Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | 19 februari 1948 | pagina 2

PLICHT, NIET OM TE OVERTUIGEN, MAAR

WEL OM TE GETUIGEN

Kunst in de Sleutelstad

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

DONDERDAG 19 FEBRUARI 1948

Schot in de begrotingsbehandeling

Gematigd optimisme bij „onderwijs" Volks
gezondheid vraagt grote aandacht - „Weder
opbouw" faalt De kwestie „Endegeest"

Gistermiddag; ls bU de behandeling
der gemeente-begroting 1948 het woord
aan de vier wethouders geweest. In de
avondzitting kon burgemeester jhr mr F.
H. van Kinschot het woord aan zichzelf
geven en na ruim een half uur begonnen
de replieken. Vandaag hoopt de raad aan
de goedkeuring van de begroting toe te

Wethouder J. C. van Schaik

Democratische opvoeding.

De wethouder van Onderwijs (PvdA),
wijst op het geringe tijdsverschil van de
begrotingen 194"^ en 1948. Er zijn vele
plannen gemaakt, maar de uitvoering ar
van brengt vele zorgen mede. Ook komt
daarbij nogal eens de autonomie der ge
meente in het gedrang. B. en W. staan
voor die autonomie op de bres, aldus spr.,
die verder kon gewagen van een gema
tigd optimisme. Er is thans een jeugd
commissie, die een aanval op de massa-
jeugd wil stimuleren. Onder massajeugd
verstaat spr in dit verband de jongeren,
die niet bij een jeugdvereniging zijn
aangesloten. Het streven der commissie
is alleen om (in vrijheid) steun te bie
den en wil niet tot de vorming van een
„staatsjeugd" leiden. Er is ook een actie
tot democratische opvoeding, een actie
om het opvoeden tot goede staatsburger
schap meer dan tot nu toe van het on
derwijzerscorps te doen uitgaan. Spr wijst
op verschillende wanbegrippen vooral
wat het mijn en dijn betreft onder de
jeugd en soms ook onder ouderen. Be
wust moeten de opvoeders daartegen op
treden.

Het Jeugdparlement.

Het Jeugdparlement is opgekomen uit
enkele jeugdgroeperingen, wordt door
spr gesteund, is geen debatingclub en
heeft de bedoeling, jeugdige personen te
trainen in het onderling wisselen van
gedachten, niet om dat wisselen van ge
dachten zelf, maar om vormende waar
den naar voren te doen komen. In hoe
verre de bemoeiingen van het gemeente
bestuur ta.v. het Jeugdparlement verder
zullen moeten gaan. zal de tijd moeten
leren. Het steunen er van mag niet tot
het vormen van een „staatsjeugd" leiden.

De sport heeft in Leiden nooit te veel
aandacht van gemeentewege gehad, voor
al wat de sportvelden betreft. Spr hoopt
t.z.t. met plannen in deze te komen,
maar andere zaken vragen eerst de aan
dacht. We zitten, aldus spr., over „deze
erfenis" met de handen in het haar.

Blijde klanken.

Blodere klanken kan spr laten horen
over het schoolverzuim. Lange
jaren stond Leiden, wat dit verzuim be
treft, bovenaan in ons land! (In ongun
stige betekenis dan.) Nu is het verzuim
lager dan in de meeste soortgelijke ste
den. Spr. verheugt zich daarover zeer.

Met het verkeersonderwijs vlot
het nog niet. Veel te weinig scholen heb
ben dit onderwijs op de lesroosters staan.

Ten aanzien van de baldadigheid
is spr. optimistisch gestemd. In allerlei
kringen gelooft men. dat hier kan wor
den gesproken van hoopvolle tekenen.

Het vakonderwijs.

Het vakonderwijs wordt door B. en W.
niet in steek gelaten, maar is juist vaak
een bijzonder punt van zorg; is ook reeds
veel verbeterd. Spr. komt op tegen en
kele beweringen van de heer Hendriks.
Verschillende ambachtsgroepen streven
naar dagonderwijs, waar thans nog moet
worden volstaan met avondonderricht.

Wat de stichting van een middelbare
handelsschool betreft, zijn B en W. dili
gent. Maar er is geen lokaliteit. Misschien
kan het gebouw van de overbruggings-
H.B.S. er voor worden gebruikt. Voor
een lyceum voelt spr. veel. omdat het
kiezen van een beroep dan één of twee
jaren kan worden uitgesteld. Een MTS.
te Leiden wordt door bevoegde instan
ties onwenselijk en onnodig geacht. Er is
ook een groot gebrek aan M.T.S.-leraren.
De mogelijkheid van een avondlyceum
betwijfelt spr voorlopig nog. Ze zal te
duur worden Er zal in Den Haag op
nieuw om een tuinbouwschool worden
gevraagd.

De melkvers trekking heeft
plaats op meer openbare dan bijzondere
scholen. De laatste doen uit principiële
overwegingen vaak niet mee. Speel
tuinen hebben steeds veel waardering
bij B. en W Ingesteld is een ad v i e s-
r a a d voor het openbaar lager onder
wijs. Het Leids Studiefonds biedt
aan enkele minvermogende, maar zeer
begaafde jongeren de mogelijkheid tot
studeren.

Wethouder S. Menken

De heer S. Menken, wethouder van
sociale zaken, wijst er op, dat er op het
gebied der volksgezondheid vele proble
men zijn. Voor vele er van zoeken B.
en W. reeds een oplossing. Door goede
samenwerking is op het gebied der wijk
verpleging iets te bereiken. Het bezoek
aan de consultatiebureaux voor zuigelin
gen is veel te gering. De Leidse bevol
king houdt blijkbaar niet van consul
tatiebureaux. Hier ligt een taak voor de
Kruis-verenlgingen, wier werk door de
gemeente moet worden gesteund. Mis
schien is het vormen van een „centrum"
gewenst.

Wat de gem. geneeskundige
diénst betreft, zijn er vele wensen. De
directeur er van stelt immers al een rap
port ter reorganisatie samen. Ziekenhuis-
ruimte en schooltandverzorging vragen
de aandacht. Hier „gaet de cost voor de
baet uit"!

