Hallo KW 170,
hallo Zeemeeuw
IHerberg
Hoofdpijn
fWiflyg
Kunst in de Sleutelstad
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
DONDERDAG 20 MEI 194
Ni
Kinderuitzendingen in het kader van de
volksgezondheid onontbeerlijk
Leiden zond er vorig jaar
200 uit
Ons land bezit een 50-tal koloniehul
zen, waarin kinderen, die een bijzondere
verzorging nodig hebben, zijn onderge
bracht. In een gesprek, dat wij gistermid
dag met dr J. G. van Bazuin, wnd. dir.
van de Gem. Geneesk.- en Gezondheids
dienst en leider van de Schoolartsen-
dienst, en de heer C. Kuilman, secr. van
de Leidse raad voor kinderuitzending,
hadden, werden wij gewaar, dat de
vooral na de bevrijding populair gewor-
den kinderuitzending, gezien in het
licht van de instandhouding en de ver
zorging van de volksgezondheid, als on
ontbeerlijk kan worden beschouwd.
Er was in 1876 een Zwitsers predikant,
die met een uitzending op bescheiden
schaal begon. Hij zag er de noodzakelijk
heid van in, dat zwakke kinderen uit de
grote steden hun vacantie gingen door
brengen in die streken, die in de
grond van de zaak als geneesmiddel
konden worden aanvaard. Het doel
de predikant was om deze zwakke jeugd
lichamelijk en geestelijk versterkt
verloop van enige tijd naar de plaats
van haar inwoning te doen terugkeren.
De resultaten van dit experiment
waren zeer bevredigend. Zelfs in andere
landen vond de roep om toch vooral met
deze prijzenswaardige actie door te gaan
weerklank. Nederland nam in 1883 ds
door Zwitserland gevolgde methode over
De kinderuitzending ontwikkelde ziel
echter pas in 1900 met kracht. De toen
malige Ned. Bond van Onderwijzers begon
een actie, die de uitzending van een be
langrijk aantal grote-stadskinderen be-
Wij willen in geen enkel opzicht de on
getwijfeld grote verdiensten van deze
Initiatiefnemers kleineren, toch mogen
wij niet verzwijgen, dat de medische er
hygiënische zijde van het kinderuitzen-
dingsvraagstuk door hen in onvoldoende
mate werd belicht. Dit brengen wij
slechts naar voren om duidelijk het ver
schil te doen uitkomen tussen vroeger er
thans. Aanvankelijk was het meer: op
heffing van schoolvermoeidheid.
De professoren Scheltema uit Gronin
gen en Gorter uit Leiden hebben né
enige jaren in 't bijzonder het licht
laten vallen op bovengenoemde aspecten
van de uitzending. Zij wezen steeds op
het grote belang ervan in het kader van
de volksgezondheid, een object, waar
mede de overheid zich langzamerhand
ook ging bemoeien.
In de aanhef van dit artikel wordt
reeds gesproken over 50 koloniehuizen.
In 1938 werden hierin ongeveer 24.000
kinderen verpleegd. Het aantal verpleeg-
dagen bedroeg 900-000. Een bedrag van 2
millioen gulden werd aan de uitzendin»
gen in dit jaar besteed. Overheidslicha
men droegen een deel van de kosten, ter
wijl tal van verenigingen voor de rest
van dit bedrag zorgden.
Niet elk willekeurig kind komt in aan
merking voor uitzending. Een strenge
selectie wordt toegepast. Zoveel mogelijk
wordt weerstand geboden aan de drang
van de moeders, die uiteraard van
zelfsprekend de uitzending een prach
tig middel vinden om hun kroost een on
vergetelijke vacantie te laten bezorgen.
In Leiden werd na de bevrijding de
raad voor kinderuitzending opgericht,
welke voortkwam uit de nationale com
missie. Vorig jaar werden ongeveer 200
kinderen door de verschillende bij de.
raad aangesloten verenigingen uitgezon
den. De organisaties, die met de kinder
uitzending zijn belast, zijn: het Centraal
genootschap voor kinderherstellings- en
koloniehuizen, de Ver. voor Chr. gezond
heids- en vacantiekolonies, de R.K. Kin
deruitzending, de Vrijz.-Prot. Ver. voor
uitzending „Naar Buiten", de Ver. zwak
zinnigenzorg en de ver. voor uitzending
van lichamelijk gebrekkige kinderen.
Men heeft de kinderen, die worden uit
gezonden r hetzij in de winter, hetzij
's zomers in twee groepen verdeeld: 1
zij, die door ziekte worden bedreigd
(deze uitzending heeft tot doel, de weer
stand te verhogen) en 2. kinderen, die
verdere genezing nodig hebben- Over het
algemeen kan gezegd worden, dat de re
sultaten in ons land goed zijn. In het huis
krijgen de jongens en meisjes een ver
zorging, die aan alle eisen voldoet. Hy
giënische. psychische en paedagogische
factoren spelen een belangrijke rol. Ook
aan de nazorg wordt ruime aandacht be
steed.
De Collecte.
Zaterdag wordt in onze stad een straat
collecte gehouden ten bate van de kinder
uitzending. Ditmaal wijkt men af van de
traditionele collecte-methode. Het publiek
koopt eigenlijk een rebus, die gemakke
lijk is op te lossen. Aan deze „wedstrijd"
is een aantal prijzen verbonden. Is het
nog nodig, dat wy de Leidenaars, die
toch als milde gevers bekend staan, op
wekken om mede te helpen deze actie ten
volle te doen slagen? Of nog beter:
Wordt lid van één der bovengenoemde
verenigingen. Beschouwt deze opwek
king niet als een „bedelpartij" voor een
bepaalde organisatie, maar als een nood
zakelijke ondersteuning van een belang,
waarbij heel ons volk betrokken is.
De A.R.J.O.S. in vergadering
bijeen
De A.R.J.O.S. hield gisteravond haar
maandelijkse vergadering in het gebouw
voor Chr. Soc. Belangen.
