Zal 1952 rampjaar voor het onderwijs zijn? 3 DINSDAG 5 JULI 1949 Alarmerende cijfers dringen tot meer aandacht voor scholenbouw „1952: Rampjaar voor het R.K. onder wijs?" Zo luidt de kop boven een artikel ln „De Tijd", waaruit blijkt, dat zich binnen afzienbare tijd nijpend gebrek aan schoolruimte zal doen gelden. Wat voor het R.K. onderwijs geldt, zal ook ln grote trekken op de Chr. scholen van toepassing zijn; daarom ontlenen we aan het blad de volgende cijfers en beschou- wingep. „De Tijd" wijst er op, dat reeds een aanzienlijke achterstand in de scholen bouw is ontstaan, terwijl het aantal ge boorten, vooral in R.K. gezinnen, in de loop der jaren zeer toegenomen is. Een voorzichtige berekening toont aan, dat het aantal nieuwe aanmeldingen voor de eerste klas van het R.K. gewoon L.O. ln 1952 kan worden geschat op 110.000 115.000, dat is 35 a 40.000 meer dan in 1947. Zij zullen dus een extra-school ruimte opeisen van 800 a 1000 lokalen en dienovereenkomstig de bijstand 800 a 1000 leerkrachten. Deze stijging zal zich ook na 1952 nog wel voortzetten. De totale R.K. lagere- schoolbevolking zou tussen 1952 en 1958 met ongeveer 150.000 leerlingen kunnen toenemen, zodat 3750 lokalen 1625 school gebouwen van zes lokalen elk) nodig rijn en er in die periode 3750 leerkrach ten meer zullen moeten worden aange steld. Sassen Redivivus (Vervolg van Pag. 1) Er is echter veel meer. Het hierboven genoemde memorandum schetst duidelijk een Nederlands-Indonesische Unie, die lang niet overeenkomt met de Rom- miaanse conceptie in het Veertiende Hoofdstuk van de grondwet en die met name in strijd is met de bedoelingen van het bekende amendement-Tilanus over de positie van de Unie-Kroon. Hierdoor staan de fracties van de K.V.P., we V.V.D. en de Christelijk-Historische Unie voor een moeilijk dilemma: zij hebben te beslissen over de vraag, of zij af stappen van de basis, waarop z jongste grondwetsherziening hebben ge steund en waarop zij de verkiezingen zijn ingegaan, of dat zij hieraan zullen vast houden: dit laatste zou ongetwijfeld de val van het huidige kabinet betekenen. Voor prof. Romme persoonlijk is de keus niet moeilijk: hij wil het grondwets standpunt handhaven, dwars door d< Ronde Tafel-conferentie heen- En het laat zich aanzien, dat hij een grote meer derheid zijner fractiegenoten achter zich heeft en het zou ons grotelijks verwon deren, wanneer het minister Van Maarse- veen zou gelukken, prof. Romme er van te overtuigen, dat het kabinet het met het door-de-de-vingers-zien toch onder de gegeven omstandigheden bij het rechte eind heeft. Een politicus, die zich van zijn verant woordelijkheid bewust is, laat echter geen kabinet vallen, zonder dat een nieuw in zijn achterhoofd zit. De activiteit van prof. Romme en dr Beel is juist de laatste tijd hierop gericht geweest. Zo heeft hij be sprekingen gevoerd met een lid van de A.-R. fractie en xieze zouden „bevredi gend"- zijn gefeest. Hierbij1 moet goed in het oog houden dat prof Romme, en, naar onze aanvankelijke mening te recht, zich op het standpunt stelt, dat de aangegane overeenkomsten moeten wor den gehonoreerd. Op de uitvoering komt het echter aan: hierbij zal niets meer door de vingers gezien mogen worden. De hiervoor nodige standvastigheid Wordt juist bij het huidige kabinet niet aan wezig geacht. Men is over minister Van Maarseveen niet tevreden. Men ziet dr Drees als minister-president geen sterke figuur. Men acht minister Stikker te veel onderdanig aan het State-Depart ment. Men acht de samenwerking der verschillende ministers niet gecoördineerd genoeg. Al deze dingen doen de wens opkomen naar een zakelijk kabinet, bestaande uit kundige mensen, niet aan enige partij politiek gebonden, dat in waarlijk natio nale zin de Indonesische kwestie afwik kelt. dat voor het ganse Nederlandse volk representatief is bij de onderhandelingen op de komende Ronde Tafel-conferentie, dat aangegane overeenkomsten uitvoert, maar er ook op staat, dat deze komsten door de partner even stipt zul len worden nagekomen. Zien wij 't goed, dan acht prof. Romme de tijd voor een nieuw kabinet ook ge komen met het oog op het internationaal inzicht. De publicaties van de thans ir Indonesië verblijvende Amerikaanse jour nalisten ademen een geheel andere geest dan voorheen. Het State-Department zit met de handen in het haar t. Aziatische politiek: het échec Amerikaanse politiek in China is door de gebeurtenissen bevestigd en het heeft veel van, dat de Russische druk zich iets van het Westen naar het Oosten heeft verplaatst. De Amerikaanse defensie departementen tonen niet veel vertrou wen te hebben in de verdedigingskracht van een nationalistisch Indonesië: zij dringen er op aan, dat de Amerikaanse marine de taak van de Nederlandse zal overnemen (wij herinneren aan de uit lating van Sultan Hamid, dat er geer bezwaren tegen bestaan, dat Amerika ir Indonesië bases krijgt). Thans zou he' dus het moment zijn, om Amerika te