Koningin Frederika laat mij
met de strijd meeleven
Gemiste kans
UheblDEZE
SjjjS.WEEK
ZATERDAG 15 MEI 1948
Er zijn maar weinig huizen in Athene waar haar
portret niet te vinden is
Athene, eind April.
(Van onze speciale verslaggever Alfred van Sprang.)
Een wachtkamer in het paleis. Karakterloos als alle wachtkamers. Stijve stoelen.
Een gTote, ovale tafel met wat boeken en tijdschriften. Een oud nummer van het
South-African Medical Journal. En een lijvig plaatwerk: Les Sacrifices de la Grece
en la Seconde Guerre Mondiale. Een antieke klok op de schoorsteen. Aan de
wanden starre vorstengezichten achter glas. Een drukkende stilte. „Hare Majesteit
wacht uEen lakei in blauw en goud. Dikke lopers in een lange gang. Een
brede, marmeren trap. Een hoge salondeur. En_.... dat is het einde van de strakke
conventie.
Een half uur op het paleis
Koningin Frederika komt me tegemoet.
„Ik ben erg blij met u kennis te ma
ken, want
Een handdruk. We wandelen naar een
sofa. De koningin is een en al charme
Slank en jong. Donkerblond haar in veel
krullen om haar gelaat. Blauwe ogen.
Een eenvoudig deux-pièces van blauwe
stof met een witte, zijden blouse er on
der. Schoenen met open neuzen.
„Stelt u maar vragen", zegt de konin
gin.
Het interview is volkomen ongedwon
gen. De koningin spreekt met een ge
degen kennis van zaken. Ze staat met
beide benen in het leven. En dat wil
zeggen: in de ellende. Onvermoeibaar
werkt ze voor de vluchtelingen. Pas
heeft ze een blindedarm-operatie onder
gaan, maar ze is weer op volle kracht
in de weer.
„De vluchtelingen kunnen immers niet
wachten", zegt ze en elk woord is een
getuigenis van haar natuurlijke eenvoud.
Dat is het geheim van haar populariteit.
Er zijn maar weinig huizen zonder een
foto van haaral is het maar een
vergeeld knipsel uit een krant. En het
leger heeft haar voor haar persoonlijke
moed een militaire onderscheiding ver-
„We zijn eigenlijk ln Juli 1947 begon
nen", legt de koningin in perfect Engels
uit, „het aantal vluchtelingen was toen
in een jaar tijd van 20.000 opgelopen tot
500.000. De toestand was slecht. Ik heb
toen een beroep op het volk gedaan. U
weet hoe arm het Griekse volk is, maar
de reactie was overweldigend. Dat zal
ik nooit vergeten. Rijk en arm boden
hulp aan. De arbeiders zijn naar me toe
gekomen en ze hebben gezegd: „Geld
hebben we niet. maar we zullen voor li
werken". En 200.000 arbeiders in heel
Griekenland hebben een Zondag voor
ons gewerkt. Dat heeft niet minder dan
80.000 pond sterling opgeleverd. Sinds
Juli 1947 heb ik meer dan één millioen
pond sterling ontvangen. En dank zij
een vrijwillige belasting heb ik elke
maand een zeker inkomen. In winkels,
fabrieken, bioscopen, enz., kunnen de
mensen speciale biljetten kopen en de
opbrengst daarvan is voor ons. Maar u
begrijpt hoeveel geld we nodig heb-
„Inderdaad. en komt al dat geld uit
Griekenland?"
„Ja, tot nu toe wel, maar we hebben
toezeggingen van buitenlandse hulp. En
de Denen stellen ons al in staat om een
gaarkeuken voor 8000 kinderen te exploi
teren. Kinderen, dat is ons grote pro
bleem. We hebben nu 8 kindertehuizen
en de plannen zijn er om dat aantal uit
te breiden tot 12, maar nu is er weer de
dreiging van Markos
De Koningin poseert. De seringen in
de paleistuin staan in volle bloei.
Een mooie achtergrond. Het licht is
goed. „Wilt u nog Iets naar links
gaan," vraag ik. De koningin gehoor
zaamt. Eerst dan zie ik, dat ze in een
grote plas regenwater staat. Haastig
stamel ik een verontschuldiging- De
koningin weert die lachend af. „O,
dat hindert nietssta ik zo goed?"
