ZAALBERG GAAT LEIDEN DEFINITIEF VERLATEN NIEUWE LEIDSCHE COURANT ZATERDAG 7 FEBRUARI 1948 Vermakelijkheden worden zwaarder heiast Vooral de „sensationele" De Minister van binnenlandse zaken heeft de gemeentebesturen „zeer ernstig ln overweging" gegeven, de vermake lijkheidsbelasting te verhogen. Eerst had zijn collega van Financiën ten bate van het Rijk een weeldebelasting van ten hoogste 25% willen heffen van bepaalde diensten, die bes'.aan uit het geven van toegang tot vertoningen, voorstellingen, uitvoeringen, wedstrijden en andere ver makelijkheden. Tengevolge van ODpositie hiertegen is dit niet doorgegaan. De ver makelijkheidsbelasting is en specifiek gemeentelijke heffing, waarop het Rijk geen inbreuk mag maken, zo werd ge argumenteerd. Indien de gemeenten deze belasting niet verhogen, heeft de Regering nog een stok achter de deur: dan- zou een regeling worden getroffen, waarbij de baten niet aan de gemeenten, maar aan het Fiik komen. De regeling zou dan het7elfde effect hebben als een verho ging van de verma^eliikheidsbelasting Bovendien dreigde de Minister, bij niet- verbogen geen bijzondere uitkeringen la Commissie-Oud te zullne geven. B, en W. van Leiden hebben zich om trent deze aangelegenheid ernstig bera den en zijn in aanmerking nemende de financiële toestand der gemeente en de strekking van de ministeriële gestes in dit onzicht tot de conclusie gekomen, dat de g°noemde belasting moet worden verhooed. maar dat deze verhoging aan de hand van de nlpatseliïke omstandig heden en van geval tot geval zal moe ten worden beoordeeld De totale on- brengst moet uiteraard aan de wensen van de Minister voldoen fie meerdere opbrengst komt neer op 50%. De verschillende soorten vermaak. te belasten nö het vol- i de onder- Wat nu de verschillende vermakeliikheden betreft dit gende. aldus schrijven B er raad. Naar de aanvankelijke de ministers ten aanzien va scheidingen in het vermaak ieder der onderscheiden soorten ontspan ningen hi. vast te stellen heffingsper- rentaoe. zou dit dan in het algemeen on 50% dienen te worden gesteld, omdat de hierdoor ontstane lasten een zelfde druk zouden veroorzaken als wanneer de weeldebelasting zou zijn ingevoerd Voor toneel-, muziek- en zanguitvoeringen, cabaretvoorstellingen, balletten, tentoon stellingen. lezingen en voordrachten, zo mede voor voetbal- korfbal, athletiek en soortgelijke wedstrijden zou het percen tage van 20 gehandhaafd kunnen blijven Voor bioscoopvermaak zou een gemid delde heffing van 45% moeten worden aangehouden, terwijl bals. dancings lunaparken. kermisvermakelijkheden circusvoorstellingen, revues, operettes variétévoorstellingen, café-chantants en sportevenementen met een overwegend sensationeel karakter naar 50% zouden moeten worden belast. Met deze heffingsnormen konden en W van meet af niet in alle opzichten accoord gaan. omdat men in de oractijk daarbij oo moeilijkheden zou stuft hetvoortbestaan van enkele vermake liikheden. welke loonintensief ziin. door de* verhoogde belasting ernstig zou wo den bedreigd. Deze zienswijze, dat verscheidene ve rekkelijkheden anders moesten wordi belast, werd bij nadere overweging door de ministèr gedeeld. Erkend werd dat de grens tussen concerten, toneeluit voeringen en dergelijke enerzijds revues, operettes e.d.*1 anderzijds moeiliik is te trekken, terwijl bij vaststellen van het heffingspercentage voor de z g. levende kunst voorzichtig heid geboden is. Ook ten aanzien van het voor bioscoopvoorstellingen te hef fen percentage komt deze circulaire tol oo zekere hoogte tegemoet aan de door de belanghebbenden geuite bezwaren Immers thans wordt mede«?edpeld. dat in plaats van het uniforme heffingsperren- tage van 45. ingeval tenminste 500 rr z.g. culturele film wordt gedraaid, met een heffingspercentage van 35 genoegen zal worden genomen. Voor programma's die niet aan deze voorwaarde voldoen diept de belasting op 45% te worden gehandhaafd. De filmvoorstellingen. Wat de filmvoorstellingen betreft heb ben B. en W tegen de nader door de minister aangpgeven