DE WEEK
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 16 OCTOBER 1948
Stadsnieuw»
Vormen voor historisch-economisch handelen
moeten gevormd uit goddelijke beginselen
Dr T. P. v. d. Kooy hield zijn inaugurele rede
die in hemzelf wonen en hem aan alle
kanten omringen, ziedaar het thema der
geschiedenis.
Deze gedachte kan naar sprekers
mening een vruchtbaar uitgangspunt
vormen voor een theoretische be
schouwing der geschiedenis. De ge
schiedenis ontstaat dan immers uit
menselijk handelen, dat historievor-
mende betekenis heeft, voor zover het
opbouw van cultuur bewerkt. Dit his
torisch handelen is oordelend, kiezend
en beslissend handelen, gericht op
doeleinden, gebaseerd op inzichten in
middelen en kennis van situaties en
gelegenheden.
Behalve over de kenmerken van d
handelen zouden ook over de factoren of
„data" er van theoretische beschouwin
gen kunnen worden geleverd. Deze fac
toren zijn het natuurlijk milieu, de psy
chologische, sociale, economische en juri
dische verhoudingen, het wetenschappe
lijk, aesthetisch, zedelijk en geloofsinzicht,
voorts de stand van het technisch kun
nen, de beschikbare organisatie en ver
dere overgeleverde cultuurwaarden. De
jacht naar bevrediging van cultuurbe
hoeften en naar verwerkelijking van cul-
tuuridealen is de motor van het historisch
handelen. Op twee manieren kunnen
Dr T. P. van der Kooy, secretaris-gene
raal van het Departement van Econ. Za
ken, aanvaardde gistermiddag het ambt
van bijzonder hoogleraar in de economi
sche geschiedenis aan de Rijksuniversiteit
te Leiden met het uitspreken van
rede over het onderwerp: „Het object der
economische geschiedenis".
Spr begon zijn inaugurele oratie met op
te merken, dat verdieping in het wezen
van de economische en historische weten
schappen afzonderlijk nodig is, wil mer
zich een voorstelling kunnen maken var
de eigen plaats en taak der economische
geschiedenis. Hij achtte zich genoopt bij
de aanvaarding van zijn taak aan het ob
ject der economische geschiedenis enkele
algemene beschouwingen te wijden.
Daartoe is allereerst nodig, aldus spr,
een beknopte samenvatting van wat als
het wezen der geschiedenis mag gelden.
Spr meende in de recente literatuur twee
erlei tendentie over dit onderwerp te
gen onderscheiden.
De eerste legt sterk de nadruk op het
incidentele karakter der historische feiten.
Nauwkeurige aanwijzing van oorzaken
wordt onmogelijk geacht, zodat het histo
risch gebeuren ook niet kan worden
klaard, doch hoogstens een zekere, zij het
steeds onvolledige samenhang begrijpelijk
kan worden gemaakt. Het essentiële
het historische gebeuren is naar deze trant
juist gelegen in de voortdurende grillige
verandering van dat gebeuren, in de eii
digheid van het historisch verschijnsel.
Een tweede tendentie is minder b
ducht om over verklarende oorzaken
ontwikkelingen van historische verschijn
selen te spreken. Behalve de samenhang
der concrete historische situatie onder
scheidt zij ook een historische samenhang
als continuïteit van het gebeuren. Zelfs
wordt aan de geschiedenis een eigen be
paalde zin toegekend: de ontwikkeling
der cultuur, de strijd van een volk of van
de mensheid om zich vrij te worstelen var
de banden der natuur. De mens in ge
meenschap, drager van geestelijke krach
ten, toegerust met eigengesmede wapenen
van techniek en organisatie, gewikkeld in
een strijd op leven en dood. met wisse
lende kansen, tegen de natuurkrachten,
DE SPOORWEGPLANNEN
TE LEIDEN
In verband met de spoorwegplannen te
Leiden zal men ln December beginnen
met het dempen van de spoorweghaven
voor het station en in Januari aan de
staatsspoor Haagweg met het ophogen
van de baan en het uitbreiden van het
jgn».
i ad f 240.000
1 1942 toegezegd en op de buiten
gewone dienst van de begroting 1943 uit-
i Verkeer en Water
staat is thans besloten deze bijdrage in
vijf jaarlijkse termijnen van f48.000 uit
te betalen, aanvangende in 1949.
nodig is. Mogen be-
_t aarzelen, de gratis
verleende h«ulp tijdig in te roepen!
ZIJ WERDEN TWEEDE-KNECHT
BLOEMIST-HOVENIER.
Voor het examen tweede-knecht-bloe
mist-(hovenier zijn geslaagd: P. J. Meyer,
J. Buurman, J. van Leeuwen, J. Koome,
allen te Leiden, D. van Egmond te Voor-
sohoten, J. Hesseling te Lisse en W. de
Mooy te Rijnsburg.
In November zal het Engelse Young
Vic. Toneelgezelschap enkele voorstellin
gen in ons land geven, o.m. in Leiden.
De haringvisserij in deze
week
De vorige week was reeds waar te
nemen, dat de visserij op het zand een
einde zou nemen. Dit is waarheid gewor
den. De gehele vloot haringloggers heeft
de wijk genomen naar de Engelse wal. In
't begin van deze week waren de vang
sten daar bemoedigend, de laatste dagen
zyn deze echter uiterst gering geworden.
Met een zekere ongerustheid wordt
door de haringhandel de toestand onder
ogen gezien. De vraag is, of er dit jaar
haring genoeg zal komen, opdat aan alle
lopende contracten zal kunnen worden
voldaan.