Na de gebruikelijke opening kwam de
verkiezingstoogdag op Zaterdag 5 Juni te
Amsterdam ter sprake. Men zal daar met
zoveel mogelijk leden, ook die van de
diverse jeugdverenigingen, heentrekken.
Aanmelding hiervoor kan geschieden bij
de secretaris, de heer J. G. Lamers, Hoge
Rijndijk 30.
De heer J. J. Overduin hield een inlei
ding over: „Gezag en vrijheid." Spr. wees
er op, dat gezag en vrijheid bij elkaar
horen. Vervolgens ging hij na,
onder overheidsgezag heeft te verstaan
en de gehoorzaamheid, die men er aan
verschuldigd is.
Over vrijheid zei spr. o.m., dat de
Overheid principieel de vrijheid van de
mens als een eigen, zelfstandig recht
heeft te zien. Onder leiding van de voor
zitter, de heer C. Kromhout, volgde een
vruchtbare bespreking.
De organist Hans Boelee
De organist van de Ned. Herv. Kerk
te Voorhout, opze stadgenoot, Hans
Boelee, die sinds geruime tijd als militair
in Indië vertoeft, laat zich daar
radio Soerabaja geregeld horen. Maar
niet alleen als organist. Ook het koor
van militairen, dat reeds voor het ver
trek naar Java te Ede werd opgericht en
waarvan Hans Boelee dirigent is, neemt
aan vele concerten deel. Ter gelegenheid
van het Regeringsjubileum van H.M. de
Konigin is thans weer een Uitvoering
voor radio Soerabaja in voorbereiding.
De Christelijke muziekver. „Concordia"
presenteerde zich
GESLAAGDE FEESTAVOND IN ..PREDIKER"
„Ooncordia" presenteerde zich. En deze
onlangs opgerichte Christelijke muziek
vereniging mag er zijn! Natuurlijk, zoals
er gisteravond tijdens de feestavond
„Prediker" werd gespeeld, mankeerde
hier en daar nog wel wat aan, we zouden
niets anders verwacht hebben van
jonge vereniging. Evenwel valt er niet
aan te twijfelen, of dit gezelschap zal on
der de bekwame leiding van de heer G
Dik weldra tot grotere prestaties in staat
blijken.
Alvorens het programma een aanvang
nam, sprak de voorzitter, de heer P. Wag-
ter, een kort openingswoord, waarin spi
Voorschoten
Zendingsavond VoorschotenWassenaar.
Ds S. J. P. Goossens,
dikant, hoopt Zaterdagavond
in het gebouw Ned. protestantenbond.
Lange Kerkdam 46 te Wassenaar, te spre
ken over: „Het Zendingswerk
Soemba."
Gereformeerd schoolonderwijs.
Op de gehouden ledenvergadering
de ver. voor Geref. schoolonderwijs i
den de jaarlijkse verslagen gegeven door
de secretaris en de administrateur, ter
wijl het hoofd der school, dhr Verrips,
een en ander mededeelde over het aantal
leerlingen, mutaties in het personeel en
even herinnerde aan het jubileum van
dhr Cuilenburg. Bij de gehouden be
stuursverkiezing werden de aftredende
heren, G. H. van Leeuwen en G. Los.
herkozen. In de vacatures van dhr P.
Vogelaar en dhr L. Brouwer werden ge
kozen de heren J. van Ameron en J.
Aten.
Op 10 en 11 Juni a s., van 10 tot 12
en van 13 tot 16 uur, zal in een lokaal
van het perceel Leidseweg 41 zitting wor
den gehouden voor de herijk van maten
en gewichten.
Leerlingen en oud-leerlingen van de Leidse
Kweekschool vierden feest
Het 80-jarig bestaan van de Haanstra-school herdacht
Uit alle delen van het land zijn Dins
dag de oud-leerlingen van de Leidse
Kweekschool naar de Sleutelstad geko
men om daar tezamen met de tegenwoor
dige leerlingen het tachtigjarig bestaan
van de school te vieren. De voorzitster
van het réunie-comité, mej. Wartena,
sprak een openingswoord, waarin zij de
kleuterleidsters opriep, zó te werken, dat
er voor dit onderwijs steeds meer waar
dering komt. Met enthousiasme werd
hierna het kweekschoollied gezongen.
De voorzitter van het bestuur, prof. dr
C. de Boer, begroette de réunisten in een
geestige speech, waarby spr een novelle
vertelde van Léon Frapie: „La Mater-
nelle". Hierin wordt tot uitdrukking ge
bracht. dat de liefde voor het kind pri
mair in de opvoeding behoort te zijn,
maar dat toch ook kennis van de kinder
ziel en tact niet gemist kunnen worden.
Na het zingen van enkele liederen door
de leerlingen haalde de oud-directrice,
mej. Voltman, herinneringen op uit de
tijd van de kweekschool onder Haanstra
en Louise Hardenberg.
Vervolgens sprak de huidige directrice,
mej. Glasz, over de oude en nieuwe me
thode van kleuteronderwijs, waarby spr
er op wees. dat het probleem van het
voorbereidend onderwijs thans nijpender
dan ooit is, omdat, hoewel de vraag er
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDËN.
GEBOREN: Pieter H, z van H Tijster
man en C Lagas; Stanislaus W, z van
A L de Vreese en D A Eijkmans; Paulus
B M, z van W J Lange en T M Kersten;
Anton, z van A Dijkstra en M C Boter;
Hendrica, d van J W Neuteboom en C
L Dijs; Jan L, z van J L van Egmond
en S Glasbergen; Willem, z van W H
Bodrij en F P Nieuwenburg; Jacoba G,
d van C P Barnhoorn en J Korbee: Eliza
beth J. d van A N van Tol en C E van
de Velde; Cornells, z van M A de Jong
en E de Wit; Dirk J, z van J Dubbelaar
en M J Langezaal.
