Kennismaking in Grand Rapids geeft
niet veel moed
s
ZATERDAG 5 MAART 1949
In Michigan, waar Dutch-Americans leven
Bewoners zijn toch nog altijd trots
op hun afkomst
Op de deur stond: ,,'t Hart Vermolen" en op het uithangbord, dat verweerd
door vele jaargetyden, boven die deur hing, waren dezelfde woorden. Dat lykt
ongewoon, tenminste, wanneer je juist uit een bus bent gestapt, waarmee je
twaalf uur eerder de geboorteplaats van de meeste Amerikaanse auto's, Detroit,
hebt verlaten. Natuurlijk wordt het anders, als je beseft, dat je in Grand Rapids
staat, in West-Michigan, de streek, waar vele Dutch-Americans leven. In Holland
en in Borculo, Drenthe, Overysel, Vriesland en Graafschap. Aangezien je drie
dagen tevoren nog door de sneeuw van de Canadese hoofdstad Ottawa baggerde
en zonder te slapen in die snelrydende „Greyhoundbus" hierheen bent gekomen,
Is deze wetenschap door het schokken van dit gevaarte zo ver naar achter in je
bewustzyn geschoven, dat je die deur opent en binnenstapt
In het half duister waren misschi
tien mannen aan het werk. Enkele sloe
gen met hamers op blik. Anderen knipten
blik. maar er was niemand, die me een
blik waard vond. Wellicht had niemand
me gezien. Dit was één van die ogen
blikken, waarop men schoorvoet. Ik deed
dit naar de dichtstbijzijnde man. Hij zag
er uit als de voorman of de baas. Hij
moest óf 't Hart, óf Vermolen zijn. Hij
was bezig met een duimstok de maat te
nemen van een stuk blik en hij keek
..D'ye want?" vroeg hij en schreef iets
met een stompje potlood op een vuil
papiertje Vóór hij schreef, likte hij. „Ye"
want anything?"
„Bent U Hollander?" vroeg ik. Hij
staarde me aan, als iemand, die geen
Chinees kent en aan wie toch iets in die
taal gevraagd wordt.
„Are you Dutchman?" vroeg ik.
„No", zei hij en schreef weer. -
„Ik ben er één," zei ik, „ik dacht, dat
hier Nederlanders zouden zijn met die
Nederlandse namen op de deur".
„Ik ben hier 56 jaar geleden geboren.
En m'n vader ook. En m'n grootvader
Het was te ontmoedigend, om te vra
gen, of ze alle drie even oud waren.
„'See, nothing to do with the Nether
lands. I'm a Dutch-American" zei hij.
„I see".
Er kwam een jongen met een overall
en een stuk blik. Ik deed een paar stap-
^pen achteruit. Hij vroeg iets aan de baas,
H die snauwde dat hij dat nu zo langzamer
hand moest weten. De jongen liep terug.
man likte aan z'n potlood en zette
'1 cijfers op 't vuile papiertje. Onopgemerkt
ijlloop ik de deur van de blikslagerij uit.
landers te maken te hebben, maar hij
bleek een uitzondering te zijn.
Althans later
Want toen ik na de blikslagerij door
Grand Rapids dwaalde, terug naar het
busstation, was ik gedeprimeerd.
Waren dit afstammelingen van mijn
eigen volk? Daar op die sigarenwinkel
een naam van zo iemand, „Vis-
scher" en op die „drug-store" stond „Van-
derweg". Ik liep met m'n gezicht naar
de grond.
Fred, slaper in het
busstation
In .het busstation kon men eten of
wachten. Of wachten en eten. In een
hoek tussen andere wachtenden zat een
Omdat hij sliep, was het gemak
kelijker om naar hem te kijken. Hij
snurkte juist hoorbaar door een grote
haviksneus en door een snor, die zeer
vuil was. Trouwens de hele man was
vuil. Z'n hoge rijglaarzen droegen klui
ten modder, zover ze hoog waren en op
broek waren vet- en vuilvlekken,
r ze zichtbaar was. De kraag van z'n
•te jekker was vetter dan z'n zwarte
Stad van Arthur Vandenberg
En toch is Grand Rapids een vi
delijke stad. Het is het centrum vai
d_i Nederlandse kerken, de „Dutch Reformed
"Church" iHervormd) en de „Christian
Reformed Church (Gereformeerd). Maar
dit betekent nog niet dat alles Neder-
V' j lands is, wat de klok slaat, want eer
ontwikkeling van meer dan honderd jaar
S_^heeft deze samenleving van ongeveer
||130.000 mensen tot een Amerikaanse stad
gemaakt. Met alles, wat een Amerikaanse
[stad eigen is. Grootse, te grote reclames.
