Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 16 februari 1949 | pagina 2

„Bont allerlei" bij de algemene beschouwingen
over de begroting 1949

Giefde

Mrs MINIVER

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

WOENSDAG 16 FEBRUARI 1940

Twaalf raadsleden praatten nog 'n middag vol

Vandaag zijn B. en W. aan de beurt

Na de dertien van Maandag hebben
gisteren nog twaalf raadsleden deelge
nomen aan de algemene beschouwingen-
De beantwoordingen door B. en W. wer
den uitgesteld tot hedenmiddag, zodat de
avondvergadering van gisteren verviel
tot verheuging van velen-

Volgens de heer Van O y e n (K-V.P-)
zijn er in de secties vaak onbetekenende
vragen gesteld. Spr geeft enkele voor
beelden van vreemde toewijzing van
woningruimte. Tenslotte licht spr zijn
voorstel toe: geen dispensatie meer ver
lenen van art. 4 der Zondagswet, wat
betreft het openstellen van bioscopen en
het geven van toneelvoorstellingen op
Goede Vrijdag, le Paasdag, le Pinkster
dag en le Kerstdag. Alle Christenen
vieren deze dagen, en wel veelal in de
gezinnen. Het personeel van de amuse-
mentsbdrijven geve men daartoe ook de
gelegenheid, aldus spr.

Mevr Van Stavere n-V e t (Comm.)
verdedigt vervolgens haar voorstel, dat
B. en W. zo spoedig mogelijk plannen
ontwerpen voor de vestiging van een
consultatiebureau voor zuigelingen in de
binnenstad. De afstanden zijn vaa'k veel
te groot.

De heer Knetsch (Prot.-Chr) brengt
dank aan ie wethouder van Sociale
Zaken voor de herziening van de sala
rissen der ambtenaren. Wel heeft spr nog
een paar wensen, o.m. die van een dienst
commissie voor het secretariepersoneel.
Er zijn nog onderwerpen genoeg, om in
die commissie te worden behandeld.

Beti effende een vraag over de naleving
van het Rijtijdenbesluit maakt spr. de
opmerking, dat deze zaak wèl de ge
meentepolitie aangaat. De salarissen van
de brandweer dienen spoedig te worden
hemen-

De heer Hordijk (Prot-Chr.) heeft
met genoegen geluisterd naar c"
den van de heer Van Oyen, dat de leden
wat meer zaken „onder ons"
wethouder moeten bespreken. Maar had
de heer Van Oyen de klachten over ve:
deling der
woonruimte ook
niet met de

lid der

Een principieel geluid laat
heer Stolp (Prot-Chr) horen, er op
wijzend, dat Gods Zegen op het werk
onontbeerlijk is: geen mensenwerk is
volmaakt. Een danktoon mag bij deze
begroting niet ontbreken. We mogen de
ogen niet sluiten voor de zegeningen van-
het afgelopen jaar. Wat de toekomst ons
brengen zal. is voor ons verborgen. Wij
weten het niet, ook de heer Knuttel niet,
ïent hij dit misschien. Dit is immers
Gods bestel! Maar dit ontslaat ons niel
de plicht, om naast het gebed te
werken. Moge, aldus spr., het gehele col
lege en ook de raad in deze geest de be-
grotingsarbeid zien. Eerst dan kunnen
wij met vertrouwen de toekomst t

is de begroting sluitend, een v
zichtige politiek blijft nodig- Wat
urgentst is, moet 't eerst worden aange
pakt (woningbouw!)- Eén van de be
langrijkste bronnen, waardoor een slui
tende begroting is verkregen, is hel
electriciteitsbedrijf. En juist ook hier
dreigen gevaren. Hangt er ook een
hoging van de stroomtarieven in de lucht
of heeft de wethouder andere dekkings
middelen kunnen vinden? Wat het gas
bedrijf betreft en de céntralisatie,
deze bedrijven beoogd, wees spr op het
de raad van Alphen behandelde- Is de
kostprijs te Leiden te hoog? Hoe zijn de
opgedane ervaringen en de te stellen
•achtingen? Ook de leningspolitiek
heeft tenslotte sprekers aandacht.

De grote activiteit van B. en W.
lovend, brengt de heer d r K e y (Arb.)
diverse „medische" wensen naar voren,
name wat de ziekenhuisruimte be
treft. Het valt spr. nog voortdurend op,
dat onze stad moeilijke verkeerspunten-
bevat. Van verkeerstoezicht merkt spr,
niet veel-, bijv. wat de achterlichten be
treft- Grondige inspectie is regelmatig
noodzakelijk, om levensgevaarlijke situa
ties te voorkomen- De parkeermogelijk-
heid op de Br eestraat moet worden be
perkt. Graag ziet spr. een andere plaats
aangewezen voor Van Gend en Loos.
:s markering van de bus- en tram-

voLkshuisves-
tingscommissie
weet spr., hoe
groot de ellende
is- Het huisves
tingsbureau
verricht zijn
taak
waardige wijze.
Spr- memoreert
overlijden

t is de heer De Hosson (K-V.P.)
tegengevallen, dat er niet meer vreugde
er het sluitend-zijn der begroting.
Velen hadden bedenkingen. Wel heeft
spr. enkele verlangens, namelijk t.a.v. ae
markthandel, zo mogelijk lagere slacht
huistarieven, demping van de Nieuwe
Rijn tussen de Karnemelks- en de Koren-
beursbrug en tenslotte t.a-v- de midden
stand in 't

De heer Riemens (Arb.) plaatst
enkele opmerkingen over de sectieversla
gen, het overleg met de middenstand,
klachten over de Eltax-bussen, de cul
tuurgrond van de gedupeerde tuinders in
plan-Zuid-West. de noodzaak om
zuinig te zijn met cultuurgrond, de af
wijzing van de aanvrage tot het stichten
een tuinbouwschool en de bestrijding
de vorming van massa-jeugd- Spr.
valt daarna de mening van de heer Hen
driks aan inzake antithese en P.v-d.A.

