Jlieuure geitect) e(Tourcmt Ex-generaal van Hitier krijgt brieven: „beveel, wij volgen!" Wist U ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1949 BUREAUX: HogewoertJ 103. Dir. en redactie Tel. 20408. Abonne menten TeL 22710. Advertentieafd. Tel. 23375. Postrekening 68036. ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal; 1.35 per maand; 0.32 per week. ADVERTENTIêN: 0.18 per mlllmeter (By contract belangrijke korting). HOOFDREDACTEUR: Dr E. DIEMER CHEF-RED.: a W. J. ENSERINK DIRECTIE: F. DIEMER. CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantoasttcfi Is Qfcblmn tnyn fieri io tcgtjeaspoet" Dertigste jaargang No 7890 Ambachtsschoonhei J in 't centrum geplaatst Zie pag. 2 „Wording* der Duitse democratie Onduldbare actie van neo-nazi's en commu nisten bij West-Duitse verkiezingen De anti-geallieerde aanvallen uit de West-Duitse verkiezingscampagne zijn koren op de molen der communisten. „Alles wat stemming tegen de Westelijke geallieer den maakt, speelt rechtstreeks in de kaart der communisten," aldus een Britse autoriteit. By de verkiezingsstrijd treden telkens resten van nazisme aan de dag. Pamfletten, die nazi-propaganda bevatten, werden in Bochem, de stad der staal fabrieken in het Roergebied, verspreid. Generaal-majoor Ernst Remer, die de Opstand van 1944 tegen Hitier onder drukte. verklaarde, dat hij vele brieven van Duitsers had ontvangen, waarin de veelzeggende woorden: „Beveel, wij volgen!" De Amerik. militaire regering heeft een communistisch verkiezingspamflet verboden, waarop een Amerikaans sol daat was afgebeeld als zwarthandelaar. Het pamflet was getiteld: „Aus Jimmy's glückliche Zeit" en beschreef, hoe een Amerik. sergeant sigaretten tegen juwe len en andere, waardevolle zaken ruilde. Het eindigde met een oproep om te stemmen tegen de „huichelaars van Wall- ttreet." Uit Frankfurt wordt bericht, dat ln West-Duitsland gewelddadigheden en politieke campagnes tegen de geallieer den voortduren. Het jongste incident heeft plaats gevonden te Waffenschein, Gesneuveld in Indonesië De Regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende ver liezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Koninkiyke Landmacht: Gesneuveld 14 Juli: sold. H. Kroezen uit Rotterdam. Gesneuveld 29 Juli: sold G- Bosma uit Oostellingwerf (Fr). Gesneuveld 1 Augustus: huzaar J van Limburg uit Épe (Gld.); sold le kl G. A. Smits uit Ophemert (Gld.). Gesneuveld 2 Augustus: sold J. Aver- dijk uit Hengelo; sold H. Barment- loo uit Voorst; korp. O. Feenstra uit Leeuwarden; sold. W. Hahn uit Weerselo (Óv.); sold. J. Jensma uit Menaldumadeel;; sold- J. Root uit Amsterdam; korp. Th. Smak man uit Haarlem; sold. R. Snijder uit Hoogeveen; 2e It. J. W. Visser uit Amsterdam-C. Gesneuveld 3 Augustus sold. L. Brug- geman uit Heerde; sold. A. Lou- wers uit Amsterdam-Z. Gesneuveld 4 Augustus: korp. A. L. Froeling uit Haarlem. Gesneuveld 6 Augustus: sold- le kl. J. Heinsdijk uit Uzendijke (Z.) sold. G. J. Keupers uit Enschede; sold, le kl. W. C. Vermeulen uit Wesrtdorpe (Z.). Gesneuveld 7 Augustus: huzaar J. M. Faber uit Amsterdam-W. Gesneuveld 8 Augustus sold. A. C. Deckers uit Etten; korp. A. v. d Heide uit Hennaarderadeel (Fr.). Koninkiyke Marine Overleden t.g.v. oorlogsverwonding op 7 Augustus mar. HI z.m. T. Kruis wijk uit Utrecht. Koninkiyk Ned. Ind. Leger Overleden t.g.v- oorlogsverwonding op 21 Febr. Jav. ser. Paimin uit Indo- Volkstelling kostte bijna 3 millioen Jr is een wetsontwerp ingediend diverse posten op de Rijksbegroting 1948 van