iaastige snelheid in het verkeer door de
Ibrede straten. En een gemakkelijke,
__.gloze opvatting voor het leven van
!30lQjaiiedag. „Get company" visite krijgen,
'isite gaan. Praten over dingen van
de dag. Misschien heeft senator Arthur
ndenberg, die uit deze stad afkomstig
juist in de Senaat het een en ander
;ezegd, wat waard is in de wereldpers
worden opgenomen. De republikeinse
woners zullen wellicht goedkeurend
'er zijn woorden spreken. De democra-
sch mgestelden zullen uit hun schom-
ïelstoel, of van hun „couch" (sofa) de
vakheden in zijn rede aanwijzen, of
iet. Want de Amerikaan interesseert
ch zelden werkelijk voor politiek. Ook
b Dutch-American niet. Noem hem geen
ankee, want dat is hij niet. Hij is een
Lmerikaan van Nederlandse afkomst. En
hij nog steeds trots op. Vermolen,
>f 't Hart, één van beiden moet het
it zijn, wenste niets met Hol-
TOEGEZONDEN BOEKEN
Hallema: Koning Willem II. Uitg.
Born, Assen. (214 Blz.)
Bernard Rutley: Verhalen uit de Wil
dernis: Lok'i, de wolf. Vert. Suzanne
Thijn. (72 Blz.) Pieko, de bever.
lilidor! Vert. Suzanne van Thijin. (62 Blz.)
van| Raja, de olifant. Vert. Dirk v. d. Water.
26. (70 Blz.) Uitg. De Nederlandse Pad-
j vinders, Zeestraat 6, Den Haag,
~6, t>r A. J. Cronin: Robert Shannon's jonge
petitH jaren. Vert. Ria Verstegen. Uitg. A. W.
6 van Sijthoff, Leiden. (293 Blz.)
Kof. Mr J. Valkhoff: Grondwet en Maat
schappij in Nederland 18481948. Uitg.
EN- q? Kern, Den Haag, (364 Blz
fe Mondria: Een man offert zijn vrouw.
:haakJ tg. J. H. Kok, Kampen. (234 Blz.)
Degsi^. ivlondria: Thuisvaart (Gouden Poort-
Naai» reeks). Uitg. J. H. Kok. Kampen. (244
geenl Blz.
sngenisui Chi: Het Eeuwige China (5000 jaar
j beschaving v. h. oudste volk der aar-
antonJde). Uitg. W. de Haan, Utrecht. (308
mr J.i Blz.
r mrf. Houtman: Knutselen met waardeloos
,r. materiaal: 4e druk. Uitg, Kluwer, De-
J venter. (38 Blz.)
"k-nnie Wdnkler-Vonk: Omnibus voor de
>en ieu8d. Uitg. A'damse Boek- en Cou-
n [ranten Mij. Amsterdam. <518 Blz.)
n "Hei-man de Man: Heilig Pietje de Booy.
j Uitg. Em. Querido, Amsterdam. Reu-
3ever*l zensalamander. (381 Blz.)
op 27} de Vries jr: Ruiters op de Aether-
veld. golven. Uitg. I^ij Andries Blitz. (275
grotJ Blz)
dagen"1" p A. van der Drift: Volkshuisves-
tomen'tinS- ,Deel n> Uitg N. Samsom, Al-
li zijn) Phen aan den Rijn. (455 Blz
ninstr J van DÜk: Nederl. Staatsalmanak
èflj 1949 Uitg v. d. Garde Co, Zaltbom-
mei. (1169 Blz
Riomas a Kempis: De navolging van
V N-'j Christus, Vert. Dr B. Wielinga; 3e druk.
ibrgen Uitg. W. D. Meinema, Delft. (250 Blz.)
me^asper Werner: Kleurenpracht in het
j Aquarium Uitg. Nieuwe Wieken. Am
sterdam. (300 Blz.)
Neerlande: Jan van Dam in
Zwitserland. Uitg. v Stockum Zoon,
Den Haag '315 Blz.)
ingin Juliana, officieel gedenkboek
ter gelegenheid van haar troonsbestij
ging. Diverse medewerkers. Uitg.
Schelt ens en Giltay, Amsterdam (318
z.)
Fallaux jr en A. J. van der Toorn:
uldiga Doeltreffende zakenbrieven. Uitg. Ha-
aon' velaar, Utrecht. (273 Blz.)
A. Kuypers: De ziel van het kind:
3e druk. Uitg. Gebr. Zomer Keu-
nings, Wageningen. (149 Blz.)
