sAhatogek
een.
DONDERDAG 18 MAART 1948
De 10 artikelen van het te Brussel getekende
Vijf-mogendheden-pact
(Vervolg van pag. 1)
Het Vijfmogeodlheden-paot wordit voor
afgegaan dloor een preambule, waarin de
vijf staatshoofden verklaren, besloten te
bun vertrouwen te bevestigen, im de
fundamentele rechten van de mens, in
de waardigheid en de betekenis van dè
menselijke persoonlijkheid, en in de ove
rige beginselen gehuldigd in het Hand-'
vest von de Verenigde Naties,
de democratische beginselen, de per
soonlijke en staatsburgerlijke vrijheid, de
constitutionele tradities en de eerbied
de wet, welke bun gemeenschap
pelijk erfdeel vormen, te versterken en
te handhaven,
in deze geest de economische, sociale
i culturele banden, die hen reeds ver
binden, nauwer aan te halen,
loyaal samen te werken en hun po
gingen te verenigen om in West-Europa
heohte grondslag te leggen voor de
wederopbouw der Europese economie?
elkander bijstand te verlenen in over
eenstemming met het Handvest van de
Verenigde Naties, om internationale
vrede en veiligheid te handhaven en
weerstand te bieden aan iedere aanvals
politiek,
de maatregelen te nemen, die nodig
geacht worden in geval van hervatting
van een aanvalspolitiek van de zijde van
Duitsland,
geleidelijk in hun streven andere sta
al te betrekken, die bezield zijn door
de zelfde idealen en de zelfde doeleinden
beogen,
waarin zij tenslotte de wens uit
spreken daartoe een verdrag te slui
ten, dart hun samenwerking op eco
nomisch, sociaal en cultureel gebied, als
mede de organisatie van hun collectieve
zelfverdiedtigirag regelt.
ARTIKEL I
Overtuigd van de nauwe gemeenschap
harer belangen en van de noodzakelijk
heid zich aaneen te sluiten teneinde het
economisch herstel van Europa te be
vorderen, willen de Hoge Verdragsluiten
de Partijen haar economische activiteit
op dusdanige wijze organiseren en coör
dineren, dat deze het grootst mogelijke
resultaat zal opleveren, door opheffing
tegenstellingen im haar economische
politiek, door harmonisering vam haar
productie, en door ontwikeling vam haar
omdlerlinge handelsverkeer.
De samenwerking beoogd [im het vorige
lid, die met name zal worden verwezen
lijkt door de Consultatieve Raad voor
zien im artikel 7, zal er niet toe leiden,
dat op het terrein vam de werkzaamheid
vam amdere economische organisaties
waarin de Hoge Verdragsluitende Par
tijen zijn en zuilen zijn vertegenwoordigd,
dubbel weik wordt verricht en de arbeid
dezer organisaties wordt belemmerd; in
tegendeel zal zij de werkzaamheid dezer
•gamisaties tem goede komen..
ARTIKEL II
De Hoge Verdragsluitende Partijen
■uilen gemeenschappelijk er naar streven,
zowel langs de weg vam rechtstreeks
jverleg als in de gespecialiseerde orga-
'sisatdes, de levensstandaard vam hun vol-
an te verhogen en op harmonische wijze
i nationale werkzaamheden op sociaal
rrein te bevorderen.
De Hoge Verdragsluitende Partijen zul-
n met elkander overleg plegen tenein-
zo spoedig njogelijk de aanbevelingen
kunnen toepassen op sociaal gebied af
komstig van gespecialiseerde organisaties,
met welke aanbevelingen zij in deze or-
saties zich hebben verenigd en die
direct practisch belang zijn. Zij zul-
ernaar streven onderling zo spoedig
mogelijk overeenkomsten te sltiiten be-
Tefende de sociale zekerheid,
ARTIKEL III
De Hoge Verdragsluitende Partijen
zullen gezamenlijk ernaar streven om hun
volken een dieper begrip bij te brengen
de beginselen, die - ten grondslag
n aan hun gemeenschappelijke be
schaving em om culturele uitwisselingen
te bevorderen, met name door middel
onderlinge overeenkomsten,
nen vormen, waar deze zich ook t
doet, omtrent de aan te nemen houding
en de te nemen maatregelen in geval
hervatting van een aanvalspolitiek
Duitsland of omtrent elke toestand, die
de economische stabiliteit in gevaar
ARTIKEL VUL
Getrouw aan haar besluit om haar ge
schillen slechts langs vreedzame weg te
beslechten, komen de Hoge Verdragslui
tende Partijen overeen, onderling de
volgende bepalingen toe te passen:
De Hoge Verdragsluitende Partijen
zullen, zolang dit Verdrag van kracht is,
alle geschillen beoogd in Artikel 36, lid 2,
van het Statuut van het Internationaal
Gereqhtshof beslechten door deze v
het Hof te brengen, enkel onder de
serves die ieder handgemaakt mocht
hebben bij de aanvaarding van de bepa
ling inzake de verplichte rechtspraak, er
zulks slechts zolang die reserves zullen
worden gehandhaafd.