Ook van de zijde der haringverwer-
kende bedrijven wordt op het ogenblik
naar haring uitgezien. Vooral naar steur-
haring van de Engelse wal, daar dit de
geschikte haring is voor goede bokking.
De treknetvisserlj leverde voor de ha
ringloggers niet genoeg meer op. De trek-
netten zijn weer verwisseld voor de
De prijzen voor de verschillende ha
ringsoorten waren deze week heel goed.
Er was dan ook over de gehele linie een
prijsstijging te constateren op de Katwijk-
se afslag. Dit. doordat de vraag veel
groter was dan het aanbod. Twee weken
geleden werden nog verschillende par
tijen opgehouden. Dit kwam deze week
niet voor. Alles werd verkocht.
De steurharing van de Engelse wal be
haalde het maximum (f30), terwijl de
volle haring een gulden onder het maxi
mum bleef (f35). De ijle haring werd
eveneens voor goede prijs van de hand
gedaan.
Hier volgen de noteringen van de af
gelopen week: Volle maatjesharing f39
f40. volle haring f31.80—35, steurharing
f 26.50—30, ijle haring f 26.10—27.80.
NIEUWS VAN N.S. LEIDEN
Por 1 November zal die heer A. Ronk,
commies bij de N.S. station Leiden, we
gens pensionnerimg de dienst verlaten.
Ingaande 1 November wordt de heer
J. Wiggers, commies op het station Lei
den, in gelijke functie overgeplaatst naar
Almelo.
Distributievaria
Maandag te Leiden weer uitreiking
ran bonkaarten 812. Raadpleeg het da
tumkaartje.
tweeërlei doelstellingen worden onder
scheiden.
In de eerste plaats is er een soort van
handelen, die streeft naar continuïteit, die
plotselinge omwentelingen tracht
voorkomen; naast een soort, die verstarde
tradities doorbreekt, primitieve cultuur
kringen tot ontsluiting en ontplooiing
brengt, door differentiëring en integre-
ring telkens nieuwe cultuurgestalten m
de menselijke samenleving vormt. Vol
gens deze onderscheiding, die voorname
lijk psychologisch geaard is, is historie-
vorming een machtsstrijd tussen tradities
en progressie.
De tweede onderscheiding van doel
stellingen is religieus gefundeerd. Zij
is een gevolg van de tweeërlei reli
gieuze bron van het menselijk be
staan, waaruit de ondeelbare stroom
van handelen opwelt. De eerste soort
handelen, volgens deze onderschei
ding, dient de zelfverwezenlijking van
de mens. Voor dit „humanistisch" cul-
tuurideaal is criterium van vooruit
gang: menselijke waardigheid, verant
woordelijkheid, bewustzijn, activiteit,
eventueel veiligheid of geluk. De nor
men voor het humanistisch cultuur-
streven worden vastgesteld op grond
van menselijk redelijk-zedelijk cri-
tisch vermogen. Naar „theïstische"
opvatting worden de normen voor het
historisch handelen in goddelijke op
dracht door menselijke medewerking
gevormd uit goddelijke beginselen, in
bezinning op de verwezenlijking van
het Godsrijk; deze verwezenlijking is
de inhoud der geschiedenis, dè men
selijke medewerking daaraan is cul
tuur.
Binnen samenleving en cultuur ligt nu
het economisch levensterrein. De kern
a het economisch handelen is het kie-
tussen een veelheid van doeleinden
verband met de beschikking over
schaarse middelen.
Na ook de wezenstrekken van dit eco
nomisch gebeuren summier te hebben be
licht, wendde spr zijn blik naar de we
tenschappen, die zich inzonderheid toeleg
gen op het verwerven van kennis nopens
dit levensgebied zowel als dat van het
historisch gebeuren. Daarbij bleek, noe
uitgebreid spr het werkprogramma voor
de economisch-historische wetenschap
zag. En: de taak, waarvoor de economisch-
historicus zich gesteld ziet, is vooral ln
ïze tijd van culturele nood, sociale span-
ng en economische crisis buitengewoon
nvangrijk en verantwoordelijk, aldus
ir in het einde van zijn rede.
Onder de talrijke aanwezigen, die de
plechtigheid bijwoonden, bevond zich
Sempre Avanti
Wij vragen nog even die aandacht voor
e jtfbileium-uritjvoeniMg van „Sempre
Avanti", hedenavond 8 uur in de grote
StadsgehoorzaalHet programma is zeer
gevarieerdDe hoofdschotel zal onge
twijfeld zyn de opvoering van het toneel
stuk „De hihs-tyran" van Godfried Bo-
EEN DOKTER NODIG?
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
it weekeinde waargenomen door de
dokters Hartman De Jager, Simons en
Verbrugge.
WELKE APOTHEEK?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 16 Oct. 13 uur tot Zaterdag 23 Oct.
8 uur waargenomen door apotheek Kok,
Rapenburg 9, tel. 24807, en apotheek „Tot
Hulp der Mensheid", Hooigracht 48. tel.
21060.
Te Oegstgeest door de Oegstgeester
Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274.
Concert Feike Asma
Wij willen nog de aandacht vestigen
op het concert, dat de organist Feike
Asma Maandagavond in de Pieterskerk
zal geven en dat uitgaat van het comité
orgelconcerten Zuid-Holland. De orga
nist zal werken spelen van Pachelbel,
Bach, Handel, Frandk en Widor.
concert begint om 8 uur.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GtEBOREN: Adrians C. J. A. dr van
T. Sebel en C. A. van Es; Maartje dr van
B. Raaphorst en J. M. Zwetsloot; Albert
P. C. zn van C. J. A. Oudshoorn en P. J.
van der Krogt; Sonja dr van J. Ie Mair
en J. I. Schipper; Rudolf F. zn van P.