Algemeen personeelsbeleid.

T.a.v. de medezeggenschap zijn richt
lijnen van het centraal orgaan gewenst.
De personeelsmoeilijkheden bij de ge
stichten zijn het college van B en W
zeer goed bekend. Er zal een oplossing
moeten worden gevonden. Spr meent
echter, dat de raadsleden, die hierover
hebben gesproken, wat hebben over
dreven. De heer Schüller heeft zelfs ge
sproken van een „Augiasstal" Er is
groot gebrek aan verplegend personeel
en dat leidt wel eens tot moeilijkheden.

Spr. deelt mee. dat slechts een heel
enkele gepensionneerde bij de gemeente

Distributievaria

Morgen (Vrijdag) wordt uitgereikt
aan de gezinnen, waarvan het HOOFD
een stamkaartnummer heeft van 68401
t.m. 72000.

Restitutie verhoging kolenprijs

te werk is gesteld. Voor een sociaal
werkster voelen B. en W. nog niet veel.
Daarvoor is, naar B. en W. menen, van
de zijde van het personeel te weinig be
langstelling.

Armenzorg. De burgerlijke ar
menzorg is totaal gewijzigd en daardoor
ook de taak van de commissie van so
ciale zaken. (Dit op een opmerking van
mevr. Braggaar). Spr. handelt daarna
over die noodwet-ouderdomsvoorziening,
het consumentencrediet, het tehuis voor
ouden van dagen, gezinshulp en de ali
mentatieplicht.

De middenstand.

De verordening van 1939, waarbij wer
den ingesteld drie commissies voor de
middenstand en het ambachtsleven, moet
worden gezien in de huidige omstandig
heden. Bovendien is het nodig, te weten,
hoe middenstandskringen er zelf over
denken. Spr. wil dit eerst afwachten en
verzoekt daarom de heren Frohwein en
Vos, hun voorstel in te trekken.

Spr. eindigt met de wens, dat samen
zal worden getracht, het welzijn der ge
meente te bevorderen. Alleen dan mo
gen we Gods zegen verwachten.

Wethouder A, J. Jongeleen

De belangstelling der raadsleden voor
de woningbouw richtte zich, aldus de
wethouder van openbare werken, de heer
A. J. Jongeleen (P.v.dA.)vooral op
het bouwplan-1947. In het kader van dit
bouwplan werden eerst 440 woningen
toegewezen. Nog in 1946 werd het aan
tal teruggebracht tot... 150! Dat was de
eerste teleurstelling, die door vele andere
werd gevolgd. Spr. geeft hiervan een
brede uiteenzetting en constateert, dat
de schuld niet te Leiden ligt.

De heer Wilmer maakte, aldus spr.,
vergelijkingen met andere plaatsen. Ech
ter op oorzakelijke gegevens gegrond,
namelijk op cijfers uit het orgaan der
R.K. jongeren „De Vlammenwerper". De
heer Jongeleen bestrijdt deze z.i. onza
kelijke en onjuiste gegevens ten sterkste.

Tegenover de mening van de heer Vos
stelt spr., dat de uitbreidingsplannen
te groots zijn opgezet Hier is alleen
sprake van harde noodzaak.

Het is nog niet bekend wanneer met de
uitvoering der spoorwegplannen wordt
begonnen. Spr gelooft wel, dat die plan
nen eerlang doorgaan.

Van een gemeentelijke wasinrichting
zal voorlopig wel niets kunnen komen
Spr wil grote gebouwen maar al te graag
voor bewoning klaar doen maken, maar
ook de andere belangen moeten hier wor
den afgewogen.

De voorstellen van Iterson

Komend tot de voorstellen en ideeën
va_i de heer Van Iterson, zegt spr., dat de
mogelijkheid van een studentenflat on
der ogen zal worden gezien. Maar er
dient ook rekening te worden gehouden
met de velen, die van het verhuren van
kamers hun bron van inkomsten hebben
gemaakt.

Als we gaan vergelijken met andere
plaatsen, aldus, de heer Jongeleen, i
met alle factoren rekening worden ge
houden. Groningen en Leeuwarden bijv
hadden van vóór de oorlog nog straten
en bouwrijpe grond klaar liggen

Noodgedwongen zal de gemeente moe
ten overgaan tot het bouwen van boven-
en benedenwoningen Een voorstander er
van is spr niet. De nieuwbouw van het
Diaconiessenhoiis ontmoet bij spr veel
welwillendheid- Van de zijde van B en
W. is alles in het werk gesteld om parti
culiere bouwers met het bouwen te doen
beginnen. De kwestie „één of meerdere
architecten" had reeds de aandacht
B en W.

Spr. is het niet eens met het voorstel-
Van Iterson, om op korte termijn een plan
in te dienen voor de bouw van een aan
tal kleine woningen, die voorlopig die
nen voor jonggehuwden en die later oe-
stemd kunnen worden tot woningen voor
ouden van dagen. Spr brengt daartegen
verschillende bezwaren naar voren-

Het voorstel inzake een betonskelet voor
bedrijfsruimte voor kleine ondernemin
gen heeft reeds sprekers aandacht bij de
a s. bouw aan de Lammenschansweg

Ook het voorstel inzake het opdragen
van de architectuur aan verschillende
personen acht spr. overbodig, omdat dit
in principe, bijv. in het plan-Noord,
reeds gedaan wordt.

Wat het voorstel-Van Iterson betreft
tot het doen onderzoeken, hoeveel kan
toren in woonhuizen zijn ondergebracht
etc., spr. is niet tegen een onderzoek,
maar meent, dat het huisvestingsbureau
daarmede niet-dringend-nodig wordt be
en dat de resultaten niet groot zullen
zijn. Ook het voorstel, om de mogelijk
heid te onderzoeken tot het stichten van
noodgebouwen voor kantoren, gevestgd
in woonhuizen, acht spr. van weinig
practisch nut.

