ÉÊm
VAN HOUTEN
Concentratie autobusdiensten
in bezettingstijd veroordeeld
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 21 JULI 1949
Herziening Wet Autovervoer Personen in Tweede Kamer
Parlementsredacteur)
(Van
Herhaalde malen is na de oorlog reeds
de begroting van het departement
Verkeer en Waterstaat behandeld. Maar
nooit is daarbij de gehele personen-
voerspolitiek ter sprake gekomen,
dat de ministers steeds schermden met
een op komst zijnde wijziging van de
Wet Autovervoer Personen. Met de be
handeling van deze herzieningswet i:
de Tweede Kamer nu gisteren begonnen.
En de belangrijkheid er van lag minder
in de wet zelf (al is deze zeker alles
behalve onbelangrijk) dan wel in dt
mogelijkheid, eindelijk eens een full-
dress debate over het vervoersbeleid tt
houden.
Met name de heer Algera (AR) vond
it zo belangrijk, dat hij zich ernstig
verzette tegenhet
voorzitter, de spreektijd te beperken.
Deze zag daar dan ook van af, doch
dreigde eventueel een avondvergadering
te zullen beleggen, want hij wilde be
slist tot aan de minister toe komen. De
heer Algera maakte van de gelegenheid
gebruik en sprak anderhalf uur lang.
Niet alleen wat lengte betreft, doch ook
wat doorwrochtheid van zijn speech aan-
as hij ongetwijfeld kampioen.
Overigens gelukkig, dat de andere spre
kers niet zo lang het woord voerden,
want nu konden we tenminste om half
>s naar huis gaan.
Wat nu het vervoersbeleid zelf be
treft, met name door de heer Algera,
maar ook door de heren Maenen (KVP),
Krol en de Ruiter (beiden CH) en Ze-
gering Hadders (WD) werd allereerst
de blik naar het verleden gericht: het
ging immers over de rigoreuze
tratie-politiek, vooral in bezettingstijd
gevoerd door de Commissie Vergunnin
gen Personenvervoer. De heer Krol sprak
hier zelfs van broodroof, terwijl de heer
de Ruiter het nationalisatie-spook
kenschetsing opriep. De cijfers, die
heer Maenen (KVP) noemde spreken
ook wel enigszins voor zichzelf:
er ruim 400 autobusondernemers
tijn er nog 50 streek-ondernemin-
41 trajectondernemingen. Natuur
lijk liet de oude WAP concentratie, of
liever wil, coördinatie toe, ms
aldus de heer Algera, de grote grief
dat hiervan rigoreus gebruik is gemaakt
machtsperiode, tijdens de bezet
ting. Daardoor zijn maatschappelijke wij
zigingen tot stand gebracht buiten de
volkvertegenwoordiging om, terwijl
daarvoor niet de wettelijke noodzakelijk
heid bestond.
Alleen de heer Schilthuis (Arb.) ver
dedigde het beleid van de CVP, maar
hij kwam met zichzelf in tegenspraak,
toen hij betoogde, dat er toch wel wat
te veel naar dochterondernemingen van
|de spoorwegen was toe-gecoördineerd,
en vooral, dat het toch beter was ge
weest, wanneer de coördinatie was ge
komen via het in het leven roepen van
Itichtingen of coöperaties voor streek-
Dat dit niet is geschied,
juist de concentratie heeft plaats gehad
door het niet meer verlenen van ver
gunningen, doch deze toe te wijzen aan
ondernemingen, die geacht worden een
gehele streek te kunnen bedienen, vormt
de grote grief van alle er by betrok-
Als vanzelf komen we hierbij op het
da vraagstuk der vergoedingen voor gele
den schade. De wét wil deze laten toe
kennen door de CVP zelf, doch de heren
Maenen en Algera voelen meer voor een
deze commissie staand orgaan.
De heer Algera heeft hiervoor een amen
dement ingediend. Hij wil, zo dit enigs
zins mogelijk is, de schadeloosstelling-in
de eerste plaats doen verlenen door het
jnieuw verstrekken van een vergunning.
Een ander punt, dat vooral voor de
toekomst van belang is, is het geven van
1 meer openbaarheid aan de politiek
de beslissingen van de Commissie
[Vergunningen Personenvervoer. Volgens
wetsontwerp kan de minister richt-
geven. Met name de heren Maenen
Algera vinden, dat ze moeten wor-
gegeven, terwijl zij het voorts nodig
ge- Vinden, dat niet de minister ze verstrekt,
ze bij Algemene Maatregel van
dus in het openbaar, worden
gal Krastgesteld. Dan weet het bedrijfsleven
iminste eindelijk eens, waar het aan
is. De heer Schilthuis voelde voor
gang van zaken minder: hij sloot
aan bij hetgeen de minister in het
iroverleg heeft betoogd. De heer Al-
maakte over de „geheime" richt-
ijnen een grapje. Hij veronderstelde n.l.,
t 's ministers mededeling, dat het me-
deel der nog bestaande 41 traject-
idernemingen zal blijven bestaan, het
:nbaar maken van zo'n richtlijn was.
maakte nog meer grapjes: hij bracht
dank der buitengewesten over voor
inlegging door de spoorwegen van
exprestreinen naar Groningen,
warden en Maastricht. Deze diesels
1 zo snel, dat men zelfs al spreekt
.even een trammetje naar Den Haag
ikken". Hij kwam overigens, evenals
heer Zegering Hadders met kracht op
erkenning van het particulier initia-
betwijfelde, of hiervoor wel vol-
ide rechtszekerheid bestond.
Hij zowel als de heren Schilthuis en
"ol besteedde voorts aandacht aan de
mrauto's en taxi's. Zij betwijfelden, of
gemeentebesturen hier wel de vrije
mochten hebben bij het maken
verordeningen. In Amsterdam is de
:-verordening zodanig ingericht, dat
in feite slechts één vergunning wordt
cht ferleend: alle taxiondernemingen zijn bij
gestopt. Rotterdam gaat iets min-
r, doch daar worden slechts ver-
Opzienbarende vinding
'an groot belang voor de huisvrouw.
