'Valse beeldspraak
WEESJE KOCHT EEN HOED
CRefariite 4
s
ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1948
Hoog ran de berg klonk
r-^-g het geluid ran een orgel
Indrukken bij de Salzburger Festspiele
Als ik 's morgens vroeg op de hoge Mönchsberg van het in de 11e eeuw gebouwde
slot Hohensalzburg een blik laat gaan over de stad, dan is daar plotseling het ge
luid van een orgel. Majestueuze accoorden worden over de nog rustige omgeving
geworpen. Vanwaar komt dit geluid? Nog hoger, in de toren van het slot, bevindt
zich naast de „Fürstenzimmer" uit 1500, een betrekkelijk klein automatisch orgel,
een zgn. Walzorgel met 200 pijpen, waarvoor zowel W. A. Mozart, als zijn vader
Leopold hebben gecomponeerd. Het instrument zelf (uit 1502) is weinig interes
sant, maar zeer bijzonder is de bekoring, die van de orgelklanken in de hoogte
uitgaat. Dit is trouwens ook weer typisch Salzburg, waar de „nieuwe zakelijkheid"
geen voet aan de grond krijgt.
Even later klinken vanuit de talrijke
kerktorens beneden mij de klokkespelen
als evenzovele symbolen van de Gods
vrucht van het Salzburger volk, dat
overwegend Rooms-Katholiek is. Gods
vrucht. ja, de Salzburger is een zeer
gelovig mens. Doch deze gelovigheid
heeft in de loop der jaren het kenmerk
van het materialisme gekregen. De op
voering van Hugo von Hofmannsthal's
„Jedermann" (Das Spiel von Sterben des
reichen Mannes") op het Domplein is
een treffend voorbeeld hiervan. Hier
wordt een traditie vastgehouden, die
willens en wetens de mensen een rad
voor de ogen draait. Een „Umwertung
aller Werte", een persiflage van het ge
loof en een overschatting der goede wer
ken. Daarbij wat sensualiteit als zakelijk
lokmiddel en wat quasi-Christelijke ro
mantiek als waarmerk van het echte.
Met alle waardering van het grote werk,
dat wijlen Max Reinhardt voor het cul
tuurcentrum Salzburg heeft gedaan, met
de traditie van „Jedermann" moet wor
den gebroken. Dit werk heeft een vals
sentiment. Hoeveel rijker is dan ons
Ned. middeleeuwse „Elckerlyc". Hier
voor de prachtige, helaas geschonden,
Domkerk te lenen lijkt mij in strijd met
de R.K. principes inzake het geloof. De
omgeving met de uit de verte weerklin
kende Jedermann-roepen (als de stem
van het geweten), werkt weliswaar
elk opzicht mee, doch de gehele ens
nering is toch wat dilettantisch.
Neen, dan de Krönungsmesse van L
irt in de Domkerk zelf, waar orkest,
;gel, gemengd koor en solisten, alles
1. v. Domkapellmeister prof. Joseph
Messner, de kracht van het Credo, de
glorie van het Sanctus en de vrede var
het Agnus Deï tot een waarachtige feest
zang maken. „Benedictus qui venit ir
ne DominiEn dan uit de kerk
merkwaardige mengeling
lelijke gevoelens de boerenvrouwen
in klederdracht, die jenever verkopen
uit kleine tonnen ophet kerkhof.
Terwijl ik dit schrijf zit ik in de heer
lijke rust van het park Hellbrunn (het
m. Keizerlijke lustslot, een uur gaans
Salzburg), waar de prachtige Was-
serkünste uit de fonteinen mij doen den-
Ravel's „Jeux d'eau". Langs mij
Salzburger jonge vrouw, t
Bijbeltje in de hand en om haar z<
gebruinde hals een ketting met een s
kruis. Hot is een en al charme
de kleurige kleding. Maar dat zeer la;
uitgesneden décolleté met daarboven het
kruisje doet me even aan de ochtend
denken. Zo is het, zo moet het blijkbaar
Salzburg: het zilveren kruis op
de naakte vrouwenborst; de zijn leven
verbrassende Jedermann onder de ban
het „Wie sohön leuchtet der Morgen
stern". De vroomheid, die de geestelijke
naaktheid moet bedekken.