het dep. van Econ. Zaken te v hogen. Zo is voor dat dienstjaar nog bedrag van ruim f 1 millioen nodig kosten van de volks-, beroeps woningtelling, welke in totaal 12.700.000 worden geraamd, te dekken. De bijdrage aan het Economisch Insti- voor de Middenstand voor het research werk ten behoeve van het direc toraat-generaal voor de prijzen dient te Worden verhoogd met f 45.000 tot f 120.000. De vergoeding aan de particuliere mij- ad f 1.90 per ton dient met ruim 110 millioen te worden verhoogd. Ten- ilotte wordt f2 millioen uitgetrokken Voor de nieuwe gebouwen t b-v. de vak opleiding van jeugdige ondergrondse mijnarbeiders. TWINTIG POSTZAKKEN UIT GOUDA VERBRAND Ongeveer 20 zakken post gingen gis teravond in vlammen op, toen een bel- Jenwagen, afkomstig uit Schoonhoven, in ,de Viist" werd aangereden door een Jeep. De postauto brandde uit, doordat de benzinetank geraakt werd. Een deel (Van de post, die afkomstig was uiit m I Gouda, bleef behouden. Ongelukken de den ziöh niet voor. Vier Rotterdammers lichtten Antwerpenaar op Bioscoop-exploitant werd ƒ8000 ontstolen De Rotterdamse politie heeft vier Maasstedelingen gearresteerd die, naar terst nu bekend wordt, op 4 Juni de ♦7-jarige Antwerpse bioscoop-exploitant D. M. 8000 lichter hebben gemaakt. Het lijn de 29-j. vertegenwoordiger D. H., de B5-j. schilder A. J. W., de 25-j. los werk man J. V. en de 24-j. los werkman C. D ln Antwerpen vroegen zij de bioscoop houder, die naar zü wisten valuta wis- •elde, naar een hotel te komen De man lelde ƒ8000 neer en D verdween met ae •om. De medeplichtigheid van de anderen kon niet worden vastgesteld De Rotter- recherche heeft intussen de zaak opgelost- De heren hadden van hun buit goede sier gemaakt. H ging er van naar de Rivièra en toen hy bij zijn terugkeer hoorde dat hij gezocht werd. vertrok hy weer naar Frankrijk Hy wilde het opge maakte geld terugverdienen en toen di: oiet lukte, heeft hij zich bij de politie gemeld waar een onbekende geschoten heeft op twee mannen, die propaganda-borden voor de sociaal-democraten droegen. Te Essen en Kamen, in het centrum van het Roergebied, hebben de oommunisten uit de Oostelijke zone duizenden brieven en pamfletten verspreid, om de geschoolde arbeiders naar de Russische zone te lok ken en aangespoord op de communisten te stemmen. Het mooiste volgt nog: De Oostelijke communisten bieden aan. elke arbeider uit het Roergebied aan de grens op te wachten en hem ergens heen te brengen, waar hij een woning en een betrekking zal vinden! De West-Duitse communis tische „leider", Max Reiman, heeft in een radio-rede stopzetting van de demon tage geëist. De, door alle grote partijen uitgeoefende, critiek ontlokte een woordvoerder van de Amerik. militaire regering de wrange opmerking: „Geen enkele partij heeft een goed wo ,rd voor het positieve werk van de Westelijke Geallieerden." (Men zie overigens voor de verkiezingen in Duitsland, het „Ver klaarde Uitzicht" van heden). VerkiezlngsstuntJ© van Schumacher Kurt Schumacher, de leider der West- Duitse socialisten, heeft de drie nieuw benoemde Westerse hoge commissaris sen voor Duitsland telegrafisch verzocht de ontmanteling der Duitse industrieën onmiddeliyk te doen staken. Ook in Oostenrijk steekt Nazidom de kop op De Geallieerde Raad heeft vandaag de Oostenrykse regering bevolen om het weekblad „Freie Stimmen" uit Linz voor drie maanden te verbieden uit hoof de van pro-nazi artikelen. In Februari werd hetzelfde blad voor 30 dagen verboden. NIEUWE ROEM VOOR GERARD MOOYMAN? „De een na de ander komen ze terug. S.S.