Zoals bekend is, wordt met de term
.Zelfwerkend" Wasmiddel" een product
angeduid, dat gelijktijdig chemisch
'leekt en wast.
fan I Er bestaat echter ook een andere ma-
en, Pier om weefsels witter te maken; in
'an >e chemie noemt men dat „optisch
De Pieken". Volgens deze methode wordt
,-an ^et goed vele malen witter en zachter.
i In de laboratoria van Dobbelman te
Th. Nijmegen is men er nu in geslaagd, het
en, peuwe ..optische bleken" te combineren
!m' r.et reeds 'bekende chemische bleek-
pijzen en met het wasproces. Het resul-
en verrassend nieuw wasmiddel,
veel wittere was oplevert, dan
ooit voor mogelijk hield.
on' I Verrassend is ook de uitwerking op
jont en gekleurd goed, dat met veel
frissere. opgehelderde kleuren uit het
d. toP komt. De vinding werd' geregistreerd
WT Inder de naam „Actief Wit".
Het zelfwerkend wasmiddel, waarin
oor middel van „Actief Wit" het op-
ach bleken wordt toegepast, draagt de
aam „Castella"; dezelfde naam, waar-
nder Dobbelman N.V. ook haar bekende
ïiletzeep en ©vervette huishoudzeep in
a handel brengt.
wijzen t
;n ben ooi
gunningen gegeven aan bedrijven, die
ten minste 30 auto's kunnen laten rijden.
In Utrecht ligt het weer anders. Daar
zit de gemeente zelf in het beheer: een
brigadier van politie deelt mee de la-
Vanmiddag zou minister Spitzen de
sprekers beantwoorden.
VAN DIT ENDAT, VAN
ALLES WAT
Proficiat, jhr H. iL. M. van Nispen tot
Sevenaer, oud-burgemeester van Laren,
met Uw zeventigste verjaardag op 6 Aug.
a.s.! En welkom Excellentie P. Staal,
consul-generaal der Nederlanden te Tan-
ger, met de persoonlijke titel van buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minis-
nu U met verlof in Den Haag zijt
aangekomen! Wat een mop, daar in
Chaam! Daar deed de politie een inval in
het smok'kelaarshol „De Mop", vond twee
gestolen radio's en pakte een inbreker te
Bergen op Zoom op. Verder op het pad
misdaad: In de nacht van Zondag
op Maandag is Uit de brandkast van het
café-restaurant Lido aan de Leddsekade
Amsterdam maar eventjes 19.800 aan
bankbiljetten gestolen. Toch vast niet
genoeg om een reisje naar Zuid-Afrika
te maken, waar van 17 Juli af het Neder
landse gezantschap weer in Pretoria ge
vestigd zal zijn. Als het zo doorgaat,
wordt de Eenheids Vakcentrale straks
Eenlings-vakcentrale: nu is er op-
iv te Rotterdam een scheuring ont
staan. doordat de afd. Rotterdam van de
ANBZ (bond voor zeevarenden) de rode
band heeft doorgeknipt. Nu een wat
griezeliger breuk: In Noord-Brabant is 'n
kettingbrief-actie op touw gezet, waarin
degene, die de ketting verbreekt, met
rampspoed, ja met een rampzalige dood
wordt "bedreigd. Neen, dan liever Zwit-
tomaten of uien eten. Daar zijn
proeven genomen met bemesting met
karnemelk en ondermelk. Het gevolg is
buitengewoon goed ontwikkeld wor
telstelsel. Als we nog even doorgaan,
krijgen we van ondermelk witte tomaten
van karnemelk zure uien! Nu weer
alle ernst. De Ned. Kamer van Koop
handel heeft te Hamburg, onder leiding
de Hilversummer J. L. H. Ferwerda
verdeelbureau geopend. De Bijzon
dere Raad van Cassatie houdt ook van
uitdelen. Zij vernietigde de sententie van
B.G. van Leeuwarden, waarbij de
Inspecteur van Politie D. Capelle uit
Amsterdam tot levenslang werd veroor
deeld, wegens arrestaties en executies
Joden. De zaak werd nu toebedeeld
het Amsterdamse B.G. Minister
Van Schaik heeft op vragen van het com
munistische Tweede Kamerlid Wagenaar
geantwoord, dat hij de bijzondere
dacht van het gemeentebestuur van Eind
hoven zal vragen voor art. 81 vai
Kieswet, dat handelt over het de hulp
inroepen van de gewapende macht, pas
leer wanorde of ernstige vrees voor
wanorde bij stemlokalen gevonden wordt.
Jacques Maris zal in opdracht van de
Katholieke Actie te Nijmegen een vijf
r hoog triomfkruis, gedecoreerd door
beeltenissen van Albertus Magnus, Sint
Stephanus, Canisius en Karei de Grote,
vervaardigen. Het ^al worden geplaatst
nabij de Waalbrug.
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
KATWIJK AAN ZEE, 21 JuU. Afslag:
Kw 83 341 kantjes. Prijzen: maatjesharing
(grof) 30—44, (klein) 66—71.
Vangstberlchten uit volle zee: Kw 86 30 k,
Kw 67 1 k. Kw 48 20 k. Kw 38 3 k, Kw 18
2 k. Kw 78 3 k, Kw 49 6 k, Kw 41 90 k. nog
netten halen, Kw 39 1 k, Kw 32 10 k, Kw
1 k, Kw 97 6 k, Kw 147 8 k, Kw 138 23 k,
Kw 25 5 k, Kw 23 14 k, Kw 14 5 k, Kw 9 3
Kw 5 50 k, Kw 2 4 k, Kw 4 1 k. IJiH 268
t, IJm 283 100 k. IJm 75 50 k, Sch 207 3 k,
Sch 36 100 k. Kw 85 20 k, Kw 44 geen
vangst, Kw 43 geen vangst, Kw 42 1 k, Kw
173 3 k. Kw 167 3 k, Kw 151 1 k. Kw 65 4 k.
angst, Kw 124 15 k, Kw 67 17 k, Kw 19 17
Kw 161 4 k. VI. gem. 2 kantjes, Sch gem.
k, en Katwijk gem. 15 k.
IJMUIDEN, 21 Juli. 1 stoomtrawler
20170. Dm 39 f 23000, 41 f 18170. kustvis-
ers IJm 149 f 260, 226 f 160. 241 f220, aan-
•oer 4300 kisten 100 3490 verse haring.
