Existentiephilosophie
Wankelbaar
evenwicht
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 5 JUNI 1948
Nederlanders hebben het in Batavia
lang 'niet gemakkelijk
Het leven is duur en velen zijn al blij met een garage
ruimte als woning
(Van onze hoofdredacteur)
BATAVIA, April.
Wie desnoods nog slechts korte tijd in Batavia heeft vertoefd, maar toch
reeds vele Nederlanders mannen en vrouwen heeft ontmoet, kan niet
anders dan grote bewondering koesteren voor de moed en het doorzettinge
vermogen, waarmede onze landgenoten zich onder somber stemmende om
standigheden door de grootste moeilijkheden heenslaan. Men mag zich wel
afvragen, of in het vaderland voldoende besef aanwezig is voor hetgeen hier
door deze toch nog altijd betrekkelijk kleine groep wordt gepresteerd.
Het is niet mijn bedoeling, thans
het bijzonder te schrijven over de vragen
van politieke aard. waarvoor ook de
Nederlandse bevolking van Batavia wordt
geplaatst. Ik-heb zo het gevoel, dat de
politieke belangstel Ling voor de ontwik-'
keling dert dingen bij velen op het ogen
blik een gematigde onverschilligheid niet
overschrijdt. Bij anderen fluctueert de be
langstelling tussen afwachtend optimisme
en bezorgd pessimisme Daarbij heb ik
ditmaal uiteraard niet Op het oog het
aitljd kleine aantal van hen, die zeer
direct bij de dagelijkse gang der politie
ke ontwikkeling betrokken zijn, maar de
veel grotere rest.
Ongetwijfeld zijn van de heer Van
Mook, die velen hier aanvankelijk weinig
vriendelijk gezind waren, de papieren
gestegen na het begin van de politiële
actie en men weigert ook nu nog de stop
zetting van de actie aan dr. Van Mook
te verwijten Maar overigens blijft
de toch steeds min of meer bezorgde
toeschouwers bij wat men ziet als de
ontplooiing vefl een staatkundig experi
ment, in de 'com makende wetenschap
- dat men aan de voortgang van dit proces,
dat immers in handen der politici ligt,
toch' heel weinig kan Veranderen.
Neen. In deze brief zou ik gaarne de
aandacht willen vestigen op de dTukkende
levensomstandigheden, in het bij2onder
de echte huls-tuin-en-keuken-problemen,
waaronder da Nederlanders in Batavia
en wellicht In vele streken van Indië
verkeren Het leven is hier duur en
salarissen zijn met dit dure leven vaak
niet in overeenstemming. Weliswaar
wordt hier dan dikwijls in tegemoet ge
komen door de toekenning van aller
hande toeslagen, maar daarmede wordt
dan nog op zijn best een-inkomen bereikt,
dat in cijfers uitgedrukt voor Ne
derlandse begrippen behoorlijk zou zijn,
maar dat in de Indische verhoudingen
toch tot grote soberheid noopt.
Schrêeuivende woningnood
Daarbij komt, dat de woningnood in
Batavia en zo ook weer in vele andere
steden ln Indië niet minder dan
schreeuwend is. Ik hoorde ven gevallen
waarin een gezin van man, vrouw en vijf
kinderen met één kamer genoegen moest
nemen. Velen 2ijn al blij met een garage
ruimte als woning. Men stelle zich voor
wat dit betekent bij de Bataviase tempe
ratuur. die voor onze Nederlandse begrip,
pen toch veel overeenkomst vertoont met
een nimmer aflatend hittegolfje.
Vooral de Nederlandse vrouwen hebben
het dan zwaar. De mannen hebben de af
leiding van hun. werk en vele
hebben van de nood der eenzaamheid
en der onvoldoende salariëring
echtgenoten een deugd gemaakt door op
bureau en kantoren een werkkring te
aanvaarden. Maar voor de andere vrou
wen is het leven drukkend Zij hebben
weinig afwisseling in deze lome atmos
feer; in de hulzen loopt men elkaar op
de tenen; in Batavia zijn de afstanden
te groot om te „belopen"; en des avonds
zou men wel wat afleiding willen zoeken,
maar daarvoor bestaat in Batavia ook al
weinig gelegenheid, en bovendiend«
smalle beurs em de prijzen der consump
ties dwingen al evenzeer tot de meest
ingrijpende zelfbeperking.
Vandaar dan ook, dat het bij Des
Indes, hét grote hotel en restaurant hier.
hoezeer vóór de oorlog een der meest
bekende trefpunten in Batavia, thans
avond aa.i avond vrijwel opmerkelijk stil
is, en elders is het al niet pnders.
Recht op bewondering
Des te groter moet de bewondering zijn
voor de volharding, waarmede de Neder
landers. ondanks de vaak onzekere toe
komst, voortploeteren. Men kan stellig
zeggen, dat er In Batavia door de ver
houdingsgewijze kleine Nederlandse groep
heel h8rd wordt gewerkt en wie'een jaar
of langer uit de stad ls geweest, aarzelt
ook niet. bij het rondzien de verbeteringen
in het stadsbeeld op te merken. Een mooie
stad is Batavia nooit geweest en het zal
het niet worden ook, maar het wordt toch
weer een stad. waarin het goed is te "le
ven. een stad van goede burgerzin, waar
in de Nederlander zich thuis gevoelt.