Als tweede lid van de tweemansfractie
der V.V.D. voert de heer Frohwein
als laatste spreker in eerste instantie het
woord de rij, die door zijn fractie
leider was geopend, aldus sluitend.

Veel waardering heeft spr- voor het
werk van de wethouder van Financiën
Spr. gaat in op een opmerking, door de
heer Wiliper gemaakt, over de verschui
ving van de verantwoordelijkheid tussen
hoofden van dienst en de accountants
dienst. De beide partijen moeten
innige samenwerking voorstaan.

Tot tweemaal toe moesten de gasprijzen
worden verhoogd. Het is dringend ge
wenst, dat er spoedig een rapport
schijnt over de vraag, hoe de kostprijs
in het gas kan worden gedrukt-
De Leidse bouwplannen moeten niet te
groots worden opgezet. De V.V-D.-fractie
heeft tegen te veel recreatie gestemd. Als
de heer Wilmer thans tegen de vertra
ging van de woningbouw ageert, moet hij
wél bedenkén. dat hij het overdrijven
van de recréatie niet heeft doorzien.

Tenslotte bepleitte spr. een betere sala
riëring van de directeur van de Volks-
cred-iebbank, het instellen van een raads
commissie voor de middenstand, die niet
met de week maar met het uur achteruit
boert (faillissementsaanvragen zijn niet
van de lucht) en het niet meer beschik
baar stellen van de Stadsgehoorzaal vooi
verkiezingsvergaderingen van de com
munisten.

Plannen maken is mooi, maar alleen bouwen
geeft de mensen een dak boven het hoofd

Beginnend met hulde en lof voor B- en
W- en de ambtenaren, heeft de heer Van
Iterson (Prot.-Chr.) toch ook tal van
vragen. Wat is gedaan om de industrie
te trekken en wat zijn de bereikte
resultaten? Hoewel B. en W- bij ae
vorige begroting hebben geantwoord, dat
het college reeds drie maanden doende
industrieflat, er aan toe-

i voegend, dat het plan binnen drie maan
de""lieeriden ^on worden tegemoet gezien, heeft
Ensingh Er is de raa<* n°2 8€en plan bereikt. Dat acht
niet voldoende medewerking

publiek. Men is vaak buitengewoon-
egoïstisch en men moet ook niet steeds
vragen stellen-, aan welke toch niet te
voldoen is. Men hoede zich er voor,
elkanders leven ondraaglijk te maken,
(keuken!). Spr. geeft-enkele voorbeel
den van treurige tóestéjideq.o^,het gé-
bied van de huisvesting.

Men stelle de architectonische en
aesthetische eisen niet al te hoog: er moet
worden gebouwd!

De heer Sch-üller (Arb.) sluit zich
met diverse andere voorheelden aan bij
wat de heer H o r d ij k schilderde als
treurige toestanden op woninggebied- B.
en W kunnen nu wel, op ad-vies van de
heer Woudstra, in Den Haag met de
vuist op tafel slaan, maar veel zal dat
niet geven. Ook Leiden is immers gebon
den aan het opgelegde bouwvolume. Een
plan meer of minder doet er niet toe-

Ten aanzien van het voorstel van de
heer Van Iterson (doortrekken Wasse-
naarseweg) wenst spr. zijn mening aan
te houden tot het antwoord van de wet
houder Maar veel ziet spr. er niet in:
het verkeer komt toch weer terecht op
de Morsweg en het plan zal heel wat
kosten. Bebouwing zal er niet spoedig
komen (deze grond is bestemd- voor grote
villa's).

Er is gevraagd-: heeft de technische
dienst van Endegeest wel een volledige
dagtaak? Spr. ziet deze kwestie nader
onder ogen en bepleit voorts de instel
ling van een dienstcommissie voor het
secretariepersoneel. Aan- deze commissie
bestaat wel degelijk behoefte.

Spr. brengt vervolgens z.i ernstige
klachten naar voren over de gang van
zaken bij één der gemeentediensten, met,
name over de personeelsvoorziening en
de verhouding tussen- directeur en perso
neel. waarbij sprake zou zijn van
proteotie-

De heer P i e n a (Arb.) pleitte voor de
aantrekking van industrie en voor het
instellen van dienstcommissies. Uitvoe
ring van het Rijtijdenbesluit blijkt een-
moeilijk ding- De politie lette op de
juiste toepassing er van.

Sprekend over de levering van stoom
door ae Lichtfabrieken aan daarvoor in
aanmerking komende industrieën, merkt
de heer Hendriks (Prot.-Chr) op, dat
hieruit vermoedelijk hogere inkomsten
kunnen worden gehaald. Enkele perso
neelszaken hebben vervolgens sprekers
aandacht. De achterstand op het gebied1
van de woningbouw dient energiek inge
haald te worden, maar spr. gelooft wel,
dat Leiden al op de goede weg is.

Spr. gaat nog even (serieus) in op de
opmerking van de heer Knuttel
„woningen en straalvliegtuigen"- Bij de
totstandkoming van uitbreidingsplannen
dient met sociografische aspecten reke
ning te worden gehouden. Een sociogra
fische dienst (suggestie-D. J- van Dijk)
acht spr. voor Leiden te kostbaar, maar
de adviezen van een- sociograaf kunnen
heel nuttig zijn.

