DE ATOOMKLOK
Ziektenbestrijding in de plantenwereld - nu!
GEKOOKTE BANKBILJETTEN
[oren van Leimuidens Herv. kerk
in restauratie
Hout en leien vervangen door staal en koper
ren het geboomte van het rustige dorp Leimuiden stak de toren van de Ned.
rv. Kerk zijn karakteristieke spits fier de lucht in. Toren en spits waren samen
meter hoog. Drie weken geleden is de spits, waarvan het houtwerk door de
tnd des tijds in staat van ondeugdelijkheid kwam te verkeren, onder bekwame
rbeidershanden gevallen. Eind Juli reeds zal Leimuiden de toren in nieuwe
üster mogen begroeten.
De Ned. Herv. kerk
Een Leimuidenaar stelde ons een afbeelding ter beschikking
Leimuidense kerk, die indertijd door brand werd
vesten de tegenwoordige kerk in de 19de
zaalkerk,
opschrift op de voorgevel
ibouwd op de fundamenten vai
ude kerk, die door brand werd
oes't. De kerkruimte geeft een houten
ngewelf te zien, terwijl verder
•eekstoel met de koperen doopbekken-
Duder. de koperen lezenaar, de heren-
kaarskronen de aandacht
a gen.
Was de spits van de toren, die, zoals
vele gemeenten, eigendom is van de
irgerlijke gemeente, dus van hout,
s zal het houtwerk worden vervan-
door staal. Een koperen bedekking
de plaats van de bekende leien
Het totale gewicht van het staal be
draagt 3500 kg. van het koper 300 kg
de binten, die in de toren
aangebracht ter ondersteu-
de spits, eveneens enige
honderden kilogrammen.
De koperen bal, het ijzeren kruis e
koperen haan ondergaan ook restau-
e. De bal heeft een middellijn van
Het werk wordt uitgevoerd door de
ie- van Haasteren te Leimuiden
onder toezicht van de gemeente-
chitect. de heer J. Beijloo. De r*
beloopt een bedrag van ongeveer
1000. De heer Van Haasteren vertelde
nog. dat de spits, waarin tien m3
was verwerkt, in 1923 voor 't laatst
werd nagekeken. De nieuwe toren zal.
wat de uitwendige vorm aangaat, gelijk
zijn aan. de oude.
lm de bezettingstijd is de klok geroofd.
Zij keerde niet terug, zodat de gemeente
besloot een klok te doen vervaardigen.
Als de torenrestauratie zal zijn voltooid,
wordt de klok, die reeds is gearriveerd,
op haar plaats gebracht. Zo zullen straks
de Ned Herv. kerk en de gemeente-
toren weer een aantrekkelijk geheel
Het meest nauwkeurige uurwerk ter wereld
In Amerika heeft men een totaal nieuw soort klok geconstrueerd, die men atoom
klok noemt, omdat haar tijdaanwijzing uiteindelijk gebaseerd is op bepaalde perio
dieke gebeurtenissen, die zich in het binnenste der atomen, de bouwstenen der
materie afspelen. Deze klok wijst met groter nauwkeurigheid de tjjd aan
welk uurwerk ter wereld ook. Zij is zelfs nog nauwkeuriger dan de zgn. kwarts-
klokken, die men o.a. gebruikt om heel precies het radio-tijdsein aan te g<
Onze eenheid
d.i. de tijd, waai
maal om haar a:
aarde is dus onze
nooit stilstaat
ran tijd is het etmaal,
in de aarde juist
draait. De draaiende
oerklok, die, omdat zij
steeds met dezelfde
constante snelheid door blijft draaien,
tevens de standaardklok is, waarmee alle
andere klokken regelmatig worden ver
geleken. Maar volmaakt regelmatig en
constant is die draaiing der aarde toch
ook weer niet, want door de wrijving, die
tengevolge van eb en vloed in ondiepe
zeeën optreedt, wordt zij bijv. een weinig
vertraagd. Bovendien treden soms
selinge en onregelmatige veranderingen
in de draaiing op, die men helemaal niet
kan verklaren.
De werking
Binnen de atomen vinden trillingen
plaats met een constantheid, die vele
malen groter is dan die van de trillende
kwartskristallen, welke men in kwarts-
klokken gebruikt en die ook de regel
maat van de om haar as draaiende aarde
overtreft. Deze bijzonder grote nauwkeu-
igheid en constantheid van dit natuur
gebeuren binnen de atomen hebben
enkele natuurkundigen van het „National
Bureau of Standards'' 'shington op
het idee gebracht hiei - constructie
type k!< laseren. Als
stof, ,die de meest gesc itoomtrillin-
voor een derge n atoomklok
kunnen leveren, kyien zij ammo-
niakdamp, waarin per seconde circa 24
milliard trillingen plaats vinden.