-Rottenführer Gerardus Mooyman drager van het ridderkruis eerste en tweede klasse, drager van het Nah- kampf-insigne en de Oost-medaille, dra ger van nog vele andere Duitse onder scheidingen is weer vrij," zo schryft „Hel Vrije Volk". „Op 16 October 1947 werd de „Panzer- knacker", zoals zyn SS-kameraden hem noemden, veroordeeld tot zes jaar ge vangenisstraf met aftrek. Sinds enkele weken loopt de held van het Ladoga- meer weer in vrijheid. Gratie aftrek voor dat maken, dat hy nog geen twee jaar na zyn veroordeling tot jaar met aftrek, nog maar amper drie jaar na zyn arrestatie zich kan trainen voor nieuwe roem. 34 Russische tanks hoeveel Russische bondgenoten? gingen kapot onder zyn moordend vi De ene na de andere onderscheiding werd deze Nederlandse vrijwilliger in het Duitse leger verleend. Sinds enkele weken traint hy op een athletiekbaan in Groningen, waarschyniyk voor nieuwe onderscheidingen. Een bekende athle- tiekvereniging, die eens weigerde de SS- man van Groningen, Stiihling uit haar. rijen te stoten, schijnt niet ongeneigd hem in haar gelederen op te nemen. Nog een jaartje en alles is vergeten. Opnieuw zullen we horen van roem er medailles, verworven door SS-Rotten- führer Gerard Mooyman, drager van hel ridderkruis, drager van negen andere Duitse onderscheidingen.. TE KLEIN OM. TE ZITTEN De zeven maanden oude Robin White- 1ord, uit Los Angeles, Meld fotografen een zwemdemonstratie in de Australische crawl. Misschien herin) u het zich nog, Robin is dat meisje, ouders laten haar nu in plaats bassin rondspartelen. Met haar armpjes voert zij Instinctief de slagen uit, die nodig zijn, om boven water blijven. De cameramensen hadden genoeg plaatjes van Robin te haar ook log wachte antwoord kind is pas zeven nog véél te klein i haar moeder, oi rich op de rand va i zitten. Het onvei •as: „Maar heren, h« De Koninkiyke familie, die aanwezig was op het Nationaal Concours-hlpplque te Waalsdorp, volgde met veel belangstelling de verrichtingen van de deel nemers, onder wie, zoals bekend is, ook de prinsesjes Beatrix en Irene waren Benzine wordt 6 cent per liter duurder BELASTING VOOR AUTOBUSSEN DAALT MET 10 pCt By de Tweede Kamer is een wetsont werp ingediend om de benzinebelasting te verhogen van fll per hl. tot f16. per hl., hetgeen de benzineprys aan de pomp zal doen stijgen tot ongeveer 3114 cent per liter (thans 2514 cent. Red.) Om de autobussen met deze voorgestelde verhoging enigszins tegemoet te komen, zal de motorrytuigenbelasting voor deze categorie vervoermiddelen met ongeveer 10 pet. worden verlaagd. In de toelichting wordt opgemerkt, dat verhoogde benzineprijs, vergeleken met de pryzen in een aantal andere lan den, nog altijd tot de laagste behoort. De Regering acht het niet verantwoord Weer voor 500.000 dollar groente naar Duitsland Export van fruit is hervat. Ook volgende week is een week-con tingent van 500.000 dollar beschikbaar de export van groenten naar West- Duitsland. Deze wordt dus Maandag voortgezet. De fruit-export is dezer da gen hervat voor het resterende deel ongeveer 300.000 dollar van het Juli- contingent, dat voor fruit 500.000 dollar bedraagt. Friezen stichten vereniging voor eigen nationaliteit Te Leeuwarden is gisteravond de Friese Federalistische Vereniging opgericht, welke zioh op de grondslagen van de eigen nationaliteit van het Friese volk en zyn solidariteit met andere volken stelt. De heer P. Wijbenga fungeert als voor ter van het voorlopig comité. De ver- iging zal