Bezoek aan de status quo-lijn
op Sumatra's Oostkust
[Herberg
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
ZATERDAG 15 MEI 1948
(Van onze hoofdredacteur)
Ergens aan de Asahan-rivier, 20 en 21 ApriL
We als journalist in kort bestek iets van Indië wil „doen" en daarbü in aanraking
komt met de militairen, moet zichielf niet sparen en bereid sjjn in weinige dagen
de grootste afstanden af te leggen. Hy zal het gevoel hebben, dat htf als een bal
van de ene hoek van het voetbalveld naar de andere wordt voortgezwiept. Het is
nog maar enkele dagen geleden, dat ik in de cantine van het dorpje Watampone,
diep in Celebes, met een glas „stroop" tussen een groepje soldaten zat, en nu vind
;zelf, nog min of meer beduusd, weer terug ergens aan de status quo-ltfn ln
i Zul-
Oost-Sumatra, 240 km ten Zuiden
Snelle vooruitgang naar
welvaart en rust
Deze „overplaatsing" van Celebes naa
dit punt in Sumatra is natuurlijk niet
„zojnaar" gegaan. Het is een afstand van
misschien 3000 km en in feite staat het
gelijk met een reis van de ene hoek van
Europa naar de andere. Het lijkt alleen
maar minder ver, ook al omdat men,
waar men ooik voet aan de grond krijgt,
voor telkens dezelfde en telkens weer
andere gezichten staat van gebruinde
Hollandse jongens. Zo is het, alsof men
in Holland overwipt van Zoetermeer
naar Zegwaard
Voor deze tocht van Makassar naar
Medan waren intussen weer vele vlieg
uren nodig, eerst van Makassar over
Soerabaja naar Batavia, en daarop weer
van Batavia, met tussenlandingen in Pa-
lembang en Padang, naar Medan.
Rijk aan indrukken is zulk een vlieg
tocht wel. al dreigt alles door de snel
heid en het gemak te vervlakken. Wat
die indrukken betreft denk ik nu alleen
maar aan de typische verschillen uit de
ludht tussen Java en Sumatra. Java met
zijn voortdurende afwisseling van sa-
wahs, boom groei en bergen, en Sumatra
met de donkergroene tinten van zyn on
metelijke oerwouden.
Zo uit de lucht lijkt Sumatra een
enorm veld met boerekool, rijp voor de
oogst, maar in werkelijkheid zijn het
bomen en nog eens bomen, millioenen
na millioenen, waar het vliegtuig in
eentonig gedreun overheen glijdt Nu en
dan slingert zich een rivier als een grijs
lint door deze vaalgroene oneindigheid.
„We treffen het", hoor ik een grappen
maker naast me zeggen, „want het is
juist boomplantdag op Sumatra". Inder
daad, het kan vreemd verdeeld zijn op
de wereld, en de Zeeuwen zouden er
jaloers op kunnen zyn
De bemanning van het vliegtuig geeft
een briefje door, dat hier beneden ons
het domein is van de olifanten, tijgers,
pythons en krokodillen en dat het dus
geen geschikt terrein is om te landen
We begrijpen het en hebben er ook geen
behoefte aan. Er had nog bij kunnen
staan, dat het tevehs het terrein is van
de republiek.
Komen we vender m Noordelijke rich
ting, dan rijst uit dit onmetelijke gebied
de ene berg na de andere omhoog De
natuur wordt schoner en rijker en schijnt
ziohzelf nog te willen overtreffen, wan
neer we het Toba-meer naderen, dat wij
straks in zijn volle breedte zullen pas-
Tropische avond en nacht.
Als we eindelijk in Medan
grond staan, hebben we weinig kans, tot
onszelf te komen, want daar staan de
onvermijdelijke jeeps al klaar
in snelle vaart te brengen naar i
Miniatuur-klassenstrijd
schooltijd. Vanaf e
ar de- vijver van
Scheveningse botjes, die rustig te d\
men ligt. Rondom de kinderlijke arj
loosheid, de vrede van bomen en bh
men; de zang van vogels, het dansen c
vlinders. De stad met haar strijd ligt
ver.Een mousseline meisje, in de e
hand i
glazen
t kroos
seltne m
jewonder
rikker
Ze willen mij m'n laatste visje af
nemen. twee hebben ze er al. ik had er
drie. Ze schoppen mijn potje om en wil
len m'n schepnetje gappen. Luid gesnik.
linen" en we hadden niks gedaan,
allemaal jalousie.
doet dat dan? vraag ik.
als i
Die daar bei
mtformatie naderen va-,
ietsjes; de jurkjes wa
•n een tikje harder, -li
r. Leeftijd zo tussen
n" grinniken en de „mout
Sst... probeer Ik te verzoet
u-aarom doen jullie zo vijandig?
Omdat wij geen schepnetjes e
dag? (Spottend j
hen").
- Wij doen nil
de Koningin hee)
niks te doen. altijd bediend
de hete dag maar lekker et
Wie vertelt je al die
de echoot en
i de „katoe-
i Oranje; wij
i fijn leven,
drinke..."
illen mee ln de l Mei-optocht; t
illcmaal rood en als de coi
comme, benne wij de baas., da'
Weet je wel - probeer ik
trbied
een beetje
xlstei
3eel kan ik jt
't Wordt stil
Hoor eens. zeg Ik tegen het meis
je met het visnetje gaan jullie nu
naar rustig naar huis. De anderen doen
:e niks, daar hebben ze teveel eergevoel
>oor. Die hebben evengoed een aardige
urk aan en voor 's Zondags nog een
noolere. Straks hebben we allemaal een
Hsnetje..
Met de visjes? vragen de „mous-
ellncn" in koor.
En is. wat U zei pan de Koningin.
Vraag dat maar eens aan je onder-
als die i
Algemene aftocht. De rust o
ver is weergekeerd, na dit
itukje klassenstrijd Historisci
mandopost van 3-3 R.I.. 180 km
delijke richting. Bij het starten
nog volop dag. Snel laten we de stad
achter ons en. komen langs de eerste
rubber- en olieondernemingen als even-
zovele aanwijzingen van het wonderlijk
snelle economische herstel van Sumatra's
Oostkust. Maar onderweg zien we de zon
al achter de horizon glijden, de avond
valt snel in het Oosten, en het is donker,
wanneer we bij de commandopost te Boe-
noet uit de jeep springen.