De gang van zaken is nu in het kort
deze. dat men met een trillend kwarts-
kristal ultra korte golven opwek-J, welke
nauwkeurig mogelijk dezelfde golf
lengte (ongeveer 1 Yt cm) hebben als die.
elke van de ammoniakdamp afkomstig
Twee Spitfires verongelukt,
piloten gewond
In beide gevallen motorstoring
de oorzaak.
Gisteren omstreeks 11 uur möest de
J. Eden, wegens motorstoring een
lodlanding maken met zijn Spitfire,
n de vliegbasis Twente. Het toestel
irtte neer aan de rand van een weide
Usselo en sloeg tweemaal over de kop.'
jide vleugels braken af en de romp
hoof nog 40 meter door, doch vloog
et in brand. Met een ijzerzaag werd de
loot bevrijd. Met diepe vleeswonder.
d hij naar Enschede vervoerd. Zijn
estand is bevredigend
ok de Spitfire H 32 moest gistermorgen
noodlanding maken en wel by
erlohn op Duits gebied in de Britse
De tweede luit. H. J. Folmer
erd licht gewond en opgenomen i
•kenhuis te Minden. Het toestel
vaar beschadigd. Ook nu
otorstori-ng de 'oorzaak.
HEOR1E EN PRAKTIJK
IN HET SCHAKEN
e willen allerminst beweren, dat het,
goed te schaken, niet nodig
althans een behoorlijke ondergrond
theoretische kennis te bezitten. Hoe
ondiger kennis van de theori
steun ibij lonze schaatopractijk. Die
van de theorie vooral niet op te
itten als een groot aantal uit het hoofd
leerde rijtjes zetten.
Hoofdzaak is het kennen en
jjpen van algemene regels en kenmer-
Een speler met 6chaakaanleg (hoofd-
en toegerust met goed begrepen
retische beginselen, kan en zal het
brengen. En zelfs met deze „theorie-
ondwet" is 'het vaak eigenaardig ge
ld! We zullen ons dienen te beperken
enikele voorbeelden. Voorbeelden i
t de theorie voorschrijft en waar
iktijk dan ineens maling aan heeft.
Jen van de alom bekende regels luidt:
Ireng de dame -vooral niet te gauw in
spel". Temidden van alle nog aan-
szige lichte stukken dreigt zo gauw het
dat ze verloren gaat.
De grote Aljechin wist dit natuurlijk
k En hij speelde bijv. deze partij:
Wit: dr A. Aljeohin.
Zwart: H. Wolf.
Tournooi te Pistyan 1922.
d2d4, d7d5; 2. Pgl—f3, c7—c5;
c2c4, c5Xd4; 4. c4xd5, Pg8f6; 5.
Jxd4, a7—a6; 6. e2—e4! (offert e4 om
te behouden. Maar de d-pion is dan
isoleerd en ,de theorie" waarschuwt
artegen. Toch speelt Aljechin 't>; 6.
6xe4; 7. Ddl—a4t (tegen de algemene
gel hierboven genoemd!) 7Lc8
8. Da4b3, Pe4—c5; 9. Db3—e3 (dat
n.b. 3 zetten achter elkaar met
lfde stuk en dat in de opening. Ook al
gen de -theorie!) 9g7g6; 10. Pd4
Dd8c7; 11. De3—c3! Th8—g8 (om b4
et Lg7 te beantwoorden); 12. Lel—e3,
b6; 13. Pbl—d2. Lf8—g7; 14. Le3—d4,
!7xd4; 15. De3xd4 Hoe is, na dit
flhaald spotten met de aloude, geves-
gde -theorie, de situatie! Met Le2 en
"I is wits ontwikkeling voltooid, wit
ft twee open lijnen voor zyn torens,
nwart kan niet meer rockeren, en
1 d-5 belet verdere ontwikkeling. Er
ilgde nog: 15Ld7—bó; 16. Lf-lxbö,
IX.b5; 17. 0—0. Ta8—a4; 18. b2—h4, Dj?7
- !Q. a2a3, Pb8—d7; 20. Tfl—el.)
e8—f8; 21. dó—d6!, Pc5—e6; 22. TelX
(stormrijp), f7xe6; 23. Pf3gó, Dd8
(op 23eó; 24. Ddó, De8; 25. Pe6t.
f26. Pc7t, Ke6; 27. Df3t); 24. PgóX
Kf8—f7; 35. Pe6—g5t, Kf7—f8; 26.
dó, Tg8g727. Pg5—e6t, met her-
ering van de kwaliteit. De plus^pion-
men. Na nog enige zetten gaf
'art op.