beïnvloeden. En hier komen wij het bezwaar tegen minister Stikker: deze is niet te zien als de man, die, rekening houdende met de gebeurtenissen en ge voelens in het buitenland, tegelijkertijd in staat is, deze gebeurtenissen en ge voelens te beïnvloeden. Integendeel, hij staat veel te veel met de hoed in de hand bij Dean Acheson, om zijn orders te ont vangen. Overzien wij het vorenstaande, dan ko men we tot de conclusie, dat prof. Romme thans meent, dat-de tijd rijp is geworden voor het voeren van een politiek, die er ©p is gericht, Amerika te beïnvloeden, een politiek, die juist de vroegere minis ter van Overzeese Gebiedsdelen, mr Sas sen, voorstond. Daarom schreven wij bo ven dit artitkel: Sassen redivivus? Niet cm aain te geven, dat de heer Sassen weer in de politieke arena zou kunnen treden1, doch wel omdat eens de tijd zal kunnen aanbreken, dat een der grondpijlers van diens politieke visie onder het Regerings beleid wordt geschoven. Een bevestiging van deze zienswijze ïien wij in het hoofdartikel van Maan dag, door prof. Romme geschreven Deze cijfers zijn voor het blad aanlei ding om te voorspellen, dat indien niet bijtijds maatregelen worden geno men 1952 een rampjaar, in het bijzon der voor het R.K. onderwijs, zal kunnen worden. Buiten beschouwing blijft dan nog de invloed, die het voorgenomen herstel van het V.G.L.O. in 1950 in deze zal hebben. „De Tijd" besluit: „Dat men enige gerechte twijfel mag koesteren aan het diligent zijn van de desbetreffende autoriteiten en instanties ter zake van de door ons geschetste kwestie, bewijst de deplorabele toestand. •in nu al het kleuteronderwijs ver keert. Op het platteland is men er toe overgegaan stallen en schuren als school in te richten, maar nog overtuigender lijkt ons in dit verband, dat sinds de be vrijding ongeveer 30.0Q0 kleinen op de diverse R.K. kleuterscholen in den lande moesten worden afgewezen. De enige afdoende oplossing voor al deze netelige problemen is vanzelfspre kend de bouw van nieuwe scholen, zover zij te vinden zijn via ar wegen, is in ieder geval een direct leg tussen overheid en schoolbestuur ge boden. Opdat niet over enkele jaren het onderwijs in ons land inderdaad voor een catastrophe komt te staan". Surinaamse delegatie had succes De Surinaamse delegatie, welke te Pa- amaribo is teruggekeerd, heeft in de besprekingen met minister Van Schaik gunstige beslissing verkregen betref fende de vraag of er een interimregeling zal worden getroffen zonder het advies de Antillen of te wachten, en inzake de behandelipg van de interim-wet voor et zomerreres van de Staten-Generaal. Overeenstemming werd verkregen /er de formulering van binnenlandse ei iet-binnenlandse aangelegenheden, on derwijs. godsdienst, verdediging, zending afgevaardigde naar de Staten- Generaal, benoeming van een advocaat- generaal door de Kroon en goedkeuring geldleningen. De interim-wet regelt de volledige verantwoordelijkheid van het Surinaamse bestuur aan de volks vertegenwoordiging en de samenwerking tussen Nederland en Suriname. Diergaarde „Blijdorp" kan ook nog wat anders dan dieren verzorgen: de opyoering van de opera „Butterfly" de open luoht op 6 Juli had men bloeiende prunussen nodig, maar die bloeien al in April- Daarom heeft men enkele boompjes een paar maanden op de koele hopzolder bij Heineken ge- de bloei op te houden. Het experiment Slechts een ding wisten we: Mozart te hebben gezien Ideale opvoering van „Figaro" door Weense Staatsopera Er gebeurde iets gisteravond Gebouw voor K. en W. te Den Haag. Een gebeurtenis die niet alledaags is zo maar aan ons kan voorbijgaan. De tot de nok gevulde zaal had een geheel andere sfeer gekregen. Het was niet meer: het Gebouw, althans we bemerk ten het niet meer. En het waren niei meer die altijd zo rustige Hagenaars, die keken en luisterden, althans zij herken den in hun spontaneïteit zichzelf meer- Het was alles zo geheel anders, èn de zaal èn de mensen. En het was ex zoveel te echter, te prettiger om. Zaal en conventie werden vergeten, omdat alle aanwezigen, in de loge zowel als op de tribune, door een eigenlijk niet te definiëren iets uit de eigen omgeving werden gehaald en geplaatst in de tijd de sfeer van Mozart, nu bijna wen geleden. Mozart, het vroegere wonderkind, dat op 3-j. leeftijd muziek maakte, later sym-phonieën en piano- werken schreef. Maar ook verrukkelijke opera's of beter zangspelen schiep, charmante en luchtige, maar toch waar lijk niet oppervlakkige werken. En is dat niet de grootste hulde, die ik de Weense Staatsopera kan toezwaaien, door te zeggen, dat iedereen zich in Mozart's tijd voelde. Hier werd Mozart gespeeld en gezongen, Mozart ten voeten uit werd getekend. Dr Karl Boehm leidde het geheel in de meest ideale zin, d.w.z. vol maakt in de geest van Mozart- En al mocht, er dan soms eens een tempo iets te shel worden genomen, of al w ook een zangeres wat verkouden, alles is onbetekenend, omdat ik Mozart zag en hoorde, omdat hier de muziek werd gegeven van een genie door genieën. Als ik enkele namen wil noemen, dan moet vooraan staan Irmgard Seefried, de wonderschone sopraan, die een volmaakte Susanne creëerde naast de sprankelende en volkomen Mozartse Figaro van Erich Kunz. Dan Maria Reining, die zich vooral pauze, als Grafin Almaviva, wederom Wie heeft die bankjes van 25.