Brussee en E. Lepelaar; EngeLna E. dr
van C. H. Kop en M. T. Straathof; Paul
W. zn van F. F. de Jorngh Swemer en L.
van den Oever.
OVERLEDEN: J. Oudijk, zn, 4 maan
den; C. A. van Wijk, huisvr. van L. A.
Droogh, 42 jr; M. Dreef. wed. van H
Breuker. 83 jr; J. Barendse, huisvr. van
d. Burg, 78 jr; A. J. Blomhert,
hiudsvr. van J. E Kroon, 67 jr; C. Lekx,
71 jr; F. T. Zaadbergen, dr, 3 dagen;
M. DiemeL wed. van H. Vrijbloed, 64 jr.
GEHUWD: J. F. Lange en W. G. van
Heuveln,
in de Sleutelstad
Ogenschijnlijk even gelijkmatig als een
?ekje voortkabbelt naar de grote rivier,
verliep deze week het leven in de Sleu
telstad Men zou zelfs van genoeglijk
kunnen spreken, als niet in de verte de
neertrekkende draaikolken van een
woeste toekomstdroom werden vermoed.
Het gelukkigst voelen zich by deze som
bere venvaobtingen zy, die bij de dag
weten te leven en de weken, goede of
kwade, als geschenken uit Gods hand
aanvaarden. Slechts zij verat;
plukken van de dag.
Het betrekkelijk schaars aanwezige
stadsnieuws bevatte bovendien een grote
maat van wat wij mensen met .goed1'
aanduiden. Of mag het niet als goed
nieuws worden gereleveerd, dat eer
tweede studentenpredikant, dr Oppen-
heimer naast ds Toornvliet, zijn intrede
deed? Dat een andere, één van Leidens
meest geliefde en gewaardeerde dominees
tot verheuging van velen zijn beroep
naar elders afwees? Dat een jonge .Sleu
telbloem", in de vorm van een ontwik
kelingscursus voor fabrieksmeisjes, in
Leidse aarde ontsproot met de vaste wil
zich slechts naar de zon te richten?
En dan was daar deze week een schip,
dat door een vriend naar onze veste werd
gevaren. Een schip met kolen.
Leiden van harte dankbaar is! Marshall
zond ons 500 ton stooksel voor de gas
fabriek en Leiden was verheugd
gen vernemen, dat men het aan o
besteed acht. Wethouder Van der Kwaak
kon dus met een blij hart zijn hand op
steken en daarmede het sein tot lossen
geven. En de arbeiders, zij die het per
slot van rekening toch maar weer moe
ten doèn, konden met even grote blijd
schap diit sein opvolgen.
Maar persoonlijk waren we toch het
meest ingenomen met een bericht uit De
Kooi. Hervormden en Gereformeerden
gaan hier voortaan gezamenlijk het Evan
gelisatiewerk ter hand nemen en vooral
dat achten wij „goed nieuws". Hier is een
schuld ingelost: de schuld, om de eenheid
te betrachten. Naar het rechtstreeks be
vel van Christus. Even rechtstreeks als
het bevel tot Zending en Evangelisatie
Wie het éne bevel niet opvolgt, zo ge
loven wij, kan aan het andere onmoge-
met al zijn menselijke krachten vol
doen. Reeds de wil tot samenwerken in
Evangeliseren is een uitstekende
De schrik der Rijnstreek roor het
Haags BijZ' Gerechtshof
Schandelijk verraad, dat aan verschil
lende personen het leven heeft gekost,
werd sinds 1941 in de Rijnstreek uit
geoefend door de huisvrouw Chr. Riet
veld—Paling, de voormalige rechercheur
van politie Gijs Noorlander, tfen berucht
figuur, en diens dochter Joh. Noorlan
der, allen uit Alphen aan den Rijn. Door
lenlijk optreden zijn in het bij
zonder talrijke leden van het genoot
schap „Jehova's getuigen" te Boskoop,
Gouda, Alphen en andere plaatsen ge-
ijl ook de politieman C.
Vet bun slachtoffer was.
De zitting van het Haagse Bijiz. Hof
begon met de zaak tegen de vrouw Pa
ling. die bij enkelvoudige rechtspraak
tot drie Jaar gevangenisstraf was ver
oordeeld, doch hoger beroep aantekende.
Dat kwam slecht uit, want ze zou anders
reeds vrij gekomen zijn als gevolg van
de gratieverlening. De raadsman pro
beerde het Hof te bewegen geen ver
andering in het vonnis te brengen, en de
Straf maar zo te laten, doch de proc. fis
caal zei. da*, hij daar wel bezwaren tegen
had.
Het bleek dat deze verdachte voor de
SJD. was gaan wenken, nadat haar echt
genoot gearresteerd was. Zij had toen
geholpen aan verraderswerk, en onder
hield daartoe contact met de beruchte
S.D.-agent Van Dijk, die in deze zitting
ook als getuige werd gehoord. Van de
gearresteerden zijn vier personen in een
concentratiekamp overleden.
In Boskoop was een inval gedaan door
oldkiast» .u..,i>butle Ned. Dam Bond
verdere resultaten van de hoofdklass
competitie Ned. Dambond, district Dei
Haag, luiden als volgt:
HDSWZDV 10—10, DIO 3—DOS 6—15,
HDC—DIO 1 11—9.