De Antwerpse Fordfabrieken pro-
thans 40 wagens per dag en de
hryslerfabrieken 24 personenauto's, als-
ede 3 tot 4 vrachtwagens. Tot 1 Juli is
productie door orders verzekerd.
De toren van de Ned. Herv. Kerk te Leimuiden is spitsloos. De dorpers vinden
het steigerwerk en alles, wat zich er in afspeelt, wel interessant, maar ze
verlangen toch naar het moment, dat het laatste latje naar beneden komt.
En dat zal wel ongeveer eind Juli zijn. Foto N. van der Horst.
„Zo'n korte-golf-uitzending wie
luistert daar nu naar?"
Er zit toch meer in dan men zou denken
Zo'n korte-golf-uitzending, wie luistert daar nu eigenlijk naar?" Deze vraag
ordt de heer G. Sluizer, programmaleider van de P.C.J.-zender, meerdere malen
gesteld en hy poneert haar daarom ook in zijn bijdrage in het jaarverslag
de stichting Radio Nederland Wereldomroep 1948.
Het antwoord dat hij geeft, illustreert
voldoende de belangrijke positie en het
een dergelijk instituut. De heer
Sluizer antwoordt, dat die korte golf er
de planter in Indonesië, die wil
weten, wat. er in het moederland ge
beurt; de landgenoot in Centraal-Afrika,
die naar concerten van het Concertge
bouworkest verlangt; voor dat Neder
lands schip in de Stille Oceaan, waar de
bemanning zich rond de luidspreker
schaart by een voetbalwedstrijd Neder
landBelgië; voor het consulaat in Chi-
iemand de nieuwsberichten uit
Nederland noteert.
Maar niet alleen voor hen is de korte
golf het verbindingsmiddel by uit
nemendheid met het verre plekje grond
de Noordzee. Dagelijks komen bij
de Wereldomroep tientallen brieven uit
alle delen van de wereld vertellen,- dat
Braziliaan geniet van ons Concert
gebouworkest, dat een Nieuw-Zeelander
causerieën over onze landbouw „most
interesting" vindt, dat men in Spanje
goede informaties waardeert, dat
Voor-Indiër met heel zijn familie j
trouw naar ons Happy Station-program-
luistert, dat een Amerikaan uit San
Francisci* de uitzending over onze In
donesische politiek met belangstelling
heeft gevolgdook al is hij het er
i historische feiten worden per
korte golf wereldkundig gemaakt. We
denken aan de vele internationale con
ferenties, die in 1948 in Nederland heb
ben plaats gevonden, de gebeurtenissen
rond de trooniwisseling, waarlbyi tiental
len landen, dank zij de Wereldomroep
medeleefden. Zo vond men ook in de
afgelopen jaren en tot op heden in de
republikeinse pers op Java dikwijls aan
het begin van een artikel: „PCJ
meldt
Zonder zich er rekenschap van te
geven luisteren honderdduizenden in
Nederland oojc schier dagelijks
korte-golfuitzendirigen, want aldus moet
men toch het Strijdkrachtenprogramma
uit Batavia en het praatje over de Ver
enigde Naties van Bernard Person noe
men, ook al worden deze uitzendingen
gerelayeerd door Hilversum I of II. Een
der zeelieden schreef onlangs, dat hij
In India meerdere malen gehoord had,
men van Holland slechts „cheese en
PCJ" kende. Sluizer besluit met de op
merking: „Wel, er zit toch wel meer in
an men zo zou denken."
In 1948 werd iedere dag 2*\ uur naar
Indonesië, 2% uur naar Zuid-Afrika en
.iur naar West-Indië uitgezonden in
het Nederlands. Verder zal zo spoedig
mogelijik aan de reeds toestaande uitzen
dingen in het Engels en Spaans een
Frans programma worden toegevoegd.
Hetzelfde wordt opgemerkt ten aanzien
de Oosterse talen, met name Ara
bisch en Hindoestani.
Het verslag spreekt voorts van een
nijpend tekort aan ruimte, zowel voor
uitzendingen als voor administratieve
doeleinden. Het gebouw aan de Botha-
laan in Hilversum is te klein. Ernstiger
wordt genoemd, dat de kor'.e-golfzenders
niet de kraoht kunnen optorengen, nodig
zich te kunnen meten met de hyper
moderne 100 zenders, die thans in
steeds groter getale de internationale
aether bevolken. Maar alweer is er hoop.
t er zijn plannen ontworpen voor
algehele vernieuwing van het Neder
landse zenderarsenaal op de korte golf.
aantal personeelsleden steeg tot 103.