Enkele technische opmerkingen maakt
spr- over het bouwrijp-maken van gron
den, de erosie e.d- Gun de beeldhouwers
een kans. aldus spr., door hun het
fraaien van bruggen met beeldhouw
werken op te dragen. De heer Hendriks
betoogt voorts, dat een avondlyceum
een M.T.S. nodig zijn.

Het heeft spr- teleurgesteld, dat de heer
D. J- van- Dijk het woord antithese
onjuiste wijze heeft menen te moeten
gebruiken. De antithese is er gekomen
door de inwerking der Franse revolutie.
Men kan hen, die hieraan medewerkten,
toch moeilijk schuldig verklaren aan het
totstandkomen van deze gedachte. De
Pv d A. heeft zich als z.g.n. „eenheids-
pertij" gesteld tegenover alle andere
partijen: ook dat is een politieke „anti
these", een zich opwerpen tegen andere
groeperingen.

betreuren, eensdeels omdat de be
lofte niet volbracht is, anderdeels omdat
de klein-industrie schreeuwend gebrek
heeft aan bedrijfsruimte.

Niet alleen worden vele bedrijven, die
zich hier willen vestigen, afgestoten-,
mgar _ook .-zijp,^. vele vertrokkenof ze
gaan zich elders^vestigen. Andere ge-
méehtén ddeïf
alles, om de
industrie aan te
trekken. Wil
Leiden ook der
gelijke facili
teiten verlenen?
elke

nieuwe groot
industrie heeft
zich de laatste

vestigd?

Een lichtpunt
noemt spr., dat
tamelijk
groot Leids be
drijf, dat zeer
ernstige plan
had, naar elders te vertrekken, uit
eindelijk voor Leiden behouden blijft.
Om echter meer te bereiken, zullen wij
niet star, maar zeer soepel moeten op
treden We kunnen wel eens al te
aesthetisch of al te rustig willen wonen,
met als resul-taat, dat Leiden een dode
stad wordt
in dit verband beziet spr- nader het
geval-Jesse, waarna spr. tot een andere
kwestie komt, nl. de vliegasplaag van de
Lichtfabrieken. Het antwoord over de
plannen tot het vernieuwen van bruggen
kan spr wel bevredigen. Spr. vraagt
aandacht voor de bestrating van ver
keerswegen

Op spr.'s vraag, of B. en W. al maat
regelen hebben overwogen t.a.v. de toe
komstige verkeersmogelijkheden bij de
spoorwegovergang, is niet bevestigend
geantwoord- Z i. is hier een oplossing le
vinden, door de Wassenaarse weg te ont
sluiten. Spr. wijst daarom op zijn desbe
treffend voorstel.

spr. beloofde praeadvies om de
mogelijkheid te onderzoeken, om woon
huizen, thans in gebruik als kantoor
ruimte, Weer om te zetten in woonhuizen
kantoorruimte ander onderdak
te vinden, is nooit verschenen- Eveneens
heeft spr- de aandacht er op gevestigd,
dat van alle zijden het ontbreken
grote vergaderzaal wordt gevoeld. Spr.
geeft in overweging, daarvoor te bestem-
het nog resterend stuk bouwgrond-
de Oosterkerkstraat, dat met de daar
te bouwen objecten een goed geheel

Twee jaar geleden is door spr.
voorstel ingediend om te komen tot het
aanleggen van een legger van alle onroe
rende goederen, die gemeentelijk bezit
zijn, zulks met het oog op de verzeke
ringen. B. en W. hebben dit voorstel
direct overgenomen, m-aar
uitvoering niets gebleken- Een vaste lijn
wordt nog niet gevolgd.

De extra-kosten voor versterking
de fundering van de 82 woningen aa
Zoeterwoudseweg hebben bijna 30.000
bedragen. Dat is practisch weggegooid
geld. Spr- wil opmerken, dat dit te vo
komen was geweest door grondboring
onderzoek

Woningen zijn nodig als brood en we
zullen er zeer zuinig mee moeten om
springen. Daarom moet er goed worden
gebouwd Spr. heeft altijd gezegd, dat de
woningnood minstens 15 jaar zou duren.

Minister In 't Veld sprak nu van 1980

Maar er moeten dan 60.000 woningen per
jaar worden gebouwd. Spr. wil het nog
iet eens zo optimistisch zien-
Weth- Jongeleen heeft spr. nog by
de behandeling van plan-Noord toe
gevoegd, „dat bovenwoningen In de
toekomst zo gauw leegstaan". Dat
denkbeeld is funest geweest. De
instanties, ook die in Lelden, heb
ben de werkeiykbeid niet onder ogen
gezien en de woningnood onderachat-

De montagebouw heeft tot veel teleur
stelling geleid. Als wij de plannen
Leiden op tijd- klaar hadden gehad of
wel niet te groots h-add-en opgezet, dan
hadden wij nog niet tot montagebouw
behoeven over te gaan- Was het toege
stane bouwvolume bereikt, dan- had als
extra toegift deze montagebouw
welkome verlichting bezorgd. Het gaat
om wat B. en W. in portefeuilli
hebben, maar om wat de Dienst vai
Huisvesting heeft aan te bieden.

Sinds de bevrUding heeft Leiden 83
woningen gebouwd en 103 in aan
bouw. D.W.Z- dat we pl.m- 80 wonin
gen minder dan vóór het bombar
dement hebben. Hoe is het in andere
plaatsen? Schiedam (70.000 inwoners)
413 gebouwd; Dordrecht (69-000) 378
gebouwd, 200 in aanbouw; ZwUn-
drecht (15.000) 302 gebouwd; Vlaar-
dingen (44 000 inwoners, de helft van
Leiden) 313 gebouwd plus 300
industrie-woningen.