In deze Festspiel-weken zijn er twee
nieuwigheden op muzikaal gebied, die
mijn aandacht speciaal trokken. Aller
eerst het oratorium „Le Vin herbé" (Der
Saubertrank) van Frank Martin,
Trans-Zwitserse componist. Als orato-
het werk ook in Nederland door
Pelix de Nobel gebracht, maar hier wordt
iet dramatisch uitgevoerd. Het is ge-
ichreven naar de Tristan-roman van
Joseph Bedier, die weer een nieuwe ver-
het verhaal van Tristan en
solde. Het in deze compositie verwerkte
12-toon-systeem heeft hier eigenlijk een
dienende functie en is als zodanig
veel groter waarde dan bij Schön-
>erg. De transparante klank van het
deine orkest werkt bijzonder effectvol
de harmoniek zijn verschillende
irachtige vondsten. Is het soms iets
nonotoon, toch doet het geheel zeer ge-
nspireerd aan, doch een dramatische op
roering lijkt me geheel overbodig. Tekst
muziek zeggen alles en het tekort aan
tandeling werkt op het toneel storend.
>e uitvoering maakte echter alles goed.
>e dirigent Ferenc Friscay leidde het
geheel prachtig, evenals de regisseur
Schuh, terwijl zich van de solisten bij
zonder onderscheidden Hilde Zadek als
Brangane en 'Julius Patzak als Tristan.
De tweede noviteit voor Salzburg was
.Pierrot Lumaire" van Schönberg,
5 instrumenten i
maakt op gedichten
Dit werk i
spreekstem, ge-
n Albert Giraud.
1 -geniale
zin, Schönberg als Picasso. Tekst
muziek zijn een volkomen eenheid, beide
zijn even geniaal als dwaas. Maar in de
ontwikkelingsgang van Schönberg moest
dit werk er zijn..In een meesterlijke in
strumentatie versterkte hij de raffine-
menten van de tekst en het was de grote
voordrachtskunst van Annemarie Heg-
ner, die misschien wat gechargeerd,
maar toch sterk, het werk voor mij deed
leven. Deze kunstenares trof de sfeer
wonder goed, de sfeer van het gedicht,
dat Schönberg inspireerde. Vooraf ging
van het Mozarteumorkest o.l.v. Otmar
Nussio het Divertimento in D van Mo
zart, technisch niet geheel volmaakt,
maar zeer muzikaal. De Wiener Philhar-
moniker tenslotte bracht onder de exac
te, maar wat doffe leiding van Alceo
Galliera de 5e Symphonie van Dvorak,
drie Nocturnes van Debussy en de Vuur
vogel-suite van Strawinsky. Een zeer
goed ensemble, dit orkest, vooral wat de
strijkers betreft. De hout- en koper
blazers misten echter de glans. Hier
tegenover zou het Concertgebouworkest
een prachtige beurt maken, al moeten
wè direct toegeven, dat de acoustiek in
het Festspielhaus niet bijzonder goed is.
De Duitsers hebben dit gebouw grondig
gemoderniseerd. Het kenmerkende
Salzburg is thans i'erdwenenxde Barok-
kunst, zoals het Landestheater die heeft.
En bulten die Barok is Salzburg niet
denkbaar.
Corn. Basoski.
EXAM EN OPLEIDING
Hoofdakte - Fr. D. Engels L. O.
RESA-ARNHEM
(Bekende Schriftelijke Cursus)
EEN SPROOKJE
Ind was ik dol op een sprookje;
Zo'n kikker.
Als Prins uai
Of ridders dit
Ze brachten
lie plots zich ontpopte
het edelste bloed,
draken bevochten,
lijn hartje in gloed.
PROF. JOSEPH' MESSNER de vrede van het Agnus Deï tot een
waarachtige feestzang gemaakt
De kerken der wereld komen bijeen
Amsterdam verzamelplaats der theologen
Terwijl het internationaal congres
Chr. Kerken reeds is geëindigd en morgen
de Nieuwe Kerk te Amsterdam de
Wereldraad van Kerken bijeen komt,
heeft de Nationaal Association of Evan
gelicals. zoals gemeld, in Zwitserland
conferentie gehouden. Dit laatste
gres moet echter zeker niet worden
als een poging, om naast de twee
Raden nog een organisatie van kerken
rmen. Het streven staat bij de N.A.E.
voorop naar het zoeken van wegen, om
allerlei werk van orthodoxe Christus
belijders gezamenlijk te verrichten.
De Amerikanen willen echter geens-
ns in de N.A.E. de eerste viool spelen,
hetgeen ook wel gebleken is door de be
noeming van dr A. H. Oussoren uit Mid
delburg als voorzitter. De* basisformule
positief orthodox en staande op deze
;eloofsverklaring wil men de verbrei
ding van het Evangelie bevorderen.
