Jliemue iTcitertn tÜTouraitl
Schouten: regeringsverklaring gewogen
en te licht bevonden
Vorstelijk Paar zette luister bij
aan R'damse Opbouwdag
Wist U
WOENSDAG 18 MEI 1949
BUREAUX: Hoge woerd 103.
Dir. en redactie Tel. 20408. Abonne
menten Tel. 22710. Advertentieafd.
Tel. 23376.
Postrekening 58936.
ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal
1.35 per maand; 0.32 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per milimeter
(By contract belangrijke korting).
Dertigste jaargang No 7817
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantoastich I* gfietileoes
tnyn he rt in teyljenspoef
KW 129 „BALI"
GAF ANTWOORD
Zie pag. 2
HET ZOVEELSTE INDIè-DEBAT IN DE TWEEDE KAMER
't Grote wonder: de kat eet geen muizen meer
en Soekarno en Hatta zijn bekeerd!
(Van
Parlementsredacteur
Het Regeringsbeleid, dat op 7 Mei heeft geleid tot de Van Roijen-Roem-verkla-
ring is een roekelooB waagstuk, brengt enorme risico's met zich mee, die niet
mogen worden aanvaard, ook niet door de Regering. Wij hebben de Regerings
verklaring gewogen en te licht bevonden. Tot deze conclusie kwam gisteravond
de heer Schouten (a.r.) in de Tweede Kamer, tijdens de eerste ronde van het
zoveelste Indonesische debat.
Twaalf sprekers hebben, tot vannacht de republiek
kwart voor twee, het woord gevoerd.
Vanmorgen om half twaalf antwoordde
minister Van Maarseveén. Feitelijk heeft
geen der sprekers onder stoelen of ban
ken gestoken, dat er aan de nieuwe koers
risico's verbonden zijn. In een deel onzer
edities hebben, wij gisteren nog. kunnen
melden, hoe prof. Romme (KVP) ver
schillende staatkundige reserves tegen
het beleid inbracht, doch daarnevens
het standpunt stond, dat de draag
wijdte er van nog niet was te overzien,
omdat het er op aan komt, hoe een en
ander zal worden uitgewerkt. Hij be
treurde het ontslag van dr Beel en had
er wel enige bezwaren tegen, dat de Re
gering niet tevoren contact met de Sta-
ten-Generaal had opgenomen. Moeilijk
te verteren vond hij de bevriezing van
de staatkundige vormgeving en of het
gewettigd is vertrouwen te stellen in de
republikeinen, moet nog worden af-
1 gewacht. In ieder geval verwachtte hij,
dat de Regering, alvorens verdere goed
keuring te hechten aan het resultaat der
besprekingen in de uitvoeringscommis
sies voor de overeenkomst, overleg
pleegt met de Vaste Commissie voor In
donesische Zaken uit de Tweede Kamer,
een denkbeeld, waarbij de heer Tilanus
(CH) zich later min of meer aansloot.
Zonder reserve aan de dijk
Deze rede van de heer Romme werd
door de heer Weiter (KNP) gekwalifi
ceerd als een goedkeuring van het Rege
ringsbeleid met staatkundige reserves,
hetgeen betekent, dat dr Beel zonder
reserve aan de dijk wordt gezet. Het is
overigens een publiek geheim, dat prof
Romme onder het juk van zijn fractie is
doorgegaan. Hijzelf had de bezwaren veel
verder willen ujtmeten en desnoods de
consequenties willen aanvaarden, maar
een meerderheid heeft hij hiervoor in
zijn fractie niet kunnen vinden. De heer
Welter zag een steeds verdèr afglijdéh
van de Regeringspolitiek, een afglijden.
dat slechts tot staan is gebracht in de
periode, dat mr Sassen minister van
Overzeese Gebiedsdelen was. De Van
Roijen-Roem verklaringen noemde hij
een capitulatie, waarbij de roem niet
aan de Nederlandse kant stond. De oor
zaak van het Indonesische conflict, door
de heer Schermerhorn (Arb.) in een
„hooggestemde" rede (eindelijk immers
is de weg van het geweld weer vervan
gen door die van het overleg) verklaard
uit allerlei min of meer toevallige om
standigheden, te zien tegen de achter
grond van een ontwakend Azië, zag de
'leer Weiter, zeker zo reëel, in de voor
keur, door de P.v.d.A. steeds betoond
voor de revolutionnaire socialisten, die de
republiek op touw hebben gezet. Hij
wilde van de Regering weten, wat de
eigenlijke reden is geweest, dat zij onder
het juk van de Veiligheidsraad is door-
,£Ook de heer Oud (VVD) had allerlei
bezwaren, maar meende toch, dat de
Regering van alle kwade kansen de beste
gekozen had. De VVD wilde het roer om
hebben en dat is gebeurd door het in
vetten van de tweede politiële actie.