vertegenwoordigd zijn op het Congres te Merano, dat van 2729 Sept. gehouden wordt. Werkloosheid weer iets afgenomen Volgens het C.B.S. waren er eind Juli I in totaal 46 400 geregistreerde werklozen Bij het ramen zemen is de 37-jarige tegen 49 400 eind Juni. 27.700 in Juli mej. Van H. wonende aan de Toussaint-11948 27 100 in 1947 en 66 200 in 1946. Van Jtraat, duizelig geworden Zij viel naar .iet .otaal per eind Jul: waren cr :n de «neden en liep een zware hersenschud-1 vier gro:e s'.eden met omstreken 15 900 Lig en inwendige kneuzingen- op. |en in de drie Noordelijke provincies 6900 met de invoering van de verhoging een benzinebelasting te wachten tot het tot stand komen van een conventie met België en Luxemburg, inzake de unfica- tie van de benzinebelasting. Enerzijds maken nl. de verschillende voorgenomen maatregelen ter verlaging van enkele andere belastingen gedacht wordt o.m. aan het ontwerp van wet belasting herziening 1949 het noodzakelijk, dat naar enige compensatie van 's Rijks schatkist wordt gestreefd, terwyi ander zijds een prikkel tot beperking zoveel mogelijk van onnodig benzineverbruik in verband met de zorgwekkende positie op haar plaats is. Om te voorkomen, dat het beoogde doel, door het vooraf inslaan van grote hoeveelheden benzine, voor ge ruime tyd niet zou worden bereikt, zullen de benzinevoorraden, welke by het in werking treden van de ver hoging boven een redeiyk kwantum in het vrye verkeer by handelaren en gebruikers aanwezig zyn, aan na vordering worden onderworpen. Brandweerlieden waren bij Poeldijk 24 uur in touw Grote stal en hooiberg door zware brand vernietigd (Van een onzer verslaggevers) Van gistermiddag één uur tot heden middag is de brandweer zonder onder breking in touw geweest bij de r van de grote stal en de hooiberg de heer R. Holst aan de Waterlngseweg onder Poeldijk. Zoals reeds in een deel onzer edities vermeld, brak gistermiddag door nog onbekende oorzaak brand uit in de hooi-opslagplaats boven de stal. Het vuur sloeg over op de hooiberg en in een ommezien stonden de enorme stal en de berg in lichterlaaie. In de stal stond gelukkig geen vee, doch wel be vonden zich daar enkele landbouwwerk tuigen, die alle verloren gingen. De Mon- sterse brandweer bestreed met alle macht (5 stralen) de vuurhaard, geas sisteerd door vier stralen van de Haagse fcrandweer. Dank zij het kranige werk van de brandweerlieden, kon vborkomëh worden, dat de aangrenzende woning van de heer Holst, die wegens verbou wing nog onbewoond is, gespaard bleef. De heer J. B. Visée, commandant de Monsterse brandweer, had de leiding van het blussingswerk. Om omstreeks half drie gistermiddag rukte de Haagse brandweer weer in. Toen was wel het vuur grotendeels onder de knie, doch het liet zich reeds aanzien, dat het blussingswerk nog zeer lang zou duren. Het hooi vlamde nog steeds op en om de broeiing geheel te doven moest het hooi met haken uit elkaar getrokken worden. Ondertussen Is circa 80.000 kilo hooi, n.l. de gehele oogst van de heer R.K. Kerk gaat Tsjechoslowaakse regering voorbij By benoeming van twee bisschoppen Van Rooms-Katholieke zijde te Praag werd vernomen, dat de kerk twee nieuwe bisschoppen heeft benoemd. By de be noeming heeft zy zich niet gestoord aar de eis van de Tsjechoslowaakse regering, dat dergelijke benoemingen vooraf door de staat moeten worden goedgekeurd. Morgen zullen de nieuwe bisschoppen, mgr Lazik en mgr Pobozny, in SlowakUe worden gewijd. Zy staan bekend als m< destanders van aartsbisschop Beran. PRINS BERNHARD