.illiard
ger in
nodig»
aljr E. Pereira d'Oliveira: Wij verwach-
kindje. Uitg. Gebr Zomer
Keuning, Wageningen. (151 Blz.)
Dp sommige uitgaven komen we nader
haren, die glommen en vier centimeter
over z'n kraag hingen. Z'n gebruind,
of vervuild gezicht had lange bakke
baarden, waarin stof pluisde en stukjes
stro. Hij had z'n armen over elkaar. Z'n
handen waren nog 't meest opvallend
aan hem: ze hadden lange, puntige na
gels, die zwart-bruin waren van top tot
riem. Op z'n ene knie lag een hoed.
zwart met vlekken en brede randen. De
uitdrukking van z'n gezicht was vrien
delijk en tevreden. Z'n hoofd zakte wat
scheef naar links. Hij snurkte luider en
z'n nagels knepen de mouwen van z'n
jekker. Voor het raam schoof een mon
sterbus en stopte De man met het witte
voorschoolt kwam achter z'n toonbank
vandaan naar de slaper. Hij schudde
diens schouder: „Hey, Fred, your bus
is in! Come on!" Fred's kaken maakten
een paar kauwbewegingen. Zwarte ogen
kwamen achter de leden te voorschijn.
Fred rekte zich, met z'n lange nagels
naar de zoldering. Hij stond langzaam
op. gaapte en zei: „Darnit", wat een ge
moedelijke verwensing is En bij de deur
nog eens, wakkerder: „Darnit.
Fred's bus was ook de mijne.
Mijn bestemming was Hudsonville
'n plaatsje tussen Grand Rapids en Holland
dat op zijn watertoren, die roodge
verfd is, de trotse woorden draagt: ..The
biggest celery-center in the World" en
„celery" ie een bij ons vrijwel onbeken
de groente, die in lange stengels groeit,
ppig is en in een soort vaas op tafel
verschijnt en dan neemt ieder zo'n sten-
in kauwt en de meeste mensen vin
den het lekker.
Op de spoorlijn, naast de betonweg,
rangeerde „Père Marquette", één der
locomotieven van de spoorweg van die
naam. De machinist liet de fluit gillen
van de grote „trekker". Het gaf het
zelfde akelig-schrille geluid van alle
Amerikaanse locomotieven. En ik stond
met een zware koffer op de weg naast
fle spoorlijn. Nergens was een aanwij
zing waar Hudsonville's R.R. 3, Rural
Route 3. kon zijn. Maar aan de wegkant
was het houten postkantoor.... De bus
reed in de verte, onderweg naar Hol
landEn ik moest mensen vinden, die
ik nooit eerder gezien had
J. van Hofwegen.
BOEKENWEEK EN BOEKENKEUS
De Boekenweek, die nu
al weer zowat voorbij is.
is ongemerkt een goede
traditie geworden, al ge
loven we niet, dat de
woorden en de reclame,
die deze traditie meestal
begeleiden, werkelijk
geen ander doel hebben dan
fing van hel culturele leven. Commer
ciële overwegingen zijn er niet vreemd
aan, zomin als bü „Moeder- en Vader
dag".
Het wordt de koper overigens onder de
lawine van nieuwe aanwinsten en schet
terende reclame in de Boekenweek niet
gemakkelijk gemaakt zijn keus te be
palen- De echte boekliefhebber heeft die
fanfare niet nodig en vindt zijn weg toch
wel door de tuin van de literatuur Hij
heeft een keus en dat is belangrijk.
Eigenlijk -zijn dat „de" klanten voor
de boekhandelaar. Zij komen ook zonder
een boekenweek trouw zoeken naar een
„schat" en het zijn de mensen die ver
heugd kunnen zijn over hun aankoop, die
blij zijn met hun bezit en zich zelfs
andere dingen ontzeggen om aan hun
verlangen op boekengebied te kunnen
voldoen
U kunt daarover uw schouders ophalen
en zeggen, dat dat? dwaas is, echter toont
u daarmede aan. dat u de waarde en de
functie van het boek in de samenleving
onderschat. Het is geen sieraad om de
boekenkast een gewichtig aanzien te
geven, geen voorwerp voor verzamelaars
zonder meer, maar het is wel een levend
ding, dat een taak heeft in de samen
leving. Het boek is een gedachtenwereld,
een stem, een opvoeder, een leraar, ja
wat niet al, want het beweegt zich op
elk terrein van het leven. Hiermede
komen we aan een belangrijk punt.