Deze actie betekende echter niet, dat er
niet meer met republikeinse leiders ge
sproken zou mogen worden. Onder be-
oaalde voorwaarden zou terugkeer van
Weer roken op Haagse tram-
balcons en in open trams
B. en W. van Den Haag stellen de
Raad voor, het rookverbod in open
trams en op trambalcons op te heffen. Het
verbod is in 1944. toen de trams over
bevolkt waren, ingevoerd. Nu de over
bezetting is afgenomen, bestaat er geen
reden meer het te handhaven, behalve
voor de middengedeelten van gesloten
tramwagens, waar de passagiers last
van de rook kunnen hebben.
Landwachter-collaborateur
P. G. de Jong hoort 14 jaar
tegen zich eisen
De laatste Leidse landwachterszaak voor
het B.G.
Met de behandeling van de zaak van
de aannemers P. G. de Jong uit Oegst-
geest is de laatste Leidse landwachter
voor het B.G. te Den Haag geweest he
denmorgen. Hij collaboreerde flink en
voerde tot een bedrag van 4.5 millioen
uit voor de Duitse weermacht,- speciaal
op het vliegveld Valkenburg.
Zijn personeel varieerde tussen de 90
en 500 man. Door de bouw van de stel
lingenlinie Bergen op Zoom, Roosendaal
was de opmars der geallieerden in Sep
tember 1944 ernstig belemmerd. In zijn
requisitoir laakte de p.f. scherp het
winstbejag van verdachte die daarom de
vijand diensten verleende en zijn land
schade deed. Hij wist f 144.000 aan ver
mogen te kweken! Doch deze post zal
de fiscale-recherohe wel behandelen. Tot
slot eiste de p. f.^ 14 jaar. Uitspraak 24
SCHOUT BIJ NACHT STAM NAAR
SOERABAJA?
Naar aanleiding van berichten, als zou
schout-bij-nacht F. Stam zijn benoemd
tot commandeur-vlagofficier te Soera-
baja, deelt het dep. van Marine mede.
dat deze benoeming weliswaar wordt
overwogen, dooh nog geen beslissing
genomen.
Djokja niet afkeurens
waardig zijn, maar ook hij moest eerst
het verdere verloop der besprekingen
zien, voor hij een definitief oordeel zou
kunnen vellen. "De heer Schouten (AR)
toonde hem later aan. dat, een van de
voorwaarden door mivOud gewenst voor
terugkeer naar Djokja niet was- vervuld.
De heer Oud had nl terugkeer onaan
vaardbaar genoemd, wanneer niet zou
zijn erkend ,het recht en de plicht van de
Nederlandse Regering, zolang de souve-
reiniteit nog niet is overgedragen, te
zorgen voor orde en recht in geheel In
donesië. Met name het terugtrekken van
de Nederlandse troepen uit de residen
tie Djokja. voorzien in de Van Roijen-
Roem verklaringen (rooie roem-verkla-
ringen noemde de heer Weiter deze een
maal in haast) is met deze eis niet in
overeenstemming.
(Voor vervolg zie Pag. 3)
Grootse hulde voor generaal
Clay in Washington
„Een groot Amerikaan, een groot
bouwer, een groot soldaat"
Generaal Lucius D. Clay, de afgetre
den Amerikaanse militaire gouverneur
in Duitsland, is gisteren in Washington
aangekomen. Hij werd verwelkomd door
de minister van Defensie Louis A. John
son, die in zijn toespraak zei: „Ik ben
hier namens de president, alle leden van
de gewapende macht en belangrijker
namens het gehele Amerikaanse volk om
u te danken voor een goed volbrachte
taak en om u te verwelkomen voor een
welverdiende rust. God zegene en be
ware u." Bij de aankomst wérden 17
saluutschoten gelost, terwijl een ere
wacht, samengesteld uit de gehele mili
taire macht, aanwezig was. Gisteravond
heeft president Truman op het Witte
Huis aan de generaal de palmen over
handigd bij de Medal of Distinguished
Services", waarvan hij reeds houder is.
Later werd Clay in het Huis van Afge
vaardigden en in de Senaat ontvangen.