„Uitstekend!" Dan druk ik snel af.
(Foto van de schrijver)
„Ik ben over het algemeen optimis
tisch", verklaart de koningin, „ik geloof
aan 'n nieuwe wereldramp. We heb-
nu gezegd: tot zover en niet verder.
Rusland wil niet vechten, geloof ik.
Naar mijn overtuiging redt West-Europa
zichzelf. En de Benelux is een grote
stap voorwaartseen van de meest
constructieve ondernemingen sinds de
oorlog".
Het halve uur is om. Een nieuwe be
zoeker wacht.
„Goede reis huiswaarts" wenst de ko
ningin hartelijk. Dan sluit de lakei ge
ruisloos de salondeur achter me.
"In de gang kom ik twee kinderen
tegen. Prins Constantin en Prinses
Sophie. Ze zijn net uit school. En vóór
moeder een nieuwe audiëntie heeft, wil-
e even naar binnen glippen.
i zijn benden.."
Kinderen.
„U bedoelt de evacuatie van 80.000 kin
deren naar Joegoslavië en de andere
landen
„Ja, maar die krijgt Markos nooit",
antwoordt de koningin met overtuiging,
„hij beweert er nu 6 a 8000 te hebben,
en dat betwijfel ik zelfs. O, u moet de
propaganda van Markos over de radio
horen. Wat ze daar over rnjj vertellen.
't is gewoon een persoonlijk gevecht tus
sen Markos en mij", lacht de koningin,
„maar ondertussen worden de kinderen
in veiligheid gebracht. Wij hebben alles
klaar om de zorgen voor 10.000 kinde-
op c
te i
De koningin biedt me een sigaret aan.
Met haar slanke vingers (met rode na
gels) doet ze er zelf een in een lang
gouden sigarettenpijpje.
„Heeft u wel eens iets uit Nederland
gehoord?", vraag ik dan.
„Nee, maar we hebben ook nooit een
beroep gedaan op Nederland", antwoordt
de koningin, „maar u begrijpt dat we
dolblij zouden zijn met alles wat de men
sen in uw land zouden kunnen missen.
Kleren, voedsel en geld. Maarlaten
ze het dan aan mij sturen. Bij mij heerst
geen bureaucratie. Het blijft nergens
kleven en ik kan alles overzien. En met
een paar dames leiden we het hele
We praten verder over Nederland. De
konipgin stelt veel belang in de toestand
daar. En vooral i
het
Altijd
moe
"^Vv en
i mat
En
dan nog dat
slechte slapen
Gij kent dat! Dagen van
hangerigheid; futloos en
loom; alles zien van de donke
re kant. En als dan ook nog
's nachts de slaap niet komen
wil, nog méér zwarigheid en
zorgen in het verschiet. Dat
is allemaal een gevolg van
verslapte zenuwen. Neem
regelmatig wat Sanatogen
en reeds na korten tijd blijken
U de heilzame gevolgen aan
tichaam en geest.
sanatocen
Europa-Congres
(Vervolg van Pag. 1)
roeping
hebben te vervullen in dit streven naar
samenwerking tussen de volken van
Europa. Met onze christelijke politieke
partijen bewegen wy ons misschien te
veel uitsluitend op nationaal gebied. De
aarde is toch des Heren, zo staat in de
Schrift. Laten van onze vooraanstaande
personen zich ook bewegen op dit ter
rein en het christelijk geluid doen ho
ren. Het Calvinisme is in het verleden
toch ook niet blijven steken in Genève.
CoudenhoveKalergi, de Oostenrijkse
strijder voor het samengaan der Euro
pese volken verzamelde in het vorig
jaar handtekeningen van parlements
leden voor zijn streven. In Den Haag
zette onder anderen ook anti-revolution-
nairen en christelijk-historischen hun
namen op zijn papier. Dat verheugt ons.
Nu ook verder.
O, wij toeten het, alles kan als een
kaartenhuis ineenstorten, snel zelfs, of
wel de warwinkel kan zo groot worden,
dat er geen weg in te vinden is. Doch
ook kan er iets door ontluiken, waar
voor God gedankt kan worden. Gelijk
het gebed voor de vrede nimmer mag
verslappen.