Elk mens draagt een directe persoon
lijke verantwoordelijkheid voor het
leven, die zich in sommige gevallen zelfs
uitstrekt tot het leven van anderen. Die
verantwoordelijkheid bestaat in de
keuze, elke dag opnieuw, waardoor we
het ene verwerpen en het andere als
goed aannemen, haten of liefhebben. Een
waarlijk niet te onderschatten taak,
waarbij we geleid moeten worden door
Gods geest. Het is nu eenmaal zo, dat ons
leven resultaat is van onze keuze.
Passen we deze gedachten nu toe op
het kopen van een boek, dan verliest
onder dit aspect deze daad' op slag elke
simpelheid. Zeg mij welke boeken uw
vrienden zijn en ik zal zeggen wie gij
zyt, zouden we hier met een kleine
variatie op het spreekwoord kunnen zeg
gen De inhoud van een boekenkast ver
telt soms alles van de eigenaar- Een
boekenverzameling weerspiegelt een
levenssfeer en deze is het resultaat van
keuze, zoals ons leven resultaat van
Daarin kunnen we de belangrijke
functie van het boek speuren. Het zijn
soms de afgezanten van „andere konink
rijken", die de onze nooit zullen of
mogen worden, maar waaryan niettemin
een sprake uitgaat, die we zul'len aan
horen of onmiddellijk verwerpen- Voor
onszelf en voor onze kinderen. Daarmee
is niet gezegd, dat we al het andere, dat
er op de boekenmarkt verschijnt, dan
maar ongelezen moeten laten. Integen
deel., want de taal van de tegenstander
een negatieve versterking betekenen
ons weten en inzicht en uit dit oog
punt kan een boek ook waarde hebben
Nu zouden we in de boekenwereld
twee groepen willen onderscheiden.
Daarmee bedoelen we natuurlijk niet een
onderscheiding naar de vakken: weten
schap, kunst, wijsbegeerte, roman, etc.
maar een onderscheiding binnen het
kader van het meest gelezen soort roman.
Een schrijver kan verschillende motie-
in hebben tot het schrijven van een
boek, waarvan we er vandaag twee wil
len noemen.
Ten eerste kan hij door een bepaald'
probleem gegrepen zijn, dat niet alleen
hem. maar ook ons raakt. Hij heeft dat
probleem doordacht en nieuwe perspec-
:n ontdekt- Nu moet hij zich tot
schrijven zetten om zijn theorie aan de
„praktijk", die hij in zijn boek schept,
te toetsen en tevens om daarmee iets tot
de wereld te zeggen- Dit worden meestal
boeken van een bijzondere betekenis, die
we vaak niet ongelezen kunnen laten.
Anderzijds zijn er ook schrijvers, die
geboren vertellers zijn en o-p girond van
hun aanleg en schrijfdrift ook schrijven
het boek zelf, om het verhaal. Het
meest boeken die ons schone biad-
:n te genieten geven, maar ons geen
bepaalde visie opdringen Hier zouden we
dus kunnen zeggen: het verhaal om het
De levenssfeer wordt
weerspiegeld door de
boehen verzameling
Natuurlijk, de schrij
ver componeert, ver
werpt en verheerlijkt
al naar zyn gemoed
hem ingeeft. Zonder
keuze kan ook hij het
niet af en daarom ont
komen ook wij niet, weik
verhef- karakter het boek ook dragen moge. aan
zorgvuldig overwogen keuze
In dit verband zijn er nog verschil
lende belangrijke punten te bespreken,
waarop we later nog eens terug zullen
komen. Vandaag willan we echter eindi
gen met de opmerking, dat wie gewa
pend is met een keus, nie't licht verdwa
len zal in de boekendoolhof, zelfs niet in
een boekenweek. En deze keus is, hoe
paradoxaal dit ook klinken mag, resultaat
van ons geloof en het geloof is niet uit
onszelf, en zeg nu niet dat dit alles te
zwaarwichtig is voor het slechts simpele
feit: de aankoop van een boek. Want de
praktijk bewijst de waarde van uw keus.
H. St.
In West-Michigan zyn vele mensen met Nederlandse namen en de plaatsen
herinneren nog sterker aan „the old country: Holland, Graafschap, Overysel,
Zeeland, Zutphen, Noordeloos en Vriesland. Van dit laatste dorp geeft deze
foto een beeld.
Millioenen stenen wachten reeds
weken op aflevering
In het rijk der straatklinkers wordt gestaakt
(Van een onzer verslaggevers)
In het land van Ryn en Maas, waar de hoge schoorstenen en de complexen der
steenfabrieken voor een eigen accent zorgen, wachten millioenen straatstenen op
Vanaf Pannerden tot voorby Wyk by Duurstede, alsmede ln vele plaatsen
der Betuwe, wordt immers reeds sedert vier weken geen klinker meer afgeleverd.