NAAR CON COURS IN BELGIE Prins Bernhard heeft als individuele deelnemer met de paarden Torero, Agen da, The Priest en Cool Star ingeschi jiet internationaal COncou._ dat van 2428 Augustus in •ute (België) wordt gehouden. Een grote Ned. équipe heeft ingeschreven. Engeland gaat weer wapens leveren aan Arabische landen Engeland zal, nu het wapenembargo oor het Midden-Oosten is opgeheven, de nog lopende wapenorders van Arabi sche landen uitvoeren, en wel aan Egypte, Irak en Transjordanië. Zondagsrust op de Berlijnse luchtbrug De Berlynse luchtbrug zal met ingang in hedennacht tiwee dagen vacantie krygen. Na deze welverdiende rust zal zij Maandag worden hervat op een vlieg- schema van vijf dagen per week. Vliegers en grondpersoneel zullen de ondag op hun gemak kunnien door brengen. Holst, verloren gegaan. De stal is to taal verwoest en van de hooiberg is niets meer over dan enkele verkoolde balken. Er was een zeer grote rookontwikke ling, zodat de brandweerlieden gebruik moesten maken van rookmaskers. Op het erf van de heer Holst staat ook de woning van diens broer. Vele nijvere handen hielpen dit huis te ontruimen, doch gelukkig liep het geen noemens waardige schade op. Ook de Wateringse brandweer verscheen nog op het toneel van de brand, doch behoefde geen dienst te doen. Uiteraard verwekte de zware brand veel opschudding ln de omliggende plaatsen. Ijverig agent ging kopje onder Een politie-agemt uit Ouderkerk aai den IJssei bemerkte-tijdens een ronde u het aangrenzende Berkenwoude drie stedelingen, die hun geluk met hengel in een poldersloot beproefden. Teneinde te controleren of deze heren wel in het bezit waren van een visacte en een vergunning voor dat water, moest de dienaar der wet gebruik maken een soh-ouw. Zich afstoten van de kant ging goed, doch blijkbaar was de ijver van deze agent groter dan zyn vaardig heid met de roeiriem, want juist tegen over de verwonderde vissers schoo: de agent bij een poging om het vaartuig vooruit te brengen, uit de boot en ging kopje onder. Door dit verlies aan prestige bleef de voorgenomen controle achter wege. Beide daders van overval op taxichauffeur gegrepen Als daders van de mislukte roofoverval op de Amsterdamse taxichauffeur Jansen, enkele dagen geleden in Naarden ge pleegd, zijn gearresteerd P- B. en B. V., beiden 26 jaar en wonende te Bussum. B. werd terstond door de taxi-chauffeur herkend en legde daarna een bekentenis af. Een tweede arrestant werd evenwel door Jansen niet herkend en kon spoedig zijn arrestatie weer vertrekken. De Blaricumse politie zag echter gistermor man met een groot pak op zijn fiets. Toen hem gevraagd werd w: het pak zat, nam hy de vlucht. Hij kon echter weer gegrepen worden en toen bleek, dat hy een radiotoestel vervoerde, diefstal afkomstig was. Tijdens zyn verhoor bekende hij tevens bij de aanslag op de taxi-chauffeur betrokken te zyn geweest. VALT HET GEHELE ARGENTIJNSE KABINET? Volgens berichten uit Buenos Aires, >u niet alleen Juan Bramuglia ontslag hebben genomen als Argentyns minister Buitenlandse Zaken, maar zou het gehele kabinet wensen af te treden. Juan Peron heeft alleen het ontslag aanvaard vier ministers, n.l. Bramuglia, Iva- nissevich, Borlenghi en Carillo. POSTZEGELS UIT 1940 WORDEN ONGELDIG Op 1 October a.s. worden de postzegels in het type Konynentourg, uitgegeven 1940, alsmede briefkaarten en postbe- wijsfonmulieren, voorzien van een zegel- afdruk van dit type, buiten gebruik ge steld en voor de frankering waardeloos. Er wordt geen gelegenheid gegeven tot Inwisseling. DAT de beurs voor mode en huishou ding, „Femina", welke van 23 Sept.