Met de heren Van Iterson en Aalders
betreurt de heer Jongeleen de plannen
van Zaalberg zeer. De dekenfabrieken
zullen nog in Lelden blijven, maar de
uitbreiding van het bedrjjf zal in Brabant
plaats vinden. Pogingen om het gehele

bedrijf voor Leiden te behouden, zijn
helaas gestrand op de sterke argumenten
der directie van Zaalberg.

Het voorstel-Lombert inzake bebou
wing van het terrein van de voormalige
Leidse Katoenmij is volgens spreker niet
meer nodig. Er wordt reeds in voor
Uitvoering van de saneringsplannen Gor
testraatHaverstraat en Looierstraat
Waardgracht acht spr. nog niet gewenst.
Er kunnen toch nog geen huizen worden
gebouwd.

Spr. bestrijdt enkele uitlatingen van
de heer Knuttel, de bezwaren van de
heer Frohwein tegen de restauratie van
de Stadstimmerwerf, het standpunt van
de heer A. van Dijk inzake semi-perma-
nente bouw en besluit zijn betoog met
de door de heer Hendriks en anderen
gestelde vragen en gemaakte opmerkin
gen te beantwoorden. Bevredigd toont de
heer Hendriks zich echter niet.

Burgemeester jhr mr F. H.
van Kinschot

De avondzitting.

De^. V oorzitter opent de vergade
ring en geeft het woord aan zichzelf
„Het leven is een schouwtoneel, elk speelt
zijn rol en krijgt zijn deel." Met de heer
meent spr., dat Leiden zich wel een
beetje moet schamen voor zijn schouw
burg. Er zal een nieuwe moeten komen.
Uiteraard zullen daar jaren over heen
moeten gaan andere bouw gaat voor.

Spr gelooft met andere leden van de
raad, dat de leden van het college van
i W. ieder individueel verantwoorde
lijk zijn. Natuurlijk is er ook een collec
tieve verantwoordelijkheid.

Verschillende leden hebben gesproken
over de autonomie der gemeente en de
aantasting er van, die momenteel vaak
plaats vindt. Die aantasting vloeit niet
voort uit een zekere hogere machtswel
lust. In de huidige omstandigheden moe
ten sommige zaken wel eens scherp

JHR MR F. H. v. KINSCHOT

worden gesteld. B. en W. gaan stellig
niet accoord met de aantasting, zoals die
bijv. ook bij de vermakelijkheidsbelasting
op ruwe wijze plaats vond Het gaat edi-
ter niet aan. iedere keer afzonderlijk weer-
te protesteren. Dat gebeurt overigens
verschillende malen en vaak met succes

Wat het juk der noodlijdendheid be
treft, B. en W. willen de gemeentelijke
zelfstandigheid niet minder graag hand
haven dan de raad.

Naar sprekers mening bestaan er vol
doende banden tussen B. en W en de
raad, om een juiste behandeling der on
derwerpen te waarborgen. Spr beant
woordt de vragen over de te lange raads-
agenda's en het spreken in tweede instan
tie. De inkrimping van de politie acht
spr niet te ingrijpend. De huidige sterkte
van het corps is 163 man, waarvan 148
in werkelijke dienst. Er zijn 2 vaca
tures De totale sterkte mag dus 165 zijn.
De verkeerspolitie werkt uitstekend,
evenals de raadscommissie voor het ver
keer. Ook met de anti-lawaai-campagne
gaat het goed.

De kwestie-,.Endegeest"

Spr gelooft niet. dat het juist is ge
weest van de heer Schüller. om te spre
ken van de ..Augiasstal" in Endegeest"
wat betreft de lonen, werktijden en va-
canties van het verplegend personeel en
het adm. beheer In de practijk valt net
met het koulijden wel mee. Alleen over
dag zakt de temperatuur, echter niet lager
dan 54 graden Op één paviljoen zijn al de
kachels geplaatst, maar ze bevallen niet.
door de provisorische installatie (er zijn
geen schoorstenen) Aan de kwestie der
ketels wordt hard gewerkt. Vervolgens
gaat de voorzitter nog op enkele puntjes

De replieken

Voor de volgorde der sprekers in tweede
Instantie wordt dezelfde lijn gevolgd
als bij e eerste algemene beschouwingen,
van de kleinste tot de grootste fractielei
ders Ook thans opent de heer Vos (VVD)
dus de rij Spr trekt de motie inzake de
middenstandscommissie in. De heer Van
W e 1 z e n (Comm) is weer „in stijl" De
heer Wilmer (KVP) wijst er o. m op.
dat de raad met het Jeugdparlement niets

Ds W. M. Nieuwenhuize sprak
voor de Chr; Geref. Mannenver.

Over: „De eerste en de laatste stad'

Gisteravond vond er een bijeenkomst
van de Chr. Geref. Mannenver. plaats :n
de kerk. Ds W. M. Nieuwenhuize
Den Haag sprak over het onderwerp:
„De eerste en de laatste stad". Spr. begon
met op te merken, dat er bij de r
een heimwee is ontstaan naar het
loren paradijs. De mens wil echter
paradijs zonder God. Men wil in eigen
kracht het verlorene herwinnen. In ver
band hiermede herinnerde spr. aan het
pogen van Kaïn om een stad te bouwen.
In deze stad leefde men zonder God. Het
tijdperk van de cultuur deed zijn intrede.
Het ging met de mens van kwaad tot
erger. Spr. memoreerde de zondvloed,
het tijdperk van Nebukadnezar en andere
periodgn. Hij wees er op, dat de Kaïns-
stad de wereld niet kan redden Alleen
het kruis van Golgotha. God heeft Zijn
volk een stad bereid, het nieuwe Jeru
zalem.