heffingswijze zwaar B en W. zijn .n.J. van mening, dat een uniform heffingspercentage voor d< bioscopen voorkeur verdient boven eer gedifferentieerd tarief, daar dit aanlei ding geeft tot het uitoefenen van over matig veel contróle. terwijl verwacht wordt, dat in onze gemeente de biosco pen zeker niet meer dan 26 weken var het jaar in aanmerking zullen kompr voor het verminderde tarief van 35% On grond van deze overwegingen is per uniform heffin-rsoercentage van 4(kin dc ontwerp-verordening opgenomen. Een uitzondering zouden B. en W. willen ma- filmvoorstellingen van overwe gend cultureel, godsdienstig of weten schappelijk karakter. Deze behoren h.i. ■orden belast met ;t een percentage van 50 dienen te worden belast variété- en circusvoorstel lingen, alsmede bokswedstrijden. Een heffingspercentage van 331/3 stellen B dancings en bals. to neelvoorstellingen met bal en de niet on der met name in de verordening genoemde groepen vallende uitvoerin- terwijl zij voor muziek- en zanguit voeringen. toneelvoorstellingen (zonder cabarets, sportwedstrijden (behalve bokswedstrijden) een percen tage van 20 zouden willen zien vastge steld. Onder de vrijstellingen ware in tc oegen vertoninepn of voorstellingen (be halve filmvoorstellingen) van een evan geliserend karakter. zoals een enkele maal worden georganiseerd bijv. door de Christenstudentenraad. Het in de ont werp-verordening opgenomen tarief ter aanzien van kermisvermakelijkheden be oogt de door de minister te dezer zake gegeven, suggesties zo veel mogelijk te benaderen. W. stellen zich voor, dat de ver- loging per 1 April intreedt. Eremedaille in goud voor de heer P. Winterkamp Wegens 55-Jarlge trouwe dienst by de firma E. J. Brill In het feestelijk ingerichte schaftlokaal der firma E. J. Brill, had Vrijdag de uit reiking plaats van de ere-medaille ir goud. verbonden aan de orde van Oranje, "assau aan de heer P. Winterkamp. Iri zijn toespraak wees de burgemeester ir. mr. F. H. van Kinschot, die deze plechtigheid verrichtte, er op, dat deze zönd'erlijke onderscheiding werd uitge reikt wegens 55-jarige trouwe dienst bij firma, die reeds vanaf de 16e >em van Leiden over de gehele wereld bracht Door zijn uitzonderlijke kennis var de Oosterse talen heeft de heer Winter- Distribiitievnria Uitreiking van bonkaarten voedings middelen 804, texiielkaarten 804, schoe nenbonnen, toesLagkaartjes aan jonge er a. s. moeders en aanvraagformulieren voor brandsioffenkaarten voor het siooksei- zoen 1948/49. De uitreiking van bonkaarten voedings middelen vindt plaats volgens dezelfde leeflijds-indeling als bij de vorige u king, van textielkaarlen 804 aan alle leef tijdsgroepen, van schoenenbonnen hen, wier s.amkaartnummer eindigt met hei cijfer 0 of de cijfers 54, 64, 74' 84 of 94 en die in het bezit zijn van bon 612 var het inlegvel Uitreiking van toeslagkaan jes aan jonge en a.s. moeder- geschiedt tegen overlegging van de contrólekaart- Moeders Aanvraagformulieren 32317 voor brandstoffenkaarten voor het Sei zoen 1948/49 worden afgegeven (plaatsvervangende) gezinshoofden daarmee gelijkges.elden. Het kantoor de Stecnschuur is geopend van 9.3011 45 en van 2-4 uur Maandag wordt uitgereikt aan de ge zinnen. waarvan het HOOFD een stam kaartnummer heeft van 36001 t/m 39600 Restitutie verhoging kolenprijs De terugbetaling van de verhoging ko lenprijs vindt door de PTT-kantoren plaats tegen inlevering van de bonnen 78 BV en 81 BV van de brandstoffen- kaarten TA 707. waarop resp f 2.40 en f .60 zal worden uitgekeerd en tegen inlevering van de bonnen 78BV van de brandstoffenkaarten TB 707. waarop f 2 40 zal worden uitgekeerd De bon-' nen moeten afgeknipt worden aangebo den. DE WEEK in de Sleutelstad Dies natalis. stichtingsdag der Leidse Universiteit, morgen, 8 Februari. Studen ten beleven voor het eerst of opnieuw de geboortedag van hun „Alma Mater", oud alumni reizen uit alle oorden des lands naar de stad, van hun studie: Leiden! Hoe jammer, dat naast het academiegebouw niet de Pieterskerk algemeen als het sprekende centrum der