Sport en Wedstrijden
SCHAKEN.
BODEGRAVEN H—V.TX. I 3—7.
De gedetailleerde uitslag van deze
wedstrijd luidt: H. v. Os (Bodegraven II)
P. J. Preenen (V.T.L.) 0—1; H. Kuiper—
J. Nievaart 0—1; B. Batelaan—J. v. Dijk
01; J. W. HommelH. Dingjan Vz\
J. J. Hoogendoorn—J. Tervooren sr Vt—
J. Kooy—W. F. Smit 1—0; Th. de Vries—
J. Witkamp 0—1; M. Scheer—A. Chris-
pijn Vi—J. Boef—J. Vermond
V4_%; G. C. M. Keller—D. v. d. Berg 0—1.
VRIENDENSCHAAR I—PHIL ID OR II
6*—3*.
Voor de overgangsklasse van de L.S.B.
werd gisteravond in het gebouw voor
Chr. Sociale Belangen aan de Oude Sin
gel de wedstrijd gespeeld tussen de oud-
eerste klasser Vriendenschaar I en het
uit de tweede klasse gepromoveerde
Philidor H. De voorlopige uitslag was
6—3; de vermoedelijke einduitslag 64.
De gedetailleerde uitslag is:
Kanbier—J. H. Aalbersberg .1—0;
TelengA. Geyer 1—0; J. F. Kriek—
Volders 0—1; J. Koet—J. v. Leeuwen
01; C. ZandvlietA. J. H. van der
Meulen 1—0; J. A. N. den Tankelaar—
J. Buurman 10; G. W L. MoméJ. A
Moonen A. Sjardijn—P. Barke-
Vt—Vi-, A. de Roo—E W. v. d. Burgh
C. P. Sjardijn (res.)—W. Verver
1—0.
VOORSCHOTEN I—N.Z.H. I 654»W
Voorschoten I speelde gisteravond te
gen N.Z.H. I uit Rijnsburg. Dr Vermet
cs. namen met 6Vz—2Vz de leiding. De
vermoedelijke einduitslag zal 6%—3%
zijn De gedetailleerde uitslag is:
Dr Vermet—C. Hensing VzVz\ K. H.
Waairsdorp—-J. Sohoneveld 1—0; J. v. Os-
H. Binnendijk «I G. P. Sluiter—Ph.
Ober 10; P. G. SluiterL. Goudriaan
J. J. BraggaarTh. Goudriaan
(res.) 0—1; A. B. Wesselo—Chr. v. d.
Hoek 1—0; A. Verrips—H. v. d. Westen
i£_H. Noort—P. Bavelaar 1—0; B.
Maat—H. Weeber 1-0.
TURNEN
Grote uitvoering kring 's-Graven-
hage e.o. van het N.C.G.V.
Op Woensdag as. in de „Houtrusthal"
Op Woensdag 20 Oct. a.s. om 7.30 uur
zal de kring 's-Gravenhage e.o. van het
Ned. Obr. Gyimn. Verbond een grote uit
voering geven in de „Houtrusthal''. Deel
nemen zuilen: „Oranje Nassau", „Die
Haiglhe", „D.I.O.", en „Aidven|do", alle te
Den Haag; „Jalhn" en „D.O.S.", beide te
Leiden, „Kracht en "Vlugheid" te Pijm-
aoker, „Hercules" te Schevendngen en
„D.V.S." te Wateringen. Als gast werkt
mee „Robur" te Scheveningen. In totaal'door dr Van Praag.
De trambotsing te Katwijk
aan den Rijn
Op 4 Juli vond te Katwijk a. d. Rijn
nabij de Zandlaan een erstige botsing
plaats tussen twee trams der N.Z.H., ten
gevolge waarvan een aantal passagiers
werden gewond, en zelfs enkele zwaar
gewonde slachtoffers te betreuren vielen.
De wagenvoerder A. B. uit Leiden zou
de schuld dragen van deze botsing, om
dat fay niet voldoende had opgelet.
De bestuurder der tram uit de rich
ting Leiden, de wagenvoerder L. Z. had,
toen hij de tram uit de tegenovergestelde
richting zag naderen, zijn wagen gestopt.
Dat werd echter niet door B. gedaan,
met gemeld gevolg.
Het bleek, dat de tram uit Leiden op
enkel spoor reed, en die van B. juist het
dubbele spoor verliet, om eveneens of
enkel spoor te komen.
Naar B., die zich voor de Haagse recht
bank te verantwoorden had mededeelde,
had hij meer gelet op het verkeer c
de weg, dan op de lijn.
Verd. moest zelf erkennen niet de
pacïteiten te bezitten als wagenvoerder
op te treden; hy is trouwens na het
beurde ontslagen.
De Officier wilde dit laatste in
merking nemen, en daarom volstaan met
60 boete of 20 dagen hechtenis, en
waardelijk twee maanden hechtenis met
proeftijd van drie jaar. De raads-
mr M. A. v. d. Hout betoogde, dat
verd. wel had geremd, doch zijn wagen
doorgleed. Er werd echter verzuimd om
zand te strooien, hetgeen een gevolg was
het feit, dat verd. de tegenwoordig
heid van geest mist voor zijn functie.
PI. meende dat ook de directie der tram
schuld treft, omdat verd., die twee aan
rijdingen in de drie maanden dat hy
wagenvoerder was veroorzaakte, in zijn
functie nog was gehandhaafd, hetgeen
het -geval is. PI. verzocht te
volstaan met een voorwaardelijke straf.