Vice-president Alben Barkley noemde
Clay „een groot Amerikaan, een groot
bouwer, een groot soldaat". In een ge-
improviseerde rede zei de,generaal, dat
de bezorgdheid in West-Europa was weg
genomen door de ondertekening van het
Atlantisch Pact.
KNAPPE KERELS TOCH, DIE RUSSEN
De allerlaatste Russische uitvindingen:
Tass meldt, dat ook de tractor op rups
banden, de torpedo met propeller en het
■aardigen van pantserplaten door
middel van een walsproces aan het brein
Rus te danken zijn.
In de „Bowery", één der New Yorkse «'ijken, waarvan de naam nog sterk aan
de Nederlandse stichting herinnert („bouwerij") wordt jaarlijks een tulpen-
feest géhouden. Dè K.L.M. bracht dit jaar de bloemen uit Nederland, die
werden verkocht ten bate van de St Marcus-kerk. Hier voeren inwoners van
de „Bo«'ery" boerendansen uit
Duitsers in de Sowjetzone stoofden
communisten geweldige kool
Vier millioen mensen stemden, ondanks pressie,
tegen het „Volkscongres"
Meer dan vier millioen Duitsers in de Sowjetzone hebben het Russische com
munisme een geu'eldige kool gestoofd. Tijdens de onder communistische controle
gehouden verkiezingen gingen zij naar de stcmbureaux en lieten daar het krach
tigste „neen" horen, dat ooit in een onder Russische invloed staand land werd
gehoord. Met één slag maakten zij een eind aan de Russische droom, om de
volgende «'eek op de conferentie der „Grote Vier" te komen met indrukwekkende
bewijzen van Duitse steun voor hun politiek. Dit is gebeurd, ondanks Sowjet- en
listisch gevlei, propaganda en pressie.
Zij gaan zelfs zover, dat zij de uitslagen
„vals" .noemen, omdat het aantal „neen"-
stemmers nog te laag is. Het aantal „ja"-
stemmen in Oost-Berlijn bedroeg 58.1 pet
van het totaal aantal geldige stemmen.
Meer dan 10 pet was 'hier ongeldig.
Bij deze verkiezingen ging het, zoals
bekend is, om 2000 gedelegeerden voor
een „Volkscongres", dat op zijn beurt
een „regering" voor Qost-Duitsland zou
kiezen. De communisten hadden de can-
didaten met zorg geschift en alle maat
regelen waren genomen om een reus
achtig aantal „ja"-stemmers te krijgen.
Gevraagd werd n.l., om op het stembiljet
een kruis te zetten bij het woord „ja"
en de tekst „ik ben voor de eenheid van
Duitsland en voor een eerlijk vredesver
drag". Maar vier millioen Duitsers zetten
een kruisje bij het veel kleiner gedrukte
woord „nein".
Gisteravond, meer dan 24 uur te laat.
hebben de communisten de cijfers gepu
bliceerd en toegegeven, dat zij een grote
nederlaag hebben geleden. De gedetail
leerde cijfers waren: 13.533.000 kiezers in
totaal; aantal uitgebrachte stemmen
12.887.000 (vijf procent bleef dus reeds
van de stembus weg); geldige stemmen:
12,024.000 (hieruit blijkt, dat 863.000 men
sen hun stem ongeldig maakten). Ja-
stemmen: 7.943:000 (66.1 pet). Neen-
stemmen 4.080.000 (33.9 pet). Aangezien
er in het geheel geen oppositie was en
„ja" of „neen" de enige mogelijkheid was,
is het duidelijk, dat deze cijfers de com
munisten niet „lekker" zitten
De West-Berlijnse kranten beschouwen
de communistische cijfers als een bewijs,
dat de Russische politiek in Duitsland
een smadelijke nederlaag heeft geleden.
Branden rondom Sjanghai;
Nanping gevallen
De Chinese communisten zijn 80 km
opgerukt en hebben Nanping veroverd,
dat slechts 140 km van de grote Zuid-
Chinese havenstad Foetsjau verwijderd
is. In de zakenwijken van Sjanghai kon
den branden worden waargenomen, die
bij Loenghwa en bij Woesóèng in de
communistische stellingen door nationa
listische vliegtuigen waren veroorzaak!.
De roden zouden op nog maar 9 km van
de zakenwijk van Sjanghai staan. De
gouden yoean. die veertien dagen stabiel
was, is gisteren sterk gedevalueerd.