Dit alles heeft zijn neerslag op de in
heemse bevolking. ZIJ ziet er behoorlijk
gevoed uit en in de eerste kledingmood
is voorzien Bedelaars zijn er i
stadsbeeld te deprimeren. Die er nog zijn
gevist, ln een kamp goed bljgevoed
spoedig mogelijk ln het arbeidsproces
ingeschakeld. Want er is een zich sterk
ontplooiende werkgelegenheid en men
kan niemand missen.
Zakkend prijspeil
Wat bovendien zeer verheugend
dat het prijspeil nu blijkbaar over zijn
VERTEGENWOORDIGER VAN
WERELDBANK NAAR INDIË
De heer Eugen R. Black, executive
director van de Wereldbank, zal op 8
Juni van Washington naar Nederlands-
Indië vertrekken, via Londen en Am
sterdam, dat hij 21 Jtrni zal verlaten. Hij
wordt vergezeld door de heer Raoul
Desercy der afdeling leningen.
Dollarlening en investeringscertificaten
Op 28 Mei was van de 3 pet Neder
landse dollarlening 50,736.900 dollar ge
plaatst, van de 3 pet investeringscertifi-
caten op 26 Mei f 152.574.000.
Beschikkingen In de Staatscourant.
In de St.Crt van gisteren zijn ojn.
opgenomen wijzigingen van de levens
middelend istributlebeschikking 1047 en
van de loonregeling voor de confectie-
industne. Verder een tweetal regelin
gen van sa-larissen ent lonen voor kan
toorpersoneel van de groothandel in
levensmiddelen en voor de betonwaren-
industrie.
TWAALF JAAR VOOR 'T BENADELEN
VAN JODEN,
De Raad van Cassatie heeft Ch. van
Ham uit Utrecht, wegens het benadelen
van Joden, tot 12 jaar veroordeeld (eis
10 jaar). J F. Koster uit Franeker be
hield de geëiste 18 jaar Rijkswerkinrich
ting wegens het arresteren van personen
*-b-v. de vijand.
hoogste punt heen ls en zakkende
De prijzen ven de rijst zijn hierbij de
graadmeter. Wordt kt Indië de rijst duur.
der, den kan men rustig voorspellen, dat
de andere prijzen zullen volgen. Wordt
de rijst goedkoper, dan dalen ook de
andere prijzen.
Welnu, de rijst wórdt goedkoper. Nadat
een kl-lo goede rijst drie maanden geleden
nog f 1.25 kostte, is de prijs nu al gedaald
tot f 0.70. Dit ls dan de rijst buiten de
distributie. De lezer bedenke. ,dat in
Indië de distributie alleen de functie heeft
van basis of van aanvulling. De distribu-
tieprijs van de rijst is f 0.50. Welnu, mer
hoopt spoedig de rijstprijs ook buiten de
distributie op f 0.50 te kunnen stellen
en dan te geraken tot opheffing van de
rijstdistributie.
Aan alle moeilijkheden zal dan geen
einde zijn gekomen Er blijven nog pro
blemen genoeg bestaan. Maar het
de Indische samenleving toch weer
lichtpuntje en vooral een symptoompje
van naderend herstel.
Intussen iCTdt men het leven van hard
werken,weinig afwisseling, weet
zich op enkqje zwakke zielen na vry
te houden van corruptie en zwoegt
voort, ook uit liefde tot dit land en
bevolking, waarvan de echte Nederlander
tot op vandaag intens ls blijven houden.
Anjerdag 1948 gaat ook om
Uw zaak
Wat Prins Bernkard er op
Soestdijk van vertelde
„Wat is U de vrijheid waard?" Bij de
bakker, üe kruidenier, de sigarenwinke
lier en de bloemist, zal dpze slagzin van
21 tot en met 29 Juni Anjerdag
als een vraag en misschien ook als een
soort vermaning aan een ieder wor
den gericht.
Een vraag, gesteld door het Prins
Bernhardfonds, dat, zoals bekend, finan
ciële steun verleent aan iedere organi
satie, die strijdt voor de geestelijke er-
culturele vrijheid van ons volk. De witte
anjer, die op de gedenkwaardige 29ste
Juni van 1940 het symbool werd van
onze wil tot geestelijke vrijheid, zal,
evenals vorige Jaren, ook thans weer het
teken zijn van een offer, dat geen gunst
is, zoals Prins Bernhard dezer dagen op
een persconferentie te Palelze Soestdijk
meedeelde. Tot dusver keerde het fonds
reeds ruim f500.000 uit voor de bevorde
ring van wetenschap, kunst en volksont
wikkeling- Daarmee zal niet kunnen
worden doorgegaan, als het volk de mid
delen niet verschaft. Niet alleen op de
verjaardag van Prins Bernhard, de
Juni, zak men door het dragen van -
anjer zijn wil tot Vrij zijn kunnen tonen.
De actie wordt reeds ihgezet op 21 Juni
Minister Gielen zal dan. een toelichtende
radiotoespraak houden. De PTT zal ln
de komende weken bij elk gezin een
kaart bezorgen met zes papleren anjers.
Bij iedere anjer is een rood-wit-blauwe
vrijheidswimpel te koop. Niet bij collec
tanten op straat, doch bij de reeds ge
noemde winkejs, wier organlsatiej zich
bereid verklaarden de inzameling te or
ganlseren. Ook minister Drees zal op 2\
Juni een radiorede over de Anjeracth
houden. Laat Anjerdag 1948 bewijzen,
dat het gehele Nederlandse volk door
drongen is van de waarheid van hel
devies, dat het Prins Bernhardfonds
voert; „Tua res agltur": Het gaat ook om
Uw zaak."
