Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 30 juli 1949 | pagina 4

Stamtafel der Puzzlewienden

TUSSEN ZOMEK EN HERFST

Vh l-El DSC HE COURANT

4

ZATERDAG 30 JULI 1949

Portugees piloot ontdekte gouden stad

Londen en Lissabon twisten om bet
goud van Monomotapa

WAAR SALOMO ZIJN SCHATTEN HAALDE

(Van onze correspondent te Parijs)

Medio April ontdekte een piloot van de Portugese basis Beira, die boven een hoog
vlakte cirkelde, op de grens van Mozambique en Rhodesia, de sporen van een oude
stad, op de plaats, waar volgens de geschiedkundigen het centrum van het oude
Monomotapa-keizerryk gelegen moet hebben, niet zo heel ver van de plaats, waar
Britse troepen tijdens de laatste wereldoorlog een vliegveld hadden aangelegd, spe
ciaal ten behoeve van de oorlogsbydrage der Zuid-Afrikaanse luchtmacht. De
vlieger rapporteerde plichtsgetrouw zijn bevindingen, die vanuit Beira naar Lissa
bon werden gezonden. Een Portugees journalist meende er een bericht van te moe
ten maken. Zijn collega van een Londens dagblad nam het drie-regelige berichtje
over en hiermee was een nieuw grensgeschil ontstaan tussen Lissabon en Londen.
Want... het land dat de Portugese vlieger vanuit de lucht had ontdekt, moest
volgens de overlevering niets anders zijn dan een geweldige klomp goud en diamant.

Volgens de oude kafferoverlevering
moet er heel lang geleden op het grens
gebied van het huidige Portugese Mo
zambique en het Britse Rhodesia eer
negervolk hebben gewoond, dat gehoor
zaamde aan de koningen van Monomota
pa. Het land was zo rijk aan goud en dia
mant, dat Koning Salomo er zijn bood
schappers heen zond om er kostbaar
heden te halen. In de zestiende

verhief zich op een hoog plateau de
hoofdstad van Monomotapa. die tempels
en paleizen had van zuiver goud.

En... als een koe bont wordt genoemd.
Is er minstens wel een vlekje aan. Aldus
dachten enkele Britse oudheidkundigen.
Zij rustten in Juni jl. een expeditie uit
en ontdekten op een hoog plateau in de
buurt, waar de Portugees de overblijf
selen van de stad had aangetroffen, een
enorme uitgestrektheid, die bestond uit
rood zand, bruine rotspunten, bergen
pverdekt met een zwartachtig metaal
schuim. groen, wit en rood kwarts. Al
met het blote oog ontwaarde men, dat
men hier in één der rijkste goudgebieden
ter wereld zat De geleerden namen bo
vendien nog een aantal proeven, die
hun aanvankelijk optimisme volkomen
bevestigden. Men was in het goudland
van Monomotapa!

Strijd

Al in 1569 drong een Portugese expe
ditie o.l.v. France Bareta door tot Mono
motapa. Men legde er provisorische
goud- en diamantmijnen aan, die enorme
schatten opleverden.

Edoch de koningen van Monomotapa
waren niet bijster vriendelijk gestemd.
Zij namen keer op keer de blanken ge
vangen ter aanvulling hunner slaven-
voorraad. Het goud van Monomotapa
kostte derhalve zoveel bloed, dat de be
langstelling voor Monomotapa sterk
daalde en al in het midden der zeven
tiende eeuw interesseerde Lissabon zich
niet meer voor deze uithoek van Afrika.
De diamantvelden en goudmijnen bleven
verlaten en hun rijkdommen bleven rus
ten ln de bodem van Afrika.

De kaffers verstonden echter zelf ook
ie kunst om goud te smelten. Ze delfden
nu en dan wat rijkdommen op, zuiver
voor eigen gebruik: men had gouden af-
'odsbeelden. gouden daken, gouden
drempels, terwijl het interieur van het
.koninklijk paleis" ongeveer geheel uit
mud bestond.

In het midden der achttiende eeuw
heeft de' Koning van Monomotapa zijn
stad en paleis laten verwoesten. Met al
?1jn volgelingen is hy meer west"- -T-ts
getrokken, de bossen in. Meer dan """n
mannen waren toentertijd nodig or Te
kisten goud te dragen. In de volk* --
huizing liepen meer dan 800 olifa*- -«n
mee, waarvan er zeshonderd gouden
beelden en andere gouden voorwerpen
torsten.

Intussen hebben de Britten nieuwe ex
pedities uitgerust om de enorme schatten

Posthume publicaties in
boekvorm
De artikelen en radiotoespraken van
de omgekomen Amerikaanse journalisten
zullen in de Verenigde Staten in boek
vorm worden gepubliceerd. Hierin wor
den ook verwerkt de aantekeningen,
persoonlijke papieren, documenten en
foto's, welke na de ramp van de Franeker
gevonden zijn

van Monomotapa te gaan exploiteren.
Maar., ook de Portugezen staan klaar
om het oude Monomotapa te „ontgin
nen", want goud en diamant veroor
zaken ook in de uranium-eeuw nog
koorts bij velen. Er zijn er bjj, die niet
konden wachten tot de officiële expe
dities vertrokken. Zij gingen op eigen
gelegenheid naar de gouden stad. Hun
fortuin of hun ongeluk tegemoet. Uit
alle delen van Mozambique. Rhodesia en
Kenia stroomt men toe, zodat er een
ware goldrush is ontstaan, aangezien
thans wetenschappelijk is vastgesteld,
dat de oude legende van Monomotapa's
gouden stad werkelijkheid is.

Londen en Lissabon maken beide aan
spraak op het bezit van Monomota
pa en voeren argumenten aan, teneinde
er alle twee hun vlag te plaatsen. De
onderhandelingen tussen Portugal en
Engeland, die tot nog toe door de we
derzijdse ambassades zijn gevoerd, liepen
op niets uit.

Reorganisatie van ons
technisch onderwijs?

