Jïiettiue £riJtsrt)e (L'cmraul
Grote dag voor Bodegraven: de eerste
Meikaas aangevoerd
-g&fü* e& TEO'/to*/
Wist U
WOENSDAG 8 JUNI 1949
BUREAUX: Hogewoerd 103.
Dir. en redactie Tel. 20408. Abonne
menten Tel. 22710. Advertentieafd.
Tel. 23375.
Postrekening 58936.
ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal;
1.35 per maand; 0.32 per week.
ADVERTENTIËN: f 0.18 per millmeter
(Bq contract belangrijke korting).
Dertigste jaargang No 7833
HOOFDREDACTEUR: Dr E. D1EMER
CHEF-RED.: H. W. J. ENSERINK
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJK-^ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stuntoasticft Is ghebltü en
mya bert to tcyfjcttspctf
Enquête-commissie
lichtte de sluier
Zie pag. 3
Commissaris der Koningin opende de
feestelijke voorjaarsmarkt
(Van een onzer verslaggevers).
„Maken wij deze partij samen?" Een gebruinde, verwerkte hand heft zich.
„Die prtjs zint me niet. Ik zeg je dat hjj„Als hij je ze voor die prijs laat,
is hij een dief van zijn eigen gezin! Sla toe en je hebt ze!" Nog een korte
aarzeling en een andere hand zwaait op. Een klap een geprevelde conditie
omzwaaien der armen en nóg een klap. De leek staat er niet-bcgrypend naar
te kyken, maar na nóg een klap en nóg een, gaat het zeil weer over de wagen:
een partij goudgele boerenkaas is verkocht. De boer veegt zich het zweet van
het voorhoofd, want 't is warm. Hy kykt om naar moeder-de-vrouw, maar die zit
al achter een bakje koffie, in gezelschap van vele andere boerinnen
Het is kaasmarkt in Bodegraven. En open rijtuigen begeleiden. In die rijtui-
niet zómaar de wekelijkse kaasmarkt, gen zijn gezeten de
neen, vandaag, op de eerste Dinsdag in
Juni, is het een bijzondere dag.
De eerste echte Meikaas wordt aange
voerd en de Marktcommissie heeft daar
om een feestelijke voorjaarsmarkt geor
ganiseerd. De commissaris der Koningin
in de provincie, mr L. A. Kesper, heeft
zijn voorgenomen bezoek aan de ge
meente op deze dag gesteld en dat geeft
het geheel een officieel tintje.
Voor Bodegraven is het vandaag
soort Pinkster-drie: de scholen hebben
nog vacantie en de bedrijven en kanto
ren hebben zoveel mogelijk vrijaf ge
geven.
Hoe heerlijk, dat het, na al die koude
weken, nu ineens zulk prachtig
Want nu wapperen de vlaggen des te
kleuriger, nu zijn de dorpelingen al voor
dag en dauw, in 't Zondagspak gestoken,
op straat en komen de gele kaasbrikjes
licht en vrolijk aangereden in de zonnige
morgen.
Het is druk en rumoerig in Bodegra
ven. want ook de goederenmarkt, die
maandelijks zal worden gehouden, is van
daag voor 't eerst begonnen. Zo'n fees
telijk gebeuren trekt natuurlijk ook
standwerkers en alle kramen zijn getooid
met vlaggen en oranjeslingers.
Dat begint allemaal al om acht uur.
maar dan. tegen negen, concentreert zich
alles op de nevengelegen kaasmarkt, die
nu vol staat met brikjes, sommige met
bloemen en slingers versierd, waarvar
de bruine dekzeilen worden teruggesla
gen, zodat de verse Goudse graskaas ligt
te pralen in de zon.
Sommige boeren zijn in nationale kle
ding ter markt gekomen; er is zelfs
miniatuur-boerenpaartje, dat heel wat
bekijks trekt, ook al om de ouderwetse
groene blokwagen, waarop de lachende
kinderen tronen.
Zij mogen de commissaris en de burge
meester een versierde kaas aanbieden
krijgen later de eerste prijs voor
mooiste kleding.
Fleurige stoet.
Om 9 uur klinkt hoefgetrappel
daar komen de Boreftse ruiters, die twee
RepiibJi'-k slirt een lening
te Mani'l»
A.P. meldt uit New Delhi -'at dr Ma-
ramis (bestuurslid van dc Fox-com
pagnie) te Manila ten behoeve van de
republiek bij de Philippijnsc regering een
lening van 2 milliocn peso's heeft aange
gaan.