GEHUWD: L Jager en S Niehot; L
Bouwmeester en E Staffeleux; L v Es en
K Boezaard; D J v Iterson en E Pret; J G
Mulder en J E Oppelaar; P Piojers en M
Rijsbergen; C de Ridder en G de Ruiter;
J v Strater en A P Duyndam; A M Thorn
en A J Vinkestyn; J Vincourt en E J
Zeegers.
OVERLEDEN: P Loèkenbach, z, 3 w.;
D A v Eek, man. 81 j.; J M v d Werf,
huisvr. v K Straver, 48 j.; J E Dekker,
huisvr. v L ter Wal, 42 j.
De heer R. J. Schijf, alhier, staat
op de benoeming voor tijdelijk leraar
Hederlandse taal en geschiedenis voor
het Grotius Lyceum te Den Haag.
naar toeneemt, een wettelijke regeling
ontbreekt en een belangrijk tekort heerst
aan leerkrachten en gebouwen. Mej. Glasz
bracht voorts hulde aan het bestuur van
de kweekschool, die nog steeds met finan
ciële moeilijkheden heeft te kampen.
Na de pauze, waarin de réunisten de
banden verstevigden, gaven de leerlin
gen in korte toneelstukjes flitsen van het
kweekschoolleven. Hierin werd o.m. her
innerd aan de aanbieding van een zilve
ren theeservies door de stad Antwerpen,
geschonken als dank voor de opleiding
van Belgische leerlingen.
Tenslotte verenigden de ongeveer 200
aanwezigen zich aan een gemeenschappe
lijke maaltijd.
de wens uitte dat „Ooncordia" de steun
mocht hebben van heel Christelijk Leiden.
Tevens vond in een pauze de installatie
plaats van d'e beschermheer, de heer P
J. van Hoeken, wie een oorkonde werd
aangeboden. De nieuwe beschermheer
antwoordde op sympathieke wijze en
hoopte dat ..Concordia" door intensief
studeren haar prestaties zal weten op te
voeren, zodat deze Christelijke vereniging
een sieraad zou worden voor Leiden en
omgeving.
Na de pauze, waarin verversingen wer
den rondgediend en het kamerorkest van
de heer Plu zich deed horen, voerde de
toneelgroep van wijk VIII, „Templum
Musacum", de klucht .Rempla?aaiten"
van Jac. Braun op. Onder regie van
Jacques Wijnbeek werden de verwikke
lingen rond prinses Alma vlot ten tonele
gebracht, zodat de talrijke aanwezigen
zich ongetwijfeld hebben geamuseerd.
Wanneer deze vereniging wat meer to
neelroutine opdoet, geloven we wel dat
ze een waardige plaats in da rij der
teurgezelschappen zal gaan
Burgemeester van Hazerswoude geïnstalleerd
Hartelijke ontvangst in de gemeente
Hedenmiddag heeft Hazerswoude zijn
nieuwe burgemeester op hartelijke wijze
ontvangen. Aan de grens van de gemeente
hadden zich tal van mensen verzameld
om de heer L. J. den ^Hollander met zijn
gezin te verwelkomen.
Na deze ontvangst, waarover wij
ons blad van morgen meer hopen
schrijveh, vond de insUJlatie plaats in het
gemeentehuis. De waarnemend burge
meester, vond de installatie plaats ir
gemeentehuis. De waarnemend burge
meester, de heer Van Dam. sprak hierbij
een rede uit. Aan de installatierede
de heer Den Hollander ontlenen wij het
volgende:
Op dit plechtige ogenblik zij het mij
vergund een enkel woord tot U te mo
gen richten.
Onwillekeurig gaan mijn gedachten bij
de aanvaarding van mijn ambt als bur
gemeester dezer gemeente terug naar de
tijd, toen ik mijn loopbaan in de ge
meente-administratie aanving en mij het
ambt van burgemeester tot levensideaal
stelde. Het was in een periode, waarin
het ambt van burgemeester met meer
regelmaat en onbewogenheid kon wor
den uitgeoefend. Thans echter beleven
wij met grote bezorgdheid onze dage
lijkse problemen. Worstelen wij niet me*,
onze naoorlogse moeilijkheden; de zor
gen van rijks- en gemeentefinanciën; het
weer op gang brengen van het zo ge
schokte economische leven; het nijipend
woninggebrek, dat nog steeds groter
dreigt te worden, met alle zorgen van
de distributie van de soms beschikbare
ruimte?
Voorheen waren onze gemeenten voor-
hamelijk autonome lichamen, thans ech
ter nemen, mede tengevolge van de na
tionale moeilijkheden, de staatsbemoei
ingen hand over hand toe.
Ons slechts bepalend tot de realiteit
zien wij dan ook, dat de burgemees*er
behalve zijn vele bemoeiingen als voor
zitter van de raad, lid en voorzitter van
het college van B. en W.. uitvoerder der
wetten, hulpofficier van justitie ei hand
haver der openbare orde en rust i n zijn
gemeente, bovendien als behartiger van
de gemeentebelangen, zowel bij de vele
rijksinstanties als in de vele vergade
ringen, die onderlinge contacten nodig
maken, een nieuwe en niet onbelangrijke
taak buiten zij"n gemeente erbij heeft
gekregen.
De burgemeesters zie ik als actief lei
dinggevende medeopbouwers van het
maatschappelijk leven mèt een drukke,
sterk-variërende dagtaak. De burgemees
ter braoh*. voorts dank aan verscheidene
hoge autoriteiten.
U, mijnheer de waarnemend burge
meester, zo vervolgde burg. Den Hollan
der, dank ik voor de vriendelijke ont
vangst, mij met mijn vrouw bij ons
eerste bezoek aan de gemeente bereid
Tevens dank voor de goede woorden, zo
juist tot mij gesproken. Ik weet met welk
een erns*. en toewijding gij de belangen
van deze gemeente hebt behartigd ge
durende de vacature van het burge
meestersambt.