Onder het opschrift „Alleen Delft?'
'aarschuwt het Friesch Dagblad tegen
et gevaar, dat te constateren valt, dat
het Technisch Hoger Onderwijs dreigt
dood te gaan aan specialisering. Dit euvel
bedreigt de gehele wetenschap. Het slo'
van het artikel luidt als volgt:

Maar in de technische wetenschappen
wordt deze verbijzondering toch wel
heel groot euvel. Delft levert véél
cialisten af en heel weinig werkelijke
wetenschapsmensen. Daarom is in de
laatste tijd, ook in het proefschrift van
dr Van Riesen, de vraag gesteld, of we
et een andere weg op moeten.

Laat. zo zeggen sommigen. Delft zich
eer toeleggen op de grondige en brede
beoefening van de technische weten
schappen. zo, dat er mensen gevormd
worden, die thuis geraken in de funda
mentele problemen van de gehele tech
nische wetenschap. En laat men dan de
vakspecialisten vormen op een uitge
breide M.T.S. Wanneer de M.T.S.. wat
haar programma en haar methode be
treft. wat ging verschuiven in de rich
ting van Delft, en daarbij ook een an
dere naam kreeg, dan zou het een ge
schikte inrichting zijn om allerlei men
sen te vormen met een speciale vakbe
kwaamheid.

Maar dan moet Delft tegelijkertijd zo
worden gereorganiseerd, dat deze Hoge
school zuiverder wetensehaosinrichting
wordt, waar alleen met succes kunnen
studeren drie betrekkelijk dun gezaaide
jongelieden, die voor werkelijk weten
schappelijk werk de aanleg hebben.
Voordat er een beslissing worot ge-
>men over de vraag, of er naast die te
Delft nog een tweede TH. moet komen,
dient naar onze mening dit vraags:uk
ernstig onder de ogen te worden gezien.

a a d gaf het Concertgebouworkest
extra subsidie van f35.296. Aan de
N.V. het Concertgebouw werd een kas-
voorschot van f 290.000 verleend.

Horizontaal:

1 verfplankje. 4
verheven. 7 her
kauwer, 9 afge
stompt, 11 metsel
specie, 12 zang-
noot, 13 zangvo
geltje. 14 gevuld.

15 vrucht, 17 wijd,
uitgestrekt, 20
onbewoonbaar
vertrek. 21 klasse
(afk.). 22 trech
tervormig sleep
net. 24 voorzetsel.

26 dralen, treuze
len. 29 in het jaar
onzes Heren (afk.)

31 grap. 32 per
soonlijk voor
naamwoord. 34
kist zonder deksel.

36 katjesdragen-
de loofboom, 38
stuk, 39 bindweef
sel ontsteking, 40
nonsens, larie, 41
heilige (afk), 42
hoogste of laag
ste prijs waarvoor
iets verkocht mag

worden, 43
soheepst. snit of
snede, 44 rivier in
Italië, 45 maat
staf, 46 dom als
een uiL

Verticaal: 1 cir
keltrekker, 2 hul-
debewijs. achting.

3 verlaagde toon.

5 naaste omge
ving. 6 bevelen, 8
woud, 10 loop-
plant, 11 afstands
maat, 13 reken
kundige opgave.

14 stof voor hoeden en pantoffels. 16 be
dorven. 18 klein persoon, 19 vormloos
stuk 22 uurwerk, tijds aanwijzer. 23
;noot, 25 zachtjes stromen, 27 maan
stand (afk.), 28 klinknageltje. 30 in
sect. 33 vreemde munt (afk.), 35 ellende,
leed. 36 houthakkersgereedschap. 37 vals.
snibbig. 39 kracht, 40 steen, 41 zangnoot,
43 kogelvormig lichaam. 44 onmeetbaar
getaL

Nu Augustus voor de deur staat, be
gin: er in de modehuizen een metamor
phose De rommelige overdrukke uitver
koop is voorbij, de vraag naar zomer-
japo.inen vermindert bij de dag, want
wie permitteert zich nu nog de luxe van
een specifiek toilet voor warme dagen?
Zoals de huismoeder in de vacantie de
eers e wintertrui weer op de pennen zet,
zo pakken in de modehuizen de meisjes
de eerste herfstmodellen uit de dozen.

Het Parjjse huis Ro-
bert Piguet zond een

I Voor de 1 fraaie combinatie,

r/DMlTT/ jUiSt g0ed VOOr 63
I VROllJr I warme dagen en voor
1 -J de koele avonden. Een

9hantung jurk met
een lichtklokkende rok en een eenvoudig
lijfje wordt gecompleteerd door een bij
zondere mantel van groen laken. Merk
waardig is u i brede omslag van het voor
pand en de iets opstaande kraag.

Een ronde vilthoed in dezelfde kleur
maakt dit geheel wel zeer apart.

In haar show te Noordwijk legde Ton-
ny Waagemans het accent geheel anders.
Zij breng', voor de nieuwe collecties
meer het persoonlijke element naar vo

re:. Japonnen met garnering van fijn
haakwerk of borduursel, werden door
hdfir ontworpen, daarmede tegemoetko-
*ao <v- wens van de doorsnee Hol

landse vrouw om een eigen karakter aan
haar kleding te geven. De Engelse vrouw
is in dit opzicht heel anders. Zij voelt
zich 't beste thuis in haar mantelpak, ze
wil niet opvallen, maar verzorgt zich
uitstekend. Ze heeft het type van de cor
recte onpersoonlijkheid, die echter in
wezen geenszins zo onpersoonlijk is, doch
voortkomt uit een gereserveerdheid, die
het merendeel van ons volk nu eenmaal
Het is daarom interessant de mode-
:ies van Frankrijk. Nederland en
Engeland met elkaar te vergelijken en
telkens weer het karakter van ontwer
pers en draagsters, daaruit te analyseren.

Voor de Nederlandse vrouw de kunst
om uit de verscheidenheid het hare te
kiezen.

Oplossing van de pnzzle der vorige week

1 Carbonade, 2 Impressie. 3 Embal
lage, 4 Dissoluut. 5 Olifanten. 6 Domi-
natie, 7 Grenadine. 8 Donderdag.

De prijzen werden als volgt gewonnen:
1 mevr. W. Neisingh, Zoeterw.singel 80.
Leiden; 2 mej- H. H. G. Licht. Lange-
brug 2C, Leiden en 3 Annie Barnhoorn.
Hoofdstraat 187, Sassenheim.