VAREN, VAREN, OVER DE BAREN
Hot weer werkt f -
de laatste dagen
niet mee.' Maar
uitvaren zal het,
het luxueuze ple-
zierschip „Van der
Wijck". Nu ligt het
daar nog ln de
Scheveningse bin
nenhaven, evenals
de „Arthur", de
reddingboot. Twee
schepen met een
verschillend doel.
Het ene plezier,
het andere nood.
Als vóór de kust
een schip in nood
is, vaart de „Ar
thur" uit. Mannen
in oliegoed, gehard
en gewend aan het
treiterende schom
melen van de zee.
Aferdwijnend ach
ter schuimkoppen,
omdat de storm
langs de waterop
pervlakte jaagt.
Reddend wat te
redden valt. Zo is
het met de „Ar
thur" en geen man
is er aan boord,
die zeeziek wordt
van het telkens
grond onder de
voeten verliezen.
Wanneer echter de
„Van der Wijck" D® Van der Wijck ln afwachting, om ook wellicht u enkele
zich tussen de ha- prettige uren te bezorgen. Op de voorgrond de redding
venhoofden door boot „Arthur",
overgeeft
spiegelgladde zee, op zo'n brandend-hete
dag, waarop het gehele strand onzicht
baar is door de badgasten, dan is het an
ders. Op de dekken zijn mensen, die ook
wel eens willen varen. In het begin wijzen
ze elkaar de toch niet verdwijnende kust,
Scheveningen. Het Kurhaus, Seinpost, de
Vuurtoren en al die andere dingen, die
belangwekkend zijn uit zee. Er zijn altijd
harden. Velen echter gaan spoedig bleek
zien, voeren de vissen, de lichte zomerse
zeedeining ls te veel. Ieder ls blij,
neer de „Van der Wijck" veilig de haven
binnenloopt. Maar toch, als het afgelo
pen ls, zou niemand het ook weer heb
ben willen missen: dat stoer aan de reling
staan, terwijl de zee langs de scheeps-
waterlijn bruist en klotst- Zo langzaam.
Het is goed om eens met de „Van der
Wijck" naar zee te gaan
Vandaag zijn de pleziertochten vai
Jaar begonnen.
IN LEVENDE LIJVE VITGEBEELDl
IK ZAT in mijn kamer in een hoekje i duizelde mij, toen deze onbekende mij
met een boekje. Zo'n beetje te drui- dat zelfde zinnetje naar het hoofd slin-
len. Alle raadselen des levens hielden gerde, dat me de ganse morgen reeds
mij bezig. De jus van de existentie-philo- bezig hield. „Exist
sophle droop van mijn opgestoofde her-|is een stelling n
sens. Kierkegaard,
Jaspers, Heidegger
en Sartre voerden
een reidans uit in
mijn psyche. Eén
zinnetje vooral be
sprong* 1 mij en
liet mij niet meer
los. Ik snuffelde
aan Sartre als een
hond aan een ge
vonden been ach-
.Existeren" dat
was Je ware, maar
het werd toch tijd.
dat ik naar balten
ging. Ergens Im
mers, moest dat
„existeren" te vin
den zijn, de ware
werkelijkheid,, die
ik in dat ene zin
netje van Sartre
ontdekt had. Het
was zo maar een
bekoorlijke mor
gen in Juni, als
ieder mens van de
zon geniet, maar
niemand aan de
zon denkt, wat dat
feitelijk voor een
ding is, dat zich
met een snelheid
van twintig kilo
meter per seconde
door de hemel
ruimte beweegt.
En op welk een
hautaine afstand
van ons, gewich
tige stervelingen!
Alles scheen zo doodgewoon. Trams, die
voortzoemden, auto's en fietsers, die
voorbij schoten en al die, langs elkaar
heen, over het asphalt wriemelende men
senmassa's- De, als een klok tikkende,
harten achter het overhemd met boordje
das of de zijden blouse met Juwelen
clip». Onder al die colberts American
style en de modieuze compftta was óók
het skelet verborgen. Alles was ln actie,
alles liep of werd voortbewogen. Slechts
op de zonnige terrassen zaten de toe
schouwers.
Had dit alles met „existeren" te maken?
Hoe liefelijk soheen het leven aan de op
pervlakte. maar hoe was het gesteld in
deze duistere diepzee der collectiviteit?
Opeens stond mijn hart zo maar stil. Dat
was het. wat ik zocht. Een heer, aan
peinzende uitdrukking te oordelen,
psycholoog of een wijsgeer, geleund tegen
de zware, grijze gevel van een modehuis.
Die had daar stelling genomen. Twee,
hem blijkbaar onbekende, bekoorlijke,
modieuze gestalten gingen aan zijn oog
voorbij? Wag boeide hem zo? Die ene per
soonlijkheid, met de neergeslagen ogen,
dacht zij aan Jaspers en Heidegger of aan
het gaspitje, dat zij niet had uitgedraaid
vóór ze uitging, terwijl de melk opstond.
En die andere, een Juno-gestalte met
blijde, lachende ogen. Beoefende zij Epi
curus, die 23 eeuwen geleden geboren
werd en de mensheid een grafts advies
gaf, steeds te lachen en te phllosopheren.
Ik brandde van nieuwsgierigheid. „Me
neer" vroeg ik, brutaal, hem aan zijn Jas
trekkende, „wat staat u daar te staan en
wat leeft er in u?" Hij keek mij aan met
bUk en antwoordde: „lk existeer".