De Hoge Verdragsluitende Partijen zul
len bovendien alle andere geschillen dan
die. voorzien in Artikel 36, lid 2, van hef
Statuut van het Internationaal Gerechts
hof, aan een verzoeningsprocedure on
derwerpen.
Indien het geldt gemengde geschillen,
waarvan enige elementen aan verzoening,
en andere aan rechtspraak zouden zijn
onderworpen, zal iedere Partij bij het
geschiLhet recht hebben te eisen, dat dr
rechtenijke beslissing inzake de rechts
kwesties aan de verzoeningsprocedure z
voorafgaan.
De,'bovenstaande bepalingen makei
geeninbreuk op de voorschriften of
overeenkomsten, die een andere wijze van
vreedzame regeling voorschrijven.
ARTIKEL IX.
De Hoge Verdragsluitende Partijen
kunnen, na gemeen overleg, iedere an
dere staat uitnodigen tot dit Verdrag toe
te treden op de voorwaarden, die tussen
haar en de uitgenodigde staat zullen wor
den overeengekomen.
Iedere aldus uitgenodigde Staat kan
partij worden bij dit Verdrag door de
nederlegging van een akte van toetreding
bij de Belgische Regering.
Deze Regering zal de andere Hoge Ver
dragsluitende Partijen irt kennis stellen
de nederlegging van iedere akte van
in#
ARTIKEL X.
Dit Verdrag zal bekrachtigd worden en
de akten van bekrachtiging zullen zo
spoedig mogelijk worden nedergelegd bij
de Belgische Regering.
Het Verdrag zal in werking treden op
de datum van de nederlegging van de
laatste akte van bekrachtiging en zal ge
durende 50 jaren van kracht blijven.
Bij afloop van deze 50 jaren zal iedere
Hoge Verdragsluitende Partij het recht
hebben aan het Verdrag, voorzover haar
betreft, een einde te maken, op voor
waarde dat een daartoe strekkende ver
klaring een jaar tevoren ter kennis is
gebracht aan de Belgische Regering.
De Belgische Regering zal de Regerin-
gen':der andere Hoge Verdragsluitende
Partijen kennis geven van de nederleg
ging van iedere akte van bekrachtiging
alsmede van iedere opzegglfcgsverklaring.
CONFLICT TUSSEN SIGARETTEN-
FABRIEKEN
De Raad van rechtsherstel te Den Bosch
zal binnenkort uitspraak doen in de eis
de Sigarettenfabriek ..Crescent" te
Eindhoven aan de Sigarettenfabriek „Bro
ches" te A'dam om de f 65.000, die ..Cres-
in oorlogstijd had betaald voor
van machines en bedrijfsvoor
raad van de „Broches" aan „Crescent"
terug te geven, nu voorraad en machines
A'dam zijn teruggekeerd. De over-
zou in oorlogstijd zijn geschied om
de „Broches" uit handen van de Duit
sers te houden.
Het voornaamste artikel
De kern van het verdrag wordt
gevormd - door artikel IV, luidende
als volgt:
Indien een der Hoge Verdragslui
tende Partijen het voorwerp zou zijn
van een gewapende aanval in Euro
pa, zullen de andere Hoge Verdrag
sluitende Partijen, in overeenstem
ming met de bepalingen Van Artikel
51 van het .Handvest, aan de aldus
aagevallen party alle militaire en
andere hulp en bijstand verlenen
welke in haar vermogen ligt.
ARTIKEL V
Alle maatregelen genomen ter toepas
sing van het vorige artikel moeten ter
stond ter kennis worden gebracht van d<
Veiligheidsraad. Zij zullen worden opge
heven zodra die Veiilwgiheadsraad die r
dige maatregelen zal hebben genomen
de internationale vrede en veiligheid
handhaven of te herstellen.
Dit verdrag maakt geen irfbreuk op de
verplichtingen, welke voor de Hoge Ver
dragsluitende Partijen voortvloeien (uit
de bepalingen van het Handvest 'der
Verenigde Naties.'Het zal niet worden
uitgelegd als in enig opzicht het recht
de plicht van de Veiligheidsraad aan
tastend om,' overeenkomstig het Hand
vest te allen tijde op „te treden op de
wijze, die hy nodig oordeelt om de inter
nationale vrede en veiligheid te hand
haven, of te herstellen.
ARTIKEL VI.
De Hoge Verdragsluitende Partijen
verklaren, ieder voor zover haar betreft,
dat geen der verbintenissen, op het ogen
blik van kracht tussen haar en een der
andere Hoge Verdragsluitende Partijen of
met een derde staat, bi stryd is met de
bepalingen van dit Verdrag.
Zij zullen geen bondgenootschap aan
gaan en aan geen coalitie deelnemen, ge
richt tegen enige andere Hoge Vedrag-
sluitende Party-
ARTIKEL VH
Ten einde onderling ovërleg te plegen
omtrent alle vraagstukken, die het ori-
derwerp.van dit Verdrag uitmaken, zul
len de Hoge Verdragsluitende Partijen
een Consultatieve Raad instellen, die al
dus zal worden georganiseerd dat hij
zyn werkzaamheid permanent kan uit
oefenen.
De I^aad zal bijeenkomen telkenmale
j z 'ks nuttig zal achten.