(Zoals men weet bekleedt Maramis be
halve zijn functie bij de Fox-compagnie
ook die van minister van buitenlandse
zaken der republiek. Dank zij het ingrij
pen der Verenigde Naties kan hij nu in
beide functies optreden ten behoeve van
de Compagnie, welke door het State De
partment in genade aangenomen is.
Red.)
Vandaag stellen tcij IJ voor:
Sold. HENK VERSCHUUR.
Emmalaan 5AA, Alphen a.d. Rijn.
Veldpost Malang,
Legerno 280608455.
Toen soldaat H. D. Verschuur per „Wa
terman" naar de Oost vertrok, was hij een
van degenen, die door het avontuur wor
den aangetrokken. Maar de practijk van
het harde soldatenleven heeft hem anders
geleerd. Het was niet alleen de teleurstel
ling, dat hij een zo vurig verlangde ont
moeting met zijn broer Jaap, die al twee
jaar in Batavia zat, misliep. Dat de boot
eerst naar Soerabaja ging, wel, dat „nam"
je tenslotte, omdat je het wel moest
nemen. Maar, toen hij bij de loc. werk
plaats te Malang werd geplaatst, kreeg
Henk het uitgesproken NIET naar
zin. Hij heeft er practisch niets omhanden
en in plaats van het avontuur kwam de
eindeloos lang schijnende tijd onder de
tropenzon. „Volhouden maar", denkt
Henk echter. En dat lukt hem ook wel
zou je zeggen, als je bijgaande foto be
kijkt. Met zijn vriend Jan van Ouwerkerk
maakt hij hier een tochtje in een „betjak",
ten Javaanse „taxi".
Houd er de moed maar in, Henk!
per, de burgemeester van Bodegraven, de
heer M. J. J. Croles, de wethouder en
enkele leden van de Marktcommissie.
Een groep padvinders sluit de stoet.
De burgemeester beklimt een katheder
i houdt een korte toespraak, waarin 1
zegt hoe de kaasmarkt voor Bodegrav
bedrijvigheid en daardoor welvaart
schept.
Dan is het woord aan wethouder W.
Boer. voorzitter van de Marktcommissie,
die zijn voldoening uitspreekt over de
grote opkomst van de zelfkazende boe-
hiermede opnieuw tonen, dat
de volvette boerenkaas nog van veel be
tekenis is in Nederland. De over de ge
hele wereld bekende kaasmarkt is het
troetelkind van Bodegraven en door deze
markt heeft de kaashandel zich zeer ont
wikkeld. Bodegraven telt 60 kaashande
laren. die tezamen beschikken over een
opslagruimte voor 31* millioen kg kaas.
Mag de totale Nederlandse productie van
boerenkaas in de oorlog zijn teruggelo
pen van 30 millioen kg (een kwart van
de gehele productie) tot 9 millioen kg
in, in 1948 bedroeg deze weer 18 millioen
kg en voor dit jaar wordt meer dan
20 millioen kg verwacht. In deze stij
gende productie deelt ook de Bodegra-
vense markt als een der Nederlandse
centra van de kaashandel.
Mr Kesper luidt nu officeel de markt -
bel en daarmee is "deze feestdag geopend.
Kinderen zingen.
Terwijl de handel voortgaat en de dor
pelingen zich op de beide markten- ver
dringen, brengt mr Kesper, door burge
meester en wethouders begeleid, een kort
bezoek aan enkele grote bedrijven. Er is
een plechtige ontvangst in het pas-ge
restaureerde stadhuis, dat nu met een
frisse .voorgevel prijkt, er is een zang-
hulde van schoolkinderen die vader
landse lideren laten horen en juichend
met vlaggetjes zwaaien en dan recipieert
de commissaris ten stadhuize voor raads
leden, ambtenaren, bestuurders van ver
enigingen en andere genodigden. De pers
krijgt hierbij geen toegang, omdat hef
Bodegravense gemeentehuis niet is be
rekend op veel bezoek!