vieringen wordt erkend. De kerk immers, waar op die 8ste Februari 1575 Hem werd dank ge bracht. tot Hem werd gesmeekt, van Wie men niet alleen de uitredding wist, maar Die men ook wist nodig te hebben voor de toekomst. Pieterskerk en Universiteit is de zwakke band tussen deze twee niet het symbool van de steeds in kracht af nemende verbondenheid van Weten schap aan Godsdienst? Moge de Alma Mater de alvoedende Moeder steeds in al haar sterkte zijn het „vast block- huys", de ..bewaerenisse der gantscher landen", zoals haar stichter. Prins Wil lem van Oranje, het bedoelde. Het blok huis staat pal in de regen en storm. Vei lig omsloten door de eenvoudige wan den. wachten de schuilenden tot het hun tijd is. naar buiten te treden. Maar stil zitten doet men daarbinnen niet. Weder zijds wordt wijsheid doorgegeven. Om de „ganse Nederlandse landen" te kun nen helpen bewaren, als straks het volle leven roept. Inmiddels zijn de leden van de Leidse raad ook aan de studie getogen, de zeer practische bestudering namelijk der ge meentebegroting. Klemmende problemen heeft onze stad op te lossen, daarvan ge tuigt ook deze begroting. Het dringend ste vraagstuk is naar de mening var velen dat van de woningbouw. Het is ook juist dit probleem, dat maar niet tot een oplossing in enigerlei zin kan wor den gebracht. Er waren deze week weer enkele tref fende jubilea. Op de Kaasmarkt schitter den zelfs diamanten: het echtpaar Hoo- gervorst wist er van mee te spreken. Ook anderen mochten „gedenken". De Miarka-v/ienden haalden zich hun Duitse tijd voor de geest en vooral dat deel van. waarin de Duitse priester Miarka en zijn vrienden hebben getracht. Neder- landers te helpen. Wederzijds willen ?ii kamp deze traditie helpen doen voorde- ,hans voor noodlijdepde „goede" Duit- proberen, iets te betekenen. Chris- mede Leidens naam algemeen eral bekend gemaakt. Prof. mr. N. W Posthumus bood namens de directie, de heer Winterkamp, die reeds een half jaar geleden het bedrijf verliet, nogmaals zijn ensen aan. In een geestige toe spraak bedankte de oude heer, waarna de erewijn werd rondgediend. Woensdag 11 Febr. zal het vijftig jaar geleden zijn, dat dr A. van Eldik, wonende te Heemstede, aan de Leidse Universiteit promoveerde tot doctor in de Wis- en Natuurkunde. teliike naastenliefde! Ook de leerlingen van de Leidse bachtsschool hebben thans iets bijzon ders, om aan te denken. Zij adopteerden het s.s. „Stad Leiden" van de Halcyon- lijn. De jongens zijn reeds bezig, om 1 medeleven zichtbaar te maken. 1 wandlamp van koperkunstsmeedwerk de eetzaal van de „Stad Leiden" spoedig sieren. Dan gaat de Leidse vlag in top vaart Leidens naam naar Afrika's West kust! 8 febr. Dag van verbondenheid Morgen zal wederom herdacht worden de stichtin-gsdag van Leidens Universi teit. Het was Prins Willem van Oranje,' die de nodige stappen deed om tot op richting ener hogeschool te geraken. Hij beoogde niet alleen de Noord-Nederland se gewesten tot een staatkundige zelf standige eenheid te formeren, maar zag tevens helder in, dat een dergelijke con ceptie ook een geestelijke zelfstandig heid van node had. De Prins betoonde zich een ware Va der des Vaderlands, door te schrijven in de stichtingsakte van 6 Januari 1575 aanwezig in het gemeente-archief op de Boisotkade dat de kinderen, „te ver- zeynden naar uytheemsche universitey- ten buyten onse landen" bezwaarlijk was omdat zij dan tevens „buyten ge bied van eender religie wesende (waren), twetek wy om seeokere insichte liever wilden veihoet". Het opkomende Protestantisme moest een fundament hehben in het eigen land Daarom schreef Oranje (28 Desember 1574) een brief aan de Staten van Hol land, waarin hij aandrong op de stich ting van een universiteit, dienende tot onderricht „inde rechte kennisse Gods ende wetenschappen". Over de plaats van vestiging, oordeelde de Prins, dat „dé stadf van Leyden een bequame plaetse 9oude syn". EEN DOKTER NODIG? De Zondagsdienst der huisartsen wordt dit weekeinde waargenomen door de dokters De Jager, Jasperse, Lahr en Stof- WELKE APOTHEEK? De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van heden 18 uur tot Zaterdag 14 Februari 8 uur waargenomen door: Apotheek van Driesum, Mare 110, tel. 20406, en de Zuider-Apotheek, Lammenschansweg 4, tel. 23553. Te Oegstgeest door: de Oegstgeester Apotheek. Wilhelminapark 8, tel. 26274. ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN. De Zondagsdienst der dierenartsen wordt dit weekeinde waargenomen door de heren N. A. Commandeur, Lammen schansweg 5, tel. 21101 en W. Weening, Rijnzichtweg 37, tel. 22816. Op 6 Januari d.a.y, vaardigde de Prins de stiohtingsakte uit, waarin het doel stond omschreven: „vryelyok ende open- baerliok geleert te worden de sciëntiën der Godheyt, inden Rechten ende Medi- cynen mitsgaders der Pihilosophiën ende vrye consten". Nog geen vier maanden na het zware beleg was het mogelijk een universiteit op te richten en met het onderwijs aan te vangen! Op 8 Februari 1575 was de heuglijke dag aangebroken. Begonnen werd de inwijdingsplechtigheid met een dienst in de Pieterskerk, waarin de ze gen des Heren werd afgesmeekt. Vervol gens trok men naar de Academie, waar een oratie werd gehouden door prof. Coolihaes, getiteld1: „Lof der Godgeleerd heid". Daarna zaten de professoren aan een diner aan. dat beëindigd werd met muziek. Na 373 jaar is de volgorde nog ongewijzigd. De zinspreuk van de Universiteit is: .Bolwerk der vrijheid". Dat Leiden niet alleen de oudste, maar ook de meerdere is onder de overige hogescholen, werd in November 1940 bewezen. Voorgegaan door de hoogleraren Cleveringa en wij len Telders, hebben de Leidse studenten onder leiding van het Collegium Fatoius van hét Leids Studentencorps als eerste bevolkingsgroep in den lande gestaakt als openlijk protest tegen de bezetter. Maar deze zinspreuk slaat ook op iets anders, n.l. een bolwerk der vrijheid, waar de Hervormde Godgeleerdheid kon onderwezen worden. Uit de citaten blykt wel. hoezeer de Universiteit als een vormd bolwerk is opgericht. Uit alles blijkt het uitgesproken Protestants ka rakter. waarmede de Academe is om geven. Dat was nog. in het begin van de vorige eeuw zo. toen in Leiden de voor mannen van het Reveil hier studeerden: o.w. Groen van Prinsterer en Da Costa. Moge ook in de toekomst de Universi teit haar Christelijk èn Hervormd ka rakter bewaren! Dit opstel worde besloten met het ge bed van ds Pieter Cornelisiz. dat hdj uil- sprak op de kansel van de Pieterskerk op 8 Februari 1575: „Moge het Gode behagen de Hogeschool te zegenen, be genadigen en te doen wassen tot'eer en grootmaking van Zijnen Heiligen Naam tot opbouwing en stichting Zijner ge meente en tot zaligheid, geleerdheid en ervarenheid in alle kunsten en tot wel vaart van het vaderland en der stad Leiden." G. J. D. G. n t meldde op Dinsdag 23 December 1947, dat de N.V. Kon. Ned. Fabrieken van Wollen Dekens v.h. J. C. Zaalberg en Zn- het voornemen koesterde, het ge hele sinds 1770 te Leiden gevestigde bedrijf over te plaatsen naar een gemeente in Noord-Brabant. Thans zijn de plannen definitief geworden. Behoudens goedkeuring van Gedepu teerde Staten van Noord-Brabant heeft het gemeentebestuur van Vlijmen (N.B.) gisteren besloten aan de N.V. Zaalberg te Leiden 10 hectare industrieterrein te Gemeente Vlijmen verkoopt 10 ha industrieterrein Met de bouw van een grote spinnerij wordt reeds dezer dagen begonnen De Nieuwe Leidsche Cou- verkopen.,De firma Zaalberg zal hierop een fabriek bouwen. Met de bouw van een grote spinnerij wordt reeds dezer dagen aangevangen. Het is vooral het verschil in bodem gesteldheid te Leiden en Vlijmen, zc vernamen we nader van de directie der N V. Zaalberg, dat hier een rol speelt. Het bouwen te Leiden voor een zo grote fabriek als Zaalberg voornemens is op te trekken, brengt te Leiden te veel kos- n mede. Het spreekt vanzelf, dat er ettelijke jaren over heen zullen gaan, voordat Zaalberg uit Leiden is verdwenen. Wel zal de meeste spoed worden gezet achter de nieuwbouw te Vlijmen, maar de om standigheden brengen nu eenmaal stag natie mede. Bovendien