Op verzoek van een harer zal de Con-
lultatieve Raad onmiddellijk worden bij
eengeroepen teneinde de Hoge Verdrag-
•luitende Partijen in staat te stellen over
leg te plegen omtrent elke toestand die
een bedreiging voor de vrede zou
Last Tan zenuwen?
toetreding.
Ll^.lLLPj.ucü.tf.l 1- £1-
'^.^'7^—<g.
Vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid
De grondtrekken van het\ Koninkrijk
Aan de Ronde-tafelconferentie met de
West zijn de zestien volgende resoluties
voorgelegd, die in de openbare zitting
welke vandaag is begonnen, behandeld
worden voordat de conferentie zal wor
den verdaagd.
In het kort komen ze hierop neer:
I. De nieuwe naam van het Koninkrijk
il zijn: „Verenigd Koninkrijk- der Ne
derlanden". Het zal berusten op vrijheid,
gelijkwaardigheid en gebondenheid, d.w.z.
zelfstandigheid in inwendige aangelegen
heden, medezeggenschap in gemeenschap
pelijke en gemeenschappelijk staatsver
band onder H.M. Koningin Wilhelmina
en Hare wettige opvolgers.
II. Rechtstreekse betrekkingen van het
Koninkrijk met Indonesië en opneming
van de delen van Indonesië die dit wen
sen in het Koninkrijk.
III. Uitwerking van een rijksgrondwet
met inachtneming der door de conferentie
aangenomen beginselen. Totstandkoming
daarvan l^ngs democratische weg en in
overeenstemming met elkander.
IV. Gemeenschappelijke aangelegen
heden zullen zijn: a. de Kroon; b. hand
having ryksgrondwet, rijkswetten en
rijksbelang; c. menselijke rechten en vrij
heden; d. waarborg van democratisch
staatsbestel in alle landen; e. nationaliteit
Dr Beel in de Tweede Kamer:
Door Vijflanden-pact de mogelijkheid
van neutraliteit prijsgegeven
Vanavond begint het debat over de Regeringsverklaring
(Van onze Parlemenitsredacteur)
Met een korte rede, onder grote stilte aangehoord, heeft de minsiter-president, dr
L. J. M. Beel gistermiddag om half zes aan de leden der Tweede Kamer aange
boden de Nederlandse tekst van het toen juist te Brussel door minister Van Boetze-
laer en de Nederlandse gezant in België, de heer Van Harinxma thoe Slooten onder
tekende Vyfmogendheden-pact.
De tekst van dit verdrag, gesloten tus-
>n Nederland, België, Frankrijk, Luxem
burg ep Groot-Brittannië. treffen de
lezers elders aan. Dr Beel wees op de
grote betekenis van dit verdrag, dat om.
voorziet in wedarzijdse militaire en
andere bijstand in ^eval van een mili
taire aanval in Europa, voor de gehele
verdere ontwikkeling van dit wereld
deel.
De vijf staten geven hiermee de moge
lijkheid van neutraliteit, die onder het
Handvest der Ver. Naties bij onenigheid
der grote vyf (vetorecht!) althans theo
retisch nog bestaat, prys, waartegenover
zy echter, bij een aanval in Europa, van
de onmiddellijke bijstand der overige
verdragstaten verzekerd kunnen zijn
een zekerheid, die het Handvest niet ver
schaft.
Voorts wees de minister-president op
het aandeel van de Benelux-landen in de
voorbereiding van het verdrag. Zij zijn
van oordeel geweest, dat voor de vijf
landen, die in zo hoge mate zich door
gemeenschappelijke politieke, econo
mische. culturele en geestelijke opvat
tingen kenmerken, het ogenblik gekomen
was, zich nauwer aaneen te sluiten, ten
einde aldus een kern te vormei^ tot be
scherming van hun gemeenschappelijke
beschaving en ter bevordering van hun
gemeenschappelijke belangen.
Het stemt tot voldoening, dat dit stre
ven der Beneluxlanden succes heeft
gehad.
Het verdrag heeft geen ander doel dan
de bevordering van de vrede en de be
scherming van de belangen der West-
Europese staten, het richt zich tegen
geen enkele andere staat, het beoogt in
tegendeel bjj te dragen tot een harmo
nische ontwikkeling der Europese samen
leving.
Toetreding van andere staten is geens
zins uitgesloten: wel echter menen de
Beneluxlanden. dat eerst de aaneenslui
ting der vijf staten zich moet consoli
deren en verdiepen, alvorens tot uitbrei
ding kan worden overgegaan. Het middel
daartoe is gegeven in de vorm van een
Consultatieve Raad, die door de vijf sta
ten zal worden gevormd. De organisatie
daarvan zal terstond ter hand moeten
worden genomen. Ook bij een bedreiging
van de vrede b ai t e n Europa in welk
geval geen automatische verplichting tot
bjjstand bestaat biedt deze Raad de
gelegenheid tot onverwijld overleg.
Het verdrag zal de Tweede Kamer zo
spoedig mogelijk in de vorm van een
wetsontwerp ter goedkeuring worden
aangeboden.