Na het avondeten blijk ik de keus te
hebben, hetzij om in een dorp vlak
buurt een staartje van de negarafeesten
bij te wonen, hetzij om, met majoor Van
Rossum uit Dordrecht, mee te rijden
naar diens post Goenoeng Melajoe, nog
een 60 km verder, aan de status quo-lijn.
De keuze is niet moeilijk, en wat later
raast de jeep door de tropische nacht.
Men moet niet denken, dat zo'n tropi
sche nacht door stilte wordt gekenmerkt.
Integendeel, het is een onafgebrken af
wisseling van geluiden en alsof een scha-
duwnatuur tot ontwaken komt. De jeep
vormt met zijn felle lampen in dit alles
een storend element, en onder het voort
snellen horen wij de apen krijsen, flad
deren de vogels verschrikt op en zien
wij wilde katten en dito zwijnen in
alarmtoestand over de weg rennen. Hel
moet geen zeldzaamheid zijn, zo ook eens
een tijger te zien „oversteken", maar voor
een journalist schijnt dit niet te zijn weg
gelegd. Voor de gemoedsrust
schien ook beterOndertussen houden
mijn begeleiders me met sterke jachtver
halen uit de slaap.
Het is één uur, wanneer we het doel
van deze nachtelijke tocht hebben be
reikt: een eenzame post aan de Asahan-
rivier, die hier de status quo-lijn vormt
tussen de door de Nederlanders
republikeinen bezette gebieden.
Ik kan er niets aan doen, maai
dat ik, moe als ik ben, in mijn klamboe-
bed ga kruipen, moet ik toch even n;
naar de rivier kijken, zoals zij daar
stil en snel door het woud en langs
de post voortglijdt. Het is een heldere
nacht, boven de bergen staat de maan, er
de andere oever is slechts enkele tien
tallen meters verwijderd. Enkele tiental
len meters, maar een andere wereld.
Praatje op de brug
Het is vroeg reveil in het soldaten-
kwartier, en zo heb ik, voordat de reis
weer wordt voortgezet, nog wat gelegen
heid, deze omgeving, waar we in de nacht
zijn aangekomen, op te nemen, even rond
te zien en met enkele jongens
sprekje aan te knopen. Er gaat op zulk
een post aan de demarcatielijn natuurlij,
verhoudingsgewijze nog al wat om, z
schijnen schendingen hier achterwege t
blijven.
Iets verder ligt over de rivier een ge
deeltelijk vernielde spoorbrug, die de
verbinding vormt met het republikeins
gebied, en als ik er in de vroege morgen
heen wandel, tref ik er soldaat Slimmen
uit Cats in Zeeland en soldaat Trip uit
Hekelingen, die aan de beurt zijn voor
de wacht en op het „grensverkeer" moe
ten letten. Er is hoe kan het anders?
nog wel wat van dit grensverkeer.
De republikeinen zijn er niet op uit
het te bevorderen. Zij weten, dat velen
uit hun gebied graag voorgoed „over de
brug" naar Nederlands gebied zouden
willen komen. De toestand op republi
keins gebied is zorgelijk. Er is voedsel-
nood, er is geen werk en de financiële
toestand is deplorabel. Geen wonder, dat
velen zouden willen uitwijken. Maar zij
staan onder druk en om op Nederlands
gebied te komen, heeft men pen republi
keinse „pas" nodig. i
Bevroren verhoudingen
Zo zitten dan op die eenzame post
onze jongens toezicht te houden op het
grensverkeer. Aan het andere einde van
de brug staan de republikeinse wachten.
Samen met majoor Van Rossum wandel
ik ook daarheen en we maken een praat
je. Er is geen vriendschappelijke, maar
ook geen vijandige verhouding tussen die
posten. De verhouding is er eerder een
van koel zakelijke aard. Het klinkt wel
licht niet tropisch genoeg, maar het is.
Lesvliegtuig door Nederlanders
over de Oceaan gebracht
Koen stukje van vliegkunst met kleine
Beechcraft
Drie Nederlanders, n.l. de directeur
van de Rijksluchtvaartschool, de heer J.
A. Bach, piloot-naarigator J. F. A. Jan
sen en marconist G. B. van Braak heb
ben voor het eerst een lesvliegtuig, een
kleine Beechcraft, van Amerika naar ons
land gevlogen. Voorheen belastte een
Canadese maatschappij zich met dit ver
voer, doch elke reis kostte ongeveer
5000 dollar en deze kosten konden voor
ons deviezenarme land bespaard worden,
door het toestel zelf te gaan halen. Vo
rige week Zaterdag werd gestart van
uit Kansas en na boven Schotland nog
even pech met een motor te hebben ge
had, zodat men een geslaagde
noodlanding moest maken, kwam het
toestel gistermiddag op Schiphol aan
Het is bestemd voor de Rijksluchtvaart-
DE BURGEMEESTERS-SALARISSEN.
Blijkens het rapport van de Commis
sie-de Quay, is aan minister Witteman
voorgesteld, de vaststelling van de be
zoldiging voor de burgemeesters van ge
meenten met 2000 of minder inwoners ir
handenu te leggen van de Colleges var
Gedeputeerde Staten, onder goedkeuring
van de Kroon. Voorts kent de door die
commissie ontworpen regeling aan Ged.
Staten de bevoegdheid toe, gemeenten in
een andere klasse te plaatsen dan waar
toe zij volgens haar inwonerstal behoren
Laatste petroleumlamp in Engelen
uitgeblazen
Op het bordes van het gemeentehuis
van Engelen (N.-B.) blies de commis
saris der Koningin, prof. J. de Quay,
gisteravond de laatste petroleumlamp uit,
nadat hij het electrische net had inge
schakeld. Met stallantaarns, lampions en
andere lichtbronnen hadden de inwoners
zich voor het gemeentehuis opgesteld, om
daardoor een feestelijk karakter te geven
aan het voor Brabant zo belangrijke feit,
dat de electrificatie van alle gemeenten
in deze provincie thans geheel is vol
tooid.