Ik ben ervan overtuigd, dat het niet
Leidse tuchtrechter deelde rake klappen uit
Zaak voor drie maanden
gesloten
Vorige maal moest A. B. F. te Leiden
terecht staan, omdat hij een pan in plaats
van voor f 2.85 voor f 5 had verkocht.
Daar verd. toen beweerde, dat er een
verwisseling van pannen had plaats ge
vonden, werd de zaak aangehouden. Ver
scheidene getuigen werden echter ge
hoord. Mevr. M. J. verklaarde, dat zij
de pan inderdaad voor f 5 had gekocht.
Er was verder niemand in de winkel, zo
dat van enige verwisseling geen sprake
kan zijn. F. hield echter vol, dat hier
een verwisseling in het spel was.
De tuchtrechter merkte tijdens het ver
hoor op, dat F- voor hem geen onbekende
is. Reeds acht maal werd verd. voor
diverse overtredingen veroordeeld. Dit
maal was de boete zwaar: f 100. Hieraan
werd nog toegevoegd: sluiting van de
zaak voor de tijd van drie maanden, als
mede publicatie van het vonnis in de
dagbladen.
f 2000 boete.
"P. J. V. uit Oegstgeest had bleekwater
verkocht, dat niet aan de eisen voldeed.
De rechter vond het bleekwater waarde
loos en dus de prijs van 11 en 14 cent
veel te hoog. Ook deze verdachte was
meermalen veroordeeld. Een boete van
f 2000 vond de rechter zeer zeker op haar
Gevolgen van huurverhoging.
N. D. alhier moest voorkomen, omdat
hij de huur van een huis, waarvan hij
eigenaar is, had verhoogd van f 900 tot
f 1800. Nog later tot f 2450. De raadsman
moest het ten laste, gelegde toegeven.
de huurder woonde naar zijn
genoegen en maakte geen bezwaar tegen
de huurverhoging. Eerst toen er onenig- ken.
heid in het huis ontstond, was er een
klacht inzake te hoge huur ingediend
Spr. bepleitte clementie. Verd. werd een
boete van f 100 opgelegd.
Paardenbiefstuk '4e duur verkocht
J. B. en B. E., slagers te Leiden, had
den voor paardenbiefstuk te veel gere
kend. Zij gaven dit toe. maar daar door
het smokkelen naar België geen slacht-
paarden te bekomen zijn. hadden zij het
vlees zwart „moeten" kopen. De sla
gers kregen ieder f 125 boete met publi
catie van het vonnis in de dagbladen.
Oegstgeest
Burgerlyke Stand.
Geboren: Geertruidia A d v J J
Wassenaar en A de Mooy; Jacob W z v B
Slagter en G Schaart; Neeltje J d v A
Ravensbergen en W van Vliet; Albert W
z v K de Bent en M C v d Mey; Elizabeth
d v C H v Starkenburg en C Star:
Leonardus MTMzvHAGv Bellen en
E M Kieft; Johannes z v H Los en G Pet;
Wouter z v G Wolters en S M Schone-
veld. Ondertrouwd: W Zaalberg en L
Slootweg: P de Graaf en H W van Duyn;
C Trommel en A Netjes; A Dentz en C E
Noorduyn; F Ouwehamd en N M C
Rouselle. Getrouwd: J L J Maris en J
J v d Eykel; M v Duivearboden en J E
Geervliet: J v Tol en C G Franke; J P
Kabel en M S Hakkenberg Overleden-
J E Holthuis m 72 j; A H v Vuuren vr 82
j wed v J G Dirkse; S M Montagne vr 89
j wed v J Plu.
In Amsterdam zijn gearresteerd de
dienstbode van een notaris uit Rotterdam
haar verloofde. Zy waren bezig f 3500
de notaris met feestvieren op te ma-
gemakkelijk zal zyn de arbeid van
ambtsvoorganger, die zoveel in het
lang van de gemeente heeft wete.
bereiken, voort te zetten. Volkomen ben
ik mij bewust van de grote verantwoor
delijkheid, die het ambt van burgemees
ter dezer gemeente op mij legt. Ik ben
er dan ook zeker van dat, wanneer ik
my zou voornemen dit ambt in eigen
kracht te aanvaarden, het op een teleur
stelling zou uitlopen. Het is daarom myn
wens en bede. dat God mij daartoe de
nodige wijsheid en voorzichtigheid moge
schenken.
Voor een goed bestuur is de medewer
king van wethouders, raadsleden en se
cretaris onontbeerlijk. Met het personeel,
in dienst der gemeente, hoop ik aange
naam samen te werken.
Met strikte onpartijdigheid hoop ik de
belartgen van de ingezetenen te mógen
dienen en ik geef U daarbij de verzeke
ring, dat mijn ernstig streven om uit
sluitend de belangen der gemeente te
dienen en het goede ervoor te zoeken
steeds richtsnoer van mijn arbeid zal
Moge God-onze gemeenschappelijke ar
beid kronen met Zijn onmisbare zegen
en schenke Hij ons de wijsheid en de
kracht voor een goed bestuur, tot wel
zijn dezer gemeente.
Beschamend voorbeeld
Vanmorgen viel een hond in de Nieu
we Rijn. Daar het dier een mankement
aan een van zijn poten had, kon het niet
zwemmen. Ongeveerd 30 mensen ston
den aan de waterkant naar het hevig
spartelende tafereel te kijken. Onder
hen bevonden zich meerdere jeugdige
personen. Niemand durfde de sprong in
hert; water te wagen. Een 63-j. voorbij
ganger, de heer J. Meyers, wonende aan
de Nieuwe Rijn, gaf echter heit goede
voorbeeld en wist het dier te redden.
De ontmoeting Engeland—Nederland
voor de Davis-Cup ls vastgesteld op 10. 11
en 12 Juni te Edgbaston bij Birmingham.
Ds J. A. Rooseboom sprak in één
der zalen bij de Kooikapel
Over het werk der Zending op
Halmaheira
De Zendingscommissie uit de Kerke-
raad der Ned. Herv. Gemeente belegde
gisteravond in één der zalen by de Kooi
kapel een bijeenkomst, waarin ds J. A.