Want men wil de verhoging der brandstoffenpryzen, alsmede de gulden „toeslag"
op de kostprijs van de steen verrekenen en hoewel verluidt, dat deze eis van
hogerhand is ingewilligd, blijft dit bericht vooralsnog officieus. En zo ontbreken
ln het tafreel van in de uiterwaarden met klei beladen wagentjes en sputterende
locomotiefjes, van lange houten droogrekken en dichtgemetselde viamkamers de
zware trailers, die tonnen gryzen steen naar^onze nog steeds gehavende wegen
moeten brengen.
Z.-Holland, Utrecht, Groningen, Fries- nagegaan kan worden, of alles naar wens
land en een nog steeds niet hersteld Rot- gaat.
terdam, schreeuwen letterlijk om straat- Ook temperatuurcontrole is belangrijk,
stenen. Het is een artikel, waarnaar nog want een stijging van slechts twintig
graden boven het maximum kan smelten
betekenen. Men heeft dus terdege
hoewel de leek wel eens anders oordeelt
voor een steenfabriek vakarbeiders
nodig.
In Eist vernamen we.dat men c
gegaan was op het stoken met olii
een tank wilde neerleggen van 150000 L,
aangevuld door enkele kleinere r>
voirs tot 50.000 L. Dit biedt voordelen
in verband met de winter, wanneer het
kolenvervoer door dichtvriezen der r
ren of gladheid der wegen gestagneeid
kan worden. Daar de subsidie op olie
echter ook verlaagd is. is het prijsver-
schil niet noemenswaardig.
Het is eigenlijk een fascinerend proces
om te zien.'hoe men uit de rivierklei der
uiterwaarden stenen en nog eens stenen
tovert. En wie daarbij geen kaas gegeten
heeft van het klei-mengen, komt voor
allerlei problemen t?e staan. Het spreekt
wel vanzelf, dat de metselsteen, waaruit
onze huizen gebouwd worden, van een
heel andere structuur moet zijn dan een
straatklinker. Men neemt hiervoor niet
slechts «een andere klei-soort, doch volgt
ook een ander bakproces.
Want de straatsteen vraagt een vlam
oven met een overslaand vuur, terwijl
zijn „collega" slechts in een ringoven
met veel grotere kamers kan ontstaan:
proces, dat langzamer verloopt,
gens zijn er vele parallellen, terwijl
de staking zich vanzelfsprekend ook tot
de metselsteen-fabrieken (in deze streek
inder in getal) heeft uitgebreid
Klei is een wonderlijk product en
steeds een enorme vraag bestaat en dil
wordt wel het duidelijkst gekarakteri
seerd door het feit, dat zoals men on:
op een der grootste fabrieken, nl. „Over-
Betuwe" te Eist, wist te vertellen mer
thans nog doende is, orders uit194f
af te werken. Rijkswaterstaat, die vooi
de oorlog 60 der gehele productie af
nam. staat thans met 70 te boek, ter
wijl van leveranties aan het buitenland
nog steeds niets is gekomen, hoewel gé-
noemde fabriek een jaarlijkse productie
heeft van 13 millioen.
Rode diepzee van 1100 graden.
Wie zich duidelijk wil realiseren, wat
bij het wordingsproces van „rivierklei tot
brandstoffen betekenen, moet
door een der vele ijzeren contróleluiken
,rode diepzee" kijken, waa:
stenen letterlijk wit-gloeiend voor
oog schijnen te trillen. In 24 viamkamers
worden op de fabriek, die wij zagen, by
n temperatuur van 1100 graden staeds
.000 stenen gebakken, hetgeen gezamen
lijk ongeveer 500.000 stuks bedraagt. Het
der geheimen van het vak, het
zakken der stenen met lange ijzeren
staven te controleren, op welke wijze
GEEF MIJ KEES M.4AR!
Kees Broekman heeft zijn best gedaan!
Vijf kilometer u-as de baan
Waarop hij in Helsinki won;
Geen concurrent die 't sneller kon.
Gelijk een wervelwind zo vlug,
Met beide handen op de rug,
Gekromd, de fiere blik vooruit,
Sloeg Kees de forse benen uit
Niets brengt die kerel van de wijs.
Hij waagt zich op het gladste ijs;
Bekommert zich om niets, doch schiet
Naar 't einddoel dat hij voor zich ziet.
Op 't gladde ijs der politiek
(Wilt my vergeven de critiek)
Is de Regering, naar ik meen.
Een tikje minder vast ter been.
Al is het ijs getoetst naar kracht,
En niet ter dikte van één nacht.