Vanavond om 8 uur zal over de Rege
ringsverklaring in de Tweede Kamer
worden beraadslaagd. Tegelijk is dan
de orde de interpellatie-van der Goes
van Naters (Arb.) over het buitenlands
beleid in Benelux-verband-
burgerschap; f. buitenlandse betrek
kingen; g. verdediging; h. inwendige vei
ligheid van het Koninkrijk; i. onafhan
kelijkheid der rechterlijke macht, o.a.
door benoeming in het algemeen door de
Kroon, concordantie van het recht; j. am
nestie en abolitie; k. culturele betrekkin
gen; 1. immigratie; m. buitenlandse eco
nomische en financiële b.etrekkingen; n.
interregionale economische en financiële
betrekkingen; o. overleg over munt, geld,
bank en deviezenpolitiek; p. auteursrecht,
industriële eigendom en octrooien; q. in
ternationaal en interregionaal verkeer; r.
uitgaven van het Koninkrijk door dek
king; s. economische weerbaarheid door
onderlinge hulp en bijstand.
V. Onderling contact der landen.
VI. Vaststelling van landsgrondwetten.
VII. Instelling van rijksregering onde:
onschendbare Koning* en verantwoorde
lijke ministers, door de Koning te benoe-
en. waarvan minstens een voor' Surina-
e en een voor de Antillen.
VIII. Instelling van adviserende rijks
raad, paritair samengesteld, op aanbeve
ling te benoemen door de Kroon, die ge
hoord moet worden bij bestuursgeschil-
len en vernietiging van landswetten.
IX. Instelling van rijkshof door toetsing
van rijks- en landswetten aan de rijks
grondwet.
X. Instelling van rijksparlement. be
staande uit Senaat en Kamer van Afge
vaardigden. De eerste bestaat uit de leden
der Eerste Kamer en vijf leden voor elk
der beide andere landen. De tweede uit
de Tweede Kamer en de staten van beide
andere landeh. De rijkswetgevende macht
wordt gezamenlijk door Koning en rijks-
parlement uitgeoefend.
XI. Vertegenwoordigers des Konings
in Suriname en de Antillen.
XII. Deelneming der overzeese landen
aan de buitenlandse betrekkingen.
XIII. Inwendige handhaving van orde
een zaak der landsoverheid. Dienstplicht
wordt door landen zelf geregeld.
XIV. Grondslag der nationaliteit is het
Nedrlanderschap.
XV. Versterking der sociale, economi
sche en culturele weerbaarheid.
XVI. Nader overfeg over vrijheid var
onderwys.
SIGARETTEN EN DIPLOMATIE.
Een ambtenaar bij de Ned. ambassade
in Buenos Aires had aldaar 36.000 siga
retten naar Nederland gezonden en zwart
verkocht, naar zijn zeggen, omdat
geld nodig had om te trouwen. Door de
Haarlemse politierechter is hij tot 5 mnd.
gev.straf veroordeeld. De rechter wilde
er rekening mee houden, dat de carrière
van deze man door deze affaire is
woest.
Tweede Kamer dringt het vrouwen
kiesrecht aan Suriname op
Communisten vertegenwoordigen geen Ned. standpunt
(Van c
Parlementsredacteur)
Zonder hoofdelijke stemming heeft de Tweede Kamer gistermiddag haar goedkeu
ring gehecht aan de wetsontwerpen tot wijziging van de staatsregelingen van
Suriname en Curasao, nadat door aanneming van een amendement-Tendeloo (Arb.j
aan de Surinaamse en een amendement-De-Kort (KVP) aan de Antlllaanse vrou
wen het algemeen kiesrecht was verzekerd.
Van de beantwoording door minister
Jonkman van de sprekers van eergiste
ren vermelden wij slechts, dat hy, op een
vraag van de heer Wagenaar, waarom er
geen communist ter ronde-tafel-conferen
tie was afgevaardigd, ten bescheid gaf,
dat de Regering zich op het standpunt
stelt, dat bij de keuze van personen, die
deel moeten nemen aan conferenties over
Staatkundige hervormingen, zy zich
slechts kan wenden tot mensen, die ge
acht kunnen worden een Nederlands
standpunt in te nemen en dat de erva
ring heeft geleerd, da{ dit met de com
munisten niet het geval is. Uiteraard
vond Gerben Wagenaar dit een „be
vreemdend" standpunt en een „onbewe-
•n" beschuldiging!
Zoals men weet was in de wetsontwer
pen neergelegd de mogelijkheid van al
gemeen kiesrecht voor mannen en vrou-
de laatsten was de be
oordeling van deze mogelijkheid overge
laten aan elk gebiedsdeel zelf. Met name
mej. Tendeloo (Arb.) wilde echter In de
vastgelegd zien, dat de dames zon-
meer algemeen kiesrecht moeten
hebben. Minister Jonkman achtte dit ech.
by uitstek inwendige aangelegen
heid, vooral voor Suriname, waar de
verhoudingen inderdaad 'tot voorzichtig
heid manen. Bij de behadeling van de in
de aanhef genoemde amendementen kreeg
de bewindsman volledige steun van de
heren Tilanus (C-H.) en Meyerink (A.R.)
Deze hadden op zichzelf niets tegen vrou
wenkiesrecht, dooh wilden de principiële
het gehele wetsontwerp vast
houden, n.l. dat over dergelijke interne
zaken door de landsorganen dient te
worden beslist.