Oplossingen moeten uiterlijk Donder
dag in ons bezit zijn per briefkaart met
in de linkerbovenhoek der adreszijde de
vermelding: „Puzzleoplossing".

De Amerikaanse hoog
leraar prof. Henry S. Lucas van de
Uuiversiteit te Washington (Seattle)
bezoekt thans Drenthe, ter bestudering
van de Nederlandse immigratie in Ame
rika sinds 1846.

Geslaagd dank zij.

RESA - HILVERSUM

(Bekende Schriftelijke Cursus)
Vraagt ons prospectus

Mod. Bedrijfsadministratie - Practijk-
Boekhouden - Handelscorrespondentie
(FD.E.)

V acantie-maaltijden

Ook al gaat men geen hele week of
langer met vacantie, dan zullen de mees
te gezinnen er in de zomertijd toch wel
een dagje op uittrekken. Dan wil
de huisvrouw haar huishouding
graag eens vergeten zélfs de maaltijd,
die toch liefst zo gauw mogelijk op tafel
et staan, als 's avonds de familie moe
hongerig thuiskomt,
la zo'n dag van trekken en nieuwe
indrukken opdoen immers heeft een
i wel behoefte aan een goed maal.
'n vacantiemaaltijd moet dus aan
eisen voldoen; hij moet vUig (of
reeds de dag tevoren) klaar te maken
zijn; goed van samenstelling zijn, zodat
alle nodige voedingsbestanddelen erin
voorkomen; smakelijk en aantrekkelijk

Een eenvoudig, maar goed voorbeeld
het volgende menu: gebakken aard
appelen, sla. ei havermoutpap. De
aardappelen kunnen de dag tevoren ge
kookt worden, of rauw gebakken; dit
laatste duurt langer. De eieren kan men
het gemak ook de avond tevoren
hard koken. De slakroppen blijven wel
wanneer men ze op een koele plaats
wegzet. De pap koopt men kant en klaar

fles.

Een maaltijd als deze kan 20
i thuiskomst op tafel staan. Van samen
stelling is hij goed: ei en pap (melik)
leveren het nodige eiwit, terwijl de sla
x>r de vitamine zorgt.

Er zijn echter nog vele andere moge
lijkheden; enkele geven wij er aan in de
volgende menu's en recepten:

1. Gortschotel met vleesresten. sla
fruit.

(De gort 's morgens vóórkoken en in
de hooikist zetten).

2. Koude 9la van bruine bonen of an
dere peulvruchten, bieten en andij
vie griesmeelpap.

3. Macaroni, tomatensla, rest vlees en
jus van vorige dag omelette.

4. Aardappelen, komkommersla, boter
hamworst yoghurt.

5. Zomer-erwtensoep rijst met ra-
Recepten:

Andijviesla met bieten en groene erwten:

500 g andijvie, ongeveer 4 kopjes gaar-
gekookte erwten. 500 g gekookte bieten,
augurken uit het zuur, 1 ui, peper,
suiker, azijn, zout. mosterd, boter of
margarine.

De andijvie wassen en klein snijden.
De bieten stropen en in stukjes snijden.
De augurkjes fijnsnijden. De boter of de
margarine smelten en daarin de gesnip
perde ui fruiten Van het vuur af er wat
mosterd, azijn, zout en peper door roe-
De andijvie, biet, augurk en groene
en door dit sausje mengen.
Zomererwtensoep:

Deze soep kan men reeds de dag tevo-
•n klaarmaken, indien men een koele
plaats heeft om ze te bewaren. De
groente voegt men pas bij het opwar-
en toe.

3Vi> liter water, kg erwten of split-
erwten, 1 kg aardappelen, 3 grote uien.
(worst), wat zout. Geraspte wortel, pe
terselie, bladselderij.

erwten wassen, weken, en bijna
gaar koken. De aardappelen schillen,
stukken snijden. De uien
snipperen. De erwten met de uien, de
aardappelen, de rookworst en het zout
nog 20 minuten koken. De worst uit de
soep halen, ze beide afkoelen en op een
koude plaats bewaren.

De volgende dag de soep met de worst
opwarmen en ze op smaak afmaken met
geraspte wortel en veel gehakte pe
terselie en bladselderij.

Minister Schokking ziet af
van Indië-reis

Naar aanleiding van zekere geruchten,
wordt het A.N.P. thans officieel gemach-
mee te delen dat het plan heeft be-
dat de minister van Oorlog en van
Marine, mr Schokking. zich voor korte
aar Indonesië zou begeven, met namt
de regeling van enkele demobilisa
tie-aangelegenheden. De minister heeft
echter voorlopig van de reis afgezien,
gezien deze aangelegenheden op andere
wijze kunnen worden afgedaan, en voor
de voorbereiding der begrotingen 1950
de militaire departementen zijn aan
wezigheid hier te lande vereist wordt.

Amerikaans vlootbezoek aan
ons land

Onder het gedonder der kanonnen
ivam gisteren de Amerikaanse krui
ser „Columbus" met aan boord admiraal
Richard L. Conolly in IJmuiden aan
bezoek aan Amsterdam. Morgen
ontvangt op Soestdijk de Koningin de ad
miraal. Er zyn ontvangsten door de
Regering op Oud Wassenaar, de Ameri
kaanse ambassadeur dr Baruch en bij
de Amerikaanse marine attaché. De be
manning speelt hier enkele baseball
wedstrijden.

De begeleidende torpedojagers „Sa
muel B. Roberts" en „O'Hara" bezoeken
Rotterdam, waar zij eveneens feestelijk
worden ontvangen.

LEIDEN: Ned. Herv. Gemeente, Pie
terskerk, 10 uur, ds M. Ottevanger; 7 u.
ds J. v d. Sar, Pernis; Hoogl. kerk. 8 30 u.
ds H. C. Touw, Utrecht; 10.30 u. ds F. D.
Emous, Hillegersberg. Wo. 7.30 u., Avond
stilte; Oosterkeik, 10 u. maj. ds A. M
Brouwer, legerpredikant; Marekerk, 10
u., mej. da M. H. van Everdingen; 5 u
ds M. W. J. Geursen (H.D.); Kooikapel,
10 u„ de heer M. Heymans, Ciheol. cand.);
Morsweglokaal, 10 u.. ds H. C. Touw,
Utrecht; Geref. Minnehuis, Do. 7 u„ dhr
Joh. de Groot; Eglise Wallonne, geen
dienst; Acad. ziekenhuis, 10.30 u., ds D.
M Vermet, Leidsohendam.

Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 u., ds E.
G. van Teylingen, Amsterdam; 5 u., ds
Honig; Herengracht, 10 u., ds R. A. Flin
terman, Goes; 5 u., ds Maaskant; Oude
Vest, 10 u., ds Honig; 4.30 u., ds E. G. van
Teylingen; Morsweg, 10 u., ds Maaskant,
5 u„ ds R. A. Flinterman.

Geref. Kerk Art 31, 10 u., „Prediker"
5 u., Doopsgezinde Kerk, ds J. Kei-
;r; Chrj Geref. Gem., 10 en 5 u., ds Joh.
Jansen; Geref. Gem., 10 en 5 u., ds L.
Rijksen; Evang.-Luth. Gem., 1030 u.. dr
A. van Iterson, Oegstgeest; Remonstr.
Gem., 10.30 u„ mej. da E B. A. Poort-
Doopsgez. Gem., 10.30 u., ds C. Sou-
tendijk, Haarlem; Ver van Vrij*. Herv.,
10.30 u., ds E. J. v. d. Brugh, Den Haag;
Evang. Chr. Gemeenschap, 10 u., dhr Ver
ver, Den Haag; 5.30 u., dhr v. d. Horst;
Za. 8 u. openl. samenkomst Vrouwen
kerkhof; Stads-Evangelisatie „Jeruël", 10
u., dhr Schot; 5.30 u„ dhr Malgo, Di. 8 u.,
Bijbelbespreking, Woe. 8 u. openluchtsa-
menkomst Lusthoflaan; Oud-Kath. Kerk,
10.30 u„ gez. H. Mis.

Leger des Heils, hedenavond 7 u., bid
stond, 8 u., openluohtsamenkomst, Zo. 10
heiligingsdienst, 6.45 u., openluchtsa-
menkomst, 7.30 u., verlossingssamen
komst, Di. 7.30 u.. straatzang. Do. 7.30 u„
samenkomst.

ABBENES: Ned. Herv. Gem., 9.30 u.
ds J. Breeuwsma (H.D.), 6.30 u ds N. M.
de Jong.

Wanneer de klokke roept ter Kerke

Begrafenis van het Franeker-
slachtoffer J. W. Dalman

Velen waren gistermorgen op de Am
sterdamse begraafplaats Zorgvlied tegen
woordig om de laatste eer te bewijzen
aan wijlen J. W. Dalman, tweede boord
werktuigkundige van de bij Bombay ver
ongelukte „Franeker". Op verzoek van
de familie werden geen toespraken ge
houden. Alleen ds J. C. Koningsberger
sprak enkele woorden, naar aanleiding
Openbaring 21, daarbij in herinne
ring brengend, dat hij zo kort geleden
op 4 Mei j.l. het huwelijk van de heer
ïevrouw Dalman had ingezegend. Bij
het binnenkomen in de aula speelde or
ganist Weggelaar; „Een naam is onze
hope" en „Wat de toekomst brengen
moge". Bij het uitdragen speelde hij het
lied, dat voor enige maanden ook bij de
huwelijksinzegening heeft geklonken: „De
Heer is myn herder".

Nieuw noodluik voor auto's
uitgevonden

Reeds verschillende jaren heeft de
heer W. S. v. Vuure uit Adam zich bezi;
gehouden met het probleem van eei
effectievere werking van de noodluiken
in auto's. En niet ten onrechte, want de
huidige constructie is onvoldoende
de passagiers van in het water gereden
auto's de gelegenheid te geven zich te
redden. De heer Van Vuure heeft
naar Het Parool meldt, een mechanisch
schuifdak, dat tevens als noodluik ge
bruikt kan worden, uitgevonden,
stuurder of passagier behoeft dit luik
niet meer open te duwen, doch door
slechts één gemakkelijk handgreepje
een ruk aan een handvat „vliegt"
het noodluik open. Er is grote belang
stelling voor deze vinding en reeds i.«
octrooi aangevraagd.

Luchtbrug wordt geleidelijk
ingekrompen

De Westelijke autoriteiten in Duitsland
zullen met ingang van 1 Augustus de
luchtbrug naar Berlijn op progressieve
wijze inkrimpen.

Het besluit is genomen omdat de vo
raden in Berlijn thans voldoende zijn.

intstond 4 JuU een zee
iet fabrieksgebouw, naa
Houtigehage (arbeid

J. A Visscher

akersvaksct

iatief

tijd geheel verwoest. Gelukkig z
doden te betreuren en bleven o
uwen „Noord-Jeruël" gespaard. To
nt deze brand een groot verlies
Houtigehage en wel ln het bijzonder
n dit gebouw wonende gezin, dat

wül het bovendlei
oever de betrokkei

ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gem., Julianastraat 9 u. ds D. Bouman,
Katwijk aan Zee, 10.30 u ds Stehouwer.
6.30 u ds J de Jong, Hoogmade; Kapel
Gouwsluis 10 u ds Lambour; „Jonathan"
6.30 u ds Lambour; Oudsh.weg 10 u ds
Veenendaal; Hooftstr. 10 en 6.30 u ds
Haverkamp, Veen; Martha-Stichting
10.30 u ds Meyer.

Geref. Kerk, Zuiderkerk 10 u ds Mul
der. 6.30 u ds M. Wilschut, Hilversum;
Noorderkerk 10 u ds P. D. Kuiper, Sas
senheim, 6.30 u ds Mulder; Chr. Lyceum
10 u. ds Wilschut, 6.30 u ds Kuiper,
Oudshoorn 10 en 6.30 u. ds J. Mulder,
Heemstede.

Geref. kerk (art. 31) 10 en 7 u. student
E. R. Postma, Den Haag; Chr. Geref.
Gem. Evang-gebouw Hooftstraat 8 en 4
u. ds Baay; Oud-Geref. Gem. 9.30 en 4
u. leesdienst, Vrijdag 5 Aug., 7.15 u., dhr
De Jong, Kralingse Veer.

BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gem. 9.3C
u. ds De Heer, voorlber. H A, 6 u. dhr
Grisnigt, R'dam; Geref. Gem. 9.30 en 6
u. leesdienst.

HAZERSWOUDE: Ned- Herv. Gem.,
9.30 en 6.30 u. ds Chr. v. d. Leeden;
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 u ds A. Keyser,
Zwartebroek.

HILLEGOM: Ned. Herv. Gem. 10 u
ds Knottnerus (H.D.), 5 u. niet bekend;
Geref. Kerk 10 u. ds G. Zeyl. Baarn, 5
u- ds J. D. Koers. Loosduinen; Geref.
Kerk (art. 31) 10 en 7 u. leesdienst;
Chr. Geref. Gem. 10 en 5 u. ds Sluiter.

HOOGMADE: Ned. Herv. Gem. 10 u
ds J. de Jong.

DE KAAG: Ned. Herv. Gem. 10 u ds
W. W Siddré. Noordijk aan Zee. 7 u.
ds S. L. Knottnerus. Hillegom, Jeugd
dienst.

KATWIJK AAN DE RIJN: Ned. Herv.
Gem., 9.30 (H D.) en 5.30 u.. ds Goverst;
Geref Kerk, 9 30 en 5 u.. ds De Valk.

KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv Gem..
Nieuwe kerk, 10 u. ds Wolfensberger, Am
sterdam, 6.30 u„ Cupedo, Noordwijk aan
Zee: Oude Kerk, 8 30 u.. ds Pras. 10 u.,
ds Koolhaas, Amersfoort, 6.30 u., ds Bou-
Kapel. 10 u., ds Broeyer, Den Haag;
Geref. Kerk. 8.30 en 10 30 u., ds Pijlman,
ds Timmer, Den Haag;
Chr. Geref Gem., 10 en 5 u.. ds Van der
Bijl; Geref. Gem., Remisestraat, 10
5 u.. leesdienst; Geref. Kerk (Art. 31).
10.30 en 5 u.. ds Roukema, Bunschoten-
Spakenburg.

KOUDEKERK A/D. RIJN: Ned. Herv
Gem.: 10 en 7 u., ds Joh. Poort, H.A. en
Dankzegging; GeTef. Kerk, 10 ur.
ds Van Krimpen. R'dam, 7 u., ds
A. G. v. d. Stoel, Beo-gen op Zoom.

LEIDERDORP: Ned Herv. Gem., 10
u. ds J. P. Honnef (H.A),

Honnef (H.A. en Dankz). Geref. kerk
10 en 6.30 u. ds Dyk.

LEIMUIDEN: Ned. Herv. Gem., niet
bekend; Geref. Kerk 9.30 en 6 30 u. ds
D Ringnalda, A'dam.

LISSE: Ned. Herv. Gem., 10 u.. ds C.
Jongeboer, 5 u., ds mr G. A. Alma; Geref.
Kerk, 10 u., ds B. Timmer, Den Haag,
(half 5), ds D. Ringnalda, A'dam;
Chr. Geref. Gem., 10 en 4 u., ds J. Prins
A'dam-West; Geref. Gemeente, 10 en 4 u.,
leesdienst; Geref. Kerk (Art. 31), 10.30
en 4.30 u„ ds J. Verleur; Oud-Geref. Gem.
9.30 en 3 u., leesdienst; Ned. Frot. Bond,
10.15 u., dhr S. L. Verheus, Doopsgez.
theol. student, Haarlem.

NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gem., 10 uur ds Koelman, Baarn; 5 uur
ds Van der Krift, Katwijk a. Zee; Geref.
Kerk, 8.30 en 10.30 uur d Bouma, 4.30 u.
ds G. Zeyl, Baarn; Geref. Kerk (art. 31),
Gebouw Julianaweg, 9 en 3 u ds C. van
Venetië.

NOORDWIJK-BINiNENNed. Herv.
Gem., 10 en 7 uur ds Meuzelaar; Geref.
Kerk. 10 en 5 uur ds Von Meyenfeldt.

NOORD WIJKERHOUT: Ned. Herv
Gem., 10 u., ds Spaling.

OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente,
Groene kerk, 10.15 uur ds Cupedo, 7 u.
ds Visser; Pauluskerk, 10 uur ds Visser;
Hoge Mors, 9 uur ds Cupedo; Geref.
Kerk, 10 en 5 u. ds G. Toornvliet, Leiden;
Mors-Rijndijk. 10.30 en 5 uur ds G. W.
Rijksen. Rotterdam-Z. (H.A. en Dankz.);
Vrijz. Herv., W. de Zwijgerkerk, 10.
r dr H. van Ewjjck, Stolwijk.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gem., Grote
Kerk. 10 u., ds C. den Engelse van West-
ds Bonting (H.D.); Kleine
Kerk. 10 u., ds Boniting. 5 u„ ds Den
Engelse; Geref. Kerk Rapenburg, 9 u., ds
Broekstra, 10.30 u„ ds Oldemans, Lekker-
kerk, 5 u., ds Oldemans, 6.30 u., ds v. d.
Linde, Voorhouterweg, 10 u., ds v. d.
Linde, 5 u., ds Broekstra; Geref. Kerk
(Art. 31), 10 en 5.30 u.. ds De Wal, Chr.
Geref. Gem. 10 en 5 u., ds Brandsma.

RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Gem.,
9.30 u., ds Van Voorthuizen, Noorden
RIJNSATERWOUDE: Chr. Geref. Gem.,
30 en 3 uur leesdienst.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem.,
Dorp, 10 uur ds H. J. Honders, Wassenaar;

G. A. Alma, Lisse (jeugd
dienst); Rijndijk, 10 uur ds A. Hoekert.
Voorburg; Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds Den
Boer; Geref. Kerk (art. 31) ds Van der
Jagt.

ummer: 161972 van H. Hofstra
geilst „Noord-Jeruël". Ds Visscherv
Houtigehage (Fr.)

y^tpporsc/iepen
jéjen naar
jonden

JOHN MASEFIELD

76

Aan dek gekomen, riep hij Rodmar-
ton. „Vertel mij eens", zei hij, „was
kapitein Miserden erg godsdienstig?
Preekte hij Zondags en hield hij
dienst?"