-? Tussen 24 en 29 Juni zijn te Haarlem 438 bankbiljetten van f 25.— van de se 7 A.Z. gestolen, welke serie nog niet circulatie werd gebracht. Voor hen, die aanwijzigingen kunnen geven ovei geld of over de dader (s) is f 1000 belo ning uitgeloofd door de Haarlemse Prins Berrihard baadde in zee Gisteren verliet Prins Bernhard de „Implacable" om naar Plymouth te vlie gen. Het grootste deel van de vloot toen reeds uitgevaren om oefeningen te houden. Voor de aankomst op de Britse vliegbasis Culdrose, vanwaar hij trok, nam de Prins 15 minuten lang eeü bad in zee. MGR F. A. BRANDT (VRIJE KATH. KERK) OVERLEDEN Gisteren is in Naarden, 74 j. oud, overleden mgr dr ir F. A. Brandt, re- gionair bisschop voor Nederland en Bel gië der Vrije Kath. Kerk. Hij was oud afdelingschef der Ned. Spoorwegen. ZEEPOST NAAR ANTILLEN EN SURINAME. Zeepost kan worden verzonden naar de Ned. Antillen per s.s. „Stuyvesant", vertrek 15 Juli uiterlijk posten 13 Juli. Naar Suriname per m.s. Helena" vertrek 8 Juli uiterlijk posten 6 Juli a.s. POST VOOR DE „ZUIDERKRUIS." Uiterlijk 10 Juli moeten brieven voor opvarènden „Zuiderkruis" gepost zijn. deed kennen als een grote en door door muzikale zangeres. Maar er 1 ook weer de charme en de totale o\ gave aan Mozart's muziek van Seha Jurinac, die weliswaar door een koudheid iets gehandicapt werd, maa evenals vorig jaar in Salzburg mij een ideale Cherubino was. Dan w: er nog de bijzondere zangcapaciteiten Paul Schöffler en Erich Kunz en d- zang en spel alles te genieten gevende Wilma Lipp als Barbarina. Last not least was er het sublieme spel van het Weens Staatsopera-orkest. een ensemble hoogste rang. En toen ik nog erg laat op het Scheveningse Kurhausterras waar een aantal genodigden van opera en de Ned. kunstwereld aanwezig zist ik maar één ding: ik heb Mozart gezien en gehoord. Corn. Basoski. Ned. zwemster traint in Dover voor Kanaaltocht De Amsterdamse zwemster mevr. Willy Croes-Van Rijsel is vandaag naar Dover vertrokken, waar zij o.l.v. E. H. Temme ïen om, zodra het weei*dit toe laat, te pogen, als eerste Nederlandse zwemmend Het Kanaal over te steken. Reeds eerder zwom ze van Stavoren Enkhuizen (22 km). De afgelopen winter heeft ze urenlang geoefend, maar tege lijkertijd gezorgd, dat ze 16 -pond der werd. Mevr. Croes zwemt op haar tochten vrijwel uitsluitend de Trodgeon crawl, met 20 tot 21 slagen -per minuut. Geheel ingevet en met een water-uitsluitende bril zal ze in zee duiken en uit de volg boot tijdens het zwemmen suikerklontjes nodig voedsel en drank kunnen krijgen. Door de sterke stroming zal de zwemster zich niet in rechte lijn (32 km) kunnen voortbewegen. Haar geslaagde •gangers hebben over de tocht gemid deld 17—20 uur gedaan. Oost en West in 9t kort getest Te Sibolga is overleden de heer W. G. C. Setteur, een bekende figuur uit de Atjehse planterswereld De Société ternationale de Plantations et de Finance te Medan is een belangengemeenschap met de Anglo Dutc Estates Agency Ltd. aldaar. Gemeenschappe lijke directeuren te Medan zijn de heren H. Jongbloed en S. Lee. Een volkomen fusie zal volgen. Aneta verneemt, dat nr J. F. Scheers, commandant .v.w.-bataljon 1-15 R. I., binnen enkele maanden naar Indië zal terugke ren en hoofdredacteur van het dagblad ,De Locomotief" te Semarang wordt. ACTIE TEGEN VESTIGINGSWET- KLEINBEDRIJF Het Comité van Actie tegen de Vesta- lingswet-Kleinbedrijf (secr. Frans Hals straat 82, Den Haag) heeft een adres ge- de Tweede Kamerleden, waarin wordt geprotesteerd tegen de huidige vestigingswet. Men wijst er op, dat ver schillende instanties, z.g. gesloten bedrij ven en vakgroepen, het voor velen on mogelijk maken, aan het zakenleven deel Ned. Gesprekcentrum wil meer begrip wekken Opgericht is het Ned. Gesprek Cen trum, dat zich ten doel stelt bij de voor naamste in het Ned. volksleven aanwe zige richtingen en groepen een beter in zicht en een volledig begrip voor de v derzijdse standpunten en opvattingen bevorderen. Hierdoor kunnen de eenheid en de verscheidenheid in ons volksleven beter worden beseft en gewaardeerd. Het secretariaat is Mathenesserlaan 44f Rotterdam. „HET HOOGELAND" EEN ONMIS BARE VERENIGING De vereniging „Het Hoogeland" (Chr Ver. tot stichting en instandhouding Aifoeidskoloniën, secr. Javastraat 66, Den Haag) is een van die interkerkelijke v eni-gingen, die een bepaalde plaats in Ned. Christenheid innemen een die verenigingen, die aller sympathie steun verdienen. Dat „Het Hoogeland" belangrijk en onmisbaar is, blijkt eens uit het jaarverslag, dat ons werd toegezonden. Zo men weet, gaan van d< vereniging uit de kolonies „Het Hooge land" te Beekbergen met vijf tehuizen, voorts „Filadelfia", „Heidenheim" „Wilhelminahoeve" (welk laatste vangen zal worden door „De Beele" Voorst), terwijl ook de afd. Reclassering belangrijk werk verricht We willen van deze gelegenheid bruik maken om: te melden, dat i de moeilijke financiële positie van tot eind December een bijzondere leden werfactie wordt georganiseerd. Er verschillende premies uitgeloofd. De vereniging heeft reeds geruime tijd be hoefte aan actieve propagandistes. Hel i orgaan ..Ons 3 centsfonds" heeft thans een oplage van ruim 50.000 e WIE ER MET DE „KOTA INTEN" EN „ZUIDERKRUIS" TERUGKEREN In aansluiting op reeds eerder melde berichten wordt nog gemeld, dat met de „Kota Inten" op weg naar huis zijn het 2-15 RL (het laatste O.V.W. bataljon op Oost-Java, waarvan 20 mai sneuvelden) en de 2e en 7e compagnie aan- en afvoerlroepen, die in April 1946 uit R'dam vertrokken. Met de „Zuiderkruis" keren behalve de „Blijvertjes" (eenheden van het 15e R.I.) de manschappen van de 4e cornp. aai en afvoertroepen terug, die eveneens i April 1946 naar Indonesië vertrokken. Ook in Rotterdam, op de Grote vee markt. wordt van 15'Juli af elke Vrijdag autoveiling gehouden. „Youth of All Nations" doet beroep op wereldjeugd Alle jonge mensen, in de grote zowel als in de kleine landen, worden door de ..Youth of All Nations' (16 St. Luke' Place, New York 14, N.Y.) uitgenodigd hun gedachten omtrent vredelievende verhoudingen met de Duitse jeugd te uiten door middel van wat men heeft genoemd „Palais Postal" te New York City, die dus de brievenbus i: noemde organisatie. De „Youth of All Nations" stimuleert de vriendschap per brief tussen jonge mensen van verschil lende rassen, nationaliteiten, godsdien sten, enz. en stelt ook geregeld vragen per brief of per circulaire. De vragen die thans gesteld- worden zijn de volgende: Wat wist je van Duitsland en haar jeugd voor 1939? Had je gedurende de bezettingstijd persoonlijk contact met Duitse soldaten of burgers, of had je andere ondervin dingen. welke je houding ten opzichte van Duitsland deed wijzigen of beïnvloe- Wist je wat de Duitse jeugd werd ge leerd en verteld omtrent je eigen land? en wat werd jou geleerd over Duitsland? Wat denk je momenteel over Duits land en de Duitse jeugd? Is je houding veranderd in de laatste vier jaar? Wees zo duidelijk mogelijk s.v.p. Hoe kunnen, volgens jouw inzicht, goede relaties van blijvende aard tussen Holland en Duitsland worden onderhou den? Kan je ons mededeelen of er in deze richting al iets wordt gedaan in Holland? Een van de vele „Sponsors' van „Youth of All Nations" is dr N. A. C. Slotemaker de Bruine. Enthousiaste deelnemers fietsen Laura-rit Onze sportredacteur telefoneerde. (Vervolg van pag. 2). Toen we vanmorgen op zoek gingen naar de rijders, merkten we al spoedig, dat de wind in hevigheid was toege nomen. Hij gierde om onze wagen heen en we hadden dan ook niet verwacht, dat we om goed twaalf uur in Hillegom aansluiting met het peleton zouden krijgen. En toch was het zo. In het „Wapen van Friesland" tegenover Ned. Herv. kerk troffen we verschil lende deelnemers onder de hoede van de voorzitter van het comité, de heer B. Knaapen, aan. Uit zijn verhaal bleek, dat het enthousiasme onder de rijders te viel. Tot Leiden hadden wind achter gehad, maar via Wassenaar langs de duinen tot Hillegom schuin tegen Eerst in de Haarlemmermeer krijgen ze wind achter. Gelukkig bleef het aantal lekke bandjes tot e beperkt. Wel reden enkele rijders elkaar in de spaken, maar dat liep goed af. Rustig wordt hier in het „Wapen van Friesland" een consumptie gebruikt en dan gaat de tocht weer verder. SAMENZWEERDER TEGEN ROMMEL VEROORDEELD. De vroegere lt.-gen. Ernst Maisel werd te Rosenheim als Nazi veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid en verbeurdver klaring van 10 pet. van zijn bezit. Maisel heeft de Nazi's geholpen om veldmaar schalk Rommel te dwingen zelfmoord te plegen. GLOBE" SNIPPERS J Er zijn nog Indianen. Het dorp Tucurui in Brazilië is overvallen door niet min der dan vijfhonderd met pijl en boog be wapende Paranacas Indianen. Zij sloegen aan het moorden en plunderen e inwoners hadden niet voldoende munitie om zich te verdedigen. Ass. Press hieraan toe: „De Paranacas Indianen zijn halve wilden1". Wij zouden dan wel ee een hele wilde willen zien- Dan Garry Davis een heel wat rustiger iemand. Gisteren is hij zonder paspoort in Zwitserland geweest. Hij sprak Lausanne en wekte al zijn toehoorders op om wereldburger te worden en daar door een derde wereldoorlog te komen. Fritz Czeloth, voorzitter het centraal instituut voor bestrijding van geestesziekten van West-Duitsland, heeft een sombere voorspelling gedaan. Over 20 jaar zijn de gestichten geesteszwakken in Duitsland overbe volkt, zo zei hij. Het aantal drankzuch tigen en prostituées neemt voortdurend toe. De handel in verdovende middelen overtreft de meest pessimistische uitzichten. Alleen