0PH
eerste vraag:
„Hoe denkt U, dat de
nieuwe Tweede Kamer zal
worden samengesteld?",
kwam een stroom van in
zendingen binnen-
Zij die aan deze proefver
kiezingen willen meedoen
en nog geen opgave hebben
ingezonden, kunnen dit nog
tot uiterlijk a.s. Dinsdag
doen. Vul onderstaande cou
pon nog- vanavond in, dan
is 'deze tijdig in ons bezit.
Dinsdagavond sluit de bus
onherroepelijk. Dan hopen
we U volgende week Zater
dag de uitslag mede te delen.
Het gaat er niet om, hoe
EN NU. HET WOORD AAN V!
Naar mijn inzicht van vandaag zal de samenstelling
van de nieuwe Tweede Kamer der Staten-Generaal
als volgt zijn:
K.VJ»
P. v d. A.
A R.
C.H
VVD
S.G.P.
Weiter?
Totaal 100 zetels
Naam:
Adres:
Beroep:
Volledig ingevuld inzenden vóór 18 Mei.
sen, maar hoe U die, op
grond van Uw waarnemin
gen door gesprekken op
werkplaats, kantoor, tram o.'
waar ook, door het beschou
wen van de met de verkie
zingen samenhangende fac
toren in binnen- en buiten
land, enz. op dit ogenblik
voor waarschijnlijk houdt.
De samenstelling van de
Tweede Kamer is thans:
K.V.P. 32; P. v. d. A. 29; A.
R. 13; Comm. 10; C.H-U. 8;
P. v. d. V. 6 en S.G.P. 2 ze
tels. Intussen is een nieuwe
partij-formatie tot stand ge
komen uit de samenwerking
tussen P. v. d. V. en de oude
V.D., n.l. V-V.D. (Oud-Stik
ker).
Ned. zeekapitein na negen jaar
weer in de thuishaven
Ondanks vele aanvallen verloor hij geen
enkel schip
Met de „Ternate" van de Kon. Rotter-
damsche Lloyd is gisteren in Rotterdam
gezagvoerder B. A. van Gelder, voor het
na 9 jaar, in het vaderland terug
gekeerd. De hele oorlog zwierf hy op
en daarna bracht hij Geallieerde
troepen naar huis terug.
Op verschillende schepen en met de
meest gevaarlijke ladingen, doorploegde
sinds 1939 de Oceanen, zonder ooit
schip te verliezen, hoewel hij zeer
veel aanvallen doorstond.
Bij de thuisreis nam de „Ternate" 2000
•n copra mee en 1600 ton nieuwe rub
ber. Twee eenden en vijf katten voor
de Diergaarde Blijdorp, alsmede een
bloeiende cocosnoot en andere gesahen-
voor de Sahiedamse school, die de
„Ternate" adopteerde, behoren mede tert
kapitein Van Gelder's bagage.
VACANTEE OP HET WATEH...
Als de 2
straks komt, dan kunnen
intens naar verlangen eens
'heerlijk uit te gaan. Eens los te zijn
de dagelijkse beslommeringen op kantoor
of in het huisgezin, niet omdat deze be
slommeringen ons steeds weer tot een
last zijn integendeel, maar omdat
zo graag eens willen genieten van
dingen, die veelal buiten het leven
alledag vallen. We willen de schoonheid
der natuur ondergaan. Ons onderdompe
len in een zee van licht en zon en ah
vrije mensen de frisse lucht inademen,
die ons nieuwe energie kan geven
de vervulling van onze taak. Een va
begeerlijkheden is een boottocht, als de
wind zo wild kan stoeien met onze haren
en we iin de schijnbare oneindigheid
wateroppervlakte de symbolische perspec
tieven van ons leven zien. Dan hebben
onze gedachten om een historische
term te gebruiken ..Lebensraum", dan
voelen we ons geen asphalt-mensen^eer,
maar levend in een wereld, waar nog
schoonheid en uitzicht is, zoals alleen de
natuur on6 die kan geven. Omdat de
tuur geen mensenwerk is. Onze kleding
alsof de situatie is „bevroren", kortom:
status quo.
Op deze wijze bezoek ik verschilllende
grensposten. Het zijn niet altijd bruggen,
de verbinding mogelijk maken.
Elders zijn het bootjes, die dan een pont-
dienst onderhouden. Maar overal op deze
posten en overal, wijd en zijd verspreid
Sumatra's Oostkust tref ik jongens
i als die soldaat Slimmen uit Cats en
die soldaat Trip uit Hekelingen, als Ver
loop uit Oud-Beijerland. als De Wit uit
Rotterdam, als Visser uit 's-Gravenhage,
Vissers uit Dinteloord, jongens van
3-3 R.I., van 4-2 R.I.. van 5-10 R.I., 5-11
R.I., 1-1 R L, die dit wijde gebied heb
ben bevrijd van druk en terreur en die
het thans verder beschermen. Zij waken
tegen republikeinse infiltratie, zij maken
het mogelijk dat de bevolking werk en
rust heeft, aan hen is het te danken dat
ondernemingen op gang komen en
de welvaart weerkeert.
Dit alles is de rijke en blijvende in
druk, als ik na een nacht en een mor-
aan de status quo-lijn weer in de
jeep klim om opnieuw langs tal van
kampementen over Pematang-Sian-
en Brastagi naar Medan terug te
keren. Als ik één ding betreur, dan is
het, dat ik van al dat prachtige werk
al die jongens in dit verre land,
eenvoud en trouw en zonder op
smuk gedaan, van hun leven van elke
van hun zorgen ook en hun ver
langens, niet meer kan laten zien dan
,close-up". een snelle en korte flits.