Harlngberlchten: Kw 83 101 k. eigen vangst;
w 41 67 k. eigen vangst en o.v. Kw 39 64 k,
w 86 78 k, Kw 29 31 k.
KATWUK A. D. RIJN, 20 Juli. Groen-
Ds F. H. Hoekstra deed
gisteravond zijn intrede
Als Gereformeerd Evangelisatie
predikant van Den Haag-Oost.
Een jonge en bezielende predikant
deed gisteravond in de vrijwel geheel
bezette Oosterkerk zijn intrede als Evan
gelisatie-predikant van de Geref. Kerk
van Den Haag-Oost, tevens als predikant
voor wijk V. Zijn toekomstige taak'
typeerde ds F. H. Hoekstra, die zoals
weet uit Sassenheim is gekomen, met het
woord uit Jesaja 55 5 „Zie. Gij zult et
volk roepen, dat Gij niet kende." De:
tekst spreekt van de heerlijkheid Gods,
geopenbaard in de kerk, waarbij de
nieuwe herder en leraar naar voren
bracht, hoe de Gemeente de heerlijkheid
Gods moet uitdragen. Hij besprak, wat
de Gemeente
naar binnen en
wat zij naar
buiten heeft te
doen. Vooral in
onze dagen zijn
verwachtingen
niet hoog ge
spannen
omdat er geen
bezieling
kracht v
gaat ei
matheid heerst.
Jesaja 54 geeft
echter
prachtige be
schrijving van DS F. H. HOEKSTRA,
het volmaakte Jeruzalem, dat de stoutste
erwachtingen zal overtreffen, aldus
ds Hoekstra. God schenkt reeds nu heer
lijkheid aan Zijn kerk, opdat zij deze
zal doen uitstralen over de hele wereld.
Tevoren was ds Hoekstra bevestigd
door zijn oud-collega te Sassenheim.
ds F D. Kuiper n.a.v. het tekstwoord uit
Jesaja 551 „O, alle gij dorstigen, komt
de wateren," waarbij de bevestiger in
het bijzonder wees op de rijkdom en de
innigheid van Gods prediking in het
Evangelie. Evangeliseren is afkondigen
van Gods belofte, welke taak Hij aan de
kerk heeft toevertrouwd, om hen, die
buiten zijn te trekken.
Met een persoonlijk woord van afsoheid
idhtte ds Kuiper zich tot zijn Jongere
collega. Voorts spraken in deze dienst,
door een groot aantal „Sasse-
s" werd bijgewoond, nog ds J. Atte-
als voorzitter van de kerkeraad, die
nieuwe predikant hartelijk verwel
komde, dr C. Bouma namens de mede
werkers in de Evangelisatie, die de na
druk legde op de moeilijkheden bij dit
werk, ds H. Teerink van De Lier, na
mens de classis, en tot slot ds A. J. v.
Sluys, evangelisatie-predikant van Den
Haag-West. Op verzoek van ds Attema
werd de nieuwe predikant toegezongen
Psalm 201 „Dat op Uw klacht, de hemel
scheure
:iling: Aardappelen bonken 7.608.20;
grote 89.40; Idem drielingen 5.60—
640: idem kriel 4—4.10: tuinbonen 8—12:
kroten 6—7.50; prinsessebonen 78—79; ra
barber 8.70—9.10; doperwten 22—45; sla 1.50
—4.10; andijvie 7—10: snijbonen 56-61;
waspeen 8—15; bonenkruid 5.20—7; aard
beien 42—95: sjalotten 3—3.10: komkom
mers 10—12; uien 4.10—810. alles per 100
kg: bospeen 1423; peterselie 27.60: sel-
derie 3.90—7.50; bosuien 3 30—4.30 alles per
100 bos: bloemkool IA 41—59. Idem I 19
45: Idem II 15—33,. per 100 stuks.
RIJNSBURG, 20 JuU. Groentenveiltng:
Aardappelen (eerstelingen) 6—8: id. (drie
lingen) 4—6; ld. (eigenheimers) 8—9.40;
kroten 6—6 25; uien 8—10; doperwten 27—
46; tuinbonen 6—9; waspeen 11^5—14; here
bonen 6580, alles per 100 kg; selderie 8.40
—9.30; peterselie 6.50—8.30; «knolkroten
1.10—1.70, per 100 bos.
ROELOFARENDSVEEN, 20 Juli. Bloe
menveiling: Agloia 0.030.06, gladiolen 0.10
—0.30, anjers 0.04—0.08, scabiosa 0 04—0.18,
Uatrix 0.07—0.18, dahUa 0.02—0.10; Alstroe-
meria 0.09—0.12.
ROELOFARENDSVEEN, 20 JuU Groen-
tenvelUngAardbeien 0.16—0.38, tomaten
28—36, kropsla 1.50—3.30, andijvie 5 40—5.60.
bloemkool 6—21. breekpeen 6-p7 per 100,
snijbonen 4.80—6.70, ld. stek 2.60—3.90,
dubb. stambonen 4.40—5.70, prinsebonen 5.10
.—6.80. tuinbonen 0.400 59. doperwten 2.40—
3.10 per 10 kg; augurken grof 8.20—12.40, ld.
bommen 3. id. stek 3 per 25 kg.
LEIDEN. 20 JuU. Groentenveiling:
Rode kool 715, groene kool 7.309, rabar
ber 6—9, kroten 7—9, uien 2.90—10.80, an
dijvie 514, aardappelen 122, snijbonen 88
113, stambonen 72—95. doperwten 23—12,
peulen 5560. postelein 7—19, tuinbonen
68.10, spitskool 7 108, spinazie 11, kom
kommers 7—30, bloemkool 639, meloenen
12—38, sla 1.50—6.90. perziken 2.70—22, pe-
terseUe 2—5.30, selderij 5.40—7.10.
GLOBK
SNIPPERS
JEen aanval van drie kanten
op Pekalongan
„Canada kan zo nodig een atoombom
maken", heeft de wnd. Canadese premier
Howe verklaard, „misschien zal de onze
niet zo goed zijn als de Amerikaanse,
maar zij zou niettemin een bom zijn".