PINKSTEREN
Bewoners van Pamphilié,
Judéa, Pontus, Phrygie,
De Parthen, Meden, allemt
Ze hoorden 't in hun eigei
In vele talen spreekt men thans,
In Engels, Noors, in Zweeds en Fran
Van federatie en men hoopt,
Dat dtt tot wereldvrede noopt.
Maar ddn eerst wordt die roep versti
Wanneer de harten open gaan;
Als men de wil van Christus ziet
En leeft zoals het God gebiedt.
Geef, Heer, aan elk een open oo<
Dat zich wil richten naar omhoog
Leer ons te hand'len in Uw Geest
Doe ons beleven 't Pinksterfeest!
Gré KempenSterkenbui
niet i
Men zou de natuurlijke drang naar
het Engels met geweld moeten onder-
"er stellig ook
druk
werd uitgeoefend door de wederinvoe
ring van het Frans als vak bij het toe
latingsexamen. dan zou dit toch zeker
niet mogen gesahieden zonder dat me
nauwkeurig had overwogen of dit wei
kelyk als winst kam worden geboekt.
Ik ben zo vrij dit te 1
„Woutertje de leugenaar" 19 Mei voor
het Haagse Tribunaal
Een journalistieke pias op het slappe Nazi-perskoord
(Van een onzer verslaggevers)
Tot een van de wonderlijkste piassen, welke in de Nederlandse journalistiek deze
eeuw heeft rondgedanst, behoort stellig Wouter Hulstyn, die op 19 Mei voor het
Haagse Tribunaal vanwege zijn Nazi-propaganda zal terecht staan.
Zijn reputatie was voor de oorlog al zodanig, dat hy algemeen in de journa
listiek als „Woutertje de leugenaar" bekend stond. Ho gold destyds reeds voor
een der meest onbetrouwbare figuren, welke in de Nederlandse pers had rondge-
tuind en practisch was by in het krantenvak volkomen uitgewerkt, daar niemand
hem meer vertrouwde.
Deze factoren stempelden hem échter
als een bij uitstek geschikt candidaat
in de NSB en Nazi-journalistiek in
oorlogsjaren carrière te maken. Figuren
als M. A. v. Huut, na een twijfelachtige
Indische loopbaan, de rechterhand var
Max Blokzyi, Meyer Schwencke, de pro-
titeur eerste klas der Nazi-pers, Wou
tertje en vele anderen zagen hun kans
gekomen en drongen zich naar vi
om door de beruchte Duitse Presse-refe-
rent, Willy Janke, gesteund vanwege
hun „Germaanse" opvattingen, op e
posten te worden geplaatst. Zo kon het
gebeuren, dat „Woutertje" of, zoals hy ge
noemd werd in het orgaan van het Ver
bond van Ned. Journalisten van „Bloei
maand" (Mei) 1941: „de bekende Neder
landse journalist Wouter Hulstyn", met
ingang van 25 April 1941 werd benoemd
tot „persoonlyk persadviseur" van de
Secretaris-Generaal van het Dept. van
Volksvoorlichting en Kunsten", met de
rang van Administrateur. Tevens benoem
de Janke hem tot Nederlands persadvi
seur by de Presse-Abteilung van de
Rijkscommissaris. En het „vakblad"
Hoofdpijn
Nee-nAKKERTJE
Waar de krant het eerst en het
best gelezen werd
Een kijkje in het Haags Internationaal Persmuseum
(Van een onzer verslaggevers)
Kroeg en krant zijn twee nauw met elkaar verbonden begrippen. Niet
alleen doet de journalist in de eerste veel stof voor de laatste op en in som
mige gevallen zelfs inspiratie, maar de leestafels in de eerste plegen met
de laatste overstroomd te worden. Dat is, zolang de mensheid zich in het
bezit van kranten verheugt, al het geval geweest.
Het Internationaal Persmuseum, dat
thans in de Javastraat 32 te Den Haag is
ingericht en door de tegenwoordige con
servator, de heer W. N. van der Hout
werd bijeengebracht, bewijst het.
Een reeks van oude prenten, die alle
op de krant betrekking hebben, toont de
herbergbezoeker, aandachtig luisterend
het voorlezen van de krant, waar
de inhoud destyds nog als manna
ontvangen werd. Tenminste, te oordelen
de toegewijde ernst, waarmee men
leest en het welhaast profetische gebaar
in de lector!