Want zij verdienen meer
moet den o
e stemming
i dat moment
weergeven, of beter, in overeenstemming
hiermede zijn. Het kan niet alleen
de vacantiegangers, maar ook vooi
emigranten en de vrouwen, die naar Indië
gaan, zijn nut hebben een afbeelding
geven van kleding, die op de boot ged'
gen kaïn worden. Een mantelpakje, zoals
het meisje op de foto draagt, is in elk
opzicht practisch en geeft, als het ge
maakt is van een lichte en fleurig geruite
stof, een zeer zomers effect. Een grote
ruit is trouwens weer zeer in trek. Zoals
u ziet is gebroken met het smoking
model, dat in feite trouwens weinig vrou
welijk staat. De hoge revers en de lichte
insnijding geven het jasje een zeer char
mant effect en de wijde, lange rok valt in
verschillende plooien Is het erg warm,
dan verdwijnt het jasje en toont u een
keurige, hooggesloten witte blouse. Van
zelfsprekend is dit idee voornamelijk voor
de jeugdigen onder ons. die daarbij te
vens niet al te zwaar gebouwd moeten
zijn. Misschien brengt het Marshall-plan
ons binnenkort ook wel textiel-zonder-
bon Dan ligt de aanschaf
3.
costuum weer binnen ieders be rei
DE MASSA-TERECHTSTELLINGEN
IN GRIEKENLAND.
Van de 1767 ter dood veroordeelde
Grieken waren er op 12 Mei 1320 terecht
gesteld, aldus een officiëel bericht uit
Athene. Dit waren uitsluitend
militaire rechtbanken.
Wanneer de klokke roept ter Kerke
le Pinksterdag
LEIDEN: Ned. Herv. Kerk. Pieters
kerk, 10 u. ds Swijnenburg; 7 u ds Bijls-
ma, A'dam; Hoogl. Kerk, 8.30 u. ds Vos-
sers; 10.30 uur ds de Wit (mm.v. kerk
koor); 7 uur ds Wiersma. Delft (jeugd
dienst); Oosterkerk, 10 u. ds Kelder Jr..
Marekerk. 10 u. ds Van Achterberg; 5 u.
ds v. Apeldoorn (H.D.); Kooikapel, 10 u.
ds Van Apeldoorn; Morsweglokaal, 10 u
ds Vossers; Jeugdkerk (Chr. school
Noordeinde), 10 u. dhr de Jonge; Acad.
Ziekenhuis, 10.30 u. ds Maaskant; Geref.
Minnehuis, Do. 7 u. dhr de Groot; Geref.
Kerk, Zuiderkerk, 10 uur dr Westerink
(openb. belijdenis); 5 uur ds. Dronkert;
Herengracht. 10 uur ds Toornvliet; 5
ds Plomp; Oude Vest. 10 uur ds Pl<
4.30 uur ds Toornvliet; Morsweg, 10
ds Dronkert; 5 uur dr Westerink; Chr.
Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds Jansen; Geref.
Gem., 10 en 5 uur leesdienst; Eglise Wal-
lonne, 10.30 uur ds Blommaert; Evang.
Luth. Gem., 1030 uur ds Makkink; Rem
Gem., 10.30 uur ds Poortman; Doopsgez.
Gem., 10.30 uur ds Snaayer; Ver.
Vrijz. Herv., 10.30 uur ds v. d. Heyden;
W. de Zwijgerkerk, 10.30 u. dr Boersema;
Evang. Chr. Gemeenschap, 10 en 5 u. de
heren Van der Horst en Verdam; Stads
evangelisatie „Jeruël", 10 u. dhr Kranen
burg; 5.30 u. dhr Smit; Oud-Kath. Kerk,
10 uur Hoogmis.
Gereform. Kerk, art. 31, 10 en 5
ds Keizer
Leger des Heils: Zaterdag 7 urn-
stond, 8 uur openluchtsamenkomst; Zon
dag 10 u. heiligingsdienst, 2.45 u. open
luchtsamenkomst (evenals de eerstge
noemde op de Steenstraat), 6.45 u. idem
(Gangetje), 7.3d u. openbare samenkomst,
Maandag 10 uur heiligingsdienst, 3 uur
openlucht-samenkomst. Katwijk aan Zee,
7.30 uur openbare samenkomst.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv
Kerk. Julianastr., 9 u. ds Stehouwer; 10.30
uur ds Kamma. Leiden; 6.30 u. ds Veld
kamp (jeugddienst); Hulpkerk Gouw-
sluis, 10 u. ds Lambour; „Jonathan", 6.30
uur ds Lambour; Oudsh.weg, 9.30 uur
ds Ottevanger. Leiden; 7 u. ds Westmijse,
R dam; Hooftstr., 6.30 u. ds Ottevanger,
Leiden; Martha-Stichting, 10.30 uur ds
Meyer; Geref. Kerk, Zuiderkerk. 10 uur
ds Muldef; 6.30 uur prof. dr Brillenburg
Wurth, Kampen; Noorderkerk, 10 u. prof.
dr Brillenburg Wurth; 6.30 u. ds Muldt
Geref. Kerk, Hooftstr., 10 en 6.30 uu-
ds Leenhouts, Enschedé; Geref. Kerk,
art. 31, 10 uur preeklezen; 3 uur ds Van
der Jagit, Voorschoten; Chr. Geref. Kerk,
10 en 6 uur ds Baay; Oud-Geref. Gem.
9.30 en 4 uur leesdienst.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Kerk, 9.31
uur ds Lefeber. Alphen; 6 uur ds Ste
houwer, Alphen; Geref. Gem., 9.30 er
leesdienst.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Kerk. 9
en 10.30 u. ds Van der Kraan, Den Haag;
6.30 u. ds Honnef, Leiderdorp; Gereform.
Kerk, 10 en 6.30 uur ds Oussoren.
HILLEGOM: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
ds Eerhard; 7 uur ds Maas, Bennebroek
(jeugddienst); Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Krabbe.
Geref. Kerk. art. 31, 9 en 7 uur ds Ver
leur.