Noordwijkerhoui
Zondagsdienst.
De Zondagsdienst wordt waargenomen
de S.D. ten huize van de faimdlie v. d.
Spek in de Julianastraat, waar verschil
lende léden van het genoemde genoot
schap werden gearresteerd.
De proc. fiscaal eiste tegen verdachte
thans zes jaar gevangenisstraf met af
trek van preventlief.
Dochter hielp vader
De motieven waarvoor Johanna Noor
lander het verraderswerk deed, waren
niet dluidielijk; ze had er geen financiële
voordelen van, en er waren ook geen
andere motieven te vinden. Toch trad
zy actief op, en reeds in 1941 beijverde
zij zich om gegevens te verzamelen over
<?e „Jehova's getuigen" in de Rijnstreek.
Zy bracht ook de vorige verdachte m
Wïtaci met de S.D.
Tegen haar eiste de pfoc. fiscaal twaalf
jaar gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief. De raadslieden, mr C. M. Loef
en J. F. Taal, meenden dat het gewenst
is over verdachte een psydhiatersrapport
in te winnen, teneinde meer achter de
motieven van het verraad te komen.
De schrik der Rijnstreek.
De voormalig rechercheur der politie
te Alphen, Gijs Noorlander, was een fa
natiek speurder, en hij ontzag zich zelfs
niet zyn collega Vet uit Hazerswoude aan
brengen, toen gebleken was dat Vet
waarschuwingen gaf tegen huiszoekingen
door de SJD. en hij ook eventueel be
zwarend materiaal verborg.
Ook had deze verdachte zich beijverd
n een ondergedoken Jood te arresteren,
terwijl hij ook gegevens doorgaf aan de
Duitsers over illegaal werkende perso
nen in de Rijnstreek.
De proc. fiscaal wees op de felheid,
waarmee deze verdachte te werk is ge
gaan. en de slachtoffers die hij gemaakt
heeft. De eis luidde vijftien jaar gevan
genisstraf met aftrek van preventief. Ook
in deze zaak pleitten genoemde advoca
ten, die een lichtere straf vroegen. Uit
spraken 'op 29 Oct.
Nieuwsflitsen uit de omstreken
Alphen aan den Rijn
Herv. Jeugddienst.
De avonddienst in de Nèd. Herv. kerk
aan de Julianastraat is morgen weer een
jeugddienst. Voorganger is ds F. War
ners van Utrecht.
Begin van brand.
Bij de bakker D. in de Van Mandersloo-
straat werd een begin van brand ont
dekt. De brandweer behoefde geen dienst
te doen, omdat men met eigen krachten
wist te blussen.
Ver. van Hervormden.
Op Woensdag 20 October, 's avonds om
kwart voor 8, hoopt ds Joh. Stehouwer
in „Bethel" voor de vereniging van Her
vormden te spreken over het onderwerp:
„Waarom Hervormd?"
Herv. jeugdraad.
Dinsdag 19 Oct wordt door de Herv.
jeugdraad een filmavond gegeven in het
Nutsgebouw. De film, die wordt gedraaid,
draagt tot tiitel: „Het woord" en is ge
maakt naar het boek van de Deense ver-
Kai Munk.
Benthuizen
Godsdienstonderwijs openbare school.
Vam de zijde van de openbare school
bereikte de Ned. Herv. Gemeente het
venzoek, om voor de kinderen van deze
school wekelijks een uur godsdienst
onderwijs te geven, waartoe het lesroos
ter gelegenheid laat. Vanzelfsprekend
heeft men ddt verzoek ingewilligid en
men hoopt nu elke week een uur gods
dienstonderwijs in de consistorie te geven
Bijzondere arbeid.
Toeslagkearten voor bijzondere arbeid
moeten worden afgehaald a.s. Dinsdag
19 October.
Hazerswoude
Filmavond Chr. O. V.
Donderdag gaf de Ohr. Oranje-vereni
ging alhier, voor haar leden en begun
stigers in het gymnastieklokaal een film
avond. De zaal was tjokvol. Vertoond
werden de jubileum- en inhuldigingsfilm
de film „Moeder des Vaderlands"
Aanrijding.
In de Hoofdstraat had een aanrijding
plaats tussen het 9-jarig jongetje D. v.
L., dat aan de verkeerde kant van de
weg „autostepte", en de 21-jarige mej
R. v. d. B., die op de fiets reed. De dame
kwam te vallen en moest ln „Nieuw
Flora" worden binnengedragen. Dr Wijk-
dde eerste hulp verleende, achtte
overbrenging naar het ziekenhuis nodig,
daar fay bU de patiënt een gescheurde
rechterbovenarm vermoedde.
Katwijk aan den Rijn
Veiling kreeg bezoek.
Op uitnodiging van het bestuur
de veilingvereniging K. en O. bezochten
de burgemeester en de
houders D. Klieen en D. C. van Leeuwen
het veilingbedrijf. De 'heren werden door
enkele bestuursleden rondgeleid. Een en
ander werd door het ooilege zeer ge
waardeerd.
Katwijk aan Zee
Damesschoenen uit kabeljauwenhuid.
In Polen ie men begonnen damesschoe
nen te vervaardigen uit kabeljauwen-
huid. Het ziet er uit als hagedissenleer
Lezing over Leidse Buitenschool
Voor de vrouwengroep van de Partij
.an de Arbeid sprak de directrice van de
Leidse Buitenschool, mej. G. Crèvecoeur,
de kinderen, die ter behandeling
op de L.B.S. gaan. In haar uiteenzetting
spr. op de belangrijkheid van het
leven en werken in de frisse lucht, het
belang van de voeding en de rust, die ei
wordt genoten.