—5 Oct. in diergaarde Blij dorp te R'dam wordt gehouden, zo goed als volgeboekt DAT de consumptieaardappelen van de rassen Bintje en Eersteling zonder voorafgaande quarantaine naar over zeese landen mogen worden verscheept. DAT ten besluite van de driedaagse militaire mars door Noord-Nederland te Zwolle een afscheidsdefilé is gehouden t.g.v. het vertrek van het 432e bataljon infanterie naar Indonesië. DAT de indexcijfers uurlonen volwas sen mannelijke arbeiders in Juli in de landbouw onveranderd op 275 bleven en die in de nijverheid daalden van 181.9 op 181.8. DAT de viering van het gouden pries terjubileum van mgr J. P. Huibers. R.K bisschop van Haarlem, vanmorgen in Noordwijkerhout begon. DAT by K.B. aan de Engelsman A. Preston Pearce te Plymouth, die zyn belangrijke verzameling fiscale zegels aan het Ned. Belastingmuseum te R'dam schonk, de z.g. museumpenning in zilver is toegekend. DAT de ref. der PTT A. v. Hees te Zwolle op zyn verzoek m.i.v. 1 October eervol is ontslagen. DAT er naast de Rijksdienst voor het Nat. Plan een commissie Ruimtelijke Ordening is ingesteld ter bestudering van de problemen, verbonden aan een doel matig bodemgebruik. DAT in Sittard een 28-j. Amsterdam mer is gearresteerd, die in verscheidene plaatsen, vooral Delft, fietsen verduis terde. DAT met een maatsch. kap. van 2 ton is opgericht de Barbantse Breiwolfabrle- ken N.V. te Tilburg, onder directie van H G. J. Meens te Turnhout DAT een 9-jarig meisje vanmorgen door de blauwe tram op de Adm. de Ruy'erweg te A'dam werd overreden en gedood. DAT minister Wyers Maandagavond voor Hilversum I een radiotoespraak zal houden over de tentoonstelling „Jeugd van Nederland". DAT de Haagse componist-pianist Hugo van Dalen zes liederen heeft ge componeerd op tekst van de Vlaamse dichteres Alice Nahon. DAT mr Jaap Kunst, voorz. van de Ned. afdeling van de „Internat. Folk Music Council", minister Rutten zal ver tegenwoordigen op het betreffende con gres, hetwelk in September ln Venetië plaats vindt. DAT de 42-j. A'dammer A. Brusse, die gisteravond op de weg H'sum—Utrecht by de Holl. Rading onverwachts fietsend overstak, door een personenauto werd doodgereden en een autopassagier zwaar werd gewond. DAT ook in de Betuwe de pryzen van „fruit op hout" zeer laag waren en het goede fruit voor plm. 10 cent en het minder goede fruit voor plm. 5 cent per kg. werd verkocht. Dit is alles, wat er overbleef van de stal en de hooiberg van de heer R. Holst aan de Wateringseweg onder Poeldijk. Tachtigduizend kilo hooi ging tijdens een zware brand verloren Suriname heeft een eigen Nederlands Men spreekt het, maar durft het nog niet te Bchryven Suriname heeft een grote verrassing opgeleverd, aldus blijkt uit een rede, die prof. dr G. S. Hellinga te Willemstad op Curagao heeft gehouden. Het bezit een eigen Nederlands, dat de kenmer ken heeft van een cultuurtaal. Merk waardig genoeg wordt deze wel gespro ken, maar niet geschreven. Op school leert men het Europese Nederlands, dat echter geen levende functie heeft en in de omgang niet wordt gebruikt. Men schrikt er voor terug, haar te schrijven en onder de druk van de school be schouwt men haar als iets minderwaar digs. Dit Surinaamse Nederlands neemt een veel belangrijker plaats in dan zou denken. Het Surinaamse onderwijs moet daarom een geheel nieuwe rich ting inslaan, niet alleen wat de taal be treft, maar ook ten aanzien van aard rijkskunde en geschiedenis. De