is het in het be drijf te druk om voorlopig aan gehele overplaatsing te kunnen denken. Er be staat grote behoefte aan dekens en in de aflevering er van wil men geen vertra ging brengen. Successievelijk echter zul len in de loop der eerstkomende jaren verschillende machines worden overge bracht, zo spoedig het nieuwe gebouw te Vlijmen zich daartoe leent- Naast de spin nerij wordt te Vlijmen het eerst begon nen met het fabriceren van wollen stof fen. De bouw zal zich daarop richten. In ons nr. van 23 Dec. wezen wjj er reeds op, dat het vertrek van Zaalberg voor Leiden een gevoelige slag betekent 'n Deel van 't uit 300 man beslaande per soneel zo ligt in de bedoeling gaat mee naar Brabant, de rest zal in Leiden of elders ander werk moeten vinden. In Vlijmen heerst wonderlijk genoeg in zekere mate werkloosheid. Per bus worden elke dag werknemers naar an dere plaatsen vervoerd. Voor Zaalberg natuurlijk een reden te meer, om te ver huizen. Al weten we, dat het de directie grote moeite heeft gekost tot dit besluit te komen. Dat het nochtans werd geno men, geeft te denken. Wordt Leider steeds meer de universiteits- en woon stad en zal er in de toekomst voor di industrie steeds minder plaats zijn? Zeeuwen in Leiden, verenigt U! „Joasje zoekt 'n vrouwe". Als voorzitter van de Ver. van Zeeu- en voor Leiden e.o. „Luctor et Emergo" kon de heer H. J. Barentsen gisteren op de feestavond in de foyer in het bijzon der welkom heten de burgemeester jhr F. H. van Kinschot en zijn echt genote, mr dr Hugenholtz, erevoorzitter, verder vele leden van andere provin ciale verenigingen. „Luctor et Emergo" telt thans 180 leden, maar in Leiden wo- veel meer Zeeuwen, die nog geen lid zijn, en het bestuur zal niet rusten voor allen lid zijn geworden: lükt het vandaag niet, dan lukt het morgen. Door de Ver. „Zeeland" werd opge voerd het toneelstuk: „Joasje zoekt 'n vrouwe", geschreven door de heer J. P. Paulusse en geregiseerd door de heer P. yv. v. Setten v. d. Meer. Joasje zoekt een n na veel wederwaardigheden heeft niet alleen Joasje een Vrouw, maar ook Marien, zijn zoon. Het stuk werd behoorlijk gespeeld, niet ieder was even rolvast, maar het werd toch een succes. Verder zongen „De Liesters" o.l.v. de heer Barentsen verschillende Zeeuwse liederen en kon men tegen betaling van 25 cent en daarna door Fortuna toege lonkt, eigenaar worden van verschillen de heerlijkheden, 't Was een avond, waarop de Zeeuwse gemeenschap ge voeld werd: goed Zeeuws, goed rond! Ex-politieke gevangenen uit de bezettingstijd Dinsdag een contact-avond ln de foyer Het district Leiden van de Ned. Ver- van ex-politieke gevangenen uit de be zettingstijd houdt a.s. Dinsdag om 8 uur een contact-avond in de foyer van de Stadsgehoorzaal (ingang naast de Waalse Kerk). Na opening door de heer H. van Weizen, voorzitter van het district, volgt een toespraak door mr B. W. Stomps, voorzitter van het hoofdbestuur. Het pro gramma ziet er ook verder aantrekkelijk HAAGSE POLITIERECHTER. Frauduleus slachten. C. v. d. P te Katwijk aan Zee had zich te verantwoorden omdat hij zich had in gelaten met clandestien slachten. He! vlees van het dier zóu niet voor de han del bestemd zijn geweest. In verband met het blanco strafblad wilde de Officier volstaan met f 100 boete of 50 dagen hech tenis en voorwaardelijk twee maanden gevangenisstraf met drie jaar proeftijd. De politierechter veroordeelde conform Vlees voorhanden. Dat H. F. B. te Leiden rundvlees voorhanden had was strafbaar, omdat hij zelf wist dat het van een clandestien ge slacht dier was. Acht maanden gevange nisstraf, waarvan vier maanden waardelijk eiste de Officier voor dat feit. De politierechter veroordeelde tot maanden gevangenisstraf, waarvan vier maanden voorwaardelijk met drie jaar proeftijd. HAAGSE RECHTBANK. Zedenmisdrijf. De mandenmaker M. J. B. te Lisse heeft zich voor de Haagse rechtbank verantwoorden gehad terzake een mis drijf tegen de zeden. In verband met het feit dat verd reeds eerder met de rech ter in aanraking kwam luidde de eis eer jaar