Het moeten grote mannen geweest zijn,
.e zo tot de verbeelding van schilders
tekenaars spraken. Anonymi. Want
journalistiek werd immer in bescheiden
heid beoefend. Te gróte bescheidenheid
bij het produceren, als reactie op het on
bescheiden zijn by het verzamelen van
het nieuws.
Na 1880 treedt echter een geslacht
journalisten op, dat namen onder z'r
artikelen zet en wat voor namen: Boisse-
vain, Damas, Schroder (Barbarossa),
Kuyper. Hun portretten, hun gebundeld
werk vindt u hier eveneens, naast dat
van tientallen andere yveraars voo
journalistiek als wetenschap. Meer dan
3000 boeken, stapels dossiers, 32.000 kran
ten. poëzie over de drukpers, gedenk
boeken, caricaturen, ziedaar een greep
uit de inventaris van dit belangwekkend
De historie van de krant is
vergeten. De strijd om de af
schaffing van „het zegel" de gevechten
met een, de .persvrijheid niet altijd
goed gezinde overheid, vindt u e
woord en beeld saamgebracht er
journalistieke anecdotes ontbreken e
maar wel een studiezaal, waar toekom
stige krantenmensen en zij, die zich
de journalistiek sterk interesseren, zich
kunnen voorbereiden en oriënteren.
Het museum wordt nu door een stich
ting "beheerd en de gemeente Den Haag
geeft subsidie.
Het doel van de conservator is, ii
eerste plaats de opleiding van de jour
nalist te dienen en daarmee de publici
teit, die het einddoel van de journalistiek
moet zyn. Op de weg naar dat einddoel
de pers een middel en de journalist
;n dienaar, die het vak beoefent.
Zo niet een onderdanig, dan toch zeker
m toegewijd dienaar!
't Westland en Boskoop kleedden
Waalwijk aan
Van 22 tot 27 Mei wordt in Waaliwijk
een tentoonstelling gehouden, waa
de gehele plaats met bijna honderd
stands deelneemt. Er zyn in deze hoofd
stad van de Langstraat n.l. niet minder
dan veertig by de schoenindustrie be
trokken bedrijven, die alle uitkomen met
kostbare inzendingen. De Westlandse
kwekers en Boskoop kleedden het
toonstellingsterrein aan met bloeiende
planten en coniferen en schoenhand el
-industrie en leerhandel zullen, tijdens
de tenfcoonsteliliingscLagen, congrssen
Waalwijk houden.
Uit dankbaarheid voor de hulp, welke
Bussum na de bevrijding aan het z
geteisterde Groesbeek heeft geboden,
bood de burgemeester van de getroffen
plaats vanmorgen aan Bussum een zonne-
klok aan.
voegde er aan toe: Door deze aanstelling
heeft de heer Janke opnieuw blyk ge
geven van zyn wens op de meest ver
trouwelijke wijze met de Nederlandse
persinstanties te willen medewerken,
blad besloot: „Wij verheugen ons ei
vendien in. dat de algemeen erkende
vakbekwaamheid van de nieuwe pers-
adviseur thans, op ruimer wyze dan vroe
ger aan de Nederlandse pers ten goede
kan komen". Men kan zich voorstellen
welk homerisch gelach deze benoeming
onder de oude journalisten, die Wouter-
tje's reputatie maar al te goed kenden,
verwekte. Bovendien had hy een repu
tatie op zedelijk gebied, welke de Neder
landse Journalisten Kring (vèr voor de
oorlog) by een tocht naar Finland (waar
hy aan deel nam) een zeer onaangename
surprise uit dit land bezorgde. Tot op
zekere dag Radio Oranje zyn doopceel
lichtte, met als gevolg, dat Commissar-
General Fritz Schmidt, over de hoofden
van Janke, Goedewaagen en Max Blok
zijl heen, ingreep enplots was Wou
tertje verdwenen, van het befaamde De
partement. om echter kort daarop in een
schitterend uniform in de Residentie op
te duiken als.... Hauptsturmführer,
de SSPK, zulks teneinde de leiding ie
krygen van Nederlandse Nazi-oorlogsver
slaggevers aan het Oostelijk front! Hy,
die al ontelbare malen gestruikeld
er weer bovenop!! Doch na3 da-
aan het front te hebben vertoefd,
werd het hem daar wat al te gevaarlijk
en keerde hy naar Berlijn terug, om in
een luxueus hotel op zyn gemak verder
de oorlogsschrijverij over de heldenda-
van de Nazi's ten behoeve van de
Nederlandse pers te beoefenen. Tot er
p een gegeven moment alweer een kink
i de kabel kwam. Wat was het geval?