Roooseboom sprak ovër het onderwerp:
„Gemeente- en Kerfcvorming op Halma-
Spr. begon zyn interessante causerie
met te zeggen, dat ook in het Zendings
werk van vóór de oorlog steeds in het
oog is gevat, dat de zendeling slechts
een tijdelijke opdracht had. Voortdurend
kavapi op conferenties de instituering van
zelfstandige Kerken naar voren.
De zendeling had de opdracht het
Evangelie te verkondigen. Hij was de
aangewezen persoon om met de mensen
te spreken en contacten te leggen en te
onderhouden. Sinds 1898 arbeidt men op
Halmaheira echter met inheemse krach
ten. Na verloop van enige tijd moest de
zendeling, wiens werk in bepaalde om
standigheden zeer omvangrijk was, naar
helpers gaan uitzien. Zo kwamen er de
goeroes, die naast de zendeling kwamen
staan en door hem ook werden geïn
strueerd. Zij werden ten slotte de men
sen. die het werk deden.
Uitvoerig stond ds Rooseboom voorts
stil bij de eigenschappen van de Ge
meenten. In dit verband wees spr. op
de drang om deel te nemen aan het hei
lig Avondmaal, het standvastig blijven
in het lgeoof, ook tijdens de Japanse
bezetting, het streven naar zelfstandige
Kerken en de offervaardigheid. Op deze
duidelijke uiteenzetting volgde een goede
bespreking.
BIJZONDERHEDEN OVER
WINKELWEEK
Morgenavónd, 7.15 uur, zal de heer J.
C. J. Lambermont, lid van de jubileum-
nissie 1948, via de derde lijn van het
gemeentelijk radio-distributiedienst een
couserie houden, waarin hij een en ander
zal mededelen over de hier ter stede te
organiseren winkelweek en het omstreeks
die tijd te houden Lunapark.
„Hallo KW 170, hallo KW 170, hallo
KW 170. hallo ZeemeeuwMaar
Gerard H. Hoek had al verteld, dat er
veel storing in do lucht was en dat het
wel moeilijk zou vallen, de „jager" van
schipper Arie Guyt te pakken te krijgen.
Dit bleek inderdaad het geval te zijn,
gisteravond in het „actueel geluid" van
de N.CH.V. Misschien gaat het vanavond
om tien over half acht beter? In de af
gelopen nacht om half 2 zou men op
nieuw proberen, een verbindihg tot stand
te brengen, om vanavond in ieder geval
Iets tg kunnen mededelen.
Helemaal tegen viel het gisteravond
trouwens niet. De positie kwam welis
waar niet door (de heer Hoek had van
tevoren gemeld, dat de Katwijkse loggers
zich vermoedelijk reeds op de 57e en 58e
breedtegraad zouden bevinden), maar de
luisteraars konden in elk geval toch nog
een indruk in zich opnemen van de roes,
die er aan boord heerst om als eerste
binnen te komen. En de feestelijke aan
blik te IJmuiden had de bemanningen
blijkbaar flink op het gemoed gewerkt.
De heer Hoek besloot met enkele cijfers
van de haringvisserij en van de werk
zaamheden. die zich er om heen groe
peren.
De Zeemeeuw
De Zeemeeuw, de KW 170 van de fa.
Gebr. Parlevliet, is door de Kriegsmarine
danig toegetakeld geweest. De logger is
dan ook geheel gerestaureerd en mag
thans een jager van de goede soort wor
den genoemd. Op de scheepswerf „De
Biesbosch", te Dordrecht, is de logger 7
meter langer gemaakt, in Katwijk werd
hij verder afgebouwd. Hoewel het schip
als één der laatste uit Bremerhaven werd
teruggevoerd, heeft men het toch nog op
tijd klaar kunnen krijgen.
Zal de Zeemeeuw zich deze Ijver waar
dig tonen? Zeemeeuw, zet 'm op en loop
als eerste binnen, zodat Katwyk met de
eer ga^t strijken en de eerste „Hollandse
Nieuwe" eerste „Katwykse Nieuwe"
wordt Overtref de Scheveninger en de
Vlaardinger, ook al heeft de laatste een
sterkere motor.'
Willem Ruys"-modellen
uiterlijk Woensdag inleveren
De gefabriceerde modellen van de
„Willem Ruys" moeten thans aan ons
bureau, Hogewoerd 103, worden inge
leverd, en wel uiterlyk op Woensdag
26 Mei. Spoedig daarna zal de jury
dan beslissen over de prijzen, die in
ons, blad zullen worden bekend ge
maakt. DIRECTIE N.L.C.
Geen
plaats in de
door Hendrik Greven
vqj
XIU
Nee, nog lang met v
mevrouw Bradenburger af
De komende dagen w;
wachtMig aan beide zijden.
Mevrouw Bradenburger voerde een
intensieve actie ten behoeve van zich
zelf om nieuwe woongelegenheid te vin
den,maar zij kwam al gauw tot de ont
dekking, dat het. evenals enige maanden
geleden, toen zij ook zoekende was, een
onbegonnen werk bleek.
Op het huisvestingsbureau kon zij niet
rekenen. Zij had behoorlijk onderdak en
dat zij het met de buren niet vinden kon.
of de buren niet met haarhet was
e triest geval, maar men diende door de
zure appel heen te bijten, zeiden ze daar
Ze plaatste advertenties, mevrouw
Bradenburger. ze porde haar occulte en
normale relaties, ze stelde zelfs een cir
culaire op. waarin ze haar nood wereld
kundig maakte en ze stortte een bedrag
bij een woningbureau, dat haar in, i,*utl
daarvoor, adressen zou verschaffen' van
te huur zijnde kamers. Maar het werd
een trieste deceptie, want het kantoor
behoorde tot de slecht bekend staande
en de adressen waren of loos, of reeds
van nieuwe huurders voorzien.
