Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 24 maart 1949 | pagina 2

De

situatie in Duits Vaa

ster-kwartier

Ciefde

NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Stadsnieuws

Leiden en omstreken op komende jaarbeurs
goed vertegenwoordigd

Artikelen en producten op velerlei gebied
te Utrecht geëxposeerd

Dat Leiden met zijn omgeving op de Utrechtse jaarbeurs, die volgende week
Dinsdag haar poorten zal openen, alleen al door allerlei snufjes goed is vertegen
woordigd, publiceerden we reeds, maar bulten de al genoemde firma's z(jn er nog
tal van deelnemers, die met de door hen vervaardigde producten aanwezig
zullen zijn.

DONDERDAG 24 MAART 1949

Zo exposeert de Technische Handels
onderneming A.G.A. uit Wassenaar op
het terrein aan de Croeselaan, gebouw
D 4. naast beton- en platenscharen, ook
verbandtrommels en remveertangen.

De bezoeksters zullen aan de stands
van „Andrélon" op de 5e verdieping
(nr 5129 en 51311 haar hartjes kunnen
ophalen! Deze Bodegraafse chemische in
dustrie brengt hier cosmetische artikelen
en parfums.

„Certus" is de naam van de koudlijm-
en kleefstoffenfabriek te Hillegom, die
behalve met verschillende soorten lij
nog met meubelbeslag, hang- en sluit
werk en schuurmateriaal een plaats vindt
op het terrein Croeselaan, gebouw D 34.

Ook Van Dijks ladderbedrijf te Leiden
neemt weer aan de beurs deel. De klim-
materialen, trappen, hangladders
schuifplanken staan opgesteld op het ter
rein Croeselaan vak 4, nr 615.

Met de hand varvaardigd sier- en huis.
houdelijk aardewerk van de Voorschoten,
se firma Groeneveldt prijkt op de 2e
verdieping van het jaarbeursgebouw on
der standnummer 2182.

Natuurlijk is ook de N.V. Kon. Ned.
Grofsmederij vertegenwoordigd met an
kers. kettingen en krukassen. De door
Leidenaren gemaakte of bewerkte zware
smeedstukken worden gevonden aan het
terrein Croeselaan, gebouw Q 2.

Met electrische verwarmingsapparaten,
mengers, groentesnijmachines, hotelfor
nuizen en gasgeysers opent op de le ver
dieping van het jaarbeursgebouw Vre-
denburg onder nummer 1102 en 1104 de
Leidse Intern. Handel Mij „Imenexco"
haar stands.

D- Jong's Machinefabriek aan de Hoge
Rijndijk te Hazerswoude heeft op het
terrein Croeselaan, vak X. nr 1003 beton
en kalkmolens, bouwheren, aannemers
gereedschappen, kattekoppen enz. opge
steld.

Voorschoten neemt op deze jaarbeurs
een ruime plaats in, want ook de brand
kasten en slotenfabriek ..Kosmos" expo
seert, en wel brandkasten, brandvrije
deuren, kantoormeubelen en stalen meu
belen. De „Kosmos"-fabricaten zijn te
zien gebouw Vredenburg, 4e verdieping
nr 4194. 4196.

De N.V. Leidsche Wolspinnerij, die be
halve in de Sleutelstad ook haar fabrie
ken in Veenendaal heeft, is in de Bea-
trixhal 1 met „Nevada"-handbreigarens,
tapijt- en industriegarens.

Evenals vorige jaren is ook Meerpoel's
Naaimachines Import te Leiden weer
naar Utrecht getogen. In gebouw Vreden
burg, le verd., nr 1004, worden naaima
chines voor huishoudelijk, kleermakers-
ei: schoenmakersgebruik, zeil- en zadel
machines enz. bijeengebracht.

De Zoeterwoudse Houtwarenfabriek
„De Oude Rijn" exposeert in hetzelfde
gebouw, 2e verd. in stand 2044, houten
huishoudelijke artikelen, tuinmeubelen,
stoelen en tafels.

Bouwaardewerk. stenen, tegels, molen-
- ieipannen enz. van de Steen- en Klei-
warenfabriek „Ouderzorg-De Ridder
Co" te Leiderdorp kan men vinden in
gebouw J 1 aan het terrein Croeselaan.

Schoondergang's Conservenfabriek te
Leiden brengt haar producten naar het
gebouw Vredenburg, 3e verdieping, stand-
nummer 3153.

A. W. Sijthoff's Uitgevers Mij. N.V.
komt met boeken en periodieken in het
zelfde gebouw onder standnummer 5190
op de 5e verdieping.

Naast conserven exposeert C. V. Tiele-
man en Dros de Leidse jams, limonades
en tafelzuren in gebouw Vredenburg, 3e
verd. nr 3035.

De derde Voorschotense industrie op
deze beurs is de Lederfabriek „Voorscho
ten". In gebouw Vredenburg, beg. grond,
stand 64, zijn de artikelen: tassen, kof
fers, étuis enz.

N.V. Wernink's Betonmaatschappy te
Leiden is op de beurs met, hoe kan het
anders, betonartikelen. Maar daarnaast
verzorgt zij de uitvoering van bouwwer
ken en gewapende betonconstructies. Ook
natuursteenwerken worden door Wer-
nink uitgevoerd. Dit alles wordt duide
lijk bij een bezoek aan het terrein Croese
laan gebouw J 2. 4.

