Duitsers zijn bang, dat ze tweederangs
Nederlanders zullen worden
Ciefde
Onder de rook van de Sleutelstad
DINSDAG 29 MAART 1940
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Stadsnieuws
Youssuf Karsh, de grote Canadese fotograaf
De heer J. Hens vertelde van hem voor de
Leidse amateurfotografen
In de bovenzaal van „De Doelen" ver-'
telde gisteravond de Amsterdamse foto
graaf J. Hens van de beroemde Canadese
kunstfotograaf Youssuf Karsh. De leden
van de Leidse amateur-fotografen-ver
eniging waren daartoe in groten getale
opgekomen.
De heer Hens belichtte verschillende
facetten van de fotografie en wees op de
algemene tendenz, verleden en toekomst
meer te waarderen dan het heden. Een
en ander naar aanleiding van een te Am
sterdam gehouden expositie, die in de
ogen van verschillende critici weinig ver
rassends had opgeleverd. De heer Hens
vond echter, dat, waar de fotografie
reeds zulk een perfectie heeft verkregen
en iedere stijging in de qualiteit dus zo
moeizaam wordt bereikt, een aantal van
b.v. vijf opvallend goede werkstukken
een tentoonstelling rechtvaardigen.
Na deze inleiding viel de bijzondere
qualiteit van het geprojecteerde werk
van Karsh wel zeer op. Youssuf Karsh,
een ruim veertigjarige Armeniër, die als
vluchteling voor de gruwelen in Turks-
Armenië destijds een tweede vaderland
vond in Canada, bracht een hele reeks
grote persoonlijkheden uit de tweede
wereldoorlog op werkelijk geniale wijze
in beeld. Belichting, achtergrond, can
dat alles werd door hem op bijna
maakte wijze gehanteerd. Maar meer
dit alles was zijn manier van optreden
tegenover de „slachtoffers" waard. Hij
wist zijn modellen op hun gemak te stel
len en hen te interesseren in de opnamen.
- De som van deze factoren, waarbij ge
voegd de factor x, die intuïtie heet, heeft
waarlijk verbluffende effecten bereikt. In
aanmerking genomen, dat de lichtbeel
den van kleinbeeldformaat waren, repro
ducties van 24 x 36 mm naar de illustra
ties uit Karsh' boek: „Faces of Destiny'
was deze lezing voor velen de openba
ring van een groot talent, terwijl het
de meesten ook een verrassing was
confronteerd te worden met mensenf,
van men „wel eens" de naam had
gehoord, maar die achter de schermen
zulk een belangrijke rol speelden. De
litter, de heer H. Groenendijk, ver
tolkte dan ook met recht de dank van de
aanwezigen, toen hij de ere-voorzitter
de bond met een bijzonder hartelijk
woord de hand drukte. Zijn gebaar werd
onderstreept met een krachtig applaus, vacature-ds M. N. W. Smit,
Chef N.Z.H.V.M. te Leiden
Tot opvolger van de heer D. v.
Vijver, die zoals gemeld benoemd is t
hoofdinspecteur te Haarlem, is tot chef
van de uitvoerende dienst van de NZHVM
te Leiden benoemd de heer T. M. P. H.
Jansen te Buiksloot, thans chef te Am
sterdam.
FEESTAVOND GROFSMEDERIJ
De personeelsvereniging van de Kon
Ned. Grofsmederij gaf Zaterdag met
eigen krachten een feestavond
Stadsgehoorzaal. Na opening door
zitter v. d. Voort werd een programma
afgewerkt, dat de talrijke aanwezigen
de vereniging telt thans 600 leden best
geamuseerd heeft.
DE HEER M. B. DE JONG JUBILEERT
De heer M. B. de Jong, chef de bureau
bij de L.D.M. en voorts om. bestuurslid
van K. en O., hoopt a.s. Vrijdag te her
denken, dat hij 25 jaar geleden bij de
Duinwater-maatschappij in dienst trad.
Hij wordt 's morgens gehuldigd en zal
's middags recipiëren in het Gulden Vlies.
Het „doelsparen" neemt
steeds toe
De Leidse Spaarbank in 1948
De Leidse Spaarbank heeft het jaarver
slag over 1948 uitgegeven. Hierin staat
o.m. het volgende: De ontwikkeling
het afgelopen boekjaar stemt tot tevre
denheid. Ofschoon wij verwachtten, dat
het inleggerstegoed onder de invloed 1
twee factoren, tw. de voldoening 1
aanslagen in de bijzondere heffingen
het vrijgeven van een gedeelte van
geblokkeerde tegoed, aanzienlijk
dalen, is de teruggang beperkt gebleven
tot 300.000. Na bijschrijving
rente wijkt het totale tegoed nauwelijks
af van dat per 31 December 1947. Opmer
kelijk was wederom de stijging van he
aantal kleinere inlagen. De afhaaldienst
bleef zich in een groeiende belangstel-'
ling verheugen.