De uitgaven voor alle diensten van de
Wereldomroep, uitgezonderd het beheet,
de exploitatie der zenders, bedroegen
totaal f 1.350 000, d.i. f275 per pro
gramma-uur, hetgeen aanzienlijk minder
is dan bij de binnenlandse omroep, waar
kosten op ongeveer f900 per pro
gramma-uur worden becijferd.
zijn. Deze ultrakorte, beter: microgolven,
laat men door een buisje met ammoniak
damp gaan, waarbij een uiterst vernuftige
eleetronische inrichting er voor zorgt,
dat, als de microgolven door welke
zaak ook de neiging zouden hebben,
trillingsgetal te veranderen, dus niet meer
volmaakt nauwkeurig met het aantal
trillingen van de ammoniakdamp zouden
overeenstemmen, dit niet alleen wordt
geconstateerd, maar ook gecorrigeerd.
Bij het gaan van de microgolf door a
moniakdamp wordt haar trillingsgetal
dus voortdurend gelijk gehouden
van de trillingen in de ammoniakdamp.
Daarmee wordt ook het kwartskristal,
dat de microgolf opwekt, op de juiste
trillingstijd gehouden en wordt tevens de
tijdaanwijzing óp de atoomklok constant
gehouden. Want deze vindt plaats door
middel van electrische klokken, die net
als bij alle kwartsklokken door de tril
lingen van het kwartskristal worden ge
regeld. Eén klok geeft de uren, minuten
seconden aan; een tweede,
ciale synchroonklok, geeft de onderdelen
der seconden aan en wel met een derge
lijke nauwkeurigheid, dat men zelfs
schillen van nog geen 0,005 seconde met
de astronomische tijd kan aantonen.
De nauwkeurigheid en constant
heid van de atoomklok overtreft die
van onze moederklok, de draaiende
aarde, met het tien- tot honderdvou
dige; zjj bedraagt minstens één op de
tien millioen, d.w.z. in vier maanden
loopt de atoomklok hoogstens één
seconde vóór of achter. In theorie
kan zy zelfs een nauwkeurigheid
van 1 op de 10 milliard bereiken,
zodat zü dan in vier maanden niet
meer dan Ö.001 seconden vóór of
achter zou lopen, d.i. nog. géén se
conde in de driehonderd jaren!
De atoomklok is nu niet bepaald ee
apparaat, dat geschikt is om in iedere
kamer geplaatst te worden. Dit behoeft
echter helemaal niet jammer te
vinden, want aan de verregaande nauw
keurigheid, waarmede de atoomklok de
ijst, heeft vrijwel niemand be
hoefte, behalve dan enkele astronomen
de radiotechnici, wier taak het is, be
paalde uit te zenden golflengten constant
te houden.
van die technische gebieden, waar
vooral op aankomt, de tijd en het
aantal trillingen per seconde met de
grootst mogelijke nauwkeurigheid te kun-
ïen meten en regelen, is de radio, inclu-
iief televisie en' radar. Vooral voor het
vliegwezen zal de atoomklok van veel be
lang kurinen zijn. Want elk vliegtuig,
waar ter wereld het zich ook bevindt, zal
ten behoeve van zijn zend- en ontvang-
installatie met grote nauwkeurigheid de
juiste golflengte moeten aanhouden, wil
het herkend worden en zijn communicatie
met vliegtuigbases e.d. kunnen onderhou
den. Misschien zal hét wenselijk zijn op
verschillende plaatsen op 'aarde atoom
klokken op te stellen om de vliegtuigen
aldus de gelegenheid te geven overal ter
wereld met grote nauwkeurigheid een
standaard aantal trillingen te ontvangen
daarmee hun eigen golflengte con
stant te houden.
(Van onze deskundige medewerker, de
heer G. Docter, te Rynsburg.)
In de jaren na de oorlog is de ziekten
bestrijding in de plantenwereld verrijkt
iet tal van nieuwe middelen. Enkele
wan wil ik even nader bekijken.