De Leidse Textielfabrieken Gebr. Van
Wijk en Co N.V. zijn in afd. P xan de Bea-
trixhal van het jaarbeursgebouw met wol
len dekens en handbreigarens, terwijl als
elfde Leidse firma de N.V. Kon. Ned.
fabriek van wollen dekens v/h Zaalberg
en Zn de afdeling L van dezelfde hal

Vanmorgen omstreeks acht uur kwam een vrachtwagen van de brandstoffen-
handelaar J. H. Baak te Lelden op de Breestraat ter hoogte van de Papengracht
In botsing met een melkauto van de firma A. Schipper Zoon, eveneens te Lel
den. De chauffeur van de eerste wagen, die kwam uit de richting Noordeinde,
'erd zodanig door het zonlicht verblind, dat een botsing onvermijdelijk was.
materiële schade was aanzienlijk, zodat belde auto's moesten worden wegge
sleept. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Het tramverkeer ondervond
stagnatie. Begrijpelijk, dat op dit uur de publieke belangstelling zeer groot was.

(Foto N. van der Horst)

heeft ingenomen. Wat haar producten
zijn behoeft geen vermelding.

Ook de N.V. Zilverfabriek „Voorscho
ten" is weer op de Utrechtse jaarbeurs
met een keur van zilveren voorwerpen:
een gang naar de 2e verdieping stand
2042 van het gebouw Vredenburg is ten
volle de moeite waard.

Sport en Wedstrijden

GEMEENTE LEIDEN

Officiële publicatie

KIESWET.

De burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter openbare kennis, dat op de
gemeentesecretarie (afdeling bevolking
c.a.) voor een ieder ter inzage is neerge
legd en in afschrift, tegen betaling der
kosten, verkrijgbaar is, de beslissing van
burgemeester en wethouders op een ver
zoek om verbetering van de kiezerslijst
Leiden, 24 Maart 1949-
De burgemeester van Leiden,
F. H. VAN KINSCHOT.

Om het persoonlijk kam
pioenschap van de L.S.B.

Rotteveel door Demmendal en waar
schijnlijk ook door Idema ingehaald

De strijd om het persoonlijk kampioen
schap van de L.S.B. is weer geheel open.
Gisteravond verloor Rotteveel van Van
Galen (die Idema reeds klopte en tegen
Demmendal de winst liet glippen) en
won Demmendal van Van Gelder. En
daar de partij tussen Bey en Idema wel
remise zal worden, is Rotteveel's fraaie
voorsprong geheel teloor gegaan, ja
zijn kans op de titel twijfelachtig gew
den. Hij moet immers in de laatste ronde
tegen Demmendal spelen, terwijl Idema
dan uitkomt tegen Leenheer. Idema heeft
de beste papieren, hoewel Leenheer,
die de laatste weken aardig op dreef ls,
nog wel eens voor een verrassing
kunnen zorgen.

In de tweede klasse vergaloppeerde
Optendrees zich. Hij kreeg in de opening
Poot een loper cadeau en nam toen
de zaken te licht op. Daardoor verspeel
de hij zijn Dame tegen toren en paard
hij zal de partij wel niet meer kunnen
houden. Ook hier moet de laatste ronde
de beslissing brengen.

Slegtenhorst, de leider in de derde
klasse, kroop tegen Vavier door het oog
de naald. Hij behaalde nog re
heeft slechts P, J, Galpjaard als
stig concurrent.

De uitslagen waren:
le klasse (6e ronde): W. G. Demmen
dalD. v. Gelder 10; A. J. Rotteveel
E. H. van Galen 01; Jerry BeyA. A.
Idema xx; A. LeenheerA. Barkema
10.

2e klasse (4e ronde): P J. Preenen
M. Volders A. GeyerJ. Zwaan

Vt; A. P. PootM. Optendrees xx.
3e klasse (4e ronde): I. VavierH.
blegtenhorst y>; A. de RooP. J.
Galjaard 01 (de Roo n.o.); F. van der
Kaay-P. J. Galjaard 01.

WATERPOLO.

L.Z.C. I—D.Z.V. I 3—0.

LZC I won gisteravond in de „Over
dekte" met 3—0 van DZV I. C. Stomps
maakte de doelpunten voor de Leide-

Hervormde jeugd van wijk 4 voor 't voetlicht

Geslaagde avond in gebouw Prediker

Wijk 4 der Ned, Herv. Gemeente orga
niseerde in „Prediker" een bijeenkomst,
aan alle jeugdverenigingen luister
hebben bijgezet. De Hervormde jeugd van
de Stille Rijn heeft getoond, dat zij leeft
werkt. Als dit niet het geval was ge
est, zou zij ook niet de oproep hebben
durven lanceren: Versterkt onze geletfe-
wij staan klaar om jonge mensen te
ontvangen. Wij hopen, dat het frisse
jeugdleven van wijk 4 geen dovemansoor
zal vinden.

M. Ottevanger, wijkpredikant,
hield, nadat de verzen 1 en 3 van Psalm
varen gezongen, een korte overden
king over: „Om het Koninkrijk." Er is
de grond van de zaak maar één Ko
ninkrijk: dat van de Here God. De mens
heeft in het Paradijs God naar de kroon
gestoken. Zo is hij slaaf van de zonde
geworden. De mens had tot taak om het
Koninkrijk groot te maken, maar hij
heeft aan die roeping geen gehoor gege-
God heeft ons echter niet verstoten.
Jezus Christus is Koning en genade-
Vorst. Hij heeft de schuld gedelgd. En Hij
heeft ons in de weg van lijden en sterven
heerlijkheid gebracht. Waar Hij wordt,
aangebeden, is het Koninkrijk van God
aanwezig. Ds Ottevanger wees de ouders
op hun plicht om de kinderen te bren-

GESLAAGDEN TÜINBOUWCURSUS.

Aan de volgende leerlingen van de
tuinbouwcursus van de Kon. Ned. Mij
voor tuinbouw en plantkunde is het
diploma uitgereikt: L. J. v. d. Post te
Zoeterwoude, W. P. Ravensbergen te Kat
wijk aan den Rijn, P. J. Disseldorp te
Hoogmade, J. Veloo te Voorschoten, A.
Wetselaar te Leiden, L. J. de Boer te
Leiden, W. H. v. d. Doe te Voorschoten,
A. L. Verhaar te Oegstgeest, N. C. v. d.
Voort te Leiden, J. Ph. Vliegenthart te
Leiden. H. Schipper te Leiden, J. van
Egmond te Voorschoten en H. J. van
Haarlem te Leiden. De eerste drie kre
gen de aantekening „zeer veel vrucht",
de volgende vier de aantekening „veel
vrucht" en de laatste zes ontvingen het
diploma „met vrucht".