De Duitsers hadden ontdekt dat Wou
tertje hen er tussen genomen had. Hy
had toen hy de leiding van de SS-oor-
logsverslaggevers kreeg, verteld, dat hy
officier in het Nederlandse leger was ge
it en daarom had men hem de rang
Hauptsturmführer gegeven. In wer
kelijkheid had hy het in het Nederl. le
ger nooit verder dan sergeant gebracht
en dit was tenslotte de Duitsers ter ore
gekomen. Gevolgdat hy in Berlijn
gevangen werd gezet en later weer werd
vrijgelaten, waarop hy naar Nederland
terugkeerde.
Zijn rol was echter nog lang niet uit
gespeeld. Wéér slaagde hy er in naar
Berlijn te worden gezonden, thans by de
Dienststelle Vineta", waarvoor hij als
journalist naar het bezette Oostelijke
bied ging. Woutertje had voor de zoveel
ste maal de voet in de stijgbeugel. In 44
trok hy naar Parijs, waar hy benoemd
werd tot Hoofd van de Persafdeling van
de O. T. In een allerfraaiste uniform
gestoken leidde hy een tocht van
Nederlandse journalisten langs de fa
meuze Atlanticwal en moet als gast
heer by die gelegenheid met geld gesme
ten hebben om maar mooie stukjes i
Onder dit opschrift kwam dezer dagen in de bladen de volgende mede-
ling voor: De Ver. tot bevordering van de studie van het Frans spreekt in
een motie, welke ter kennis van minister Gielen zal worden gebracht de
noodzakelijkheid uit van de wederinvoering van het Frans als vak
bij het toelatingsexamen voor gymnasium, lyceum en H.B.S. Het verplicht
stellen van Frans of Engels als keuzevak op de lagere school wordt ook
wenselijk geacht. (Spatiëringen van F. C. D.)^.
We beleven op onderwijsgebied zonder- schien thans ergens tussen de 5 en 10
linge dingen. Aan de ene kant wil men
der drie moderne talen facultatief
stellen (d.wz. de leerling kan één taal
bij zyn studie op de middelbare school
laten vervallen) en aan de andere kant
komt daar nu een vereniging met het
iorstel te berde om op de lagere school
eer de studie van het Frans in te voe-
n. En let wel, ze vindt die studie zelfs
noodzakelijk. Dat ze door het tweede
deel van haar motie het eerste zo goed
als in de grond boort, schijnt niet tot
haar te zijn doorgedrongen. Maar ik kan
haar met aan zekerheid grenzend,
schijnlijkheid voorspellen dat. indien
Frans of Engels als verplicht keuzevak
op de lagere school werd ingevoerd, de
keuze zeer ten nadele van het Frans
uitvallen. En met recht. Wie niet verder
studeert, heeft natuurlijk aan Engels
veel meer dan aan Frans. Want wat doet
men in de handel met het Frans in
gelijking met het Engels? Bitter weinig.
En wat doen degenen, die hun geluk
willen gaan beproeven in een ander deel
van de wereld met deze taal? Al t
weinig. Waar kan men met Frans
recht, alweer- in vergelijking met het
Engels? Het spreekt dus vanzelf dat de
keuze uit practische overwegingen op het
Engels zou vallen. Wie zouden er Franse
d?eSzichhe° pad wilden effenen
studie op de middelbare school,
aantal leerlingen der lagere school dat
verder onderwijs geniet, was enige jaren
geleden ongeveer vijf procent. Als
de sterke aanwas der leerlingen vai
U.L.O. in aanmerking neemt, is dat mis-
Malle gevallen bij 't Onderwijs
^Frq/rs weer op *t toelatingsexamen voor H.B.S. efc.?^
bladen te krygen. Verder schreef hy pro-
paganda-artikelen in de OT-bladen voor
de Nederlandse arbeiders en was er met
dat al weer volkomen bovenop. Helaas
voor Woutertje, kwamen de geallieerden
roet in zijn kostelijk etentje gooien en
hij moest hals over kop de benen nemen.