ER KOMEN VERKIEZINGEN IN WEST-
DUITSLAND
Gisteren hebben Amerikaanse, Britse
en Franse autoriteiten een voorlopig
accoord gesloten met betrekking tot de
eerste federale democratische verkiezin
gen, die na 1933 niet meer waren ge
houden.
Prins Bernliard vliegt
29 Mei naar Canada
En zal in de herfst Suriname en Cura
sao bezoeken
Prins Bernhard, die Commissaris is
van de KLM. zal 29 Mei a.s. de eerste
vlucht van de lijn op Canada meemaken,
vergezeld van zijn adjudant, maj. Geert-
sema, en kapitein-vlieger Sonderman. Dit
wordt de eerste reis. die de Prins na de
oorlog naar het Westelijk halfrond maakt.
Eerste KLM-vluclit via Ierland
naar New York
Na een receptie in Shannon t.g.v. de
opening van de nieuwe luchtlijn der
KLM van Amsterdam via Ierland naar
New-York is kort na middernacht de
eerste Constellation van Shannon ver
trokken.
Directeur en kampbewakers
weer in functie
Maandag brachten wij onder de kop
„Een ernstige misstap van het dep. va
Justitie" een artikel. waarin stellin
werd genomen tegen het met ongevraagd
verlof zenden van de directeur en negen
kampbewakers van de Rijkswerkinrich
ting „De Slikken" te Westernieland (Gr.)
Thans vernemen wij, dat minister
Wijers, na kennis te hebben genomen
het resultaat vdn het onderzoek naar
het gebeurde in het kamp, termen aan
wezig heeft geacht om de directeur en
de bewakers, die tijdens het onderzoek
met verlof werden gezonden, hun dienst
doen hervatten.
Noodlottig schot in Delftse
studentenkamer
Chinese student Tan gedood
Gistermiddag demonstreerde de Chi-
„2se student Tan op zijn kamer in de
Hugo de Grootstraat te Delft een revol
ver aan enige vrienden. Plotseling ging
het vuurwapen af, waardoor T. door een
kogel aan het hoofd werd getroffen;
Avonds is hij in het „Oude en NieUwe-
gasthuis" overleden.
In 1953 vliegrace Engeland-
Nieuw Zeeland
KLM zal zich later over deelneming
beraden
De Havilland-vliegtuigenfabriek heeft
als eerste ingeschreven voor de lucht-
rtwedstrijd Engeland-Nieuw Zeeland,
in 1953 .zal worden gehouden, t.g.v.
het eeuwfeest van de provincie Canter
bury. Men verwacht, dat deze race wei
nig zal verschillen van de Melbourne-
race van 1934, waarin de KLM-bemanning
Parmentier, Moll, Van Brugge en Prins
met de „Uiver" wereldberoemd is ge
worden. De Engelsen Scott en Campbell
ïen de eerste prijs in de snelheids
wedstrijd met hun ..De Havilland"-toèstel.
Behalve een snelheidsrace, denkt men
ook thans weer een handicapwedstrijd te
houden. De afstand ingeland-Nieuw Zee
land is 22.400 kilometer, ongeveer
1500 km langer dan Engeland-Melbourne.
Ongetwijfeld zullen in 1953 straalvlieg
tuigen deelnemen. Volgens het ANP is
de KLM nog niet van plan om in te
schrijven. Zij wil de ontwikkeling der
luchtvaart afwachten en zich later over
deelneming beraden.
Fanny trekt zich volgend jaar
uit de sport terug
Fanny Blankers-Koen verklaarde gis
teren in New York, dat zij zich het volgend
jaar na de Europese kampioenschappen
uit de wedstrijdsport zal terugtrekken.
Dan Ferris, secretaris van de Nationale
Athletiek Unie, noemde haar de beste
hardloopster in de geschiedenis.
Havenarbeiders bij koning Leopold
Koning Leopold heeft in Zwitserland
•n groep havenarbeiders ontvangen,
die hem als „Belgen van het Vlaamse ras"
hun hulde kwamen brengen.
Russische kustpatrouilles hebben in
de Baltische Zee Zweedse vissers ge
molesteerd. De Russen namen de netten
beslag.
Duizenden scholieren en padvinders juichten
de hoge gasten toe
(Van een onzer verslaggevers).