De particuliere bouw moet worden ge
stimuleerd. B. en W. zeggen: „Het steeds
veranderen van de eisen, die de hogere
instanties stellen, belemmert de door
allen zo zeer gewenste uitvoering der
plannen"- Hoe heb ik het nu, aldus spr.
Staan wij dan in zo'n slechte reuk of
voldoen wij niet aan de maat?

Laat de wethouder nu eens eindelijk
„in duidelijk antwoord geven, hoe dat
komt Spr. heeft steeds aanwijzingen ge
geven, wat de bouw betreft en wat de
architecten aangaat. Maar het was steeds

en nudoet men het toch met

stille trom. Maar te laat.

Men moet ook meer in percelen aan
besteden. Dan moet men wel meer toe
zichthoudend personeel inschakelen,
maar gezien de grote nood moet dit offer
graag worden ge-bracht- Plannen maken
en publiceren is nodig, maar het komt
aan op de uitvoering. Beloften zijn goed
koop, maar door daden krijgen de
;n een dak boven het hoofd!

Tenslotté dient de heer Van Iterson de
heer Van Dijk van antwoord op diens
opmerkingen.

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Maria C. H. dr v. J. Schou
ten en M. Blansjaar; Henricus J. A. zr
v. G. C. Heemskerk en M. B. v. d. Hulst:
Franoiscus J. M. zn v. F. Seriier
Masurel; Willem zn v. M. Jonker
Ouwehand; Cornelis W. zn v. C. T. Rom-
baut en T. K. M. Hoogeveen; Petronella
A. d-r v, V. J. van Hove en A. v. d. Meij
OVERLEDEN: J. van Haastrecht, man.
67 jr; I. J. Keikes, huisvr. v. C. Roe-
la-ndse, 71 jr; P. Sloos, man, 64 jr; M. E
Leeuwen, wed. v, T. P. J. Ober, 77
jr; L Mos. wed. v. T. Rijsdam, 81 jr; C.
de Blanken, zn, 32 jr; H. Oldenbroek.
man, 40 jr; A. A. v. d. Buld. wed. v. B
Heetveld, 91 jr

Temidden van tal van vooraanstaande figuren in het bollenvak opende
Minister Mansholt gisteren te Lisse de derde, voor dit seizoen de laatste en
alle verwachtingen overtreffende tentoonstelling van „Bloemlust"

(Foto N. v. d. Horst)

Twintig jaar Koninginnedag

Het ontstaan en de groei werden tijdens
de iaarvergadering gememoreerd

Programma der feesten op Zaterdag 30 April

•Juist gisteren was het twintig jaar geleden, dat de vereniging „Koninginnedag"
te Leiden werd opgericht en het was daarom, dat het bestuur de jaarlijkse leden-
•ergadering gisteravond in „In den vergulden Turk" belegde. In deze vergadering
verden o.m. de plannen voor de a.s. Koninglnnefeesten op Zaterdag 30 April
besproken.

De voorzitter, dr ir P. C. Lindenbergh,
if in zijn openingswoord een overzicht
in ontstaan en groei der vereniging en
merkte op. dat de vereniging haar doel
voorbijstreven, wanneer zij haar be
perkte geldmiddelen zou hebben gebruikt
i grootse feestviering ter gele
genheid van het twintig-jarig bestaan. De
financiën kon de vereniging beter sparen
de dit jaar voor het eerst op 30
April te vieren Koninginnedag.

Hierna memoreerde spr.. hoe er op 30
April 1928 de gebruikelijke feestavond
is van de Leidse Chr. Oranjever., waar
tijdens de pauze de toenmalige burge
meester. mr A. van de Sande Bakhuyzen
de opmerking maakte, dat het toch eigen
lijk jammer was, dat er op 31 Augustus
in Leiden niets gebeurde en vroeg om
hem voorstellen te doen, hierin verande
ring te brengen. Het resultaat was een
commissie uit de L.C.O.V., die tot taak
zou hebben de Koninginnefeesten op 31
Augustus te organiseren.

Het eerste programma omvatte een de
monstratie van padvinders en gymnas
tiekverenigingen, terwijl 's avonds een
grote optocht van alle Leidse verenigin
gen werd gehouden. De eerste feestvie
ring werd georganiseerd zonder leden en
zonder geld. De commissie begreep wel
dra, dat een vastere basis moest worden
gevonden en zo vond op 15 Februari 1929
in „Den Burcht" de oprichting van „Ko
ninginnedag" plaats.

In de loop der jaren hebben de finan
ciële zorgen erg op de vereniging ge
drukt, daar bij velen de onjuiste gedachte
leefde, dat men feesten kon organiseren
ïoncfër' gfeld. Ondanks dit kwam er "iéder
jaar een programma, waarbij vooral een
grote plaats werd gegeven aan de feest
viering voor de jeugd. Voor de toekomst
zag de voorzitter geheel andere omstan
digheden, voornamelijk hun oorzaak vin
dend in de troonswisseling, terwijl spr.
tot slot de wens uitte, dat de vereniging
nog vele jaren haar mooie taak zou
mogen vervullen tot meerdere glorie van
het geliefd Oranjehuis en ter meerdere
vreugde van de Leidse burgerij.

De tweede secretaris, de heer J. C. J.
Lambermont, las vervolgens zijn jaarver
slag, waarbij spr. het vele werk in 1948
de revue liet passeren. „Koninginnedag"
telt ruim 700 leden. De penningmeester,
de heer J. de Jong, releveerde een batig
saldo van f1134. waarbij hij opmerkte,
dat uit deze betrekkelijk geringe midde
len geen grootse feestviering kan worden
gefinancierd en dat dus een stijging van
het ledental noodzakelijk is. In de kas-
commissie werden gekozen de heren
Baart, Brouwer en Schout.