Het verslag gaat verder: wij hebben
de indruk, dat in toenemende mate
de diensten van de spaarbank gebruik
wordt gemaakt voor het z.g- doelsparen
op korte termijn, ten einde tot
schaffing van de duurdere verbruiks-
artikelen te kunnen geraken. In
richting liggen goede kansen voor d>
wikkeling van het spaarbankwezen
naaste toekomst. Eveneens viel eei
ging van de grotere inlagen wa
De uitvoering van de beschikking af
wikkeling geldzuivering 1947 bezorgde
onze administratie veel werk- Van het
geblokkeerde tegoed werd ongeveer
f 500.000 aangewend voor belastingbela
ling f 1,3 millioen overgeboekt naar beleg
gingsrekening en f 100.000 aan restanten
beneden f 100 overgeboekt naar vrije
rekening. Van het tegoed op beleggings
rekening kwam intussen ruim f 500.000
vrij Aan het eind van het jaar hadden
1100 houders van geblokkeerde tegoeden
nog geen keuze gedaan of de vereislt
formaliteiten nog niet vervuld De con
clusie, die het verslag aan het slot var
het onderdeel „afwikkeling geldzuive
ring" trekt, luidt: De geldsanering, waar
van de noodzakelijkheid door niemand
kan worden ontkend, is door de ingewik
kelde en weinig soepele wijze van i
voering onnodig impopulair geworden.
De mutaties in onze beleggingen,
vervolgt het ovrzicht, waren van geringe
betekenis. Het rente-percentage bleef be
paald op 2,16. De exploitatie-rekening
over 1948 gaf een overschot van f 81.328,93.
De gezamenlijke reserves bedroegen
per 31 December f2 162.438,18, uitma
kende 14,81 procent van het inleggers
tegoed. De omzet is niet onaanzien
lijk gestegen. Er werd rond f 4,9 mil
lioen ingelegd tegen f4 millioen in 1947.
De terugbetalingen bedroegen f 5,2 mil
lioen tegen f 4,3 millioen in het vorige
jaar. Het totale aantal behandelde posten
steeg van 60.000 tot 85.000- Het schooi-
sparën is ingevoerd op 5 scholen- De
vraag naar metalen spaarbusjes hield
Kunst en Letteren
Cor de Groot
Op Maandag 4 April a.s. zal onder
piciën van de Leidse Kunsikring „Voor
Allen" in de Stadsgehoorzaal de bekende
pianist Cor de Groot een piano-1
dracht geven met werken van Haydn,
Beethoven, Debussy en Chopin.
„Hamlet" voor K. en O.
De Haagse Comedie voerde gister
avond voor K. en O. het treurspel „Ham1
let" van Shakespeare op. Onlangs gaven
we reeds een beschouwing, toen „Ham
let" voor het L.A.K. werd gespeeld. De
Schouwburg was geheel gevuld e
aanwezigen hebben het spel ten zeerste
bewonderd, met name dat van Paul
Steenbergen,
DOOR SPIEGELRUIT GEREDEN
Het gezegde: „Haastige spoed is zelden
goed", was gistermiddag ook van toe
passing op de 20-jarige wielrijder D. K.
die met grote snelheid de Zuidsingelbrug
kwam afrijden. Hij raakte de macht o
zijn stuur kwijt, vloog uit de bocht
reed door de spiegelruit van pand Zuid
singel 13. K. liep een diepe snijwond
het hoofd op en werd door de E.H.D. naar
het Acad. Ziekenhuis overgebracht. De
spiegelruit was in splinters.
DS. D. J. VOSSERS BEROEPEN
TE UTRECHT
Ds D. J. Vossers, Ned. Herv. predikant
te Leiden, is beroepen te Utrecht
Evenwicht tussen arbeiders
en bouwmaterialen
Minister In 't Veld over woningbouw
in ons land en Engeland.
Minister In 't Veld heeft in een onder
houd met het AN.P. verklaard, dat in
de laatste drie maanden een evenwicht
ontstaan tussen de hoeveelheid bouw
materiaal en de beschikbare arbeids
krachten. In sommige streken maakt men
zich zelfs ongerust over komende werk
loosheid. Slechts in Den Haag en Rot
terdam zijn thans nog enige moeilijk
heden.
Tijdens dit interview, dat werd ge
voerd i.v.m. de reis van de minister naar
Engeland, zeide mr In 't Veld nog, dal
tegenover Engeland geen slecht
figuur slaan. Engeland bouwt sinds 1945
386.000 huizen en daar onze bevol
king vijf maal zo klein is, zouden Wij een
aantal van 75.000 moeten hebben bereikt.
De omstandigheden waren im Engeland
echter veel gunstiger en daarom is het
aantal van 50.000 niet gering.
Ook wees de minister er nog op, dat
in Engeland veel ramen vaw aluminium
worden toegepast. Deze zijn zeer practisch
en daar Suriname voldoende bauxiet kan
leveren, ligt hier misschien een bron
deviezenbesparrag.
Het voorbeeld van Engeland, om slechts
medewerking tot de bouw van montage
woningen te verlenen, als de bouwkosten
die van de gewone bouw oiet overtref
fen, verdient volgens de minister na
volging.
Uitbreiding electriciteitsfabriek
in R'damse raad
In het kader van de uitbreiding van het
electrisch vermogen in Zuid-Holland,
waarover we onlangs nog uitvoerig be
richtten, is thans bij de Rotterdamse raad
het voorstel ingediend om de fabriek
de Galiltïstraat met een vermogen
50.000 kw uit te breiden, waarmede
kapitaalsinvestering van rond f VtVz mil
lioen is gemoeid.
EEN FLITSCAMERA VAN PHILIPS.
Binnenkort zal Philips met een flits-
camera aan de markt komen, terwijl mer
thans reeds een nieuwe flitslamp var
klein model, alsook een handflits-appa-
raat voor de kleinste typen flitslampen
fabriceert.
MEISJE VERGIFTIGD DOOR KNOL
VAN WATERSCHERING.