Slaapwandelaar vond. de deur

„Het kan verkeren", zei Breero en
hetzelfde zal de 34-j. A. v. F. uit de
Wolmaransstr. gezegd hebben, toen hij
•annacht tot de onaangename ontdekking
kwam, inplaats van in zijn warme bed,
op straat te liggen. De man deed voor de
eerste maal aan slaapwandelen- Naar zijn
bed terugkeren ging niet, daar zijn dove
moeder geen gehoor gaf. Aangezien de
een flinke hoofdwond en verwon
dingen aan de linkervoet had opgelopen,
vervoerde de E.H.D. hem naar het Acad.
Ziekenhuis.

C.H. Jongerengroepen

Ring Leiden en Omstreken -

Op 25 Februari a.s. zal de Ring Lei-
,en e.o. van C.H. Jongerengroepen in
„Rehoboth" 'n grote ringbijeenkomst hou
den. Als sprekers zullen deze avond op
treden de heren B Buddingh. voorzitter
de Federatie van C.H. Jongeren
groepen in Nederland en hoofdbestuurs
lid van de C.H.U., over het onderwerp
„Het meisje en de wolf met het rode
kapje", en de heer G. Verschoor te Sas-
senheim over het onderwerp „Tussen
vee wereldrijken". De toegang tot deze
rand, welke om 8 uur zal aanvangen,
voor belangstellenden vrij

De A.R.J.O.S. vergaderde

De A.R J.O.S. vergaderde gisteravond
„j het gebouw Chr. Soc. Belangen. Na
de opening door de voorzitter, de heer
C. Kromhout, werd allereerst gesproken
iver het jeugdparlement. Tot lid werden
;ekozen de dames D de Wit en Van
Krimpen, en de heren J. Lamers, J.
Bösecke, Van Anken en Ravensbergen.

De heer C. Kromhout behandelde
voorts het onderwerp: „De huidige poli
tieke situatie". Spr. ging allereerst de
leer van prof. Karl Barth na en wees er
op, dat deze theoloog de Chr. partijen
afwijst. Hierna stond de heer Kromhout
stil bij de invloed, die de leer van
Barth in ons land heeft gehad. In dit
verband vestigde spr. de aandacht op de
Chr. formatie in de P. v. d. Arbeid. Na
dit referaat werd een goede bespreking
gehouden.

Lezers schrijven ons:

Zal de „bijzondere uitkering" het Leidse
tekort van f860.000 dekken?

Moge de werkelijkheid de hoop niet teleurstellen

Geen enkel „isme" hield het
nog 2000 jaar uit

Een klein verzoek.

Omdat nog altijd vele mensen, niet te
vergeten de kleuters, gevaar lopen hun
ogen en kleren aan min of meer uitste
kende takken te beschadigen, zou het fijn
zijn, als ieder de takken van bomen en
struiken zoveel mogelijk binnen de om
heining van zijn tuin hield. E.

Eendeneieren en mentaliteit.

Het is mij bij- de verkoop van eenden
eieren gebleken, dat er mensen zijn, die
er de mentaliteit van „ik ben mevrouw"
op na houden, „dus ik mag voorrang
hebben". Maar dat was nog niet alles, de
mevrouw kocht er geen 20 (het maxi
mum, dat de anderen konden kopen),
maar 60- Lezeressen, laten we toch zelf
discipline betrachten. Dat geldt voor
„mevrouw" of geen
iedereen. Mej. P.

heeft te maken. Het is een kwestie
de wethouders privé De heer W o
s Ir a (Prot-Ohr) is het hier volkomen mee
eens Spr meent dat de uit het buitenland
geïmporteerde vorm van het Jeugdparle
ment niet in ons land zal voldoen. Spr.
zou het betreuren, als het Jeugdparlement
daardoor zou mislukken en ra-ad i daarom
eeD andere vorm aan.

Wü willen in Nederland niet, aldus
spr., wat de heer Knuttel in Rus
land, Tsjechoslowakije en Joego-Sla-
vië blijkbaar verheerlijkt: de angst-
De angst voor de Geheime Staatspoli
tie, zoals wü die nog maar enkele ja
ren geleden maar al te goed hebben
gekend.

Ook de heer D. J. v a n D ij k (P. v d
A) geeft de heren Van Weizen en Knul-
iel van katoen Spr heeft zich reeds ..ge-
Petkov-d" gevoeld.

Bij elven schorst de voorzitter de zit
ting tot hedenmiddag 2 uur. De replie
ken worden voortgezet.

Het spreekt vanzelf, dat de beantwoor
ding door de wethouder van financiën bij
een groot deel van de raad in 't ceni
van de belangstelling stond. Niet omdat
tegen het beleid van deze wethouder ook
maar één ernstig bezwaar werd inge
bracht, maar omdat de gemeentelijke gel
den momenteel nu eenmaal de aandacht

Wethouder Van der Kwaak IProt-
Chr.) zegt de verleiding groot te vinden,
om in navolging van andere steden bo
ven de begroting het woord „sluitend"
te zetten. W-at de bijzondere uitkering be-
treft, kan „de hoop wel eens anders zijn
dan de werkelijkheid". Toch mag het ver.
schijnen van het rapport-Oud wel als be
langrijk worden aangemerkt. De finan
ciële toestand van tal van gemeenten
al jaren verre van rooskleurig.

Is de totale geraamde opbrengst der
rijksbelastingen voor 1947 f 2 milliard of
bijna 3Vi maal de opbrengst in 1930, net
beeld van de gemeenten is als volgt: eigen
fin belastinggebied 1930 f255.508.00, 1947:
f 161.300.000, uitkering financ. verhouding
1930: f 20.219.000, 1947: f 104.000.000, totaal
1930: f 275.727 000, 1947: f 265.300.000.

De teruggang is werkelijkheid nog veel
groter, omdat thans de gem belastingen
practisch overal tot het maximum zijn op
gevoerd. Bovendien zijn de gemeenten
vele bronnen ontnomen- 21e kunnen dan
ook niet meer alles zelf financieren: de
autonomie raakte op de achtergrond,
dween soms zelf nagenoeg.