Daarbij komt, dat met name de Staten
tn Suriname zelf hebben geadviseerd,
t.v. het vrouwenkiesrecht voorzichtig te
zijn. En terecht, wanneer men bedenkt,
dat dit gebiedsdeel door de eeuwen heen
in meerderheid Oosterse bevolking
heeft gekregen, waar de vrouw in een
geheel andere positie staat dan in de
Westerse samenleving. Ten aanzien van
Curasao ligt deze zaak iets anders: Daar
staat de vrouw op Westers plan.
Maar -mej. Tendeloo moest en zou haar
Westerse ideeën over de vrouw over
planten in de Oosterse sfeer vam Suri
name, en het gelakte haar, het grootste
deel der mannen in de Kamer mee te
krijigen. Waarmee zij Suriname opsoheep-
regeldng, die daar hoogst
waarschijnlijk dioor de meerderheid niet
wordit gewaardeerd, maar toch door Ne
derland wordt opgelegd. Ondanks aille
„progressiviteit" in wezen een uiting van
kolonialisme! Het amende-
werd aangenomen met 57 tegen 19
(tegen C.H., AR. en enige P.
v. d. A.).
Het amendement-Kort (K.VP.), dat
vrouwenkiesrecht voor Curasao recht
streeks in de wet bracht, werd zonder
t Touwslagerswiel van Michiel
de Ruyter
Het toujvslagerswiel van de gebr.
Lampsins te Vlissingen, waar „in zijn
blauwgeruite kiel" Michiel de Ruyter
aan gedraaid heëft, is van de 18e eeuw
af het eigendom van het Museum van
het Zeeuws Genootschap der Weten
schappen. Met de overbrenging van de
zetat van dit genootschap van Vlissin
gen naar Middelburg is ook dit wiel
uit de stad van Bestevaer Michiel
♦verdwenen, met nog meer door dit
museum aangekochte „Ruyteriana",
zodat Vlissingen thans vrijwel, geen
tastbare herinneringen aan de grote
zeeheld meer bezit. Tot vreugde van
Vlissingen zal thans het wiel in bruik
leen worden afgestaan aan het Gem.
Museum van de Scheldestad.
STUDIEVER. S.G.P. TE LEIDEN
BIJEEN.
Het landelijk verband van studiever.
der Staatkundig Geref. Partij, heeft te
Leiden een bijeenkomst georganiseerd,
waar gistermiddag ds P. Zandt sprak
over „Waarom Staatkundig Gerefor
meerd?" eq gisteravond, drs J. C. Höoy-
kaas het onderwerp „Het Roomse ge
vaar" behandelde.
DERTIENHONDERD VROUWEN EN
KINDEREN NAAR INDIK.
Gistermiddag zijn met de „Johan van
Oldenbarnevelt", onder kapitein G. A.
Man, 800'Vrouwen en 500 kinderen, onder
de 12 jaar, naar Indië vertrokken. Uitge
breide maatregelen zijn genomen tegen
besmettelijke ziekten en talrijke verpleeg
sters gingen mee voor de verpleging dei
kinderen.
stemming aangenomen, met aantekening,
dat de AR. en de C.H. (met uitzonde
ring van j'kvr. Wtrtewaa-11 van Stoetwe-
gen) tegen waren.
Voorts nam de Kamer nog enige wets
ontwerpen en conclusie» zonder debat
aan. Zo werd de wet op de Oommissie-
Generaal met een hamerslag naar het rijk
der schimmen verwezen, de nieuwe re
geling van de reiskoeten van leden der
Staten -Generaal en van de verblijfkosten
der Eerste Kamerleden aanvaard en het
verdrag met België en Luxemburg inzake
de wijnbelasting goedgekeurd.
Oud-min. Huysmans t
(Van c
i Parlementtredmeteur).
Vannacht is. 45 jaar oud. in het zieken
huis St. Joannes de Deo te "s-Gravenhage
overleden dr G. W. M. Huysmans, oud-
minister van Economische Zaken.
Het was bekend, dat de gezondheidstoe
stand van dr Huysmans de laatste tyd
opnieuw was achteruitgegaan. In Septem
ber 1947 moest hij voor een operatie in
het ziekenhuis worden opgenomen. Er
volgde echter geen algeheel herstel, zodat
minister Huysmans op 13 Januari j 1. ge
noodzaakt was. ontslag te vragen. Enige
tijd geleden moest hij opnieuw in het
ziekenhuis worden opgenomen, waar
H.M. de Koningin hem nog heeft bezocht.
Eerst in het laatste kabinet-Gerbrandy
als minister van Financiën en later in het
kabinet-Beel, heeft dr Huysmans zijn
vaderland gediend. Vooral als ihinister
van Economische Zaken stond hij op een
der belangrijkste sleutelposten. Zijn taak
was niet gemakkelijk: hij moest orde
scheppen in de economische chaos, waarin
Nederland door de jongste wereldoorlog
was gekomen. Zijn taak was bijzonder
nomische ordening anders, n.l. socialisti-
spher. dacht dan de r.k. dr Huyysmans.