Zendingsmogeiykheden in bet bosland
De afd. Katwyk van de Vrouwenzen-
dingsbond kwam in het Diaconiegebouw
vergadering bijeen. De presidente,
r. Bogers, sprak een openingswoord.
Hierna kreeg het woord zuster Nellie
Borst, die jarenlang op de Zendingsvel-
West-Indië vertoefde. Het onder
werp was: „Zendingsmogelykheden in
het bosland". Spr. vertelde, hoe zy ge-
tyd had gewerkt in „Bethesda",
onder melaatsen en andere ongeneeslijke
zieken. Na 10 jaren in het bosland gear
beid te hebben, moest zij om gezond
heidsredenen napr Nederland. De oorlog
echter spelbreker. Zy werd huismoe
der in een internaat in Paramaribo voor
kinderen van evangelisten. In haar
beid in bosland werd zy opgevolgd door
dr De Groot, die werd geassisteerd door
twee verpleegsters.
Er is nog veel nodig. Nog 26.000 hei
denen zijn er. Al begint Suriname meei
zelfstandig te worden, toch heeft het
hulp nodig van Nederland. Het is be
schamend voor ons, dat de R.K. Kerk z<
actief is. Er werken daar reeds een pries
ter en een onderwyzer. Spr. wekte op tot
liefde ook voor de zending onder het
volk van Suriname. Een collecte bracht
f 34.43 op. Na enkele huishoudelyke za
ken volgde sluiting.
Aanbesteding bouw Ned. Herv. school.
Op Dinsdag 19 October zal de bouw
van de Ned. Herv. school, die verrijst
in de plaats van de afgebroken school
van de heer Seiristra, worden aanbe
steed Zij zal komen te staan aan d<
Parklaan-Duanzyde. met aan de West
zijde de Duinstraat. Het gebouw za!
twaalf lokalen tellen. Als alles goed ver
loopt kan de school op 1 Sept. 1949 ie
gebruik worden genomen.
Leiderdorp
Apothekers-assistente.
Mej. F. C. Koning is te Leiden ge
slaagd voor het examen apothekers
assistente.
Afscheid ds L. HUmans.
Zondagavond zal ds L. HUmans
Hoogmade, hulpprediker te Leiderdorp,
afscheid nemen van de Ned. Herv. Ge
meente. De dienst begint om half 7.
Geref. jeugdraad.
Donderdag 21 Oct. zal er een openbare
jeugdsamenkomst zyn in de kerk. Ds G.
Toornvliet van Leiden hoopt te spreken
over: „De laatste invasie, jongeren aan de
grens". Voorts is er declamatie, muziek
en samenzang
DE MAN OP STRAAT IN ZIJN DAGELIJKS WERK
-T'l m vtö
ZfrJmC#BBI f r
Omstreeks 1880 was de
havendienst in Leiden zo
onbelangrijk, dat er niet
eens officiële brugwach
ters werden aangesteld.
Door wie de bruggen, die
in het oude stadsbeeld
nog steeds domineren,
de rug. In de tijd van he
meltergende sociale toe
standen was de man niet
meer dan een willoos
werktuig. Salaris? Acht
gulden per week, meneer!
Het aantal werkuren per
Zijn taak heeft zich al
lengs uitgebreid. Hij moet
nu niet alleen op de hoog
te zijn van technische aan
gelegenheden, ook admi
nistratieve en zelfs poli
tiële werkjes vragen zijn
aandacht. Als onbezoldigd
dan werden bediend? Wil
den schoen- of manden
makers er wat bij verdie
nen, dan meldden zij zich
De brugwachter 1
agent van politie moet hü
naar aanleiding van een
overtreding proces-ver
baal opmaken.
Maar zo bleef het niet.
Eens zou Leiden inzien,
dat zijn vele bruggen het
niet zonder trouwe wach
ters, die er hun hoofdbe
roep in vinden, kunnen
stellen. Zij kwamen er na
verloop van tijd en iedere
week? 84 maar liefst. Er
waren wachters, die er
zelfs 93 maakten. Eens in
de 3 weken een Zondag
vr\j. Maakte de tot diepe
armoede gedoemde brug
wachter een fout, dan
werd hem een vrije Zon-
Zo is het maatschappe
lijk leven van de brug
wachter allerminst een-
En als U eens wat lang
moet wachten voor een
oude, zo gezellig knerpen
de draaibrug, neem dan,
naast de critiek, die V
Leidenaar kan niet anders
zeggen dan dat zij in onze
waterrijke stad op velerlei
manieren reeds hun dien
sten hebben bewezen.
Het beroep van brug
wachter heeft een gun
stige ontwikkeling achter
We leven nu gelukkig
in een andere tijd. De po
sitie van de wachter op de
brug, die het belangrijke
en drukke scheepvaart
verkeer in onze stad voor
een groot deel moet rege
len, is verzekerd.
wellicht uit, Uw „petje"
zy het in gedachten
af voor de man, die er
voor zorgt, dat U Uw weg
kunt vervolgen. Want:
iat dit brugwerk niet licht
is, dat is ons duidelijk
geworden.
Lisse
Ds Eerland over Jehova's getuigen.
Op de 14e jaarvergadering van de Chr.
Geref. mannenver. hield ds H. W. Eerland
een referaat over „Jehova's Getuigen.'