„Neen, mijnheer, hij gaf ons altijd
vrijaf. Hij hield 's Zondags een bid
stond, maar alleen de timmerman en
de zeilmaker plachten er heen te gaan.
De anderen vonden het niet de ware
godsdienst."

Twee dagen later had de bemanning
haar krachten herwonnen en zich aan
het werk aan boord aangepast. Ze
kwamen handen tekort, naar de op
vattingen van die dagen, wani van
een bezetting van een matroos per
honderd ton, zoals dat bij de volgende
generatie gebruikelijk werd, droomde
men toen nog niet. Kruiser vertroetelde
zijn schaarse bemanning. Hij gaf hun
volop te eten, spaarde hen zoveel mo
gelijk en liet lopers aan het grootste
deel van het tuig maken, zodat al het
zware werk door de kaapstander of
de machine gedaan kon worden. En
toch was het, zelfs zonder schilder
werk en met het teren uitgesteld tot
een volgende reis. zwaar werken voor
wachten van slechts zes man. Op de

tweede dag nam de Westenwind, die
staag was blijven waaien, in kracht
toe en ging tenslotte over in een ware
storm, terwijl een stromende regen de
zee neerhield. Ze vlogen voor de storm
uit, dag in dag uit, in opgetogen op
winding, over een afstand van twee
duizend mijlen. Tenslotte ging het
den blinde, zodat ze op de log en op Je
gis moesten varen; en nog steeds wak
kerde de storm aan, tot Fairford ern
stig begon te kijken en oude Kemble
zijn hoofd schudde. Mijnheer Fairford
kwam bij het invallen van de duister
nis naar Kruiser toe en gaf als zijn
mening te kennen, dat, als er zeil ge
minderd moest worden, het gemak
kelijker bij daglicht op te knappen
zou zijn. Kruiser was een week lang
nog geen twintig minuten achter el
kaar te kooi geweest. De weinige ke
ren, dat hij geslapen had, had hij .a
een hangmat gelegen te loevert van
de bezaansmast. De opwinding van
wind en vaart had hem te pakken;
hij schudde de regen van zijn gezicht
en grinnikte tegen Fairford. „Zeil min
deren?" zei hij. „Ik dacht er juist over
of we niet een bovenbramzeil konden
bijzetten".

Fairford was een te oude zeerot om
tegen te spreken: hij keek naar de
grootbramra, toen naar de hoek waar
de wind vandaan kwam en daarna
naar Kruiser.

Hij sprak niet meer over zeil min
deren. Hij maakte nog een laatste op
merking: „Zouden we vannacht om
twaalf uur niet eens loden, mijnheer?
We zitten nu wel zowat op de tachtig
vadem, gelooft u ook niet?"

„Het gaat best zo", zei Kruiser. „Kom
nu, stuurman, zou u het over uw hart

kunnen verkrijgen om nu te stoppen?"

„Er zit een mooie gang in, mijnheer",
zei Fairford. „Maar blind varen is
kwaad varen, als u het mij vraagt".

„Dat komt best in orde, stuurman".

„Heel goed, kapitein ^y:

Fairford liep naar de reling van de
kampagne. Efans, de querulant, kweb
belde tegen Stratton: „Die jonge snui
ters zijn niet voorzichtig. Als ze de
masten er niet uitzeilen, dan ben ik
een boon".

De gehele nacht joeg de westerstorm
het schip voort, in onophoudelijk el
kander opvolgende steigerende, dei
nende sprongen, die de golfkoppen
schuimend wit voor het schip deden
sissen. Te middernacht liep het twaalf,
bjj vier glazen dertien en bij 't aflossen
van de wacht veertien knopen. Hoe
wel het schip altijd gemakkelijk te
besturen was geweest, gaf het nu aan
meer dan een man werk: de hulproer
ganger werd ook aan het werk gezet
en had zjjn handen er aan vol.

Om vyf uur 's morgens kwam Krui
ser, na een onrustig uurtje slaap in
zijn hangmat, aan dek en trof het
schip in de aanbrekende dageraad het
Kanaal binnen denderend, een hoge,
grauwe Kanaalzee onder een dreigen
de hemel, terwijl de koppen van de
golven wit afstaken tegen al het grijs.
Hy liep zwaaiend naar de stuurman,
die vooruit een extra-lijn aan de fok-
talie aanbracht. Toen het klaar was,
vroeg hy: „Heeft U al een licht waar
genomen, stuurman?"

„Neen, mijnheer, het is potdicht zo
als u ziet".

„We moeten er nu toch zowat zijn."

„Ja, mijnheer, we hebben er flink
de sokken in gehad."

„Stuur iemand op uitkijk, zodra het
opklaart, misschien kan hij land zien."

„Allright, kapitein Trewsbury." De
stuurman aarzelde even en zei toen:
„Neem mij niet kwalijk, mijnheer, we
lopen meer dan veertien knopen en
hebben vier dagen lang geen zicht ge
had. We liggen nu een eind het Ka
naal in en met deze mist zitten we,
voor we het weten, ergens bovenop."

„Neen, geen vaart minderen," zei
Kruiser. „Het geluk is ons dienstig.
Dat gaan we nu niet verspelen."

„Goed, kapitein Trewsbury."

Het schip liep met dezelfde woeste
vaart, toen Trewsbury een uur later
weer aan dek kwam. De dag was aan
gebroken, een stormachtige morgen
met lage jagende wolken en hoge gol
ven, groen schemerend onder het grijs
en bulderend aanrollend. Het hele
schip steunde en kraakte. Het want
stond strak en huilde en gierde, de
wind loeide in het zeil, de schootblok
ken bonkten, de kettingen van de
katrollen rinkelden tegen de masten.
De gehele machtige massa van schip
en lading verhief zich bruisend en
schoot neer en dook en slingerde en
sloeg de zee tot schuim en boorde zich
in en op en uit de heuvels en dalen
van water, en met het koor van zijn
geluiden deed het de zwoegende be
manning zingend instemmen.