Japan en India zijn „ontzettend aardig"
voor elkaar. Eerst heeft Pandit Nehroe
een olifant beschikbaar gesteld voor de
dierentuin van Tokio en nu heeft Japan
aan India een reuzensalamander aangebo
den, als teken van vriendschap en goede
Mickey Cohen, de „speelzaalko
ning" van Los Angeles en drie personen,
die in zijn gezelschap waren, zijn ernstig
getroffen by een aanslag met vuurwape-
die op hen werd gepleegd, toen zij
restaurant verlieten. Greta Garbo
is met de „Queen Elizabeth" in Cherbourg
aangekomen. En in Guatamala is de rust
hersteld. De onlusten kostten nog veertig
mensen het leven. Door de hevige re
genval in India zijn vier personen gedood
en zes gewond. Er viel in 12 uur tien cen
timeter regen. Grote overstromingen wa
ren het gevolg. Vijf leiders van een
Roemeense ondergrondse beweging zijn
terechtgesteld. Lord Douglas of Kirtle-
side, die piloot was op de eerste commer
ciële vlucht van Londen naar Brussel, nu
30 jaar geleden, is gisteren opgestegen
om langs dezelfde route een verjaardags-
vlucht te maken, Lord Douglas, die thans
voorzitter van de British European Air
ways is, was passagier in een BEA-toe-
stel. Het Egyptische leger heeft 33 Pa
lestijnse Arabische communisten gear
resteerd,, o.w. belangrijke leiders De
Chinese Nationalisten hebben bij de ge
vechten in Noord-China nog belangrijke
documenten op de communisten buitge
maakt, waaruit blijkt, dat de Chinese
communisten er naar streven „de gehele
wereld te bevrijden" en dat zij „gaarne
derde wereldoorlog zouden zien".
Drie Russische soldaten zijn gisteren bij
Witzhausen de Amerikaanse zone binnen
gedrongen en hebben twee mannen van
de Duitse grenspolitie ontvoerd. En de
aarde draait maar door
De KW 22 (Orion) maakte
gisteren een proefvaart
Gisteren heeft de verlengde logger
KW 22 (Orion), in eigendom van de
redery Joh. Parlevllet Lzn, een geslaag
de proefvaart op de Noordzee gemaakt.
De nieuwe 240 PK Werkspoormolor gaf
de logger een 9-myls-vaart en ook wat
het uiterlijk betreft is de „Orion" aan
merkelijk gemoderniseerd. De nieuwe
stuurhut onder meer maakt er een bij
zonder mooi schip van. Dezelfde avond
nog is de „Orion" met drijfnetten aan
boord naar de haringvisserij vertrokken.
Amsterdams Beursoverzicht
AMSTERDAM, 20 JULI 1949
Het koersverloop was vandaag enigs-
ïns teleurstellend. Was op de ochtend-
beurs de stemming voor de voornaamste
soorten nog goed prijshoudend, 's middags
opende het Damrak amper op de pryzen
gisteren, waarna in het verdere ver
loop de prijzen een neiging tot dalen ver
toonden. De orders waren zeer schaars
het koersverlies werd voornamelijk
door de daghandel bepaald. Unilevers
moesten met 5 punten verlies genoegen
aen, Philips met 2 punten. Aku's wa-
prijshoudend. De overige courante
minder courante soorten gaven frac-
tionele verschillen naar beide zijden te
De Indonesische cultuurhanken waren
eerder iets lager.
Aneta seint uit Semarahg, dat
zwaar gewapende "bende van drie kanten
een goed voorbereide aanval heeft uit
gevoerd op Pekalongan, een belangrijke
stad aan de Noordkust van Java. Om
4 uur in de ochtend hebben politie er
litairen de aanvallers verdreven en
schijnt, dat de Nederlanders geen
liezen leden.
Diezelfde nacht werd een aanval ge
daan op een suikerfabriek nabij Sema-
rang, door een sterke bende, die twee
maal attaqueerde, doch door de onder-
nemingswacht, versterkt door militairen,
is afgeslagen. (Na de ontruiming van
Djokja komen sterke goed bewapende
legerafdelingen vren om grote plaatsen
rondom het republikeins gebied aa
vallen. Deze benden beschikken thans
over een goede basis, zodat men i
van dergelijke militaire ondernemingen
kan verwachten, vooral omdat de bui
tenlandse aanvoer van wapenen niet stil
staat. Red.).
Hoe de schepen reilen en zeilen
AARDIJK, 21 te R'dam. Abbekerk. 20 v.
Aden n. R'dam. Adinda. 21 v. Singapore n.
Pladjoe. Alchlba, 21 v. Koeweit n. Khor-
ramschar. Alcor, 20 v. Santos n. R'dam.
Aideramin, j, 21 Flnlsterre. Algorab, 20
v. Bahia n. Pte Alegre. Almkerk, 20 v.
Adelaide n. Melbourne. Alphard. p. 20
Dover. Alpherat, 20 te Phllodelphia. Alu-
dra, 20 v. Genua n. R'dam. Amsteldiep, 21
te Singapore. Annenkerk, pas6. 20 Suez.
Arkeldijk, 20 te Philadelphia.
BOSKOOP, 19 v. Barbados n. A'dam. Bree
DE RUYTER, 19 v Boness n. Goole.
ENA, 20 v. Alexandrië n. Suez. Echo, 20 te
Drogheda. Eemland, 20 v. Bahia n. Am
sterdam.
FR1SIA, 21 te Pauillac.
GADILA, 20 v. Abadan n. Colombo Garoet
v. Batavia n. N. York.
HASKERLAND, 21 v. Ifingslynn n. R'dam
;lsum. 20 te Glasgow. Hera, p. 20 Wight,
•mes, 21 te Santos.
JOBSHAVEN, 20 te Vlaardlngen. Joh. v.
Oldenbarnevelt. p. 20 Guardafui.
KAMERLINGH ONNES, 20 te Ballpapan.
tosono, 20 te Noenoekan. Kota Baroe.
LEKHAVEN, p.
kerk, 19 te Pt. Sweltenham.
p. 19 Finisterre. Merwede, 21
Murena. 20 nog te Pladjoe.
NEDERLAND, p. 20 BurllngS. Nl
Lutterkerk, 21 te
swn n. Dakar,
e. Macoma, p. 20
20 Malta. Meer-
ïham. Malampus.
ïrltnt
Nijker
20 1
OVERIJSSEL, 19 te Soerabaja.
PR. MAURITS, 19 te Montreal. Pr. J. W.
Friso. 20 v. Hamburg n. Antwerpen. Pr.