Vervolgens werden de heren dr ir P. C.
Lindenbergh, A. v. d. Neut en L. Questroo
bij acclamatie als bestuursleden herko-

De feestplannen waren hierna punt
van bespreking. Ze omvatten voor Za
terdag 30 April: aubade van de
schoolkinderen aan het gemeentebe
stuur, kinderfeest in de Stadsgehoor
zaal, kinderspelen op het terrein aan
de Zoeterwoudse singel, windhonden-
rennen op het U.V.S.-terrein, Oranje-
wandeltocht en brandweerdemonstra-
tic bü molen „De Valk", 's Avonds
zün er twee openluchtconcerten, een
openlucht-filmvoorstelling op het
Schuttersveld en een vuurwerk tot
slot. In de Stadsgehoorzaal zal de
Timdelerclub die avond een toneel
stuk opvoeren.

Tijdens de rondvraag sprak de heer L.
Questroo er zijn vreugde over uit, dat
dr ir Lindenbergh weer herkozen was
en zijn herbenoeming ook aannam. Een
woord van waardering wilde spr. de
voorzitter niet onthouden.

Na de pauze draaide de heer E. Timan

de door hem tezamen met de heer Huizer
opgenomen journaal-film over de festi
viteiten in Leiden t.g.v. het regeringsju
bileum. Deze première mag uitstekend
geslaagd worden genoemd, omdat de film
niet alleen een goed beeld geeft va
wat er in die dagen in de Sleutelstad
te doen, maar bovendien omdat er vaart
en actie in zit, verhoogd door tal van
chologisch juist geziene fijne trekjes. Een
welverdiend applaus van de aanwezigen
en hartelijke woorden van de voorzitter
moest de heer Timan in ontvangst nemen
Vervolgens draaiden nog films van de
lichtfabrieken over de gemeente-reini
gingsdienst, waarbij van mooie stadsge
zichten te genieten vieL

Het gaat Oud-Leiden99 goed

Maar percentsgewijze zijn te iveinig Leidenaars lid

Jaarvergadering in een geest
van erkentelijkheid.

„In het algemeen gaat het „Oud-Lei
den" goed", concludeerde de secretaresse
„Oud-Leiden", mevrouw J. v. Leur
de Loos. gisteravond aan het einde van
haar jaarverslag. „Hoewel er nog t
weinig Leidenaars lid zijn voor een stad
van bijna 90.000 inwoners". Dat „goed
gaan" onderstreepte de penningmeeste-
resse, mej. F. Le Poole, met een batig
saldo van f 4010.18.

Er was voor deze jaarvergadering, die
gehouden werd in de Lakenhal, van de
zijde van de leden grote belangstelling
Met gevoelens van erkentelijkheid werd
kennis genomen van het verslag van de
heer A. Bicker Caarten, dat een indruk
van de toewijding, waarmee in de
nissie „Het Leidse Woonhuis" werd
gewerkt. De heer Bicker Caarten zwaai
de architect G. van der Mark veel ver
diende lof toe en de voorzitter, dr T. P.
Sevensma, prees op zijn beurt weer de
Bicker Caarten. Met een hartelijk
applaus stemde de vergadering in.

De penningmeester van de commissie,
notaris J. C. van Eek, moest voor het
geraamde tekort op de restauratiekosten
Kloksteeg 2 echter nogmaals een
beroep doen op de leden.

Het voorstel om dhr Pelinck aan het
bestuur toe te voegen, werd bij acclama
tie aangenomen. Met een hartelijk ge
meend woord van waardering werd tot
erelid benoemd ir G. L. Driessen. De
heer Driessen betuigde zijn erkentelijk
heid voor dit eerbewijs.

By de rondvraag werd er op aan
gedrongen, een commissie in te stel
len tot herstel van 'het stadhuis-
carillon. De voorzitter wees er op,
dat in een dergelyke commissie o.a.
ook de 3-Octobervereniging en de
Kamer van Koophandel zitting zou
den moeten hebben. In de pauze
werden gramofoonplaten gedraaid
van het door de Duitsers geroofde

Na de pauze vertelde de heer Pelinck in
een gezellig babbeltje met lantaren
plaatjes van wat reizigers uit oude tij
den in Leiden opmerkelijk hadden ge
vonden. De Sleutelstad was in vroeger
eeuwen de grootste stad van Holland na
Amsterdam, een mooie stad, goed onder
houden en rijk met bomen beplant. In
de I8e eeuw sufte men hier weliswaar
een beetje in, zodat men zelfs in slaap
rok op straat liep en het gras tussen de
stenen groeide. Maar dat kwam door het

Naast giften aan Winterhulp schonk Krantz
f55.000 aan illegaliteit

Een verzoek lot invrijheidstelling door Haagse
kantonrechter afgewezen

Zoals reeds werd gemeld, heeft gisteren de aangehouden zaak tegen de directeur
van de N.V. Lakenindustrie te Leiden, dr L. P. Krantz uit Warmond weer voor
het Haagse Kantongerecht (tribunaal) gediend. Het ging hoofdzakelijk om het
vaststellen van de financiële aspecten in deze zaak.

De kantonrechter, mr Van Vrijberghe
de Comingh, deelde mede, dat, volgens
de berekeningen, het vermogen bedraagt
f 410.854,40.