De geschiedenis van onze windmolens

De heer A. Bicker Caarten voor „Oud-Leiden"

gebouwd wordende bovenkruiers, paltrok-
en tjaskermolens en combinaties van
deze, alsmede in de laatste tijd inge
voerde moderniseringen.

Tot slot toonde spr aan. hoe de molen
onmisbaar is in het Nederlandse land-

Het was wel een expert bij uitstek,
die gisteravond in de Lakenhal over de
geschiedenis van onze windmolens sprak.
De leden van „Oud-Leiden" waren dan
ook in groten getele opgekomen om naar
de heer A. Bicker Caarten te luisteren.
De gevaren, die onze windmolens bedrei
gen, gaan vooral de leden van oudheid-
iievende en -kundige verenigingen ter
harte; en die gevaren zijn nog steeds zeer
vele.

De heer Bicker Caarten wees erop,
dat de molens, vooral sinds het einde
van de 16e eeuw, niet alleen steeds ons
land in de letterlijke zin boven water
hebben gehouden, maar dat ook figuur
lijk hebben gedaan door als papiermolens,
houtzaagmolens, olie- en volmolens en,
riet te vergeten, als korenmolens onze
nationale huishouding mede in orde te
houden. Zo sterk was de invloed van de
industriemolen, dat op die plaatsen, waar
hij talrijk is voorgekomen, thans nog be
langrijke industriecentra zijn gevestigd.

Het verdwijnen van de molen uit het
stads- en landschapsbeeld is te wijten
aan de 6oms hoge kosten, die met het
onderhoud, subs, het herstel gemoeid zijn.
Bovendien moet men in een bedrijf, dat
met windkracht werkt, practisch dag en
nacht klaar staan, iets wat met moderne
arbeidsvoorwaarden moeilijk te rijmen is.

Maar wie bedenkt, hoe de windmolen
ons gedurende de laatste oorlog uit de
nood heeft geholpen, zal de overheid wil
len overtuigen van de voordelen, die deze
oude getrouwe ook de moderne gemeen
schap biedt: onafhankelijkheid van
stroomlevering en deviezenbesparing!
Zodat de gedachte aan economisch voor
deel de reddingsboei zal zijn, waarop een
Cultuur-historisch belang in veilige haven
belandt.

Aan de hand van een mooie serie licht
beelden besprak de heer Bicker Caarten
de zes grondtypen van windmolens: de
geer oude standaard- en torenmolens, de
nog veel voorkomende en zelfs nil nog

gen onder de beademing van het Evan
gelie.

De J.V. „Calvijn" liet liet zich in de
uitvoering van het programma vertegen
woordigen door F. Knetsch en J. Kret.
De eerste droeg enkele gediohten van
Revius voor, terwijl vr. Kret een propa-i
gandistisch woord sprak. Het Oranje
nummer van de M.V. „Lydia" maakte in
druk. Het symboliseerde de aanhanke
lijkheid van ons volk jegens het Huis
van Oranje. De entourage was welver
zorgd. De kinderen van de Zondags
school en de kinderkerk zongen op ge
voelvolle wijze o.l.v. de heer Sleyser
enkele liederen. Het tableau van de
M.V. drukte de vraag van de meisjes
naar nieuwe leden uit. Ook de samen
spraken van de knapenvereniging „Wees
Sterk" kregen veel waardering.

Wijk 4 heeft een goede avond gehad.
Ds Ottevanger bracht in een slotwoord
de dank van alle aanwezigen aan de jon
gens en meisjes over.

Hoogheemraadschap
Rijnland

In de gisteren te Leiden gehouden
verenigde vergadering van het hoog
heemraadschap Rijnland is voornamelijk
gehandeld over de geldbeleggingen. Be
sloten werd, de opbrengst der verkochte
grootboekinsbhrijvingen in de eerste
plaats aan te wenden voor de aflossing
der nog lopende leningen (ca ƒ400.000)
het overschot, na tijdelijke belegging,
voor de financiering van nieuwe
kapitaalswerken te benutten. Er wordt
een kapitaalsfonds gevormd, teneinde de
scheiding tussen de buitengewone en de
gewone middelen bij voortduring te hand
haven. Verder werd nog een formeel be
sluit genomen over de jaarwedden var
de dijkgraaf en de hoofdambtenaren var
het hoogheemraadschap.

Van schaap tot deken

Zoals wij reeds meldden, werd giste
ren in de Lakenhal een tentoonstelling
geopend, die bedoeld is als eerste van
een serie, waarmede men het ambacht
in de school wil brengen. De titel „Van
schaap tot deken" werd in onderwijs
kringen nogal becritiseerd, omdat men
strikt genomen van een schaap nu
eenmagl geen dekens maakt. Toch zal
deze titel de jeugd meer aanspreken dan
bijv. „Van vacht tot deken" en het zal
de hoofden van de Leidse scholen aan
genaam zijn te vernemen, dat men ge
durende ongeveer drie weken de kans
heeft, deze instructieve tentoonstelling
met de kinderen te bezoeken.