in de staat Noord- Rijnland-Westfalen zyn 20.000 prostituées, die zich in voormalige schuilkelders en in de stations ophouden. Het alcoholisme, het gebruik van verdovende middelen en de venerische ziekten, aldus Czeloth, veroorzaken een onrustbarend aantal verlammingen en ruggemerkziekten vullen de ziekenhuizen en de krankzin nigengestichten. Volgens de Israëlische regering is Meyer Tobianski, een officier van de Haganah. die verleden jaar op beschuldiging van hoogverraad werd ge fusilleerd, het slachtoffer geworden een „tragische rechterlijke dwaling". Daarom heeft het hoofd van de legerstaf besloten Tobianski posthuum de rang vai kapitein toe te kennen en aan ziji weduwe en zoon een vergoeding toe kennen Wat voor een vergoeding? Geld? Hoeveel is genoeg om een man en vader te vervangen. President Auriol Frankrijk heeft de onthulling bijgewoond van een zuil, waarop de namen var schrijvers zijn aangebracht, die van tot 1945 hun leven gaven voor Frankrijk. De „Roos van Tokio", de Japanse .Axis Sally", wier stem via de radio uit Japan tijdens de oorlog gehoord werd door duizenden soldaten in het StHle Oceaan- gebied, zal morgen voor een rechtbank San Francisco moeten verschijnen onder de beschuldiging van verraad. Zij Amerika geboren en thans 33 jaar Haar eigenlijke naam is Iva Ikuko Toguri d'Aquino. Sproeten? SPRUTOL HANDELSVERKEER MET DENEMARKEN. Een Deense en een Ned. handelsdele gatie heeft verklaard, dat het afsluiten van een nieuw accoord niet aanbevelens waardig is, doch wel het verlengen var het oude verdrag, mutatis mutandis. Nederland zal naar Denemarken uitvoe ren ruwe tabak, copra, palmpitten, coprakoeken, ruw ijzer, rayongarens, tex tiel, electro-technisch en andere machi- Denemarken levert om. cement, gebiedsdelen. De Belgisch-Ned. handelsbesprekin gen die ongeveer 3 weken geleden te Parijs werden onderbroken, zijn heden voortgezet. Het gaat voornamelijk over de Voor-unie en een nieuwe handels overeenkomst voor Juli 1949Juli 1950. „De Schelde" tevreden over 1948 en hoopvol voor dit Jaar. In het jaarverslag van de N.V. Kon. Mij. „De Schelde" te Vlissingen over 1943 wordt o.m. opgemerkt, dat er het afge lopen jaar veel werk was, mede aan grote reparaties, schepen en machines. Het aantal arbeiders steeg van 3200 tot 3450. Dit maakte een grotere omzet mo gelijk met gunstiger financieel resultaat. Het winstsaldo bedraagt f 719.000. waar- pet. div. kan worden uitgekeerd. Onderhandelingen over de financiering de noodzakelijke uitbreiding en mo dernisering zijn in een vergevorderd stadium. In 1949 zal er ruim voldoende werk zijn, zodat men de naaste toekomst met vertrouwen tegemoet gaat. Veel Deli-tabak reeds in de schuren. De Deli-tabaksoogst zou dit jaar circa een derde van de vooroorlogse oogsten bedragen, zo blijkt uit inlichtingen van cultuurkringen ter Oostkust van Sumatra. Vele ondernemingen hebben de tabak reeds in de schuren en beginnen spoedig met de sortering. De uitval schijnt niet te vallen. Er zou veel spikkel zijn. De veiligheid in de tabakstreken laat in middels nogal te wensen over: Vooral brandstichting ducht men. Van het erf van School en Kerk Beroepingstcerk Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te Nijver- dal (vac.-W. Glashouwer) J. van Kuiken te Baarn; te St. Pancras J Haitsma, voorheen Geref. predikant te Noord- Scharwoude; te Heerlen-Waubach (toez.) H. Janzen te Tubbergen. Geref. Kerken. Beroepen: te Idsken- huizen C. v. d. Boom te Berkum; te Wanswerd F. H Vonk te Veenwouden (Fr.); te Tilburg A. Leenhouts te Enschede. Aangenomen: naar Barneveld A. Brou wer te Soestdijk. Bedankt: voor Sellingen H. Botma te Emmererfscheidenveen. Geref. Kerken (Art. 31 K.O-). Tweetal: te Zoutespui Th. Hoff te Grootegast en Th. C. F. van Kamp te Alblasserdam ec Lekkerkerk. Remonstr. Broederschap. Aangenomen: aar Amsterdam (5e pred.pl-) P. M. Luca te Leiden. Bapt. Gemeenten. Aangenomen: Noordbergum H. D. Hooghwinkel Arnhem. Synodaal schrijven over de N.C.R.V. De Part. Synode van het Zuiden der Chr. Geref. Kerken besloot een schrijven te zen- san het hoofdbestuur van de N.C.R.V.. t zij „bij alle waardering voor de arbeid der N.C.R.V.. met name de verbreiding van Woord Gods. toch meent te moeten wijzen op bepaalde uitzendingen, vooral Bij belse hoorspelen en steravonden, dat te veel •geten wordt de Apostolische regel: „...al t liefelijk is. al wat welluidt". Niet zelden rdt volgens het schrijven eén geest open- ir. die afbreuk doet aan de eerbied voc Woord des Heeren. De P. S. bidt h< N.C.R.V.-bestuur van harte toe. dat het zie in al de arbeid zal houden aan de enig igel voor geloof en leven: Het Woord onz< REMONSTRANTSE PREDIKANTEN VERGADEREN. Het convent van Remonstr. predikanten ram twee dagen op de Hoorneboeg blji Dr J. W. Herfst refereerde over „Het ïsel der overdracht en de betek .