Dan zet men nog een zaak niet door;
Geef mij maar Keesje Broekman hoor!
Hij 1
t de i
Wordt A gezegd, hij zegt ook
Want bij en daad hoort uiteraard
De consequentie steeds aanvaard.
Gré Kempen-Sterkenburg
indien het vetgehalte te hoog is, krijgt
men hoewel de vormen der steen
persen precies gelijk waren plotseling
een veel kleinere steen- Dit vormen is
overigens het werk van de zomercam-
pagne; dan gaat het lopende bandsysteem
in werking en draaien persen van „Over-
Betuwe" per minuut 168 klei-broden te
voorschijn. Op de droogrekken kunnen
er van dit product in zijn eerste stadium
185.000 opgeborgen worden.
's Winters wordt nieuwe klei afgegra
ven alsmede gestookt: tevens angstig ge
waakt tegen de grote vijand, die vorst
heet en de klei kan laten barsten Thans
specialiseert zich dus de aandacht op de
viamkamers, die zich aan de buitenzijde
der fabriek als dichtgemetselde, poort-
vormige openingen aankondigen- Is een
partij steen voldoende gezakt en dus de
gewenste hard'heidsgraad bereikt, dan
wordt de bewuste kamer met een ventiel
afgesloten en tenslotte de afgesloten
„poort" opengebroken, waarna
nieuwe klei-voorraad aan de beurt kan
komen
De gereed gekomen stenen worden op
het z g. tas-veld gesorteerd in verschil
lende kwaliteitsklassen Het dient ver
meld, dat men veelal twee formaten kent
nl. het type ..Waal" en „dik", welke
laatste aanduiding ook wel vervangt
wordt door „Engels" formaat.
Zo heeft ook de steenindustrie zi
eigen vakwetten en of men nu op
fabriek van de „Blauwe Kamer"
Wageningen komt. waar de metselsteen
meer opgeld doet of op een andere
industrie in de Maasstreek men vindt
er overal een zekere uniformiteit. Het
in elk geval te hopen, dat de millioenen
„wachtende" stenen binnenkort weer
naar alle windstreken des lands vervoerd
kunnen worden. Want nergens realiseert
men zich zo duidelyk, dat de oorlogs
weeën nog steeds geen afgesloten hoofd
stuk vormen, als in het rijk der
stenen
GOETHE WORDT GESOWJETISEERD.
Wetenschappelijke' en artistieke krin
gen in Stuttgart hebben schriftelijk by
het Centr. Duitse-Bestuur voor Volksop
voeding in de Sowjetzone geprotesteerd
tegen de Sowjetisering van de Goethe-
vereniging. waardoor deze wereldburger
tot een politiek onderdaan van de Sow
jetzone wordt gemaakt. In de Sowjetzone
kan daartegen niet geprotesteerd worden
wegens gevaar van deportatie, zo besluit
de brief.
Een nieuwe en eenvoudige vorm van
persoonsregistratie
Met slechts één nummer door het leven!
Ieder jaar opnieuw krygen alle jonge dan ruim 300.000 formulieren aanwezig
er een kleine honderdduizend
oproep ter keuring, waarbij voor ieder
van hen wordt vastgesteld, of hij gedu
rende kortere of langere tijd zal moeten
dienen.
Dan ontvangt iedere opgeroepene een
nieuw registratienummer legernum-
mer genaamd. Deze nummering is om
allerlei redenen belangrijk en noodza
kelijk, niet het minst omdat van elke ge
keurde enkele formulieren moeten wor
den ingevuld, die men telkens weer no
dig heeft.
Stel U voor, dat men niet nummerde,
maar de formulieren b.v. alfabetisch
op volgorde zou rangschikken. In een
tijdsverloop van vier jaren zouden er
CBeeldromans
„En u, meneer?" informeert de baas
van achter zijn toonbank. Ik sta al
'n poosje in zijn winkeltje en doe
alsof ik maar moeilijk mijn keus be
palen kan uit de stapels ni&uwe en
tweedehandse beeldromannetjes en
kakelbonte Wild-West-verhalen. On- een
dertussen let ik scherp op zijn talloze dat
klanten, die zich hier aan intellectuele boekies,
bronnen komen laven.SoiTimigen kó- „U heeft tenminste geen gebrek
pen boeken, maar de meesten huren klanten", merk ik op, terwijl ik mijn volk is. Dik Trom en Cissy van Marx-
ze slechts en daartussendoor gaan vel- kwartje en dubbeltje offer. Hij knikt veld lijken me wel zo geschikt". Daar
letjes schrijfpapier met bijbehorende tevreden: „De bel staat de hele dag moet hij ineens
enveloppen, pennen en tijdschriften niet stil. Ik heb klanten die elk boekie ,JDik Trom, ach
vlot van de hand. Maar tenslotte Ndirect komen kopen en die eén hele geen mens
schijnt mijn dralen hem op te vallen: oibliotheek van die dingen hebben. Ze kosten niet
„En u, meneer?" zijn er gek op„Maar is dat geen
koelbloedig toekijkt hoe een held met
de nodige pistolen 'n half dozijn te
genstanders perforeert.