Natuurlijk ging hij niet naar Nederland,
waar men hem te goed kende. Hy dook
onder in Duitsland en wist zich nog tot
1946 onvindbaar te houden, toen
hem eindelijk te pakken kreeg, waarpa
hij naar Nederland werd overgebracht.
Met Arie Meyer Schwencke als baas,
was hij in het begin van de oorlog nog
hoofdredacteur van de pro-Duitse Ver.
Pers Bureaux, die met chantage de bla
den verplichtten tot het plaatsen van
dure artikelen.
Meyer Schwencke, die nog altijd moet
terecht staan, heeft ziqh al enkele jaren
als zgn. krankzinnig in gestichten weten
achterbaks te houden, maar het schijnt,
dat dit spelletje ook zijn langste tijd ge
duurd heeft.
Van Huut, die altijd één van de ergste
bullebakken tegen de Nederl. Journalis
ten is geweest, als chef van de Ned. Pers
van het Dep. van Volksvoorlichting
daarvoor 4 jaar kreeg, loopt al weer op
vrije voeten, door een strafvermindering
welke hy kreeg. Met meer van dergelijke
voorbeelden voor ogen zal Woutertje
stellig wel verwachten weer spoedig het
Haagse asfalt onder zijn voeten te heb
ben.
In elk huisbezoek schuilt iets van de
de beslissing gesteld. Achter het feit dat
de Kerk in één van haar dienaren tot
hen komt, ligt het wezenlijke dat God
als huisbezoeker
gesprekken op
heeft daarom
a plechtig ge-
minder is het
ewenst z'n
gezochte toe
eren: JZijt gij
De Heiland zelf begon
oonlijke gesteldheid van de aangespro.
■.ene, naar zijn ziekte of gezondheid. Als
■anzelf kwam zo'n gesprek dan op de
liepste levensvragen, op zonde en ver-
ïeving, op dood en leven. En ik geloof:
'o moet het nog. We slaan ons zelf te
Ze is oud en der dagen zat. En ze ts
vervuld van wrok. Wrok tegen haar kin
deren en tegen haar aangetrouwde kin
deren en tegen haar kleinkinderen. Wrok
tegen haar buren links, rechts, beneden,
boven en aan de overkant. Eén mengsel
van gal en venijn. Mijn aankondiging,
dat ik haar wijkpredikant ben, begroet
ze met een soort snauw en dan steekt ze
meteen van wal en lucht al haar grie
ven tegen iedereen. Ik kan er geen woord
txissen krijgen. Als ze een kwartier ge
raasd heeft, sta ik maar op en maak
dat ik weg kom. Ze onderbreekt haar
relaas zelfs niet terwijl ze me 'n hand
deur en 'n volgend r,
Maar het
■ordt
ge-
yrek zonder kansen
'n gezondheid lukt wel even, maar zo-
ra h\j 'n 'tikkeltje andere belangstel-
ng vermoedt, buigt hij z'n grijze hoofd
>eer naar de radio. Daarin juichen de
temmen van ik weet niet hoeveel dui-
end enthousiasten omdat de keeper zo
jonderbaarlijk redt. En de grijsaard te-
enover me juicht op zijn manier mee en
erklaart dat er toch maar niets boven
ik i
In de Volkswijk
XXIV
alsof de
gesprek koste tra
forceren. We doen dar
leilige Geest alleen maai
geeft 'n hand die is ali
een roofvogel. Als ik de c
sluit, gaat haar woordens
erken. Maar zo liggen de zaken niet.
eze mens waar we aanbelden heeft al
;n heel lange levensgeschiedenis achter
rug. Hij heeft over allerlei dingen na-
dacht en hij heeft in beginsel waar-
■hijnlijk al gekozen. Maar deze beslising
in het verborgen geschied en nu, bij
zt huisbezoek, wordt zij openbaar. Daar-
n ook dat de Heiland de Zijnen utt-
»ndt met die wonderlijke boodschap,
2t zij zullen
zekert me dat ze altijd zo raast, onver
schillig of ze alleen is dan of ze bezoef
heeft. ,Ze vindt zichzelf alleen maai
goed in de hele wereld", zegt die buur
vrouw en schudt haar wijze hoofd. Maai
m'n aantekening op haar gezinskaart ir
mijn kaartsysteem had ik 'achterweg.