Om twaalf uur is de kaasmarkt afge
lopen. Wij horen, dat de prijzen liepen
van f 1.68—1.90 en dat de handel matig
was. Geen wonder, met zoveel afleiding
en zoveel bekijks! De boeren laten de
lege brikjes nog even staan en zoeken
hun vrouwen op. die gezellig met elkaar
een kop koffie hebben gedronken, dat is
traditie bij de eerste markt in het nieuwe
Tenslotte nog enkele bijzonderheden.
Op deze eerste kaasmarkt werden 268
partijen kaas aangevoerd. Vóór de oorlog
kwamen per week 6 a 700 partijen ter
Bodegravense markt
Er werden prijzen toegekend voor: het
mooiste historische geheel (le pr. W.
Agterof. Bodegraven; 2e pr. W. Rijlaars
dam, Rietveld) de hoogste,kwaliteit kaas,
de zwaarste kaas en de grootste afgelegde
afstand naar de markt.
Bij de opening van de voorjaarskaasmarkt te Bodegraven, hebben twee
dreumesen in klederdracht de Commissaris der Koningin, mr L. A. Kesper
en de burgemeester, J. J. Croles, ieder een kaas aangeboden. En daarna
mochten ze nog even, op de arm van die autoriteiten voor de fotograaf poseren.
Minister Van Maarseveen definitief
naar Overz. Gebiedsdelen
Het touwtrekken om Binnenl. Zaken is weer begonnen
parlementsredacteur) ment iemand staat, die
(Van
Met het oog op de komende Ronde-
Tafel-Conferentie heeft het kabinet het
lelijk geoordeeld, dat er geen ver-
ring komt in het beheer van de
portefeuille van Overzeese Gebiedsdelen.
Hoewel minister Van Maarseveen eigen
lijk zjjn hart verpand heeft aan het de-
•ment van Binnenlandse Zaken, toch
ïs hy, zo vernemen wij, gezwicht voor
de aandrang van zyn ambtgenoten.
Daarom is binnenkort zyn definitieve
benoeming tot minister van Overzeese
Gebiedsdelen te verwachten. Het tijdstip
hiervan is afhankelijk van het vinden
een opvolger als minister van Bin
nenlandse Zaken.
Dit gaat niet zo gemakkelijk, want
hierover zijn de heren weer aan het
touwtrekken gegaan. Van de zijde van
de P. v. d. A. is n.l. de wens geuit, dat
deze portefeuille nu eens zal worden be
heerd door een socialist. Zyn wij wel
ingelicht, dan heeft men van deze zijde
de huidige minister van Wederopbouw,
in 't Veld naar voren geschoven.
Hiertegen is echter als bezwaar aange
voerd, dat het toch eigenlijk niet gewenst
is, het dep. van Wederopbouw, dat in
zijn topbezetting in het jonge verleden
toch al wat stiefmoederlijk behandeld
an een kundig en bemind minister
te beroven.
In sommige kringen kan men zelfs al
beluisteren, dat het K.V.P.-Eerste Ka
merlid, oud-wethouder van Rotterdam,
lr E. A. H. Kraaijvanger, in aanmerking
komen voor minister van Weder
opbouw. Diens naam is bij de laatste
kabinetsformatie reeds genoemd, doch
wy wijzen er op, dat het juist tot grote
voldoening aanleiding heeft gegeven, dat
thans aan het hoofd van dit departe-
bestuurs-
kringen afkomstig is (mr In 't Veld is
oud-burgemeester van Zaandam), terwijl
Kraaijvanger toch in de eerste plaats
te zien als een technisch deskundige.
Het is ons echter nog niet duidelijk
geworden, of reeds een beslissing is ge
vallen in die zin, dat Binnenlandse Zaken
zeker door een socialist zal worden be-
Het spreekt vanzelf, dat er toch een
zeker evenwicht binnen het Kabinet
orden bewaard. Dit zal inderdaad
alleen kunnen via beheerswisseling bin-
en het Kabinet, wanneer tenminste
•erkelyk een socialist het bekende To
rentje op het Binnenhof zal beklimmen.
Tenslotte herinneren wy er aan, dat
in het jongste Indonesische debat in de
Eerste Kamer er van Christelijk His
torische zijde op is aangedrongen, van
de gelegenheid van dezè vacature-ver
vulling gebruik te maken, het Kabinet
nationaal karakter te geven.
Weggebruikers,
Wist U, dat bijna elke dag een kind
Door 't snelverkeer zijn einde vindt?
DIE ZWARTE VLEK MOET WEG!