Willem III. 20 op 760 mijl W. v. Valenta
Pr. Fred. Hendrik. 19 te Montreal.
SALATIGA, 17 v. Soerabaja n. Philippij-
nen. Samarinda, 21 v. Muscat n. Karachi
Slamat. 20 te R'dam. Sloterdijk. 21 te
Colombo. St. Haarlem, p 20 Brunsbuttel.
Stad Maastricht. 20 te Bona. Stentor. 20 v.
■outh n. Ales
Makassai
Banjoewanggl.
TALISSE, 20
Tawall, 20 v. Belawan n. A'dam. Tlba. J
te Montevideo. TJlmentang. 18 v. Mojl
YYokohama. TJlsandane. 20 v Soera
baja n. Makassar TJitjalengka. 19 v. Amc
n. Hongkong.
VAN GELDER, 20 v. Grangemouth i
Newcastele. Volendam, p. 20 NAB-vuui
schip.
WAAL, 19 i
ZEELAND, p. 21 Holtenau.
Prof, Van Hamel geeft Lages college
Over het verschil tussen Duitsers en Nederlanders
Veel bloemen en cadeaux in Haarlem aangeboden
Silbertannemoorden
Velsen Noord, De Beemster en West
woud kwamen gisteren aan de orde bij
het verhoor van Willy Lages voor het
Bijz. Gerechtshof te Amsterdam. Met
vermoeide stem voerde de verdachte
verweer. Daaruit bleek, dat hij de
aanslagen van de illegaliteit op de Duit
van dezelfde strekking vond als de
Silbertannemoorden.
Hierin vond prof. Van Hamel aanlei
ding op te merken, dat er een groot
verschil was: de illegaliteit vocht voor
de vrijheid, de Siéherheitspolizei voor de
overheersing. Lager repliceerde daarop
met de aanvulling, dat beide-partijen
Het Nederlandse merk
met Wereldreputatie
mi
Beverwijk vochten voor hun vaderland. „Dat het
Duitse systeem een ander systeem was,
dan het Nederlandse, daaraan heb ik
geen sohuld". De president zei vervol
gens, dat wat Lages uit vaderlandsliefde
in zijn eigen vaderland zou hebben ge
daan, met recht geschied zou zijn, maar
dat Duitsland op Nederlands gebied
niets 'te maken had en dus geen enkel
reaht had zich voor hier gepleegde mis
daden achter vaderlandsliefde te ver
schuilen. Lages gaf de discussie nog niet
gewonnen. „U weet toch zelf ook wel
hoe men ons voor de oorlog wijs maakte,
dat Nederland bondgenootschappen af
sloot met onze vyanden en dat wij wél
genoodzaakt waren Nederland binnen
te vallen. Omdat anders de vijand over
Nederlands grondgebied het Roergebied
zou binnenvallen. Wij geloofden dat",
riep Lages met stemverheffing uit. „Wij
geloofden het allemaal. Iedere Duitser
was er van overtuigd. Wij hebben ons
door onze lichtgelovigheid laten verlei
den een slechte zaak te dienen, maar
omdat wij het geloofden, treft ons als
enkel radertje in de grote machine geen
schuld".
Prof. Van Hamel: „In bepaalde ge
vallen mag te grote lichtgelovigheid wel
als misdadig worden bestempeld".
Na de Silbertanne-moorden besloot
president Van Hamel de middagzitting
met de behandeling van een trieste reek6
van plunderingen en brandstichtingen.
Nieuwe getuigen werden daarbij niet
meer gehoord.
De zitting werd heden om tien uur
voortgezet.
5»,
yCfippprscféepen
jésjen naar
JPpncfon
JOHN f MASEFIELD
„Schei daar nou over uit", zei Tarl-
R. „Jij en je recht om naar huis
verscheept te worden! Al heb je dat
recht, denk je dan nog, dat je een con
sul vindt, die je naar huis zal laten
brengen? Begrijp je dan niet, dat de
mailboten het met de consuls hebben
bekokstoofd, dat ze geen schipbreuke
lingen te vervoeren krygen! Nou, ik
ben schipbreukeling geweest. Ik dacht,
dat ik op een stoomschip naar huis
vervoerd zou worden, met een linnen
juffrouw om te vragen, of de lakens
wel goed gelucht waren. En dacht je
dat dat zo was? Nee man! Niks hoor;
de consul zei tegen me: Er ligt een
prachtschip in de haven. Het komt
manschappen tekort, je kunt daar aan
monsteren en je voorschot opsteken;
dat is alles, beste vrind. Ik liet me
dus op het „prachtschip" aanmonste
ren; een van die Amerikaanse schui
ten, die daar zonder stengen aan was
komen waaien. En hard werken? Ze
lieten mij me afbeulen. Dat is het
soort mailboot, waarop je vrij passage
(Advertentie) I krijgt: een New-Bedford walvisvaar
der, vergeven van de scheurbuik, met
de kans, dat ie de eerste drie jaar op
zee blijft".
„En dat is de waarheid", zei Kemble.
„We zullen haar thuisbrengen, ka
pitein Trewsbury. Als Stratton en
Efans zo graag naar Fayal willen, dan
mogen ze erheen wandelen en de mijl
palen tellen". Hij keek eens rond en
het was duidelijk, dat bijna allen het
met hem eens waren. Jacobson zou
voor Fayal gestemd hebben, maar die
twee dagen in de boot hadden hem een
toontje lager doen zingen. Bauer zou
er wel voor gevoeld hebben om in
Fayal te gaan boemelen, maar het
vooruitzicht om met tweehonderd
pond in Londen op stap te gaan woog
zwaarder. De anderen waren het met
Kruiser eens. De jonge Coates ver
kondigde, zoals gewoonlijk, luid zijn
mening: „En ik zeg maar, dat we bof
fen, en hoe eerder we haar op gang
brengen, zoals de kapitein vraagt, hoa
beter".
„Mooi", zei Kruiser. „We houden het
dus op Londen. Maar denk eraan, dat
dit schip zo onder ons kan wegzinken.