De beheerder, de heer Roessingh, deel
de, op verzoek van de kantonrechter,
mede, dat naar zijn oordeel de bewering,
van verdachte, dat hij verplicht was de
leveringen aam de Duitsers te doen, on
juist is. Wanneer verd. dit had gewild,
had hij belangrijk minder behoeven te
vervaardigen. Volgens de opdrachten was
30 pet der productie bestemd voor civiele
bevolking, hoewel spr opmerkte, dat veel
hiervan op de zwarte markt verdween,
of tóch naar Duitsland ging. Er zijn
door verd. geen grote winsten gemaakt
op de militaire goederen, waaruit spr de
conclusie meende te kunnen trekken,
dat verd. juist door zijn nat.-soc. opvat
tingen tot zijn handelingen was gekomen.
Waar in de bezettingstyd getuige textiel-
deskundige was aan het departement,
was hij van de situatie goed op de hoogte.

Verd. wees erop, dat zijn fabriek spe
ciaal was ingericht voor het maken van
militaire goederen, en hiervoor de enige
was binnen de stelling A'dam. Bij het
begin der bezetting waren juist speciale
machines in de fabriek gereed gekomen.

Volgens de bewering van verd. had
hy zijn firma en ook zijn gezin buiten
de nat.-soc. sfeer gehouden. Naar verd.
betoogde, zouden de Duitsers toch we]
gekleed zijn, al haddon de Nederlandse
fabrieken niet meegewerkt, omdat ook
uit andere bezette gebieden werd gehaald.
Hij meende dat, als men gewild had, in
bezettingstijd het bedrijf veel meer had
kunnen verdienen.

De kantonrechter Informeerde waarom
het bedryf van verd. niet aan een Be-
dryfszuivering is onderworpen. Daarover
heeft spr zich verwonderd.

Verd. kon hierover geen inlichtingen

Kantonr.: „Er zyn kleiner bedryven ge
weest, die aan de zuivering onderwor
pen zyn geweest."

De raadsman zeide, te hebben verno
men. dat men van het Rijksbureau de
opdrachten heeft ontvangen om het werk
voor de Duitsers uit te voeren, en hier
door dus vrijuit gaat!

Vervolgens is het woord aan mr Hu-
genholtz, die erkende dat verd. lid der
N.S.B. is geweest em gebleven, giften
deed aan Winterhulp enz., doch ook voor

Verzorgingsraad uit de illegaliteit,
f 50.000 werd gegeven, en f 5000
voor Oegstgeest. Verd. ontkende
razzia's te hebben deelgenomen. Voor
vrijlating van prof. Bok heeft hij zich
veel moeitejgegeven. Verd. ontkent vrij
willig leveringen -voor- de- Duitsers te
hebben gedaan.

Het is onjuist dat hij Seyss Inquart
en dr Schwebel op zijn villa uitnodigde,
dat was door een medebewoner gedaan.
Wel was verd. er bij aanwezig. Dat hij
zijn brieven met ,Heil Hitier" eindigde
vindt hij nu zelf belachelijk.'

Verd. beweerde, dat hy eerst in het
interneringskamp kennis heeft gemaakt
met de idealen der verzetsbeweging,
die hij toen volkomen onderstreepte.
Naar pl. mededeelde had hy van diverse
personen gunstige verklaringen over dr
Krantz ontvangen, die een idealist zou
zijn geweest.

Reeds heeft verd. veel geboet, zijn eer
en goede naam is aangetast, hij is reeds
lang geïnterneerd, zijn gezondheid heeft
geleden. Ook de zaak heeft veel schade
ondervonden door beheer van een ander.
Waar andere lakenfabrieken goed flo
reren, is zijn zaak aan de rand van de
afgrond. Onlangs moest zelfs 5 ton
worden geleend om het bedrijf op gang
te houden. Ook het privé-vermogen
in slechte toestand geraakt, en reeds
meest grond worden verkocht. Pl.
zocht verd. nu in vrijheid te stellen,
geen boete op te leggen!

Kantonr.: „O, en wij alleen opdraaien
voor de zaak die de Duitsers en hun
helpers in ons land hebben gepleegd.
Wij zijn zelf ook ..liquide" geworden door
deze heren, zodat zij ook wat bij mogen
dragen in de aangerichte schade."

Voor de echtgenote em kinderen
verd., trad hierna op mr Telders,
erop wees, dat dezen niet 't NSB-stand-
punt deelden van beklaagde. Hun
leven was in die tijd erg moeilyk
zwaar. Pl. verzocht dus bij bepaling der
boete ook daarmee rekening te houden,
omdat die op de familie zal drukken.

De kantonrechter merkt nog op dat
verd. wel meer heeft gedaan, dan ten-
laste is gelegd; zo was hy o.m. curator
van de universiteit, toen de andere ver-

Na nog een kort woord door verd,,
werd het verzoek tot in vrijheid stellen
afgewezen. Uitspraak over 14 dagen.

achteruitgaan van de textielnijverheid
en wat dat betreft is de schade later rij.
kelyk ingehaald. Hoezeer Leidens steden
schoon echter van die nieuwe energie
heeft geleden, bewezen de oude afbeel
dingen, die de heer Pelinck toonde.

Vrienden van Boerderij
de Poppenkast

Te Voorschoten is dezer dagen
gericht de vereniging „Vrienden van
Boerderij de Poppenkast". In het comité
aanbeveling heeft ook de burge
meester van Voorschoten, de heer C. J,
d. Hoeven, zitting genomen. De „vrien-
n van de Poppenkast" zullen een twee
tal voorstellingen van het nieuwe
.Floris ende Blancefloor" onder hun
hoede nemen. De opvoeringen hebben
plaats op 19 Februari en 5 Maart in Alle-
mansgeest. De bezetting zal zoals ge.
meld volledig zijn.