•an voor de predikant" en dr H. J. Mis pelblom Beyer over „Over het recht van oot". Bovendien werden bespreking' jden over het rapport van de catechi- en bondsdag van de Bond van t. J. V. zullen spreken de legerpi kapt. ds P M Jonker, over „Wij en Atlantisch Pact", ds J. P. Geels van Haag-Oost over „Wij en het persoonlijk en", ds D. H. Biesma van Hoog' :r „Wü en het kerkelijk leven" en ds B. Smeden van Kampen over „Wij en he atschappelijk leven". Op de huishoudelij vergadering op 2 Augustus zal prof. J. Hovius van Apeldoorn een causerie houdei „Waarom wij geschiedenis behandelen" Ds W. Kremer van Apeldoorn zal aftredi :ijn de iter. Candldat indsbestuursleder deze fun« Moorschool): mej. C J C de Lugt, te Op- trdoes (tijd.). Groningen (Mulo hoofd E. n Hoeve): I. Krol te Groningen. Gronln- :n (hoofd J v d Lijn): P Supèr te Harlip- :n. Kootwij'serbroek (hoofd E Kamphuis): A v Middendorp te Voorthuizen, mej. J. lein, Leugemors, te Apeldoorn en voor tij- :lijk P v d Bosch te Apeldoorn. Maas dijk (hoofd J. Buitenweg): M J de Geus te Lier. Oud-Alblas (hoofd Joh. Visser): Roos te Ridderkerk. Amsterdam (hoofd J. H. Bedeker): J. Kersten te Naarden en sj. W. v. d. Kieft te Amsterdam. Delft (Mulo. hoofd P. Noordmans): A. de Weger veld): K v d Heide t - Zondag a.s. wordt ln de Lutherse kerk Deventer een herdenkingsdienst gehou- daar de gemeente op 6 Juli 300 jaar be- JAVA-TABAK BRENGT MEER VRIJ HEID IN SIGARENIKDUSTRIE Naast de Brazieltabakken en het Su- matradekblad heeft de Overheid thans ook de aankoop van Java-tabakken tb.v. de industrie ten dele vrijgegeven. De regeling is gebaseerd op de verwachting, dat dit jaar 39.000 pakken Java-tabak de markt zullen komen. De collec tieve aankoop van tabak door de Vak groep Sigaren industrie is hierdoor geëin digd. Op 8 Juli is er een Java-inschrijving A'dam en op 15 Juli te R'dam. Reeds wordt in kringen van de sigarenindustrie gesproken over loslaten van de prijsvoor- schriften en over het opheffen van het mengverbod. HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN AAGTEKERK 4 te Melbourne. Aalsum 4 te Antwerpen. Alchiba 4 te Ras Tanura. Al cyone 3 v Casablanca n Bordeaux. Aldabi p 4 Finisterre. Aldebaran 4 te Takoradl. Algarve 4 te Stralsund. Alkaid 4 v Kaap stad n East London. Almkerk 2 v Colombo n Brisbane. Alnati 4 v Hamburg n R'dam. Aludra 4 v Aden n R'dam. Alwaki 2 te Baltimore. Amstelkerk 4 te Lagos. Andijk 2 te Galveston. Averdtjk 4 te N York. BALI 3 te Neport News. Berlage 2 v Makas sar n Soerabaja. Biervliet 5 te Harlingen. Boschfontein p 4 Kaap del Arml. Blom- mersdijk p 4 Scillies. CASTOR 3 te Maracalbo. Ceram p 3 Ma deira. Ceronia 4 te Curagao. Cistula 2 v y^ftppcrscfippen jajen naar {oncfon JOHN1 MASEFIELD De haaien zelf waren verdwenen, maar de herinnering eraan bleef. 1 Iedereen had veel te veel verhalen 1 gehoord over haaien, die het schip volgen, waar de dood aan boord zal komen. Een sombere stemming van ontzetting hield de manschap hevan- gen. Kruisei wierp een blik op het Vdtete^-.'Hferin £rt"hïr*iS>'lk.ompas en bleet even aan het roer legen Elsevier, dat had geconstateerd, datzlf? oe e ot koe;s de politiek van Romme sinds de bevrij- hleW- Hij wisselde een paar woorden ding „bijna een rechte lijn vertoont in roerganger, strompelde voor- strijd met zijn reputatie. Kom maar eens en klom op de mastdoft. Terwijl met feiten, zo vraagt prof. Romme. Dit hij zich aan de mast vasthield, keek sfinx-achtige artikel is echter, zo komt hij na, of de lopers in de blokken het ons voor, niet bedoeld als een be- niet geschaveeld hadden. Toen hij dit schouwing-achteraf, dcch juist bedoeld nagezien had. zccht hij zorgvuldig de als een waarschuwing voor de nabije toe- horizon af. nauwkeurig achteruit be komst: wach. maar eens af, en dan zal ik g:nnond. om daarna streek voor streek U de rechte lijn aantonen! 'de koppen der nu hoge grlven af te spieden. Hij had zo misschien een negentig graden van de horizon afge werkt, toen iets zijn hemt deed stok ken. Hij haalde diep adem, sloot de ogen, bad, keek nogmaals en zei te gen mijnheer Fairford: „Kom eens even hier, stuurman, en kijk daar eens". Fairford deed, wat hem gevraagd werd en tuurde in de richting, die Kruiser hem aanwees. „Daar zoeken we toch naar, nietwaar?" vroeg Kruiser. „Ja, mynheer", antwoordde Fair ford, „daar kijken we nou yaar uit, als we haar tenminste kunnen in- „Kom eens even hier, Kemble zei Kruiser en stapte van de doft. „Jij hebt de beste ogen hier in de boot. Neem eens een kijkje en vertel ons, wat je ervan denkt. Doorwerken jullie daar, ik had het tegen Kemble, niet tegen jullie". Kemble klom op de doft en tuurde ongeveer een minuut langs de bak boordsboeg. „Dat is een groot klip perschip, munhter'zei hij eindelijn. „En het ligt deze richting voor. voor „Hij? de noodvlag weer", zei Krui ser. Hij liep naar het roer en liet ae boot oplopen, tot ze recht op het vreemde schip aankoerste. Daarna kwam hij weer bij Kemble op de doft staan en tuurde naar het schip. Na een minuut of wat riep Kemble: „Ah!". Kruiser zag geen reden voor die uitroep, maar hij had