Treino verval op West-Ja va
A.P. meldt uit Batavia, dat volgens
het Chinese blad „Sin Po" eey guerilla-
bende op 80 km ten Zuiden van Batavia
een trein door een landmijn tot ontspo
ring heeft gebracht en 20 passagiers,
merendeels Chinezen heeft ontvoerd.
Twee wagons ziin omgevallen en twee
treinwachters werden gewond.
Ook de doden verlaten Djokja
Aneta seint liit Batavia, dat het stof
felijk overschot der gesneuvelden, die op
het ereveld te Djokja waren begraven,
naar Samarang wordt overgebracht.
Op 6 Juni j.l. bracht men er vier ovei
en gisteren is men begonnen dagelijks
8 te transporteren, zodat de overbrenging
van alle 75 ongeveer 10 dagen in beslag
zal nemen.
Doodstraf Anton v. d. Waals
blijft gehandhaafd
De Raad van Cassatie heeft heden het
beroep van de door het B.G. ter dood
veroordeelde spion Anton v. d. Waals
Bevend als een blad hoorde Van der
Waals de beslissing van de Raad, die
neerkwam op de verwerping van zijn
hoger beroep, hedenmorgen aan. Er was
maar weinig belangstelling voor de uit
spraak. De president, mr Haga, las snel
de overwegingen voor, die de Raad
deden besluiten de doodstraf te hand
haven. Noch de voorstelling van Van der
Waals, dat hij, evenals Schreieder voor
de Engelse geheime dienst zou hebben
gewerkt, noch zijn beschrijving van de
figuur Emille Verhagen, accepteerde de
Raad. Het laatste betitelde hij zelfs als
een fabeltje. Van der Waals heeft zich
schuldig gemaakt aan een schandelijk
verraad waarbij hij zonder scrupules
handelde. Extra zwaar rekende de Raad
hem aan, dat hij zijn slachtoffers wapens
opgedrongen heeft en dat hij zijn huis
knecht, Van der Meer, vermoordde. Op
al die gronden werd het beroep verwor
pen.
Bom onder de spoorlijn
Den Haag-Utrecht
Treinen passeren de plaats met
30 KM snelheid.
Vanmorgen werd bij de hulpverlenings
dienst bericht ontvangen, dat zich onder
de spoorlijn Den HaagUtrecht ter
hoogte van Hekendorp en Oudewater een
mijn bevcfnd.
De hulpverleningsdienst toog op onder
zoek uit en toen bleek, dat het niet een
mijn maar een bom was, die tijdens een
der bombardementen in de oorlog is ach
tergebleven. Men is met de werkzaam
heden begonnen. De bom ligt echter op
zo'n diepte, dat gevaar niet direct aan
wezig wordt geacht.
Nader wordt vernomen, dat de bom
Dinsdag werd ontdekt tijdens de werk
zaamheden, die ter versteviging van de
spoorbaan ter hoogte van Hekendorp
worden uitgevoerd Zij lag onder het
rechterspoor, gerekend van Utrecht af.
Terstond werd het treinverkeer alleen
over het linkerspoor geleid en de hulp
verleningsdienst gewaarschuwd. Deze
stelde een onderzoek in en op grond
daarvan is het treinverkeer over hel
rechterspoor hervat.
De treinen passeren de plaats nu met
snelheid van 30 km per uur.
Lagere scholen krijgen acht
leerjaren
Wetsontwerp in verband met de
achtjarige leerplicht
In verband roet het feit, dat in 1950
de achtjarige leerverplichting weer van
kradht wordt, heeft minister Rutten een
wijziging van de lager-onderwijswet 1920
ingediend, volgens welke het aantal
leerjaren van soholen voor gewoon lager
onderwijs van 6 op 8 wordt gebracht en
dan dus gelijk zal zijn aan de duur der
leerverpliöhting. Hierdoor worden kin
deren van soholen, waar maar 6 leerja
ren waren, niet gedwongen eerst nog
een jaar èen andere school te bezoeken
alvorens zij' konden worden ingeschreven
op een ambachtssdhool of een land- en
tuinbouwschool. Bovendien kunnen on
willige ouders dan gedwongen worden
hun kinderen op school te laten blijven
en zullen zij niet meer door de mazen,
welke de wet hen vroeger liet, heen kun
nen glippen.