Spr. wees eerst op de redenen voor d<
activiteit van deze niet-nieuwe secte, die
de Amerikaan Charles Taze Russel tot
geestelyk vader heeft. Schier alles wat
de kerk belydt, wordt door Russell i
afgewezen. Met bybelteksten springen
zeer willekeurig om. Zo vindt men b
volgens hen in Jes. 608 de ontwikkeling
van het vliegwezen. De leer der Drie
eenheid loochenen zy, waardoor ze ziet
lynrecht tegenover het Christendom
plaatsen. Het jaar 1914 is voor hen
bijzondere betekenis. Christus is toen
naar him mening door Jehova op Zyn
troon gezet. De leer van de J.G. is wel
buitengewoon arm, aldus spr. De groot
ste verlossing die zy prediken, is die uit
de ellende van deze wereld. De
spannen verwachting van het duizend
jarig ryk ontneemt aan dit leven zyn
betekenis. We hebben hier, aldus ds E.
te doen met een brute leugenleer, die
beslist antichristelyke tendenzen heeft.
Spr. riep tenslotte de aanwezigen op, om
tegenover het getuigenis van de J.G. het
getuigenis te stellen, dat naar de
Schrift is.
Geslaagd.
Onze plaatsgenoot, de heer J. H. Ruys,
slaagde te Leaden 7 voor het Candidasts-
examen medicijnen.
Kosteloze inenting.
Dinsdag 26 Oct. zal op de gewone uren
gelegenheid zijn tot kosteloze inenting of
'herinenting.
Groene Kruis.
Woensdag 20 Oct., 's avonds 8 uur, zal
t het wijkgebouw de jaarvergadering
worden gehouden van de afd. van
Groene Kruis.
Zondagsdienst.
der huisartsen wordt
waargenomen door dokter A. J. Duymaer
Twist.
Men wil radar populariseren
Plannen te Noordwijk o.m. t.a.v.
de visserij
By het radar-proefstation te Noordiwijk
zyn plannen in voorbereiding om het
paagische oog der scheepvaart", dat on
der de naam radar zulk een enorme toe-
passing vindt, te populariseren, waar
door de apparatuur, dde thans nog op
globaal f 35.000 komt, aanzienlijk goed
koper kan worden geleverd. Daarmee zal
de assentie van de radar, zyn feilloos
heid, bewaard blijven, maar de reik
wijdte moet worden teruggebracht van
30 tot ongeveer 10 zeemijlen. Hiermede
kam de kleine koopvaardij en de visserij 1
het echter gemakkelijk stellen.
Overigens staat ook de ontwikkeling
van de decoa-navigaitor, het systeem der
precieze plaatsbepaling op zee door mid
del van een zendercomplex, dat continu
bepaalde golven uitzendt, die op het schip
afleesbaar zyn op wijzerplaten en den
met behulp van een kaart direct een
positie vertellen, nnet stil Er is thans
een zogenaamde „dhaim" van vier zen
ders in de omgeving van Londen in be
drijf, die met een straal van 300 mijl
werkt, maar gisteren is ook de Deense
chain in gebruik genomen, waardoor de
decea-straling de gehele Noordzee zal
bestrijken en een deel van de Oostzee.
Wanneer dan nog de Schotse „chain", die
in aanbouw is, gereed zal zyn, valt ook
een aanzienlijke oppervlakte van de Ait-
lantdsche Oceaan onder de decca-toeved-
liging.
De bedrijfsorganisatie voor
de visserij
Adres van de Stichting.
De Stichting van de Ned. Visserij heeft
aan de leden van de Tweede Kamer een
adres gericht inzake het wetsontwerp op
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie.
Het organisatorisch leven in de vissery,
aldus het adres, is nog in volle ontwikke
ling. De overkoepeling van de verschil
lende takken van vissery is eerst kort
geleden tot stand gekomen en nog nau
welijks geconsolideerd. De Stichting
vraagt zich derhalve af, of 't niet te ver
gaat reeds nu voor de vissery een pu-
bliekrechteiyke bedrijfsorganisatie te j
overwegen in die zin, dat het bedrijf zelf 1
verordeningen gaat uitvaardigen.
Tot nu toe staat het ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie-
ning op het standpunt, dat voor de her
vorming van de departementale organi
satie voor de visserij de toekomstige be
drijfsorganisatie moet worden afgewacht.
De Stichting vraagt zich af, of dit wel
juist is. Naar haar mening is het vraag
stuk van de organisatie van het over
heidsapparaat voor de visserij niet min
der urgent dan dat van de bedrijfsorga
nisaties.
onafhankelyk mogelijk ambte
lijk apparaat is een allereerste eis.
Maandag reikt Britse ambas
sadeur onderscheidingen uit
Wegens hulp aan geallieerden
tUdens oorlog.
De Britse ambassadeur, Sir Philip
Nichols, zal Maandag om twaalf uur in
de balzaal van zyn ambassade, aan het
Westeinde te Den Haag een groot aan
tal onderscheidingen uitreiken o m. aant
prof mr R. P. Cleveringa te Leiden (The
King's medal for courage in the cause of
freedom") en J- L. van Eisen te Oegst
geest (Honorary member of the British
Empire, civil division).
Noordwijk
P. v. d. A.
In de gisteravond gehouden ledenver
gadering van de afd. Noordwyk van de
Partij van de Arbeid werd in de plaats
van de heer J. Eichelsheim tot voorzitter
gekozen de heer B. Rippen. Voorts werd
bestuurslid gekozen de heer H. J
Schmohl.