Onder deze omstandigheden moet
zich zeer wel bewust blijven van eigen
verantwoordelijkheid. Soms bekruipt spr.
het gevoel, dat er gemeenten zijn, die, nu
ze eenmaal noodlijdend zijn geworden,
niet meer zijn ingesteld op een voor deze
tijd „sober" en doeltreffend beheer.

De ware zelfstandigheid keert pas terug,
als o. m aan de gemeenten een behoorlijk
eigen belastinggebied wordt toegewezen.
Gelukkig sprak Oud van een definitieve
regeling! Het belastinggebied zal dan
moeten worden gekozen, dat een zo groot
mogelijk deel van de burgerij in de ge
meentelijke heffingen wordt betrokken
Maar ook moet er binnen bepaalde gren
zen ruimte zijn voor schakeringen.

Vol verwachting

Volgens de berekeningen van de com
missie-Oud hebben ongeveer 300 gemeen
ten een uitkering nodig tot een bedrag
van f 81 millioen. Amsterdam sluit me.
een bedrag aan gehoopte „bijzondere uit
keringen" van ruim f 20, Rotterdam f 31,
Groningen bijna 2Vz -n Maarlem ruim 1
millioen. Spr. vertrouwt dan ook, dat de
raad zal verstaan, waarom spr. bij het ver
schijnen van de begroting en het onder
houd met de pers er aan verbond, dat
..ons haxi vol verwachting klopt". Spr.
komt tot de volgende berekening:

Het tekort bedraagt f 2.162.749. Vast
staat, dat zal binnen komen aan alg uit
kering f 1.920.918, belastinguiitkermg
f 297-745, politiekostenf 487.635, totaal
f 2.706.298. Daartegenover vervalt de
formule-uitkering. Dat scheelt f 1.162 087,
blijft aan uitkeringen f 1.544.211 Het oor
spronkelijke tekort wordt dus terugge
bracht van f 2 162.749 tot f 618 538 Voor
verrekening van rente en aflossing var
budgetaire tekorten komt daar nog bij:
ongeveer f 242 000. Het geraamd tekort
is dus f 860.000. En rond dat bedrag juist
klopt het hart vol van verwachting.

Spr deelt mede, dat het Rijk, wanneer
het het hele tekort vati Leiden voor zijn
rekening zou nemen, nog altijd f 3.100.000
méér uit Leiden aan belastingen trekt dan
in 1930, afgezien nog van de onderne
mingsbelasting

Er komt dus enige tekening, aldus spr-
maar we zijn er nog niet. Gelukkig sluit
de rekening 1944 Als men de stand van
de leningsschuld neemt (zonder de rijks-
voorschotten woningbouw), is een gema
tigd optimisme gewettigd:

Begin 1939: vaste leningen f 19.544.
kasgeld f 1.800.000, totaal f21.344.886, per
hoofd f272 (77.000 inwoners). Begin 1948:
vaste leningen f 22.564.373, kasgeld
f750.000, totaal f23.314.373, per hoofd
f264 (88.000 inwoners)-

Beleid zo efficiënt mogelijk.

Spr. beantwoordt vervolgens de heren
Wilmer, Vos en Aalders. Niet elke verla
ging van uitgaven is als bezuiniging
te merken. Het is niet een kwestie
het „domme potlood", maar van
doelmatig aanpassen van de uitgaven i
de inkomsten. De middelen moeten, zoals
de heer Woudstra opmerkte, zo worden
besteed, dat de meest dringende behoef
ten worden bevredigd en de minder drin
gende onbevredigd worden gelaten. Ban
wordt het grootst mogelijke effect ver
kregen.

Er is inderdaad reeds bezuinigd. Spr.
noemt enkele voorbeelden. Het moeilijke
is vaak. dat als men op een bepaald
derdeel bezuinigt, een ander onderdeel
weer meer kost door prijsstijging,
eerste komt niet en het laatste wel
uitdrukking op de begroting. Spr. ziet
met gerustheid de rekening 1947 tege
moet. Ze zal aantonen, dat het beleid
efficiënt mogelijk geweest is.

Spr. was het, die spoedig na z
ambtsaanvaarding het instellen van e
accountantsdienst verdedigde. Maar v<

De Verdoemden

door

H. Kingmans

VII

Ze worden verwacht. Dat is aan alles
te merken. Bootsman Jeroen Jansz
neemt hen in ontvangst en voert hen
naar het scheepsverblijf. Hij is een man
van weinig woorden. Kort en goed deelt
hij hun mede, dat zU opgenomen zijn
in de gemeenschap van „De Arend", een
grote Oost-Indiëvaarder, bemand met
zeshonderd matrozen en soldaten. Mor
genochtend worden de mannen op hei
vóórdek bijeengeroepen en zullen de
scheepsartikelen worden voorgelezen
Dan hebben zij goed te luisteren. Want
de voorschriften moeten gehoorzaamt,
worden. Op poene van de zwaarste
straf. „Hier zijn jullie kisten".

Ze kijken verbaasd op: kisten? Maar
de bootsman laat hen niet aan het woord
Ze zijn ondergebracht bij de lichtmatro-
deelt hij verder mee. Van de zee
vaart weten zij immers toeten noch bla
zen? Geen bezwaar. Zullen ze wel le-
:n. Als ze maar willen.

Ze hebben hem voorts te volgen. Daar

zijn hun slaapplaatsen. Midscheeps. Ver
der moeten ze het vinden met de ande
ren. Wie zijn dat? Je vindt er van alles
onder. Gemene tronies ontdekt Jochem.
ook anderen, die sip liggen of zitten te kij
ken: misschien wel lotgenoten van hen
Die op dezelfde wijze geronséld zijn en
nu hun naam is gezet, zich bevinden in
dezelfde positie, als zij Je doet er niets
aan. Afwachten, wat er met je gebeuren
zal.