Vrolijk en kleurig wapperden vanmor-
>n in de Maasstad bijna huis aan huifde
vlaggen. Opbouwdag was voor de Rotter
dammers ditmaal wel een heel bijzondere
feestdag; want om half tien vanmorgen
arriveerden Koningin Juliana en Prins
Bernhard in Rotterdam, voor hun eerste
officieele bezoek na de inhuldiging. Het
vorstelijk paar blijft een hele dag in de
stad, om kennis te nemen van de opbouw,
die met sprongen vooruitgaat, en om ge
durende vele rijtoeren, die tezamen 35
km lang zijn, de hulde van de Maasstede
lingen in ontvangst te nemen.
Toegejuicht door honderden padvin-,
ders, kabouters en welpen kwam de
zwarte auto, waarin zich de hoge gasten
bevonden, klokslag half tien, met vier
volgauto's langs de Plaszoom aangereden.
Aan de Kralingse Piaslaan werd het Ko
ninklijk Paar verwelkomd door burge
meester Oud, hoofdcommissaris Staal en
K. P. van der Mandele, kamerheer in
buitengewone dienst van H.M. de Konin-
Uit de kinderschare, «'aarboven de
veelkleurige vlaggen van de vier pad
vindersorganisaties uitstaken, traden de
9-jarige Jeannetje v. d. Hoeven en de
11-jarige Gonnie Koot naar voren. Blo
zend overhandigden zij Hare Majesteit
schild van rode, blauwe en gele eter-
nallen, waarin de padvindersemblemen
:n verwerkt. De kinderen waren de
wereld te rijk, toen de Koningin en de
s zich enkele ogenblikken met hen
onderhielden.
De kap van de vorstelijke auto was
neergeslagen en voorafgegaan door
de auto van de burgemeester, ving de
stoet de eerste tocht door de stad aan.
Langs de hele route van de Kralingse
Piaslaan tot het stadhuis vormden pad-
ZWARE STRAFFEN VOOR MOORD TE
BEEKBERGEN GEEIST
Levenslang resp. 15 jaar werd gisteren
oor de Zutphense rechtbank geëist
tegen S. A. en A. H., die tijdens een in
braak in een afgelegen landhuisje te
Beekbergen, de eigenaar T. F. de Boer
een beitel om het leven brachten.
DAT de 23-jsergeant J. Nieuwenhuis
uit Den Haag, volgens een familiebericht,
in Indië. is gesneuveld.
DAT de Bond van Chr. Politieambte
naren van 1113 Juli congresseert in de
Haagse Dierentuin
DAT de Rott. Tramwegmij het divi
dend op 1,4 pet vaststelde en. tot commis
sarissen werden gekozen L. F. H. Hame-
leers, Venlo (vac. ir W. Hupkes) en ir D.
de long Wzn.
DAT de lt. t. z. arts A. W. Mellema
tijdelijk bevorderd is tot kapt. t. z. arts
gedurende zijn functie van gedelegeerde
bij de diplomatieke conferentie te Genève.
DAT een verdwaalde reebok op klaar
lichte dag de drukke hoofdweg bij Eder-
veen overstak en door een der omwonen
den werd gevangen, waarna het dier aan
het Nat. Park „De Hoge Veluwe" ten ge
schenke werd gegeVen.
DAT het oud-gemeenteraadslid (SDAP)
can Haarlem, A. Mars, en oud-redacteur
van „De Schipper", 55 jaar oud, aldaar is
overleden-
DAT de Ned. schoenenproductie terug
liep van 1.587.000 paar in Febr. (22 werk
dagen) tot 1.532.000 paar in Maart (25
werkdagen) en het aantal in Maart 1948
1.700.000 paar bedroeg.
DAT aan de int. hondententoonstel
ling op 17 Juli te Nijmegen ook de Ne
derlandse kampioenschappen Verboden
worden.
DAT met een maatschappelijk kapitaal
am f 300.000 is opgericht het Ned. cir-
ïs Frans Mikkenie N.V., te A'dam, met
Frans Mikkenie als directeur.
DAT de voorhaven van Vlissingen met
spoed wordt verbeterd, waardoor nog dit
seizoen toeristenschepen en jachten vrij
wel iin het centrum der stad kunnen aan
leggen.
DAT de Zeeuwse Commissaris der Ko
ningin gisteren de nieuwe rioolwater
zuiveringsinstallatie in Souburg, de eer
ste installatie voor. biologische-reiniging,
in gebruik stelde.
DAT het particuliere vliegveld „Bra
bant" voor de West-Brabantse zweefvlie
gerij, gelegen te Roosendaal, in Juni
wordt geopend met een vliegfeest, waar
de Haagse en Delftse aeroclub mede
werken.