Te Loosdrecht is een 3-jarig dochtertje
de fam. Vonk overleden, tengevolge
van het eten van de knol van de z.g.
waterschering, een vergiftige waterplant.
Twee andere kinderen, die met de kleine
met schijfjes knol winkeltje speelden,
konden door medisch ingrijpen van de
dood worden gered.
LANGS DE ONGECORRIGEERDE GRENS
Het eindpunt van de Duitse stoomtram, die vanaf Geilenkirchen over Gangelt'
naar de Nederlandse grens loopt, is Tüddern. Dit plaatsje ligt in een gebied, dat
door de Duitsers „zelfkant", door de Nederlanders „de zak van Sittard" en door
de kommiezen „de smokkelhoek" wordt genoemd. De zelfkant komt na de grens
correcties aan Nederland, waardoor Holland „op zijn smalst" met ongeveer tien
vierkante kilometers wordt verbreed. Dit weten de Duitsers maar al te goed en
bang zijnde, dat de correcties doorgevoerd zullen worden in een zekere nacht om
12 uur, hebben zij besloten de stoomtram, die doorgaans in Tiiddern pleegt te
overnachten, iedere avond naar Gangelt terug te halen. Of de Nederlandse
Spoorwegen prijs stellen op een locomotief en enige wagons, die aftands zijn in
de overtreffende trap, is een tweede.
Een fraaie opname van de Zaterdag gehouden jaarlijkse bootrace
universiteiten van Oxford en Cambridge, welke dit keer met een kleine voor
sprong is gewonnen door Cambridge. De strijd was de spannendste sinds 72 j.
Chr. Metaalbewerkers
hielden jaarvergadering
De Chr. Metaalbewerkersbond, afd.
.iCiden, hield .!i? „Prediker" een jaarver
gadering. De voorzitter, da heer Ba-
zij.-i
lord
vele werkzaamneder, die in het af
gelopen jaar zijn verricht. Hij spoorde
de aanwezigen aan, hun volle activiteit
te ontplooien, opdat de collega's, dde nu
nog aan de kant staan, mede hun schou
ders zetten onder het prachtige werk van
de Chr. vakbeweging.
Het jaarverslag van de secretaris, de
heer J. Stavleu, getuigde van een gesta-
groei van de afdelimg. Niettemin is
het ledental voor een stad als Leiden
nog veel te laag. De heer H. Terwee
bracht het financieel verslag uit. In het
bestuur werden herkozen de heren H.
Terwee en A. v. d. Velden. De feestelijke
jaarvergadering werd vastgesteld op 29
April.
Hierna 'hield de toekomstige districts-
bestuurder, de heer Jaarsma, een toe
spraak, met als onderwerp: „Rondom het
pensioenvraagstuk". Op onderhoudende
ij ze liet spr. uitkomen, welk een be
langrijke taak er op de schouders rust.
Met nadruk stelde hij vast, dat de Chr.
vakbeweging van af haar begin op de
bres heeft gestaa-n en nog steeds staat
de bedrijfspensionnering. Op de toe
spraak volgde een geanimeerde bespre
king.
Tenslotte herinnerde de heer Jaarsma
aan, dat de heer Hordijk binnenkort
de bond gaat verlaten. Spr. hoopt in het
voetspoor van zijn voorganger te zullen
gaan. Hierna volgde sluiting.
HAAGS GERECHTSHOF
Het vlees tussen de bloemen
De vrachtrijder J. de B., uit Ter Aar,
zei niets met het clandestiene vleesver-
voer te maken te hebben gehad, doch
de rechtbank had aangenomen, dat ver
dachte er meer van wist, eh hem ver
oordeeld tot twee maanden gevangenis
straf en 8 maanden Rijkswerkinrichting.
Het vlees lag tussen de bloemen in een
vrachtauto, die door de politie werd aan
gehouden. en na een tijdje kwam de B.,
die een praatje met de chauffeur begon,
doch er vandoor wilde gaan, toen hij de
politie zag. In hoger beroep had de proc.-
generaal vrijspraak gevraagd, doch het
Hof wees meteen 't verzoek af om de B.
onmiddellijk in vrijheid stellen af, hoewel
verd. reeds negen maanden straf heeft
ondergaan. Het Hof heeft arrest gewezen
en het vonnis der rechtbank bevestigd.
Voor de Leidse kantonrechter
Te veel water in de leverworst
Het was niet voor de eerste maal, dat
C., slager alhier, voor de Leidse kanton
rechter terecht stond wegens een te hoog
watergehalte in zijn leverworst. C.
klaarde, dat het niet water, doch bouil
lon was geweest, dat hij in de worst had
gemengd. Niettemin vroeg het O. M,
f 80 boete of 40 d. h. De uitspraak luidde:
f 30 boete of 10 d. h.
Waren het hanen of kippen?
D. B. te Ter Aar had in een mand 4
konijnen en 3 grote hanen vervoerd.
Neen. zei B. tegen de kantonrechter, het
waren geen hanen maar kippen. De
wachtmeester bij de rijkspolitie, de heer
B. hield echter vol, dat het geen kippen,
doch hanen waren geweest. Het was voor
de kantonrechter om er kippig van te
worden. In ieder geval vond hij. dat het
dierenmishandeling was en hij veroor
deelde B. tot f 10 boete of 4 dJh.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Johanna H. dr v. L. N
Briët en M. H. van Nievelt; Hester H. M.
dr v. A. J. v. d. Putten en W. T. Stra-
vers; Janna A. dr v. G. Eelink en J. Pret;
Adriana A. dr v. J. G. J. de Reus en A.
de Bruine: Cornelis zn v. W. Korswagen
en J J. Brandt: Tonny zn v. B. G. Dool
en M. Cornet; Antoma dr v. H. W. C.
