J
Kiezen
Delen
Scherpe tegenstellingen over
oecumenisch vraagstuk
Rapport over de Chr. opvoeding aanvaard
NIÉUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1940
Indonesië-debat in de Tweede Kamer
Mr Oud: R.T.C. wèl beginnen, doch geen
voortzetting, als vuren niet ophoudt
(Vervolg van Pag. 1)
Het was in de avondvergadering,
dat de heer Oud (V.V.D.) een scherp
zinnig betoog opzette over de Grond
wet, zoals deze na de jongste her
ziening luidt. Hij# betoogde, dat het
in het leven roepén van de Ned.
Indonesische Unie en van de Ver.
Staten van Indonesië gelijktijdig
dient te geschieden. Het was hem niet
duidelijk, wat de regering bedoelt
wanneer zij zegt geen superstaat te
wensen. Dat in Indonesië van de
J Kroon gesproken was als van een
symbool, vond de heer Oud niet erg
bedenkelijk. Een symbool, zo zei hij,
wijst heen naar een realiteit.
In het begin van zijn rede had de heer
Oud nog gezegd, dat er tussen regering
parlement vertrouwen moet bestaan.
Dit betekent, dat de regering het parle
ment zal moeten kennen vóórdat zij tot
onvermijdelijke afwijkingen in het over
eengekomen beleid overgaat, en dat zij
DE BALKAN
Een huis vol verwarring
Tilo van Zuidslavië speelt in de poli-
ek van Europa een heroïsche rol. De
ideële zijde van zijn missie wortelt ech
ter in de barre noodzakelijkheid, dat
Zuidslavië leven moet. Evenals zovele
•oorlogee landen in Oost- en Zuid-
Europa, bestaat er in het rijk van Tito
grote behoefte aan „industrialise
ring", waarvoor investering van buiten
lands kapitaal en technische voorlichting
een onmisbare factor vormt. Aangezien
de alliage van Belgrado met Moskou in
ieder geval niet geleid heeft tot verho-
;n het economisch peil van Zuid-
lag het voor de hand, dat Tito
•er op het Westen ging oriënteren.
Trouwens, het kan ook niet anders of
de grote klove tussen Oost en West zal
op den duur overbrugd worden door een
uitbreiding van de economische- en han
delsrelaties, waarvan men dan ook tel
kens reeds de tekenen bespeurt. Tlto be
schouwt zichzelf als volbloed communist
en Moskou en Bel
grado krakelen dan
ook slechts
geen zij
enige „wa
beschou-
't Verklnarde
uitzicht
Tito verdedigt zich tegenover de
Communistische buitenwereld, dat ook
hij het Westelijk imperialisme bestrijdt,
maar anderzijds voelt hij toch ook wei
oor een internationaal communisme,
la Russe" en moet hij van dit poli
tieke „één pot één nat" niets hebben.
Het linkse socialisme van Tito draagt
«en kroon van een nationaal, patriottisch
«lement en ook door deze factor heeft
Xioh de strijd tussen Tito en Moskou plus
de Kominform ontwikkeld. Terwijl men
nu waarneemt, dat de toon van de nota-
Wisselingen tussen Moskou en Belgrado
een steeds heftiger karakter aanneemt,
gaat daarmede gepaard, dat inderdaad
de spanning op de Balkan toeneemt.
In de firma Stalin, Tito Co. is een
breuk ontstaan en het ziet er naar uit,
dat Tito straks een communistische af
faire op eigen houtje gaat beginnenrHet
is Stalin een doorn in het oog, dat deze
compagnon zo'n alleronaangenaamst
Voorbeeld geeft aan de andere Komin-
form-staten. De houding van Tlto kan
achter het IJzeren Gordijn sleohts nega
tieve reacties wekken. Maar het ergste
Is, dat door de „dubieuze'' houding van
Zuidslavië aan de Russische expansie
naar het Zuiden een halt wordt toege
roepen, althans daar een barrière ont-
Itaat, terwijl het Kremlin aan de obses-
lie kan gaan lijden, dat de Westelijke
mogendheden Zuidslavië straks gebrui-
;n voor actie tegen de Sowjet-Unie.
Deze spanningen worden telkens weer
langewakkerd door een fataal prikkel
woord en dat is het begrip Macedonië.
Moskou zou het er op aansturen, een
geünificeerd en autonoom Macedonië uit
te spelen tegen Zuidslavië en in verband
daarmede zouden de Sowjets hun troe-
op de Balkan aanzienlijk verster-
Tito moet er rekening mee houden,
de Griekse guerilla's in het Zuid-
llaVische deel van Macedonië de poppen
het dansen willen hebben, hetgeen
koren op de molen van de Kominform
zou zijn. Het Macedonië, dat wij hier op
het oog hebben, is één der zes Volksrepu
blieken, die tezamen de. Zuidslavisohe
Federatie vormen en Skoplje is daarvan
de hoofdstad. De Bulgaarse communisten
«n de Griekse guerilla's, steunpilaren
Van de Kominform, die dus Tito in het
bauw trachten te drijven, verhogen nu
de spanningen in dit aantastbare Mace
donië. Het gevolg hiervan is, dat Tito
biet langer in het diplomatiek defensief
is gebleven, maar tot het offensief Is
Immers het Zuidslavlsche deel van
Macedonië, hfet Vardar-gebied, werd tot
«en zelfstandige republiek verklaard.
Wij herinneren er aan, dat de onderhan
delingen tussen Zuidslavië en Bulgarije
Over de vorming van een geünificeerd
Macedonië sedert begin 1945 hangende
zijn gebleven. Het huidige standpunt
van Belgrado is, dat het Bulgaarse deel
van Macedonië eerst een „autonome
status" moet krijgen en daarna met de
reeds bestaande Volksrepubliek Mace
donië kan worden onderhandeld. Bel
grado kan thans ook weinig gecharmeerd
zijn voor een autonoom Grieks-Mace-
donië, omdat de Griekse communisten
en guerilla's deelnemen aan de Komin-
form-actie, die tegen Tito gericht is, en
heeft zelfs de sluiting der Griekse
aangekondigd. In politieke zin is
de Balkan dan ook inderdaad „een huis
vol verwarring."-Zo oppervlakkig be
schouwd, heeft Tito in dit spel van zet
ten en tegenzetten het voordeel aan zijn
kant.