Naast de 'school voor gewoon lager
onderwijs met acht leerjaren blijft de
school voor voortgezet lager onderwijs
gehandhaafd. Evenals op deze scholen
zal ook het onderwijs in de zevende en
achtste klassen van het g.l.o. meer op
het gebruik van de verworven kennis
dienen te worden gericht alsmede op de
vorming van het gemoedsleven. In het
achtste leerjaar zal met een geringer
aantal lesuren kunnen worden volstaan
dan in de andere leerjaren.
De tegenwoordige mogelijkheid tot
ontheffing van de verplichting tot het
geven van onderwijs in handenarbeid
voor jongens en de facultatiefstelling
van de vrouwelijke handwerken voor
meisjes aan de v.g.l.o.-school behoor"
volgens de minister te vervallen.
STROMBOLI WEER TOT RUST.
Gisteren is de Italiaanse vulkaan
Stromboli, na 24 uur in werking te zijn
geweest,weer totrust gekomen.
DAT in Zevenbergen de eerste steen
werd gelegd voor een wijkgebouw van
het (R.K.) Wit-Gele Kruis, het eerste van
>n reeks, die dit jaar wordt gebouwd.
DAT Calvé-Delft op de 6 pet cum. pref.
aandelen tusentijds 6 pet over 1948 uit-
DAT de herbegrafenis van de in 1944'
i het krijgsgevangenenkamp te Neu-
Brandenburg overleden lt.-kol. der Kon.
Maréchaussée, jhr A. W. Snoeck, Maan-
om half drie te Loencn (Veluwe) zal
geschieden.
DAT het plaatselijk comité te Winters-
ijk ruim f 5800 collecteerde voor de
oorlogsgravenstichting.
DAT de 50-j. ex-Schutzhaftlagerführer
van Amersfoort, de 50-j. J. Stöver uit
Bremen, door het B.G. te A'dam tot le
venslang werd veroordeeld. (Eis: dood
straf).
DAT in het ernstig getroffen Den Hel
der de bouw van 228 woningen is aanbe
steed voor huim f 2Vi millioen en er 178
montagewoningen bij zijn, te bouwen door
de firma's Bredero te Utrecht en Evelein
en Duiker te Beverwijk.
DAT de Stichting van de Landbou'
een eind wil maken aan de overlast va
stroomzand. hetwelk de op Duits gebied
verwaarloosde Schipbeek naar ons land
voert, doch van de Duitse instanties
nig medewerking ondervindt.
DAT de Schiedamse politie de opspo
ring verzoekt van de 13-jarige Sarah
Catharina v. Geldrum, wonende Snel-
liusstraat 44a aldaar, die sedert 31 Mei
•ordt vermist.
DAT te Hengelo de Rijnaak Catharina
an de ketting is gelegd, daar de schip
per tussen Lobith en Hengelo betrapt
werd bij het lossen van 14 kisten met ge
smokkelde messen en sleutels.
DAT de Ned. torpedobootjager Tjerk
Hiddes uit Soerabaja te Willemstad is
aangewomen en na een verblijf van vier
maanden op Curagao doorreist naar ons
land.
DAT voor het B.G. te Den Bosch te
recht stond de Oberscharführer F.
Meyerhoff, de verantwoordelijke man
het bunkerdrama te Vught, doch de
zaak op 19 Juli wordt voortgezet.
DAT het Leeuwarder gevangeniskoor
Zaterdag uit de gevangenis een concert
uitzendt ten bate van het Fries jubi
leumgeschenk aan de N.Z.H. Redding
maatschappij.
DAT J. Vera van het Bossche B.G. 20
jaar kreeg wegens verraad van Joden
(eis levenslang).
DAT minister Van Maarseveen Dinsdag
met zijn naaste medewerkers naar Brus
sel gaat om er met zijn Belgische ambtge
noot enige zaken te bespreken.
DAT het Nijmeegse gemeentemuseum,
de historische Mariakerk, die In de
log werd beschadigd, Zaterdag zal worden
heropend.
Gelyk gemeld, zyn achter de Ned. Herv. Kerk te Rynsburg de stoffelijke
resten gevonden van acht leden van het Hollandse Huls, o.w. de door de
edelen in 1296 vermoorde Graaf Floris V. Een overzicht van de plaats, waar
men de opgravingen nog steeds voortzet. Zo krygen de geschiedenisboekjes
nog méér waarde....
