAT de melkaanvoer aan de Friese
zuivelfabrieken in 1948 16 pet hoger
was dan in 1947, doch niettemin nog
slechts driekwart van de vooroorlogse
DAT de schepen, in verband met de
lage waterstand, slechts half geladen
door de Gelderse riviererï varen.
DAT door slapte in de Rijnvaart vele
Nederlandse Rijnschippers met lege
vrachtboten in de R'damse haven liggen,
hetgeen gedeeltelijk een gevolg is van
het feit. da.t het autotransport 50 pet
van het goederenvervoer heeft overge-
DAT in Friesland thans ongeveer 50
ha met geneeskrachtige aromatische ge
wassen zijn beteeld.
DAT voor het B-G. te Utrecht 9 j;
werd geëist tegen de R'damse bedrijfs
leider G. uit den Bogaardt, die o-a. anti-
Duitse stromingen aan de A'damse S.D.
doorgaf.
DAT deze maand een basculebrug bij
Oude-Wetering over de Ringvaart van dc
1 Haarlemmermeerpolder wordtgeopend.
de Huzaren van Boreel uit Amersfoort er
lustig op los en dat werd door de bewo
ners zeer gewaardeerd. De colonne défi-
leerde er 20 minuten lang voor generaal
Kruis en de bevelhebber van -het tweede
mil. gewest, generaal van Kesteren. Doch
toen was er -bij de burgerij geen zweem
enthousiasme te 'bespeuren. Alleen
toen de tanks met veel lawaai door het
stadje trokken, ontspanden de gezich
ten zich en werd hier en daar „Sherman"
gemompeld.
Ondanks deze uiterste gelatenheid werd
de veldtocht een -glorietocht. Behalve in
Elten werden de militairen overal met
groot enthousiasme ontvangen. In vele
dorpen stonden de mensen langs de weg
geschaard. De boeren lieten hun land in
de steek om toch maar niets te missen.
Het beoogde doel, „Contact" is dan ook
voorbij geschoten. Als er eens werd
gestopt, werd op de soldaten een kruis-
van vragen afgevuurd. In de Bet-u-
vas de belangstelling wederkerig en
keken de jongens met begerige ogen naar
de peren. Rijk voorzien van fruit ging de
tocht verder: Pannerden, waar 'n Bailey
brug werd gelegd en waar de colonne
door bommenwerpers werd aangevallen
1 door jachtvliegtuigen werd beschermd.
Dan Aalten. het einddoel van de eerste
dag. De tweede dag ging men via Eiber
gen naar Hengelo en Almelo, waar alle
soldaten n.b. bij burgers werden onder
gebracht, zodat slechts één militair op
één adres bivakkeerde. Dat was contac',
Vanmorgen vroeg vertrokken de mili-
iren naar Zu-tfen, via Ommen, Dalfsen,
Raalte en Deventer.
DEPORTEERDEN RUSSEN GEVAN
GENEN NAAR LETLAND?
Volgens het met Amerik. vergunning
verschijnende blad „Der Abend", hebben
de Russen de laatste zes weken 3221 be
woners van Russische gevangenkampen,
via Berlijn, naar Letland gedeporteerd.
Nu c
1 Ko-
nginnedag wordt besloten en we daar
door wel des te meer ongemerkt in de
Septembermaand zijn gegleden, nu is er
te sterker aanleiding voor 't verschijnsel
aandacht te vragen, dat we dan plegen
aan te duiden met die typisch Hollandse
zegswijze: de r is in de maand.
Wat dat betekent? Wel. dat de zomer,
de tijd van respijt en adempauze, voorbij
dat de arbeid wacht. De maanden
wachten, waarin ons volk weer volop
gaat vergaderen en waarin het weer vol
op kan studeren. Dat kan een mooie tijd
worden.
Er wordt, ook bij ons, wel eens ironisch
of critisch gesproken over het vereni
gingsleven, zoals dat in rijke schakering
onder ons volk wordt gevonden. En
heus, er zijn- ook wel mensen die het in
dit opzicht te „bont" maken. Zij zouden
geen leven hebben, wanneer dat leven
allerhande organisaties en vereni
gingen en in arbeid buitenshuis kon op
gaan. Het huisgezin is dan bij voorkeur
het terrein voor moeder-de-vrouw, maar
aan de man behoort „de wereld".
Voor enige critische bezinning is hier
inderdaad plaats. Een vereniging of or
ganisatie blijve het middel tot het be
reiken van een doel, maar zij zijn geen
doel in zichzelf. En zij moet middel zijn
het doel het voorschrijft.
Dan behoeft de technische organisatie
waarlijk niet in het gedrang te komen.
Maar dan ondergaat die technische or
ganisatie wel voortdurend de inspireren
de bezieling van het doel.
Is dit niet vaak veler grief, dat tal van
organisaties zo spoedig tot lege omhul
sels worden, hoezeer indertijd wellicht
opgericht door bezielde mensen, die een
vast doel voor ogen hadden, en dat ze
nog jarenlang hun amechtig verenigings
leven rekken, zonder dat het beginsel
stuwt en het 4oel aantrekt?
Wij zeggen wel eens, dat ons volk lijdt
in een overspanning van het vereni
gingsleven. Maar eigenlijk zal dat niet
spoedig het geval zijn. Want overspan
ning is een teveel aan spanning. Is het
juist zo, dat in vele gevallen de
spanning is afgestorven in plaats van
overspannen te worden?
Dit gebrek aan spanning openbaart
zich ook, wanneer de- activiteit in. het or
ganisatieleven wordt overgelaten aan
enkele geestdriftige lieden, die dan door
de anderen op een afstand met al dan
niet. verkapte spot of medelijden in hun
voegen worden gevolgd.
Wij denken nu onder meer a^n het
tanende leven, dat vele organisaties op
politiek gebied pleegt te kenmerken. Er
kon hier toch grotere activiteit zijn en
ook veel meer spreiding van de activi
teit. Wij hebben het gevoel, dat dan be
paalde verschijnselen, waarover nog al
rordt gemopperd, met meer vrucht
zouden kunnen worden aangepakt.
Mocht het eens zo zijn, dat er in de
komende maanden, dus in die vele maan
den met die letter r er in, een vrucht
bare wisselwerking was tussen studie en
organisatie. Studie is voortreft cl ik. Be
studering van de beginselen is bij ni'tek
voortreffelijk. Maar ons volk heeft wei-
geestelijke eigenheimers, aan
geestelijke hamsteraars en binnenvetters.
Daarvan moeten anderen mee kunnen
profiteren, zoals men dan zelf ook weer
kan profiteren van door anderen be
reikte resultaten.
Het kon wel eens zijn, dat op deze
wijïe een geestelijk profijt werd bereikt
voor heel ons volk. En in deze tijd van
geestelijke ingezonkenheid heeft het
daaraan brandend behoefte.
Met dit pakje aan kan men het drie
uur uithouden in het ijskoude water
van de Poolzeeën. Meivin Mald
van het medisch luchtvaart-labora
torium in Philadelphia nam de proef
op de som ineen hotel te New
York.
WEERBERICHT
Opnieuiv enige regen
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Overwegend zwaar bewolkt en op de
meeste plaatsen opnieuw enige regen,
morgenoverdag gevolgd door enkele op
klaringen. Meest matige, later iets afne
mende wind. hoofdzakelijk tussen Zuid-
Oost en Zuid-West. Enige verdere daling
van temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN.
Zaterdag, 3 September. Zon op: 5.54,
onder 19.24; maan op: 18.29, onder 0.33
uur. 7 September V-M.