In de fruitteelt heeft men al ze
bereikt met de ziektenbestrijding- Zonder
de bestaande middelen zou het met d«
productie van kw-aliteitsfrui-t nog niet zc
best zijn. Ook in de groenten- er
bloementeelt worden thans zeer veel be
strijdingsmiddelen gebruikt. Telkens
komen er nieuwe bij. Daarom is het goed
op enkele belangrijke de aandacht to
Het beste middel tegen insecten i:
'arathion (E.605 preparaten). De
Coloradokever is betrekkelijk ongevoe
lig. Het middel kan verstoven of ver
spoten w-orden. Het percentage werk-
bestanddeel loopt bij de verschil
lende handelsmerken nogal uiteen, zodat
met de bepaalde voorschriften
elk merk rekening moet houden. Som
mige spuitmiddelen laten vlekken op de
bladeren achter. Gebruiken we echter
het geëmulgeerde spuitmiddel, dan is dat
niet het geval. In de bloementeelt is het
te bevelen geëmulgeerde Para-
thion te gebruiken. Tegen alle insecten
kan het gebruikt worden in de bloemen
teelt- In de groente- en fruitteelt mag
deze middelen alleen gebruiken tot
4 weken voor de oogst. Ter bestrijding
de draaihartigheid in de kool werd
tot nog toe steeds pyridinezeep ge
bruikt. Parathion is echter minstens zo
goed en aanmerkelijk voordeliger. Het is
de tijd weer voor spuiten om deze
draaihartigheid. die veroorzaakt wordt
door de koolgalmug. tegen te gaan.
Het. mag tijdens het spuiten
Het was op een Zaterdag, dat
nemertje, wonende in een der vele dorp
van Zuid-Holland, zuchtend
echtelijke bed verliet om zich aan
dagelijkse arbeid te begeven. Zijn vr
had zich reeds geruime tijd tevoren
de koesterende warmte van het bed ont
trokken om zich met vrouwelijke ijver
op de wekelijkse was te wërpen. Geeu
wend begaf de bouwer zich naar do
plaats waar hij na gedane arbeid zijn
werkjasje ophing, doch met enige
gerustheid constateerde hij, dat zijn jasje
niet op de gewone plaats hing. Niet' dat
het jasje zo kostbaar was. maar de por
tefeuille had hij er in laten zitten
die portefeuille bevond zich een groot
deel van zijn bedrijfskapitaal, nl. tien
bankbiljetten van honderd gulden.
.Vrouw, heb jij mijn werkjasje
hangen?" was toen zijn hoopvolle vraag,
i man, dat jasje was zo vuil, dat ik
naar in de wasmachine heb gestopt.
Hier heb je een schoon werkjasje".
i een razende schoot de man op de
wasmachine af om zijn jasje uit het ap
paraat te redden en zijn vrouw zag met
erwondering aan. dat hij zijn handen
an het hete water brandde.
Uit de verwijten van haar man bleek
haar al gauw, welke ramp er was ge
schied en ze kon zichzelf wel om haar
hoofd slaan, omdat zij verzuimd had de
zakken van het jasje om te keren, al-
is dit kledingstuk aan de reinigen-
- in dit geval vernielende wer
king van de wasmachine toe te vertrou-
De wasmachine werd onmiddellijk
stop gezet en met pijnlijke zorg viste de
,v uit het hete water een brijachtige
papiermassa, zijnde de overblijfselen v<
fel betreurde tien bankbiljetten,
man deed, wat men altijd in moei
lijke gevallen doet, hij ging naar de po-
van zijn woonplaats en vertelde
daar zijn droevig wedervaren, waarbij
hij met hopeloos gebaar het door hem
medegenomen papierpapje toonde.
Nu wil het geval, dat de politiecom-
mandant ter plaatse de zoon is van een
der personeelsleden van de Haagse tech
nische opsporings- en herkenningsdienst.
Deze vader was juist bij zijn zoon op
bezoek en hoorde het sombere relaas
mede aan. Hij vertelde zijn zoon, d
door de chef van genoemde dienst,
hoofdinspecteur W„ reeds enkele mal<
soortgelijke gevallen waren behandeld
hy vermoedde, dat génoemde hoofd
inspecteur zich ook voor dit geval wel
interesseren. Zijn zoon verzocht hem
daarop de zaak aan de heer W. voor te
leggen en gaf hem daartoe de overblijf
selen van de bankbiljetten mede. Hierby
voegde hy ook de stukjes papier, welke
hij met een fijne zeef later uit het water
de wasmachine had opgevist.
Op deze toevallige wijze kwam deze
zaak dus bij de Haagse politie terecht.
De heer W. nam een duik in de stoffe
lijke resten van wat eens onder meer
de portefeuille hadden zich nog an
dere, minder waardevolle papieren be
vonden eén kapitaal van duizend gul-
/as geweest en bij rapport legde hij
de resultaten van zijn onderzoek vast.