Het ligt voor de hand. dat Evert ae
Lange, teruggekeerd van zijn kort ver
blijf buitenshuis, het gerucht, dat de zol
deretage ten dele vry zou komen, met
vreugde begroette. Van der Graag had
hem ingelicht omtrent de gebeurtenissen
tijdens zijn afwezigheid. De schrik voor
de, door de De Goverts in te stellen ver
volging, was. na de scène, die dat gezin
zélf veroorzaakt had in mevrouw Braden-
burger's domein, vervaagd en hij begon
zich met ijver te werpen op het bezorgen
van een nieuwe woonstede aan de psycho-
metriste.
Hy raadpleegde zijn oude relaties, rty
stookte zelfs enkele van zijn kennissen
op het Huisvestingsbureau op de hoogte
te brengen van leegstaande kamers in
met name genoemde woningen, niet gro
ter dan de zijne, maar vrij gebleven bij
woningvordering. Het enige gevolg was,
dat in die huizen èndere woningzoeken
den dan mevrouw Bradenburger kwamen
En Van der Graag, die zich om nog
belangrijker redenen gedwongen voelde
mevrouw Bradenburger een andere woon
gelegenheid te geven het welzijn van
zijn kind dreef hem daartoe ging er als
als een particulier detective op uit, om
woongelegenheid te zoeken, als het dan
zó niet te krijgen was Hij heeft nu een
maal speurzin De stille hoop daarbij was.
dat hy misschien zelf nog iets beters
zou vinden, dan hij bij Evert de Lange
had. Maar het was 41 teleurstelling, wat
z'n tochten hem opleverden. Teleurstel
ling en ergernis. Hij vond volksbuurten
met tot in de nok gevulde woningen.
Grote gezinnen, die rich met twee kleine
kamers en een keuken moesten behelpen,
waar men niet ventileren kon, waar het
naar mensen en <"asgr stonk; waar op
trappen voortdurend een koollucht hng,
waar toestanden heersten, die hem het
huis van Evert de Lange als een paradys
deden zien. Hij ontdekte, dat mevrouw
Bradenburger vele zusters en vele broe
ders had, evenals zij weggedrongen op
zolders en vlieringen, mder omstandig
heden, die nauwelijks wonen genoemd
konden worden. En verdriet? Hij sprak
met jonge vrouwen, inwonend bij ande
ren, die op geregelde* tijden van gas,
water en licht en permanent van de, in
het huis aanwezige, centrale verwarming
afgesloten werden. En pa Van der Graag
zag, onder al die vormen van samen
woning, het door mevrouw Bradenburger
gesignaleerde spook, de boze geest van
opstand en revolutie, machtige vormen
Te meer, waar hij ook kastelen ont
dekte, waarin één man. of één vrouw °en
rustig leven sleet, dubbele etages, die
voor de helft onbewoond en ongebruikt
stonden. Maar er was een officiële ver
klaring, dat het huis ten dele kantoor
was, en dat vrijwaarde het voor vorde
ring.
En hij zwierf door machtige flats, waar
in rykskantoren waren ondergebracht
waar prachtige vertrekken die flinke ge
zinnen juwelen van huiskamers zouden
opleveren, zo te hooi en te gras eens ge
bruikt werden als vergaderzaal. Waarin
geheel bruikbare badkamers geen andere
bestemming hadden dan die van opslag
plaats voor schrijfpapier, terwijl de keu
kens stel U voor de keukens, waarom
Bradenburger, Caroline de Govert en ma
Van der Graag vochten, er léég stonden.
Gruwelijke tegenstellingen, die de man
stil maakten De wereld scheen hem een
onbewoonbaar huis toe. Onbewoonbaar,
omdat de één er leefde in zalen en niet
wist hoe ze te gebruiken en een ander
tussen enge wanden, zonder kans, ze te
verruimen. Is er zó levenskans voor alle
mensen in dit huis? Is er plaats, plaats
in deze herb'. i die •"■-nmaal n
sloot voor Godzelf? Is het dan wonder,
dat de mensen zoeken en smeken om een
huis, om een dak boven hun hoofd, een
paar vierkante meter maar om er een
bed en een tafel neer te zetten? Meer
heeft een mens toch niet nodig!
Dit waren de gedachten van pa Van
der Graag als hij terugkeerde van z'n
vergeefse i a - om een ander aan m
woning te helpen.
En voor de familie de Govert. opge
lucht door het voorstel van de mevrouw
boven, het veld te ruimen voor, wat zij
wist, de "-<3amdheid van de eigen
kinderen, kreeg het geval een verzoe
ningsaspect. Cornelis de Govert rekende
het zich tot een plicht de vrouw en haar
dochter te helpen zoals hij zei! En hij
informeerde links en rechts. Maar met
het -verstrijken van de tijd en het tanen
van het schuldbesef, werd elke mislukte
poging een teleurstelling. En dat minder
om mevrouw "-adanburger, dan wel om
de kans, dat er misschien voor henzelf
een expansiemogelijkheid zou. komen
naar de zolder, waar de jongens^elk
kamer zouden kunnen krijgen!
Zo had ieder z'n eigen verwachtingen,
z'n zeer particuliere redenen, óm me
vrouw Tradenburger aan een nieuwe
woning te helpen,
En van de zomer draaide het jaar naar
de winter. En er waren iedere dag de
zelfde-ergernissen, dezelfde plag--Men,
dezelfde mensen, die Mevrouw Braden-
burger's trap beklommen, dezelfde zorg
bij ma Van der Graag, om Herman's lief
de en van pa om Herman's goede zeden
'F- tere®" was zorgzaam en ijverig in
hei naspeuren van woningadressen en het
bezoeken van hen, die aanvankelijk wel
verhuren wilden maar het tenslotte om
een of andere reden toch weer niet deden
Dat het er wel van gekomen is, was te
danken aan Herman en Annelie. Maar
hun historie is een hoofdstuk knart. Geen
fraai Hoofdstuk en het geeft pa Van der
Graag gelijk, dat de revolutiegeest de
mensen, groot en klein, aantast. Het is
belangrijk, omdat het het leven van al
die huisbewoners blijvend bepaalde.