Zeker zal Tito zioh maar niet „mir
Biohts, dir nichts" in de armen van het
Westen werpen, maar de kans stijgt, dat
hem credieten zullen worden aangebo
den, noodzakelijk voor de industrialise
ring van zijn land. Wij willen in dit
verband nog wijzen op de geruchten, dat
naast Russische ook Tsjechische officie-
rol zouden spelen bij de vor
ming van een Albanees leger, teneinde
dit land te verdedigen bij eventuele
binennlandse of buitenlandse actie en
Albanië behoort, zoals men weet, even
eens tot de Kominform. Uit de rede, die
Tito onlangs te Skoplje, de hoofdstad
van het, onder druk staande, Macedo
nië heeft uitgesproken, blijkt, dat hij een
zeer voorzichtige politiek bedrijft. On
danks de krachtsinspanning van de Ko
minform traoht hij Montenegro en Her-
zegowina voor zijn diplomatieke kar
retje te spannen. Hij gelooft in de tijd
die komt, het moment namelijk, dat de
volkeren van Bulgarije en Albanië de
Zuidslaviërs de broederhand zullen rei
ken. Stalin laat inderdaad de zware,
sabeldragers van de Kominform op Tito
los, maar deze verdedigt zich op ele
gante wijze met het diplomatieke floret.
komt de regering trouwens sterker in de
R.T.C. te staan. De opvatting der rege
ring omtrent de verhouding van de cease
fire en de R.T.C. meende de heer Oud
aldus te mogen interpreteren, dat de
conferentie thans wel kan beginnen, maar
dat zij niet kan worden voortgezet, wan-
blijken mocht dat de wapenstilstand
niet voldoende wordt nagekomen. Met
deze interpretatie kon de heer Oud zelf
accoord gaan.
Na hem noemde de heer Van de Wete
ring (C.H.) de Unie een hoger instituut,
dat het welzijn der volkeren in Oost en
West omvat. Een punt van onderhande
ling mag zij niet zijn.
Nieuiv-Guinea
Deze spreker brak ook een lans voor
do Indo-Europese groep, die in de ver
drukking dreigt te komen. De regering
moet letten op de locale aspiraties der
Indonesische volkeren. In dit verband
bepleitte hy, dat de Minahassa-raad ge-
zei ook hy, dat dit zeker niet behoort
te worden overgedragen aan de Ver. Sta-
Nadat de heer De Groot de
tische visie op de stand van zaken ten
beste had gegeven, betoogde prof. Ger-
brandy A.R.), als laatste spreker van
deze eerste dag, dat Indonesië ongrond
wettig wordt prijsgegeven. Nogmaals
deed hij uitkomen, hoe fout de regering
heeft gehandeld door in de kaart te spe
len van wie niet met Nederland wilden
samenwerken. De politiek der regering
is weinig eervol en van het volk gaat te
weinig verzet hiertegen uit.
Ook prof. Gerbrandy merkte op, dat dc
Grondwet Llnggadjatl en de Renville,
hierin overeenkomen, dat zy uitgaan van
overdracht der souvereiniteit aan een
voltooide staat. Daaraan, zo betoogde hy
met klem, dient de regering vast te hou
den.
Onder het betoog van prof. Gerbrandy
was het inmiddels elf uur in de avond
geworden, en de voorzitter vond het tijd.
dat de discussies op dit uur werden af
gebroken. Het wachten is nog op de rede
voeringen van de heren Romme en (ver
moedelijk) Schermerhorn. Zij zijn van
middag aan de beurt, waarna minister
Van Maarseveen vanavond de verschil
lende sprekers zal beantwoorden.
DE HALVE CENT EN DE BENZINE
PRIJS
Het Tweede Kamerlid Suunhoff (P. v.
d. A.) heeft minister v. d. Brink ge
vraagd of het besluit van de grootste
vier oliemaatschappijen om de benzine
prijs met een halve cent per liter te ver
lagen een poging is om een monopolie
te vestigen in de binnenlandse kleinhan
del. (Inmiddels gaat de benzineprijs om
hoog. Red.)
Dr Karl Gruber, de Oostenrijkse mi
nister van Buitenlandse Zaken, zal bin
nenkort naar Londen gaan voor bespre
kingen.
Mestvork gaat in hét M. G.
(Vervolg van Pag. 1)
Hoge salarissen.
Het militair commissariaat Noord-Bra
bant had een adviseur in dienst voor 844
per maand, het m. c. voor Gelderland had
3 functionarissen met resp. j900, 774
ƒ541 p. maand. Het districtscbmmissariaat
Apeldoorn had een financieel adviseur
voor 735 per maand, het d.c. Enschede
12 adviseurs, die van 15 April tot 31 Aug.
1945 tezamen 11.000 genoten. Twee rijks
ambtenaren ontvingen resp. 200 en 250
per maand toelage.
Huur voor lege hotelkamers.
Het provinciaal commissariaat te Am
sterdam betaalde als huur voor het Ame
rican Hotel 52.923, waarvan ƒ4287 voor
lege kamers, ƒ19.175 voor voedsel
ƒ35.700 voor bereiding en bediening. Bur
gers vergoedden ƒ0.30 per maaltijd.
Het d.c. te .Amsterdam huurde het Vic-
toriahotel voor ƒ26.000 en betaalde hier
van 13.079 voor lege kamers.
Aan de verantwoording zijn ontsnapt
1152 buiten- en 511 binnenbanden van
auto's bij het d.c. Eindhoven. Bij alle
commissariaten is het beheer van auto's
en onderdelen een zwak punt.
Voor het bouwplan interneringskamp
aan de Nieuwendammerdijk is ƒ351.082
nutteloos uitgegeven. De zaak is in onder-
Voor huur der loodsen aan de Levant-
kade ten behoeve van dit kamp is in zes
maanden ƒ127.302 uitgegeven.
Kamp Duindorp.
Voor het kamp Duindorp is tot 1 Jan.
