Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | 5 juni 1948 | pagina 5

Jubileumcongres Chr. Boeren- en Tuindersbond
in Gruno's veste

BLOEMENSHOV IN APELDOORNS
NATUURPARK BERG EN BOS

'Van boeken en tijdschriften

Russische soldaten blijven liever in
Duitsland en... deserteren!

JJIEUWE LEIDSCHE COURANT

ZATERDAG 5 JUNI 1943

Minister Mansholt: achterstand op Chr. agrarisch
onderwijsgebied zal worden ingehaald

In de huishoudelijke vergadering, die woord de agrarische jeugd op, het werk

aan de Jubileumviering van de Chr. Boe-
jeri- en Tuindersbond te Groningen voor
af ging, werd medegedeeld, dat de mi-
ulster van Landbouw heeft toegezegd,
dat de achterstand by het Chr. land- en
tuinbouwonderwy?, ontstaan door de on-
geiyke toewijzing aan de organisaties van
tijdens de bezetting gestichte lagere land
en tuinbouwscholen, zal worden inge
haald.

De voorzitter en de secretaris, de he
ren Chr. van den Heuvel en mr W. Rip,
werden herkozen. Met voldoening werd
gememoreerd de totstandkoming van het
bedrijfspensioenfonds voor de landar
beiders. In een rede getiteld: „Op de
grens van twee perioden", heeft de heer
Van den Heuvel een uitvoerig overzicht
gegeven van het ontstaan en de voorge-
geSchiedenis van de CBTB. In 1918 werd
de Chr. Patroonsorganisatie Boaz gesplitst
en begon het zelfstandige bondsleven van
Chr. Boeren en Tuinders. Op het toen
gelegde' fundament, de schriftuurlijk'
reformatorische beginselen, moet ,hel
bondsleven gevestigd blijven

Als men deze boom zou willen over
planten in een met humanisme gedrenkte

Eond, zou dat de doodsteek betekenen,
scherpe bewoordingen laakte spr. het
optreden in de vooroorlogse jaren van de
organisatie Landbouw en Maatschappij,
die haar slachtoffers in Nat-Socialistische
richting dreef.

Prof. Schermerhom, die toen spreek
beurten voor deze organisatie meendete
kunnen vervullen, predikte
opnieuw de eenheid, toen
Ned. Volksbeweging.

De slachtoffers in de interneringskam
pen verzuchten nu, dat de personen, die
hen leidden op het heilloze pad van
Landbouw en Maatschappij, thans in het
gestoelte der ere gezeten zijn.

Het bondsleven kwam tot grote ont
plooiing, toe bij de reorganisatie in 1934
de provinciale afdelingen als leden van
de bond werden ingeschakeld en het
bondsbureau, onder leiding van mr Rip,
werd gesticht. De houding van vele ont
vangers der belastingen, die zich bij de
regeling der aanslagen voor de vermo-
gensaanwas eenzijdig richten, naar het
odium, dat op de landbouw rust, als
zou deze de burgerbevolking van Neder
land tijdens de bezetting op ongekende
wijze hebben gehinderd, stuitte bij spr.
op fel verzet. De gewetenlozen zulleji
terecht tot de laatste cent moeten bloe
den, aldus de heer Van den Heuvel, maar
men kan om de wandaden van een klein
deel niet allen bij het gilde der zwarte
lieden indelen.

Vele duizenden zijn door de boeren
geholpen een voeding. Voor vele tien
duizenden onderduikers waren de boer
derijen het a%yl, waar zij na door de
Duitsers te zijn opgejaagd, veiligheid
vonden, al kan niet worden ontkend, dat
in de bezettingstijd te veel het opportu
nisme leiddraad is' geweest. Spr. besloot
zijn rede met de oproep, zich thans te
bezinnen. Alle 512 afdelingen moeten
brandpunt worden van Christelijk Agra
risch leven.

Nieuwe taken op Chr. Agrarisch
onderwys-gebied.

De tweede voorzitter van de bond, de
beer W. Cnossen van Woerden, besprak
de noodzaak van uitbreiding van Christe
lijk agrarisch onderwijs. Gestreefd zal
worden naar de vestiging van een Chr.
Landbouwwinterschool in elke provincie,
Thans zijn er 4, binnen afzienbare tijd
zullen er 8 komen. Het Chr. Landbouw-
huishoudonderwijs zal worden uitgebreid.
Voorts zal getracht worden, een voorop
leidingscursus te verbinden aan enkele
bestaande Chr. Landbouwhuishoudscho-
len. Het volgen van de opleiding tot
landbouwhuishoudleraren, zal in de Chr.
kring met kracht worden geanimeerd.
Overwogen wordt de mogelijkheid om te
komen met een eigen opleiding. Voor
lérares in de naaldvakken, en deze te
houden in de plattelandssfeer.