HOOGMADE: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
ds Hijmans.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Kerk, 9.30 u. ds Visser, Oegstgeest;
5.30 u. ds Van Harten, Delft; Geref. Kerk,
9.30 en 5 uur ds De Valk; Geref. Kerk
(art. 31), 10.30 u. ds De Vries, Den Haag;
5.15 uur ds Boersema.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Kerk, Nieuwe Kerk, 10 u. ds v. Ieperen;
5 u. ds Jellema; 7 u. ds Pras; Oude Kerk,
10 u. ds Jellema; 5 u. ds Van der Krift
(Doopsbed.); Kapel, 10 u. ds v. d. Krift;
Geref. Kerk, 10 uur ds van Boeyen; 5 uur
Geen
plaats in de
door Hendrik Greven
25
,Wat ik U nog vragen wilde", hoorde
Gabriel, die voorzichtig onder z'n
dijnen vandaan kroop, z'n schoolvriend
vragen, „ziet U nu werkelijk een oude
als U zo in trance bent, of is
iets schimmigs en onbepaalds, dat
bijv. net zo goed een staande schemer
lamp als een geest zou kunnen zijn".
Stommeling, bedacht Gabriël, als je zc
praat kun je alles verraden. Maar z'n zorg
overbodig, want mevrouw Braden-
burger bleek bereid serieus op Gerrits
vragen in te gaan. „Ik vind het erg v
standig, dat U dit vraagt", begon
„Elk medium krijgt, als het in trance
boodschappen van de overzijde. Soms
direct door zenuwtrillingen of intuïtie,
ook direct, doordat zich voor haar
geestelijk oog gestalten manifesteren van
personen, die eens, in de omgeving waar-
werkt, geleefd hebben. Het laatste
overkomt mij dikwijls, als ik in een on
rustig huis, zoals dit is, werk. Hier wroe
ten allerlei krachten en hartstochten en
die maken de slechte geesten actief
nd het maar griezelig", zei Ger-
rit. „Stel U voor, dat ze zich niet beper
ken tot het leggen van een geesteshand
op Uw schouder, maar dat ze patent ne-
ien op het zwaaien van een eind hout en
te lijf gaan! Ja. je kunt toch maar
„Zelfs dat is gebeurd", klonk de vrou-
overtuigd en geruststellend,
natuurlijk alleen in die gevallen,
dat de geest sterk geïrriteerd werd."
„Geen vak voor mij", was Gerrlts be
scheid En hij opende de deur.
schrikkreet trilde door het huis.
Francis en Jurgen, die erop gewacht had
den, verstijfden ervan Het echtpaar de
Govert liet van schrik de kranten vallen,
waarin het verdiept was. pa Van der
Graag stiet z'n theekopje om
kermde: „Wat nu weer!"
Het is dus begrijpelijk dat
Bradenburger ën Gerrit Brimsbraam
het hardst gilden, toen ze daar dat
schrikkelijk monster voor de zolderdeur
zagen staan: een verwrongen boosaardig,
verwilderd gelaat, melk-wit met rode
strepen, waarin een scheve muil grijnsd-
terwijl een. lang niet denkbeeldige of
sterk geestelijk uitziende lat. als oe
schroef van een hélicoptère boven net
hoofd van de geest wiekte
Gerrit zag mevrouw Bradenburgers'
beschrijving leven en zij op haar beurt,
zag I aar gedachten-beeld zo tastbaar voor
zich. dat de schrik als een vlam door haar
heen sloeg. En ze zou misschien op haar
eigen vloer terechtgekomen zijn, als de
geest op dat ogenblik niet was beginnen
te spreken. Een zin. die mevrouw Braden,
burger bekend voorkwam: ..Wie brengt
er vreemd volk in dit huis?" vroeg
geest somber
En meteen was mevrouw Bradenbur-
ger klaar wakker.
..Ha, riep ze. terwijl ze met een forse
stomp Gerrit Grimsbraam op zy stiet
en op de geest afschoot ha. waait de
wind uit die hoek"
De geest had op alles gerekend,
niet op een directe frontaanval. Hij zag
Gerrit wankelen en de meteoor Braden-
burger op zich afschieten en hij bedacht,
dat hij tegen het woedende vrouwmens
nooit opgewassen zou zijn Daarom maak
te de geest heel snel een terugtrekkende
beweging naar het trapgat Maar omdat
mevrouw Bradenburger hem vlak op ie
hielen zat en krijste: „Ik zal je krygen
tudg!" boorde het stil-geschrokken huis ae
davering van twee lichamen, die de zol
dertrap afbonkten en vrijwel gelijktijdig
op de overloop eerste étage terechtkwa-
i. Daar zagen de. uit alle kamers toe
schietende, tot bezinning gekomen huis-
enoten de kluwen \»an Bradenburgse
vlesigheid en Gabriël de Goverts wanho-
onder het maar door wie
ken van die lat, die au evenwel aller
minst in de lucht, maar wel op Evert ae
Lange's huisjasje neer-maaide En daarin
zat. zoals we weten, nog immer Gabriël
de Goverts allerminst vergeestelijkt lijf!
Gerrit Grimsbraam, van de schrik beko.
men, was het, die de om wraak tierende
mevrouw Bradenburger van haar slacnt-
offër trok Cornelis de Govert fleurde
zijn. door tranen, schmink en rouge
doorgelopen zoon. die hij amper als zoda
nig herkende, in tegenovergestelde rich
ting
En die twee scheidsrechters hadden a«
grootste moeite, een blijvende scheiding
tussen de twee partijen te bestendigen.