Haha, nu had ik het gevonden. „Leg het
mij uit", moedigde ik hem aan. En het
Wat denken zU
de gehele persoonlijkheid (in
dit geval meervoud) ln alle aai
HOGE PRIJZEN OIP JAVATABAKS-
VEILING
De vermoedelijke prijzen op de eerste
Inschrijving van Javatabak in Frascak te
Amsterdam waren gistere*» twee of drie
maal zo hoog als de taxatie en 10 tot 12
maal zo hoog als vóór de oorlog. Behalve
de Ned. slgarenindustrie en handel was
ook belangstelling van Zwitserse, En
gelse, Zweedse en Deense zijde. Franse
Belgische handelaren gingen hoe
wel aanwezig niet tot aankopen over
/as ook een kleihe partij oogst-1947,
die door de Ned. handel werd gekocht,
nl. 86 pakken met een taxatie van 78
cent voor f 1.44 en 12 pakken, taxatie
64 cent, voor f 1.29.
Weer vijf nieuwe vragen
uit het Parlement
Over bos terrein, mestvarkens, strepto-
myclne, pootaal en onteigening
De vragenstroom van Tweede Kamer
leden gaat voort. Gisteren kregen de mi
nisters er vijf te beantwoorden. Het lid
Engelbertlnk vroeg de ministers Van
Maarseveen, Lieftinck en Mansholt, waar
om de gjpat bevoorrecht ls bij de over
neming van een bos te Weerselo uit Duits
bezit, terwijl het bos reeds toegezegd was
aan een kerk, die historische aanspraken
kon maken. Ook vroeg hij minster Mans-
holt waarom mestcontracten voor
kens zijn afgesloten met personen, wier
hoofdberoep niet de land- en tuinbouw
ls, ten nadele van kleine boeren. Het lid
Krol vroeg minister Drees of het Juist is
dat door staking van de invoer van strep-
tomyclne de hulp aan lijders aan tuber
culose meningitis niet meer afdoende kan
zijn. "De heer Van der Zaal stelde minister
Mansholt vragen over de weigerng
vissers in het Usselmeer om pootaal ter
beschikking te stellen voor de binnen
wateren. Tenslotte vroeg het lid Borst de
minister» Mansholt, Van Maarseveen
Van den Brink naar onteigening van
tuurgrond onder Beek en Geleen vooi
tot 50 cent de vierkante meter, terwijl de
grond voor de oorlog 00 cent waard was.
150.000 Amerikaanse havenarbeiders
gaan ln staking.
De Amerikaanse havenarbeiders, aan
gesloten bij de C.I.O., 150.000 man omvat
tende, zijn van plan op 15 Juni de staking
te proclameren.
Hoe denschepen reilen en zeilen
BACCHUS 1 v Demerara n Paramaribo.
BARALT 1 v Trinidad n Barbados.
FLEVO, Curacao n Guayaquil, p 2 Cristobal
te Colombo.
KONINGIN EMMA 1 v Barbados n Trinidad
MARKEN, Batavia n R'dam. p 4 (3 nam.)
Finisterre, 7 (10 nam) verwacht.
MANTO 2 v Curacao te Veracruz.
PLATO 31 v Tampico n Veracruz.
PERICLES 2 v Havana te Valparaiso.
PYGMALION 2 v Kaap Haitian n Fort Lib.
POLYPHEMUS 2 v Makassar te Soerabaja.
TELAMON 2 van W.-Indië te New York.
De levensvraag voor U.
Slapen we of zijn we wakker? Hm
leven rolt genoeglijk verder. De leveni^
boot vaart over de wereldoceaan, dis
rimpelloos ligt te glanzen in het stralen]
de zonnevuur. Zacht zoevende win»
waalt de zeilen strak. Langzame vaan
brengt ons elke dag verder naar de ba]
stemde haven. Enkele wit gewolde wolj
ken zeilen aan de blauwe hemelkoel
voorbij.
ren we door. Dag aan dag. Uuil
Maar weten we wel waarheen! J
Zijn we ons.bewust, dat de Heer kaai
komen? In de wenteling der tijden, in dl
wemeling van lawaai en drukte, ln di 10111
trilling van uren en minuten spelen q geil
slapen we naar de wederkomst vai tii<ii
Christus.
Zijn we bereid Hem te ontmoeten? Wel
licht vandaag niet. Maar morgen. Uitstil k*a
van bezinning doet ons de gevaarlijk* d
levenshelling verder afglijden. Daarool fen
waakt! I wei
Leven ln afwachting.
Als het U vergaat zoals het mij dik
wijls overkomt wat willen we de dln-
gen vaak forceren. De deur is dióht. ZIJ
moet open. Het gaat niet. Het wil nleU
Het lukt niet. Toch moet zij open. Dai
maar met geweld en alle kracht, waar]
je op dat ogenblik kunt beschikkew
Je forceert de deur open. Dat is mogelijk
Maar de komst van Jezus Christus for]
ceren neep, dat gaat niet. We kunne»
mogen bidden om de komst van dt P1'
komende Koning. Op Zijn tijd komt HU
landwachten wij, wachten wy al
In verlangend verwachten. In hunkerend L.0
heimwee. f
Wat is wachten moeilijk. Immers wakeai 0Dt
betekent niet, dat we het stromende leven 0^g
Wanneer de- klokke roept ter Kerke
LEIDEN: Ned. Herv. Kerk, Pieterskerk,
10 uur ds Koolhaas van Amersfoort, 7 u.
ds Swijnenburg; Hooglandse kerk, 8.30 u.