1946 523.300 huur betaald, waarvan
ƒ230.302 voor ongebruikte panden.
De afrastering van het terrein kostte
203.672.
Van 7 Mei tot 18 Juli 1945 was het
kamp byna onbevolkt.
Veertig procent der panden Is nimmer
gebruikt.
Voor de stichting van een kamp te Rid
derkerk is 172.884 uitgegeven totdat
Wederopbouw de toestemming weigerde.
Men had verzuimd dit te raadplegen.
Eerlyk delen.
Voor ziekte- en ongevallenverzekering
van het personeel van het kamp Dor
drecht is 60.000 voorschotpremie betaald.
De kampadministrateur deelde de provisie
met de employé van de verzekeringmij.
Rechtsvervolging is niet mogelijk. De
premie is verloren.
In 7 kampen zijn de kosten gedekt.
Dikwijls waren bedragen oninbaar omdat
met de werkgevers geen afspraak
gemaakt.
De administratie der kindertehuizen ts
onvolledig bijgehouden. By het Centraal
Magazijn bijzondere jeugdzorg Noord-
Holland is ƒ200.000 aan geleverde goede
ren niet te achterhalen. Het Afwikke
lingsbureau M.G. twist nog met
drinkwatermij over 155.215 vpor de
leg van een waterleiding van Doetin-
chem naar Doesburg.
Het zwartste schaap.
Het Bureau Nationale Veiligheid is een
typisch voorbeeld van alle gebreken der
na-oorlogse verwarring. Pas in Juli 1946
is een openbare accountant met de
tróle begonnen. Toen moest nog de helft
der boekingsstukken in de administratie
worden verwerkt. Meer dan 2000 dom
tieposten moesten worden aangebracht.
Bij de loonadministratie ontbrak voor
29.000 aan kwijtingsbewijzen.
Voor ƒ30.000 aan levensmiddelen was
te veel van Oorlog verkregen. Voorts
waren er 7000 maaltijdbonnen niet
antwoord.
Alle strafzaken zijn geseponeerd (opzij
geschoven).
Het M.G. heeft een niet geaccepteerde
vordering op de HARK van 1.216.090 en
op Nederlands Volksherstel van 14.010.
Kansen voor goudzoekers in Z.-Afrika
Tweehonderd Herculessen hebben zich al gemeld
(Van een onzer verslaggevers)
Zuid-Afrika, nog steeds het land met
de onbegrensde mogelijkheden. De groot
ste goudleverancier ter wereld. Het land,
waar duizenden hun fortuin zochten.
Waar enkelen het vonden, omdat hun
wil sterk en hun eerzucht groot was.
Reeds anderhalf jaar lang grazen drie
vertegenwoordigers van de Board of Di
rectors of te Miners Trainlngsschool uit
Johannesburg heel Europa af naar 2ulke
„gelukzoekers". De leider van deze dele
gatie is Mr Pienard. Op het ogenblik ver
toeven ze in Nederland, waar ze 200 toe
komstige employ's voor de goudmijnen
hopen te vinden.
De eisen, die ze stellen, zijn waarlijk
niet gering. Alleen kerels met een her
culische gestalte, 'n kerngezond lichaam,
een sterke geest en een gaaf karakter
vallen in de termen. De keuring
streng. Gemiddeld wordt een van de acht
sollicitanten aangenomen.
Toch is dit begrijpelijk. Het leven in
de goudmijnen is bikkelhard, vooral
voor hen, die onder de grond werken bij
hoge temperaturen en zuurstofarme lucht.
In de Robinson Deep, de diepste mijn
ter wereld, zijn honderden meters onder
de grond zeer kostbare installaties ge
bouwd om een enigszins draaglijke tem
peratuur en voldoende luchtverversing
te kunnen waarborgen.
De gegadigden, die aan de eisen vol
doen, moeten een contract tekenen voor
3 jaar, bulten de opleidingstijd, die 20
maanden vergt.
De kansen zijn vele. Men wordt opge
leid voor opzichter en hoofdopzichter. De
uitblinkers kunnen het zelfs tot ingenieur
brengen. Diploma's zijn van weinig be
tekenis.
Tot nu toe hebben zich 200 personen
aangemeld. Allen mannen, die in het
verre Afrika datgene gaan zoeken, wat
ons land hen niet bieden kan. Aan één
kant te betreuren, want het zijn werke
lijk niet de slechtste Nederlanders, die
ons verlaten willen om zich in het verre
Afrika een toekomst te scheppen.
Twee vroegere regenten ln .Joego
slavië, Stankowitsj en Perowitsj. zijn tot
12 en 11 jaar gevangenisstraf veroor
deeld, resp. wegens terreur en fascisme.
Een voormalige hofdignitaris, AntitsJ,
kreeg 15 jaar en een journalist, Grego-
ritsj, 18 jaar.
GLOBE"
SNIPPERS
Een bericht voor alle H.H. archivaris-
;n. Op het Amerikaanse ministerie vat
Landbouw is een demonstratie gegeven
met een automatische op electriciteit
werkende machine, waarmee een
gelooflijk) groot aantal stukken, die op
maximaal 10 mlllioen onderwerpen be
trekking kunnen hebben, in een spe
ciaal archief verzameld en daar
even (vol)-automatisch uit te voorschijn
kunnen worden gehaald- De machine
bestaat uit een metalen kast ter grootte
van een piano en er kan een hoeveel
heid documenten in opgeborgen worden,
die. als de tot dusver gebruikelijke me
thode werd gevolgd, ongeveer 4000 maal
zoveel ruimte zou innemen. Met dit in
strument kan per minuut van 60.000 do
cumenten worden nagegaan, of ze
op een bepaald onderwerp betrekking
hebben. Het nieuwe toestel, dat „Micro
film Rapid Selector" heet, werkt vol
gens principes, die reeds voor de oorlog
door de Amerikaanse geleerde, dr Van-
nevar uitgewerkt wéren. Thans is het
toestel geperfectionneerd en het bevat
o.a. een filmprojectiecamera, een foto-
electrische cel en een speciaal fototoestel.