De meeste tegenstand ondervond Gerrit
Grimsbraam van mevrouw Bradenburger,
die onder het uiten van krachtige ter
men de ondergang zwoer van „die schob
bejakken, die m'n leven vergallen" Het
was de vader van de 'mislukte geest, die
een voorlopig eind aan de slag maakte,
door. met een wèl aankomende schop
onder z'n broek, Gabriël in de huiskamer
deponeren, waar Caroline haar zoon
opving en in behandeling nam
Voor Cornells de Govert brak toen t.et
moeilijkste moment aan. want hij moest
de razende mevrouw Bradenburger tot
rede brengen. En haar toorn, die nu niet
tegen de zoon kon razen, richtte
zich op de vader, die een hele serie op
merkingen over z'n opvoedingsfouten 'o
ontvangst te nemen had, ten aanhore van
'n eigen kinderen verschrikt wegge
drongen in een hoek de Van ier
Graags en de totaal onbekende meneer.
hem Gerrit in feite de aan
stichter en ontwerper van het hele plan
t was een pijnlijke situatie te
de beledigde vrouw groot ge
lijk had Maar Cornelis had geen kans
'n schuldbelijdenis uit te spreken Wan
eer hy begon „Mevrouw, u hebt vol
komen gelijk, het is een schandaal en
ik zal hem bestraffen", dan Laaide aet
vuur by Annelie's moeder weer op. hoger,
feller, hartstochtelijker met betuigingen
•gemeen" „broodroof", „dat is do
jeugd van tegenwoordig" en „dat ver
beeldt zich heel wat meer te zyn dan wij".
Gerrit Grimsbraam maakte van de ver
warring en de herrie gebruik er van
door te gaan en de heer van der Graag,
die dat opmerkte, achtte het toen zijn
taak eventuele aanvallen van de psycho-
metriste op de verwonderlijk kalme d'
Govert te verhinderen
Ma van der Graag, inmiddels zag de
situatie het best. toen zij vaststelde, dat
do vrouw niet maar vreselijk boos.
vooral diep geschokt was. Haar moeder
lijk gevoel won he^ van vooroordelen
principes en. terwijl zij Cornelis de Go
vert beduidde, dat zij het varkentje wel
zou wassen loodste zij de snikkende
vrouw Bradenburger haar eigen huis-
De avond van die dag, die met eer
zwarte streep in de voortuin was begon
nen en bijna met een rode vlek eindigde
„ik had hem dood kunnen
snikte mevrouw Bradenburger tegen' de
van der Graag's deelde Evert
Lange's, voorheen zo rustig huis. in u
groepen Eerst die van de Goverts. waar
de vader strenge decreten uitvaardigde
tegen z'n zoons, die niet schenen te oe-
seffen hoe moeilijk ze de positie van hen
allemaal m dit huis maakten, terwijl ij
toch oud en wys genoeg waren om te
begrijpen, dat deze scene hèm, vader
Cornelis de Govert elk recht van verweer
ook^en tegen wie ook in dit
huis, volledig ontnam.
En dan de troostende, ,,'t-is-toch-zo-erg
iet" en „trek-het-u-niet-zo-aan" rede
nerende fractie van der Graags, die aan
Bradenburger een zware taak
hadden Want Annelie's moeder kon zich
met voorstellen, dat hun betuigingen op
recht gemeend waren Ze stonden im-
aan de kant van hen, die het op
haar verdwijning uit dit huis gemunt
hadden?
Mevrouw van der Graag zuchtte eens.
Ze keek haar man <aa en ze veegde een
traan weg. die de emoties uil haar ogen
persten.
ds Pijlman; Geref. Kerk (art. 31), 10 uur
ds Boersema; 5 u. ds de Vries, Den Haag;
Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds v. d. Bijl;
Geref. Gem. (Remisestr.), 10 en 5 u. ds
van Neerbos
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Kerk, 10 uur ds Van Binsbergen;
7 uur ds Swijnenburg; Geref. Kerk. 10 u.
ds Hoekstra; 6.30 uur ds Kuiper, beiden
Sassenheim.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Kerk, 10 u.
ds Honnef; 6.30 u. dhr de Groot, Leiden;
Geref. Kerk, 9, 10.45 en 6.30 uur ds Van
Rhijn.
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Kerk, 10 en
7 uur ds Van Veenen; Geref. Kerk, 9.30
en 2.30 uur ds Moens.
LISSE: Ned. Herv. Kerk, 10 u. ds Had-
ders; 5 u. ds mr Alma; Geref. Kerk, 10 u.
dr Ruys Jr.; 4 u. ds van der Zee, Nieuw-
Vennep; Geref. Kerk, art. 31, 10.30 en
4.30 uur ds Verleur; Chr. Geref. Kerk,
10 uur leesdienst; 3.30 uur ds Visser, Sas
senheim; Geref. Gem., 10 en 4 u. dhr Van
Dijke, R'dam; Oud-Geref. Gem., 9.30 en
3 uur leesdienst; Ned. Prot. Bond, geen
NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Spaling.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Meuzelaar; Geref. Kerk.
10 en 5 uur ds Von Meyenfeldt.
NOORDWIJIC AAN ZEE: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Cupedo; 5 u. ds Vossers,
Leiden; Geref. Kerk. 10 uur ds Bouma;
5 uur dr Verkuyl.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Kerk,
Groene Kerkje, 10.15 uur dr Dankbaar;
Pauluskerk, 10 uur ds Callenbach; 5 uur
ds van der Los (jeugddienst); Hoge Mors
(school). 10.30 uur ds Bakker, Hillegers-
berg; Geref. Kerk, 10 uur ds Brussaard;
5 uur ds Eringa; Mors-Rijndijk, 9 en 5 u.
ds Arntzen.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned.
Herv. Kerk, 10 u. dr Jansen, Oegstgeest;
Geref. Kerk, 9.30 en 2.30 u. ds v. d. Bos.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Kerk, Grote
kerk, 10 uur ds Bonting; 5 uur ds Burgy;
Kleine kerk, 10 uur ds Burgy, 5 uur ds
Bonting; Geref. Kerk, Rapenburg, 10 uur
ds Van der Liipde; 6 uur ds Post; Voorh.
weg, 10 uur ds Post; 6 u. ds v. d. Linde;
Geref. Kerk art. 31, 10 uur en 5.30 uur
ds de Wal; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Brandsma,
SASSENHEIM. Ned. Herv. kerk 10 u.
ds Krijkamp; 5 u. ds Mackaay, Haarlem
(jeugddienst); Geref. kerk 9 30 u. ds Kui
per; 5 u. ds Hoekstra; Chr. Geref. kerk
10 en 5 u. ds Visser; Ned. Prot. Bond
10.30 u. prof. Casimir. Voorburg.