Weer waren daar de „Vrolijke

Reuzen

Is er voor Gargantua en Pontagruel
.en beter welkomstlied denkbaar dan
het „Io vivat"? Het had hun lyflied kun-
jn zijn.

Max Croiset, die, nu voor het L.A.K,
de geschiedenis van deze reuzen gister-
avond vertelde, bezit een geweldig buig-
stem. Zonder stoten glijdt ze van
hoog naar laag, van het ene timbre naar
het andere en steeds is er uitbeelding
het woord. Zijn mimiek en gebaar
zijn steeds aan het woord ondergeschikt
Het blijft voordracht.

Voor wat het stuk betreft en de keuze,
door Croiset gedaan, verwijzen we
hetgeen daarover geschreven is ii
blad van 12 Februari.

Liederavond door Mea Naberman

Als oratoriumzangeres heeft Mea Na-
berman de laatste tijd zeer de aandacht
getrokken. Haar reputatie op dat gebied
reeds gevestigd en nog steeds groeien-
Als liederzangeres staat ze waar
schijnlijk aan het begin van haar loop
baan. Tot op zekere hoogte was dat gis
teravond te merken, hetgeen echter niet
wegneemt, dat haar optreden in Leiden
succesvol is verlopen en de bes'i
beloften voor de toekomst in zich bergt
beschikt over een prachtige so-
praan. die licht aanspreekt en zeer soe
pel en buigzaam is. Bij voortgezette stu-
die zal die ongetwijfeld nog meer geëga-
liseerd worden en nog meer vastheid
krijgen. En dan vragen verschillende lie-
deren natuurlijk nog om meer beheer-
meer uitbeelding en meer verdie
ping. Maar reeds nu toonde Mea Naber-
een uitstekend tekstbegrip te heb-
in gaf ze van meerdere liederen
vertolking, die de schoonheid er vai
het goede licht plaatste.

Het programma, dat gebracht werd,
as rijk gevarieerd. Naast meer of min
der bekende liederen van Purcell, Bach,
Mozart, Schubert en Mahler bevatte het
drie interessante melodieën van
Falla, twee oud-Franse liederen i
bewerking van Benjamin Britten (raak
getypeerd het spinnewiel in Fileuse en
de jachtsignalen in Le roi s' en v;
chasse) en enkele oud-Hollandse lied
bewerkingen.

George van Renesse zat aan de vleugeL
Zijn rijk genuanceerde aanslag, zijn pit
tige rhythmiek, zijn^rote accuratesse
voorname muzikaliteit maken hem

ideaal begeleider. Mea Naberman,
mooie bloemen - kreeg, - betrok hem
terecht in de hulde. P- B.

HOUDT STAND

Door H. Hollander

14)

De boerin weet, dat zij nu een troef uit
speelt. Zij doet het uit liefde voor Sjaan.
Liever had zij dit niet te berde gebracht.

De pijl treft intussen toch doel. Want
Tuininga zwijgt enige momenten, als in
gedachten verzonken.

„Ik zou het nog kunnen dragen," zegt
hy dan kalmer, „als het een arme boe
renzoon was. Dat geld laat ik rusten.
Maar een kruidenier! Iemand, die hele
dagen met zo'n fiets door de polder rijdt!
Wat bezield Sjaan in vredesnaam!"

„Laat ons er nu eens rustig op gaan
slapen, Peter. Morgenochtend denk je er
iets anders over. Het is te onverwachts
gekomen, 'k Had er met je over willen
spreken. Jammer, dat je het nu net van
buitenaf gehoord hebt."

„Ik denk er morgen nog net zo over en
zal dat Sjaan zeggen ook. Ik verbied haar
de verdere omgang met dat jongmens.
Het is te gek, om alleen te lopen. Sjaan,
de vrouw van een dorpskruidenier! Ik
wil haar nog niet eens de vrouw zien

van een groot zakenman in de stad! Boe
renbloed trouwt met boerenbloed, afge
lopen."

Moeder Dirkje oordeelt het verstandig,
er het zwijgen toe te doen. De mening
van haar man verbaast haar niets. En als
Sjaan morgen de wind van voren krijgt,
zal die er ook niet verrast door zijn. Er
kon wel eens een onaangename tijd aan
breken op „Zandhoeve".

De volgende morgen heeft ze nog net
gelegenheid, Sjaan met enkele woorden
op de hoogte te brengen, eer de boer
present is. Dus weet Sjaan, als vader haar
alleen roept, het is direct na het ontbyt,
wat haar te wachten staat. Uit het ver
trek. waar die twee praten, komen geen
harde geluiden naar buiten. De boer
dreigt niet. En Sjaan blijft kalm, als
vader woorden uit. die beledigend zijn
voor Klaas. Tuininga bezit dezelfde argu
menten als de vorige avond tegenover de
boerin.

„We hebben mekaar dus goed begre
pen," zegt hij tenslotte. „Die verhouding
moet verbroken worden. Ik vertrouw, dat
jullie mekaar niet meer zullen spreken.
En als hij hier komt, vertoon je je
voortaan niet meer. Ik zal een oogje in
het zeil houden. Wat ben je van plan?"

„Om voorlopig te doen, wat u zegt.
vader. In de hoop. dat u tot andere ge
dachten komt. Ik verander niet van
mening. Ik heb Klaas mijn woord gege
ven en dat zal ik houden."

Het lijkt Tuininga toe, dat hij terrein
verliest. Door de zekerheid in het optre
den van Sjaan. Maar het doet hem toch
deugd, dat zij belooft, hem voorlopig te
zullen gehoorzamen. Misschien slijt het
dan wel. Hij zal bovendien die Bakker,
als die hier komt, eens even onder han
den nemenWat verbeeldt dat jong
mens zich wel, om naar een als Sjaan om
te kijken!