het diepste respect en volste vertrouwen in die oude zeeman met zijn scherpe blik, die gewend was tegen schel licht in het kleinste stipje of vlekje aan de verre horizon te ontdekken. „Ik zou haar graag nog even langer wii'en bekijken, mijnheer", zei oude Kemble. „Zij ligt niet van ons af'. „Afnokken met jullie werk", zei Kruiser tegen de manschap. ,Drie riemen aan beide boorden uit en pro beren of we niet een handje kunnen helpen. Er is een schip in zicht, het lijkt, of het onze kant uitkoerst. Strat- ton en Efans de boegriemen. Edge worth en Tarlton midscheeps en Coates en Clutterbucke achteruit". De mannen hadden gedurende de twee dagen in de boot eel van hun krrchten verloren, maar zij brac/uen f'v-ks de riemen uit en tiokken aan. Al uit lp dit de boot niet zo heel veel, tcch gaf hti iets. Kemble staarde nog steeds in de verte. „Ik weet waarlijk niet, wat ik ervan zeggen moet, mynheer", zei hij eindelijk. -„Wat denk je ervan?" „Ik weet niet, wat ik ervan denken moet, mijnheer. Het is een groot klip perschip. Ik zou zo zeggen dat het bij gedraaid ligt. Ik geloof niet. dat het een koers loopt". „Dan is het misschien een walvis vaarder, met de sloepen uit", zei Krui ser. „Zie je geen sloepen?" Ziet iemand van jullie een sloep?" „Neen, mijnheer, het is geen walvis vaarder", zei Kemble. „Het is een hoog getuigd klipperschip. Een walvisvaar der zou van die korte masten hebben en een kraaiennest. Ik heb er zelf op gevaren. Een walvisvaarder herken ik direct, allen al aan het tuig". Het schip was gesignaleerd op een afstand van ongeveer drie myl, de boot liep ongeveer vijf mijl per uur; maar het leek wel, of ze kroop over die afstand, die maar niet minder scheen te worden. „Ha", zei Kemble, „de grote raas zijn bakgebrast". „Waarom? Mischien man overboord en de boten uitgezet", zei Kruiser. Kyk eens, Chadglow, zie jij een boot?" (Wordt vervolgd) Singapore n Pladjoe (verb.) Clavella 4 t B Aires. Confid 4 v Kalmar n Stettli Coolhaven 4 te Tenerifle. Corilla 29 va Curagao n Valparaiso. DALERD1JK p 3 Lizard. Delftdijk 2 te Van- ENA p 4 Aden. Erinna 30 v Poelau Samboe n Mlrl. Escaut 4 v Rouaan n Londen en R'dam. Esso A'dam 1 v Aruba n R'dam. Esso R'dam 4 v R'dam n Aruba. GAROET 3 v Tarakan n Sorona. Groote Beer p 4 Perim. HAST I 4 te Goole. Heemskerk 4 v Pt Said n Brisbane. Helder 1 v N York n Pto Ca- bello. Hera 3 te Antwerpen. Hersilia 2 v Pt au Prince n Cindad Trujello. Hestia 3 te Barranquilla. Hudson 4 te Pt Said. JUPITER 7 V Gibraltar n Genua. KOTA AGOENG 4 te Balik Papan. Kota S 3 te Trinidad. Macoma 2 v Pt Sal lam. Maetsuycker 4 te Pt Swettenh rcella 5 te Warnemunde. Marpessa en n Abadan. Mirza 5 te Pladjoe. NESTOR 4 te Hamburg. OBERON 2 te New York. Odysseus 4 te ia. Oranje 4 v A'dam n Batavia. Oi 2 v Kaap Haitien n Mobile. Ovula 1 :lau Samboe. PERICLES 30 v Curagao n Chili. Polydc t Cheribon. Pr. Alexander 4 op 575 i v Kp Rase. Pygmalion 1 te Mobile RIDDERKERK 4 1 Brisbane. Rossum 4 te Kalix (Zweden). SALATIGA 4 v Rangoon n Pacific Coast Sambre 4 v Havre n Parijs. Sarangan 2 te San Francisco. Schiedijk 4 te Penang. Sla mat p 5 Perim. Straat Malakka 5 te Kaap stad Sunetta 4 v Purfleet n Aden. TABIAN 3 te Soerabaja. Tiberius 3 v New Orleans n Bahama-eil. Tjlsidane 1 van Hongkong n Manilla. Trajanus 3 te Hous-t. URMAJO 4 te HuU. VALERIUS 1 te Yokosuka. Veendam 5 te Veenenburgh 4 v Mlddlesbro naar Norfolk r IJSSEL 4 te Guanta. ZEELAND (KRLl 4 op 550 mijl ONO v Zonnewyk 4 te Lorenzo Marque GOUDEN DOCTORATEN LEIDEN. 5 Juli. Vandaag is het vijftig Jaar geleden dat aan deze Universiteit pro moveerde tot doctor ln de Geneeskunde de heer A. A. Ladage, geboren te Leiden en De heer B. R. de Brujjn, geboren te Goes en wonende te Amsterdam, herdenkt van daag het feit, dat hij vijftig jaar geleden aan deze Universiteit promoveerde tot doc tor in de Scheikundè. Woensdag 6 Juli as. zal het vijfUg jaar geleden zijn dat aan deze Universiteit pro moveerde tot doctor in de Godgeleerdheid de heer A. H. Haentjens. geboren te Arnhem en wonende te Baarn. Donderdag 7 Juli as. zal het vijftig jaar geleden zijn dat aan deze Universiteit pro moveerde tot doctor in de Rechtsweten schap de heer H. Polvliet, oud-lid van het Hof van Justitie in West-Indlé, geboren te Utrecht en wonende te Haarlem. PRIJSVRAAG T. H. OVER HUISVES- TING IN HOOGBOUW De afd. der bouwkunde van de T.H. te Delft heeft als prijsvraag een beschou wing uitgeschreven over de problemen, verband houdende met de huisvesting in hoogbouw. De prijsvraag staat open voor alle Ned. studenten. Op 8 Januari 1951 zal de uitslag worden bekend gemaakt De Winnaar krijgt een gouden erepenning. STUDIEBEURZEN. Het departement van onderwijs in Surina me heeft gegadigden opgeroepen voor studie beurzen voor de opleiding tot industrieel arts te Porto Rico. beschikbaar gesteld door de Caraïbische commissie. PROMOTIES UTRECHT, 4 Juli. Gepromoveerd op het proefschrift: „Récherches dans la domelne des substances de croissance". O G de Bruin (geb. te Utrecht) tot doctor in de wis- en natuurkunde. Eveneens tot doctor in de wis- en natuurkunde. G. Smits (geb. te Lochem) op: „Aneurinametabollsme en aneurinedefi- clentie". Een onderzoek naar het voorkomen en vorming van anerurlnapyrophosphaat in bloedllchaampj es ACAD. EXAMENS. LEIDEN. 