Aan lange tafels in de grote kajuit zit
een aantal matrozen te dammen of te
schaken. Het is een heel onschuldig spel
Ze zullen het nu wel laten om iets an
ders te spelen Later verneemt Jochem.
dat dobbelen en kaarten om geld ten
strengste verboden is Dus je doet hef
niet vóór het tijdstip dat de provoost
nog verschijnen kan. En dan moet je nog
oppassen. Het is gebeurd, wordt die
eigen avond nog aan Goffe verteld, dat
plotseling de provoost binnenkwam, toen
een groep zat te kaarten. Tja. Leiden
was in last Kielhalen, zo niet erger was
het voorland van de overvallen gokkers
Wat hebben die toen gedaan? Ja, wal
doet een kat, die in het nauw zit? Ze
hebben de man gekneveld en door de
patrijspoort in zee doen verdwijnen
Ziezo, er kraaide geen haan naar. lo
wat gezelschap ben ik terecht gekomen
dacht Goffe toen 't Is me een ruw stel
letje...

Maar nu dammen en schaken ze. Het
is een huiselijk gezicht. Er wordt ook
niet veel bij gepraat, geschreeuwd of ge

vloekt, zoals bij kaarten en dobbelen
Het is werkelijk rustig in de kajuit, je
hoort het golfgeklots van de Wester-
schelde.

De aanwezigen kijken even op. als het
viertal met de bootsman binnenkomt en
spelen dan weer door De laatste dagen
is zoiets gewoonte geworden 't Wordt
tijd, dat er een eind aan komt. Ze wil
len gaan varen. Dat stilliggen verveelt
dodelijk. Ze hebben gehoord, dat nog en
kelen worden verwacht. Zijn dit soms
die enkelen? Nu, dan maar gauw het
ruime sop kiezen. Indië wenkt voor be
varen zeelui. De nieuwelingen zullen ze
wel gauw mores hebben geleerd.

„Jullie zijn ingedeeld in het Graaf
Mauritskwartier", hoort Jochem de
bootsman zeggen. Hij kan even goed
Latijn spreken. W»t betekent dit? Dat
vraagt Gebhard. die het naadje van de
kous wil weten.

Wat het betekent? Dat horen ze wel
nader. De bootsman zegt alleen, dat er
drie kwartieren zijn onder de scheeps
lui: Het Prinsenkwartier, het Graaf Mau
ritskwartier en het Graaf Ernstkwartier
Als ze maar vast onthouden, dat ze bij
het Graaf Mauritskwartier behoren. De
rest komt vanzelf. Dus als jullie kwar
tier opgeroepen wordt, dan ben je er bij,
heel eenvoudig nietwaar? Hoor! Of ze
even willen luisteren?

Het ls acht uur geweest. Met vervaar
lijk geluid luidt de scheepsbel. En dan
klinkt een stentorstem, die van de pro
voost:

Hoort, mannen, hoort
Van de wacht en van de straat
Of de Provoost zal pand of geld rapen!
Niemand drinke hem dronken in bier of
wijn.

Het zal vanavond Prinsekwartier zijn.
Prinsekwartier, houd goede wacht!
God die verleen' ons een goede nacht
Een goede nacht en goede vree.

Geluk en behouden reis daarmee.

Boven die zijn wacht is!

Naar kooi die zijn beurt is!

Luidt de klok!

Verlost de man van het roer en de uit
kijk!

Er komt beweging onder de mannen
van wie er naar boven gaan. Dat zijn de
lui van het Prinsekwartier, die nu op
geroepen worden om wacht- en nacht
dienst te gaan verrichten, 't Wordt al
wat duidelijk: boven die zijn wacht is,
heeft de provoost geroepen Die lui
géén nu. En dan: naar kooi die zijn
beurt is! Dat wordt ook duidelijk Want
iets later gaan allen, die niets meer te
doen hebben, naar kooi in de nauwe

ruimte, waar het geurt, alsja, elke

vergelijking gaat misschien mank. het
stinkt er. met permissie gezegd. „Om
van te kotsen", heeft Lèmand opge
merkt.

De kooien zijn vlak op elkaar. Er kan
nauwelijks een man tussen dringen En
dan twee of drie boven elkaar In een
kleine ruimte moeten nu eenmaal een
groot aantal mannen samengeperst wor
den. (Wordt vervolgd)

dit alles is een gedetailleerd onderzoek
van de gehele organisatie nodig. De acc-
dienst moet zo spoedig mogelijk function-
neren. De kosten er van worden geraamd
op f31.000 per jaar.

Wanneer enkele malen burgemeester
Oud is genoemd, wil spr. er op wijzen,
dat Rotterdam op verschillende punten
heel wat anders te zien geeft dan Leiden:
jeugdzorg Rotterdam f 1.24, Leiden f0.07,
sociale zorg f 1.95, f 1.04, culturele zorg
f 0 83, f 0.39 per inwoner per jaar.

Spra kan verzekeren, dat de directies
van de bedrijven alles in het werk stel
len om de resultaten op te voeren. Ver
schillende uitkomsten zullen spoedig
reeds gunstiger zijn. Spr. beantwoordt
hierna de heer Stolp inzake vragen over
de ondernemingsbelasting.

Woorden van dank en getuigenis.
De heer Van der Kwaak wil niet ein
digen voordat hij allen, die hebben me
degewerkt om de begroting een half jaar
na haar voorgangster gereed te doen zijn,
hartelijk dank te zeggen. In het bijzonder
de heren mr Bool, Wassenaar en Bergsma
voor hun trouwe hulp. Dankbaar is spr-
ook voor de wensen uit de raad. Tot
hen, die zwegen, zou spr. willen zeggen:
zwijgende trouw heeft ook haar bekoring.
Tot hen, die zakelijke critiek hadden:
laat ons zo lang mogelijk bij elkaar blij
ven tot wederzijdse steun en in het be
lang van onze goede stad.

Tot hen. die principieel van spr.
verschillen, zegt spr.: mijn plicht is
niet II te overtuigen, maar mijn plicht
is wel. te getuigen. Die verantwoor
delijkheid is spr. opgelegd en met
het oog opwaarts valt dit getuigenis
geven spr. niet moeilijk. Want wan
neer de heer Knuttel opmerkt, dat er
na 2000 jaren Christendom nog weinig
is bereikt, wil spr. getuigen, dat de
Kruisbanier nog steeds staat en mil-
Uoenen zich rondom deze banier
scharen, terwijl het baanbrekend
werk op allerlei gebied door dragers
van deze kruisbanier Is tot stand ge
bracht. Dat kan nog van geen enkel
„isme" worden gezegd.