Betreffende het congres van de Inter
nat. Raad van Chr. Kerken melden wij
dat er een leerstellige grondslag
samengesteld voor de samenwerking der
aangesloten kerken. De leden mogen niet
bij de Wereldraad van Kerken zijn
gesloten. Wat betreft de sociale kwestie
lauritshuisHollands werk uit Brits bezit
Kleine tentoonstelling, vreugde voor het hart
Het zijn slechts 10 schilderijen en 25
ekeningen en aquarellen, die geëxpo-
eerd worden in drie vertrekken van het
laagse Mauritshuis. Maar de kwaliteit
'an elk werk is dermate, dat het elk
'oor zich het allerhoogste niveau
schilderkunst vertegenwoordigt. En
"ij kunnen Mr Anthony Blunt, de
ervator van de Kon. Engelse Schilde-
ijenverzameling, dankbaar voor deze
teuae zijn. Wij zien hier immers einde-
ijk werken van onze grootmeesters, die
'ij alleen uit afbeeldingen kennen. De
a regelrechte kennismaking opent wel
waar geen nieuwe aspecten, maar ver-
iep: lechts onze bewondering èn onze
iefde. Kijkt naar Pieter de Hoogh's
Binnenplaats te Delft", naar zijn „Kaart-
pelers", naar Vermeer's „Heer en Dame
i(j Virginaal": het is allemaal zo door
oor Hollands met zijn rustige, intieme
'an binnenhuis en binnenplaats,
met zijn binnenvallend scherpe,
licht waardoor de Hollandse properheid
geaccentueerd wordt, met de rustige eoht
burgerlijke figuren (onze cultuur is bur
gerlijk!). Maar hoe is dat geschilderd,
hoe knap en weloverwogen van con
structie, hoe meesterlijk van lichtval,
waardoor het wit telkens van toon ver
andert. Het licht leeft hier overal. Let
op de prachtige détails, als het witte
kannetje op het Perzische kleed bij Ver
meer, op het door de zon beschenen
figuurtje op de „Binnenplaats" bij De
Hoogh, en ge begrijpt onze liefde.
Van Jan Steen is hier zijn „Jonge
Vrouw aan het toilet", één van zijn mooi
ste en gaafste werken, met allerlei kos
telijke détails, zoals men het nu ook nog
wel zien zal. Eenzelfde intimiteit,
nu niet meer in het zomerse licht,
de donkere beslotenheid van he
trek, vinden wij bij Ter Borgh'
Brief", waar de drie figuren rondom de
gebeurtenis van het briefschrijven ge
concentreerd zijn. En prachtig is dc
stemming in elk dezer figuren aange
voeld. Kleur en stof leven. Ook bij Met
su's „De cellospeler" bespeurt
Eén landschap van Aelbert Cuyp
slechts is meegekomen, maar één der
mooiste, die wij van hem kennen
samenstelling en in zijn bijzondere
knappe schildering van de paarden. En
dan vindt men hier drie werken uit de
jonge tijd van Rembrandt, waarvar
„Scheepsbouwer en zijn Vrouw"
vooral zijn „Portret van dame met
waaier" getuigen van zijn genie om de
ziel van een mens weer te geven in een
portret. Elk verder woord is hier over-
Wij besluiten met de allerkostelijkste
tekeningen en aquarellen van Hendrick
Avercamp, die natuurlijk voor het over
grote deel het ijsvermaak tot onderwerp
hebben. Met enkele krabbels suggereert
hij het wijde landsahap met het gewrie
mel der schaatsenrijders, zo door en door
Hollands, dat dit wel een onzer nationale
kenmerken zal blijven! Een vreugde voor
het hart, deze kleine tentoonstelling!
Dra. H. E. Kokee-van den Berge.
neemt men het standpunt aan, dat over
eenkomt met de A.R. opvatting en die van
het C.N.V. Zo is bemiddeling van de
Amerik. Kerken bij het stichten van een
Chr. vakorganisatie daar niet uitgesloten.
Voorts biedt men stellig tegen het Bar-,
thianisme. In de verschillende functies
worden de volgende Nederlanders be
noemd: prof J. J. v. d. Schuit tot voor
zitter der Europese sectie, burg. A. War-
naar tot secretaris, ds J. H. Velema lid
van de commissie voor de evangelisatie,
ds L. Floor voor hulpacties, ds A. Bikker
voor de zending. In de uitvoerende raad
hebben zitting de Nederlanders prof dr
G. Ch. Aalders, ds D.Biesma. ds L. Floor,
ds M. de Goede, ds Jac. v. Nieuwkoop, ds
Joh. Prins en ds P. Prins.