Stratton, Efans en Jacobson, zet het
watervat van dit schip in de boot en
yul het met zoet water. Ditmaal zul
len we erop letten, dat het gebeurt
Mijnheer Fairford, wilt u met Kembla
vooruit gaan en de bullen verdelen,
kleren en dekens en zo, zodat iedereen
een mooie uitrusting krijgt? Maar
eerst moet ik de wachten een beetje
wijzigen. Perrot, die in mijn wacht is.
wordt kok en MacNab, die nu niet
veel meer kan doen dan voor uitkijk
en hofmeester spelen, wordt hofmees
ter, uitkijk en lampenist. Nailsworth,
jij komt als bootsman op mijn wacht
Kemble, jij wordt bootsman op de
wacht van mijnheer Fairford. Jullie
beiden slaapt in de dekhut. Chedglow,
jij gaat over naar mijnheer Fairford's
wacht. Nailsworth en jij, Tarlton, gaat
zo meteen naar de boot om haar een
grondige beurt te geven. Maar waat er
het eerst gedaan moet worden, is het
grootzeil bijzetten en dit schip op
koers brengen".
Hij was misschien meer uitgeput en
vermoeid dan een van de anderen,
want hjj had minder rust gehad en al
zijn energie verbruikt om de beman
ning met nieuwe moed te bezielen. Hi)
was doodop, maar zag dat er nog on
telbare dingen gedaan moesten wor
den. Het feit, dat hij uit de boot was,
zelfs al zou het maar voor korte tijd
blijken te zijn, was zo'n intens genot,
dat hij zijn tranen bijna niet kon be
dwingen. Hij begreep, dat allereerst de
chronometers uit de boot in veiligheid
gebracht moesten worden. „En ik moet
de papieren en dergelijke van de ka
pitein eens doorzoeken", dacht hij, „en
de pompen in orde laten maken. En ik
moet een bestek maken om die kerels
een koers te geven".
Toen hjj de chronometers veilig ge
borgen had. kwam hij aan dek, waar
mijnheer Fairford de eigendommen
van de verdwenen bemanning aan het
uitdelen was, te beginnen met de
mooi-weer-uitrusting.
Geholpen door Kemble en Edge-
worth, maakte Fairford veertien hoop
jes kleren. „Een katoenen broek voor
die kerel hier. En hier een katoenen
broek. Nu hier nog een. Ziezo, nou is
iedereen tenminste fatsoenlijk; nu de
hemden en truien".
Kruiser beval de bemanning, die er
zo'n beetje omheen stond, om een ge
deelte van het tuig bij te zetten en te
klaren; terwijl zij hiermee bezig wa
ren, liep hij naar de pomp bij de
hoofdbetings. Het was een sterke lier-
pomp, met een drijfriem naar de
donkey en met zwengels voor zes man,
wanneer zij niet onder stoom stond.
Rodmarton had gezegd, dat de inlaat
verstopt was, wat Kruiser wel juist
toeleek. Hij greep de lierzwengen,
duwde eraan en riep toen twee man
om hem erbij te helpen. „Voorzichtig
aan", zei hy, „geen stukken maken".
Er viel niet veel stuk te maken, want
de pomp zat zo vast, dat er geen be
weging in te krygen was.
„De thee het de suiker bekneld", zei
Bauer. Kruiser gaf geen antwoord,
want het leek hem, dat er vlak bij de
zwengels iets geklemd of gebroken
was. Hy wist, dat er sabotage gepleegd
was en dat iemand getracht had het
schip te laten zinken. Iemand had de
pijp doorgesneden. Iemand had de
brandslangen uit de rekken gehaald.
Waarom zou dan niet iemand de pomp
vernield hebben, om op die manier de
laatste hand aan zijn lage daad te
leggen?
(Wordt vervolgd).
Van het erf van School en Kerk
Beroepingstcerk
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Raalte
A. M. Lindenbung te Nijbroek; te Hooge-
veen (3e pred.pl.) J. W. de Bruijn te
Sprang.
Geref. Kerken: Beroepen te Elburg
H. Botma te Emmer-Emmererfscheider-
veen; te Heer Hugowaard A. Wiersinga.
cand te Baarn.
Chr. Geref. Kerken. Beroepen te De
Krim D. Coppoolse, cand. te Oudenrijn.
HALFJAARLIJKSE CURSUS OVER
INDONESIË TE OEGSTGEEST
De halfjaarlijkse cursus van de Ned. Zen-
mdingsarbeidsters wor
>k openstaan voor pe
>wel als vrouwelijke,
ding op hun werkkrini
deze algemeen orientei
OPROEP VAN LECTUURCOMMISSIE
KERK EN ZENDING
De Lectuurcommissie voor Kerk en Zen
ding (secretaresse mej. H. G. Slotemaker
de Bruine. Huydecoperweg 9, Zeist) doet
een beroep op allen om geregeld tijdschrif
ten te zenden aan degenen, die staan op de
voorposten van de Kerk in Indoenslë. Door
middel van de Lectuurcommissie wordt
lectuur gezonden aan arbeiders van ver
schillende kerkgenootschappen, nl. de
Herv. Kerk (Ver. Ned Zendingscorpora
ties en Geref. Zendlngsbond). Doopsgez.
Kerk, Luth. Kerk en Suriname-Zending.
ZESDE NAT. CHR. SCHOOLGONGRES
Verschenen ls het programma van het
van 31 Oct.—2 Nov. a s. in BeUevue te
A'dam te houden 6e Nat. Chr. Schoolcon-
gres. De leiding heft prof. dr J. H. Bavlnck,
die het
open!
•ing van het Chr.
mderwUs" De zes secties behandelen reli-
[ieuse, intellectuele. sociale, sexuele.
iesthetlsche en lichamelijke opvoeding met
ils referenten J W. v Hulst, drs D. Fokke-
na, K. de Bloots, prof. dr G. B. Wurth,
J. Altera en C. C. F. Gordijn. Prof. dr K.
Dijk spreekt een slotwoord.
DS J. A. GERTH VAN WIJK TE SOEST-
DIJK OVERLEDEN
stdljk Is op 85-J leeftijd over-
J. A. Gerth van Wijk, em. pred.
v. Kerk. Hij diende de kerken te
ek. Kolderveen en Zunderdorp en
1916—1924 directeur van de R.W.I.
lizen. De begraf
Soest plaats.
indt r
Tot leraar: te Arnhem (v. Limburg Sti-
rumschool, dir. mej. C. M. Arntzen) drs A.