4 Juli. Gesl: cand-ex Indo- Iraanse taal- en letterkunde de heer A P Kelder te Den Haag. GRONINGEN. 4 Juli. Geslaagd: cand. ex. rechtsgeleerdheid: K. H. Poelman en A. R. Melles. beiden teGroningen. UTRECHT, 4 Juli. Geslaagd: seml-arts ex: F J Wijdicks. A M v/d Putten. H H Kloos. mej B M E Gribbing. J G M Huur man: arts-ex: A K Vos. E H J v/d Heijden: tand-arts ex: H J van Eek. A U Noorden bos; cand Rechten: H J J M Humfeld: apo thekers-ex le ged: H J M van Zijl; idem 2e ged: J H Stehouwer; doet geneeskunde 2e ged: F M L Driessen. mej G van Asselt, A J G Caspers. C J B Vesseur. W C M Wjjn- heymer. J W v/d Berg. W A J Koopen. AMSTERDAM, Gem. Univ.. 4 Juli. Ge slaagd: cand geneeskunde B S Bulstra. H E G M Gemmeke. mej A J ter Haar (cum laude) Leerdam. A U Franswa. mej A Hanja. M N v/d Heyde. R G yan 't Hof (cum laude). mej A Jak. Haarlem. F M Krouwels. Haarlem. I S Levy, H S Muelder, O G Mun- tingha. J H Nijenhuis. L M Retera. J G Ch Reyers, AAM Rubbens, S Schljyeschuur- der. T E Sypkens. Bussum. L Has, J H W Pielage. Y G van der Veen, mej J Ch Week hout. L H Wesseling, H Wetselaar. A W M Wild. L Willet. Bussum: voor zover niet an ders gemeld, allen te Amsterdam. AMSTERDAM. 4 Juli (V. U.) Geslaagd: D C van Geest. Naaldwijk, melo. H J Egglnk, Zeist. A ïmstede, W F H Grashoff, IJmulden, H J Boek- prop Th« G Ringnalda, E J Dondorp, H Voorburg. H D Hardenberg, R Akker er. Utrecht. H Dijkstra. Engwierum: Geschiedenis: J E Rijnsdorp. R'dam aude); Ned. letteren: R G K Kraan, Vlaardlngen: doet Rechten: E ten Tooren, Ommen. A J S v d Berg, A'dam (Vrije Stu dierichting). de dames: AAM van Berkum. P C G Kupsten—Weljma. D M van A Ruttchen. A G M Rijkmans. S tdaal. en de heren: F J Both. J Spronk. B Verkaaik, P Verwelj en C Wil mink; voor viool: de dames L Burmelster. W L I Krootjes: Es vel i M Radioprogramma voor vanavond HILVERSUM I (301) KRO 7.— Nieuws. 7.15 Het kwartiertje van de gitar. 7.30 Dit ls leven. 7.45 Voor de scheep- 7.50 Voor de wederopbouw. 8 8 05 De gewone man. 8.12 Kamer- 9.05 Vragen van deze tijd. 920 Het Radio Philharm. Orkest. 10.45 Avondgebed. Nieuws. 11.15 Gedeelten uit .Jaust'. 12.Sluiting. HILVERSUM n (415) AVRO 7.— Het orkest van Louis Ledrlch. 720 Paris e. 725 Henriette Sala. sopraan en Is Je Rossican. plano. 7.45 De betekenis van het werk van de parlementaire enquête com- sie voor ons volk. 8— Nieuws. 8 05 In Radio zoeklicht 8.15 The Royal Scota ys. 8 45 Circusleven. 9.— Metropole Or- t 9 45 Buitenl. overzicht 10— Parijs» els. 1020 Bresser kwartet 11— Nieuws. 5 Dansmuziek. 11.45 Tweede Peer Gynt Suite. 12.— Sluiting. Wat de radio Woensdag brengt HILVERSUM I (301) NCRV 7— Nieuws. 7.15 Gymn. 7.30 Reveille. 7.45 Een woord voor dag 8— Nieuws. 8.15 Te Deum Lauda- müs. 8.45 Gram. 9.— Bezoek by jonge tle- Morgendienst. 11.— Gram. 11.15 Gram. 11.40 Robinson Cleaver, orgel. 12.— •nenade-orkest. 12.30 Land- en tuinbouw. 1 Promenade-orkest. 1.— Nieuws. 1.15 „Fantasia". 1.45 Rhapsody ln blue. 2.— dsdag van de Bond van Geref. Mannen- tnlgingcn in Nederland. 3.— Nederlands kamermuziek-ensemble. 3.30 Ensemble Lach- Voor jeugdige postzegelverzame- .15 Voor meisjes en Jongens. 5.30 Or- ert. 6— Nederl koren en korpsen. 6 30 Voor de Nederlandse strijdkrachten. 7.— Nieuws. 7.15 Planoduo. 7.30 Het actueel geluld. 7.45 Gram. 7 55 Een goed woord voor goede zaak. 8.— Nieuws. 8 05 Programma proloog. 8.15 Aansluiting met het Concert gebouw te Adam. 10.30 NCRV-kwartet. 10 45 indoverdenking. 11.— Nieuws. 11.15 Ope retteselecties. 12— Sluiting SUM n (415) VARA 7— Nieuwe. 7 18 Muziek bij het ontbijt 8— Nieuws. 8.15 lsen-programma. 8.50 Voor de hulsvrouw 9 30 Waterstanden. VPRO 10— Moeder en kind. 10.05 Morgenwijding. VARA 10 20 Onze 10.35 Als de stofzuiger zwijgt li - Populair nonstop-programma. 12— Accor- eola. 12 30 Land- en tuinbouw. 12.33 Platte nd. 12 38 Orgelspel. 1.— Nieuws. 1.15 Ka nder. 120 MiUersextet 1 50 Gram. 2 Ge- iroken portretten. 2.15 Omroepkamerorkest De Regenboog. 320 De Roodborstjes. 3 50 Waar zwerven wtJT 4 Orkest van de week. 4 15 Voor de kleuter». 4 30 Vragen it vrij. 4 55 Zo de ouden zongen piepen Jongen. 5.15 Malando 5.45 Voor en na l Juli 1863. 6— Nieuws 6.15 VARA-Varle. 6.20 Wassia Krimsky zingt 6.45 Weat-Euro- ippèl op het verantwoordelljkhelds- Chrtsten-Jongeren. 7 15 Nieuws uit VPRO 7 30 Voor de Jeugd 7 45 Uitzending namens de Raad van Kerken ln Nederland. VARA 8— Nieuws 8 05 Dingen dag 8 15 Soc nieuws. 8 20 Omroep- 9 10 Per luchtpost Hoorspel. 10 15 vondprogramma. 10.45 Van boek tot boek 11.— Nieuws 1115 De Hit-kit 1145 I Opnamen van Richard Tauber 12 Slultinf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 3