Nieuwe loonregeling in het
bollenbedrijf

Overeenstemming is bereikt tussen
werkgevers en werknemers in het
bloembollenbedrijf over een nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomst, die per 1
Maart in werking treedt. Het loon is
voor vaste arbeiders gebracht van f 39
op f 41 per week en voor losse arbeiders
op f 45 per week in de zes zomermaan
den en f 41 per week in de zes winter
maanden. Voor bezit van erkend tuin-
bouwdiploma wordt per week fl extra
betaald.

BILJARTEN.

UITSLAGEN LEIDSE BILJARTBOND.

Ie klasse: V.O.G. 1Spoortje 1 44;
Carambole 1—D.V.H. 1 5—8; T.O.P. 1-
Morspoort 1 08; T.O.G. 2Het Rust
oord 1 44.

2e kl.: Vierkantje 1Morspoort 2 62;
B.O.S. 1—'t Zuid 1 8—0; T.O.G. 3—De
Hoek 1 3—5; U.V.S. 1—Drei Pott. 1 8—0.

3e kl.: 't Zuid 2Carambole 2 26;
D.V.H. 2—Spoortje 2 4—4; T.O.P. 2—
Drei Pottekens 2 8—0; Spijkerbak 3—
Rijnegom 1 80.

4e kl.: Morspoort 3T.OP. 3 44;
Drei Pottekens 3Morspoort 4 62;
D.V.H. 3—De Valk 1 n. g.; Spoortje
O.G. 1 2—6.

5e kl.: De Valk 2Carambole 3 62;
't Zuid 3Morspoort 5 26; T.O.P. 4
D.V.H. 4 4—4; Spijkerb. 4—T.O.G. 5 4—4.

6e kl.: T.O.G. 6—U.V.S. 2 6—2; Spoor
tje 4Spijkerbak 5 44; Rijnegom 2
De Hoek 2 62; Vierkantje 2Mors
poort 6 44.

7e kl.: U.V.S. 3—O.G. 2 2—6; De Valk 4
Carambole 4 80; Drei Pottekens
Vierkantje 4 80; Vierkantje 3Rijne
gom 3 n. g.

De kantonrechter wees vonnis

Ernstige verkeersovertreding.

R. v. d. H te Leiden was met zijn
tor, terwijl de doorgang op de Gooweg
te Noordwijkerhout niet vrij
een snelheid van 80 km gepas
gevolgen van deze onbezonnen handel
wijze waren niet uitgebleven; i
op een fiets werd tegen de grond geslin-
gerd en bekwam ernstige verwondingen
Het O.M eiste f35 boete of 15 d. h. De
uitspraak luidde: f 25 boete of 10 d. h
Er werd vervolgens een groot aantal min
der ernstge verkeersovertredingen behan
deld. De boetes varieerden
tot f 20.

Schoolverzuim.

De straffen voor de overtreding vaj
de leerplichtwet worden zwaarder.
Mevr. R. te Leiden stond terecht, omj
dat haar twee dochtertjes zonder geldig!
reden de school hadden verzuimd He]
oudete meisje had zo heette het -j
geen schoenen en het andere had blijk!
baar gespijbeld. Volgens het rapporl
van het hoofd der school warer
ouders t.a.v. het schoolbezoek van
kinderen zeer onverschillig. Het
eiste 2 maal f 25 boete of 2 maal 10 d. 1
Uitspraak: 2 maal f7.50 boete of 2 r
3 d. h.

L.

verzuim-kwestie voor de balie kome^
Zijn 12-jarig zoontje had gespijbeld
„Toch heb ik m'n zoon streng gestraft
De onderwijzer heeft hem ook danij
onder handen genomen, want op f
kwam m'n jongen met een bloedende a
thuis," zo verklaarde de vader. (Of
bloedende arm het gevolg
behandeling door de onderwijzer, betw
felen we) De rechter legde r~
boete op van f 5 off 2 d. h.

Mevr. v d. K.. wier dochtertje zich oo|
aan schoolverzuim had schuldig gi
maakt, gaf voor. dat het kind „gewooi
ziek was geweest „Dr v. A. heeft ha
behandeld Het O.M. eiste f 12 boete i
echter het tegendeel; hij las een verkl
ring van de betreffende arts voor. d
deze het dochtertje helemaal niet hi
behandeld Het O.M. eiste f 12 oete
8 d. h. De uitspraak was: f5 boete
2 d. h.

Voor de Tuchtrechter

Ze Ieren nooit...

A. B. F., winkelier te Leiden, hsj
glazen schaaltjes 3.75 verkocht
werkelijke prijs was ƒ2.10). Eerst
dit door verd. ontkend. Twee dameg e
ter verklaarden, dat zij ƒ3.75 hadden t
taald. „Dan ben ik zeker de kluts kwl
geweest", antwoordde F. De tuchtrecht!
wees verd. er op, dat hij al vier ma)
voor de balie had moeten verschijnej
Eén keer werd zelfs de zaak 1
maand gesloten. „U krijgt 50 boete
me, met publicatie
dagbladen. Een volgende maal sluit I
onherroepelijk uw zaak."

Het 3-j. meisje S. B. w
dag bij haar grootmoeder i
straat op bezoek. Het stond
op de eerste verdieping en tuimelde
een gegeven moment vai
naar beneden. Ogenschijnlijk met ge(
letsel werd het kind voor onderzoek i
het Acad. Ziekenhuis overgebracht.