DAT de militairen in Indonesië als
dank voor de kantinewagen „Friesland",
zgn. „Palembangse, Kain" (goud
draadweefsel) schonken, velke in het
ïuseum Princessehof te Leeuwarden
'ordt ondergebracht.
DAT uit het IJ te A'dam het stoffelijk
overschot is opgehaald van de reeds
enige tijd vermiste Noorse stoker Roald
Paulsen.
DAT burgemeester C. v. Heesen van
i-Gravendeel gisteren werd gehuldigd
g.v. het 40-j. jubileum in ambtelijke
dienst, waarvan 18 jaar als .burgemeester
van 's-Gravendeel.
DAT het aantal vrijwilligers voor de
Nationale Reserve in het district Dor
drecht de 1200 reeds heeft overschreden.
DAT tot voorz. resp-, secr. van de Bond
van Ned. oud-strijders werden benoemd
gen.-maj. J. Dwars, Apeldoorn en W. A.
Linnebank, Paulus Potterstr. 2, Hem-
gelo (O.).
DAT voor de Zutphense rechtbank 1 j.
en 3 mnd, werd geëist tegen de 60-j.
J. B. uit Putten, die zich gelden, be
stemd voor de Puttense oorlogsweduwen,
had toegeëigend.
DAT de nieuwe Ned. gezant te Havana,
mr H. Daniels, zijn geloofsbrieven aan de
president van Cuba heeft overhandigd.
DAT Nelly Bodenheim, illustratrice
van kinderboeken, uit A'dam, op 27 Mei
75 jaar wordt, doch die dag uitstedig is.
DAT de Haarlemse O.v.J., mr W. M.
Paardekooper Overman, alsnog benoemd
is in de Commissie Begrafeniswet.
DAT een Zweedse baby van 10 maan
den alleen de vliegreis van Stockholm
naar Nice ondernam en zij in de waoht-
kamer van Schiphol haar flesje van een
stewardess kreeg.
DAT B. v. d. Berg, pres.-comm. van
een houthandel te Krimpen aan de Lek,
benoemd is tot ridder O.'N.
DAT het Tweede Kamerlid Borst (CPN)
schriftelijk gevraagd heeft om ook kleine
boeren gelegenheid te geven zich in de
N.O.-polder te vestigen.
DAT het Tweede Kamerlid Haken
(CPN) gevraagd heeft de schorsing van
DUW-arbeiders in de Carel Coenraadpol-
der (Gr.), die niet accoord gingen met
een werktijdverlenging ongedaan te ma-
DAT de electrische treinen bij Heerlen,
waar een treinbotsing plaats had, gisteren
weer normaal reden, doch het andere
railverkeer ook vandaag nog gedeeltelijk
gestagneerd is.
DAT de Belgische ministers F. v. d.
Straten-Waillet en R. de Man, die ook de
opening van het bouwcentrum te R'dam
bijwoonden, t.m, Vrijdag diverse excur
sies door ons land maken.
DAT de int. spoorwegdrankbestrijdings-
organisatie gisteren door de directie der
Ned. Spoorwegen werd ontvangen en de
jubilerende Ned. vereniging een receptie
hield, waarop vele geschenken werden
aangeboden.
DAT het Nat. Fonds voor Bijz. Noden
in 1948 in 783 gevallen hulp verleende tot
een totaal bedrag van f 223.000.
DAT de ambassadeur der Ver. Staten,
dr Herman B. Baruch, gisteren in R'dam
het nieuwe kantoor van de United States
Lines opende.
DAT in Eaht (L.) 100 Duitse hand
granaten werden gebruikt om een voet-
balpaal stevig in de grond te zetten
enige vrouwen een explosief slagkoord
als waslijn gebruikten.
DAT dr J. C. Went, afgetreden cui
van de gem. Universiteit, gisteren de
gouden medaille van de stad Amsterdam
ontving.
DAT de bankbiljettencirculatie ii
afgelopen week wederom daalde en thans
een bedrag van ƒ2959 millioen aangeeft.
DAT het „Kruis van verdienste" is toe
gekend aan de voorm. marine-officier J.
Moerer voor moedig optreden in Mei 1940.