Parijse heelmeesters praten vier uur
over Berlijnse operatie
Maar de „Grote Vier" komt niet tot een daad
De vier ministers der „Grote Vier" kwamen gisteren opnieuw te Parys bijeen en
deze zitting was, in tegenstelling tot de drie vorige, niet geheim. Er werd ook
thans geen overeenstemming bereikt tussen de Amerikaanse en Russische voor
stellen betreffende het bestuur, van Berlyn. De Amerikaanse minister, Dean
Acheson, stond op het standpunt, dat het RussisCher plan niet te aanvaarden is,
omdat dan het veto-recht, in handen van één commandant, alle beslissingen der
stedelyke autoriteiten ongedaan kan maken. Het Amerikaanse voorstel ondervond
de steun van de Britse minister Bevin ep de Fransman Schuman en op dit plan
Wisjinsky nu „definitief" antwoord geven. Van éénstemmigheid is in ieder
geval geen sprake
t veto-recht is derhalve de klove tus
sen het Amerikaanse en Russische stand
punt, hoewel Acheson en Wisjinski het
principe eens zijn over het herstel
i de „Kommandantura" en de te hou
den verkiezingen in Berlijn. Op de zitting
gisteren, die vier uur duurde, wer
den de verschillende visies in al haar
scherpte naar voren gebracht en niemand
deed enigerlei concessie. Minister Schu-
veroordeelde in het voorstel van
Wisjinski, dat er feitelijk voor de Duit
geen bevoegdheid meer overbleef
n welke zaak ook. een zelfstandige
beslissing te nemen. Men weet wel, welke
juridische voetangels en klemmen hier
liggen, waar de Fransman onderscheid
maakt tussen kwesties, die eenstemmig
door de „Kommandantura" bekrachtigd
moeten worden; kwesties te regelen door
het Gemeentebestuur van Berlijn, met
goedkeuring van de Kommandantura en
tenslotte vraagstukken te behandelen
door Duitse autoriteiten, maar onderwor-
i aan het veto-recht. Volgens Bevin
het gevaar groot, dat zelfs doodge-
ne benoemingen, als die van politie
agenten, leerkrachten e. d., de beslissing
behoeven van de Kommandantura en
dan gaat de politiek ook hierbij een har
tig woordje meespreken, waarin een
groot gevaar schuilt.
De drie Westelijke ministers verwezen
naar het stelsel, dat in Wenen bijzonder
voldoet, waar namelijk de Kommandan
tura de besluiten neemt, met meerder
heid van stemmen. Het veto-recht, ge
zamenlijk uitgesproken, kan slechts de
besluiten van het gemeentebestuur onge
daan maken.
Volgens Reuter komt het centrale punt
van het Amerikaanse plan neer op het
vestigen van een stadsbestuur voor ge
heel Berlijn, dat over voldoende bevoegd
heden zal beschikken, om op normale
wijze te fungeren. De bezettingsautori
teiten zullen zich hun bevoegdheden
slechts in door hen van vitaal belang
geachte aangelegenheden voorbehouden
Resumerende, de wederzijdse good-will
heeft het technisch geharrewar niet kun-
overwinnen. Acheson formuleerde
zijn mening aldus: Het lijkt wel, of wij
;ens zijn over de snor en de staart,
zonder te weten of het beest er tussenin,
een zoogdier, vis of een vogel was!
Karl Gruber, de Oostenrijkse minister
van Buitenlandse Zaken, bevindt zich te
Parijs, teneinde geconsulteerd te wor
den, als de Oostenrijkse kwestie aan de
orde komt. Ook zal het eerste overleg
plaats vinden der Westelijke mogendhe
den met Duitse vertegenwoordigers, se
dert het begin der Parijse conferentie. De
Westelijke, militaire gouverneurs hebben
zich daartoe naar Frankfort begeven.
Dr DREE.S SCHRIJFT IN HfcT
ESPERANTO
Dr W. Drees heeft in het Esperanto
in artikel over Indonesië geschrev
in het eerste bulletin (Un-bullenon) v;
de Esperanto-Press te Zürich. In deze
wereldtaal, die hy practisch gebruikt,
schrijft dr Drees, dat Nederland zo spoe
dig mogelijk de volle souvereiniteit
schenken aan de V.S. van Indonesië
(Normala registaro de la Indonezia Fe-
deracio), waarmede het vriendschappe
lijk wenst samen te werken op basis
van de Nederlands-Indonesische Unie.