In de loopvan de volgende weken pu
bliceren wij verslagen over de zitting van
de Wereldraad van Kerken, die meer en
groter kerken omvat dan de othodoxe
Raad. Veertienhonderd personen nemen
er aan deel, van 150 kerken. Het wordt
de grootste Oecumenische samenkomst iq
de wereldgeschiedenis van de laatste
'en. Men wil geen superkerk stichten,
geen supersynode, maar een mogelijkheid
scheppen tot het gesprek der kerken.
Algemeen thema is: Gods orde en 's men-
chaos. Er zijn niet minder dan 26
zittingen geprojecteerd. Bekende theolo
gen zullen aanwezig zijn: prof dr Karl
Barth als de grootste, dr Martin Niemöl-
ler als „getuige" en ook dr John Mott.
die reeds zoveel op het gebied van de
■ereldkerk deed.
Dan was er het „Ezeltje, strek je",
Dat goudstukken wierp op bevel.
En kippen met zwaargouden eitjes.
Enfin, ja, U weet het nog wel.
Het sprookje is levend geworden,
Van alle mysterie ontbloot
De goud-in-zich-dragende kippen
Uit 't sprookje van heden zijn dood.
Bij honderden gingen de diertjes,
Deviezen-gevuld naar de grens
De tovergodin was helaas slechts
Een nuchter en zakelijk mens.
Mijn sprookje sloot steeds met de woorden:
,JZe leefden gelukkig en lang"
Der smokkel-affaire ben 'k bang.
Grè KempenSterkenbi
STATIEPORTRET KON JULIANA
ALGEMEEN VERKRIJGBAAR.
Het ligt in de bedoeling, reproducties
van het statieportret, dat vervaardigd zal
worden t.g.v. de a.s. troonsbestijging
Prinses Juliana, algemeen verkrijgbaar
te stellen.
AMERIKAANSE GESCHENKEN VOOR
HOLLANDSE JEUGD.
Vandaag is de „Noordam" uit New
York vertrokken met een partij ge
schenkgoederen voor Nederlandse jeugd
organisaties, verzonden door de „United
service to Holland". Er bevindt zich een
broeikas bij, gegeven door de bewoners
van Wyncote in Pennsylvania voor de
invalide Joseph de Leeuw van Weenen te
IJselmonde. die zijn familie wil helpen
met verdiensten uit bloemenkweken.
In mijn vorig opstel heb Ik getracht de
grondslagen aan te geven waarop goede,
zuivere beeldspraak moet rusten. Ik zal
nu een aantal voorbeelden aanhalen
pogingen om mooi en poëtisch te schrij
ven, met het treurige gevolg dat m
zich slechts belachelijk maakt. Ik wijs
op, dat er ook gevallen bij zijn, waar
dichter of prozaschrijver opzettelijk
dwaasheden schrijft om gewilde v deftig
heid aan de kaak te stellen. Twee v
beelden daarvan noemde ik al in mijn
eerste artikel. Hier zijn de titels van een
paar andere boeken, die zeer grappige
valse beeldspraak behelzen: „De kleine
Parade" van Henriëtte van Eyk en „Prik
kel-idyllen" van Cornelis Veth. Bij som
mige boeken van dit soort is het gewenst
niet te veel bladzijden achter elkaar te
lezen, daar ze dan werken als overmatig
gebruik van suikerwerk: ze beginnen
tegen te staan. Ik zeg dit niet om ze af
te breken, maar om te voorkomen dat
zal zeggen: „Ik vind er toch eigen
lijk niets aan".
Laat me mogen beginnen met een wel
bekende zin: „De tand des tijds, die al
zoveel tranen gedroogd heeft, zal over
deze wonde ook wel weer gras doen
groeien".
Hier loopt niemand meer in.
Maar wat denkt u van 't volgende:
Gij geeft Columbus' doelwit vleug'len
Wat zou,hem 't bijgeloof beteugelen?
Een nieuwe wereld is zijn loon.
Dat doelwit met vleug'len valt al zo heel
erg niet meer in 't oog. En voor de arge
loze lezer is misschien ook dit niet zo
gek:
zee, zoals ik reeds vroeger zeide in
vorige letteren, gy zijt de plek, waar
ins onze wieg op stond".