XIV.
Herman en Annelie waren de enigen,
die plezier hadden in de vruchteloze po-
ringen van hun ouders, hen definitief te
scheiden. Ze plukten de dag, die twee.
Er ging geen morgen voorbij, dat ze niet
samen naar hun werk trokken en vrijwel
iedere avond kon men hen, samen fiet
send, huiswaarts zien gaan.
(Wordt vervolgd)
Wie er uitvoeren
Uitgevaren zyn de KW 14 (Anna Cor
nelia), 22 (Orion), 25 (Wilhelmina), 29
(Margaretha Maria), 32 (Sakina), (met
de wimpel!), 38 (Bertha), 49 (Elizabeth),
54 (Annie), 56 (Henk), 73 (Maria), 144
(Wilhelmina 5), 159 (Java). 170 Zee
meeuw) en voorts de 19, 42, 43, 44, 45,
50, 67, 79. 97, 130, 151, 161 en 167. Dan
nog de stoomlogger KW 23 (Robert Wil
liam) en de „stoomkoppel" KW 4 (Arend).
Verder voeren uit IJmuiden één Scheve
ninger en twee IJmuidenaren uit.
Aan boord van de „Zeemeeuw" bevin
den zich de N.C.R.V.-radioreporter Jan
sen en de schrij.ver Jaap Kolkman.
Zoeterwoude
Veel belovende jeugd
De Rijkspolitie heeft drie jeugdige dief
jes, de gebroeders N. uit Leiden, resp. 7,
9 en 12 jaar oud, aangehouden. Zij i
den betrapt op diefstal van geld en
ten nadele van een tuinder alhier, by
zij voor hun moeder groenten moesten
kópen. Ze zijn ter beschikking van
ouders gesteld.
Burgerlyke Stand.
Geboren: Hermanns C M z v G J Boere
en M v Tol; Frederik P J z v M Tijssen
en F M Heemskerk, Jacob z v J G Schel
lingerhout en A Matze; Rudolf H F M z
v P F J v Betten en J M J E Gruter
Overleden: K W v Noort, 58 j. Ge
trouwd: J A v Diemen 27 j en M C Tijs
sen 22 j; F A v Oss 41 j en A J Mooyman
26 jaar
LERAREN GAAN ACCOORD MET
SALARISACTIE.
Een buitengewone alg. vergadering van
de Vereniging van Leraren bij het M.O
gisteren te Utrecht gehouden, keurde met
76 tegen 11 stemmen het beleid van het
hoofdbestuur i. z. de gevoerde salarisactie
goed.
Leidse brandweer demo)
streerde te Den Haag
De Leidse brandweer heeft gisteren
demonstratie gegeven op de Natiot
Brandweertentoonstelling in Den H
waarheen men met motorspuit en n
riaalwagen was getrokken
De demonstratie werd begonnen
het uitvoeren van enkele „reddingen"
de opgestelde klimtoren.
Met haakladders en redlijnen werd
zien gegeven hoe dit geschied en tensk
kwam het redzeil er aan te pas Ook
het publiek waren enkele personen,
de
het
waagden Daarna was de motorspuit
de beurt, en met enkele stralen v
water gegeven. Tenslotte kwam
sohuimblus-demonstratie aan de orde,
werd de klimtoren in een „zeepsop-to
Het was een goed geslaagde midi
die werd opgeluisterd door het mua
corps der Amsterdamse brandweer.
Sport en Wedstrijden
Bondselftal won met 2
van Rotherham
Lenstra ontbrak op het appèl.
Voor een uitverkocht Spartastadion
er waren ca. 35.000 toeschouwers
gisteravond de wedstrijd Bondselfti
Rotherham gespeeld, die in een 21 o\
winning voor de onzen is geëindigd. 0
ploeg, die zonder Lenstra speelde
van (ADO) nam zijn plaats in p
onmiddellijk enthousiast aan en de
gelsen werden volkomen overromp
Reeds na 10 minuten gleed de eerste
laogs de Engelse doelman, toen Rooe
burg een van links komende voorzet
opgepikt en netjes in het hoekje di
neerde. De Engelsen schenen zich in
geheel niet aan het spel van de onzen
kunnen aanpassen en ruimden met n
en maoht. Alleen hun doelman verrict
prachtig werk. Een minuut vooi
wist v. d. Tuyn, die bijzonder goed
dreef was. een ver doorgescho
throughpass nog net op z'n schoen te la
gen. Wilkes zette zijn hoofd onder de
en het was 2-0.
Na rust gingen de Engelsen, die tot
toe een weinig professionele indruk h
den gemaakt, uit een ander vaatje t
pen. Zy spanden zich wat n
plaatsen en balcontrole werden beter
ze lieten dikwijls heel behoorlijk
zien. Tenminste tot dicht bij het d
want hun schieten was slecht. Het ei
tegenpunt ontstond toen Terlouw de
vlak voor het doel wegtrapte, maar te
de schoen van v. d. Engel, met het
volg, dat de bal hoog in het doel draal
Onze voorhoede heeft meermalen kt
samenspel laten zien, met v. d. Tuyn
beste vleugelspeler. Rijvers kon
niet goed op dreef komen. In de middi
linie weerden De Vroet en v.
zich goed. Van Bun was in de acht
hoede de beste man De keepers Lat
man en na de rust De Munck ht
ben niets voor elkaar onder gedaan.
De ploeg tegen Noorwegen voor 26
is nu als volgt samengesteld: Kraak;
Bun en Schijvenaar: Stoffelen, Terloi
en De Vroet: v. d. Tuyn. Rijvers, Roos»
burg, Wilkes en Lenstra Reserves: Lal
man, Albers. Temming en Schaap.