Was de grote zaal in de Harmonie In
Groningen stampvol met naar schatting
1500 mede-jubilerende boeren en tuin
ders uit het gehele land, ook het
van bloemstukken getooide podium was
dicht bezet met een groot aantal gasten
en genodigden. De commissaris der Ko
ningin in de provincie Groningen, de
heer C. Ebels, riep in zijn huldigings

voort te zetten, dat de ouderen zijn be
gonnen. Ir. N. van Vliet complimenteerde
minister Mansholt, de heer J.
Schouten sprak een kernachtig woord
nens de A.-R. Tweede Kamerfractie
het centr. convent van A.-R. kiesver
enigingen, de heer J. de Ruiter deed zulks
namens- de C.-H. Kamerfractie in de
plaats van de heer H. W. Tilanus, die
verhinderd was te komen.

Van de lange rij van sprekers vermel
den wij voorts nog de heer Royackers,
namens de Stichting v. d. Landbouw, ir.,
P. van Loo namens het gemeentebestuur
van Groningen.

In het Gronings sprak de heer Tame-
ling, voorzitter van de Chr. Middenstands
bond, een rede uit, terwjjl mr J. van
Aartzen, namens de derde uit Boaz ge
sproten organisatie, het verbond var
Prot. Chr. Werkgevers, hartelijke woor
den van familie-gelukwens uitte.

Aanbieding gedenkboek.

Een ^parte noot in de feestviering wa
de aanbieding van een fraai uitgevoerd
ruim 300 pagina's tellend gedenkboek, dat
door de oud-voorzitter van de bond, prof.

P. A. Diepenhorst, en de heer Chr.
den Heuvel is geschreven, en dat voor
de leden van de bond bij de uitbouw
hunner organisatie van onschatbare waar
de is. De tweede voorzitter, de heer W.
Cnossen, huldigde hierbij de heer Van
den Heuvel, onder aanbieding van een
fraai in leer gebonden exemplaar. In de
hulde betrok mr Rip ook mevr. Van den
Heuvel, onder aanbieding van een sier
lijke vaas van Delfts aardewerk.

Rede prof. dr G. C. van Nlftrlk.

Aan het slot van dit uitnemend geslaag
de jubileumcongres sprak prof. dr G. C.
van Niftrik van Amsterdam een fede uit,
waarin hij op de noodzakelijkheid wees
van het beleven van het woord „Chris-
telijk". Honderd jaar geleden begon de
aanval op de machtspolitiek der kerk.
Thaps staan wij bij de ruïnes.

De mens is het fundament van zijn be
staan kwijt geraakt. Wy beleven thans
het bankroet der moderne cultuur. De
enige redding is, dat wij teruggaan tot
de oorsprong van het leven. d. i. tot God
zelf. Het geloof weet, dat Christus, han
gende aan het kruis, de wereld heeft
„heroverd'^ Chr. organisatie: d.w.z. dat
wij op weg zijn naar het Koninkrijk Gods.
Als het feit dat Jezus Christus „de we
reld hebben wil" de Christelijke politiek
fundeert, zullen wij als Chr. maatschap
pelijke organisatie de wereld, deze erfe
nis Gods, wem: bewerken gaan.

Gisteravond werd het jubileum in een
grote feestvergadering herdacht. C.B.T.B.-
ers maakten excursies
ningerland.

PADDENSTOELEN IN DUITSE BUNKERS,
EEN VERFRISSENDE GEDACHTE

Zal n' ergerlijke erfenis straks onze deviezenpot spekken

(Van een onzer verslaggevers)

Hoewel Nederland alle krachten Inspant om de tastbare herinneringen aa:
Duitse bezetting uit te wissen, blUken die krachten te falen by het opruimen
een der ergeriykste erfenissen: de leiyke bunkers in het landschap. Bunkers kun
nen niet worden gesloopt, zy moeten worden opgeblazen, wil men ze verwyderen.
Dit kost schatten gelds en bovendien wordt 't landschap er nog meer door vernield.

Nu de overheid dus heeft afgezien van het opruimen van de bunkers, liggen
deze waardeloos en worden dus hier en daar voor bergplaats of andere onschuldige
doeleinden gebruikt.

In de Haagse bunkers wordt echter binnenkort begonnen met de uitoefening
van een wel «eer vredelievend bedryf, n.l. het kweken van champjgnons.

Slappe Nederlandse
voorstellen?

Volgens Ass. Press hebben de gedele
geerden van het Koninkrijk te Kalioerang
de republ. premier Hatta voorgesteld,
dat de overeenkomst met de Sowjet-Unie
als „nog" niet gesloten zal worden be-
achouwd, en dat het woord „souvereini-
teit" nader zal worden ontschreven. Dit
tweede punt ls echter geen voorwaarde
voor de voortzetting der besprekingen.

Bepalingen inz. zeevaart
diploma's

Aan de Memorie van Antwoord op het
Voorlopig Verslag der Tweede Kamer be
treffende het wetsontwerp tot wijziging
van de wet van 2 Augustus 1935, hou
dende bepalingen betrekking hebbende
op de zeevaartdiploma's, is het volgende
ontleend:

Met betrekking tot het bezwaar, het
welk door verscheidene leden werd aan
gevoerd tegen het ln het wetsontwerp
voorgestelde, voor zover-'betreft het di
ploma als assistent-scheepswerktuig-kun.
dige. het voorlopig diploma als scheeps-
werktuigkundige en het diplopia als mo-
tord!rijvc%, merken de ministers van Ver
keer en Waterstaat en van Onderwijs.