Een gevaarlijk woord in de beeld
spraak is bron. Die laat men in figuur
lijke taal allerlei dingen doen, welke in
letterlijke zin volkomen onmogelijk zijn,
Uit goede bron is mij onder het oog
gebracht, dat ik voorzichtig moet zijn met
mijn woorden. We hebben uit goede bron
Dmen dat de schoenen voorlopig niet
vrij komen.
Wanneer men iets uit een bron ver
neemt, zit er waarschijnlijk een water
geest in, die zijn wijsheid aan het mens
dom ten beste geeft.
Hoe verbreid dit soort van valse beeld
spraak is, blijkt uit de volgende kranten-
Achttien jaar is Wiesje geworden en
heeft de vorige maand met goed ge
volg eindexamen gedaan. Ze heeft dat
;s wel verdiend, want ze heeft e
hard voor gewerkt. Thans geniet ze on
bezorgd van haar vacantie en straks, ii
September, begint het grote leven: ze za
als secretaresse bij een grote firma haar
kennis in praktijk gaan brengen. Wiesje
is thans in Amsterdam, dat zoveel moois
en aantrekkelijks te bieden heeft en van
zelfsprekend wordt er ook heel wat af-
gewinkeld. Ons vriendinnetje zou wel
van alles tegelijk willen kopen, maar de
portemonnaie spreekt ook een woordje
mee. Wel komt er de eerste „echte"
hoed, in plaats van de doekjes, sjaaltjes
en alpino'tjes, waarmede ze het tot heden
gedaan heeft. Met een echte „baan" in
het vooruitzicht moeit er natuurlijk ook
echte hoed komen. Moeder wilde
eerst zo'n donkerbruin viltje, waar
Wiesje zo lang plezier van kan hebben.
Maar ditmaal won zij het pleit niet, daar
doohter beslist haar zinnen had gezet
en leuke lichte stroohoed. In de na-
ir en ook nog wel in het begin van
de herfst kan het weer nog mooi genoeg
voor een fleurig hoedje en volgend
is de mode heus niet zo erg veran
derd. Wiesje's smaak is niet zo gek ge
weest. Een lint met een grote strik van
Schotse zijde siert momenteel haar
zomerhoedje, haar eerste „echte" hoed
met dit-hoofddeksel maakt ze geen slecht
figuur in de Amsterdamse straten. Maar
Wiesje doet nog meer. Dezer dagen
wijderde ze de Schotse zijde en garneer
de de hoed met bloemen en bandfluweel,
terwijl ze nog over de mogelijkheid
denkt van een gebloemde band, waar
voor ze een lapje van haar zomerjurk
Geen overeenstemming over
beroepsvervoer
Tijdens de besprekingen tussen de be
trokken werkgeversorganisaties en de
s Vervoer en Verkeer werd gisteren
slechts overeenstemming verkregen over
in te voeren arbeidsreglement, doch
niet over de loon- en arbeidstijdiregelin-
gen. De besturen van alle organisaties
zullen de situatie thans op korte termijn
eigen kring bezien en zich waar
schijnlijk tot de Rijksbemiddelaars wen-
NOORDOOSTPOLDER THANS
THANS DEFINITIEF.
naam voor de Noordoostelijke in
poldering van het IJselmeer als water
staatkundige eenheid is thans door de
minister van Verkeer en Waterstaat vast
gesteld als Noordoostpolder. Zo
weet, deden ook andere namen opgeld,
zoals Kamperland.
heeft overgehouden. Zo ziet U, Wiesje is
nog niet zo dom en handig als ze is, weet
ze haar hoofddeksel telkens te fnetamor-
foseren. Nog veel pleizier, Wiesje, en
straks "een goed succes in je eerste
TEGEN PUNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN i 0.75
Het kind moet 'n
naam hebben
Ja, dat kaartsysteem, van me.
vorige week vertelde ik al van
kaarten, die er in zitten zonder
in te horen om maar te zwijgenvan
die, welke er juist wel in behoren
zonder er in aanwezig te zijn. Maar
dat zal over drie of over tien of twin- peuters van anderhalf
tig jaren nog precies zo het geval zo innerlijk verdeeld is. Bovendien is
zijn. Welis
houdt de Burgerlijke de hervormde jongste i
Stand ons getrouw op de hoogte
alle adreswijzigingen van hervormden,
maar daar komt men
veel verder mee. Want
Daar kwam 'n Charly en 'n Mickey
onder voor. Maar ik heb ook kennis
gemaakt met een kleine Adolf Anton
en eveneens met een Juliana, Beatrix,
Irene, Margriet en Wilhelmina. De
moeder van de laatste heeft me nog
half jaar kort geleden verteld wat ze een drukte
hebben gehad:
i geval ge- zoveel cadeautjes en zoveel anonyme
doopt, want dan zou ik het toch moe- dreigbrieven. En Adolf Anton heet r
Na de vacantie eens gaan Piet. Waarmee ik maar zeggen wil, dat
N.H. achter zijn i
heeft staan is komst.