ds Spruyt, 10.30 u. mej. da Van Ever-
dingen (jeugddienst); Woensdag 7.30 uur
Avondstilte; Oosterkerk, 10 uur ds Van
Achterberg (H.D.), 5 u. ds Kelder (H.C.);
Marekerk, 10 uur ds De Wit; Kooikapel,
ds Vossers; Morswegkwartier (lokaal in
school), 10 uur ds Spruyt; Eglise Wal-
lonne, 10.30 uur ds Qe Cornu van Am
sterdam; Acad. ziekenhuis, 10.30 uur ds
Swijnenburg; Geref. Minnehuis, Donder
dag 7 uur de heer De Groot; Geref. Kerk,
Zuiderkerk, 10 uur ds Toornvliet (openb.
beiydenis), 5 uur ds Plomp: Herengracht,
10 uur dr Westerink, 5 uur ds Dronkert;
Oude Vest, 10 uur ds Dronkert, 4.30 uur
Dr Westerink; Morsweg, 10'u. ds Plomp,
5 u. ds Toornvliet; ln alle diensten voor
bereiding H. A.; Evang. Luth. Gemeente,
9 uur ds Smit Duyzentkunst, 10.30 uur
ds Makkink; Rem. Gemeente, 10 uur ds
Luca; Doopsgez. Gemeente, 10.30 uur ds
Snaayer; Geref. Gemeente, 10 en 5 uur
ds Rijksen; Chr. Geref. Gemeente, 10 en
5 uur ds Jansen; Ver. van Vrijz. Her
vormden, 10.30 uur ds Van der Heyden;
W. de Zwygerkerk, 10.30 uur ds Eikema
van Zaandam; „Jeruel", 10 u. breken des
broods, 5.30 uur de heer Quellhorst; Dins
dagavond 7.30 uur Bijbelbespreking; Don
derdagavond 8 uur bidstond; Evang. Chr.
Gemeenschap, Middelstegracht 3, 10 en
5.30 uur de heer en1* mevr. ds Njiokitjien
Couvée (Chin, zendelingen); Zaterdagav.
8 uur openluchtsamenkomst Vrouwen
kerkhof; Oud-Kath. Kerk, 10 u. Hoogmis,
Dinsdag 7.30 uur H. mis. Woensdag 9 u.
H. mis; Geref. Kerk (art. 31 DK.O.1, 10
uur in „Predikef" .ds Keyzer (voorber.
H.A.), 5 uur, in Doopsgez.' kerk, eveneens
ds Keyzer.
Leger des Heils, Zat. 7 uur bidstond,
8 uur openbare samenkomst. Steenstraat,
Zondag 10 uur heiligingsdienst, 6.45 uur
openb. samenkomst. Gangetje, 7.30 uur
openb. samenkomst, Dond. 7.30 u. openb.
Bamenkomst; Vrije Kath. Kerk, 10 uur
gez. H. Mis.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
JanT Stout
i de muur
10
Het was adembenemend.
Want aan die andere kant
wist zij Satan aanwezig.
Er viel een stoel met een smak neer.
de tafel werd met zo'n ruk verschoven,
dat het knoerste en knarste
Van Dongen rende om de tafel heen.
Lijntje bad: O Heere. wil de boze geest
t die man uitdrijven.
Wi6t ze eigenlijk wel wat ze deed?
Ze beefde als een rietje maar kc
desondanks haar vdeten niet weerstaa
die haar naar buiten droegen, haar geest
was er niet bij
En zo stond zij buiten en zag door het
raam de duivel
De duivel.Van Dongen
In zyn ogen lag waanzin, ei stond
schuim op zijn mond.
Alsof hy Iemand greep stak hij '.ljn
handeó uit en bleef staan; Lijntje zag
zijn zware borst op en neer gaan van het
diepe hygen-
Zy sloeg haar handen voor 't gezicht,
was vastgenageld op haar plaats en keek
en dacht niet, wist eigeiyk dit ene
alleen nog maar: dat zy O-let kyken wou.
Maar toen zy na een wyie haar bezin
ning kreeg en haar ogen opende werd zjj
pilaar, een monument van angst; by
haar stond Van Dongen
Zyn ogen rolden door zyn hoofd als
gloeiende kooltjes, waarin de waanzin
geconcentreerd was, hij hygde als lm een
grote benauwing, alles aan hem was dui
vels leven
Daarna ging alles vlug in zyn werk.
Zij zag hoe Van Dongen over het erf
rende als een bezetene, de polder in, recht
toe recht ^an op de brede en diepe wete-
De schemerig fluïde hem toen ln
En Lyntje kreunde: Van Dongen ging
zich verdrinken
Hoe lang Lijntje daar gezeten had wist
zy zelf niet, maar het was al flink donker
toen zy benul kreeg dat er Iets moest
gebeuren.
Zy ging daarom naar Teun van der Lin
den.
Teun van der Linden was een groot
aannemer en wethouder der gemeente
en bovendien een vraagbaak voor een
ieder, die moeilijkheden had Lyntje had
hem nog gebakerd en daardoor had zy
meer recht op hem: die je de eerste
luier gespeld heeft mag toch per slot
spraak maken op een pietsje vriendeiyk-
held méér dan een ander Meneer van der
Linden had zich van metselaar opgewerkt
bot aannemer, was verhuisd uit een krotje
met een klompenhok van een daalder
per week naar een kasteel van een huis,
waarop de lommerd bij wyze van spreken
een halve ton g*ven zou. maar spijts
zijn opgang was hij voor haar Teun ge
bleven.