LANGS DE ONGECORRIGEERDE GRENS (1)

Sportief allerlei

De Italiaanse tweede-klasser Leg

on gisteravond te Utrecht met 5—1
(rust: 0—0) van de voetbalclub D.O S.
De Engelse voetbal-league sloeg te Glas
gow de Schotse League met 30. De
Luxemburgse voetbalploeg bereikte in
Bratislava een 22 gelijk spel tegen de
Tsjechen. De Roemeen Paraschivescu
vestigde met 1 uur 8 min. 28 sec.
nieuw wereldrecord snelwandelen
15 km. Truman ondertekende de
lutie van het Congres, die het I.O.C. uit
nodigt, de Olymp. Spelen in 1956 te De
troit te houden. De Amerikaanse Ten-
nïsbond zal zich moeten bezig houden
met het plan van Lloyd J. Douglas, die
in September te New York de eerste
open wereldkampioenschappen lawnten-
nis wil houden ten bate van een internat,
kindersteun-actie. Engeland wo
Londen een judo-wedstrijd tegen Neder
land en Frankrijk. De Italiaanse mo
torrenners Masserini en Morini hebben
;erie records in de 125 cc-klasse op
naam gebracht. I.v.m. de Grand
Prix te Parijs op 2 en 3 Juli worden de
nationale wielren-baankampioenschap-
pen vermoedelijk eerst 7 Juli gehouden.
Wielrenners, die in Duitsland willen
uitkomen, moeten een speciale vergun
ning van dé A.W.U. bezitten.

BondsploegOostelijk elftal 2-3

Een Ned. Bondselftal, dat weinig be
vrediging schonk, verloor gisteravond te
Haarlem met 2—3 van het Oostelijk voet
balteam. Het Oosten trok profijt van de
oefening, doch van de Bondsploeg ging
weinig initiatief uit. Door de geringe te
genstand van Mertense, (Willem II), die
v. Bun verving als linksachter, kreeg de
rechtsbuiten Bloemendaal (Go Ahead),
die goed op dreef was, vrij spel. Daarbij
kwam, dat in het Oostelijke team v. d.
Meer (Wageningen) goed op schot was
en 3 maal scoorde. Everse (Neptunus), in
het bondselftal. herstelde zich in de twee
de helft. Schaap ('t Gooi) en v. d. Tuyn
(Hermes) waren technisch voldoende,
doch schoten niet best. Voor de rust
scoorden v. d, Meer (Oost) en v. Roessel
(Bond), na de thee v. d. Meer (31) en
Schaap (32).

DE INTERNATIONALE VOETBAL
SPELREGELS

De scheidsrechterscommissie van de
F.I.F.A. -besliste te Parijs, dat scheids
rechters spelers, die buiten de lijnen
slaags raken terwijl de bal in het veld is,
naar de kleedkamer mogen sturen. Een
opgooi moet verricht worden op de
plaats, waar de bal tot rust kwam. Van
strafbare obstructie is alleen sprake,
neer iemand wordt aangevallen, die de
bal speelt of gaat spelen. Voor alle inter
nat. wedstrijden zijn minimaal 7 spelers
vereist. Een Schots voorstel, het straf
schopgebied de vorm van een halve cir
kel te geven en de buitenspelregel te
wijzigen, wordt besproken in de Intern.
Board. -■

LEIDSE KINDEREN VOOR DE RADIO

Morgenavond, half 8, zal de N.C.R.V.
over Hilversum I een gedeelte van de
wekelijkse radio-uitzending van de open
bare lagere scholen aan de Zuidsingel
verzorgen.

Grote vrees voor werkloosheid

Henk Braun is een van de vele caféhouders in Vaals. Z\jn café op de hóek van di
.Maastrichterlaan de hoofdweg van Maastricht naar Aken en de Grensstraat
werd zelden door toeristen bezocht. Het lag wel op Hollands gebied, doch voorbU
de slagboom en nlot-ingewyden denken meestal, dat de slagboom de grens aan
geeft. Henk Braun is toen op het lumineuze Idee gekomen, een groot uithangbord
aan z(jn café te bevestigen en daarop staat dat het café door iedere Hollander
mag worden bezocht! Nog nooit heeft hy zoveel toeristen in z(jn zaak gehad. Want
vanuit de ramen aan de Grensstraat heeft men een prachtig gezicht op Duitsland.
De resten van de eens zo vermaarde Slegfriedlinie z(jn duidelijk

Het is trouwens een vreemd geval met
deze Grensstraat, die van de Maastrichter

laan Noordwaarts loopt. Het trottoir
Hollands territorium, maar het wegdek
is Duits gebied. Aan de Duitse zijde staan
geen huizen, hetgeen wel het uitzicht
op Aken bevordert, maar niet de condi
tie va'n de weg, die voor de Duitsers van
weinig belang is, zodat .verbeteringen
aan het wegdek taboe zijn. En de Hollan
ders verbeteren nu eenmaal geen Duitse
wegen, zeer tot ongerief van de bewo
ners im de vele Hollandse huizen aan de
Grensstraat.

Echter niet om Henk Braun of de an
dere Grensstraat-bewoners een plezier te
doen heeft de burgemeester van Vaals
voorgesteld de grens hier te corrigeren.

Vanaf de Dollard doet de grens haar
best zo grillig mogelijk te zijn, maar zij
heeft tenslotte de onhebbelijkheid het
dorp Vaals in een Nederlands en een
Duits gedeelte te splitsen. Vóór 1940 gaf
dat weinig moeilijkheden. Iedereen uit
Vaals of uit het tot Aken behorende
Vaalserkwartier liep met een grenskaart
in zijn zak en men merkte nauwelijks,
dat de denkbeeldige lyn dwars door het
dorp liep. De Roomsen uit het Vaalser
kwartier gingen in Vaals naar de kerk.
Zo deden ook de Protestanten, die in de
Ned. Herv. kerk de godsdienstoefeningen
bijwoonden. Toen de grens in 1940 ge
sloten werd, was de Ned, Herv. kerk te
Vaals op slag armlastig! Huwelijken tus
sen bewoners van Vaals en het Vaalser
kwartier waren aan de orde van de dag.
Kon het jonge paar op Hollands gebied
woning krijgen, welnu, dan woonde
men in Holland. Men zou er echter een
Duitse woning niet om versmaden. De
bewoners van het Vaalserkwartier gin
gen hun dagelijkse benodigdheden in
Vaals halen, maar moesten de bewoners
van Vaals grote inkopen doen, dan trok
ken ze naar Aken. De stadstram van
Aken bereikte pas haar eindpunt, wan
neer zij door heel Vaals was gereden.
Sinds anderhalve maand rijdt lijn 12 weer,
doch nu blijft de tram angstvallig aan de
Duitse zijde van de slagboom.