dat ook. Misschien werd hij sinds het
uur van z'n geboorteaangifte niets;
of rooms; of lid van de gereformeerde
gemeente. Misschien vertrok hij ook
weer uit die kringen en werd nog iets
anders. En omdat hij van die wijzi
gingen nimmer kennis gaf aan burge-
lijke of kerkelijke instanties blijft hij
voor de Burgerlijke Stand hervormd en
krijgen wij regelmatig bericht van al
zijn verhuizingen en andere familie- zelfde
gebeurtenissen. Maar
veranderlijker
naam en ook dat men op huisbezoek
het trouwboekje moet kunnen inzien
0171 te weten hoe de gezinsleden precies
alle kinderen de- heten.
Daar heb je bijvoorbeeld Sjaan. Die
kan Adriana gedoopt zijn, maar ook
Jeanne of Jannetje in dit laatste ge
val kennelijk naar Opoe, die van het
land kwam. Maar ik ken ook een Sjaan,
die feitelijk als Bernardina te boek
staat terwijl wat verderop een com-
HMR hrtben. Een Jan R,, Ple«e Ad™na Jonnefje Jeanne u.om.1,
krijgen dat Cornelie. Een Piet Jan Corneiie. Een d,e d"ed"bel "Ï'S ho<" "f"
- - - - -nnntn heeft. Maar het Friese meisje
verderop houdt haar naampje
'i tie tob zorOytfWip verborgen: ze laat zich
In de Volkswijk
XXVI
puzzlerubriek denken
Ik blader mijn kaartsysteem door, mijn suffe hersens af over
want het is nog vacantie. Dan opeens hoeveel mogelijkheden
treft me wat: de vader is
moeder luthers, het eerste kind doops- kunnen worden met 'n serie
„Beppie" noemen en niemand behoeft
te weten dat ze eens in 'n Fries dorpje
gezind en het tweede hervormd. Een
soort oecumenische familie dus. Nu
dat alles helemaal niet vreemd wt
als het gezin meerderjarige kinderen Moeder
telde en de familie niet in de volkswijk ceel uit het
rijke buurt woonde. Daar P- C. en P. J. C.
i drie
laat zich niet raden, zoals dat
wel het geval is met Jan en Jansje, die
rn dochter Jeanette hebben.
Als ik verder blader schuiven al
weer namen onder mijn handen door:
zal gillen, als je J. bekende en buitenissige, doodgewone
heel de rest bijeen zeldzame. Daar heb je 'n Uilke
Ik pieker
dan verder zulke kinderen uit elkaar
houdt, want ik weiger te geloven, dat
drie hoog de hele doop-
heb ik dat meermalen meegemaakt, wil trommelen. Maar achter één der daar 'n Beligje. Die Jantina komt
Kerk kan daar een kwestie wezen van namen heeft een voorganger "'u J
persoonlijke toeneiging tot een of an- sleutel tot het geheim genott
dere geestelijke. Het is zelfs niet uit- Piet Cornelis Jan wordt Bob genoemd, te maken. Namen,
verschillende ambts- Rest de vraag|gj J— gjr M""T"
gesloten dat
dragers elkander daar ten zelfden huize
ontmoeten, plus nog een vijfde voor namen....
het gereformeerde of protestantse Ik heb
dienstmeisje. Maar ik weiger te gelo- namen vt
ven, dat dit gezin in kwestie met twee kunnen
zonder tal.
hij dan die „Maar", zegt Willem de Mérode, „Maar
niet officieel draagt. Maar ja, God Wiens ogen 't al doorboren, heeft
nog een nieuwe naam bereid, en wie
ren baby gedoopt, die de ff ^^n heeft mogen horen, geroepen
filmsterren droeg het tot de 2all°he,d
zeven geweest zijn. W1JKPREDIKANT
zinnen: „Hij weet munt te slaan uit aller
lei oude koeien, die hij uit de sloot haalt.
De lokstem der verleiding deed al de
plannen van de vader in duigen vallen
(inderdaad een stem als een klok!).