Uit dit rapport nemen wy het volgende
„Opheb ik ontvangen vaneen
papiermassa van een hoeveelheid Neder
landse bankbiljetten. By deze biljetten
zouden er tien van honderd gulden zijn
Bij onderzoek bleek, dat op slechts
enkele stuk jee pepiar nog
van kleurdruk aanwezig waren; aa
achterzijde van een dergelijk stukje pa
pier is geen kleur of tekening te onder
scheiden.
Onder deze resten is geen stukje v
op serieletters met een getal voorkomen.
Overblijfselen van bankbiljetten var
andere waarde dan honderd gulden zijn
niet aangetroffen".
In totaal werden er vijf stukjes gevon
den, waarvan met zekerheid kon worden
verklaard, dat zij afkomstig waren
drie verschillende biljetten, doch de
overige deeltjes hadden mogelijk tot
dezelfde biljetten kunnen behoren,
papiermassa en de vijf daaruit te
schijn gekomen deeltjes papier werden
gefotografeerd, waarna het rapport met
de foto's werd voorgelegd aan <je Neder
landse Bank te Amsterdam.
De aannemer, die de duizend gulden
al afgeschreven had, werd van de stand
van zaken op de hoogte gebracht en
vrezen en beven wachtte hij de beslis
sing van de Nederlandse Bank af. Groot
was zijn vreugde, toen hem enige tijd
later vijfhonderd gulden werd uitbetaald,
tweehonderd gulden meer dan waarop hij
had durven rekenen.
In zijn gezin worden sedertdien alle
kledingstukken van onder tot boven be
keken, alvorens ze in het reservoir var
de wasmachine worden geworpen.
ALLE GEROOFDE LOCOMOTIEVEN
UIT DUITSLAND TERUG.
Blykens het derde verslag van het
Commissariaat voor de Nederlandse eco
nomische belangen in Duitsland, zijn alle
geroofde locomotieven, rijtuigen en
groot aantal goederenwagens terug, als
mede nagenoeg alle tramwagens. Van de
3354 geroofde schepen zijn er 2200 terug.
Van 500 is de verblijfplaats onbekend. To-
is onze vordering 25.7 milliard. Daar-
is thans f 389 millioen gerestitueerd
(12 pet.).
De p.-f. bü de R. v. Cassatie conclu
deerde tot verwerping van het beroep
de ter dood veroordeelde Amster
dammer H. E. de Gruyter, die bij de
D. en de Grüne Polizei werkte.
In A'dam is, 56 jaar oud, overleden
de hoofdstationschef-inspecteur le kl. der
N. S., aldaar, J. J. Visser.
Een brand heeft Woensdagavond
deel van de nieuwe gebouwen van
.Agence Maritime Internationale"
Antwerpen verwoest, met grote v<
raden rubber en katoen.
Engeland heeft thans officieel
Poolse nota verworpen, waarin tegen de
arrestatie op het ss. „Batory" van de
'st Gerhardt Eisler werd gepro-
Notaris D. C. van Werkum te Hein-
kenszand is op verzoek eervol ontslagen.
Dezer dagen zullen de telefoon
kabels tussen .Noord-Holland en Texel,
evenals die tussen de andere Wadden
eilanden, worden nagezien.
Vincent vertrok gisteren per
K.L.M. naar Zürich om deel te nemen
een festival van de Basler Sang-
Nadat (zoals gemeld werd) 49 Friese
coöp. zuivelfabrieken geheel t.b.c.-vrije
melk zyn gaan leveren, zullen nu ook
tien fabrieken in Drente, een aaneen
gesloten gebied vormende, geheel vrij
ven tb.e.-besmetting. I
Parathion niet te koud zijn. Ongeveer
70 gr. F. is de beste temperatuur. Aan de
andere kant moet men voorzichtig zijn
met bladverbranding, welk verschijnsel
op kan treden bij te felle zonbestraling.
Op zonnige dagen moet men daarom nie:
te vroeg spuiten.
Parathion is minstens zo vergiftig als
nicotine. Geconcentreerde dampen
zyn voor de ademhalingsorganen
gevaarlijk. In de groenteteelt wordt ook
veel gebruik gemaakt van H E.T.P.-
m i d d e 1 e n. zoals Lirohex, Mortopal,
Vapotone enz. Deze middelen zijn even
giftig als nicotine, maar ze hebben voor
groenten het grote voordeel, dat ze na
het gebruik snel hun giftigheid verliezen.