DAT prof. dr F. A. Vening Meinesz,
dir. van „De Bilt", te Brussel een ere
doctoraat gewerd.
vinders-een erecordon. Duizenden jui
chende Rotterdammers hadden zich, on
danks het feit, dat vele bedrijven nor
maal doorwerkten, langs de trottoirs op
gesteld. Voor schoolkinderen, vertegen
woordigers van jeugdorganisaties en
ouden van dagen waren 34.000 plaatsen
gereserveerd. Uit tienduizenden kelen
klonk het „Oranje boven!" en vriende
lijk wuivend dankten de hoge gasten
voor de hulde. Rotterdam beleefde zijn
„blijde incomste!"
Lehnhoff „verzamelde" op
zijn manier postzegels
Eigenaar uit de «reg geruimd om de
collèctie te bemachtigen.
Gisteren werd het procés tegen dè
SD-er R. Lehnhoff, een der hoofdfiguren
van het Groningse Scholtenshuis, voort
gezet voor het B.G. aldaar. Ter zitting
bleek, dat hij ook de notaris F. S. Wol-
ters te Bedum had doodgeschoten. Toen
hij bij een huiszoeking toevalligerwijze
bij de postzegelverzamelaar Lokema te
recht kwam, gaf verd., die een hartstoch
telijk postzegelverzamelaar was, 2ijn
ondergeschikte opdracht, de man ter
plaatse neer te schieten, waarna Lehn
hoff zich de kostbare zegels toeeigende.
In April 1945 had hij tien arrestanten
in Norg laten doodschieten. Gevangenen
liet hij 48 uur achter elkaar geboeid
staan. Ook werden ze tot bloedens toe
geslagen, in een ijskoud bad geworpen,
waarna ze drijfnat 24 uur in een kleine
ruimte moesten st;aan. Een hunner, die
het niet uit kon houden, werd doodge-i
marteld. Vandaag is het proces voort
gezet.
Tegen hen werd hedenmorgen de dood
straf geëist.
Gesneuveld in Indonesië
De Regering maakt bekend,"dat tot
haar leedwezen de volgende verhezen
in Indonesië zijn'gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht.
Gesneuveld 16 April: sold. J. J. van
Beek uit Baarle-Nassau.
Gesneuveld 2 Mei: sold. F- J. de
Jong uit Amsterdam (C.)
Gesneuveld 6 Mei: sold. H. J. van ae
Ven uit Goirle.
Gesneuveld 7 Mei: sold. Ie kl. T. B.
Jansen uit Erlecom (gem. Ubbergen);
sold. Ie kl. W. Langenhuizen uit
Nistelrode;
sold. G. Tervoort uit Santpoort;
sold. J. J. Vermaire uit Wemeldinge;
sold. P. Westra uit Rotterdam.
Een voortvarende
Maashezer
Het echtpaar J Cup-Hendrikx te
Maashees, 81 en 77 jaar oud. dat, zoals
gemeld, zijn gouden huwelijksfeest bij
kinderen in Amerika gaat .vieren, zal
zich op ,31 Mei op de Nieuw-Amsterdam
inschepen.
De voortvarendheid van de heer Cup
is reeds spreekwoordelijk in Maashees.
Hij was de eerste in die streek, die op
een fiets reed. zo'n voorwereldlijk ve
hikel met een reusachtig voor- en klein
achterwiel. Hij bouwde zelf de eerste
„normale" fiets en vestigde de eerste
rijwielfabriek in het Zuiden In 1903
bracht hij de eerste auto in het land van
Cuyk op straat. Zijn huis had het eerst
electrisch licht, waarvan de stroom ge
leverd werd door een automotor. En. ten
slotte ontstak hij als eerste in het gehele
Zuiden het gascomfoor in zijn huis-
WEERBERICHT
Vrij koel
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Veranderlijke bewolking met voorname
lijk in het binnenland nog enkele buien
en hier en daar ochtendmist In de nacht
zwakke en overdag meest matige wind
tussen Zuid en Zuidwest. Vrij koel- (Op
gemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN.
DONDERDAG 19 MEI. Zon op 4.41.
onder 2032; maan op 2.17, onder 11.06
Kijk zo ging het: In een lekker
zonnetje en een kalm zeetje von
den wij gistermorgen de Katwijkse
vissersvloot op weg naar de
visgronden.
Na vijftig jaar
Vandaag is het een halve eeuw gele
den, dat in Den Haag de eerste vredes
conferentie begon. Er zijn sindsdien vele
conferenties gevolgd en zo terloops ook
nog twee wereldoorlogen. Heeft het na
al deze ervaringen nog zin, bij de con
ferentie van 1899 stil te staan? Het lokt
n. haar evenals zovele andere
teleurstellingen met de mantel der ver
getelheid te bedekken.