DUIVENSPORT
NED. BOND VAN ZATERDAG
VLIEGERS „HET OOSTEN"
De uitslag van de met 113 oude dui:
gehouden wedvlucht vanaf Vilvoo
luidt: Boekkooi, 181113; Cossee,
12; Ter Haar. 3—6—9—16: J P- Groei*
dijk, 4; v. Gennep 5; Breedijk, 71511
22; Houthof, 1021; Van Mameren,
B Singerldng, 18; Rooda, 19— Alting,
en Schreader. 23. De tijd van de'
aankomende duif was 3 u. 8 min.
sec. en van de laatstaankomende 3
I. een ellendige pijn en kon
Uw heelen dag vergallen.
Een "AKKERTJE verdrijft ze
binnen een kwartier geheeL
Concert Leids Stud. Zangkoor en
Leids Stud. Kamerorkest
Collegium Musicum
Een bekend hedendaags schrijver schijnt
onlangs gezegd te hebben, dat het bespe
len van een harmonica meer vormende
waarde heeft dan het luisteren naar, de
Matthaeus-Passion. Waarschijnlijk heeft
hij in deze paradoxale vorm uiting wil-
en geven aan de gedachte, hoe belangrijk
hij de practische muziekbeoefening acht.
En inderdaad, wanneer die muziekbeoefe
ning plaats vindt onder goede leiding en
zich richt op de uitvoering van goede
muziek, dan kan men de waarde er van
moeilijk te hoog aanslaan. Zowel Studen
tenkoor als -orkest hebben gisteravond
het bewijs geleverd, dat ze op de goede
weg zijn.
Het programma voor de pauze bevatte
uitsluitend werken van oudere datum,
het gedeelte er na bevatte de namen van
Debussy en A. Diepenbrock. Het Con
certo grosso van Corelli deed wat vreemd
aan tussen die laatste namen. Gaarne
hadden we' dit werk vervangen gezien
door een compositie van meer recente
datum.
Men kan natuurlijk by een dilletanten-
orkest niet de maatstaven aanleggen als
bij onze grote orkest. Maar er is met
animo gemusiceerd en dikwijls waren de
resultaten zeer verdienstelijk We rele
veren o.a. de Suite voor fluit en strijk
orkest van G. Th. Teleman. die een groot
succes werd, zowel voor het orkest als
voor de fluitist, die zijn lang niet ge
makkelijke partij met veel talent heeft
voorgedragen.
Het Zangkoor heeft zich doen horen in
een viertal werken, waarby in de uitvoe
ring een merkbare stijging viel te consta
teren. Het mooie „Christus is opgestan-
den" van Diepenbrock, werd zodoende
qua voordracht en klankschoonheid wel
het hoogtepunt van de avond.
In Henk Berghout had men een alles
zins bekwaam plaatsvervanger gevonden
voor de heer George Robert, die door
ziekte was verhinderd. Hij heeft koor en
Orkest uitstekend geleid.
Voor dit concert, dat gegeven werd
onder auspiciën van de stichting K. en O.,
was slechts matige belangstelling, maar
de aanwezigen hebben zich zeer erkente
lijk getoond voor het gebodene. P. B.
Sfeer in 't gezin?
De „Nieuwe Leidsche" er in!
De grote race
Haagse Comedie.
De grote race in Engeland is de Grai
National; deze races worden gehoudi
in de buurt van Liverpool. Een gehe
bezette schouwburg, met leden
kunstkring „Het Schouwspel", is getui
geweest van wat zich ten huize van
raid Coates te Chillington, eveneens
Liverpool, afspeelde op de avond van
een paar dagen na de Grand Nationi
Dit stuk, dat ook als hoorspel werd o
gevoerd, is geschreven door Dorothy
Campell Christie en vertaald door Ca
van Eyck. Voor een psychologisch dete
tivestuk vinden we het niet erg geslaag
De oplossing is wel erg gemakkelijk e
heeft met psychologie niets te make
Als detectivestuk vinden we het wat
rekt, vooral in het begin zit er we
vaart in en ook niet genoeg spannit
Onder regie van Paul Steenbergen,
zelf uitstekend de rol van Gerald Coat
speelde, gaf de Haagse Comedie
spel te zien. Henri Eerens was een pr
tige butler en Ida Wasserman wai
goedhartige Pinkie in eigen persoon,
décor van Willem Deering had béter
zorgd kunnen zyn; het was nogal g
koop. Na afloop was er een gul applai
MARKT- EN VEILINGBERICHTEN
LEIDEN, 19 Mei 1948. Groenteveiliï
Andijvie f 16.36, kroten f 6, bloemkool
A 19.57, I 17.49, II 5.31, III 5.22, komkon
mers I A 31, I 21—31, II 17.25; III 15—J
stek-komkommers 18—31, bospeen 10—
peulen 105120; peterselie 2.503J
postelein 818: prei I 48.56; II 47.50;
barber 8.508.60, radijs 2.404.90; selc
rie 3.20—5.50, sla I 3.50—8.60, II 3.50
4.80; stoofsla f 514, spinazie 818.
per bos 13, per kg. 4053; gék. krot»
58, aardbeien 1.403.80, perziken 15
40. snijbonen 2.403.10; aardappelen 30
70. waspeen 55, tomaten 1.501.60.
KATWIJK AAN ZEE. 20 Mei
Vamgstberichten uit volle zee: Kw 67,
k: 38. 8 k; 49, 7 k; 42, 10 k; 43. 11
44, 17 k; 167. 8 k; 151, 8 k; 170, 6 k;
28 k; 22, 12 k; 45, 17 k; 97. 17 k: 54. 50
56, 40 k; 159, 80 k; 161, 40 k.
KATWIJK AAN DEN RIJN. 19 Mei
Spinazie f 8.2511.63; prei I f 4848;
f 39—39; rabarber f 6.50—7.10; sla f 3.70
7; stoofsla f 1111; postelein f 18—!
a-Lles per 100 kg; radijs f 25.70; seldei
f 6.30—6.60; bosuien f 4—7; kervel f 0 50
1.40; bospeen f 4242, alles per 100 Ie
bloemkool I f 4848, alles per 100