Het klaargemaakte middel moet dan ook
direct verspoten worden. Op sla zijn er
bijv. behoorlijke resultaten mee te be
reiken, als de sla nog geen krop vormt
en ais de luis er net in valt. Dit is
te zien aan de vele exemplaren
vleugels. De latere generaties verliezen
de vleugels. Zit er veel luis in sla, die al
een behoorlijke' krop heeft, dan is er
weinig meer aan te doen.
De H.C.H. of 666-pveparaten zijn uit
stekende middelen tegen veel insecten
soorten. In de groenteteelt worden deze
middelen weinig gebruikt, omdat
muffe, onaangename smaak aan de ge
wassen geven. Een handelsmerk
deze preparaten is Hexyclan. Thans ge
bruikt men dit middel vaak tegen onge
dierte in de grond- Ritnaalden of koper-
nen, emelten, aardrupsen en mil-
lioenpoten worden er door gedood. Het
middel bevat dan een zware draagstof,
zodat het niet stuift, maar direct op de
grond valt. Men harkt of schoffelt het
middel in. Men mag op deze grond
binnen twee jaar niet terugkomen
wortel- en knolgewassen, zoals aard
appels. bieten, kroten en peen. Deze
producten worden op deze grond onge
nietbaar.
D.D.T. en nicotine zijn ook nog steeds
uitstekende middelen tegen bepaalde
ongedierten. In de bloemisterij laat ver
spoten D.D.T. soms vlekken op de blade
ren achter of verlaagt de handelswaarde
door blad- en bloembeschadiging- Dit
laatste is het geval bij het gebruik
geëmulgeerde D.D.T.
VRIJDAG 10 JUNI 1940
Een Juni-menu
In Juni hebben we de nieuwe haring,
volop voorjaarsgroenten en het eerste
verse fruit: dit zijn wel levensmiddelen,
waarvan we volop profiteren moeten! Bij
onze nagerechten ruimen we dan nog
liefst een grote plaats in voor melk, kar
nemelk en yoghurt. Met deze ingrediën
ten'kunnen de maaltijden in de zomer
fris en smakelijk worden, zodat ook bij
warm weer iedereen met eetlust aan
tafel komen zal.
Een weekmenu in Juni zou er als volgt
uit kunnen zien:
Zondag: heldere groentesoep. tuin
bonen. varkensvlees, aardappelen
custardvla met aardbeien;
Maandag: bloemkool, koud vlees, over
gebleven van Zondag en jus. aardappelen
vruehtengruel;
Dinsdag: sla. nieuwe haring, gebakken
aardappelen gort met stroop-saus;
Woensdag: stampot rauwe andijvie, el
havermoutpap:
Donderdag: spitskool, gebakken lever
worst, aardappelen yoghurt:
Vrijdag: gebonden spinaziesoep wor
teltjes. vis, aardappelen, peterseliesaus:
Zaterdag: zomerbfetjes, bruine bonen,
aardappelen karnemelksepap.
Wij laten hier enige zomerrecepten
sor vier persoenen volgen:
Aardbeien-nagerecht:
4 beschuiten. 500 g aardbeien, suiker,
a liter yoghurt.
De beschuiten beleggen met gewassen
i schoongemaakte aardbeien en wat
suiker over de vruchten strooien. Elka
beschuit op een bordje of glazen schotel-
e leggen. De yoghurt opkloppen met
at suiker en over iedere beschuit een
deel ervan gieten. Ze garneren met wat
achtergehouden aardbeien.
Groentesoep met rijst:
IVa liter water. 1 mergpijp, wat zout,
35 g rijst. 100 g gemengde soepgroenten,
(wortel, prei. ui. doperwtjes, bloemkool,
selderij, peterselie, peultjes), aroma, bo
ter of margarine.
Van het water met de mergpijp en wat
zout bouillon trekken. De soepgroente
>ren in de boter of margarine en
deze. evenals de gewassen rijst, aan de
bouillon toevoegen. De soep Vi uur zacht
jes laten doorkoken. De soep op smaak
afmaken met wat gehakte peterselie en
Groentekoekjes: (4 stuks als voor
gerecht of bij de koffietafel).
125 g soepgroenten. 25 g (plm. 3 eet
lepels) bloem. Va dl (2Vs eetl.) water, iets
•oma, zout, wat boter of margarine.
De groenten wassen, fynsnijden (men
kan ook gesneden soepgroente nemen) en
met het water met een weinig zout een
paar minuten koken, zodat ze nog knap
perig blijven. De groenten vervolgens la
ten uitlekken.
De bloem aanmengen met het water tot
•n gladde massa Wat aroma en zout
toevoegen en de groente hierdoor mén-
gen. Van deze massa in de koekenpan
met wat boter of margarine koekjes bak
ken.