Een paar voorbeelden van opzettelijk
valse beeldspraak zijn:
De jongeling werpt zijn dichtersblik
't Raam uit en 't rijtuig in,
En hemel, hoe toevallig juist!
In 't oog van een Friezin.
Cornelis Veth schrijft in een Indianen
verhaal: „Zijn prima paardje kende de
weg op zijn duimpje". „Ze richtten een
wolkbreuk van pijlen op de record-woud
loper".
Maar men kan, zoals Rhynvis Feith, in
volle ernst zijn en toch gekke dingen
schrijven. Hij was nogal melancholiek in
zijn gedichten en had het daardoor vaak
over het graf. zelfs over dat van zijn
hond. En hij herdenkt hem o.a. in deze
woorden:
„Dan kwispelstaartte uw hart mijn
hart al vloeiend aan".
Van zijn eigen graf schreef hij:
Eén traan, die op mijn lijk zal vloeien
Zal mij de schoonste grafnaald zijn.
Ook Tollens (om van Helmers niet te
spreken) is een dichter, die zijn geestdrift
nogal eens met zijn verstand op de loop
laat gaan. In de beroemde „Overwinte
ring op Nova-Zembla" schildert hij het
zien van een paar lotgenoten en
zegt dan:
O, wonder, nooit gedacht! en vreugd
na zoveel smarte!
Daar ketent Rijp zijn makker Heems-
kerk weer aan 't harte.
In het vroeger genoemde „Julia" door
Guido vindt men prachtige staaltjes van
opzettelijke, onzinnige beeldspraak. Maar
zo verstompt was men op dit gebied,
toen het stuk verscheen, dat bijna alle
tijdschriften er in liepen en het gedicht
om strijd prezen. Welk een gezicht deze
recensenten zetten, toen de schrijvers
later een brochure schreven, waarin ze
de onzin aan de kaak stelden en de
draak staken met degenen die hen ge
prezen hadden, laat zich denken!
Een paar voorbeelden:
Hoe rilt de ontroerde ziel en wendt
met angstig ijzen
't Verblekend aanzicht af.
Verder:
Zij sloeg haar ogen op o zoet geneugt!
Een blosje kleurde zacht het wazig vel.
En 't scheen zo donzig teer, of Rafaël
Die wang gekleurd had met de verf
der jeugd.
Ten slotte vermeld ik hier nog „tot
stichtinge ende vermaeck" een aantal
voorbeelden van valse beeldspraak, die
voor en na heb aangetekend.
Haar hand^was koud als die van
slang. 9
Het gelaat van de neger werd
schrik plotseling zo wit als krijt
De sneeuw gooide roet in het eten.
De kurk, waarop de welvaart van
land drijft, wordt door de tegenwoordige
crisis ondermijnd.
De heer A. is wel een voorstander
lijkverbranding, maar niet met veel
warmte.
De bisons zijn zo zeldzaam geworden,
dat men ze met een lantaarntje moet
zoeken.
Hij heeft de haan horen kraaien, maar
weet niet waar de klepel hangt.
De heer P. is van het hout, waaruit
voortreffelijke schutters geboren worden.
Dit is de bron, waaruit al onze zorgen
opborrelen.
Ik heb het vandaag erg druk, want
mijn rechterhand ligt met een gekneusd
been in bed. (De directeur spreekt over
zijn secretaresse).
Ik eindig met deze geestdriftige zin.
geschreven in een verslag van een lezing
over de verheffing van de arbeider: „Hij
is de zondebok, die altijd de klappen
krijgt. Maar de geestelijke gronden moe
ten door ons worden wakker geroepen".
Den Haag. Dr F. C. Dominions.
Zien en geloven
„Zalig zijn zij, die niet zullen
gezien hebben, en nochtans zullen
geloofd hebben." Joh. 20 29 b.
De naam „ongelovige Thomas" is
spreekwoordelijk geworden. Hy dient
ter aanduiding van iemand, die maar
niet voetstoots iets als geloofwaardig
aanneemt, wat hij niet zintuigelyk heeft
waargenomen en beproefd.
Is Thomas' ongelovigheid zijn deugd
of zijn zonde geweest? Hy is er beurte
lings om geprezen en om gecritiseerd.
Men heeft gezegd: het standpunt van
Thomas is dat der wetenschap, die alleen
rekening wil houden met feiten, met
goed geconstateerde feiten en niet af
laat op ongecontroleerde beweringen. Hy
is het voorbeeld van onderzoekende gees
ten. die van alles het vóór en het tegen
willen wikken en wegen.