Mening niet peilbaar

In verband met de op komst zijnde
grenscorrecties hebben wij van Vaals tot
Sittard een tocht langs de grens ge
maakt. We hebben hierbij met Neder
landse en Duitse burgers gesproken en
hebben een praatje met Nederlandse en
Duitse kommiezen gemaakt. Eén ding is
ons vast komen te staan: de mening
de grenscorrecties is niet te peilen
De bewoners aan weerszijden van de
grens zijn ervan overtuigd, dat de grens
correcties doorgang zullen vinden. Men
weet evenwel niet hoe de nieuwe grens
zal lopen. Bij de gemeentebesturen is
op het ogenblik dat we dit schrijven
niets officieel of officieus bekend. Men
weet ook niet of de bewoners mogen
blijven ja dan neen, al neemt men wel

i, dat de Duitsers, die op 9 Mei 1940

de door Holland te annexeren gebie
den woonden, hun huizen niet behoeven
te verlaten. Behalve de wetenschap, dat
zekere grenscorrecties doorgang zullen
inden verschillende maatregelen wij-
en hierop al weet men nog totaal
niets. Wel wordt gefluisterd, dat de da
tum, waarop een en ander zijn beslag zal
krijgen, 23 April a.s. is.

Motief tot oorlog?

Burgemeester H. J. Rhoen van Vaals
heeft in December 1946 een plan
grenscorrecties voor de omgeving
Vaals ingediend. Dit bestond hierin, dat
van het Drielandenpunt, dat behouden
blijft, de grens in rechte lijn zou lopen
naar Kerkrade-Bleijerheide. „Dit
stel is," zo zegt de burgemeester,
„schijnbaar overgenomen en dan zoi
alleen het Vaalserkwartier, maar ook de
dorpjes Oirsbach en Horbach bij Neder
land komen. Deze plaatsjes hebben beide
een landbouwende bevolking en er
nen vele Nederlandse afstammelingen.
Van groot economisch belang is deze
Duitse streek niet. Alleen het hout uit de
bossen op de ten Noorden van Vaals ge
legen Sneeuwberg zou welkom kunnen
zijn. Ik ken de Duitsers. Daarvoor ben
ik 38 jaar burgemeester aan de grens
geweest en voor mij staat, het vast, dat
wanneer Nederland tegen de wil v«

toe overgaat Duits gebied te
dit mede een aanleiding kan
nieuwe oorlog. Men komt te
laat met de grenscorrecties. In Juni 1946
wilden de Duitsers wel. Er was toen hon.
ger. Doch na de geldstabilisatie werd de
toestand over de grens veel beter
de opbloei van Duitsland begonnen. In
Aken b.v. wordt in iedere straat her
steld. De grenscorrectie als annexatie is
fout. Van meer belang is het. dat de
Duitsers klein gehouden worden,
kunnen om enige vierkante kilometers
Duits gebied geen oorlog riskeren. Hoe

Duitsers

de douane en de bevolking over de grens
correcties denken? Ik weet het niet; dat
kunt u het beste aan hen zelf vragen".
Dat hebben we dan ook gedaan.

Bij de douane

En zo stonden we laat op een regen
achtige en winderige avond bij een
douanepost halverwege een straat. Op het
huis. waarvoor we stonden, was het
bordje „Oude Akenerstraat" bevestigd;
het huis daarnaast droeg het bordje „Alte
Vaalserstrasze". Grenscorrecties zijn hier
nodig, zei een oude kommies. Er wordt
veel gesmokkeld en we kunnen het niet
verhinderen. Zijn collega aan de Maas
trichterlaan noemde cijfers; 120 proces-
senverbaal per dag. d.w.z. 3 bekeuringen
per dag per kommies. Vaals heeft n.l. 40
douanebeambten; de Duitsers hebben er
daar maar 22. doch verleden week hebben
6 een mededeling gekregen, dat zij over
geplaatst werden naar de grens van de-
Russische zone. Een voorteken van de
grenscorrecties, die de grens aanzienlijk
korter zullen maken?

Vóór de verwoesting van Aken telde
het Vaalserkwartier 600 inwoners; thans
is het aantal 1500. Men gelooft, dat de be
woners, die na de verwoesting van Aken
in het Vaalserkwartier zijn gekomen,
weggezonden zullen worden als de cor
recties doorgevoerd zijn. Velen wachten
het bevel tot wegtrekken echter niet af
en zo verhuizen thans verschillende ge
zinnen al naar het Oosten. Zowel bij de
oorspronkelijke bewoners van het nog
Duitse Vaalserkwartier als bij de „im
port" heerst echter grote vrees voor
werkloosheid. Allen werken in Aken en
is bang, dat na de grenscorrecties
dit niet meer mogelijk zal zijn. Men hul
digt het alleszins te billijken standpunt:
liever Duitser met werk, dan Hollander
zonder werk. Onze indruk is echter, dat
het merendeel van de oorspronkelijke
bewoners en vooral zij, die familiebetrek
kingen in Vaals hebben, indien zij in
Aken mogen blijven werken, zich er bij
zullen neerleggen dat het Vaalserkwar
tier Nederlands wordt. Echter niet met
enthousiasme. En de smokkelaars voelen
helemaal niets voor...