kunnen laten. Ik schreef daarop „oudi
stumperd vol haat tegen God en de men
kto
slagen zijn gei
a kom
op
'.uurlijk t
willen
erledcr
Hy
zullen reizen, waar
weigert: in beide gevallen was
■der een besluit genomen, maar
aankloppen trad het aan de dag.
moet doen re kei
t sterven zonder ziekbed. Maar
'm kom, staat juist z'n radio
het bewogen verslag van een
tch. Op m'n vraag of ik lie-
i terug wil komen, schudt hy
an bl(jf je dus
k._
och nog wel harder ac
lan als predikant bij
roosten. Dat doe je ni
lie armetierige troost
nens geven kan: een handdruk, een ge
stameld woord van meeleven. Maar je
:ou méér willen schenken en aarzelend
oek je de weg naar een dieper gesprek,
alt ineens een woord van deze va
le weet niet hoe hij er op komt,
maar hij zegt dit: .Met belangrijkste is
toch maar de broodwaag. Neen, dit
is geen drukfout: hij heeft het niet over
de .Moodswaag". Hij wijst het denken
daarover terug en hij gordt zich bij dit
sterfbedje alleen opnieuw tot de klasse-
strijd. Hij trekt als met een ruk de slag
boom omlaag op mijn weg naar zijn hart.
een gesprek kiest openlijk en bewust: tegen Chris-
je binnen de tus. WIJKPREDIKANT
hy heeft i
Urch.'KnQht
vf fa/men lezen:
Dat ilcli 'in Nijevzen zen *olks-
go-icht voltrok.-
Gerote, bedrijf:
dit is tot recht
twijfel aan dat bij een aan
tal ouder?, bewust of onbewust de stands-
gedachte een rol heeft gespeeld, toen men
nog Frans leerde op sommige lagere
Immers op de gewone volks-
e t het geval en als
„Mijn zoon of doch-
dan had je jezelf
een trapje hoger op de maatschappelijke
geplaatst. En zo kwam het dat
vóór hun tiende jaar, ook al wisten
er op hun vijftiende niet meer zoveel
van dat ze het allereenvoudigste boekje
in due taal konden lezen, laat staan een
daardoor
tot min of
meer oneerlijke concurrentie en
susjes buiten schooltijd, die de kinderen
beroofden van de hun eerlijk toekomende
speeltijd.
Bij dit alles treedt men een grote
wedersprekelijke opvoedkundige w
heid met voeten, namelijk dat men
moedertaal goed moet kennen om
vreemde taal grondig te leren.
Italiaanse spreekwoord dat zegt dat
iedere vertaler een verrader is, behelst
een grote waarheid. Wie wil vertalen,
moet beide talen goed kennen en daar
aan voldoen de leerlingen onzer lagere
school niet in het minst.
Dat onze moedertaal nog over het alge
meen zo slecht gekend wordt, is voor
groot deel te wijten aan het gebrek
concentratie op hoofdzaken. Men m
eerder pogingen doen om het aanta1 vak
ken der lagere school te verminderen dan
het te vermeerderen met één,
moeilijk is als het Frans.
En nu ken ik de tegenwerpingen heel
best. De leraren der M.S. worden be
schuldigd veel te hard op te schieten met
het Frans. De leerlingen kunnen het
niet bijhouden. Er mag een enkele zijn,
die aan dit euvel lijdt, maar ik weet
zeker dat dit tot de uitzonderingen be
hoort Dat er thans een aantal leerlingen
op de M.S. komt, die niet de bekwaam
heden bezitten om het onderwijs te vol
gen, is niet vreemd aan de klacht ovei
deze te grote snelheid. Maar deze leer
lingen zullen ook last hebben met de
andere talen. En daar het Frans de moei
lijkste der drie is voor Nederlandse leer
lingen, spreekt het vanzelf, dat daar de
klachten het grootst zijn.
Dan komt er nog dit by: De onder
wijzers met een acte van bevoegdheid
voor lager onderwijs in het Frans, heb
ben lang niet allen een uitspraak, die
berispelijk is, vooral niet, indien zij jaren
geleden die acte behaalden. Men krygt
dan de leerlingen op de M.S. met eer
uitspraak, die vrij slecht of zeer slecht i:
en het kost ontzaglijk veel moeite dit
euvel te herstellen.