Het zal voorlopig nog wel wat duur bly-
De kans is groot. dat whisky
weer in de Unie van Zuid-Afrika zal
mogen worden ingevoerd. U wist mis
schien niet eens, dat dit tot heden
boden was. Wij trouwens ook niet- De
Pan American World Airways openden
een dagelijkse passagiersdienst New York
Londen v.v. met Boeing Stratocruisers.
Voor de politie van New York is een
speciale alarmtoestand afgekondigd in
verband met een staking van 6)0 par
ticuliere detectives, die tot taak hebben
banken en juweliers- en bontzaken
bewaken. De speurders eisen hogere
lonen. Een Amerikaanse expeditie
naar het Zuidpoolgebied, die in de ko
mende herfst zou worden geleid door
Richard Byrd, is door de Marine afge
last om redenen van zuinigheid. Ah
med Khasbaba Pasja, de liberale minis
ter van Justitie van Egypte, is afgetre
den na meningsverschillen in de rege
ring over de buitenlandse politiek.
Kerk en School
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te Wijk bij
Duurstede F. L. van 't Hooft te Bieze-
linge.
Beroepen: te Beilen (toez.) H P. Huis-
.an te Bakkum.
Aangenomen: naar Hoek (Zld.) D. A.
ten Haaft' tè Zeist.
Bedankt: voor Meteren-Est S. Goverts
te Valburg.
Geref. Kerken. Beroepen: te Reeuwijk
G. Mees ten Oever, cand. te R'dam.
Beroepen: te Zevenhoven en Noorden
L. M. Wijnia te Kolhorn.
Geref. Kerkert (Art. 31 K.O.) Beroe
pen: te Kantens cand. G. Roukema te
IJsselmuiden; te Meppel cand. H. D.
Hèrksen te Ermelo.
Chr. Geref. Kerken. Beroepen: te Mid
delburg M. Holtrop te Haarlem-Centrum
Ds G Aalbersberg, Geref. predikant te
Zonnemaire (Z). heeft zich beschikbaar ge-
voor een benoeming tot res.-legerpre-
A ln Indonesië. Hij Is goedgekeurd voor
open en zal op 15 September ln Schoon-
,i In mil. dienst treden om In October
ïndlë te vertrekken.
Communisten mogen wel
in R.K. Kerk huwen
Behalve als zy in de ban gedaan zyn.
De Congregatie van het Heilig Officie
van het Vaticaan, die onlangs het
communicatie-decreet tegen communisten
afkondigde, heeft gisteren bekend ge
maakt, dat niet in de ban gedane com
munisten, die de sacramenten niet mogen
ontvangen, wel in een R.K. Kerk door
een priester in de echt verbonden kun
nen worden „wegens de bijzondere aard
van het sacrament des huwelijks". Twee
geëxcommuniceerde communisten kun
nen evenwel niet door een R.K. priester
getrouwd worden, evenmin als twee
protestanten Rooms-Katholiek zouden
kunnen trouwen. Een voorwaarde blijft
echter, dat er een „morele zekerheid'
moet zijn, dat alle kinderen uit het hu
welijk gedoopt en in het R.K. geloof zul
len worden opgevoed. Het zal in vele ge
vallen moeilijk zyn deze zekerheid te ver
krijgen, aldus de „Osservatore Romano"
SLOWAAKSE BOEREN DREIGEN
REGERING.
Slowaakse boeren hebben gedreigd hun
oogsten in brand te zullen steken, als de
communistische regering voortgaat de
R.K. geestelijkheid te molesteren.
NIEUWE ZUIGER VOOR ARGENTINIË
MAAKT PROEFVAART
Gisteren maakte een bij de werf Gusto
te Schiedam gebouwde diesel-elecirische
hopperzuiger, bestemd voor de Argen
tijnse regering. een geslaagde proef
vaart op de Noordzee. De bemanning telt
57 koppen. Binnen enkele weken zal de
zuiger naar Argentinië worden gevaren,
waar bij officieel zal worden overgedra
gen. Het vaartuig is bestemd voor hei
baggeren in toegangswegen van Argen
tijnse havens.
De Finse regering heeft gedreigd
troepen te gebruiken om een staking
van houtvlotters langs de rivier Kemi,
in Midden-Finland, te breken.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEH.EN
AAGTEKERK 18 te Antwerpen. Aalsdijk 13
te Brownsville. Abbekerk 16 te Hamburg.
Akkrumdijk p 15 Bermuda. Alcyone p 15
Gibraltar. Almdtjk 18 te Antwerpen. Alnatl
16 v Santos. Alphèrat 15 v Santos n B A.
Alwaki 16 te N York. Amsteldijk 16 v Co
lombo n R'dam. Amstelkerk 15 te Dakar.
b Annenkerk 16 v Colombo n Brisbane. Ar-
nedijk 17 te R'dam verw. Averdljk 16 te N
York.
BEKLAGE 15 te Yokomka. Blitar p 16 Perim.
BltJdendUk 16 te Boston. Borneo 15 te Bal-
timore. Breda 16 te Trinidad.
COLYTTO p 14 Lands End.
DALERDIJK 14 te Los Angeles. Deo Duce
16 te Kopenhagen. Draco 16 te Vlgo.
EEMDIJK 14 te N Orleans. Erlnna 15 te Plad-
joe. Esso R'dam 16 v Aruba n R'dam.
GADILA 14 v Pladjoe n Miri. Ganymedes 15
v Punta Arenas n Montevideo. Garoet 16
v Suez n N York. Groote Beer 16 v P Said
n A'dam, Grootekerk 16 v Zanzibar naar
Tanga. Gruno 16 v R'dam n Hamburg,
ILVERSUM 17 v R'dam n Gdynia.
INDRAPOERA p 16 Flnisterre.
JACOB CATS 16 v Lulea n R'dam. Joh. van
Oldenbarnevelt p 16 Maladiven. Joost van
den Vondel 17 v Narvik n R'dam.
LEKHAVEN 16 v Santos n Rlo Grande. Leu-
vekerk 16 te Madras. Llngé 16 v Vlaardin-
gen n Nordenham. Llndekerk 15 v Suez
n Calcutta. Loosdrecht 28 te R'dam verw.