VALKENBURG: Ned. Herv. Kerk, 10
en 6.30 uur ds Baas; Geref. Kerk. 10.30
en 5 uur ds Hainjé.
VALKENBURG: Geref. Kerk. art. 31,
8.45 uur ds Boersema; 3 uur ds de Vries.
VOORHOUT: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
dr Van Leeuwen, Leiden.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Kerk,
Dorp. 10.15 uur ds Fortgens; 5 u. ds Kuil-,
man. Leiden; Rijndijk, 10 uur ds Pras,
Katwyk aan Zee; Geref. Kerk, 10 en 5 u.
ds Houtzagers.
Gereform. Kerk, art. 31, 10 en 3.30 uur
ds Van der Jagt.
WARMOND: Ned. Herv. Kerk, 10 en
7 uur ds Zandee.
WASSENAAR: Ned. Herv. Kerk,
Dorpskerk, 9 en 10.45 uur dr Honders
(koorzang); 5 u. ds Moolenaar, Scheve-
ningen; Kievitskerk, 10 uur ds Ten Kate
(koorzang); Geref. Kerk, Zijllaan, 10 uur
ds Feringa; 5t uur ds Van Duinen. Wasse-
naar-Z.; Bloèmcamplaan, 10.05 u. ds Van
Duinen; 5.05 uur ds Feringa; Geref. Kerk,
art. 31, 8.30 uur ds Visser, Scheveningen;
3 uur ds Koopman, Den Haag-O.; Ned.
Prot. Bond, 10.30 uur ds Van der Zijp;
Rem. Gem., 10.30 u. ds Heering (H.D.).
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Kerk, 9.30
uur ds Hugenholtz; 6.30 uur ds Severijn;
Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 uur ds Van der
Meulen.
2e Pinksterdag
LEIDEN: Ned. Herv. Kerk, Hooglandse
Kerk, 8.30 u. dr Van Wijngaarden; Mare
kerk, 10 u. ds Ottevanger; Geref. Kerk,
Zuiderkerk, 10 uur di Maaskant en Dron
kert (zangdienst); Ohr. Geref. Kerk, 10
u. ds Jansen; Geref. Gem., 10 u. dhr Van
Dijke; Evang. Luth. Gem., 10.30 uur d:
Smit Duyzentkunst; Evang. Chr. Gemeen
schap. 10 uur de heren Van der Horst er
Verdam; Stads-evangelisatie .Jeruël", 10
dhr Mojet; Di. 7.30 u. dhr Lucardie;
8 uur bidstond; Oud-Katfa. Kerk, 9 u.
H. Mis.
ALPHEN AAN DE NRIJN: Ned. Herv.
Kerk, Julianastraat, 10 uur ds Lefeber;
Oudsh.weg, 9.30 uur ds Hulst, Gouda;
Geref. Kerk, Noorderkerk, 10 uur ds Van
der Meulen, Woubrugge.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Kerk,
ir ds Kleine, Rotterdam; Geref. Gem.,
30 uur leesdienst.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Kerk, 10
ir ds Van Achterberg, Leiden; Geref.
Kerk, 10 uur dr Westerink, Leiden.
HILLEGOM: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
ds Knottnerus; Gereform. Kerk, 10 uur
ds Bouma, Noordwijk aan Zee.
HOOGMADE: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
ds Hijmans.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Kerk, 9 30 uur ds v. d. Krift, Kat
wijk aan Zee; Geref. Kerk, 9.30 u. ds de
Valk; Geref. Kerk (art. 31), 10.30 uur ds
Boersema.
De sprekende Pinksterkerk!
en begonnen te spreken )Q
Handel. 24b
Als de Heilige Geest is uitgestort op deE
Gemeente van Christus, is Zyn allereer- te®
ste werking: die Gemeente aandrijven tc
spreken. Als allen vervuld worden metfe v'
de Heilige Geest, ziet ge hen niet dade-* 0
lijk op de knieën vallen in stille
biddende dank. maar is het allereerste)11
directe gevolg, dat ze gaan getuigen. D«d
Pinksterdag maakt van de discipelen
Christus sprekers, stuwt de Kerk deb
wereld in om te getuigen van het hei]d i
in Christus. Vóór alles laat de in haar :ier
uitgestorte Geest de Gemeente gevoelen en
de geweldige ernst der Zendingsroeping, w
En daarom drijft Hij haar niet allereerst d
tot de stille rust der zelfinkeer, maar totpbo
de onstuimige vaart der Zendingstaak.
Zij werden allen vervuld met de Hei-
lige Geest en begonnen te spreken;
daarmee ligt principiëel en voor alltjdeE
eeuwen vast: De Kerk van Jezus Chris-tc
tus is een sprekende Kerk, Zendingskerk
móet spreken, moet er met het Woordje
Dat discipelen van Christus spreken, ii dei
niet uit henzelf, is een wonder, het wi
der van de Heilige Geest. Hoe toch
dat handjevol mensen van de Pinkster- t
dag het uit zichzelf ooit bestaan hebben,
om als vissers voor een grotestadspubliek,^
als provincialen voor cosmopolieten,
een internationale volksgemeenschap oj
te treden? Waar zouden ze uit zichzelf de sje
moed vandaan hebben gehaald om
machtiger taal voort te gaan met getui- j
gen, toen er de draak mee gestoken en sn
alles kleinerend bekeken werd' Het
alles het geweld van de Heilige Geest j
Die hen aandrijft.
Zending en Evangelisatie zijn nogLr
steeds het wonder van de Heilige Geest ,ti
Immers, wij zijn nog steeds maar kleine a
Gemeenten in de grote, brede wereld.
Voor verreweg het grootste deel zijn dejjj,
leden der Kerk maar eenvoudige r
sen Waar halen ze dan de moed
daan om als een paar Zendingsarbeiders |,i0l
temidden van millioenen te staan en
tegen de trots van de Islam en de hard-
heid van het heidendom te getuigen?