Hij vroeg verwonderd wat zy nog zo
laat kwam doen, maar hy had het wel ii
de gaten, dat het ouwe mensje bar va:
streek was; hy liet haar binnen In de huis
kamer. gaf haar de gemakkelijkste stoel
die hij vinden kon en vroeg of zy koffie
Koffie?
Ja. dat had zij graag, maar Teun n
horen van welk een verschrikkelijk dra
ma zij getuige was geweest, ze vertelde
toen hortend en stotend wat zy gezien
en gehoord had, hoe Van Dongen als
bezetene door de polder rende en plot
seling verdween. In volle vaart was by
1. de wetering gesprongen
Van der Linden floot tussen zyn tanden.
Hoe lang geleden gebeurde dat? wou
hij weten
Dat kon Lyntje niet precies zeggen,
maar minstens een uur. dat geioofde zy
Van der Linden greep ln zyn kwaliteit
van loco-burgemeester naar de telefoon
en vertelde de veldwachter wat er aan
de hand was hy moest direct gaan dreg-
Het speet hem erg voor Lyntje, maar ae
burgemeester was afwezig en daarom
moest hy als zyn vervanger even
het dreggen gaan kyken; zy moest i
naar bed gaan en rustig slapn, dan kwa
men haar zenuwen wel weer tot rust.
Maar Lijntje had nog iets op haar le
ver, ach. Teun wist wat er te koop was in
een arm gezin, hij was er zelf in opge
groeid En nu kwam het misschien
te pas om na zo'n ernstige gebeurtenis
daarover te beginnen, maar vrouw Vogel
had maar een klein weekgeldje van haar
man, Arle had nu geen schipper meer en
zou Ift deze slechte tyden wel niet gauw
een and«" vinden.
Tuon klopte haar geruststellend op haar
schouder.
Lyntje moest die Arie Vogel dan maar
En zo kwam het dat Arle, die nog maar
net thuis was en van zijn moeder gehoord
had dat Van Dongen verdwenen was (en
zij wist het ook nog maar net van de veld
wachter, die twee huizen verder woonde
en net een telefoontje van de wethouder
gekregen had) nog niet eens goed en wel
van de schrik bèkomën, verbaasd tegen
over Lijntje Pik stond
Lijntje hier.en dat zo laat nog
Ach Ja. ze was helemaal uit haar doen
en laten en natuuriyk moest ze haar volle
hart nog eens uitstorten.
Arte stonden de tranen In de ogen.
Hij had de laatste levensdag van Van
Dongen zuur en bitter gemaakt en
was een pyniyke gedachte
Toen hy de deur uitging om by net
dreggen te gaan helpen riep Lyntje
na. dat zy werk voor hem wist, hij moest
maar èens met meneert Van der Linden
gaan praten
Arie bedankte haar niet.
Hy liep zwy-gend door de polder i
de wetering.
Dat was me een bedryvigheid in de
De politie en een tiental vrijwilligers
voer ln schouwen door de wetering, felle
Lampen schenen over het water en
was voor de toegelopen nieuwsgierigen
een ijzige gedachte dat zy straks in dat
felle licht een lijk zouden zien.
Er werd zwygend gewerkt.
Maar toen na een uur nog niets gevon
den was, kwamen de tongen los
Nuchteren en Brand, twee metselaars,
die bij Van der Linden werkten, w
het met elkaar eens dat er met Van Don
gen niet veel verloren gegaan was. maar
daar kwam de sluiswachter tegenop.
Wy zyn allemaal zondaren, zei ny,
maar over een ziel, die verloren gaat mo
gen wy zo lichtzinnig niet prateri.
Het rooie Teuntje, die een pas dich-
terby kwam, zei met zyn gedragen pra-
tertjesstem:
Het zou my niet verwonderen als
Van Dongen gans en al weggevaagd
én wy nooit meer iets van hem zouden
gen te stellen gehad om hem voor altyd
Wy moeten voorzichtig zyn
zo gauw oordelen Ik heb hem meege
maakt tot zyn laatste dag. Hij werd gek
van van wanhooper was ieti
waaraan hy kapot gingEn de moor
denaar, die naast Jezus aan het kruis
hing kwam toch ook nog in de hemel
Dat kwam hy net. viel het r<
Teuntje heftig in, maar je kan aan jouw
taal werd bemerken dat jy geen kerken
weet tè staan. Van Dongen heeft immers
zijn schuld zonden niet beleden, hy ls
niet naar het Kruis
Hoe weet jy dat nou? werd Arie
kwaad.
Omdat hy tot het laatst toe zyn eigen
gerechtigheid gezocht heeft en met zyn
leven deed wat hy wou, terwyl hy net
van God gekregen heeft. Met God in je
hart kan Je nooit in de wetering springen.
Arie zweeg
Hy liep Inderdaad altyd de kerken
voorbij, dat speet hem nu geducht, want
aan de hand van de Bybel zou hy graag
uitrekenen wat God met deze zondaar
zelfmoordenaar doen zou
Het rooie Teuntje had geiyk: na twee
dreggen was Van Dongen nog steeds niet
gevonden.
Allen gingen naar huis.
Brand stapte die late avond nog
winkeltje binnen, waar hij licht zag bran,
den, want al was Van Dongen d-ood
het leven ging door en als hy morgen op
de stelling geer» sigaretten had was hy
ongenaakbaar.
Brand.Brand
De veldwachter, die
vroeg verschrikt:
i achterop* liep.
Waar?
Wel, in dat winkeltje, zei Nucht
De veldwachter keek. maar zag
uitslaande vlanamen.