Ik Huyysmans ontpopte zich in de
Staten-Generaal niet als een brillant
spreker. Wel was het duidelijk, dat hij
een harde werker was, die de zaken van
zijn departement volkomen beheerste. Hy
gaf er blijk van, er gezonde ideeën op na
te houden, gebaseerd op de realiteit. Hij
was wars van, alle experimenteerzucht,
vooral onder de huidige, onevenwichtige
omstandigheden. Hij zag het enorme be
lang van het particulier initiatief, al had
hij een open oog voor de fouten, die ook
het vrije bedrijfsleven, zoals iedere le
venskring, aankleefden. Dit alles maakte
hem in de ogen van de P.v.d.A. geen per
son^ grata, al had iedereen bewondering
voor 's ministers werkkracht en liefde
voor zijn arbeid en zijn vaderland.
Wij herinneren ons de vurige pleidooien,
die dir Huysmans in de Tweede Kamer
hield tegenover woordvoerders van de
P.v.dA., die een ongemotiveerde aanval
deden op het naar hun mening uitsluitend
op eigen belang uitzynde vrije bedrijfs
leven. Dan raakte de bewindsman, die
wars was van alle demagogie, in vuur.
Het zal voor hem een troost zyn ge
weest. dat hij nog bij zijn leven het werk,
dat hem lief was, heeft kunnen overdra
gen aan een nog jonger kracht, prof. Van
den Brink, die in de korte tijd van zijn
ministerschap reeds bewezen heeft te
treden in het door zijn voorganger uitge
stippelde spoor.
Ons land heeft een goed vaderlander,
een echt-nuchtere Nederlander verloren.
God trooste zijn nabestaanden, die hun
man en vader op nog betrekkelijk jonge
leeftijd moesten afstaan.
TWENTSCHE BANK HAD BEVREDI
GENDE RESULTATEN.
Het jaarverslag der Twentsche Bank
meldt bevredigende resultaten over
maar de rentewinst zal kleiner worden
door afwikkeling der geldsanering,
gezien 158 millioen aan geblokkeerde
gelden op de balans voorkomen ei
firma B. W. Blijdenstein te Londen met
kleinere winstmogelijkheden werkt. Op
gericht is de Twentsche Investerings-Mij
met ƒ2,5 millioen kapitaal. Het winst
saldo is ƒ5.627.198 (v. j. ƒ2.573.903), het
dividend 7Vt (v. j. 6>, waarvan 5
keuze in aandelen of contanten en 2
contanten.
„NOU ZIE IK HET"
De tekenaar H. Rutgers te Hilversum,
indertijd berucht om zijn radio-praatjes
..De stormer spreekt tot de jeugd", had
zich voor de tweede maal voor het tri
bunaal te verantwoorden, omdat de hoge
autoriteit het advies van drie jaar te laag
vond. R._ verklaarde, dat hij tijdens zijn
opsluiting had leren inzien geheel
keerd te hebben gehandeld. Op 30 Maart
zal het nieuwe advies worden gewezen.
De Verdoemden
door
H. Kingmans
43.
Ach, wat weet de man er van: om een
dooie slaaf bekommert zich de Turk ook
al niet Voor hèm een ander. Tenslotte
heeft hy goedkope en goede werkkrach
ten aan hen. De opzichter, die de Duit
ser begrijpt, al spreekt die zeer gebro
ken zijn taal. schaterlacht. Wat een mop.
wat een mop! Welja, ze zullen die zieke
vent als die ziek is, want die blan
ken kunnen geducht simuleren, hy weet
er alles van in zyn lange loopbaan
als een schoothondje behandelen en in
zyn hut leggen! Wou-ie soms ook nog
een medicijnmeester er by halen? Ha.
ha. haEnde zweep striemt weer.
Voor half dood ligt de Duitser 's avonds
in zijn hut.en hy walgt van het eten,
dat hem voorgezet wordtMaar de
volgende dag moet hy weer vóór de
ploeg.
Een klein kind kan begrijpen, dat dit
op de korte of lange duur spaak lopen
moet. Het proces is van zeer korte duur.
Blijkbaar is de man nog zieker geweest
dan zij vermoed hebben De zon. die hen
zo geducht kan plagen, want aan haar
hitte op hun blote lichamen kunnen de
meesten nog niet wennen, staat nog niet
in haar zenith, als met een rochelende
kreet de -patiënt, die deze morgen slaag
ontvangen heeft als nooit te voren, in-
akt en,de geest geeft.
is even ontsteltenis, al hebben allen
dit' zien aankomen. Maar de opzichters
dwingen met hun zwepen tot werken.
De ploeg van de dode wordt natuurlyk
opgehouden, doordat de gestorvene, die
middenin is, er uit gehaald moet wor-
n, maar dan wordt gewerkt met elf
inplaats van met twaalf man. De vaca
ture wordt wel weer vervuld, als een
we party slaven arriveert. Deze
dode zal wel gevolgd worden door an
deren Dat is het gewone verloop. De
opzichtefs weten er alles van, zy ver
draaien er hun hand niet om en on-
doorgrondelyk blyven hun bronzen tro-
j een afgelegen plaats van de uitge
strekte plantage hebben een ploeg sla
ven deze middag een graf te graven. En
zonder een enkele plichtpleging wordt
de dode er, als het cadaver van een
hond, ingesmeten, waarna de zeer diepe
put weer dichtgegooid moet worden en
aangestampt. Ziezo, dat hebben ze weer
gehad. En na een paar dagen wordt er
over deze Duitser niet meer gesproken-
Maar zijn dood heeft vooral Jochem
zeer aangegrepen. Die wordt aanleiding
tot een ernstig gesprek tussen, hem en
I.emarque: dit kan hèm toch ook over
komen? Ziek zyn wordt hier niet ge
teld; ze laten je eenvoudig doodgaan.