Hulsbergen Henning en A. van Zijl; Cor
nelis J. zn v. C. J. Paardekooper en M.
Kantebeen; Alie L. dr v. J. Praamstra
en L. Appelhof; Rudolph L. zr. v. W.
Freeke en A. C. Overvliet; Jacobus zn
v. J. v. d. Hoed en J. C. van Nieuwen-
hoven; üendrika A. S. dr v. F. A. Zand
vliet <?n A. M. Hoogenboom; Clemens A.
J M. zn v. A. C.. Driessen en H. A. De-
vilee; Jacobus zn v. J. Bavelaar en L.
van der Wel; Robertina dr v. V. L. van
Halm en T. Katsan; Agnes E. L, dr v.
W. D. Leeflang en H. J. Joactiimi; Adria
na dr v. D. Verdoes en A. van Duijven-
bode; Marinus C. zn v. T van Zanten en
A. v. d. Haven; Wilhelmvina J. dr v. C.
v. d Pluijm en J. A. M. Rasser.
OVERLEDEN: W. Sloos, man, 65 jr;
N J Paauw. zn, 3 jr; J. B. Schippers,
huisvr. v L B. Brussé, 50 jr; T. de Man,
wed v. A Hubregtse. 74 jr.
GEHUWD: W. H. Ramak en G. A. de
Boo.
JUBILEA BIJ DE AMBACHTSSCHOOL
Op 1 April herdenken de heren P. Grin
en G. A. Baljeu, dat zij 25 jaar geleden
als leerkrachten van de Leidse ambachts
school werden geïnstalleerd, 's Middags
worden zij gehuldigd.
In ieder geval is het treintje in Gangelt
,.i veilige handen. De bevolking van deze
stad, die Duits zal blijven, heeft zich als
pleitbezorgster voor de zelfkantbewoners
opgeworpen. De ontvanger te Schinveld
vertelde ons, dat drie jaar geleden 80 pet.
van de inwoners van Gangelt voor aan
sluiting bij Nederland was, doch thans
geen 2 pet. meer. Het stadje zal na de
correcties de grens niet alleen vlak langs
zijn Zuidelijke poort, maar ook dicht
langs zijn westelijke poort krijgen. Gan
gelt heeft inderdaad nog poorten en
menige illegale grensoverschrijder heeft
reeds kennis gemaakt met de daarin aan
gebrachte cellen.
De burgers zijn echte Duitsers. Wan-
neer de hakenkruisvlaggen zouden wap
peren, zou men zich in de jaren 1940'45
wanen! In Gangelt werd niet alleen
protestvergadering gehouden, doch ook
tracht men vanuit deze stad de burge
rij van de Zelfkant op te zwiepen tegen
de voorgestelde grenscorrecties. Hierbij
worden methoden gebruikt, die zelfs wij
len Goebbels niet zou kunnen verbeteren.
Door de Zelfkant zwerven de propagan
disten van „neue Grenzen, neuer Krieg".
De een vertelt, dat de Duitse marken
waardeloos zullen worden en dat me
goed aan doet zoveel mogelijk goederen
te kopen; de ander weet. dat iedereen
uit dit gebied moet wegtrekken en slechts
30 kg mag meenemen, zodat het beste
zou zijn alles te verkopen, omdat de
ken hun waarde blijven behouden. Het
is duidelijk, dat het deze propagandisten
slechts te doen is, munt uit hun propa
ganda te slaan.
Maar de bevolking van de Zelfkant
blijft nuchter .hoewel niet ontkend mag
worden, dat zij langzamerhand ner
is geworden. Dat de correcties zullen
doorgaan, staat bij hen vast; het ontslag
van 70 Duitse kommiezen wijst trouwens
ook in die richting.
Zeven dorpjes zullen na de grenscor
recties tot het achterland van Sittard gaan
behoren. Het zijn Tüddern met 1500,
Hillensberg met 500, Havert met 1500,
Höngen met 900, Wehr met 700, Millen
met 600 en Susterseel met 800 inwoners,
zodat hier 6500 Duitsers bij de correcties
zijn betrokken. Elk van de dorpjes heeft
en burgemeester .terwijl het raad
huis van deze dorpen in Tüddern staat,
Oberbürgemeister Görtz de schep-
ter zwaait. Mede. omdat de burgerij
ger reeds op Sittard was aangewezen
trouw iedere Donderdag de markt be-
zocht en velen bovendien familiebetrek
kingen in Holland hebben, staan zij ovei
het algemeen onvijandig tegenover de
Koffietenthouders voelen zich bedreigd
Rumoerige protestvergadering tegen verhoging
van staangelden
„Het is jammer, dat
want hij zou zijn liedje van de kleine
man nu juist goed kunnen zingen. Wij
zijn die kleine mannen, wij de koffietent
houders. Ik ben 72 jaar en moet op 1
April voor mijn koffieteut inplaats van
f 6 per week f 36 aan huur gaan betalen.
Waar ik dat vandaan moet halen, wordt
er niet bij gezegd, het einde zal dus de
Zo boud sprak gisteravond een bejaarde
koffietenthouder tijdens de enigszins ru
moerige protestvergadering, in „Den
Burcht", tegen de verhoging van de
staangelden van dag- en weekmarkten
gehouden. Vooraf had de voorzitter, de
heer S. van Erkel, reeds een „vlammend
protest" laten horen tegen wat hij noem-
TAMINIAU ELST OVER-BETUWE
Louis dood is, de de unfaire behandeling door het ge
meentebestuur.