Wetenschappen op, dat ten on
rechte de indTuk bestaat, dat beoogd zou
worden, gelijke bevoegdheden toe te ken
nen aan de bezitters van een der beide
eerstgenoemde diploma's als aan de be
zitters van het motordrijversdiploma Dit

geenszins het geval. De bedoeling
de wijziging is slechts vast te stellen, dat,
hoezeer ook verschil moge bestaan tus-
de diploma's onderling, het voorlopig
diploma en het diploma als. assistent-
scheepswerktuigkundige niet van hogere
rangorde moeten worden geacht; zodat de
bezitter daarvan niet de plaats mag ver
vullen van de gediplomeerde motor-
drijver.

De ministers hebben het niet nodig ge
oordeeld ter zake met de betrokken orga
nisaties in overleg te treden, aangezien
het voorstel geen materiële wijziging var
betekenis van het wetsvoorschrift bete
kent. doch huns inziens slechts als een ir
de practijk noodzakelijk gebleken ver
duidelijking dient te worden opgevat.
Ten aanzien van het zogenaamde ruti-
a dienstdiplomareglement zal zeer zeker
oor kapiteins en stuurlieden de eis moe
ten worden gesteld, dat zij voldoende
kennis hebben van de bepalingen
voorkoming van aanvaringen op zee.
ligt niet in de bedoeling voor machinisten
een eis van practisch werken te stellen.
In het ruil- en diienstdiplomareglement
zullen verder de eisen met betrekking tot
heit naar behoren ver-richt hebben
vaartijd worden geformuleerd. Betrokke
nen zullen ln ieder geval hun dienst op
goede wijze gedurende een te bepalen
nimumduur gedacht wordt aan drie ja
ren moeten "hebben volbracht

zullen zeer zeker niet voor een dienst-
diploma in aanmerking komen, wanneer
uit een onderzoek van de Scheepvaart
inspectie en van de Raad voor de Scheep
vaart is gebleken dat handelingen in
strijd met dc 'J 1 J

Stuk voor stuk worden de rype
champignons geplukt. Een secuur
werkje.

Champignonkweek in
Den Haag

Neen, voor zulk een doel hebben de
Duitsers deze schuil- en verdedigings
plaatsen zeker niet gebouwd, maar voor
het Nederlandse volk is de gedachte, dat
in de gehate bunkers straks padden
stoelen zullen groeien, eens te meer een
bewijs, dat de .slavernij tot het verleden
behoort.

Champignons in de Duitse bunkers!
Waarlijk een verfrissende gedachte.

De Marine, die de 30 40 bunkers
rondom Den Haag onder beheer had, was
oorspronkelijk niet zozeer geneigd deze
hechte en droge bergplaatsen af te staan,
doch ten slotte heeft een Haagse firma,
die grote champignonkwekerijen in Zuid-
Limburg exploiteert, er beschikking over
gekregen. Proeven, te Noordwijk ge-
hadden reeds uitgewezen, dat
bunkers voor dit doel zeer geschikt zijn.

Luxe-artikel.

De champignoncultuur is veeleisend
kostbaar, vandaar dat deze eetbare
paddenstoel altyd een luxe-artikel blijft.
Vóór de oorlog werd de champignon-
kweek in hoofdzaak door kleine kwe-
kertjes bedreven in de onderaardde ge
welven en gangen van de Limburgse
mergelgroeven. Het artikel werd toen
i. 80 ct. per kifo aan de markt
gebraï&t. In de oorlogsjaren is hierin
echter verandering gekomen. Verschil
lende grote firma's namen een aantal
kleine bedrijfjes over en gingen op grote
schaal de groeven exploiteren. Het stij-
de kosten voor de kweek, de
emballage en het vervoer heeft echter
sindsdien ook de kilogramprijs vertien
voudigd.

De champignon behoort tot de groep
m grote eetbare paddenstoelen, maar is
daarom evengoed een schimmel, die in
vochtig duister wil groeien. De weide
champignon (Psalliota sylvatica) is de
meest-gekweekte soort.

Voor de kweek zyn nodig grote hoe
veelheden paarden-stalmest, doch uit
sluitend die van haver-gevoerde paarden
gunstig voor de productie. Bovendien
moet het stalstro, waarmede de - mest
uiteraard rijk gemengd is, altyd rogge-
of tarwestro zijn en mag dit, met het
oog op het ontwikkelen van schimmels,
tevoren niet geperst zyn geweest. Hierby
wordt reeds duideHjk, hoe kostbaar de
kweek is, want de huidige graan-
schaarste speelt hierby een grote rol.

Door fermenteren wordt de mest
bruikbaar gemaakt voor de champignon-
kweek. Nu moet er gezorgd worden, dat
in de kweekruimte geen plantenziekten
of andere schimmels kunnen ontstaan
en daarom moet de gehele ruimte, vloe
ren, wanden en plafonds met een kalk-
oplossing gedesinfecteerd worden,
kweek valt of staat met het constant
bewaren van een temperatuur van 13 gr.
Celsius. Hierdoor wordt het begrypeiyk,
dat onderaardse ruimten, dus ook bun
kers, voor deze cultuur zo geschikt zijn.
Immers onder de grond heerst zomer
winter een geiykmatige temperatuur. En
tevens voldoen deze plaatsen aan de
tweede voorwaarde: duisternis.