Hoe kan
En dan Lemarque. zonder gepreek,
maar sprekend als realiteit: je kunt
alleen sterven, zonder verloren te zyn
voor de eeuwigheid, als je gelqfft in
Jezus Christus, de Zoon van God. Hy
kent toch het bybels verhaal van de
apostel Paulus in de gevangenis te Phi-
lippi, toen die aardbeving kwam en de
cipier zich van kant wilde maken, wat
door Paulus verhinderd werd? Die man
werd geprangd, om in wanhoop te vra
gen: Lieve heren, Wat moet ik doen om
zalig te worden? En toen dat eenvoudige
antwoord: Geloof in Jezus Christus en
ge zult zalig worden, gy en uw huis! Nu
moet Weishaupt ook geloven. Hy
moet afzien van zyn vroeger leven; ook
zyn omstandigheden nu. Hy moet
zyn handen vertrouwend in Jezus' han
den leggen, zyn lot in diezelfde handen,
die dragen kunnen, alleen dragen
kunnenJe moet niet redeneren en
piekeren, daarmee kom je niet verder,
je gaat er mee achteruit Je moet alleen
vertrouwen en geloven en smeken: O.
God. wees my, zondaar, genadig!
Dan vertelt Jochem van zyn moeder.
Hy herinnert zich allerlei trekjes uit het
leven van zyn vader. Hy spreekt van
Lize Hackman, die op hem wachten zou
om dan met hem te-trouwen. Zij heeft
heeft gezegd: Jochem. verlies God niet
uit het oog. Hy heeft dat wèl gedaan.
Is er nu voor hem nog uitkomst, voor
de trouweloze? Zie, dat is niet te ge
loven
„Laten we knielen", stelt Lemarque
voor.
Dan buigen zy gehjktydig, de aan el
kaar gekluisterden. En de zoon van de
tapytfabrikant uit Hessen spreekt een
gebed uit, dat ook Jochem verkwikt
Maar de volgende dag is hy weer in
volle opstand tegen zyn lot, dat een naar
zijn mening onrechtvaardig God hem op
legt onverdiend.
Arthur Lemarque verliest de moed
niet Hy moet nu niet alleen bidden
voor zichzelf, maar ook voor zyn lot
genoot Opdat het deze licht Worde in
de pikzwarte duisternis, die hem om
geeft.
En dan ziet Lemarque. hoe zyn gebed
langzaam, doch zeker wordt verhoord.
Jochem Weishaupt komt op de goede
weg.
Dan is er wel een jaar verlopen.
In dat jaar zijn twaalf van de nieuw
aangekomen slaven bezweken.
„Wie vogt?" zegt er dan een met gal
genhumor. Je kunt beter dood zyn, me-
»n die, dan dit leven leiden.
Maar Lemarque, die met andere ^la
ven, als dit althans mogeiyk is. gesprek
ken heeft zegt tot Jochem: „Als je dan
ongelovig bent kun je beter dit leveo
hebben. Want dan ben Je nog in het
heden der genade. En je kunt je nog
Bekeren, dat is een dik woord, zeg-
>n ze. Maar het is dan toch maar een
bijbels woord.
Bekeringje moet omgezet worden.
Je moet een ander mens worden. Een
iHere, hoe ls het mogeiyk! die
dan bidt voor de met de zweep strie
mende opzichters.
Op de plantage van de Turk. die vry-
wel allen vervloeken.
Wie lost da^ dilemma op 7 Jochem kan
het nog niet
„Dat komt wel", troost Lemarque.
hoopvoL
(Wordt vervolgd)
Mensen
met
eeuiriVf/„ -^3
jeugd!
Levenslustig en vitaal, vol
werklust en geest den
gansen langen dag maar ook
's avonds in huiselijke kring
nog prettig en onderhoudend.
Dat is het soort dat met Sana-
togen gemaakt wordtl»Waar-
om nog langer neergeploft,
na tafel - in Üw zetel en
lusteloos om te hangen,
tot niets meer in staat, omdat
alles en iedereen U te veel is
Neem Sanatogen en wordt
voor Uw omgeving weer de
oude. opgewekte kameraad
Ons commentaar op
Brussel
HET BESLUIT der Nederlandse Rege
ring tot het sluiten van een verdrag
met België. Frankrijk, Luxemburg
Groot-Brittannië is in feite een logi
sche consequentie van het bondgenoot
schappelijk optreden tijdens de jongste
wereldoorlog. Hiermee is vrijwillig en
definitief een periode afgesloten, die ui
1940 noodgewongen werd beëindigd. n.L
de periode van onze neutraliteitspolitiek.