Dat laatste echter doet men niet. Er
wordt vandaag herdacht en dat is goed.
Mits men maar niet aan het idealiseren
slaat en. mits men de conferentie maar
ziet en beoordeelt als een menselijk, al
te menselijk iéts-
Want het was „in arren moede", dat
die conferentie van 1899 was bijeenge
roepen. Het "was armoede bij de initia
tiefnemer, de Tsaar van Rusland. Hij
moest een beetje erg op zijn geld gaan
passen en zo kan internationale ontwa
pening hem maar al te goed gelegen
komen.
Maar andere mogendhedén, die van d«
Russische toestanden wel iets af wisten,
'toevallig betèr bij kas en daarom
hadden zij weinig aanleiding het woord
„ontwapening" in hun woordenboek op
Het was het oude spel, dat hier «-erd
gespeeld, het spel vap menselijke bere
keningen onder de schijn van recht.
Ontwapening omdat bewapening te duur
En andere staten, die van de ar
moede van een hunner op allerlei wijzen
trachtten te profiteren. En het recht
werd voorlopig gereserveerd voor be
langen van de tweede orde.
Dit alles nu kan men gaan idealiseren.
Men kan de ogen gaan sluiten voor het
al te menselijke. Men kan zich van dit
alles een beeld voor ogen toveren, dat
niet met de werkelijkheid klopt. We ge
loven, dat de wereld daarmede Piet is
geholpen.
De werkelijkheid is, dat de Haags®
vredesconferentie van 1899 tenslotte
maar een pover resultaat heeft opge
leverd. De werkelijkheid is, dat binnen
enkele jaren de Russisch-Japanse oorlog
uitbrak, die Rusland in al zijn armoede
tentoonstelde en dat daarop de «rereld-
oorlog en pog een tweede wereldoorlog
gevolgd.
De geschiedenis der volken is een ge
schiedenis van vallen en opstaan. Dat is
ook de les van 1899. Het was toen een
al te menselijk pogen. Maar al speelden
er onjuiste motieven in door, het pogen
bevatte veel goeds., Het was in elk geval
een pogiPg tot toenadering. Het was ook
een besef, dat de staten maar niet zon
der meer naast elkaar kunnen leven
zonder een voortdurende dreiging van
botsingen. Het was een besef, dat ook
voor het leven der volken gezocht moet
worden naar regels van recht.
Dat Is de betekenis van 1899. Geen
andere. En ook geen grotere. Want er
waren ec ook toen maar al te velen, die
dat hier en daar ontluikend rechtsbesef
dienstbaar trachtten te maken aan hun
eigen machtspolitiek. Voor hen was er
maar een kleine stap tussen rechtsbesef
en na'ieveteit.
Thans leven we vijftig jaar verder. Er
is, zo plegen we te zeggen, inmiddels
een en aPder gebeurd. De rechtsgedacht®
in het volkenleven heeft zich wel ver
der ontwikkeld. De barre nood van da
oorlog heeft dit proces ongetwijfeld aan
zienlijk bevorderd. Maar het is nog lang
niet alleen en uitsluitend recht, wat ia
het internationale leven de klok slaat.
Er spelen nog allerhande minder zuive
re motieven in door. En dit opzicht her
innert het jaar 1949 aan het jaar 1899,
In 1899 pleitte Rusland voor interna-
tiopale ontwapening, omdat zijn natio
nale belangen het daartoe dreven, la
1949 weerklinkt uit datzelfde, maar
onder andere heersers levende. Rusland
de roep om vrede. Het organiseert con
gressen om aan die roep een klankbo
dem te bieden.
Waarom doet RiJsland dat? Omdat d®
vrede eep element is zijn politiek. Om
dat het deze vrede nodig heeft voor het
nastreven van zijn doeleinden. Zoals het
in 1899 de ontwapening nodig had.
Ontwapening ep vrede zijn prachtige
dingen. Maar dan moeten zij ook kunnen
passen in het wereldbeeld. Ontwapening
en vrede 1899 en 1949 leren het
kunnen onderdelen zijn van machtspo
litiek en onzuivere vrucht van onzui
vere motieven.
Bij een verhullende idealisering is d®
wereld ook vandaag nog altijd niet ge
baat. Zy is onder hoger zegen wel
gebaat bij het voortgezette moeizam®
streven om de machtsmotieven door
rechtsmotieven te vervangen.