Sjaan vindt de gelegenheid Klaas een
briefje te schryven, waarin zij kortelings
uiteen zet wat er zich heeft afgespeeld op
de boerderij. Nu moet hij niet trachten
haar te spreken te krygen. Als hij Don
derdags komt, zal zij zich niet vertonen.
Op bevel van vader. Hy zal nader van
haar horen. Want zy is van hèm. Ze heb
ben mekaar trouw beloofd. Dat is een
heilige gelofte. Wanneer vader hem Don
derdagmorgen spreekt, zij verwacht dat,
laat hij zich dan niet boos maken, als
vader zich soms mocht vergeten. Zij heeft
wel een stille hoop, dat het op de duur
in orde komt. „De jouwe, de jouwe
alleen," eindigt zij.

„Lambert, je moet vanmiddag zeker
nog naar Westvoort?"

„Ja", zegt de knecht.

„Dat dacht ik wel. Dan moet je een
brief meenemen en die bezorgen bij
Gertjan Bakker, Je weet wel. Neen.
boodschappen behoef je niet mee terug
te brengen. Het is voor de volgende

week. Die worden dan wel meegebracht.
Kan ik er op rekenen?"

„Het komt in" orde." zegt de knecht.

En 's avonds, als hij in de winkel helpt,
het is 's Zaterdagsavonds altijd druk, ont
vangt Klaas de brief, die hij quasi or
schillig in ontvangst neemt. Maar als hij
even gelegenheid heeft, zondert hij zich
af en leest zijn vonnis

Sjaan heeft gelyk gehad en vader
moeder hebben gelijk gehad: de boer
wint het van de mens. Als hij maar boer
was, dan zat hij morgen op „Zandhoeve",
als verloofde van Sjaan.

Maar nu nu is hy een eerzaam krui
deniertje. Een boerendochter is te goed

Met bitterheid in het hart verricht hy
zijn werk die verdere avond.

Hij spreekt met niemand over de brief

„De jouwe, de jouwe alleen" d
nog zijn troost.

In de kerk van Nedervoort kan hij haar
niet zien zitten. Als regel is zij, met haar
moeder en haar broer Flip, het eerst uit
de kerk. Dat is de volgende dag ook het
geval. Maar hij bespeurt, hoe zij treu
zelt, om de gelegenheid te hebben hem
te zien. Zy glimlacht. Die lach doet hem

Die zegt: „Heb vertrouwen in my, ik
vergeet je niet."

Maar in zijn hart is het toch niet licht.

(Wordt vervolgd).

CHR. FILMACTIE

de BURCHTZAAL.

Alleen toegankelijk voor leden.
Gezfnslidmaatschapkaarten. 1,25 (min.)
Toegangskaarten a 0,75 en plaatsbe
spreken a 0.10 dagelijks by Fa Kouwen<
hoven, Doezastraat 37, Tel. 23683

(Advertentie)

Weer een jubileum bij de
Grofsmederij

Maandag stond de vlag weer
kraan van de N.V. Kon. Ned. Grof]
smederij, omdat die d-ag de 'heer D. i
Reijden zijn 25-j. dienstjubileuim vierde!
De jubilaris werd 's morgens met zjjf
edhtgenote door de directie ontvangen
De heer De Jong roemde in zijn toej
spraak het vak-manschap van de heej
Van der Reijden en sprak de w
dat deze nog vele jaren zijn beste kracb
ten aan het bedrijf zou mogen geven. A3
aandenken aan deze dag ontving de Iheé
Van der Reijden het getuigschrift van dj
Mij voor Nijverheid en Handel voor a
jaar trouwe dienst en een enveloppe mij
inhoud. Voor mevrouw Van der Reijdej
waren er bloemen.

TWEE RAADSZAKEN

W. stellen nog voor,
gaan tot het aankopen van de percele
Pelikaanstraat 14, 16 en 18 (koste
f5250) en tot het verhuren van percelej op
teelland t

Pl

GESLAAGD VOOR COUPEUSE-
LERARES

Mej. G. de Zwijger is geslaagd voc bi;
..et examen coupeuse-lerares, afgenome
door de modevakschool „Haarlem".

GOUDEN HUWELIJK

Op 6 Maart hoopt het echtpaar

„HET OOG VAN DE BLINDE"

Op Vrijdag 25 Februari zal in
Leidse Volkshuis een propaganda-avon
worden gehouden -door het Ned. Geleidt
hondenfonds. T.z.t. hopen wij op het dot
van deze avond terug te komen.

GEVONDEN VOORWERPEN IN
JANUARI.

Fotofoudraal, handschoenen, wan
portemonnaie. vilten hoed, armbandhfl
loge. étui met inhoud, armband, sleute
distributiebescheiden, ceintuur,
dop van benzinetank, damesvest, moto
wanten, vulpen, dames-regenjas, kinde
cape, alpinomuts, motorkap (leder), ot
bijtkoeken, das, speelgoed (hondji
hoefijzer, vosbont, gymschoen, acteti
tabakszak, boodschappentas, gouden rin
rozenkrans, tabakspijp, kruiwagen, mut
biljetten, hoofddoek, dameshoed, troui
boekje, vulpotlood, onderjurk, leren ove
gooier, broche, matje, closetdeksel, hal
ketting, lepeltje, jongensjas, bankbilji
handkap (rijwiel), duimstok, muts.

Terug te bekomen en inlichtingen,
verkrijgen aan het hoofdbureau van pl
tie. Zonneveldstraat 10, Woensdag-
Zaterdagmiddag van 2 tot 4 uur.

W-