Thans weer 27 doden bij vlieg
ramp in Brazilië
Ongeluk bij Puerto Rico eiste reeds
53 slachtoffers.
Bij een ongeluk van een transporttoe
stel van het Braziliaanse leger, dat kort
de start tegen een berg aanvloog,
zijn 27 personen om het leven gekomen.
Over de vliegramp, die, zoals wij giste-
reeds meldden, bij Puerto Rico
plaats vond, wordt nog nader gemeld,
dat het aantal slachtoffers tot 53 is ge
stegen. De lijken van 35 passagiers zijn
geborgen. Achttien personen, van wie
men weet. dat zij zich aan boord van het
liegtuig bevonden, worden nog vermist.
Slechts 28 personen zijn gered.
Heeft het persoonsbewijs nu nóg
niet afgedaan?
Vragen van mr Stokvis.
Het Tweede Kamerlid mr Stokvis
(CPN) heeft minister Spitzen gevraagd
of het wel juist is. dat de PTT voor de
dienst der Rijkspostspaarbank primair als
legitimatiemiddel het reeds lang ongel
dige persoonsbewijs eist. Hij verzoekt
daarom aan de minister te willen bevor
deren. dat aan belanghebbenden koste-
.loze postlegitimaties worden uitgereikt.
Tornado! Een student in Kansas
maakte deze zeldzame opname,
juist op het moment, toen zo'n
storm gierend wegwervelde. En
kele ogenblikken later werd een
grote farm door de natuurelemen
ten met de grond gelyk gemaakt.
Niemand werd gewond.
Kinderen speelden met vuur:
drie huizen minder
Vermoedelijk doordat kinderen met
speelden zyn gistermiddag in het
Gelderse dorp Velddriel aan de Maas
achtereenvolgens de dubbele woning var
de familie Hooymans, de bakkerij anne>
café van C. v, d. Biggelaan en de boer
derij van de gebr. v. d. Broek tot de grond
toe afgebrand. Drie aan de overzijde
de weg gelegen huizen, die reeds
hadden gevat, konden behouden blijven.
Weer een stap
Zoals onze lezers bekend zal zijn,
werd op 23 Juni 1948 bij de Tweede
Kamer ingediend het wetsontwerp op de
ilgemene bedrijfsorganisatie.
Hei voorlopig verslag, inhoudende de
opmerkingen waartoe het wetsontwerp
de Kamerleden aanleiding gaf. verscheen
op 10 November 1948.
Thans is weer een stap gezet op de
wetgevende weg en is op 19 Mei de
Memorie van Antwoord ingezonden.
Deze M. v. A houdt verschillende
wijzigingen in van het oorspronkelijk
wetsontwerp. De voorstellers hebben
zich over de door de Tweede Kamer
ingebrachte bezwaren nader beraden ca
in sommige gevallen is aan de beden
kingen tegemoet gekomen.
Slechts enige van de belangrijkst®
wijzigingen stippen wij hier aan.
Volgens het thans gewijzigd ontwerp
zal het ook mogelijk zijn in- plaats van
bij wet, bij Algemene Maatregel van
Bestuur bepaalde bedrijfsorganisaties in
stellen.
Instelling bij A. M. v. B. is echter
alleen mogelijk in die gevallen waarin
Regering, de Sociaal-Economische
Raad en een voldoende representatieve
vertegenwoordiging van de betrokken
ondernemers en van de betrokken werk
nemers het er over eens zijn. dat inste*-
van een bedrijfsorgaan wenselijk is.
erschil van mening is een wet
vereist.
Bovendien geldt de mogelijkheid van
instelling bij AM.v.B. slechts voor d#
horizontale organen als hoofdbedrijf
schappen en bedrijfschappen. Voor de
instelling van verticale organen (pro
ductschappen) is een wet vereist.
In verband met deze wijziging is in
het huidig wetsvoorstel. evenals de
Commissie Van der Ven dit had gedaan,
opsomming gegeven van de onder
werpen waaromtrent de bedrijfsorgan:-
regelend kunnen optreden. In art.
i het gewijzigd ontwerp is nu een
oreeks onderwerpen genoemd
waaromtrent de bedrijfsorganisaties rege
lingen kunnen treffen.