Lastige kweek.
Is de ruimte op temperatuur gebracht,
dan kunnen de mestbedden worden aan
gelegd. Men vormt hiervoor meestal heel
lange, smalle, 20 pm hoge bedjes met
glooiende zijkanten. In de onelndig-
lange groeven liggen die op de grond,
de bunkers worden zy echter aangebracht
op stellingen van ijzeren buizen. Wan
neer de temperatuur in de bedden
controleerd en de mest stevig aangedrukt,
kan het leggen (enten) van het broed,
d.i. het zaaisel, beginnen. Dit brood wordt
ln laboratoria zeer voorzichtig in rein-
culture gewonnen en vers in flessen of
gedroogd in rollen in de hancfel gebracht.
De Rijksproeftuin te Naaldijk is
de voornaamste leveranciers.

De stukjes broed worden in driehoeks-
vorm op 25 cm afstand van elkaar gelegd.
Neemt de kweker na een dag of zes rond
het broed een lioht waas waar, dan weet
hij, dat het broed „gepakt" heeft
wordt het tyd, de dekaarde toe te voe
gen. Een mengsel van metselzand, leem,
kiel en kalk wordt in een laagje vap 20
mm op de bedden aangebracht en vast
gedrukt. De aarde moet voor de hoed-
vorming poreus zUn, en voorts steriel op
dat er geen plantenzaden of schimmel
sporen op de bedden terecht komen. Deze

het vocht in de; bed-

dekaarde dient
den te bewaren.

Tydens de groei, welke 2 3 maanden
duurt, moet voortdurend gelet wordgn op
de temperatuur en de toevoer van verse
lucht, terwijl er veel gesproeid moet wor
den tegen insecten en plantenziekten en
de beflnen voldoende vochtig te hou
den. Zyn de champignons plukrijp, dan
begint de oogst. Door voorzichtig de
grote hoeden te verwijderen geeft de

Nationale betoging in de woonplaats van de
jubilerende Koningin

(Van een onzer verslaggevers)

„Bloemen in Berg en Bos" is de leuze, waaronder de gemeente Apeldoorn een
nationale bloemendemonstratie gaat houden; een demonstratie welke, ter gelegen-
id^ van het gouden regeringsjubileum van H.M. de Koningin, het karakter van
i'landelyke betoging zal dragen.

Het prachtige natuurpark „Berg en Bos" zal herschapen worden ln een bloe-
menlustoord, en de bezoekers kunnen na hun verblUf ln h'et park een fellcltatle-
règlster voor de Koningin tekenen-

Op waarlijk originele'wijze wordt by de opzet van deze tentoonstelling ryke
pracht aan uiterste eenvoud en soberheid gepaard.

r\ ril* i. j is de maand Juli reeds volgeboekt

Op O Jllll WOrdt d6 poort voor Augustus zijn er nog maar enkele

Prinses Anne biyft Rooms-katholiek.

Prinses Anne de Bourbon-Parma, die
van Kopenhagen naar Genève gevlogen
is. heeft, in 'verband met haar voorge
nomen huwelijk met ex-koning Michaël
van Roemenië, die Grieks-orthodox is.
verklaard,., dat zy nimmer haar Rooms-
Katholiek! godsdienst zal prijsgeven.

-kweker de kleintjes gelegenheid, uit te
groeien. Overal waar geplukt is, moet de
dekaarde weer goed worden aangedrukt.
De oogst duurt pl.m. 2% maand, zodat
met één keer verbouwen een half jaar
gemoeid is. Na de oogst is de mest niet
jor een tweede 'keer bruikbaar.

Exportmogeiykheden.
Hoewel de Haagse firma 30 40 bun
kers ter beschikking krijgt, zal de exploi
tatie van deze bunkers de totale cham
pignon-productie nauwelijks beïnvloeden.
De bunkeds zullen slechts een klein deel
het gehele bedrijf vormen, want zy
hebben een gezamenlijke oppervlakte
3000 M2, terwijl de firma in de Limburgse
mergelgroeven een teeltfuimte van
M2 bezit

E» zijn thans in Nederland 35 cham-

geoi

ipend

Dragende bedden in de mergelgroeven te Limburg.

Groentenlevering naar Duitsland
bijna in kannen en kruiken

De totstandkoming van een overeen
komst voor grbentenlevering
Duitse burgerbevolking is zeer binnen
kort te verwachten.

Het contract zal lopen tot 1 Mei 1949
en omvat de levering van 87.500 ton
vroege- en zomergroenten en 112.500 ton
late- en wintergroenten.

Op de zomer-lijst komen 10.000 ton
tomaten en 8000 ton komkommers voor
alsmede 10.000 ton andijvie. *Tot en met
20 Mei werd reeds 12.500 ton verzonden.

De groenten zyn tegen een gemiddelde
prijs per ton franco grens aangeboden.
De kweker kan vrijwel onafhankelijk var
plgnonkwekerijen, voornamelyk in Lim- het geteeide product een regelmatige op-
burg, waar iedere kweker over ten min- - - - -

ste 20.000 M3 grond moet beschikken om
zyn bedrijf lonend te maken. Indien men
bed dat 1 M2 groot is 5 kg cham
pignons plukt, dan heeft men een goede
oogst, doch er moet steeds gerekend wor
den met veel mislukking.