tweede cultuurtaal is het Hindi, door een derde der bevolking (de Hindoes) gesproken. De positie van de Srnang Tongo (ook takie takie genoemd) of neger-Engels, is zeer Ingewikkeld, aldus prof. Hel linga; het is een verkeerstaal, w: mede een Bosneger kan spreken met Indiaan, en een Hindoestani met een Libanees. Prof. Hellinga, die tezamen met de Belgische professor Pee een studiereis naar Suriname heeft gemaakt, drong op aan, dat het lager onderwijs gegeven worde in de moedertaal. Onderwijs in Getallen, die indruk maken Geleerden uit alle delen van de we reld zien vol belangstelling uit naar het resultaat der eerste onderzoe kingen van 2000 jaar oude Bijbel fragmenten in Palestina. De Engelse deskundige dr Harold Plenderleith bekijkt een der teksten in het Britse museum te Londen.. In Amsterdam werden deze toestel len vervaardigd: hoogtemeter met een maximaal bereik van 18.000 meter, bestemd voor de Gloster, waarmee majoor Flinterman z'n hoogterecordpoging zal wagen. Eren duizelingwekkend als deze hoogte w de snelheid van 320 K.M. per uur, die de Engelse motorrijder Noel B. Pope met deze motor, trough Superior" in Amerika hoopt te behalen. Kan het nóg dwazer mijnheer Pope? Toekomstbeelden Alle eeuwen door hebben mensen be spiegelingen gewijd aan de toekomst. Maar zelden zijn in zulk een omvang boeken over de toekomst verschenen en nimmer wellicht waren die boeken door trokken van zulk een intens pessimisme. Zeker, het is hun phantasie, die de schrij vers hierin laten werken, maar het is niet alleen phantasie. Want vaak ook is het hun bedoeling, van uit het heden lijnen te trekken, consequenties zo men wil van de wereld waarin wy leven. In het beeld, dat zij tekenen, worden wy plotseling overgeplaatst in een wereld zoals die, menen zy, zijn zal in 1984 of nog later. En het beeld, dat zy tekenen, is wel in staat ons van een diepe huive ring te vervullen. Als voorbeeld mogen we wel noemen het boek van de Engelse schrijver George Orwell, waaraan hy de naam gaf van „Nineteen Eighty-Four", „Negentienhon derd vier en tachtig". In die tyd, meent hy, zal de machtswellust bezig zijn zijn hoogste triomphen te vieren. De wereld kent dan nog slechts drie mogendheden, Oceania, Eastasia en Eurasia, die steeds met elkander oorlog voeren. In dit boek is de mens geheel opge gaan in de macht Hij is in feite alleen nog maar staatsburger. Maar hoe! De staat beheerst zijn leven en bepaalt al zyn functies. Er is een ministerie van de Waarheid, dat hem leert hoe hy denken moet of liever, dat alle denkvermogen by hem afstompt Straks is het denken juist een der ernstigste misdaden. Zelfs het gelaat mag geen twijfel of oppositie openbaren. Het ideaal van deze staat is, dat zijn burgers murw worden gemaakt alle persoonlijkheid verliezen en degra deren tot sponzen, die de staat naar be lieven kan vullen. De staat maakt hier uit wat waarheid is. Het verleden moet worden doodge maakt. Doctrine neemt de plaats der waarheid in en het geluk vlucht voor de macht. De mens is opgegaan in de staat en is rijp gemaakt voor de leuzen „Oor log is vrede", „Vrijheid is slavernij", „On wetendheid is macht". Het zijn benauwende perspectieven, welke hier worden getekend. Een ander schrijver, Aldous Huxley, laat ons in zijn werken zien. wat er van de wereld te wachten is in dit tijdperk, dat men wel het tijdperk van de atoomenergie heeft genoemd. Nimmer is de mens machtiger geweest dan thans. Nimmer heeft hy zozeer de natuurkrachten beheerst. Nimmer is hem een zo groot vermogen in de handen