Man, je bent dronken, zei hij.
Ree, ik ben nuchter, was het droge
amtwoord
Waarop allen hun buik
houden van het lachen.
Alleen Arie Vogel liep ernstig verder.
Hij wist nooit een kerk te vinden, dat
had het rooie Teuntje goed gezegd.
Maar nu er een mens, die hij heel goed
kende, ln een wanihoop9sprong de dood ln
het water had gezocht, stond hij plotse
ling voor het raadsel van de dood en hel
raadsel van het leven daarna
(Wordt vervolgd)
Kerk, Jullanastraat, 9 uur ds Lambour,
10.30 uur idem, 6.30 uur de heer Dekker;
„Jonathan", 10 uur ds Stehouwer; hulp
kerk, 6.30 uur ds Stehouwer; Martha-
Stichting. 10.30 u. ds Meyer; Oudsh.weg,
10 u. prof. dr de Boer van Leiden, 6 30 u.
ds De Looze van Hilversum; Hooftstraat,
ds De Looze van Hilversum;
Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 en
ds Mulder (H.A. en dankzegging); Noor-
dèrkerk, 10 en 6.30 u. ds De Graaff (H.A.
en dankzegging); Chr. Geref. Gemeente,
uur ds Baay; Oud-Geref. Gem.,
4 u. leesdienst; Geref. Kerk (art.
31 D.K.O.), 10 en 7 uur ds Boersema van
Katwijk.
BENTHUIZEN: Ned Herv. Kerk, 9.30
i 6 uur ds Be Leeuw van Boskoop (H.A.
1 dankzegging); Geref. Gemeente, 9.30
6 uur leesdienst.
HAZERSWOUDE: Ned.'Herv. Kerk, 9,
10.30 en 6.30 u. ds v. d. Leeden (10.30 u
H.D.); Geref orm. Kerk, 9.30 en 6.30 uur
ds Oussoren.
HILLEGOM: Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Krabbe; Geref. Kerk (art. 31), zaal
Rutten, 9 en 7 uur.ds Jac. van Nieuw
koop, A'dam-C.
HOOGMADE: Ned Herv. Kerk, 10 uur
ds Hijmans.
KATWIJK AAN DEN RIJN; Ned. Herv.
Kerk, 9.30 uur ds Bogers van Katwyk a.
Zee; 8.30 u. ds Siddrée van Noordwyk a.
Zee; Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds de Valk;
Geref. Kerk (art. 31 D.K.O.), 10.30 uur
stud. Deddens; 3 11; ds de Wal van Ryns-
burg.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv. Kerk,
Nieuwe Kerk, 8.30 uur ds Van der Krift,
10 uur ds v. Ieperen, 6.30 u. ds v. Ginkel
van A'dam; Oude Kerk, 10 uur ds Bou-
man, 6.30 uur dsJellema; Kapel, 10 uur
ds Pras; Geref. I«rk, 10 en 5 uur ds Pyi-
man; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds van
der Byi; Geref. Gemeente, 10 en 5 uur
Van Neerbos; Geref. Kerk (art. 31),
10 uur leesdienst, 5 uur stud. Deddens.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Kerk, 10 en 7 uur ds Van Bins-
bergen (10 uur H.D.); Geref. Kerk, 10 u.
ds Kuiper van Sassenheim; 6.30 uur ds
Hoekstra van Sassenheim.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Kerk, 10 u.
ds Honnef; 6.30 u. ds Tonnon vën A'dam
(jeugddienst).
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Kerk, 10
7 uur ds Van Veenen; Geref. Kerk, 9.30
en 6.30 uur ds Moens.
LISSE: Ned. Herv. Kerk, 10 uur ds
Bijlsma van A'dam; 5 uur ds mr Alma;
Geref. Kerk, 10 uur dr Ruys Jr (Openb.
beiydenis); 5 uur idem (H.A. en dank
zegging); Chr. Geref. Kerk, 10 uur lees
dienst, 3.30 u. ds Visser van Sassenheim;
Geref. Gemeente, 10 en 4 uur leesdienst;
Oud-Geref. Gemeente, 9.30 en 3 u. lee
dienst; Geref. Kerk (art. 31 D.K.O.), 10.
en 4.30 u. ds Jac. van Nieuwkoop, A'dam-
C.; Ned. Prot. Bond, geen dienst.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Kerk, 10 en 7 uur ds Meuzelaar; Geref.
Kerk, 10 en 5 uur ds von Meyenfeldt.
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Kerk, 10 en 5 uur ds Cupedo; Geref.
Kerk, 10 en 5 uur ds Bouma.
NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Spaling.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Kerk,
Groene Kerkje, 10.15 uur ds Callenbach
(H.D.); Pauluskerk, 10 u. ds Visser, 7 u.
ds Van Leeuwen van Den Haag (jeugd
dienst); Hoge Mors (school), 10.30 uui
ds De Weerd; Geref. Kerk, 10 uur d:
Eringa, 5 uur ds Brussaard; Mors-Ryn-
dyk, 9 uur ds Hainjé van Valkenburg,
5 uur ds Eringa.
ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Kerk, 10
uur cand. Heidema; 7 uur Bijbellezing.
OUDE WETERING: Ned. Herv. Kerk,
10 uur ds Punselie van Leiden; Geref.