De totaalproductie in Nederland be
draagt 1000 kg per week. Het is een
artikel, dat voor het grootste gedeelte
hotels gaat. Een hoeveelheid wordt
voorts geconserveerd in glazen potten en,
daarvoor materiaal is, ingeblikt.

Er worden thans pogingen in het werk
gesteld, export van blikjes champignons
te bevorderen. Afzetgebied zou zyn Zuid-
Amerika en Zuid-Afrika. Uiteraard zou
overheidswege daarvoor een grote
party blik moeten worden beschikbaar
gesteld. De kwekers zien echter belang
rijke deviezenmogeiykheden in hun ar
tikel, ook al staat de regering er tot nu
toe enigszins behoudend tegenover.

Apeldoorn, dat straks tienduizenden be
zoekers hoopt te ontvangen, is geen ge
goede gemeente. Integendeel, het staat ei
slechts zeer matig voor met de gemeente
kas. Toen bij de gemeenteraad het plan
rijpte voor een nationale tentoonstelling
ir J. Hyghes, een man, die zijn
sporen op d-it terrein heeft verdiend, uit
nodigde de organisatie ter hand -te nemen,
bleek al spoedig, dat er geen bokkespron-
gen konden worden gemaakt. Maar mr
Hughes, die als oud-algemeen secretaris
de Gelderse Kamer van Koophandel
organiseren weet en niettegenstaande
zeventig jaren fiks kan aanpakken,
vond in overleg met de eveneens bejaar
de architect de Ko uit Bussum verras
sende oplossingen voor menig benard
probleem.

Het bospark „Berg en Bos", dat 300 ha
groot, in 1931 door Apeldoornse werk
lozen wérd aangelegd, is een ideaal wan
deloord. dat des zomers door duizenden
wordt bezocht. Langs wegen en paadjes,
tegen de glooiende heuvels, rond de schil
derachtige vijver met klaterende water
valletjes, langs da vriendelijke Spreng en
onder het zware geboomte, worden nu
door kwekers uit heel hét land bloemen
gezaaid en geplant, een werk dat thans
vóór de opening der tentoonstelling, in
volle gang is. Zo wordt heel 't park een
paradijs van bloemen, waarby uiteraard
zeer veel op kleurschakeringen en groe
peringen wordt gelet.

Maar daarmee is men er niet. Bezoe
kers willen rusten, willen zich verfrissen,
willen ook eens een uurtje op een andere
wijze beziggehouden worden.

S prook jes-huisjes

Het park te ontsieren met gemetsèlde,
bakstenen gebouwtjes zou jammer zyn,

maar tevensveel te kostbaar. Er

wordt dus geroeid met de riemen die er
zijn ofwel, gewerkt met het materiaal dat
beschikbaar is. In het park worden op
gericht een werk, dat bijna klaar is
een cofignesgebouw voor 700 personen,
een restaurant, waar meer dan 800 per
sonen tegelijk de maaltijd kunnen ge
bruiken, efen theehuis aan de vyver met
een terras voor 600 personen, tien „padde
stoelen" Cbuffettentjes), vier ystentjes en
twee fruittentjes, verder gebouwtjes voor
administratie, politiepost en E.H.B.O., een
postkantoortje, toiletten, een toonkamer
voor snijbloemen en bindwerk, een „ere-
pagode" waarin deelnemende kwekers
hun reclamemateriaal kunnen demonstre
ren, tien loketten by de ingang, schuil-
loodsen, enz.

Al deze gebouwen zijn opgetrokken
van ruw beshout, gezaagde ongeschaafde
planken en smalle geschilde stammetjes,
hetgeen zeer rustiek aandoet en wonder
wel past in de omgeving. Vooral de kleine
gebouwtjes, met riet en hei gedekt, staan
als sprookjes-huisjes tussen de* donkere
bomen en straks, wanneer de tentoon
stelling open is, zullen al deze gebouwen
rijk met bloemen en bloeiende planten
getooid zijn.

Waarlijk vernuftig is men tewerk ge
gaan met de aankleding en inrichting. Zo
zijn alle wanden bedekt met spantex, dik,
grauw papier, ofwel door met rood steen
slag bedekt fyn kippengaas, hetgeen een
buitengewoon aardig effect geeft. Voor
de vloeren zijn \rottoirtegels..i... geleend
wegen, waarlangs nog geen huizen

staan en alle ruiten zijngeleend

broeibakken op Apeldoornse kwekerijen!

Alle deuren, sanitaire artikelen enz.,
worden dadelijk na de tentoonstelling
de woningbouw verkocht. Het is n.l.
de bedoeling, d-at al het gebouwde na de
sluitingsdatum weer met bekwame spoed
wordt afgebroken en verwijderd. Wel
licht wordt een uitzondering gemaakt
het theehuis, aangezien dit tot nu
toe ontbrak in het wandelpark. Ook de
smaakvolle, gemetselde toegangspoort zal
blijven staan.