ge legd. Maar nimmer ook was hy zo zwak, zo leeg, zo zonder idealen, zo zonder toe komstverwachting. Er is in dit alles niets van belofte of van troost, er is alleen maar wanhoop en protest, die thans, in het jaar 1949, nog geuit kunnen worden, maar waartoe de straks, in 1984 of later, zelfs niet meer komen kan. Want dan zijn ook al zyn gevoelens dienstbaar gemaakt aan de staat. Is dit alles te somber? Ja en neen. Het Is niet te somber, omdat deze aangrij- pende toekomstbeelden inderdaad conse quenties kunnen zyn van verschijnselen uit het heden. Wy spreken gaarne van lijnen van geleidelijkheid. Maar die gelei delijkheid kan ons wreed bedriegen. Want zy' kan ons vaak zonder dat wij het be speuren, geleiden in een wereld, waarin het ons straks alleen maar bang te moede zal zyn. Een principiële visie blijft daar om geboden, een visie, gevoed uit het eeuwig Woord van God, dat spreken blijft voor alle eeuwen. Maar aan de andere kant is het wrange beeld, dat deze schrijvers ons voor ogen stellen, wél te somber. Een be langrijke factor, ja de belangrijkste vindt in hun beschouwingen niet of nauwelijks plaats. Het is het geloof in de voorzie nigheid Gods. buiten Wiens wil ons ook in de toekomst niets overkomen zal. Het is ook het vertrouwen op Gods genade, zonder welke deze wereld reeds lang vóór 1984 volslagen verdorven zou zijn. Omdat deze factor in deze boeken ge heel of vrijwel geheel ontbreekt, daarom zijn deze boeken in feite even leeg als straks de wereld zal zijn, indien deze phantasieën in al haar verschrikking in vervulling mochten gaan. Eens heeft iemand een ander toekomst beeld getekend. Dat was vele eeuwen geleden, maar de werkelijkheid van thans vertoont in steeds scherper contouren het geen hij toen zag en ons liet zien. Die schrijver was de apostel Johannes en wat hy zag was de Openbaring Gods. Ook zyn aankondigingen waren aangrijpend en diep ernstig. Zij gewaagden van de ver schrikkingen Gods. Maar zij gewaagden ook van genade en liefde, van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. De boeken van schrijvers als Huxley Orwell zyn waarschuwingskreten tegen het vallen van de nacht De wereld, die zy naar de ondergang zien voortijlen, bange wereld. Maar het kan tege- sn blyde wereld zyn, omdat zij tevens het werkterrein is van Gods ge boden en van Gods genade. K.L.M.-piloot wou f 2500. smokkelen De Australische K-L.M.-piloot R. van de Constellation „Eindhoven" heeft ge tracht, 2500 guldens, die in Indonesië tegen buitenlandse valuta gemakkelijk te krijgen rijm, ons land binnen te smok kelen. Dat gebeurde, toen de ..Eindho ven" dezer dagen op Schiphol arriveer de. met o.a. Mohammed Hatta aan boord. De douane werd echter niet in de war gebracht door de enorme drukte in de hal en ontdekte de poging. De piloot kreeg een proces-verbaal. President Galo Plaza Lasso van Ecuador heeft bekend gemaakt, dat. voor zover momenteel bekend is, ruim zes duizend doden te betreuren zyn bü de jongste aardbeving. De materiële schade bedraagt 10 millioen dollar. WEERBERICHT Minder koel Tot morgenavond verwacht De Pilt' Droog weer met weinig bewolking en hogere temperaturen. In het Noorden van het land zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen. Elders meeat zwakke wind uit uiteenlopende richtin gen. (Opgemaakt te 10 uur). ZON EN MAAN Zondag 14 Augustus: zon op 5.11, onder "fOP 21.52. onder 11.28 u. Maandag 15 Augustus: ion op 8 22, on der 20 06 uur; maan op 22.04, 16 Aug. L. X.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 1