Kerk, 9 30 en 6.30 uur ds Van den Bos.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Kerk, Grote
kerk, 10 uur ds Burgy, 5 uur ds Bonting;
Kleine kerk, 10 uur ds Bonting en 5 uur
ds Burgy (H.D.); Geref. Kerk, Rapen-
burgkerk, 10 uur ds Post, 6 u. ds Broek
stra; Voorhouterwegkerk, 10 u. ds Broek
stra, 6 uur ds van tier Linde; Geref. Kerk
(art. 31 D.K.O.), 10 en 5.30 u. ds De Wal;
Chr. Geref. Kerk. 10 en 5 u. ds A. Bikker,
Amsterdam. t
SASSENHEIM: Ned. Herv. Kerk. 10 u.
de heer De Groot van Leiden; 5 uur ds
Spruyt van Leiden; Geref. Kerk, 9.30 uur
ds Hoekstra, 5 uur ds Kuiper; Chr. Geref.
Kerk, 10 en 5 uur ds Visser; Ned- Prot.
Bond, 10.15 u. ds Westmeyse van R'dam.
VALKENBURG: Geref. Kerk, 10.30 en
5 uur ds Hainjé (voorber. H.A. en HjC.);
Geref. Kerk (art. 31). 8.30 uur ds De Wal.
Rynsburg, 3 uur stud. Deddens.
Ned. Herv. Kerk, 10 en 6.30 u. ds Baas.
VOORHOUT: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
ds Eggink.
l®
gen
gel'
laten gaan. Het gaat nu toch
maal zoals het gaat, weet U wel. Zo i»
donkere, doffe gelatenheid, zo in beza
digde passiviteit. Waken is wachten, af
wachten in de hoogste spanning. Hij, d«
Christus Gods, komt. Hy heeft het be
loofd. Zijn belofte is Ja en amen. We kun-
ir op aan. We mogen er op vertrou-
Alle onzekerheid bannen we uit onj
hart. Omdat we dat weten, zien we uit
met verterend verlangen, met
scherpe arendsblik, ln taaie volharding
Zo leeft de gemeente van Christus" in af
wachting. Hy komt.
Leven met verantwoordelijkheid.
Neen, geen dodende rust, geen verbetea
wrok, geen stugge onwil, geen morrend
verzet, geen knagend gevoel van onbe
hagen, geen klemmend onrustgevoel, geen
steile drift. Doch het leven i
antwoordeiykheid. Dat betekent de klara
heldere roep van de Heer. zyn woord
houdt de waarschuwing ln: Waakt. Inder
daad. Niet naar één kant. Doch i
kanten. Overal loert de vyand
juist daar aan, waar wy hem allerminit
verwachten. In het laatste der dagen gaat
satan rond en zoekt zyn prooi. U en mij,
We zyn gewaarschuwd en vermaand.
Waakt! Jezus komt. De verantwoorde-
ïykheM dragen we met ons mee. Maakt
Uw gedachten los van de dingen, die geen
geluk en rust brengen, van het alles, dal
vergaat. Richt de ogen omhoog, vanwaar
koning verwachten. Bidt
vrede van het nieuwe Jeruzalem. Gelooft
i zyn heil- en troostryk woord.
Waakt! Om Uws levenswil.
Waakt! Om Uw zieleheil.
Waakt! Want Hij komt, Jezus Christus
Uw Redder en Verlosser.
Lisse.
Ds t
G. A. Alma.
's Morgen»
vroeg kan hel
zo fyn zyn
poosje in
rond te lopen
met een warm,
ruim kleding
stuk, dat alleen
voor huiselijk
gebruik
toch zo elegant
staat. Daarom
brengen
patroon 15 op
veelvuldig
zoek een smaak
volle peignoir,
te maken van
fantasie- of ef
fen stof. Jeug
dig staat de
lant, die smal
van de talll»
uit zich
breedt tot op
de schouder en
weer smal in
de rug eindigt
Het afgebeeld»
model wordt
midden-'
dichtgeknoopt. Een paar grote zakken
en een kraagje volmaken het geheel. D»
patronen zyn voorradig in de maten 40,
42, 44 en 46 en de benodigde stof
5 meter by 90 cm. breed. Komt U het
patroon vóór 12 Juni afhalen
bureau Hoge Woerd 103, tegen betaling
van 35 cent. Na ontvangst van f 0.50
zenden we het U per post toe.
ATTENTIE! Wie bestelden maat 41
van patroon nr> 147 (Geplaatst ln ons
blad van 22 Mei j.l.).
Daar in een gedeelte van de patronen
van nr. 14 (Vlot wandeltoiletje) een
gissing is gemaakt, verzoeken wy
dames aie daarvan maat 42 bestelden, d»
volgende maten na te gaan: van midden
voor tot zijnaad onder armsgat, moet
zijn 29 cm.; van middenachter tot zijnaad
onder armsgat moet zyn 22.5 cm. Dus de
halve bovenwijdte van middenvoor tot
middenachter is in totaal 29 +22.5
51.5 cm!
Bezitsters van dit patroon maat 42, by
wie deze maten afwijken van de hier
boven vermelde, verzoeken wij beleefd
hun exemplaar aan ons terug te zenden
voor zo snel mogeiyke remplacering.
Het spijt ons. dat het atelier deze ver
gissing maakte, doch wy .zullen alle»
WARMOND: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
de heer Vink van Katwijk aan Zee; 7 U.
ds Zandee (H.D.).
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Kerk, 9.30
uur ds Kuilman van Leiden, 6.30 uuri
ds Hugenholtz (H.D.); Geref. Kerk, 9.30
uur leesdienst, 6.30 u. ds v. d. Maulen.
dezen te voorzien.