Congressen

De oprichting van een tydelyk con
gresgebouw blijkt een ware vondst te
zijn. Aan één- en tweedaagse congressen

dagen open. Voor afwisseling by het wan
delen en rusten wordt gezorgd door de
inrichting van een openluchttheater, waar
vele, vooral Apeldoornse. verenigingen
van hun kunnen zullen blijk geven. Daar
voor zijn speciaal- de middaguren be
stemd. Ook is er een openluchtbioscoop,

waar bij de doelstelling passende film»
worden vertoond.

Van de bijzonderheden, welke de bui
tenbeplanting te zien geven noemen w|J
oog de aanleg van twee modeltuinen,
waarmede Nederlandse hoveniers in een
prijsvraag een bekroning verwierven en
de Oranjevallei, waarin het SprengendaJ
zal worden herschapen dóór da ai een
keur van oranjekleurige bloeroen aan t»
brengen.

In de bloemenhal, ingericht voor bind
en snijwerk wordt elk» week door spe
ciale groepen kwekers en kwekers-
verenigingen een nieuwe bijzondere in
zending' geëxposeerd.

De schoonheid van het park zal voorts
worden verhoogd door verschillende
beeldengroepen, ingezonden door de
Kring van Nederlandse beeldhouwers.

Het postkantoortje, waar ook aller
hande prentbriefkaarten van het terrein
verkrijgbaar zijn, zal een eigen post
stempel voeren, een aardigheidje voor de
philatelistem.

De tentoonstelling, welke wordt inge
richt met behulp van de plaatselyke
plantsoendienst, zal geopend zijn van
5 Juli tot tl Aug., dagelijks van 96 uur.

Voor scholen, gezelschappen, exclusies
enz. gelden speciale t

DELEGATIE UIT E.V.C. BEDRIJFS
GROEPEN NAAR TSJECHO-
SLOWAKIJE.

Een delegatie, samengesteld uit E.V.C.-
bedrijfsgroepen, zal zich binnenkort naar
Tejech'óslowakije begeven teneinde zich
aldaar te oriënteren over de toestand
dat land.

STALIN AAIT PAASIKIV1 OVER
DE KOP.

Soivjet-Rusland schekti Finland
millioen gulden der verplichte herstel
betalingen kwyt.

Militair zwendélde met 30Ó0
maaltijdbonnen

Te Sliedrecht zijn 5 personen gearres
teerd, die gedurende de laatste maanden
niet minder dan 3000 maaltydbonnen
vertegenwoordigende een waarde van
107.000 rantsoenbonnen, hebben ont
vreemd en deze langs tal van kanalen
hebben verzilverd (in rantsoenbonnen1
De hoofddader was een militair, werk
zaam op het bureau van de kwartier
meester-generaal te Rotterdam, die o.m
de distributiekantoren te Gouda, Voor
burg, Den Haag, Rotterdam, Kapelle a/d
IJssel, Apeldoorn, Breda en Tilburg op
lichtte, door middel van valse verlofpas
sen en valse stempels^ Reeds konden I860
maaltijdbonnen worden achterhaald

f Sfeer in f Rezin?

De „Nieuwe Leidscheer i

MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
ROELOFARENDSVEEN, 4 Juni. BI
ïenveilingDuizendschonen 0.12—0.19, gla
diolen 0.90—1.25, convillie 0.27—0.65, pioe-
>en 0.70—1.50, lelie umbelatum 0.30—1.40,
nargrleten 0.10—0.32, ester read 0.21—0.70,
rissen 0.08—0.20, anemonen 0.10-0.22. bruid
injers 0.05—0.12, lupine 0.070.18, lathyi
0.12—0.37. ixia's 0.18-021, violieren dubb
0.20—0.48. idem .enkel 0.08—024, campanuls
0.20—0.62. papaver 0.10—0.28, trosrozen 0/.5—
0.80. calla 1.20—1.70, delphinium 0.12—0.

Vijver in Berg en Bos, waar temidden van bloemen het theehuis een
rustig zitje biedt.

„Met het -volk voor het land".

Uitg. De Boekerij - Ba am.

In Juli verschijnt „Met het volk voor
het land". Dit devies hebben dra M. G.
Schenk en J. B. Th. Spaan gekozen als
titel van een boek,' waarin Nederlanders
uiit alle delen van het land laten zien,
hoe landgenoten op vele terreinen des
levens werken aan de materiële en gees
telijke opbouw van ons volk. Zy meen
den dat dit in 1948 de beste wijze was
hulde te brengen aan Koningin Wil-
helmina, die ons volk een halve eeuw
voorging in de arbeid.

Van de ruim 40 medewerkers noemen
wij: E. J. van den Broecke-de Man. prof.
M. H. Damme, W. EversDykhui-
dr A. W. J. Gerats MSC, dr B. Chr.
Hamer, mr dr A. A. van Rhijn, prof. dr
L. J. G. Verbeme, dr H. Verwey—Jonker,
mr dr Baron de Vos van Steenrwijk, mr
H. Willemse. Er wordt geschreven over
de Friese veeteelt, zogoed als over het
werk van mgx Poels in Limburg, over
de ontwikkeling der sociale zorg in de
bedrijven, zo goed als over landaanwin
ning, over volkshogescholen en het ver
anderde wonen. Het boek bevat éen
groot aantal foto's. Het wordt uitgegeven
door De Boekerij te Baarn.