en zes maanden gevangenisstraf met aftrek van preventief. Zware mishandeling. De los-arbeider L. V. te Leiden had zich reeds geruime tijd geërgerd aar het feit, dat de arbeider J. W. van E te veel aandacht aan het meisje van V schonk. Als gevolg hiervan had hij eer mes gekocht en zijn tegenstander enkeie steken met het mes toegebracht, die echter niet dodelijk waren. Wegens po ging tot doodslag had V- zich thans voor de rechtbank te verantwoorden. De Of ficier achtte het feit evenwel zo ernstig, dat hij zes jaar gevangenisstraf met af trek van preventief eiste. De raadsman, jhr mr Wttewaal v. Stoetwegen wees op de zenuwspanning waaraan verd. heeft bloot gestaan en op grond van het psy- chiatersnapport pleitte hij clementie. Kunst en Letteren Franse grafici in liet Prentenkabinet In het Prentenkabinet aan de Klok- steeg wordt tot 1 Maart een interessante tentoonstelling gehouden. Aldaar expose- drie Franse grafici. Roger Vieillard, Michel Ciry en Jacques Houplain, pren ten en boek-illustraties. Vieillard (geb. 1907) werkt met sterke suggesties en is wars van elk naturalisme. Uit zijn werk spreekt een philosofische inslag. Niet het object zoals het zich aan ons voordoet beeldt hij uit, maar zoals het zich in Vieillard's kunsten'aarsideaal manifes teert Ondanks enige invloed van de Ja panse prentkunst laten zijn Burijngravu- res toch wel een persoonlijk geluid horen, niet het minst door de kracht van vorm en lijn. Er is iets primitiefs in deze kunst, vooral ifl de gedachte, die er achter zit. Zijn „Boom van Goed en Kwaad" is toch wel wat al te simpel gedacht. Sterker zijn zijn illustraties in Homerus en Descartes, wiens laatste „Discours sur la méthode" Vieillard kennelijk tot zijn geestelijk eigendom heeft gemaakt. Minder diepzin nig is het werk van Ciry (geb. 1919). Hier is veel overeenkomst met zijn muziek. (Nog onlangs werd een sympho nic van hem door het Rott. Philh. Orkest gespeeld) Zowel zijn prentkunst als zijn muziek is minutieus van uitwerking, eerlijk en ongeforceerd, maar zonder enige pretentie. Er wordt wel eens diepte vooral in zijn portretten, gemist, doch daartegenover staan zoveel simpele schoonheid en grote gevoeligheid (b. Peignoir en Josepha), dat dit werk zeker niet nalaat indruk te maken. In tech nisch opzicht kan zijn lijn nog vaster worden. De laatste, Houplain. een auto didact. is eerst in de oorlog begonnen zich op de grafiek toe te leggen door Genesis te gaan illustreren. De verwarde oorlogstijden zijn zeker van invloed ge weest op zijn werk. Hij zocht zijn onder werpen in de disharmonie van die tijd, in de strijd der mensen en dieren, en be reikte aldus nergens een ideaal. Het ge heel heeft iets ziekelijks, doordat het de morele waarde van de kunst heeft ver loren. Corn. Basoski. RADIO-RECITAL HENRI WELBOOREN De Leidse zanger Henri Welbooren zal Maandag om 11.15 uur voor de m foon van de V.A.R.A. een liederenpro- gramma, geheel gewijd aan Brahms, uit voeren. De pianist Cor van Boven zal hem aan de vleugel begeleiden. Wanneer de klokke roept ter Kerke LEIDEN: Pieterskerk, 10 u ds Vo: (H.A.), Hoogl. Kerk, 10.30 u ds vanger; Oosterkerk, 10 uur Spruyt (H.D.); 5 uur ds Vossers (Dankz. H. A.)t 7 u- ds Kuilman (jongerendienst)Marekerk, 10 u ds Kel der jr (H.A.); 7 u ds Swijnenburg; Kooi- kapel, 10 u ds Kuilman; Morsweglokaal. 10 u ds v Apeldoorn; Geref. Minnehuis, Do. 7 u dhr de Groot; Acad. Ziekenhuis, 10 30 u ds de Wit; Geref. Kerk, Zuider- kerk, 10 u ds Dronkert; 5 u dr Weste- rink; Herengracht, 10 u ds Plomp; 5 u ds Kuiper, Sassenheim; Oude Vest, 10 u ds Hoekstra, Sassenheim; 4.30 u ds Plomp; Morsweg, 10 u dr Westermk; 5 u ds Dron kert; Geref. Kerk, art. 31, 10 en 5 uur dhr. van der Bos, Den Haag; Ohr. Geref. Kerk, 10 en 5 uur „Jansen; Geref. Gem 10 en 5 a Rijk- sen;„X>o. 7.30 u idem: Eglise Wallonne, 10.30 u ds Blommaert; Evang. Luth. Gem„ 10 30 u ds Makkink; 5 u ds Smit Duyzent- kunst; Remonslr Gem., 10.30 u ds Luca; Doopsgez. Gem., 10.30 u ds Snaayer; Ver. v. Vrijz. Herv., 10.30 u prof. dr Sevenster, Amsterdam; W. de Zwijgerkerk, 10.30 u dr Boersema; Evang. Chr. Gemeenschap, 10 en 5.30 u dhr Sevensma; Z^8u bid stond; „Jeruël", 10 en 5.30 u dhr Kuiper; Di. 7.30 u bijbelbespreking; Do. 8 u. bid stond; Leger des Heils, Hedenav. 