MAASLAND 15 v Montevideo n B Aires.
Malvina 16 te Mirl. Marken p 16 Belle Isle.
Meerkerk 17 te Marselle. Mirza 16 te Plad
Joe. Murena 17 te Singapore. Mijdrecht 15
v Philadelphia n Lorden.
IEUW AMSTERDAM 15 v N York n R'dam
Nieuw Holland 16 v Melbourne n Sydney.
Nigerstroom p 16 Finisterre.
OISE 16 te R'dam. Omala 16 v Pt Said naar
Tropoll. Oranje 18 v P Said n Villefranche.
Overijssel 16 v Suez n R'dam
POLYDORU6 17 te Singapore. Pr. Frederlk
Hendrik 16 te Montreal. Pr. Willem III 16
v Montreal n Chicago. Pr Mautrits 10 op
1100 mijl W Land's End.
RIJN p 6 Finlsterre. Rynkerk 16 te Hong
kong.
SALATIGA 12 te Los Angeles. Saroena 15 te
Pladjoe. Schiedijk 16 te Montreal. Sibajak
17 te èabang Stentor 16 te R'dam. Sunet'
15 te Miri.
TABIAN 16 v Belawan n A'dam. Ternate
te Durban. Titus p 17 Dungeness. TJlmer
teng 15 v Cheribon n Batavia.
Ilheos. Waterman p
Finland heeft aan V.S. nog schuld
uit eerste wereldoorlog
Het Amerik. Huis
heeft een wetsontwerp goedgekeurd en
naar -President Truman doorgezonden
over de toekomstige betalingen van Fin
land op de schuld, die dit land nog uit
de eerste wereldoorlog aan de V.S. heeft.
Door de jaren is ruim 8 millioen dollar
afgelost en tot 1984 moet Finland Jaar
lijks tussen de 254.000 en 358.000 dollar
betalen, om in genoemd jaar „schoon
schip" te zijn. Het wetsontwerp bepaalt
nu, dat deze betalingen zullen worden
gebruikt voor de opvoeding en scholing
van Finse studenten in de V.S. en het
zenden van Amerikaanse boeken en tech
nische uitrusting aan scholen in Finland
J. Z. J. Hazebroek
Hij had een weduwe in huis geno
men om voor z'n gezin te zorgen. Dit
kostte hem wat meer geld, maar niet
z'n vrijheid.
De weduwe ging heen, toen de
kleine Tineke er in huis bij kwam. Zó
veel drukte kon ze niet meer aan op
haar leeftijd, was haar verontschul
diging.
Opnieuw hadden zijn schoonouders
toen een voorstel gedaan.
„Onze Bep wil je wel komen helpen.
Dat hoeft je niets te kosten.... je
hebt de laatste tijd al onkosten ge
noeg gehad....
„Nee", zei hij ook toen weer.
Hij was bang geweest voor de ver
plichtingen, die hij daarmee op zich
zou nemen. Hij verdacht er z'n schoon
ouders trouwens sterk van. dat ze een
heimelijke bedoeling hadden met dit
voorstel. Bep was acht jaar jonger
dan hij en destijds had ze geen ver
kering
O, 't was gemakkelijk te raden waar
het op uit zou lopen als hij, een jonge
weduwnaar, haar in huis haalde. Het
hoefde hem niets te kosten.... maar
het zou hem op den duur alles gaan
kostenzijn kostbare vrijheid en
z'n zelfstandigheid I
„Ik red me wel met betaalde hulp",
had hij gedacht. „De meerdere kosten
zal ik wel zien te bestrijden door het
geven van bijlessen. En ik ga weer
jongensboeken schrijven en proberen
schoolboeken samen te stellen.... In
elk geval zal ik laten zien, dat ik,
ondanks m'n moeilijkheden, tot iets
in staat ben"
Geen wonder, dat hy zich zenuw
achtig en vernederd voelt, nu hy op
weg is naar zyn schoonouders. De tyd
om iets byzonders te presteren buiten
zyn schoolwerk heeft hem ontbroken,
't Gevolg is, dat hy steeds dieper in
schulden raakt. Nu draait het er op
uit, dat hy tóch moet gaan vragen of
Bep hem helpen wil. Hierby is de
enige geruststelling, dat ze, volgens
vader Kooiman, intussen verkering
heeft.... eindelijk 1 Ze moet nu onge
veer zesentwintig zyn.
„Ik hoop niet, dat ik er om moet
soebatten", denkt Wim Zwart. „Er is
niets waar ik zo'n hekel aan heb als
aan de vernedering voor smekeling
te staan"
Als hy, ondanks het windstille weer
bezweet, 't bekende huis van 2yn
schoonouders nadert, vindt hy, dat er
niets is veranderd. Alles ziet er nog
precies zo uit, als toen hy, tien jaar
geleden, Marie leerde kennen. Het
houten hek met roestig harmoqicagaas
staat nog wrak voor het doodse .voor
tuintje; het poortje in dat hek hangt
nog steeds aan één scharnier, half
geopendDe voordeur is natuurlijk
op slot. Voor zover hy weet werd die
alleen gebruikt, toen Marie en hy
werden afgehaald door de trouw
koetsen
Hy plaatst z'n fiets aan de binnen
kant tegen het hek. „Ze weten niet,
dat ik kom.... 'k ben benieuwd wie
er thuis is. Bep allicht niet". Hy heeft
gehoord, dat Bep weer in betrekking
is.j.
De deur van het achterhuis staat
los. Hy stapt het kleine, donkere
klompenhok binnen, waar een juten
zak ligt om de voeten op af te vegen,
en hy klopt op de tussendeur.
„Is er volk? roept een mannestem.
Ónder het open duwen van de deur
ziet Wim het eerst z'n schoonvader,
die er deze Woensdagmiddag dus niet
op uit is gegaan. Hy werdt ook al
oud. Hy begint zich terug te trekken
uit de handel in riet en rijshout en
hoepels, waarin hy van jongsaf z'n
bestaan vindt.
„Goeiemiddag!" roept Wim zo opge
wekt mogeiyk. Hy heeft geen erg in
de opgekrulde rand van de juten zak,
die de punt van zyn schoen opvangt.