De belangrijkste onderwerpen zijn: cla
'oortbrenging, de afzet, de verdeling en
de aanwending, waaronder mede begre
pen de opslag en de be- en verwerking
goederen. Voorts registratie, ver
strekken van gegevens,
diensten, lonen
waarden.
De ondertekenende Ministers waren
blijkbaar van oordeel, dat het vereiste
•an een afzonderlijke instellingswet voor
:lke bedrijfsorganisatie een te lange weg
:ou zijn. Wij kunnen daar wel inkomen.
Intussen mag naar onze mening, deze
vereenvoudigde procedure niet leiden tot
spoedige instelling van bedrijfs
organen indien met name de betrokke-
;r in groten getale niet voor ge
voelen.
Ook in dit gewijzigd ontwerp is de
•erordenende bevoegdheid van de S.E R-
gehandhaafd .Wij vrezen hiervan een ie
grote invloed van bovenaf.
Tegemoetgekomen is tan het bezwaar
tegen 'de ministeriële goedkeuring van ae
benoeming van een voorzitter van een
hoofdbedrijf- of een bedrijfschap. Dez®
goedkeuring is vervallen.
De waarnemers van,de,Ministers in da
bestuursvergaderingen zijn echter weer
gehandhaafd. Wij betreuren dit omdat,
mening, de invloed en bevoog
ding van de Overheid te omvattend
zal zijn.
Van de talloze controlemaatregelen
kunnen de voorstellers er blijkens da
A. zo goed als geen enkela
u Zo is ook niet ingegaan op c»
suggestie om de controle op het financieel
beleid te doen plaats vinden door da
vrije organisaties van bedrijfsgenoten.
Ook hier dus weer een beperking van ca
rechtmatige invloed van de vrije organi
saties van bedrijfsgenoten.
Tegen de zin van de bedrijfsgenotea
zal toch medegewerkt moeten worden
de uitvoering van allerlei maat
regelen van hogerhand. Alleen de be
voegdheid tot het geven van ontslag aan
het Secretariaatspersoneel van bovenaf
weigering van medewerking is than®
'allen.
p een andere plaats wordt in de
r. A. nog opgemerkt, dat de Central®
Overheid tal van onderwerpen zelf zal
moeten regelen. Wij zijn het daarmed®
grote lijnen eens. Of deze werkzaam
heid echter zover zal moeten gaan dat da
Overheid op sociaal gebied ook in details
werkzaam zal moeten blijven
en van vele door haar thans ge
regelde onderwerpen zoals de M. v. A.
dat stelt menen wij ernstig te moeten
betwijfelen.
In het gewijzigd wetsontwerp wordt
tevens bepaald dat voorshands het be
staande Scheidsgerecht voor de Voedsel
voorziening met de administratieve recht
spraak zal worden belast
Hiermede zijn de voornaamste wijzi
gingen in de M. v. A. neergelegd, weer
gegeven.
Wij kunnen ons na de kennisneming
van deze wijzigingen toch niet aan a®
indruk onttrekken, dat het ..kindje be
drijfsorganisatie" wat ouderwets ge
bakerd wordt D.w.z. alles zit zo styf en
zo hoog dichtgeknoopt, dat de normal®
ademhaling er hinder van moet onder-
Mr W, RIP.
Niets aan de strijkstok voor
ko peren-h utvel ij ks geschenk
Het daarvoor door de burgerij bijeen
te brengen bedrag zal geheel ten goed®
komen aan het geschenk voor het kope
ren huwelijksfeest van het Koninklijk
Echtpaar. Alle persoonlijke medewerking
geschiedt volkomen belangeloos en de
noodzakelijke uitgaven voor drukwerk
e.d. worden uit speciaal beschikbaar ge
stelde bijdragen bestreden. De voorz. van
de Algemene Rekenkamer, de heer Th.
Sanders, heeft zich met de financiële
controle belast.
Gematigde temperatuur
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Veranderlijke bewolking met voorna
melijk in de Zuid-Oostelijke helft van
het land plaatselijk enige regen met een
kans op onweer. In de Noordelijke pro
vincies aanvankelijk nog matige Zuid
westelijke wind. overingens zwakke wind
uit uiteenlopende richtingen Weinig ver
andering in temperatuur. (Opgemaakt te
10 uur).
ZON EN MAAN
Donderdag 9 Juni Zon op 4.21, ondet
20.57 urn-; Maan op 19.56. onder 2 55 uur.