7 u bid stond; 8 u openlucht-samenkomst (Steen straat); Zo. 10 u heiligingsdienst: 6 45 openlucht-samenkomst (Gangetje)7 u openbare samenkomst; Do. 7 30 u open bare samenkomst; Oud-Kath. Kerk, 10 u H. Mis. Woensdag 9 u. H. Mis. ABBENES: Ned. Herv- Kerk, 9.30 de Jong (H.D.); 3 u ds Breeuwsma; Evan. geLisatiegebouw „Bethel", 10 u ds Breeuwsma. ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv. Kerk, Julianastr., 9 u ds Lefeber; 10.30, u dr Streeder, Den Haag: 6.30 u ds Lam- bour (jeugddienst); Kapel Gouwsluis, 10 u ds S'.ehouwer; Ged. „Jonathan", 6.30 ds Stehouwer; Oudsh.weg, 10 u ds v d Hey- den. Oegstgeest (jeugddag); Hooftstr. 10 en 630 u ds Malesteyn, Nieuwpoort; Martha-stichting, 10.30 u ds v Dijk. Nij megen; Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 u ds Mulder: 6.30 u ds Bosch; Noorderkerk, 10 u. ds Bosch; 6.30 u. ds Mulder; Hooft- straat, 10.45 en 6.30 uur ds Wymenga, Hilversum; Geref. Kerk, art. 31, 10 uur leesdienst; 3 uur ds van der Jagt, Voor schoten; Chr. Geref. Kerk, 10 en 6 uur leesdienst; Oud-Geref. Gem„ 9.30 en 4 u. leesdienst; Wo. 7.15 uur ds Zwofering, Ederveen. BENTHUIZEN: Ned. Herv. Kerk, 9-30 u ds Kleine, R'dam, (H.D.); 6 u ds Lefe ber, Alphen a. d. Rijn; Geref. Gem., 6 u leesdienst. HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Kerk, 9 en 10 30 u ds Pras, Katwijk aan Zee; 6 30 u ds v Binsbergen, Koudekerk a d Rijn; Geref. Kerk, 10 en 6.30 u ds Oussoren. HILLEGOM: Ned. Herv. Kerk, 10 u ds Knottnerus; 5 u onbekend; Geref. Kerk, De Verdoemden door H. Kingmans Jochem geeft geen antwoord. Hij be grijpt, dat mevrouw Lemarque nu aan haar zoon denkt, maar daar kan hij met over spreken, want zij heeft hem niets gezegd over die jongen. En over zich zelf praat hij liever niet in dit verband. Hij zou dan alleen moeten zeggen, dat hij al lang niet meer bidt. geen kerk meer bezoekt en het bijbeltje van zijn moeder niet heeft ingezienDaarover spreekt hij het liefst niet. Eerlijk gezegd, bezwaart hem dat wel eens. Maar dan schroeit hij zijn sprekend geweten toe.. Later heeft hij nog tijd genoeg, daarover te denken. „Aan de tand voelen", zoals Jochem heeft vermoed, doet de fabrikantsvrouw hem niet. Blijkbaar vindt zij haar op merkingen voldoende. Zy ziet hem alleen doordringend aan. Eerst dèn bespeurt hij, hoe haar lief gelaat een lijdende trek vertoont. Die is er op gebracht door haar jongen! Zó zou moeder, als zij wis t, onder hem, Jochem, lijden Hij schaamt zich wat en is blij, als mevrouw Lemarque vertrekt, na hem te hebben meegedeeld, dat hij in de keuken een warm maal zal vinden. Tot volle tevredenheid van de fabri kant heeft hij gewerkt. Die zegt dat ook onomwonden, als hij op het kantoor Jochem betaalt, wat deze heeft gevraagd. Hij is hem ook verder behulpzaam, geeft hem een briefje van aanbeveling en ver schillende adressen, precies zoals Jochems hospes heeft voorspeld, in Hessen en om geving. Voor enkele weken zal hij hier dan wel werk hebben. „En dan zou ik zo langzamerhand op huis aangaan, Weishaupt", zegt hij vrien delijk. „Je bent nu ver genoeg afge dwaald, zou ik denken. Thuis wordt er vast naar je verlangd." „Om u de waarheid te zeggen, mijn heer, ik wou ook eens in Holland gaan kijken. Daar is wel wat te verdienen." „Je bent nog zo jong, kerel. Is in 'Silezië niet voldoende werk?" Jochem haalt lichtelijk de schouders op: die mynheer begrijpt het niet goed; schoorsteenveger is zijn beroep; hij kan niet anders; het metselen in de slappe tijd betekent niet veel; en schoorsteen vegers hebben nu eenmaal een zwervend bestaan; kijk eens even naar de Italia nen, die veel groter zwerftochten maken. „Denk eens over mijn woorden na, Weishaupt. Het komt meer voor, dat een vader en een moeder snakken naar de terugkomst van een zoon." Alwéér, begrijpt Jochem, wordt hier gedoeld op de weggelopen oudste zoon van de