Hij is de goede twijfelaar, die in deze
wereld van schijn en onzekerheid het
wezen en het zekere wil opsporen. Want
twijfel is de eerste voorwaarde om tot
waarheid te komen, om vooruit te gaan
in geestelijke ontwikkeling.
Wanneer de stormen van de twijfel nog
nief over onze hoofden zyn heengegaan,
kunnen we ons geen vaste overtuiging
verwerven.
Onze rede. ons denkend verstand, zal
alles eerst moeten keuren.
Of in de termen van Thomas: tasten
en zien gaan boven geloven.
Wie in Hem gelooft als Gods Zoon, die
is er van verzekerd, dat Hij de waarheid
spreekt, omdat Hy de Waarheid is.
Hij had Zijn apostelen gezegd, wat er
met Hem gebeuren zou: dat het door de
diepste vernedering heen zou gaan naar
de verhogingtot hun behoud.
Dat Thomas die weg van God niet heeft
willen aanvaarden, dat heeft hem tot zijn
ongeloof in Jezus' opstanding gebracht.
„Zien en dan geloven", is vertrouwen
op onszelf.
„Geloven zonder zien", is vertrouwen
op Jezus Christus.
Het ware geloof is geschenk van de
Heilige Geest. Het doet ons niet alleen
aanvaarden, dat de genade in Christus
er is, maar ook dat ze ons persoonlijk
bezit mag zijn. Het geeft de kracht der
toe-eigening, zodat we belijden met onze
catechismus. „Een waar geloof is niet
alleen een stellig weten of kennen, waar
door ik alles voor waarachtig houd, dat
God ons in Zijn Woord geopenbaard
heeft, maar ook een vast vertrouwen,
hetwelk de Heilige Geest In mijn hart
werkt, dat niet alleen anderen, maar
ook mij vergeving der zonden, eeuwige
gerechtigheid en zaligheid van God ge
schonken is, uit louter genade, alleen om
der verdienste van Christus wil."
Rotterdam. Ds N. BUFFiNGAJ
gJrfL/'
Wie, van de fcastelijkhcder wil
z'ejn, zal een nachtje op een banlg<2»
moeten doorbrengen Plaatskxt-
spreken dringend aanbevolen.
Ons gocie geld verdween zomaar
in de» buik van 'gcölachta kippe
tjes naar SeJgië 6zn Id&z
vqm Mokummerswaar gauw een
eind aankwam. Laten de gaston
nu maar komen menu is weer t
verzekerd.
Maar we hadden ztz ock bever-
vlees voor kunnen zefctew.
Volgens defbkkcr
van deze diery®^
te Woudenberg,
smaakt het heer.
lijk. Geef ons
maar een mals
biefstukje-Hoe ziet dat er ook
3l weer uit
6r woedde een
„tweede slag om Arnhem, wzl®
loodgieters en schilders ^die
te hoge prijzen berekenden
werden opgespoord en _op de
bon gzzex pe strijd is nog
niet .afgelopen want de 'aan
nemers komen ock aan de beurt.
Nog meer strijd in Nederland:
MeJkoorlog te 'HaarlemBezpr.
gors hadden.met het oog op
nun vacantie- de stad in afhaal-
wyk<zn verdeeld. "Huismoeders
protesteerden maar gingen er
later mee aceoordNu bpzn u
zelf met hun kanne^e.
r strandde een schip met
)enon bu Ameland VJoi 56-'gt^
geen SS-ers, wel SS-ers
sssssst2e kregen In itzdzr
geval gelegenheid naar hun larcf
£oruq_te keren
\r
Évemens pech had het Zaanse
goudschip op zoek naar de geaorv
ken 54 millioan. Pogingen om op
de zeebodem met de schat contact
te krijgenmislukten
■Hindert' nieteen volgend keer zal
het misschien raak Zyn en dan. ...,j
Reynolds, U weet wel van die pz/v
nenkomt naar NederlandTaa Hg
een hartb woordje met de T?r. T.
over dc jo»mu Heren kwestie gaan
spreken
In de Sahara is een
bron aangeboord, d ieJ-
Qooo liter per minuut spuit.Da
handelaren zitten met hun han
den in het haar, want de zwarte
prijzen voor een glas water zak
ten met dc minuut.
Tussen twee haak-
'jes: InTrankrijk-
woont een man,dc
met z'n tandenccn
vl icq tuig Legen kan
houden, wij zyn al
blij, als we Maandagmorgen door
ons CéJdctje heenkomen.
W W
re<vokjl 06 y>*cc luvstfuns: >aatt umc-.