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDÖ

GEBOREN: Cornelia S. dr v. S. PaaJ
en A. L. Brandt; Maria J. dr v. J. C 1
Ruiten en A. C. Nieuwenhoven; Wilhej
mus zn v. J. S. Tielenburg en H Penij
Lidewijde E. M. dr v K. H. Kaizer

C. M. H. Kroon; Marcel P. R. Ch.
A. M. P. van Aelst en M. H. Mn
Maria C. dr v L. Zwart en M. van
son; Matthijs L. zn v. H. Jansen
't Hart; Pieter zn v. A. J. Hoogendam j

D. Oskam; Adrianus J. zn v. A. J. Hoi
gendam en D. Oskam; Anneke dr v.
C. Sollie en A. Kersbergen.

OVERLEDEN: J. C. Markus, 2 jr;
J. Spierenburg. 54 jr; C. de Bruin. 80 j
A. M, A. de BoerLaterveer, 74 jr.

GEHUWD: P. van Laar en E. van Kol
peren; J van der Niet en E. H. vt
Brandenburg; I. Arnoldus en S. A. Kriel
J. I. Eradus en J. K. Buijn; A. Kruit
C. M. de Boer

Jeugdconcert Rotterdams
Philharmonisch Orkest
Dirigent Eduard Flipse-

Het 16e jeugdconcert, gegeven ortder
auspiciën van de Maatschappij voor Toon
kunst, had een dermate grote belangstel
ling van de Leidse schooljeugd, dat de
Stadsgehoorzaal tot de laatste plaats be
zet was. En geen wonder! Het Rotter
dams Philharmonisch Orkest, onder lei
ding van zijn eminente dirigent Eduard
Flipse, was naar Leiden gekomen mei
een programma, dat klonk als een klok.
Het bevatte werken van Beethoven, Ber
lioz, Joh. Wagenaar, Debussy en Stra-
winsky, zodat men zich zou kunnen af
vragen, of men tegenwoordig naar Jeugd-
concerten moet gaan, om interessante
programma's te horen. Misschien was het
een experiment maar dan een experi
ment, dat ten volle geslaagd is.

Zowel paedagogisch als artistiek is dit
concert een groot succes geworden. Flipse
zelf gaf de toelichting. Uitstekend was
het, dat hij de jeugd doordrong van hun
mede-verantwoordelijkheid, door er op
te wijzen, dat het welslagen van een con
cert voor 50 pet bij de toehoorders ligt
Voortreffelijk ook, dat hij een beroep
deed op hun geestelijke activiteit, door
hen op te wekken een ernstige poging
te doen, in de met zorg uitgekozen stuk
ken de schoonheid te ontdekken. Flipse
zelf en zijn orkest hebben zich geheel
aan hun taak gegeven. Na eerst de
samenstelling van een symphonie-orkesi
te hebben verklaard, gaf hij later ge
legenheid, de instrumenten afzonderlijk
te horen En wat de toelichting der stuk
ken betreft, die was kort maar raak.
niet vervallend in muziek-theoretische
beschouwingen, maar essentieel wat de
achtergronden betreft, waaruit de muziek
ontstaan is- Dit alles is voor het luisteren
ongetwijfeld tot grote steun geweest.

En zo hoorden we daarna een zeer
stijlvolle en rhythmisch prachtig verzorg
de uitvoering van de derde Leonore-
ouverture en een verfijnde weergave van
Berlioz' Menuet des Follets et Danse^des
Sylphes. Wagenaars boeiend symphonisch
gedicht, Saul en David, vormde de over
gang naar de meer typlsch-moderne
orkestlitteratuur, vertegenwoordigd door
Debussy's Prélude l'après-midl d'un
Faune en Strawinsky's Oiseau de Feu. De
gespannen aandacht, waarmee deze wer
ken beluisterd werden, bewezen duide
lijk. dat de jeugd open staat voor deze
kunstuitingen.

Flipse was tevreden over de Leidse
jeugd, zij van haar kant dankbaar voor
het gebodene, zoals bleek uit het spon
tane en hartelijk]» applaus.

't Was een moifie middag, waarvooi
men de organisatoren dankbaar mag zijn
P. B.

Iskar Aribo speelt
Tsjaikowsky

Het zesde concert van het Resident
Orkest op Donderdag 26 Februari in
Stadsgehoorzaal staat onder leiding vi
de bekende Poolse dirigent Gregor Fit
berg. Solist is onze stadgenoot I s k
Aribo, die op veler verzoek het piai
concert No. 1 van Tsjaikowsky zal v
tolken. Fitelberg voegt hieraan toe
warmbloedige ouverture „Benvenuto C
lini" van H. Berlioz en na de pauze
Derde Symphonie (de z.g. „Schotse")
Felix Mendelssohn.

Naar Venetië en de Dolomietj

De heer J. Panman voor de NRV

Op zij® bekende boeiende en vlotte a
nier voerde de heer J Panman, algemj
directeur van de NRV, gisteravond j
gehoor van de Vergulde Turk naar I
schone Venetië en de romantische Dj
mieten. Na 'n kon overzicht van de Dj
torie van dit stenen sprookje aan de I
gune te hebben gegeven en daarbij I
ve^e rijkdommen te hebben aangej
zen, die veroveringszucht, handelsgej
financiële kunde en wetenschap voorl
bruid van de Adriatische zee hebben j
wórvan, vertelde de heer Panman van
sfeer van deze stad op eilanden; vaal
eenvoud en de stilte van het leven t|
van het blanke marmer en de gerij
plantengroei en van het water enl
zwarte gondels. Een serie lantaarnpli
jes deed dit alles meer levend worj
voor het zeer geïnteresseerde gebj
Daar passeerden op het witte doek «j
ken van Sansovino en Liopardi, van Tizj
Tintoretto en Bellini, het Dogenpaleie
de San Marco, het Canal Grande enl
Santa Maria del Salute Na de pauze j
toonde de heer Panman een serie ki
rendia's van de Dolomieten, geen L«
opnamen, maar door een oude, Ootl
rijkse geleerde met de hand gekled
postieven, die het intussen buitengew)
goed deden Ook deze serie werd ingej
door een kort verklarend woord over
bijzondere formaties van dit gebergkl
de nog hecht aan zijn folklore verboni
bevolking