Amsterdam (wiskunde); te
(Chr. Handels -HBS. dir. A.
J. Overweel te A'dam-W.
rijzer(es): Te Jaarsveld mej.
R. C. Dorlas te Soesterberg: te 's-Graven-
hage (Zuiderpark Mulo, hoofd A. Ver-
J. v d. Loo te Schevenlngen: te
nnikoog (hoofd L. Veerman)
van Glnhoven te Scharendtjke
<Z.): te Zwartebroek (hoofd H. J. Veer-
:J W. A. Hoogeveen te Baam-
brugge; te Ane-Gramsbergen (hoofd A. de
es) mej. L. v. d. Meer te Radewijk
irdenberg): te Almkerk (hoofd S. Wil-
ïse) mej. C. M. Borger te ZwUndrecht:
Dordrecht (hoofd C. Schout) mej. F.
Kramer te Zwijndrecht; te Oudehorne
lofd B. Daniels) mej. E. Ebes te Hilver-
n (tijd.): te Hattem (hoofd J. Jaspers)
trecht
HOOFDPUNT
Alle vliegtuigen, die uit het Westen
over Roemenië vliegen, zullen verplicht
zijn voor controle te Orain of te Adar
(Transsylvanië) te landen.
B. en W. van A'dam deden de gemeente
raad de voordrachten toekomen tot het
verlenen van eervol ontslag aan prof. dr P.
J. A, Adriarü op zijn verzoek m.i.v. 19
Sept. as. (Belastingrecht), aan prof. dr L. F.
de Beaufort op zijn verzoek m.i.v. 19 Sept.
as. (Pharm. Zoölogie en Zoö-Geografle) en
aan dr F. Loonstra op zijn verzoek m.i.v.
1 Sept. as. (lector ln de analyse), aUen
van de Gem. Universiteit
Ter benoeming werden voorgedragen dr W. P.
de Roever te Bandoeng tot lector ln de Mi
neralogie en Mineralogische Kristallogra
fie. dr S. A. Wouthuysen te Rochester en
dr D. ter Haar te Lafayette (USA) tot lector
ln de Theor. Natuurkunde.
STAATSEXAMEN ORGEL-M.O.
De organist van de Geref. Zuiderkerk te
Groningen, A. Risselada. Teerling van
Adrlaan Engels, organist der Grote Kerk te
Den Haag. is als enige candidaat, geslaagd
voor het zgn. practlsche deel van het
Staatsexamen Orgel-M.O.
De diaconie der Ned. Herv. Gem. te
R'dam ontving t.b.v. haar rusthuis een
legaat van ongeveer f 10.000.
ACADEMISCHE EXAMENS
UTRECHT, 19 Juli. Geslaagd voor doet.
klassieke letteren mej. W. M. Cordla.
NOTARIEEL EXAMEN
's-GRAVENHAGE. 20 JuU. Geslaagd voor
deel I: De Beens te Utrecht: voor deel II:
A. D. H. Heenk, Woubrugge en S. C.
Wlndhouwer te Rotterdam.
EXAMEN M.O. NED. TAAL EN
•s-GRAVENHAGE. 21 JuU. Geslaagd
voor het ex. Ned. Taal en Letterkunde M.O-.
A. de heer J. P. v. d. Loo te Den Haag.
Radioprogramma voor vanavond
HILVERSUM I (301) KRO
19.00 Nieuws; 1915 Orgel. 1930 Actueel;
19.45 VoorUchtlngsdienst angwoordt: 20 15
Plaatvaria: 21.00 Lezing: 21.20 Gram.: 21.30
Tuinconcert; 22.15 Vaart der volken; 22.35
Gram.; 22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nieuws; 23.15 Kamerorkest.
HILVERSUM H (415) AVRO
19.10 Lezing; 19.25 Radio-Journaal; 20.00
Nieuws: 20.05 Zoeklicht; 20.15 Philh. Or
kest; 21.25 Hoorspel; 22.30 Zang: 22.45 Gram.;
23.00 Nieuws; VPRO Amsterdm ontvangt;
23.30 Gram.
Wat de radio Vrijdag brengt
I (301) KRO 7.00 Nie
7.15 Ochtendgymnastiek; 7.30 Orkest zon
der naam; 7 45 Morgengebed; 8.00 Nieuws;
8.15 Pluk de dag; 9.00 Plano; 9.30 Gram.;
10.00 Voordracht; 1020 Gram.; 11.00 Zonne
bloem; 11.35 Als de Ziele luistert: 1145
Zang; 12.03 Piano: 12.30 Voor de land- en
tuinbouw; 1223 De Bietenbouwers: 12-55
Zonnewijzer; 13.00 Nieuws; 13.20 Amuse
mentsorkest; 13.50 Lezing; 14.00 Weense
solisten; 15.00 Cabaret; 15.30 Metropole
orkest; 16 00 Zonnebloem; 17.00 Na school
tijd; 17.15 Kinderkoor; 17.45 Wat het bui
tenland leest; 18.00 Amusements-orkest;
18.20 ActuaUteiten. 18.30 Voor de Strijd
krachten;
19.00 Nieuws; 19.15 Hoorspel; 19.30 Lezing;
19.45 Piano; 20.00 Nieuws; 20.05 Gram.; 20 12
Concert 21.00 Europees commentaar; 21.20
Philh. orkest: 2145 Lezing; 2155 Operette;
22.45 Avondgebed; 23 00 Nieuws; 23.15
Symph. orkest.
HILVERSUM n (415) VARA 7.00 Nieuws:
7.18 Gram.; 8.18 Orgel; 8.50 Voor de vrouw;
9.00 Kamermuziek; VPRO 10.00 Lezing;
10.05 Morgenwijding; VARA 1020 Gram.;
10.35 Voor de vrouw; 10.45 Plano: 11.00 Or
kest: 11.13 Voordracht: 11.30 Vlncentlno;
12.00 Rhythm. Club; 12.30 Voor de land- en
tuinbouw: 12.33 Sport; 12.45 Gram.; 13.00
Nieuws; 13.15 Ensemble; 14.00 Kookkunst;
14.20 Kamerorkest: 15.00 Ons volk ln zijn
dichters; 15.20 Kamerorkest; 16.00 Accor
deon-orkest; 16.30 Van twaalf tot zestien:
17.00 Gram.; 17.25 WIJ en de muziek; 18.00
Nieuws: 18.15 Orgel: 18.45 Kwartet;
19 00 Denk om de bocht; 1915 Lezing: VPRO
19.30 Amsterdam ontvangt: 2000 Nieuws;
20.20 Lezing; VARA 21.00 Men vraagt en
wij draaien: 21.30 Vacantie in Nederland;
22 00 Bultenl. overzicht: 22 13 Gram.; VPRO
22 40 A'dam ontvangt; 23.00 Nieuws: VARA
23.15 Opera-orkest
BEURS VAN
Off. not. medeged. door df
i bieden laten ged. e
WOENSDAG
OBLIGATIES
Nedertl. 1948 >V«100 99fg
NederL '47 3—3)i 97% 97T.