„Dan", vervolgt hij, „gaan ze liefdes
romans lezen, zoals deze...", en ik krijg
een nog groezeliger pendant waar-
i bibliotheekhouder is weet op een erg heerachtige heer verschrik-
zegt roemend: „Mooie kelijk gemeen naar een vleeskleurige
vliegen wegjuffrouw loenst. „Zo?" zeg ik, „als dat
r goede lectuur voor dat jonge
Ik heb zorgvuldig de meest
schreeuwende beeldroman uitgezocht,
die nog een extra-pikant tintje heeft,
omdat er een soort officiële aanprij
zing op te lezen staat. De uitgever
bericht, dat hij in verband met de
gevoerde actie tegen beeldromans een
poos zijn serie heeft opgeschort.
dat hij dus voortaan
INDRUKKEN UIT DE
VOLKSWIJK
concurrentie
bibliotheek?"
vreselijk om lachen:
ieneer, die leest hier
Daar krijg ik mijn
lit. Nee, ik moet het
die andere boeken hebben en of
dat nou goeie boeken zijn, dat laat
me koud. Zeg u nu zelf, een mens
moet toch ook leven?"
Een jonge dochter van veertien len
tes verdringt me van de toonbank. Ze
vraagt of er nog nieuwe boeken over
ik verder. Hij schudt hel inderdaad. Langzaar
_.i tenslotte kunnen zc
op het maandelijkse appèl zal ai die boeken zelf kopen. Daar zijn
Men zou daardoor haast denken, die te duur voorHij grabbett
wandel ik dan
mijn eigen bibliotheek. Er
ne veel duidelyk geworden. Onder
zr dit: waarom zo veel ouderen bij
Dik Trom, Alleen op de Wereld
Joop ter Heul komep palen. Die
achtige stapels teruggebrachte ,"en ??en met bloed> hart
laat
titels lezer
i gesmeekt „De moord op de GangstersJ'. „De
vertrapte Onschuld", „Liefde en Lust",
„De Hartstocht van Olivia", „De zes
die zonden van Zamarra", „Het bloedige
Mes". „Dat is 'n kapitaal bij elkaar",
zegt hij trots, terwijl ik me verbaas
deze zeldzame coöperatie
heeft om toch vooral de rest der
turen te openbaren van deze zt
voldoende geklede held
daarbij nog al maar meer kleding
stukken kwijt jaken. Die illusie zij
de lezers gegund, ook al weet ik
die zelf zo waar öok tot de betreffende onbekende schrijvers
autoriteiten mag behoren dat het uitgevers en obscure tekenaars,
gehele complex van „geen bezwaren"
méér op de grondwettelijke vrijheid wil ik verder
van drukpers dan op het nioreel ge- tipt hy, „als je
halte van dit soort lectuur berust.
Overigens leven we in een democra
tisch land, waar men het minder-ge-
wenste nog immer niet met verbods
bepalingen, maar met betere concur
rentie bestrijdt. Maar het boekhande-
„Komt dat kapitaal e
n. „En of", beves-
graag willen lezen. Kijk, hier die
Wild-West-boeken, daar vragen de kin
deren om, zo van acht tot twaalf jaar"
Hij duwt me een groezelig product
onder ogen met 'n kaft, waarop een
alweer zeer onwinters geklede dame
tochten en liefde en ze verlangen
terug naar het nog kinderlijke en
prille. En ik begrijp ook waarom ze
by voorkeur een boek kiezen, waar
van de titel niets anders vermeldt dan
een meisjes- of jongensvoornaam,
onverschillig of die nu Louwke, of
i/u.e Uiske, Merijntje of Rozemarijntje,
onerkende R°e*U'e of Lientje heet. Ze zoeken na
ars zoveel relazen van buitensporige hel-
wel uit?" den bet ver,1aal van een doodgewoon
daarin echtheid en waarheid.
Want het leven is anders dan beeld
romans en liefdesonthullingen ons wil
den doen geloven. En daarom wint
het goede boek het tenslotte toch
weer, uitgevers, schrijvers en échte
boekhandelaren ten troost.