De heer Lefeber, voorzitter van Be-
drijfshoreca voor consumptietenten,was d<
uitgenodigde spreker, die in het kort me
dedeelde waar het om ging. Voor de ge
meente Leiden wordt op 1 April een ver
ordening van kracht, waarbij voor eer
vaste standplaats, die nu 6 cent per m2
aan huur kost, 35 cent per m2 moet wor
den betaald. Voor de weekmarkt is hei
staangeld van 30 op 50 cent gebracht er
voor de vee-, vis- en bloemenmarkt be
tekent het-*ëen verhoging van 15 tot 50
cent. Een standhouder moet op 3 October
inplaats van 50 cent 2 gulden huur be-
Wanneer we even bij de koffietenthou
ders blijven, aldus spr, dan wil dit zeg
gen dat zij voor iedere werkdag ge
opend of gesloten voor hun tent 35
cent per m2 betalen. In 300 dagen 1
f 105 huur. Zelfs in de Kalverstraat te
Amsterdam is de grond niet zo duur.
Tegen deze verordening valt weinig of
niets meer te doen, want ze is reeds goed
gekeurd door Ged. Staten en de Kroon.
Volgens spr is ze er door geslipt, zonder
dat men zich heeft gerealiseerd wat z«
voor de kleine man betekende.
Uit de vergadering van fruit-, bloe
men-, ijs- en visverkopers plus koffie
tenthouders werden opmerkingen
maakt, dat men er maar niet af was
te zeggen: er is niets aan te doen.
moet wat gebeuren, anders worden
van de straat weggevaagd". „Voor de
kleine man moet worden opgekomen".
„Actie!!" Aan alle tafeltjes werd heftig
gediscussieerd.
Aan het slot van de vergadering werd
besloten om langs de weg van vak- er
bedrijfsgroep een protest bij het gemeen
tebestuur in te dienen met het verzoek de
staangelden binnen de kortst mogelijke
tijd te wijzigen en de betaling er
voorlopig op te schorten. Een en ander
wilde men gaarne mondeling toelichten.
DE SCHIJNWERPER OP....
In De schijnwerper opde Noord -
wijkse schaakclub „Daniël Noteboom"
kwam een hinderlijke zetfout voor.
staat: „Dit Noordwijk-tournooi is vooral
bekend geworden door het schitterende
eindspel uit de partij tussen Keres
Eliskases. Beiden hadden koning en
ren en bovendien nog twee pionnen, die
tot de zevende lijn waren doorgedrongen.
Keres slaagde er niet in, deze partij te
winnen!" Dit moet zijn: „Beiden hadden
koning en toren en Keres bovendien
nog twee pionnen, die tot de zevende lijn
waren doorgedrongen, enz."
HOUDT STAND
Door H. Hollander
47
Hij zat in de grijpklauwen van de geld
duivel. Had hij maar iets gezegd, Mis
schien hadden ze hem kunnen bezweren,
met speculeren op te houden.
„Er zijn gelukkig geen schulden", zegt
Klaas des avonds, als hij met Sjaan en
Flip de zaak bespreekt. „Dat had ook nog
gekund." Hij is hevig teleurgesteld, want,
een mens blijft een mens, het geld van
zijn schoonvader was hem goed te stade
gekomen.
Er is later familieraad. Gerard en
Grietje weten zioh in te houden en ze
besluiten gevieren, om naar buiten niets
te laten merken van wat zij na de dood
van vader te weten zijn gekomen. De
twee eersten beseffen toch, dat zij dat
verplicht zyn aan de nagedachtenis van
hun vader.
Er wordt lang en breed gedelibereerd,
ook met de notaris. Het blijkt achteraf,
dat er toch nog meer baar geld is dan
verwacht werd. Het eind van het lied is,
dat het besluit valt: Klaas krijgt de villa,
die hij verhuren kan, en er nog wat van
overhoudt jaarlijks, bovendien wat geld.
Gerard blijft op de boerderij, ontvangt
daarvan zijn deel, maar heeft jaarlijks
rente te betalen aan de anderen, behalve
aan Flip, die zijn deel in geld ontvangt.
Het is een voorstel van de notaris, wat
allen goedvinden, zij het dan, dat Gerard
er slechts matig mee ingenomen is. Die
ziet er slecht uit, naar ze constateren.
Want zeer velen zijn nu op de hoogte.
Het gaat met Gerard Tuininga al meer
bergafwaarts. Hadden ze het maar ge
weten! Klaas zou zich verzet hebben
tegen het voorstel van de notaris
De mensen, die niet weten, hebben stof
tot praten: nu, die lui van Tuininga zijn
goed af, zeg. Petertje zat er warm in.
Klaas Bakker is er ook vet van gewor-
In de kerkelijke gemeente spreken ze
er ook over. Ze zeggen dat hij zijn bij
drage wel mocht verdubbelen. Maar dat
gebeurt niet, naar men met zekerheid
weet te vertellen. Ja, mensen, het is toch
maar w&ér, dat je aan geld hangen kunt,
ho eens even. Er wordt nog veel meer
gepraat, in het verloop der volgende
maanden. Met allerlei lijsten wordt er
gelopen voor allerlei doeleinden. Och,
och, er is ook zoveel nodig! En als nu
ieder geeft naar mate en krachten, dan
komt dat allemaal best in orde.