„Panaderlo Pan" door Miep
Diekman, U.M. West-Fries
land, Hoorn.

De enigszins vreemde titel van deze
roman voor oudere meisjes is een oud
volksliedje van de oorspronkeiyke be
woners van Curacao en betekent: „Bak
ker. geef ons brood!" In een „erratum"
vermeldt de sch-rijfister, dat pas na het
ter perse gaan haar ter ore kwam, dal
de juiste schrijfwijze „Panadero" is. Het
verband bussen titel en inhoud van het
boek is ons niet duidelijk geworden. De
hoofdpersoon, Marry Wittervoort, wier
vader bevelvoerder van een fort op
Cuiagao is, wordt ons -beschreven als een
zeer zelfbewust meisje met een sterk
ontwikkeld gevoel van eigen-waarde. De
schrijfster verhaalt de verschillende we-
derwaardigheden van het gezin, waarin
vooral dokter Virgüdo de Sola een rol
speelt. De oppervlakkige lezer ziet hem
reeds als de toekomstige echtgenoot van
Marry. Maar het komt anders uit: Marry
legt lot en leven in -handen ven Nol
Koenderts, een ingenieur. Juist een man.
die «ook haar vader gewenst had. Er is
een flinke dosis omwikkeling voor no
dig om dit boek te kunnen volgen. De

Uit verklaringen van welingelichte personen blUkt, dat duizenden soldaten van
het Russische leger deserteren en'dat zy dikwyis in gezelschap van hun vrouwen,
rer illegaal in Duitsland gaan leven dan naar Rusland terugkeren.

De „Neue Zeitung", het officiële orgaan in de Duitse taal van het Amerikaanse
militaire bestuur, beweerde dezer dagen, steunend op verklaringen van een hoge
militaire autoriteit in de Russische xone dat het aantal deserties alleen bü de
soldaten al meer dan 10.000 bedraagt-

Volgens het blad zou deze hoge Russische militaire autoriteit de Duitse politie
verzocht hebben om de Russische militaire politie te helpen by de opsporing van de
deserteurs, „die onder aangenomen namen syn ondergedoken."

een „ontdekking"

De Russische autoriteiten hebben al in
1945 de Amerikaanse en Engelse autori
teiten in Berlijn verzocht om met hen
mee te werken in hun Jacht op deserteurs
hiermede tegelijk erkennende, dat de
deserteurs voor hen een moeilijk oplos
baar probleem vormden.

De officieren van de Amerikaanse in
lichtingendienst, die van naby de stroom
van deserties sinds het begin van de be
zetting hebben kunen volgen, menen,
dat deze meer te danker/ zyn aan een
geest van realisme dan aan een ideo
logische verandering.

„Wij moeten", zei een van hen, die een
niet onbelangrijke positie bekleed, „ons
niet vergissen in de werkeiyke redenen,
die de Russen er toe brengen om de vrij
heid te verkiezen." Het merendeel van
hen deserteert slechts om voort te kun
nen gaan met het genietên van het com
fort, dat zij in het Westen ontdekt heb
ben en slechts enkelen worden er to«
bracht doordat zy zich bekeerd hebben
tot de beginselen van de Westerse demo-

I—Men moet inderdaad niet vergeten, dat!

alles per 100 bos. spitskool 20—20 per 100 de meerderheid van de soldaten van
.stuks, aardbeien 2.40—220 per kg. rode leger voor hun komst in midden-

ROELOF ARENDS VEEN, 4 Juni. Groen-
tenvelllng: Aardb. 0.5610.06, idem afw.
0.320.63 p. >,i pond. kropsla 3—5.60. bloem
kool 1048. bospeen 17—34. aardappelen 16
27. rabarber 6—10, peulen I 5.90—7.90, idem
.206.10. doperwten 6.206.90. capucij-

mijboner

10.50—12.50. prini

AAN DEN RIJN. 4 Juni.
Groentenveiling: sla 3—6.80, stoofsla 6—11,
spianzle 9—17.50. rabarber 6.10—7.90, aard.
(gr.) 23—27, aard. (driel.) 19—22. aard.
(kriel) 13—18. alles, per 100 kg., radijs 2.90—
6.90. bospeen 2363, selderij 7,7010, peter
bosuien 1.603.50,

stromend water in de woningen niet wis
ten. Zij stelden zich voor dat alleen eer
rijke kapitalist een comfortabele woning
kon hebben en met een vrij klnderiyke
verbazing ontdekten zy de Duitse foto
toestellen, horloges en sieraden en toen
zy bemerkt hadden, dat zy door een
kele fles wodka te verkopen in bezit
kwamen van genoeg marken om maan
den te leven, kregen zy de smaak tg pak
ken en de gedachte om van dit allef
weer te moeten afzien werd voor som
migen van hen bepaald ondraagiyk.

En daar deserteurs burgerkleding no
dig hebben om uit de handen van de mi
litaire politie te kunnen blyven, maken
de Duitse kleermakers, als men de „Neue
Zeitung" geloven mag, zeer goede zaken.