Nederland '37 3 97 97%
Dollarlenlng '47 3106%* 106%*
Investering! C. 96% 98^,
Ned. 1962/64 3 98% 99ft
N.WB. f 1000 2% 80% 80%
Spaarb. f 100 2%100%'100%«
Ned.-Ind. '37 A. 3 «A
Grootboek 1948- 97fg 97|£
Denemarken 4101% 101%*
Fund. Loan 4107% 107%
Bandoeng 4 86 85%
Batavia4 86% 88
Den Haag 3% 101% 101%
Z.-Holl. 2e '38 3101%
B. v. Onr. Zak. 4 50%
Fries-Gr. HB 3|-3100%
Holi. H3. K. 3% 98%
Nat. Hyp. B. 3% 98%
West Hyp. B. 3% 100%
Bergh Jurg. 3% 103% 103%
Cockerül4103,* 103^
Bataafsche 3% 103% 103^,
Kon. Petr. 3% 104% 103%
Dell Spoor 3% 87
Nl Spoor -37 3 66% 67%
Sam. Joans 4 4744%
j Ad. Olymp.3130 129%
A'dam '47 3-3% 100 99%*
Lever Br3%107H
Philips dollar 3% 112% 113%
IStokvU 3% 109% 109%*
AANDELEN
lAmst. Bank —161 160
HoU Bank Unie C198% 198%
Java Bank C. -160 156
Nat. Herstel 97,*
Ned.-Ind. Ese. - 82% 81%
AMSTERDAM
Ver. v. d. Effectenhandel
bieden t ged. en laten
20 JULI 1949.
V. K_
N. Bk. Zuld-Afr. 175 175'
Rott. Bank 169% 170*
Twentscho Bk C. 170 169
Albatros 191 191
Alg. Norit A. 290 290
Allan St Co68/ 67%
Bergh Papier—170 170%
Breda MachJabr. 133%
Buhrman 147% 147%
D. R. U126% 129
Emball. Houth. 137% 137%
Gruyter Pr. A. 160 149
Heemaf —174 173%
Heineken —166* 170
Hero 156 158
Holland meel 97% 95
Holl. Beton —.250 252S
HolL Draad...236/
HolL Kunstzijde 196* 195
Int. Gew. Beton 126 127%
Int Kunststof >.116 118/
Klinker Is.32% 33%
Kondor A. —254
Kon. Ned. Zout.»346 347
Kon. Ver. Tapijt 206 206%
Kon. Ketjen172% 172%
Lettergieterij250
Lev. Br. 4 CJ».103% 103%*
Lyempf 167/
Lijm Delft C. 126* 128}
Meelf. N. B. O-.. 222 218f
Vredesteln Auto-118*
N.-I. Portland 65/ 70*
Nedap 105} 105%
Ned. Gist en Spir3I0* 319%
Ned. Scheepib. 133 132%f
Nyma 234» 234%
Rott. Droogdok 349
Stork en Co. 133
Werkspoor —138 l
Wijers —206%
Zwanenb. Organ. 183% 1
Schok beton —123% 1
Am. Smelt C. 46%}
Anaconda C. 28%}
BthL Steel C. - 79%}
Gen. Motors C— 60%}
Int Nickel C. - 28%}
Kennecott C. C. 48%
St Brandts C. 4% -
U. S. Steel C. 87%}
A-N-I-E. Mij 90 -
Ned.-Ind. Gas 99
Cities Service a 47%*
Borsum Mij —140% I
Cut. Handel Mij 243 -
H. Günttel —.120 1
Internatlo 170% 1
Linde Teves —138* 1
Mol. Hand. Ver, 126% 1
Tels Sc Co. —>.119% 1
Shell C. 34%*
Arendsburg —161 1
Besoekl —130 1
Ngombezl >—269 2
Alb. Heyn A. >.186 1
A'dam Ballast >.139 1
Houth. W. Pont 148 1
Walvischvaart ree 111* 1
Thorasens Havenbl37 1
Dell Spoorweg 57
Ned. Ind. Spoor.» 25%
N. Y. Centr. C— 9i
Pennsylv. C.14%}
Canada Padflo C 11}
Sem. Cher. A. 10%
Voorlopig genoteeri
Alweco re0.66%
Dikkers en Co. 159 1
;d. Fitting fabr. 82%
ACTIEVE AANDELEN
Banken
Kolon. Bank 1
N.-Ind. Handelsb. 1)
N. Hand. MIJ CvA 1!
Industrie
Alg. Kunstx. Unie 11
Bergh en Jurgena 31
Berkels Patent 11
Calv. Delft C. A. 1(
Centr. Suiker Mij II
Fokker N. Vliegt 1£
Gelder en Zonen. U
Hoogovens II
Kabelfabriek 21
Lever Br. C. A. 21
Ned. Ford Autom 21
Philips Gem. Bezit 2:
Philips GJ18, Pr. 11
Wilton Feyenoord ie
Petroleum
Dordtsche PetroL 21
Kon. Petr31
Kon. Petr. onder A 3(
Moeara Knlsa 54
Amst Rubber
Bandar Rubber
Scheepvaart
Holl.-Amer. Lijn
Java-Ch. Jap. LUn
Kon. Ned. St NS.
Kon. Paketvaart
Ned. Sch. Unie
Rotterd. Llloyd»»
St MIJ Nederland
Suiker
Hand. V. A'dam
Javasche Cultuur
Ned.-Ind. 8. Unie
Ver. Vorst Cult -
Tabak
Dell-Batavla -
Deli-Mlj Cert
Senembah Mij