Doch het ergste is wel dit: In het begin
weet de leerling die onderwijs
Frans heeft gehad, reeds alles, wat de
leraar hem vertelt. Hij behoeft bijna niets
uit te voeren voor dit vak. Langzamer
hand echter verandert dit en de meeste
leerlingen weten niet, wanneer dit ogen
blik aanbreekt. Ze blijven het Frans een
gemakkelijk vak beschouwen en aan het
eind van het eerste leerjaar op de M. S.
blijkt vaak, dat degenen die op de L. S.
reeds Frans studeerden, onder aan de
lijst komen te staan.
Onze tijd lijdt aan voorbarigheid. Men
sleept de kinderen naar bioscopen
toneelvoorstellingen, zelfs in vreemde
talen en bedenkt niet dat het nut meestal
gelijk staat met dat voor het jongetj.
aan wie men de werking van de stooir
machine haarfijn had uitgelegd en di
ten slotte zei: „Ja, ik begrijp het heel
goed, maar hoe komt het nu toch dat
de locomotief kan rijden zonder dat
paarden voor staan?"
Mijn gevolgtrekking is deze: „Geen
Frans of een andere taal op de L. S."
Alleen voor zeer begaafde leerlingen, die
zich feitelijk wat vervelen tussen
deren, zou het te verdedigen zyn,
naar hen mag men geen klasse richten.
Willen ouders aan de leergierigheid
deze kinderen tegemoet komen, dan zul
len ze tot privaatlessen hun toevlucht
moeten nemen, maar zelfs dan
met de meeste aandrang willen raden:
„Denk aan de zenuwen van uw kind,
moedig eer zyn spééllust dan zijn léér-
lust aan. Hoe beter zyn lichamelijke toe
stand is, des te beter zal hij later zyn
werk kunnen doen en ten slotte, als
kind knap genoeg is voor het verdere
onderwijs, dan komt dit vanzelf in orde.
Is het niet knap genoeg, dan helpt dit
beetje voorbarigheid ook niet. Alleen
hebt ge kans dat de zenuwen en hersens
te vroeg en te veel te dragen krijgen
kweekt ge door eigen schuld een jonge
zenuwlijder.
Den Haag. Dr F. C. Dominions.
jongeman verlaat vrouw en kind
en gaat naar* „moe,?
Tweede bedrijf:
Grimmige buren slepen hem te
rug naar echtelijke woonstee.
Ojsrde bedrijf:.»/^
7& leven samen geJukklg en,n^r
zij hopen, lang.
Vierde bedrijf£n dit is de dank
der gemeenschap: drie gulden»
boete voor de vredestichters.
Rechter wilde adat eerbiedigen
Moraal: «Jj
Laat vechten. Ruziemaken is
nigt,vredestichten wél straf
baar. Natuuri ijk niet"voor al Ie
rrensen, want
Churchill
wordt ridder J
Jn de orde
van de vrede;
Zijn landgenoot
Duncan Sandyc heefteen nare
herinnering aan het-Haagse Chure.
chili-congres-
Dfeven gingen er n.l. met zijn L3>»
dense inboedel vandoor.
Inbrekers schijnen reeds fède-i
ratief samen te. werken.
Dat doch trouwens de zuigfles
en de bij Grieslinger in Brabant
gevonden acht
jonge wilde
zwijnen ook».
De eerste hoedt
dz laatsten voor de hcngzrdooct
En nu we het toen over hongers-
"nood hebben, hebt U gelezen van
die. "Berlijpse grappenrrtakcr ,die
heel Amerika overstroomde met»
bedelbrieven en daarop ieders dag
-g|een voedselpak
ket op zijn steep
vonc/.... tot de:
politie ding spsu-
ren en hij nat
tigheid voelde.'
Die nattigheid...
De caféhouders
in Zevenbergen hebben een tap-
verbod gekregen voor met nane
genoemde drinkebroers.
Misschien zijn de qetnof&ncn ret
zo knap afë die twee dames., die
alfrans sprekend in Rotterdam*
winkelladen wisten te lichte*) en.
er,na x maal gesnapt te zijn
nog met fl30,~
vandoor gingen.
Geenszins een Franse slaq....!'
J
TIK€T: HCNOfilK GRSVEN.iLU*iTB*TIEi'WJauW5