Zo gaan twee mannen voor een be
paald doel op stap en ze belanden al
heel gauw bij Klaas Bakker. Er staat
iemand van vijftien gulden op de lijst en
een van tien. Klaas aarzelt. Nu komen
ze bij hem en hij wéét: ze rekenen ook
op tien, terwijl het niet gaat. Hij moet
uitkijken. Volgende maand komt er weer
iets andersHij zou het liefst twee of
drie gulden willen schrijven, maar... het
wordt er vyf. Te veel. Begrepen de men
sen dat nu eens!
Ze begrijpen er niets van. Die twee
kijken mekaar aan en een zegt: die heeft
nou pas van Tuininga getrokken, goeie
morge. gelukkig, dat we niet het eerst
naar hèm zijn gegaan! Maar nu is de
lijst gebroken. Als Bakker voor vyf
tekent, gaat er niemand meer bovenuit.
Ze zetten zonder bezwaar er een tweetje
vóór, voor het vijfje van Bakker. Kun
nen ze later wel wegvegen. Ze doen het
alleen voor de lyst. Die schraper van een
Bakker, dat moet hij nu wel geworden
zijn! verdient het niet. De mensen, den
ken nu, dat hij vijf en twintig heeft ge
geven en het zijn er maar vijf
Doet Klaas Bakker, die toch zoveel
voor Gods Koninkrijk over heeft, nu ver
keerd? Neen, zijn geweten is zuiver. Hy
mag niet boven zijn krachten gaan. Zijn
vry hoge jaarlijkse bijdrage zal hij zo
lang mogelijk- handhaven, het zal het
laatste zijn, waarop hij zal beknibbelen.
Maar andere posten moeten omlaag.
Want een ongeluk komt zelden al
leen. Daar was de ziekte van Sjaan, die
heel wat geld heeft gekost en feitelijk
nóg kost, al gaat het goed. Daar kwam
het overlijden van Tuininga, dat iets ont
hulde, waaraan nu niemand had kunnen
denken. En nu is daar het derde.
Hij iheeft gedacht, van de winkels van
„Albano" geen last te zullen hebben. De
stad is tenslotte Westvoort nog niet, al
bestaat Westvoort niet meer. Maar hij
is pijnlijk bedrogen uitgekomen. Want
„Albano" slaat ook het oog op Westvoort
en op de mensen daar. Ze maken
reusachtige reclame niet alleen, maar
komen de mensen opzoeken. Er rydt elke
dag een keurige auto, zo ongevee
gericht als winkel in het klein, door de
straten en de lanen van Westvoort. Den
mensen wordt de waren aan huis be
zorgd niet alleen, want dat doet Klaas
ook; ze behoeven niet eens naar de win
kel te lopen. De winkel komt vóór de
deur. En de lui genieten dezelfde
rechten als zij, die in de stad komen. Bij
tien gulden cassa-bonnetjes tien procent
terug. Verder alle mogelijke faciliteiten.
Op een avond kan Klaas het niet
kroppen. Met pntzaglijke inspanning
heeft hij voor Sjaan, die hy voor emoties
sparen wil, de juiste toestand verborgen.
Maar Sjaan bespeurt het wel: ze ziet het
voor haar ogen. En als hij over zijn boe
ken gebogen zit, met hun beidjes zitten
ze in de kamer, zegt zij opeens: „Verberg
maar niets. Klaas. Het gaat niet goed,
hè, jongen?"
Nog meer haar stem dan de werkelijk
heid beroert hem. Hij legt de armen of
tafel en huilt. De sterke Klaas Bakker,
die scheef wordt aangezien in de ge
meente, omdat hij zo gierig geworden
huilt. En Sjaan laat hem rustig bega
Dat zal hem goed doen
(W-ordt vervolgd)
Wel is langzamerhand de vrees
staan, dat de nieuwe Nederlanders
tweede-rangs Nederlanders zullen worden.
Hiertegen zal men in Nederland moeten
waken, is de mening van de burgemees-
n H(llensberg. die de oer-Hollandse
Jansen draagt. Hij is er van c
tuigd, dat na drie maanden Hollander te
zijn geweest, de Zelfkantbewoners te
vreden zullen zijn, mits zij volledig gelijk
worden gesteld met de huidige Nederlan
ders. Dit is ook de mening van de pastoor
Tüddern, die er van overtuigd is. dat
bepaald zou worden, dat allen,
9 Mei 1940 n de Zelfkant zijn
komen wonen, moeten vertrekken, hy de
uitzondering zal zijn, die de regel beves
tigt.
Maar burgemeester Jansen is een t
uitziend man. Er is in Hillensberg geen
waterleiding, zodat 't benodigde water ir
Wehr moet worden gehaald. In Duits
land worden op het ogenblik nog geen
■ken uitgevoerd en nu hoopt
de burgemeester, dat zijn gemeente, waar
kolenlagen onder de grond zijn gevonden,
de Nederlanders waterleiding zal
krijgen. Typerend was het antwoord
andere Zelfkant-burgemeester, toen
zijn mening over de grenscorrecties werd
gevraagd: „Als er voor of tegen anr
gestemd zou moeten worden en il
weten dat de stemming geheim is,
ik vóór stemmen".
Sympathiek
tocht hebben we kennis
maakt met dr Maars, de veearts van
Zelfkant. Hij kwam in 1945 in Wehr, c
dat de oude veearts nazi is geweest
zijn praktijk niet meer mocht uitoefenen.