„Kunst aan het volk", een lofwaardig streven

Delft wil een jaarlijkse traditie van de Matt, Passion

Delft, welke reeds 6000 leden telt, weet
gelukkig de juiste weg te bewandelen en
streeft er op elk terrein van de kunst
naar het publiek die kunstwerken voor
te zetten, die belangrijk genoemd kun
nen worden in de culturele ontwikkeling
van het volk. Sinds haar oprichting in
1918, heeft deze vereniging steeds ge
tracht de grote scheppingen op toneel-,
film- en muziekgebied, onder de aan
dacht te brengen van hen, die door
allerlei omstandigheden en niet in de
laatste plaats financiële hiervan veelal
verstoken bleven. Men wil van het histo?
rische Delft een kunstcentrum maken en
een van de pogingen daartoe is om van
de uitvoering van Bach's „Matthaus Pas
sion" in de Nieuwe Kerk te Delft een
jaarlijkse traditie te maken. Ook dit jaar
voor de derde maal zal dit grootse
werk, dat in het leven van vele mensen
belangrijke plaats inneemt en ge
schreven ls door iemand in wiens leven
het kruis van Christus de centrale plaats
bekleedde, worden uitgevoerd door 300
medewerkenden, t.w. het Rott. Philh
Orkest en -koor, Jo Vincent (sopraan)
Annie Hermes (alt), Henk Noort (Evan
gelist), Jan van Mantgem (tenor-aria's)
Willem Ravelli (Christus-partij). Jos
Burksen (bas-aria's) en Dirk Jansz
Zwart (orgel), het geheel o.l.v. Eduarc:
Flipse. Er zijn twee uitvoeringen op 30
en 31 Maart om 7.45 uur in de Nieuwe
Kerk. Na afloop rijden er extra busser,
door het Westland.

(Van onze kunstredacteur)

„Kunst aan het Volk" is een naam, die
meerdere begrippen in zich draagt. Er
bestaat een mogelijkheid om de kunst
bij het volk te brengen en één om het
volk bij de kunst te brengen. Deze twee
mogelijkheden zi#n zeker niet identiek.
Het is mogelijk aai) eèn dezer mogelijk
heden de voorkeur te geven; in beide
schuilen nl. waardevolle elementen,
het gevaar van de wijze, waarop de brug
tussen kunst en volk wordt geslagen. Als
dit moet gaan via concessies aan de pu
blieke smaak, dan past er slechts
afkeurend woord, daar het doen
essies eigenlijk spelen met vuur
is gelijk aan de buiging, die de kun
stenaar terwille van zijn succes, maakt
het pubdiek in plaats van dit pu
bliek geleidelijk aan mee te hemen naar
de hoogtepunten in de kunstschepping,
.ereniging „Kunst aan het volk" te

Voor LEUKE FOTO's

AAN HUIS

an Wolfslag

Jeugd van „Donar" gaf beste demonstratie

Moed en volharding wordt de knapen bijgebracht

De jeugd van de Leidse gymnastiek-
athletiekvereniging „Donar" demon
streerde gisteravond in de Stadsgehoor-
deed dit op een simpele, doch
frisse èn origihele manier. Er werden
geen gymnastische kunststukjes gele
verd. maar wel staaltjes van behendig
heid en snelheid. „Het ligt in de aard
der jongens", zo zei de technisch leider

.Donar" de heer W. P. Leenen,
de oefeningen begonnen, „om wedstrijd
spelen." En hierin wilde hij de
knapen tegemoet komen. De vereniging
wil bijdragen aan de algemene vorming
an de jeugd.

Heel aardig sloot hierop de vrije oefe
ning van de jongens A en B aan. Ze zon
gen onder de bedrijven door: „Al doen
iets verkeerd, kijk dan niet kwaad,
want we doen ons best en wensen u veel
pleizier." Nu, ze hebben hun belofte ge
houden. Wat bekampten de ploegen el
kaar en wat werden er yells aangeheven
door de overwinnaars. Wat hebben ook
de ouders en familieleden met de knapen
meegeleefd.

De heer Leenen brengt zijn leerlin
gen. die 6 tot 16 jaar oud zijn, spelender
wijs moed en volharding bij factoren,
die zij bij het opgroeien zozeer nodig
hebben. Kunststukjes zal hij ze ter gele-

HOUDT STAND

Door H. Hollander

u

Hij is, zonder het te willen, zonder er
naar gestreefd te hebben, een man van
invloed geworden in deze kleine gemeen
schap. Hij voelt zijn verantwoordelijk
heid zwaar. Huisbezoek doen valt niet
mee. Je hebt niet spoedig contact met de
mensen. Een woordje op zijn pas spre
ken, het is zwaar werk. En de tijd
komt, dat gedacht wordt aan een predi
kant. Bijna elke Zondag is er een voor-'
ganger, slechts éénmaal in een jaar heeft
Klaas een preek gelezen. Dat is in orde.
Echter, de gemeente is niet oompleet,
zolang er niet een dominee is. Financieel
komt het voor elkaar, al is het traotement
niet zo hoog, la>ng niet, als dat vai
dominee in de stad. Het is eigenlijk geen
vergelijking, want de aanstaande predi
kant van Westvoort woont in precies de
zelfde stad, alls zijn collega's van Maas-'
land. Maar ja, ze moeten uitkijken, voor
al in het begin; je moet niet te veel hooi
op je vork nemen.

Er breekt een tijd van spanning aan:
de beroeping van een dominee. Een hoor
commissie gaat zo nu en dan uit. Een

maal is Klaas met Partier uitverkoren.
Ze trekkén naar een dorp ergens in het
Zuiden van het land. Het valt niet mee.