Ned. Chr. Vrouwenbond.
Voor de afd. Noordwyk van de Ned.
far. Vrouwenbond spreekt Vrijdag 22
et. a.s. in de Chr. Bewaarschool de
heer E. H. Bos over „Onze grote meis-
5S".
„De Jonge Kerk"
Tot voorzitter van „De Jonge Kerk" ie
Noordwyk aan Zee werd gekozen de
heer A. Huygens en tot secretaresse mevr.
Van Tilburg. Tot gewoon bestuurslid
werd gekozen mej. R. Weenk
Zondagsdienst
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
waargenomen door dokter De Graaf.
Rijnsburg
Eerste verjaardag 5-centsactie.
De eerste verjaardag van de 5-cents
actie van de Ned. Herv. Gemeente werd
gevierd in de zaal achter „Avondrust".
De voorzitter van het comité, de heer
Egmond, opende dit gezellig
samenzyn met gebed en een kort wel
komstwoord. Hy gaf een overzicht van
het eerste jaar, de heer C. de Monyé
financieel verslag. Dit Jaar werd ge
collecteerd f4203.27. Hierna vond de
overdracht van de gelden plaats. De ker-
keraad (diaconie) ontving f 1230, de
kerkvoogden f2870. Namens deze beide
organen spraken resp. ds Burgy en de
heer Jac. Kromhout. Zij zegden het
comité, de collectanten en collectrices
hartelijk dank voor hun werk. Een by-
zonder woord van dank werd gesproken
tot de heer De Monyé, de initiatiefnemer
organisator van het werk. Vele klein
tjes hebben inderdaad een grote gemaakt.
Ds Bonting sloot de samenkomst met(
samenkomst met dankzegging.
Reformatorisch Psalmzingen.
De Kerkeraad van de Geref. Kerk
wekt de jongeren en ook de ouderen op
met het kerkkoor te oefenen in het
zingen van Psalmen naar de oorspron-
kelyke melodieën van.de Reformatie. Men
vervoege zich daartoe bij het bestuur
het kerkkoor.
Voor de Leidse tuchtrechter
K. uit Rijnsburg moest voor de
Leidse tuchtrechter verschijnen, omdat
hy dameskousen te duur had verkocht.
In deze kousen zaten geen weeffouten,
zoals gisteren gemeld. Ook hebben de
koopsters zich niet by de politie ver-
Bijzondere arbeid.
en Dinsdag moet inlevering
plaats hebben van naamlijsten bijzondere
arbeid. De datum is pp de formulieren
Sassenheim
Zondagsdienst huisartsen.
De Zondagsdienst der huisartsen zal
worden waargenomen door dokter Kwint
Inenting tegen pokken.
Maandag aj. zal er in de burgerzaal
an het gemeentehuis van 2.30—3 uur
gelegenheid zyn tot kosteloze inenting
tegen pokken.
Bijzondere arbeid.
De uitreiking toeslaigkaarten voor bij
zondere arbeid voor de 12e en 13e pe
riode 1948 zal plaats hebben op as. Maan
dag as. in de Burgerzaal van 911.30
1.303.30 uur.
V alkenburg,
Antwoord van de minister
Enige tyd geleden vermeldden we, dat
burgemeester De Wilde een brief ge
schreven had naar de Minister van Ma
rine a.i., met het verzoek te willen be
vorderen, dat er boven ons dorp geen
duikvluchten meer gehouden zouden
worden, zulks naar aanleiding van hel
laatste vliegtuigongeval. Thans is er be
richt binnengekomen, dat beoefenen van
,g. duikvluchten in den vervolge elders
zal plaats vinden. Straten of groepen van
huizen in ons dorp, zullen dus niet meer
als doelwit gekozen worden.
Zanguitvoering.
De Chr. Zangver. „Com nu met sang"
hoopt op 17 Nov. a.s. een uitvoering cn i
geven in de noodkerk. Medewerking zal i
hierby worden verleend door de deda-
matrice W. van Beelen van Katwyk.
V oorschoten
Zondagsdienst.
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
"aangenomen door dokter F. J. M. To-
nino, Voorstraat 23, tel. 493.
Distributiekantoor.
Met ingang van as. Maandag is het
distributiekantoor te Leddsohendam uit
sluitend geopend op Maandag en Vrijdag
9.30—12 en 13.30—15 uur. De inle
veringstijden voor detaillisten e.d. al^
mede de data voor het afhalen van bon
kaarten blijven ongewijzigd.
Woubrugge
Voor de nieuwe brug
de begroting 1949 der provincie I
Zuid-Holland is voor de bouw van eea
nieuwe brug te Woubrugge f 100.000 uit
getrokken.
Rykspostspaarbank.
Gedurende Sept. werd ingelegd f 2128.08
1 terugbetaald f 1609.50.
Belangryke wegverbetering.
De weg om de Oudendijkse polder
wordt grondig opgeknapt. Was er tot nu
en grintweg, met in het midden het
vanouds bekende Paardenstraat]e, thans
wordt er geasfalteerd. Velen zijn dank-
aar voor deze verbetering.
Zoeterwoude
Kerkorde.
De Kerkeraad der N. H. Gemeente wil
met de 'gemeente het onitiwerp vam de
nieuwe kerkorde gaan bespreken. De
eerste samenlkomst zal op 22 Oct. a.s.
wonden gehouden De leiddng van deze
len berust bij ds Honnef van Lei
derdorp, ceakl Heide ma en de heer A.
vam Kampen.