WIJKPREDIKANT
zekere mijnheer Jansen zou moeten heb
ben, dan zou men genoodzaakt zijn z'r
keuze uit ruim 6000 Jansens te moeten
maken. Tijdrovend en wanhopig!
Om dit nu te voorkomen heeft
nummers gegeven en wel zó, dat
zonder veel moeite binnen 40 s
den n.L wie ook kan opduikelen uit
een geregistreerde verzameling van
derdduizenden formulieren, mits m
geboortedatum van de betrokkene
kent.
Het legernummer bestaat n.L uit negen
cijfers, waarvan de eerste zes cyfers ge
vormd worden door de omgekeerde ge
boortedatum (van het jaartal alleen de
laatste twee cijfers). Is iemand dus gebo
ren op 13 Maart 1912, dan zullen de eer
ste zes cijfers zyn: 12.03.13. De drie volg-
cyfers worden willekeurig gegeven,
maar aangezien er van de op één d
geborenen op 19-jarige leeftijd niet m<
dan 200 mannen in leven zijn, kunnen
nooit dubbele nummers ontstaan. De drie
volgcyfers immers laten een zeër i
marge toe van bijna 1000 mogelijke
binaties. Het onthouden van zijn leger
nummer wordt op die manier
eenvoudig, omdat de betrokkene alleen
maar de laatste drie cijfers behoeft te
onthouden want de eerste zes cyfers
hy van huis uit.
Wie in het cijferen thuis is, zal onmid
dellijk inzien, dat hiermede niet alle
mogelijkheden binnen een groepering
van negen cyfers zyn uitgeput. Voor niet-
ingewijden moge verder worden opge
merkt, dat binnen een groepering var
negen cyfers circa een millioen variatie»
denkbaar zyn.
Van deze mogelijkheid heeft, volgens
de „Msb." majoor E. H. Scheyde.
hoofd van het Centraal Medisch Archief
van het ministerie van Oorlog gebruik
gemaakt om een ingenieus systeem
denken, waarbij aan alle Nederlanders
nü en in de toekomst bij de geboorte
nummer van negen cijfers wordt meege
geven, waaronder hij o< zij waar dan ook
kan worden ingeschreven of geregis
treerd. Op deze wijze zal iedere Neder
lander niet alleen met één nummer kun
nen volstaan, maar zullen ook allerlei
instanties, welke Nederlander dan ook
binnen enkele seconden kunnen terug
vinden. Wanneer iemand zich dan
aanmelden onder nummer 28 11 13 190, dan
zal iedereen direct kunnen weten, dat
onder dat nummer b.v. een Groningse
schone schuil gaat uit Adorp
geen 21 lentes.
Gelukkig zal geen systeem in staat zyn
om op andere wijze iemands
bodig te maken. Namen zullen steeds
nodig en aantrekkelyk blyven
persoonlyk verkeer, maar voor
gistratie op welk gebied dan ook zal het
mogelijk zijn de vele
gebruikt worden, te vervangen door één
stam nummer, dat men bij de geboort'
ontvangt en meedraagt door het leven to
in het graf.
U WjL^rh
DEZE
WEEK.
vu düb feAoxAt/
KÜNNIEN INZIEN:
dat Pasadena £Cali£)een nieuw
recoil vérzien vestigde over*
óo-triljoen kilometer*. €n wat
dacht U, dat men zag
Een stokoude nevel (i milliard
jaar» qeleden ontstaan).
Zodat, onze uitzichten dus aller
wegen beneveld zijn.
_4 naar* ■Hogczand-^appGmoer,
aaar de verkiezingsuitslag alle
partyen benevelde
of naar Frankfortwaar een "Rus
sisch e Commissie werd inqeslo-
ten.
Overal verdichten zich de nevels.
Wij hebben daar overigens geen
last vanWij hebben geen com
missie van kwade diensten,zcais
de Frankfortse Amerikanen,maar
een van goede diensten
Die nuvan klare goedheidwei
gert met ons te rondetafefen.
Waardoor zal-ps dat meubel in de
nevel komt te hangen
15S.OOO
Wat niet in nevelen^
hangt -Het ledental \an de N.CR.V.
Meer dan <55.0001
En de Duitse brutaliteit. Die
het waagtruzie met ons te
maken over v^f vissersschepen,
die nota bene op onze werven,
gebouwd zyn met ons geld en-
Het anti- snorkaippar*aat uit
Chicago werkt bier misschien?
En nu we toch buitenslands zit-
■RQF3
weet Uj dat de Barendszziza
zo koud wordtdat de vissen-
er vandoor gaan
Wie een ander visvyvertje haefb
te vergevendenke aan