Zodoende stort hy struikelend naar
binnen.
„Nou nou!" roept Kooiman met een
tikje spot in z'n stem, „blijf daar toch
niet staan, kom toch binnen"
Wim is al binnenl Van 't begin af
aan bestaat er een zekere rivaliteit
tussen hem en z'n schoonvader. De
man van de handel, die vroeger in
Antwerpen en Londen bekend was,
ziet een beetje neer op de eigenwijze
onpraktische schoolmeester en Wim
Zwart, die gestudeerd heeft en die
zich in staat voelt over allerlei dingen
boeken te schrijven, vindt Koolman
eigenlijk te volks, te banaal, te ruw
Waarom, bijvoorbeeld, moest hy be
ginnen hem voor de gek te houden
over zyn struikeling? Maar Wim her
stelt zich gauw. Hy neemt plaats op
de rieten stoel, die z'n kleine, bedry-
vige schoonmoeder hem toeschuift. In
de manier waarop hy dan zyn blanke
hand losjes over z'n zwarte kuif laat
gaan en in de wijze, waarop hy zijn
ene been over het andere kruist, ligt
iets opzettelijk ydels....
„Hoe gaat het thuis?"
„Och"antwoordt Wim.
,,'t Blijft tobben zeker?"
„Inderdaad ja.... En ik zal jullie
maar meteen de waarheid 2eggen Ik
zit vast. 'k Weet werkelijk niet meer,
wat ik er aan doen moet. Ik zit hope
loos vast!" verklaart Wim pathetisch.
Z'n schoonmoeder is dicht naast hem
gekomen, om geen woord te missen,
Hierop is overigens weinig kans, Wim
spreekt alsof hy een voordracht houdt,
duidelijk en beslist en met klem. Een
beter spreker dan hy vindt men in d<
hele omgeving niet. Alleen maar -
w&t hy thans zegt, klinkt minder mooi!
„Hoe bedopl je dat, Wim?" vraagt ze
in spanning.
„Nou, om te beginnen, sinds vorige
week Zaterdag zit ik praktisch zonder
hulp. Marie £aatsman, die het laatst
by ons was, moest plotseling thuisko
men. Haar moeder is ziek geworden".
„Marie Laatsman?" vraagt Kooiman.
„Heette zo die lange schrale tanige, die
ik weieens gezien heb?"
(Wordt vervolgd)
GEREF. OECUM. SYNODE
(Van onze speciale verslaggever)
In de avondzitting van de Gereformeerde Oecumenische Synode zyn de tegenstel
lingen, die er in de kring van de synode bestaan t.a.v. de oecumenische samen-
erking, wei zeer scherp tot uitdrukking gekomen. Aanleiding hiertoe was het
pport van commissie I over deze materie.
In dit rapport gaf de commissie de synode in overweging, de kerken te advi-
»rcn in dit stadium, d.w.z. nu er in de onderscheiden kerken geen eenparigheid
sn gevoelen over deze kwestie bestaat, niet toe te treden tot de Wereldraad van
Kerken (W.C.C.) en ook niet tot de Internationale Raad van Christelijke Kerken
(I.C.C.C.) of de Nationale Associatie van Evangelisten (N.A.E.), doch een inter
nationale commissie te benoemen, met de opdracht deze punten nader te bestu
deren en aan de volgende synode rapport uit te brengen.
voorgesteld, ter ernstige over
weging aan te bevelen aan alle kerken,
die tot deze Geref. Oecumenische Synode
zijn uitgenodigd Alleen dr A. D. R.
Polman (lid-Nederland) heeft tegen deze
conclusie gestemd.
Namens commissie IV heeft prof.
dr J. Waterink (adviserend lid-Neder-
Prof, dr G. Brillenburg Wurth (advi
serend lid-Nederland), die zich in een
minderheidsrapport aan de Haagse Sy
node van de Geref- Kerken in Nederland
heeft uitgesproken voor de wenselijkheid,
dat deze kerken zich zullen aansluiten
bij de W.C.C., begon als eerste spreker
in het debat met de belangrijke verkla
ring. dat hij zich met het commissie
voorstel kon verenigen, omdat hij he'
noodzakelijk achtte, dat de kerken op
dit punt een gezamenlijke beslissing
zouden nemen en dus niet b.v. als Neder
landse kerken alleen.
Dit ls een offer voor hen, die van de
wenselijkheid en de roeping tot aanslui
ting overtuigd zijn, aldus spreker, doch
dan zullen wij elkaar hier, voor Gods
aangezicht moeten beloven dat. bij hel
ingaan van deze statu-quo, wij elkaar
niet wantrouwen en elkaar op zakelijke
wijze zullen bestrijden en dus niet meer
zoals ln heit blad ..Getrouw" van de
T.C.C.C., waarin over de voorstanders
van de W.C.C. wordt gesproken als
medewerkers aan de torenbouw van
Babel.
De heer A. Warnaar (lid-Nederland
was echter van oordeel, dat deze synode
tot een duidelijke uitspraak ten aanzien
van de Wereldraad zou moeten komen,
en deze zaak niet moest worden uitge
steld. Z.i. warfen de bezwaren tegen de
Wereldraad in het rapport zakelijk en
luist' uiteengezet-
Spreker was innerlijk overtuigd, dat
de kerken aan het „spel van de W.C.C."
niet mogen meedoen en hoopte, dat de
kerken bewaard zouden blyven voor hel
meespelen in het „goddeloos en onheilig
spel"; deelneming eraan noemde de heer
Warnaar een grote zonde voor God. Men
bedoelt een geestelijke eenheid te schep-
nen. doch deze is uitgesloten met hen.
die de centrale dogma's van het christe
lijk geloof loochenen.
Een nieuwe studiecommissie is tyd
verspillen, aldus spreker.
Het rapport is een compromis, zo be
toogde prof. dr, G. C. Berkouwer (advi
serend lid-Nederland), die pleitte voor
handhaving van de status-quo. Indien in
de Wereldraad niet over de interpretatie
van de basisformule zou mogen worden
gesproken, zou voor spreker de beslis
sing duidelijk zUn.