Zaterdags op reis te gaan tot des Maan
dags. Maar Sjaan belooft, dait zij voof de
zaak zorgen zal. Zelfs Dirkje zal mee
helpen. Dat wordt al een'pienter meisje.
Ja, als de jaren voorbijgaan, worden de

kinderen groter. Ze heeft nu bijna de 'blust worden.

lagere school eerst in de stad, daarna
die vlakbij huis, de nie-uwe afgelopen
het hoofd, mijnheer Staagman, heeft
haar verder opgeleid, want Dirkje zal
de H.B.S. gaan, terwijl Gertjan het
gymnasium zal bezoeken, bij leven en
welzijn.

Met een gerust hart kan Klaas op reis
gaan, om een dominee te gaan zoeken
Partier en hij vinden dat dominee Nelis-
sen, die in zijn gemeente wordt opgezocht
en beluisterd, terwyl zij des avonds in
de pastorie ontvangen worden, een ge
schikte is voor Westvoort. Met warmte
bevelen zij hem in de kerkeraad aan, zo
dat hij op het tweetal komt en tenslotte
beroepen wordt. Drie weken later meldt
een draadbericht: „Ik kom". Westvoort
heeft een predikant. Weer een stapje
verder.

Het is in de dagen dat dominee Nelis-
sen komt, druk voor Klaas. Hij zit in de
oommissie voor ontvangst, die moet zor
gen onder andere voor de pastorie en
voor de verdere verwelkoming. Maar dat
is niet zijn voornaamste zorg. Het ge
schiedt in die dagen dat de juffrouw,
die de kleine huishouding van moeder
Maaike verzorgt, met een bezorgd gelaat
de winkel binnentreedt: het zal goed zijn,

als Bakker en zijn vro.uw eens komen
kijken; het gaat blijkbaar niet goed met
de oude vrouw.

Klaas vóórvoelt het: dat is het begin
van het einde. Jaren heeft moeder Maaike
Gertjan Bakker overleefd, maar de laat
ste maanden takelt zij af; heel langzaam,
schijnt het, zal de levenslamp uitge-

Op de Zondag, dat dominee Nelissen
bevestigd wordt, terwijl hij des avonds
intrede doet, is Sjaan niet in de kerk. Zij
houdt de wacht bij het bed van moeder
Maaike. Maar wel ontmoet zij die dag de
eerste dominee van Westvoort, want in
de middag bezoekt hij de zieke, spreekt
en bidt met haar, zijn eerste zieke in de
nieuwe gemeente. Klaas woont de intrede
bij, maar verdwijnt dan spoedig, om en
kele uren later bij de doodsponde van
zyn moeder te staan. Ze hebben nachten
gewaakt: Sjaan en hy; Adriana en Luppo
Eversen. Het is nu niet meer nodig. Want
moeder is by vader. En in die week leidt
de nieuwe predikant zijn eerste begrafe
nis in Wesbvoort. De volgende dag be
vestigt hij een huwelijk, Zo is het leven.

Nu de kerk eenmaal is geïnstalleerd,
de predikant zijn werk heeft aanvaard,
nu gaat het kerkelijk le»ven regelmatig
Jopen. Op voorstel van dominee Nelissen
komen er nog twee ouderlingen bij. Zo
dat Klaas het wat minder druk krijgt
met deze dingen. Kerkeraadsvergadering
is het hoogstens eenmaal in de drie
weken. Hij kan zonder bezwaar voor zijn
zaak ouderling zijn.

Hij moet zich meer aan de zaak gaan
geven. Die gaat er niet op vooruit. Er i»

niet bepaald achteruitgang, maar groei is
er niet. En die zou er toch moeten zijn,
gezien de groei van Westvoort. Daar
wordt nog steeds gebouwd; straat na
straat, laan na laan, verrijst. De kerke
lijke gemeente groeit ook De commissie,
die heeft geijverd voor een eigen ge
meente, heeft gelijk gekregen: nu er eer,
kerk is met een predikant nu komen er
steeds méér mensen, uit de stad en van
elders. De voorspelling van de Maaslan-
der-dominée komt falikant uit: na een
jaar kerk is het aantal zielen reeds met
honderd gestegen!

Kijk. van die groei der burgerlijke en
kerkelijke gemeente bemerkt Klaas zo
goed als niets. Er moet wat haperen. Hy
peinst er over, hij bespreekt het ver
schijnsel met Sjaan, maar ze komen er
niet uit. Er zyn tal van gemeenteleden,
die in de stad kopen of bij andere win
keliers in Westvoort. Hij moet zelfs tot
zijn smart ervaren, dat mevrouw Nelissen
lang niet alles bij hem koopt, maar het
dienstmeisje naar Maasland zendt, naar
de grote winkels, die reclamedagen heb
ben en het bonsysteem en de cadeaux

„Ik moet een zet doen", zegt hij en
Sjaan is het met hem eens. Het kost geld,
maar de cost moet voor de baet uitgaan.
En dus laat hij circulaires drukken,
waarin hij reclamedagen aankondigt. Als
de concurrenten het doen, moet je wel
volgen. De middenstand klaagt over het
grootbedrijf, terecht vanzelf. Maar met
klagen alleen kom je er niet. Je moet
zelf ook aanpakken.

(Wotfdt vervolgd)

genertijd, als de knapen daar rijp voor
zijn, wel bijbrengen. En dat hij dit kan.
bleek wél uit het nummer hoogbrug van
de heren, een toegift op deze jeugd-
avond.

In zijn openingswoord verwelkomde
de voorzitter van „Donar", de heer
J. Herweier, in het bijzonder de genodig
den. w.o. de heer A. Metz. De vereniging
heeft een goed jaar achter de rug. Het
ledental sprong omhoog en zowel op ath-
letiek als op gymnastisch gebied werden
aardige successen geboekt. In 1950 zal
.Donar" haar negende lustrum vierer
heer Herweier prees de leiding va:
heer Leenen en zijn assistente, die niets
onbeproefd hadden gelaten om de jeugd
ontspanning, gepaard gaande aan ernstige
oefening, te bezorgen. Ook mej. Verver,
de pianiste, deelde in de hulde.