De tijd is voorljjj. dat Nederland in poli
tiek opzicht op een eiland kan leven.
De kern van het gehele verdrag is on-
getwijf^d gelegen in art. 4. Dit bepaalt,
dat. indien een der vijf landen het slacht
offer "wordt van een gewapende aanval
in Europa, de andere landen automa
tisch verplicht zyn, alle militaire en
andere hulp en bijstand te verlenen,
welke in haar vermogen ligt. Dit geeft
ieder der vyf landen een militaire garan
tie, groter dan die, welke het Handvest
der Verenigde Naties geeft. De Ver
enigde Naties immers kennen het veto
recht en ieder besluit, tot het verlenen
militaire hulp aan een aangevallen
mogendheid kan worden getroffen door
het veto van één der Grote Vijf. In een
dergelijk geval gebeurt er niets. Het
ive Vyf-Mogendheden-Pact echter
geeft bij aggressie altyd recht% op hulp.
De jongste oorlog heeft duidelijk doen
zien, dat Nederland bij een aanval nim-
alleen stand zal kunnen houden en
in de huidige wereldsituatie is neutrali
teit eén fictie. De ruil van neutraliteits-
mogelykheid tegen zekerheid van onmid
dellijke steun is alleszins aanvaardbaar
De oorspronkelyke opzet van Engeland
en Frankrijk was een uitbreiding van het
tegen een eventüële nieuwe aggressie van
Duitsland gerichte verdrag van Duinker
ken tot de Beheluxlanden. Zuiver mili
tair dus. met een begrensd doel. Wy ver
heugen ons er over. dat de Beneluxlan
den de kwestie van samenwerking veel
breder hebben gezien en dat deze ideeën
in het verdrag zyn neergelegd. Al moge.
als residu van de oorspronkelijke Engelse
en Franse wensen, de verdediging tegen
een eventüële hernieuwde aggressie van
Duitse zijde hier en daar in het verdrag
met name een plaats gevonden hebben,
het is thans gericht tegen iedere aggres
sie. en. wat veel belangrijker is. het mi
litaire probleem is niet meer los gezien
van de,economische, sociale en culturele
vraagstukken, die de West-Europese lan
den binden op grond van eei» gemeen
schappelijke beschaving.
Wie de tekst van het verdrag doorleest
zal mogelijk teleurgesteld zijn door het
weinige positieve, dat er in te vinden is.
Niet vergeten moet echter worden, dat
het slechts een basis, een werkprogram
vormt. Het eigenlijke werk moet nog be
ginnen in de Consultatieve Raad. Terecht
zeide dr Beel gisteren in zijn Regerings
verklaring dan ook. dat de organisatie
van deze Raad terstond ter hand genomen
moet worden.
Het verdrag is tegen niemand gericht
en toetreding is mogelyk voor iedere
staat, die dezelfde democratische bescha
vingsbeginselen* v.jnst te verdedigen cn
te consolideren. Tneoretisch zelfs voor
Rusland. Practisch uiteraard niet. want
dit land geeft tot nog toe bitter wéinig
reden tot de veronderstelling, dat het iets
voorde Westerse democratie voelt.
Toch komen wij hier op een zwak punt.
De achtergrond van dit verdrag is niet
denkbaar zonder het spook van de Rus
sische aggressie. Een aggressie. waarte
gen het Handvest der Verenigde Naties
onvoldoende waarborgen biedt, juist
omdat het is gebaseerd op het fata-mor-
gana van een wereld zonder een aggressief
Rusland, dat^door misbruik maken van
het veto-recht alle»actie kan verlammen.
Maar de vijf landen hebben zich in dit
verdrag niet kunnen opwerken tot een
bewust kiezen tussen Christelijke en
anti-Christelijke machten. Zij volstaan
met een negatief verweer tegen „even
tuele" aggressie en komen niet tot een
positieve keuze voor een gerechtigheid,
die slechts op Christelyke Schriftuurlijk®
basis werkelijkheid kan worden. Het po
sitieve wordt alleen gezocht in een cul
tivering van de West-Europese bescha
ving. Dit is te betreuren. Onze buiten
landse politiek behoorde zich te kenmer
ken door een welbewuste keuze vóór'd®
Christelijke en tégen de anti-Christelijke
stromingen. Dit is het dilemma, waarvoor
iedere persoon en ook iedere staat door
de eeuwen heen dagelijks heeft gestaan
Al is dit verdrag dan ook verre van
volmaakt, daarmee is het nog niet waar
deloos of verwerpelijk. Integendeel, het
behoud yan de Westerse beschaving, de
samenwerking op sociaal, economisch en
cultureel gebied is een te groot goed. dan
dat deze zouden moeten worden prijsge
geven. Laten wy echter niet vereeten,
dat het sluiten van dit verdrag alleen,
al is het ook voor 50 jaar, ja. al was het
een ..Eeuwig Edict" ons niet van alle
moeiiykheden in de toekomst zal vrij
waren.
Alleen onder God's zegen, eellik dr
Beel deze gisteren bii de aanbieding van
de tekst in de Tweede Kamer afbad. *al
dit verdrag bevorderlijk zijn voor het
welzijn van ons vaderland en de vred®
in de wereld.