Waarom kan de Kerk het niet laten het n
Evangelie in stad en land uit te dragen,^
niettegenstaande hier in het Westen 1
in brede kring grof of fijntjes tegenin
wordt gespot, of de boodschap der Kerk
met een medelijdend schouderophalen j.
wordt voorbijgegaan? Het is enkel
alleen door de Heilige Geest, Dje o
de Kerk is uitgestort.
Onder ons worden Zending en Evange-j^
lisatie nog maar al te vaak gezien
iets, dat. ja natuurlijk goed is en ook wel g
te prijzen, maar niet als één der eerste^;
levensfuncties der Kerk Dan wordt
een. die zich aan deze taak geeft, gezegd:
nu ja. die voelt daar nu eenmaal s
voor. Men vindt dan hen. die ijveren
voor Zending en Evangelisatie, heel bij
zondere mensen, zonder te zien. dat leden
der Pinksterkerk, die daarmee nu ni>
zó bezig zijn, vreemde gelovigen zijn. I
Heilige Geest, die is uitgestort op heel c
Gemeente, wil niet enige zendingsvrien
den hier en daar, Hij wil een Zendings-pc
gemeente. Hij maakte de Kerk tol
sprekende Kerk.
Alleen. Hij liet de discipelen op de j£
Pinksterdag niet spreken van eigen werk
en eigen grootheid, maar van de grote
werken Gods. Zo zullen wij ook altijd e
weer in de wereld hebben te vertellen
alleen de grote werken Gods. Maar dan a(
ook zal de Kerk. hoe klein en zwak ook,
staande tegenover de millioenen van het
Heidendom en de millioenen, die in de
Westerse wereld volledig opgaan ir
dingen van dit leven, machtig zijn. Dón
zal ze nooit verlegen staan, nooit e
tekort aan woorden hebben, nooit op e
terrein komen, waar ze niet een bood-
schap heeft en niet het beslissende woord,fu
nooit een tijd kunnen meemaken, w
haar spreken wereldvreemd is en
meer op de situatie klopt.
Indien de Kerk des Heren maar spreekt hi
de grote werken Gods. heeft ze iets te
zeggen in de vragen van het Oosten
in onze na-oorlogse wereld met al haar jj
bewegingen, iets te zeggen op sociaal t
staatkundig terrein, over de verhoudin-j^
gen in het gezinsleven en over de
houding der volkeren, over ólle verhou
dingen.
Als de Kerk maar niet spreekt va
eigen bedenkingen en eigen meningen e
eigen vondsten en eigen werk en eigenF1
grootheid, altijd weer en uitsluitendn
spreekt de grote werken Gods. dan hoeft 'nl
ze nergens te zwijgen. Dan kan ze 1
wijde mensenwereld tegentreden. ni
bang en niet aarzelend, maar moedig
onverschrokken. Dan is de Kerk niet een
onbeholpene. schuwe, de moeilijke le- bi
vens- en wereldvragen ontvluchtende,
maai een bezielde, getuigende. dappere[e
schare.
Gaat heen in de hele wereld, ga
ln elke kring, in elke levensverhouding,
overal sprekende de grote werken Gods, ir
doet Zijne glorierijke daan
alom de volkeren verstaan,
en spreekt met aandacht en ontzag
van Zijne wond'ren, dag aan dag.
Leiden. H. A. WiersJngxT
Geref. Kerk, 10
Rynsburg.
VOORHOUT: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
dr Dankbaar, Oegstgeest.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Kerk,
Dorp, 10 uur ds Fortgens.
WASSENAAR: Ned. Herv. Kerk,
Dorpskerk, 10 uur ds Moolenaar, Zwijn-
drecht; Kievitskerk, 10 u. ds Hermanides.
WARMOND: Ned. Herv. Kerk, 10 uur
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned. I ds Zandee.
(Wordt vervolgd) Herv- Kerk, 10 u. ds Honnef, Leiderdorp; ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Kerk, 10
Geref. Kerk, 10 uur ds Post, Rijnsbuprg. uur cand. Heidema.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Hf rv. Kerk.
Oude Kerk, 10 uur ds Rutgers; Geref.
Kerk, 10 uur ds Pijlman; Geref. Kerk
(art. 31), zie Katwijk aan den Rijn; Chr.
Geref. Kerk, n.m. 7.30 uur ds v. d. Bijl;
Geref. Gem. Remisestraat). 10 u ds Van
Neerbos.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Kerk. 10
ds Van Binsbergen. Koudekerk aan d
Rijn; Geref. Kerk, 10 uur ds Dijk.
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Kerk, n. t
kend; Geref. Kerk. 9 30 uur ds v. d. Bos.
LISSE: Ned. Herv. Kerk, 10 u. ds Maas,
Bennebroek: Geref. Kerk, geen dienst;
Geref. Kerk, art. 31, 10.30 uur ds Verleur;
Chr Geref. Kerk, 9 u. ds Maris, Haarlem-
N.; Geref. Gem. 10 uur leesdienst: Oud-
Geref Gem.. 9 30 en 3 uur leesdienst.
NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Meuzelaar, Noordwijk.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Kerk. 10 u. ds Spaling, Noordwijkerhout
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Kerk, 10 uur ds Cupedo; Geref Kerlq
10 uur ds Krabbe, Hillegom.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned,
Herv. Kerk, 10 uur ds Knottnerus: Geref.
Kerk, 9.30 uur ds Moens, Leimuiden.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Kerk, Pau
luskerk, 10 uur ds Visser; Geref. Kerk,,
9 uur ds Brussaard (zangdienst).
RIJNSBURG: Ned Herv. Kerk. 10 uur
ds Zandee, Warmond: Geref. Kerk, Ra
penburg, 10 uur ds Valk, Katwyk a. d.
Rijn; Geref. Kerk art. 31, 10 u. ds de Wal;
Chr. Geref. Kerk, 10 uur ds Brandsma.
SASSENHEIM: 10 u. ds Krijkamp; Ge-ivC
ref kerk 9.30 u. ds Kuiper; Chr. Geretr^
kerk 10 u. ds Visser. ïu'
VALKENBURG: Ned. Herv. Kerk, 101
uur dhr Groenendijk, Scheveningen; I 1
ds Van der Linde, |Mc