De 24-J. lederbewerker J. W. Th. H.
diens 18-J. zuster de 6teno-typiste A. L.
H., beiden uit Twello, zyn gearresteerd
wegens het lichten van offerblokken, drie
maal in de R.K. Kerk te Neede en twee
maal te Borculo Zy legden een volledige
bekentenis af, doch van het ontvreemde
kon niets worden achterhaald. Dit
voor levensonderhoud gebruikt

schrijfster kan rake zetten doen en houdt
over het algemeen genomen de spanning
Overigen^ een „ijzig" i

Een bespreking van dat werk zal meer
opmerkend en aanvullend dan critiscn
zijn (stel al, dat dit laatste mogelijk was
tegenover zulk een expert als dr Meer-
tens)Voor de Zeeuwen een „dracht" van
(zou men in het Thoolse zeggen),
i te smullen! Toch zal men er
dit is niet als verwijt bedoeld ver
scheidene familienamen tevergeefs ir
zoeken: daarvoor is het veld ook te uit
gebreid. De indeling der acht rubrieken
geeft een duidelijk overzicht ran en
inzicht in deze materie en maakt he:
lezen, niettegenstaande de vaak lange
namenlijsten, tot een leerzame ontspan
ning.

Allicht kan de 9chryver voor een
eventuele herdruk, wat zijn werkje zeker
verdient, van onderstaande opmerkingen

aanvullingen gebruik maken. Hy wyst

slechts terloops op, maar ik onder
streep het, dat de uitgang e speciaal
Zeeuws is: De Wi-tte (Hollands: De Wit),
De Bruyne (De Bruin). De Zwarte (De
Zwart), Van Langevelde (Langeveld).

{en zijn 'de patronymics (van
ten afgeleide familienamen) op
se (Janse, Flipse) speciaal Walchers en
ook wel, schoon in mindere mate, Zuid-
Bevelands. De stad Zierikzee heeft vol
gens schrijver geen eigennamen doen
ontstaan. Maar zou de familie Zirkzee.
in Leiden wèl bekend, deze bewering
niet logenstraffen? Over de moeilijk uit
te maken kwestie der al- of niet-afstam-
ming der Dees-families van Alva wilde
ik dit opmerken: Frappant was het spre
kend zuideiyke type: gitzwart haar
bruine ogen en gebronsde gelaatskleur,
dde ik my uit myn jeugd van deze fa
milies herinner (thans bij de nazaten
meer met blond gemengd). Bovendien
treedt de voornaam FerdinandES zéér
dominerend op: heeft de schrijver deze
voornaam ook aangetroffen in stukken
van vóór 1600? Met dr Meertens acht ik
Scheele geen bynaam-afleiding, anders
zou het DE Scheele zijn; ook wordt de
e ln de uitspraak weggelaten, wat wyst
op afleiding van het substantief .scheel".
d.i. deksel.*Ward als voornaam (blz. 53)
zou ik liever van Eduard afleiden (wat
tegenwoordig nog gebruikelijk is in O-Z
Vlaanderen) dan van Wardo, al zal de
wortel mogelijk dezelfde zijn. Wat denk:
de schrijver over de W.Z. Vlaanderen9e
naam Verherbrugge? Ik vond die niet
vermeld.

Nog even wilde ik wijzen op de typi
sche Zeeuwse gewoonte om enigszins
moeilijke en vreemd-aandoende namen
te „vereenvoudigen": Van Maelsaeke -
Molzate; Baveko - Babbeko; Gequierre -
Krukjèrre (O.Z. VI.) en Verkière (W.Z
VI.); Du Puy - De Puut (in plaats van
het letterlyke De Put), Verhage - Vrage.
Op de familienamen, ran hofsteden af
geleid, mis rk de Van Frayenbove's, een
wijdvertakt O.Z. VI. geslacht. De spora
disch voorkomende Latijnse namen wil
ik nóg aanvullen met die der familie
Magnus, een bekend boerengeslacht te
Vogelwaarde (O.Z. VI.) De Bruinooge'g
zijn ook op Schoondijke talrijk, evenali
de Boeye's in AkseL Al met al een zeer
interessant boekje, voor Zeeuwen, maar
ook voor belangstellende „Hollanders".

Leiderdorp. A. WisseL

Tijdschriften.
„Ons Ontwikkelingsblad", het orgaan
van de Stichting Administratieve banden,
is een nieuw tijdschrift, dat naast veel

artikelen van niet-administratieve aard
bevat, om het hoofd helder te houden.
Adres: Valkenboslaan 2. Den Haag. Boe
kennieuws voor de jeugd, uitgave van
De Sleutel te Antwerpen en Haarlem:
een boekenlijst, die geheel is samenga-"
steld uit boeken voor jongens en mei»-
jes. Wat ls, wat wil, wat doet de N.W.P.
voor UT Het eerste nummer van dit or
gaan van de Ned. Werkgroep voor prac-
tische toepassing van paranormale be
gaafdheid (N.WP.) en van de Stichting
voor onderzoek van paranormaal be
gaafden (SP.O.B.), adres: Joh. Buursink.
Javastraet 79 te Enschede, bevait uiteen
zettingen van he*, doel, dc werkwijze en
de betekenis. Naar wetieiyke erkenning
van het werk der paranormalen (mag
netiseurs. wichelroedelopers Hulseggel
enzJ wordt gestreefd.