,Ik heb altijd sympathiek tegenover Hol
land gestaan", zegt dr Maars, die wel
bang is dit gebied te moeten verlaten. Hij
mening, dat de bevolking vrij ge
laten zal worden te blijven of te ver
trekken, doch gelooft, dat in ieder geval
zij, die na 9 Mei 1940 gekomen zijn, ge
dwongen zullen worden hun woonplaat
vaarwel te zeggen. „De boerenbevol
king", zegt hij verder „heeft zich met de
annexatie verzoend, niettegenstaande zij
begrijpt, dat de controle, die
de meesten b.v. slachten vier of vijf
maal per jaar na de annexatie stren
ger zal worden".
Wanneer we vragen naar de protestver
gadering in Gangelt, haalt dr Maars onge
ïnteresseerd de schouders op en een glim
lach speelt om zijn lippen. „Als ik
blijv
mag, dan vind ik de grenscorrec- in België.
ties uitstekend", is zijn eindoordeel. Hoe
geen bezwaar tegen hebben,
dr Maars als toekomstige Nederlander t»
beschouwen, kunnen we toch niet iedere
Zelfkant-bewoner als landgenoot begroe-
De stationschef in Tüddern, een baan
tje dat vroeger niet bestond, heeft maar
klein salaris. In zijn goede dagen
verdiende hij een kapitaal per maand als
.Inspector" van de Duitse Spoorwegen in
Oost-Pruisen. Zijn goede dagen heeft hij
doorgebracht in Koningsbergen, waar hij
grote villa bewoonde. Hij is een van
de vele Oostvluchtelingen, die in de Wes
telijke zones terecht gekomen zijn en
meerderen in de Zelfkant
onderdak hebben gevonden. Deze
Oost-Pruis, die met nog een lotgenoot in
het stationsgebouwtje van Tüddern woont,
heeft in zijn Koningsbergen-tijd regel
matig aan het pensioenfonds betaald.
Wanneer hy momenteel gepensionneerd
worden, krijgt hij geen ondersteuning,
omdat de Russen thans het pensioenfonds
beheren. Misschien heeft hij wel eens een
praatje gemaakt met zyn overbuurman,
de ontvanger van Broek-Sittard en is hij
op de hoogte gekomen van minister Drees'
ouderdomsvoorziening.
Zo blijkt, dat met het uitvoeren van
de grenscorrecties nog wel enige moei
lijkheden opgelost moeten worden. Van
niet te onderschatten waarde is echter de
oplossing van de moeilijkheden, waarvoor
de kommiezen zich iedere dag geplaatst
Minder smokkel betekent nog steeds
minder deviezen-verlies
Vrouw trachtte driemaal haar
zieke man te doden
Dezer dagen is te Groningen gearres
teerd de 34-j. gescheiden vrouw T. E.,
die in 1946 tot driemaal toe heeft ge
tracht, haar man D. te Assen te vermoor
den. De verhouding liet al direct na het
huwelijk te wensen over en toen de man
langdurig ziek werd, vatte de vrouw het
plan op, hem te vermoorden. Eerst
mengde zij gif in een beker melk, doch
hij dronk die niet uit, vanwege de bij
smaak. Een week later deed zij gif in de
.edicijnen, doch ook dit werd ontdekt.
Ten slotte draaide zij, terwijl haar man
lag te slapen, een gaskraan open en
sloot de kamer. De man werd echter
wakker en sloot de kraan. De noodzake
lijkheid, om elders te worden verpleegd,
redde de man tenslotte van een zekere
dood. Inmiddels leidde de vrouw, die
uit liet huis vertrok, een vrolijk en nogal
lichtzinnig leven. De mau kreeg arg
waan en na een intensief onderzoek, ook
naar de verblijfplaats van de vrouw,
werd zij in Groningen gearresteerd. Zij
bekende volledig.
KON. ONDERSCHEIDING VOOR DE
„MIJDRECHT" ONTHULD.
Aan boord van het tankschip „Mij
drecht", in Rotterdam, onthulde minis
ter Spitzen gistermiddag een bronzen
gedenkplaat, als een koninklijke waar
dering voor de dappere daden van dit
schip op 7 Maart '41. Zelf getroffen door
een torpedo, zag de Mijdrecht toen nog
kans, in één der Atlantische wateren
een Duitse duikboot te rammen, zodat
deze tot zinken gebracht kon worden.
Vele autoriteiten woomden de plechtig
heid bij.
Een postzegeltentoonstelling zal in
Juni in Brussel worden gehouden t.g.v,
100ste verjaardag van de postzegel
Leiderdorp
De eerste in het Dorpshuis
Morgenavond (Woensdag) geeft de
Chr. gemengde zangver. „Excelsior" als
eerste in het Dorpshuis een uitvoering.
Medewerkenden zijn mevr. M. Parmen-
tierSchmöller, sopraan, mej. M. D. Kra
nenburg, alt, en mej. A. Möller, vleugel.
55 Jaar getrouwd
Op 11 April hopen de heer
W. J. Brugmans-Lagas. Rijnzichtweg 104,
55 jaar getrouwd te zijn.
Dodelyk ongeval.
Zondagavond had op de Rijksweg bij
het Groene Kerkje een dodelijk ongeval
plaats. De 78-jarige wielrijder P. v. B.
van alhier, die de weg wilde oversteken,
werd aangereden door een luxe auto,
komende uit de richting Amsterdam en
bestuurd door mevr. M. uit Den Haag.