Prof. Berkouwer had verwacht, dat de
kwestie ICCC en N.A.E. naar alle kanten
zou zijn opengegooid, teneinde tot klaar
heid te komen Hij meende, dat het niet
verantwoord zou zijn, indien de kwesties
nu niet grondig zouden worden doorge
praat Dit zou een vluchten voor de be
slissing betekenen.
Prof. dr N H. Ridderbos (adviserend-
lid-Nederland) merkte op, dat in de ba
sis-formule van de W.C.C, tooh op een
of andere wijze het Woord van God
doorklinkt en dat in de W.C.C. wel de
gelijk wordt geworsteld over deze for
mule. Men zal de argumenten, die voor
de W.C.C. worden aangevoerd, toch ook
ernstig dienen te overwegen. Spreker
verwachtte niets van nieuw overleg in
een studiecommissie en vroeg zich af. of
het niet aan de kerken zelf moet worder
overgelaten, welke beslissingen zy me-
Laatste spreker was prof. dr N- B. Sto-
nehouse (lid-USA), die eveneens vroeg
om een duidelijke uitspraak van de sy
node over de W.C.C. en voorts wees op
de drang naar eenheid in de wereld,
welke drang ook in de W.C.C. tot uit
drukking wordt gebracht. Dit lid lichtfe
toe, waarom de Orthodox Presbyterian
Church in Amerika, waarvan hij lid is,
was toegetreden tot de I.C.C.C. en zeide.
dat deze kerk een commissie had be
noemd om de grondslag van de I.C.C C.
nader te bestuderen, welke kwestie aan
de orde zal komen op de assemblée van
de I.C.C.C. in 1950.
Vandaag heeft de synode de bespre
kingen over de oecumenische samenwer
king voortgezet.
Opvoeding
De Synode heeft gisteren op haar eer
ste volle zittingsdag veel werk verzet.
Zy heeft besluiten genomen over twee
rapporten en is aangevangen met de be
handeling van twee andere rapporten.
De beginselen van de Christeiyke opvoe
ding zyn, na breedvoerige discussie, met
algemene stemmen aanvaard, evenals
het voorstel van het moderamen. met be
trekking tot het rapport over „Do Kerk
als instituut en haar leer", 's Middags is
aan de orde gekomen het rapport
de verhouding van „Kerk en Staat"
ln de avondzitting is het bovengemelde
debat over de oecumenische samenwer
king gevoerd.
Ten aanzien van het rapport „De
Kerk als instituut en haar leer", over
welk rapport vorige week een lang
durige bespreking was gevoerd, heeft de
synode zich verenigd met het voorstel
van het moderamen om dit rapport, met
de verschillende wijzigingen, door de
land) gerapporteerd betreffende het rap
port van de commissie inzake beginselen
van de Christelijke opvoeding, benoemd
door de Eerste Geref. Oecumenische Sy
node te Grand Rapids (1946). De com
missie kan de Synode niet adviseren, het
rapport van de studie-commissie te aan
vaarden en wel op gronden, ontleend
aan karakter en Inhoud van heit rapport
en op gronden van wat in het rapport
ontbreekt.
De commissie had dan ook een nieuw
concept-besluit opgesteld, verdeeld ln
negen punten, elk aanvangende met een
beginselverklaring, gevolgd door een
vermaning.
In haar besluit sprak de synode uit,
dat zy zich in hoofdzaak met de in het
commissie-rapport tot uitdrukking ge
brachte gedachten kon verenigen, en
aanvaardde zy als conclusies de negen
punten als beginselverklaring voor de
christelijke opvoeding, terwyl zy de
hoofdinhoud van de hieraan toegevoegde
vermaningen tot de christenen aanbeval.
Vervolgens ging de synode over tot
behandeling van het rapport van com
missie III, inzake „Verhouding van Kerk
en Staat en Artikel XXXVI Confessie
Belgica". In de bespreking van dit rap
port, welke in de middagzitting werd
afgebroken om vandaag te worden voord
gezet, werd van verschillende zijden
aangedrongen om met betrekking tot ar
tikel XXXVI een brede studiecommissie
te benoemen, welke commissie dan aan
een volgende synode opnieuw rapport
zou moeten uitbrengen over deze mate
rie. Wy hopen op deze discussie en het
rapport nader terug te komen.
Radioprogramma voor vanavond
HILVERSUM I (301) NCRV
7.— Nieuws. 7.15 NCRV-kwartet. 7.30 Een
Jrenkeling ln zee. 8.- Nieuws. 8.05 Pro
gramma-proloog. 8.15 Zigeunerkwintet. 8.30
Veel gevraagde gram-platen. 9.— De ver
gadering van de Raad van Europa. 9 20 Ra
dio Phüharmonlsch Orkest. 10.15 Pianoreci
tal 10.40 Gram. 10.45 Avondoverdenking. 11.»
nieuws. 11.15 OperaselecUes. 11.57 SlulUng
HILVERSUM n (415) VARA
Christ, beginselen. 7.15 Nieuws uit In
donesië. VPRO 7.30 Voor de jeugd. 7.40 Week-
^rorviek 7.45 Vrijdag lö Aug. opening ten
toonstelling „Jeugd in Nederland". VARA
d.— Salzburger Festspiele. 9.20 Sheppey. Een
hoorspel. 10.35 Gram. 10.45 Van boek tot
ooek. 11.— Nieuws 11.16 Kwartet Jan Cor-
duwener. 11.35 Edmundo Ros en zUn orkest.
12.— Sluiting.
Wat de radio Donderdag brengt
IILVERSUM I (301) KRO 7.— Nieuws.
7.15 Gymn. 7.30 Gram. 7.45 Morgengebed.
8.Nieuws. 8.15,Pluk de dag. 9.Voor de
vrouw. 9.05 Muziek houdt fltl 9.35 Gram.
NCRV 10.— Sonate in C. K V. 545. 10.15 Mor
gendienst. 10.45 Gram. KRO 11.— De Zon
nebloem. 11.45 Fragmenten uit de Zilver
vloot 12.— Angelus. 12.03 Klein omroepkoor.