Maatschappelijk ziekenhuiswerk
niet alleen voor de „armen"

Zuster C. Woelders voor de huisvrouwen.

In het Gulden Vlies sprak gistermid
dag voor de Leidse afdeling van de Ned.
vereniging van huisvrouwen de maat
schappelijke werkster van het Diacones-
senhuis, zuster C. Woelders. Haar uiteen
zetting bleek in hoofdzaak een serit
practische raadgevingen te zijn, hetgeen
voor iemand, die zo intens in de prac-
tijk staat, geen wonder mag heten. Van
belang was vooral de tendenz van haar
betoog: de maatschappelijke werkster is
niet alleen voor de z.g. „armen"! Ook
een meer welgesteld gezin kan men te
kampen hebben met gebrek aan woon
ruimte, met moeilijkheden derhalve in
erband met de nazorg, alsook met ge
brek aan huishoudelijke hulp. Het grote
gezin kan niet in staat zijn iemand een
sanatorium- of rusthuiskuur te laten
ondergaan, terwyl de chronische zieke te
allen tijde in aanmerking komt voor
werktherapie.

Zuster Woelders vertelde, hoe het werk
voor ongeveer 30 jaren werd begonnen
als speciale zorg voor de ongehuwde
moeder en lichtte haar betoog toe met
staaltjes uit de practijk van de wijkver
pleging, waaraan zij zich jarenlang met
zoveel liefde heeft gegeven.

Een hartelijk applaus en een mooi
bloemstukje vertolkten de dank van de
jammer genoeg niet zeer talrijk op
gekomen leden.

MAANDAG BEGINT TE LONDEN DE
TIENLANDENCONFERETIE.

Maandag a s. zal, zoals reeds eerder ge
meld is, te Londen een conferentie van
ambassadeurs van tien landen beginnen
om een volledig ontwerp op te stellen
voor de voorgestelde Raad van Europa.
Behalve de landen van het Verdrag van
Brussel, zullen ook vertegenwoordigers
Noorwegen, Zweden, Denemarken,
Italië en Eirè deelneihen.

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN

GEBOREN: Catharina E. dr v. P. Kop-
pemol en J. C. Hovens; Hubertus J. zn v.
J. J. Verstraaten en J. de Vink; Willem
v. W. J. Bink en M. C. Boter: Cor
nells an v. J. Kerpershoek en C. P. Kuift;
Gijsbert zn v. J. Verdoes en M. Blokker.
OVERLEDEN: J. S. Panmebakker, man,
jr; W. van Loon wednr, 70 jr.
GEHUWD: J. C. Schalkwijk, Wédinr, en
T. de Pauw, wed; A. C. Baart, jm, en A.
J. Miedema. jd; A. J. Blansjaar, jm,
W. Azier. jd; N. J. de Boer, jm, en
van As, jd; B. H. Eikelenboom, jm.
J. v. d. Sluijs, gesch: H. B. Fontein,
en A. Garbacz, jd; F. de Graaf. jm.
M. v. d. Linden, jd; J. P. van Haas
trecht, jm. en C. K. van Egmond, jd;
J. J. Hoogeveen. jm, en J. M. van Soest,
Jd; N. Kroesemeijer, jm, en C. Lange-
veld. jd; B. Rhijnsburger, jm, en J. Koet,
Jd; A. A. Schouwenaars, jm. en M. v. d
Kaaij, jd; H. Smit, jm, en M. Boom, jd;
P. v. d. Steen, jm, en L. J. Wisse, jd;
F. Beaufort, jm, en M. de Ruiter, jd; J.
H. W. Schilthuizen, jm. en W. M. Neu'.e-
boom, jd: E. A. Mostert, gesch, en M. E.
P. W. Cornelisse. jd; J. J. Cancrinus, jm,
J. M. C. den Daas, jd.

Tarwe-overeenkomst is tot
stand gekomen

Volgens Reuter is te Washington de
internationale tarwe-overeenkomst tus-
5 export- en 37 importlanden tot
stand gekomen. Argentinië en Rusland
doen niet mee. Zij moet vóór 15 April
zijn getekend en 1 Augustus in werking
treden. Vier jaar lang zal jaarlijks 456
millioen schepel worden geleverd voor
maximaal 1.80 dollar per schepel en mi
nimaal 1.50 (met verlagingen van 0.10 per
jaar). Prijsbasis is de Canadese dollar
per 1 April a.s., goederenbasis is 1 sche
pel gestorte no. 1. Manitoba Noordelijke
tarwe te Fort William of Port Arthur.
De landen zijn vrij om zaken te doèn
buiten de overeenkomst en in hun bin
nenlandse prijzen en agrarische politiek.
Australië zal 80 millioèn schepel uit-
Deren, Canada 203 millioen, Frankrijk 3
millioen, Amerika 168 imln en Uruguay
millioen. Nederland zal 25,7 millioen
schepel invoeren, waarvan 2,7 min voor
Indonesië.

TEGEN .WERELDVREDESCONFE
RENTIE" WORDT GEDEMONSTREERD

Anti-communistische groepen te New
York hebben aangekondigd, dat zij een
massale demonstratie zullen organiseren
tegen de „Wereldvredesconferentie", 'die,
zoals bekend is, morgen in het Waldorf-
Astoria-hotel begint. In de betoging zal
de leuze worden meegevoerd: „Commu
nisten zijn hier te lande niet welkom.
uw aanwezigheid niet- Ruk

uit."

Paus veroordeelt immoraliteit.

een toespraak tot 300 geestelijken,
n de Romeinse kerken de vasten-
predikaties houden, heeft Paus Pius XII
Vaticaanstad de immoraliteit in som
mige films, revues en kranten krachtig

veroordeeld.

L