Van B. werd over de wagen heen ge
slingerd en door een tweede luxe auto,
besturd door L. uit Rotterdam, opnieuw
gegrepen. Dokter Hugenholtz kon niet
anders dan de dood constateren. De poli
tie heeft het ongeval in onderzoek: hel
stoffelijk overschot en de twee auto's
werden in beslag genomen
Automobicl-hindemisrit
Gezien de grote belangstelling, waarin
de automobiel-hindernisrit op 31 Augus
tus van het vorig jaar zich mocht ver
heugen, besloot de Oranjevereniging op
de a.s Koninginnedag wederom een der
gelijke hindernisrit te organiseren. Het
parcours zal ook thans weer worden uit
gezet op de Hofbrouckerlaan. Hofdijck,
Willinklaan en Marelaan. Binnenkort
zullen de Oegstgeester automobilisten
een circulaire met nadere bijzonderheden
en een inschrijvingsbiljet ontvangen.
A R. Kiesvereniging.
Maandag a s. komt de A.R- kiesvereni
ging bijeen. Het voornaamste agendapunt
is de samenstelling van de candidaten-
lijst voor de a.s. gemeenteraadsverkie
zingen.
Gemeenteraad
De eerstvolgende gemeenteraadsverga
dering is bepaald op Woensdag 6 April.
Winkelweek
De contact-commissie van de midden
standsverenigingen heeft in principe be
sloten, de eerste week van- Mei een win
kelweek te organiseren, welke op Ko
ninginnedag zal worden geopend. Op het
programma staat een etalagewedstrijd,
waarbij de wisselbeker, die vorig jaar
door de Oegstgeester Courant beschik
baar werd gesteld, de hoofdprijs is- Voorts
zal van het bedrijf van ieder lid van de
middenstandsverenigingen zo moge
lijk een interieurfoto worden gemaakt,
die in de etalages van de deelnemende
winkeliers te zien zullen zyn- Daar de
foto's willekeurig 'over de deelnemende
zaken zullen worden verdeeld, zal het
publiek in de gelegenheid worden gesteld
na te gaan, van welke zaak de foto is.
Aan deze wedstrijd zijn prijzen verbon-
De algemene jaarlijkse ledenvergadè- i
ring van de Oranjevereniging is bepaald
op 4 April a.s.
C.H. Unie
De ledenvergadering van de C.H. kies
vereniging. waarin de candidatenlijst zal
worden opgesteld voor de a s- gemeente
raadsverkiezing, zal worden gehouden op
7 April a.s.
Prot- Chr. Middenslandsvereniglng
Onder leiding van de heer A. Veen-
stra werd gisteravond in huize „Wijn
stok" een ledenvergadering gehouden
van de Prot. Chr. Middenstandsvereni-
ging. Het woord werd gevoerd door de
heer J. van Al-tena Czn, van het econ.
instituut voor de middenstand, over: j
„Welke bedrijfspolitiek moet de midden- i
stander volgen bij achteruitgaande koop- 1
kracht?" Na de terugslag op de midden-
stand na de eerste wereldoorlog gememo
reerd te hebben, betoogde spr-, dat hoewel j
de liquiditeit van de middenstander nog
vrij goed genoemd mocht worden, hij een
waarschuwend woord moest doen horen,
aangezien de koopkracht van het publiek
aan het minderen is De omzetten zullen,
naar gelang de branche, 2 tot 5 maal
hoger moeten liggen dan voor de oorlog,
wil men op gelijke voet willen voortgaan.
Aan de hand van uitvoerige schema'»
liet spr. zien, hoe de kosten in het be
drijf van maand tot maand moeten wor
den nagegaan. De heer Van Altena ad
viseerde o m. te streven naar hogere om-
zetsnelheid met kleine voorraad. Het wei
zijn van het bedrijf hangt af van God»
zegen, aldus eindigde spr., doch we die- j
nen ons er rekenschap van te geven, dat i
wij rentmeesters zijn, die met getrouw
heid onze arbeid dienen te verrichten. Na
afloop werd van de gelegenheid tot het
stellen van vragen door vele leden ge
bruik gemaakt.
Zoeterwoude
Vergadering C.H-U.
In de koorzaal van de Ned. Herv. kerk
kwamen gisteravond de afdelingen Zoe-
terwoude-Dorp en Zoeterwoude-H.R. van
de C.H U. in ledenvergadering bijeen. Na
de opening werden de diverse jaarver
slagen behandeld- In kas was een bedrag
van f25.10- Als afgevaardigden naar de
jaarvergadering van de C-H.U- te Amster
dam zullen gaan de heren Rijlaarsdam en
M. van Kapel. In het bestuur werden j
herkozen de heren Rijlaarsdam en B. van
Vliet en in, de vac. T. v- d- Loo en J.
Versteegen gekozen de heren H- van Ka
pel en L. Schen-keveld. De candidaten- j
lijst voor de a.s. gemeenteraadsverkie
zingen werd als volgt samengesteld: 1. J.
van Vliet; 2- Jac- Dorepaal; 3. A. Varke-
visser; 4- Jac. Hulsbos; 5. B. van Vliet.
De heer J. Verstegen sprak een woord
van afscheid. De voorzitter richtte waar- i
derende woorden aan het adres van de
heer J. de Graaf, die de gemeente gaat
verlaten en de C.H-U- in de gemeente
raad niet meer zal kunnen vertegenwoor-
digen. Hij benoemde hem tot ere-lid va®
de afdeling. Besloten werd contact op t» i
nemen met de A.R. kiesvereniging ter j
plaatse, teneinde met een "ezamenlijke
lijst te kunnen uitkom»»-