12.30 Land- en tuinbouw. 12.33 Lunchcon
cert. 12.55 Zonnewijzer. 1— Nieuws. 1.20
Lunchconcert. 1.45 Roeromme. NCRV 2.
Slavische dansen. 2.40 Even onder ons. 3.
Kamerorkest. 4.— Bijbellezing. 4.45 Edmund
Kurtz, cello. 5.— Onze zingende en voordra
gende jeugd. 5.20 Trio „Fantasia". 6.— Le
ger des Heilskwartler. 6.16 Land- en tuin
bouw. 6.30 Militair commentaar.
7.— Nieuws. 7.15 Ned. organisten spelen
eigen werken. 7.30 Actueel geluid. 7.« De
Regeringsvoorlichtingsdienst antwoordt 8.
Nieuws. 8.05 Programma-proloog. 8.15 Zin
gende schooljeugd bU het NCRV-Jublleum.
9.10 Plaatsnamen en hun geschiedenis. 9 30
Tuinconcert. 10.15 De vaart der volken. 10.35
Orchos
Ing.
Nleui
11.1!
1150 Nieuw leven. 1157 Sluiting en
Wilhelmus.
HILVERSUM II (415) AVRO. 7.— Nieuws.
7.15 Gram. VPRO 750 Dagopening. AVRO
8.— Nieuws. 8.15 Gram. 855 Vrouw tot vrouw
9.— Operette concert. 9.30 Waterstanden. 9 35
Solt and sweet. 10.— Morgenwijding. 10.15
Arbeidsvitaminen. 1050 Kleutertje luistert
11.Een hulsboot op de Styx. 11.15 Musicor-
da. 12.— The Rhythm Club. 12.30 Land- en
tuinbouw. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Het
Lyra Trio. 1.— Nieuws. 1.15 The Skymas-
ters. 1.45 Gram. 2.Van de hak op de tak.
2.15 Sollstenconcert. 3.Klimop. 4 Elgara
Enigma-variaties. 4.45 Gram. 4.55 Mevr. Idt
de Leeuw van Rees. 5.Reizen en trekken.
5.30 De Ned. tenniskampioenschappen te
Schevenlnge. 5 40 Gram. 5.50 Regeringsuit
zending. 6 Nieuws. 8.30 Les Gars de Paris.
7.Amerik. studenten doen Europa. 7.20
A'dams Strijkkwartet. 8.— Nieuws. 8.05 In
het Radio zoeklicht. 8.15 Het Omroeporkest
9.Sam en zUn schat HoorspeL 10.10 Mid-
summer-cocktail. 11.— Nieuws. 11.15 Engels
concert. 12.— SlulUng.
markt- en v1sserijberichten
VEILINGEN BOND WESTLAND, 16 Aug
- Tomaten 3.303.60 per bak, meloenen 30
70. perziken 6—14 per stuk, druiven 05—1.80,
uien 4, dubb. bonen 3046 per kg.
ROTTERDAM. 16 Aug. Veeaanvoer: 200
vette koelen en ossen, 157 nuchtere kalve
ren, 175 paarden, 803 gebrulksvee, 329 biggen,
361 schapen en lammeren, 140 graskalveren,
87 veulens.
Kalfkoeien le 700, 2e 650. 3e 550, melk
koeien 760. 650. 550. varekoeien 400. 390, 340.
vaarzen 575, 475. 375, pinken 475. 375. 300.
graskalveren 250, 200, 300, biggen 45, 40. 35,
hitten 700, 500. 425, paarden werk 880, 680,
520, slachtpaarden per kg 1.40, 1.30, 1.10.
Vaarzen: handel flauw, met teruglopende
prijzen. Pinken: dito. Graskalveren: handel
lusteloos, niet geheel prijshoudend. Biggen:
zeer traag, prijzen als vorige week. Paarden:
handel vlug. prijzen van vorige week kon
den zich nog goed handhaven, enkele boven
notering. Kalf- en melkkoeien: handel zeer
lui, prijzen iets lager. Varekoeicn: handel
til. prijzen Iets lager.
KATWIJK AAN ZEE, 17 Aug. Geen af
slag, Vangstberlchten uit volle zee:
KW 83—40 k, KW 38—20 k. KW 18—3 k,
KW 78—4 k, KW 49—10 k. KW 32—1 k. KW
29—2 k. KW 33—60 k. KW 23—4 k. KW 14—2
k, KW 9—6 k. KW 2—15 k, KW 140—5 k.
KW 54—5 k. KW 47—17 k. IJM 283—35 k,
268—3 k, IJM 75—7 k, SCH 353—1 k. KW
k. KW 42—65 k, KW 173—35 k, KW
170-5 k, KW 151—50 k, KW 130—12 k. KW
65—7 k, KW 175—2 k. KW 45—19 k. KW 22—
17 k, KW 56—25 k, KW 28—70 k, KW 19-55
kantjes.
Geen vangst hebben de KW 20. KW 3,
KW 127.
iwlloggers KW 85—22 k, KW 110—100 k.
KW 15—34 k, KW 168-50 k. KW 124—45 k.
.arüingen meldt een gem. vangst van
21 k, Scheveningen van 30 k en Katwijk van
15 kantjes.
IJMUIDEN, 17 Aug. 2 st.tr. f23.200. RO
53—14.200. IJM 57—20.300. KV IJM 213—540,
IJM 230—460, IJM 228—2710, IJM 249—410,
KW 21—840, HD 125—040. Aanvoer 6300 k.
w.v. 3000 k V h.
Wat is er in Solo gebeurd?
Volgens een persgesprek van de repu-
belikeinae generaal Soehardjo met „Keng
Po" is er te Solo het volgende ln een
bespreking met vertegenwoordigers van
de Unci besloten:
1) De T.N.I. zal Solo ontruimen;
2) Het Nederlandse leger zal geen zui
vering ondernemen;
3) De door de T.N.L bezette terreinen
zullen voor enige tyd aan de Nederlan
ders in leen gegeven worden;
4) Het Nederlandse leger zal zo snel
mogelijk uit Solo worden teruggetrok
ken.
Van Nederlandse zijde woeden dei*
beweringen ontkend.