Gecombineerde manoeuvres
in het Moezeldal
Volgens de New York Times van giste-
in zullen eenheden van de luchtmacht
i kleine onderdelen van de landmacht
der V.S. in het laatst van September met
troepen van Frankrijk, Engeland en de
neluxlafi-den manoeuvres houden
het Moezeldal tussen Koblenz en
Mainz. De troepen van de Beneluxlanden
zouden alleen in de verte meedoen,
binnen de eigen grenzen. Van bevoegde
Ned. zijde kon men hieromtrent nog geen
nadere gegevens verstrekken.
Mr J. Wiethoff is op verzoek eervol
ontslagen als pl.v. rechter in de A'damse
rechtbank.
Ter haring - de wijde zee vooruit!
Varenhet zit de Katwijker in 't
hart. Geen wonder, dat hét grote mo
ment, de eerste uitvaart van de haring
vloot, zo intens wordt beleefd door jong
en oud. De ouderen, die nog eens de her
inneringen ophalen uit de tijd van
oude bomschuiten, en de jongeren, die
deze dagen over niets anders spreken dan
over loggers, motoren en nieuwe haring:
En niet te vergeten de spanning, die er is
over de kansen van de jagers.
En eindelijk is het zoverhet zee
gat uit! Koers: Noord. Ruim anderhalve
dag zullen de „karren" volle kracht voor
uit draaienop jacht naar de ziluerem
buit!
Saai, die uitvaartIntegendeel, vol af
wisseling. Rond om je heen overal log
gers, die, zich losgemaakt hebbende uit
de gezamenlijke start, uitwaaieren over
de grote zee en diep hun neus door de
golven laten snuiven. Allen in Noorde
lijke richting. Sommigen loop je in en
stoom je voorbij. Groeten over en weer:
„Goeie stoom en goeie visserij!" Weer
anderen hebben een zwakkere broeder uit
hun combinatie op sleeptouw genomen
en proberen zo de strjjd te volgen. Bak-
die hun zeilen hebben bijgezet en dan
gaat het letterlijk en figuurlijk „voor
het lapje". Hierboven een plaatje van de
„Kees" (KW 124), die z'n best doet voor
aan de kop van de Katw(jkse vloot te
Ondanks het druilerige weer en regen
vlagen is het een genot deze uitvaart
mee te maken. Het contact met de wal
is reeds lang verbroken door het zware
wolkendek, dat ieder vergezicht ons ont
neemt, maar toch krijgen we nog een ver
rassing, een laatste groet, wanneer laag
over onze masten de Dakota heen raast
en wij de wuivende handen voor de
raampjes beantwoorden met een krach
tige stoot op de fluit (waar ze natuurlijk
niets uan hoorden).
Wanneer we na het middageten boven
dek komen, is de zon doorgebroken en het
is nu zelfs een feestelijk gezicht! Blinkend
wit kuiven de golven. En de schepen,
keurig opgeschilderd en tot in de puntjes
opgetuigd, jagen over de grote vlakte.
_Z^Zlpooien ze het boegwater ver van
zich af. Trots, omdat ze doel uitmaken
de prachtige Katwijkse vissersvloot,
die toch niet verdient, steeds r:"
DE HARINGVISSERIJ IN WOORD
EN BEELDzo zouden wij deze
serie praatjes bij plaatjes kunnen
noemen, die we vandaag en morgen
beginnen en voorlopig elke Vrijdag en
Zaterdag zullen voortzetten. Men zou
bü sommige artikeltjes ook kunnen
spreken van de „avonturen der Baline
zen", maar die titel gaat toch voor de
hele reeks niet op!! Want vanzelfspre
kend zal de Katwijkse fotograaf Dick
Kr up t ZO onderdehand veel vertellen
van het leven aan boord van de KW
129 (Bali), doch dan toch niet omdat
het de Bali is, maar wel omdat het
over de harin'gvissery gaatnatüür-
lijk de haringvisserij met een Kat
wijkse logger. Om onze lezers wat tot
„rust" te doen komen, hebben
even met het plaatsen van de serie
wacht. Buitenstaanders zouden mis
schien menen, dat het nieuws daar
door is verouderdde ingewyden
weten wel, dat het elke dag „niei
is, wat zal worden beschreven. Omdat
het elke dag wéér zo gaat! Behalve
uiteraard de spanning om de Eerste
Nieuwe. En: avonturenja ook
hebben ze op de Bali beleefdOok
daarvan zal de heer Krup: ons i
tellen.'