„Vlieg, vlugge vogel", zei Trews
bury, „daartoe werd je geschapen."

Er was geen kans op zicht met die
laaghangende wolken, de man op uit
kijk kon niet zien, alle hens waren aan
dek bezig de ankers op te brengen.
Plotseling klonk de kreet: „Stoom
schip, recht vooruit."

(Wordt vervolgd)

Vacantie

PP. (Ds P. Pras) schrijft in de Ned.
Herv. Kerkbode van Katwijk aan Zee:

JuliAugustus, vacantietijd! De domi
nees en onderwijzers hebben vacantie, de
nering-doenden eveneens, straks ook de
ambachtslieden.

In C.V.O., een maandblad ten dienste
in het onderwijs enz., wordt gesproken
/er „vacantie of holidays?" En dan lees
ik, dat de naam vacantie een fantasieloze
a is. Het doet denken aan vacant en
um, dus aan leegte! En de dagen
behoren vol te zijn en welbesteed! Eigen
lijk weten we met de vacantie geen raad;
die moet je dóórbrengen, anders wordt
het stierlijk vervelend. Daarom, als je b.v.
naar de Hoge Veluwe zou gaan, neem
dan een stel gezellige lui mee en vergeet
vooral de gramofoon niet, anders zou het
kunnen gebeuren, dat je tegen wil en
dank er iets van gaat begrijpen wat va-

De Engelsen zeggen: holiday, dat is:
feestdag. En een feest breng je niet dóór,
dat wil gevierd worden! Een feest is iets
heiligs; holyday betekent immers ook:
heilige dag. Daar ligt een glans over, de
glans van de Sabbat, de glans van het
Paradijs, waar Adam met de dieren
speelde. Daar heeft God als schoonste dag
de holy-day gegeven, de Sabbat. Het Pa
radijs zijn we kwijt, maar God heeft ons
de holy-day gelaten.

De Bijbel zegt; Wat baat het de mens,
dat hij vroeg op staat en laat naar bed
gaat, eet brood der smarten? Het is alzo
dat God het' Zijn beminden als in de
slaap geeft. En op een andere plaats:
Weest niet bezorgd zeggende: wat zullen
we eten, en wat zullen wij drinken en
waarmee zullen wij ons kleden? Want
al deze dingen zoeken de heidenen, maar
uw hemelse Vader weet, dat gij al deze
dingen behoeft, maar zoek eerst het
Koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid en
alle deze dingen zullen u toegeworpen
worden.

De heidenen, ook de moderne heidenen
van de 20e eeuw, merken „het leven" en
de werkdag aan, als zeer gewichtig. En
toch er is maar één ding gewichtig,
n.l. het Rijk van God! En er is maar één
dag gewichtig in heel de week, n.l. de
dag des Heeren, de Sabbat, de Zondag!
En er is goedbeschouwd maar één periode
in het jaar gewichtig, n.l. de holidays!
Ik weet het, ik zeg dit met groot gevaar
voor misverstand bij die mensen, dia
zich zelf en hun werk zo belachelijk en
gewichtig au serieux nemen, die menen,
dat zy zelf en hun werk allerbelangrijkst
zijn. Maar zij, die weten wat het bete
kent: „de eeuwige Sabbat in dit leven
aanvangen." zij zullen dit verstaan!

Velen draaien het om, die zijn nog
steeds bezig met de eeuwige werkdag.
Voor hen staat alles, de Zondag en d®
vacantie incluis, onder de druk van d®
strijd om het bestaan. Zij vinden het
onverantwoordelijk en oppervlakkig
wanneer een mens blij kan zijn en onbe
zorgd, zingend en spelend voor Gods aan
gezicht en dat in een wereld, waarin
alles kreqnt en kraakt.

Maar: die God kennen zijn niet van
deze wereld en de Zondag is niet van
deze wereld! Zij zijn van dat Rijk, dat is
en dat komt en al wordt deze wereld,
waarin wij leven en waarin wij lijden
soms tot een benauwenis, het Rijk dat
komt heeft zijn vóórglans reeds in de
Zondagen en in de vacanties, die gevierd
zijn als holydays!

En als we niet vrolijk en bijwijlen uit
gelaten kunnen zijn en toch zo eenvou
dig, dat wij Gods weldaden als een kind
genieten, dan zijn wij wellicht ontzettend
serieus en gewichtig, maar „Die in d®
hemel woont, zal lachen!"

Is ons zó het verschil duidelijk gewor
den tussen vacantie en holidays? Het leg®
en het volle? Het wereldse en het
heilige?

Er zijn Engelsen, die hun holidays er
dóór brengen alsof het alleen

r zijn Hollanders die
in als holy-days!
onze innerlijk®

de vacantie is

hun vacantiedagen

En dat hangt af va
levenshouding!

Het doorbrengen va
een godloze bezigheid!

Het vieren van de holidays, op een
schip, in een kamp, in de bossen of aan
zee, in eigen land of in den vreemd®
isGode even welgevallig als het zin
gen van psalmen!

VALKENBURG: Ned. Herv. Gem.. 10
u., dhr Groenendijk, Scheveningen, 6.30 u-
ds Spaling, Noordw.hout; Geref. Kerk,
n 5 u„ dr C. Veltenaar, em. pred.
Maassluis: Geref. Kerk (Art. 31) 845 en
3 u.. ds F. den Boeft. Helpman.

WARMOND: Ned. Herv. Gem., 10 uur
dhr J. F. G. Sierat; 7 uur ds Jongeboer,

WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gem.. 9.30
uur dhr De Witt, Noordwijk; 6.30 uur
ds J. J. de Heer, Benthuizen; Geref. Kerk,
9.30 en 6.30 u. ds G. Meyering, Slootdorp.

ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gem., 10
uur ds D. Postma, voorber. H.A.

WAT WENST U UIT DE AETHER?

Radioprogramma voor vanavond

HILVERSUM I (301) KRO
7.— Nieuws. 7.15 De boeien van Sint Pieter.
7.25 De Zevenklapper. 7.45 Voor de Neder
landers ln Duitsland. 8.— Nieuws. 8.05 Be
zoek aan de Jeugdherbergen van de Kath.
Vacantiehuizen Centrale 820 Lichtbaken.
8.45 Gram. 9.— Zomersproeten. 9.45 KRO
Kruisklank puzzle. 10.— Het Omroep Ork.
1030 Wij luiden de Zondag Inl 11.— Nieuws.
11.20 Gram. 12.— Sluiting

HILVERSUM II (415) VARA
7 Artistieke staalkaart. VPRO 7.30 Soester-
berg. VARA 8 Nieuws. 8.05 Dingen van de
dag 8.12 VARA-Varla. 8.15 Zo midden in de
r 8.20 Orgel-ensemble. 8 45 De Golfbre-
9 45 Soc. commentaar. 10 Stradlva-
Sextet. 10 25 Mensen die wij wel eens ont
moeten. 10.40 20 minuten Parijs. 11.— Nieuws.
11.15 Xavier Cugat en zijn orkest. 12. Sluit

Wat de radio Zondag brengt

HILVERSUM I (301) NCRV 8 00 Nieuws;
8.15 Gram.: 8 30 Morgenwijding: 9 15 Geeste
lijke liederen: KRO 9 30 Nieuws: 9.45 Gram.;
10 00 Hoogmis: 1130 Gram.; 11.40 Symphonie-
orkest; 12.15 Apologie: 12 35 Gram.: 12.40
Lurchconcert: 12 55 Zonnewijzer: 100 Nieuws:
120 Lunchconcert: 145 Uit het boek der
boeken; 2.00 Viool en plano; 2 35 Gesprek
ken met kunstenaars: 2.45 Werken van Beet-
i en Brams: 4.10 Sportreportage: 4.25
*rs: IKOR 5.00 Oecumenische Studio-
t: NCRV 630 Regeringsuitzending: 7 00
lemmige Psalmen: 7.15 Kent gij Uw Bij
bel?: 7 30 Nieuws: KRO 7.45 Gram.: 7.50 In *t
oeckhuys: 8.05 Gram.: 8 12 Uit en thuis: 9 10
[uzikale tombola: 1037 Actualiteiten: 10 45
vondgebed; 11.00 Nieuws: 11.15 Avond-

HILVERSUM n (415) VARA 8 00 Nieuws:
8.15 Postduiven: 8 20 Gram.: 8 30 Voor de
845 Carcarolle: 9.10 Postduiven; 9.15
vraagt en wij draaien: 9 45 Geestelijk
VPRO 10.00 Vacantlehalfuurtje; IKOR
10 30 Kerkdienst: 11.45 Lezing: AVRO 12 00
i.; 12.30 Zondagclub: 12 40 Klavier: 100
vs: 1.15 Gram 1 20 Deense zangeres m.
e Pa 11a: 1 50 Even afrekenen, heren:
2.00 Gram.: 2 05 Boekenhalfuur: 2 30 Opera
i; 3.35 Fllmpraatje; 3.50 Gram.; 4.00

4.30 Sportrevue; 5.05 Leedy Trio;
VARA 5.30 Muziekgezelschap Harmonie; 5.50
Pianosoli; 6.00 Nieuws; 6.15 Sport; 6.30 Wim
lbo met kleinkunst; 7.00 Radiolympus; 7.30
Paul Godwin en Benedict SUberman; AVRO
8 00 Nieuws: 8 05 Reportage; 8.15 Gram 9 00
Hoorspel: 9.40 De Speeldoos met melodieën
van toen en nu; 10.00 Weer wat nieuws; 10.30
Strijkorkest; 11.00 Nieuws; 11.15 Gram.

Wat de radio Maandag brengt

HILVERSUM I (301) NCRV 7.00 Nieuws;
7.15 Gymnastiek: 7.30 Gram.; 7.45 Een
woord voor de dag: 8.00 Nieuws: 8.15 T®
Deum Laudamus; 8.45 Gram.; 9.15 Voor jong®
zieken: 9.30 Radio Philh. Orkest: 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Gram.; 11.20 Van oude en
nieuwe schrijvers;' 11.40 Pianorecital: 12.10
Orgel; 12.30 Voor land- en tuinbouw; 12.33
met orgel; 1.00 Nieuws: 1.15 Mandoli-
1.45 Zang; 2.00 Voor de schooljeugd;
2.35 Gram3.30 Ned, Kerkmuziek uit d®
XVn eeuw: 4.00 Bijbeflezing: 4.45 Gram.; 5.00
terklokje: 5.15 Ensemble Selecta: 5.45
Regeringsuitzending: 6.00 Gram.: 6.15 Sport;

Regeringsuitzending:

7.00 Nieuws; 7.15 Onder de leeslamp: 7.30
eel: 7 45 Piano: 8 00 Nieuws: 8.15 Kerk-
:rt: 9 00 Reisverhaal: 9.20 Met band en
10 15 Sweelinck-kwartet; 10 45 Avond
overdenking: 11.00 Nieuws: 11.15 Gram.
HILVERSUM n (415) AVRO 7.00 Nieuws;
15 Gram.; 8.00 Nieuws: 8 15 Ochtendgroet;
8 55 Voor de vrouw: 9.00 Melodieën van Eric
'oates; 9.35 Dansliedje: 10.00 Morgenwijding;
10.15 Arbeidsvitaminen; 10.50 Ierse liedjes:
11.00 Lezing; 11 15 Kerk en torenklanken:
12 00 Het Lyra Trio; 12.30 Voor land- en
tuinbouw: 12 33 In 't spionnetje: 12 38 Melo-
lit Mexico: 1.00 Nieuws: 1.15 Lezing:
1.20 Orkest van Piet van Dijk; 1.50 Gram.;
00 Wat gaat er om ln de wereld: 220 Gram.;
.00 Gevarieerd programma: 4.00 Solistencon-
ert: 4 45 Latijnse Muziekculturen: 5.30 Voor
e padvinders: 5.45 Gram.; 6.00 Nieuws: 6 15
led. Tenniskampioenschappen: 6.20 Gram.;
6.30 Film krant:

7.00 Musette orkest: 7.30 Nieuws: 7.35 Radio
iklicht; 7 45 Promenade-concert: 9 00 Hoor
spel: 9.30 Melodie en rhythme: 10 00 Voetstap
en gongslagen: 10.15 Zomeravondmelo-