fabrikant. Maar de gevallen staan toch niet gelijk. Hij is niet weggelopen van huis. Met volle toestemming van vader en moeder is hij vertrokken. Ze hebben er eigenlijk een weinig recht op, dat hij pas terugkomt, als hy wat mee kan brengen. En hij heeft nog lang niet voldoende gespaard, al bezit hij méér dan Gebhard, die zelfs al van hem ge leend heeft. Mijnheer Lemarque geeft hem zo waar „Ga met God, Weishaupt. En denk er aan, dat je ouders hebt, die je thuis komst graag zien. Het zwervend leven biedt grote gevaren voor lichaam en ziel." Méér onder de Indruk dan hij weten wil, zoekt Jochem na gedane dagtaak zijn logement op. Als hij de deur openstoot, springt in het vertrek, dat als een soort gelag kamer dienst doet, een jonge man op. wat Jochem een kreet doet slaken. „Jij?", roept hy verrast en op twijfel- toon, die evenwel "geheel misplaatst is. Want heus staat in levende lijve Geb hard Waldmont vóór hem. Dezelfde als altijd; alleen niet met een vrolijke blik in de ogen. „Hier ben ik weer", zegt hij. „We doen het weer samen, als je het goed vindt." Natuurlijk is Jochem content. Maar zijn gezicht is één vraagteken. „Straks", zegt Gebhard. Later komt Jochem een en ander te weten. Gebhard had er spoedig genoeg van. Dat meisje bedroog hem. Zij had een verhouding met een rijke bierbrou wer en wilde hem voor de gevolgen laten opdraaien. Hij bedankte er feeste lijk voor. En nu is hij weer hier. Wat zijn Jochems plannen? „Verder naar het Westen. Tot in Hol land toe", zegt Jochem. „Top", zegt Gebhard. IV. De waard van de smalherberg Maze" haalt de schouders op, als hij het ontstemde gelaat van de bezoeker ziet. „Ik kan het ook niet gebeteren", zegt hij. ,,'t Is de laatste tijd opvallend slap. Je ziet haast geen vreemdelingen. En de enkelen, die er zo nu en dan komen wonen al lang in Rotterdam. Bovendien vermoed ik, dat ze zo langzamerhand Sinjeur Willemsz. al kennen", voegt de herbergier er lachend aan toe. Dan lacht de ander ook. Doch slechts even. Want onmiddellijk daarop i: bekommering weer op zyn gezicht te „Is er zo'n haast bij?" vraagt de waard. ,,'t Gaat niet meer zo gemakkelijk als vroeger. En je moet je kans waarnemen. Binnenkort gaat er een grote. Een acht honderd man, al met al. Het aantal is er nog lang niet. Overal zijn ze aan 't werk. Verleden week heb ik er een paar kun nen ronselen. Die zitten al in Middel burg. Maar een stuk of vier, vijf moeten er nog bij, wil het zaakje lonend zijn.' (Wordt vervolgd) 5 u dr Krabbe; Geref. Kerk (art. 31), 9 en 7 u ds de Weeger, Rozenburgh; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u ds Sluiter. HOOGMADE; Ned- Herv. Kerk, 10 u ds Hij mans. KAAG: Ned. Herv. Kerk, n. bekend. KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned. Herv. Kerk, 10 u ds Baas, Valkenburg; 5.30 u ds v'd Krift, Katwijk aan Zee; Geref. Kerk, 10 u ds Pijlman; 5 u ds v Boeyen; Gerei. Kerk, art. 31, 10.30 u ds v d Hoe ven, Meppel; 515 u ds Boersema. KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv Kerk, Nieuwe Kerk, 10 udsvd Krift (Doops- bed.); 5 u ds v Ieperen; Oude Kerk, 10 u ds Rutgers; 5 u ds Bonving, Rijnsburg; 7 u ds Hadders, Lisse; Kapel, 10 u ds Broeyer, Den Haag; Geref. Kerk, 10 u ds v Boeyen; 5 u ds Pijlman; Geref. Kerk (art. 3.1). 10 u. ds. Bpersemaj 5 u ds v d Hoeven; Chr Geref. Kerk, 10 en 5 u ds v d Bijl; Geref. Gem., (Remisestr.)10 en KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned Herv. Kerk, 10 u ds v Binsbergen (H.D 6.45 u ds de Wit, Leiden; 11.45 u kinder- kerk; Geref. Kerk, 10 en 6.30 u ds de Valk, Katwijk aan den Rijn. LEIMU1DEN: Ned. Herv. Kerk, 9.30 en 7 uur ds v. Veenen; Geref. Kerk, 9.30 en 2.30 u. ds Moens. LISSE: Ned Herv- Kerk, 10 u ds Bouw- .an, Katwijk; 5 u ds Alma; Geref. Kerk 10 en 4 u ds Verkuyl, Batavia; Geref. Kerk. art. 31. 10.30 en 4.30 u ds Verleur; Chr Geref. Kerk, 10 u leesdienst; 3.30 u ds Visser, Sassenheim; Geref. Gem., 10 en 4 u leesdiens.; Oud Geref. Gemeente. 9.30 en 3 u leesdienst- NIEUWE WETERING: Geref. Kerk. 9.30 uur ds Maaskant, Leiden; 2.30 uur ds v. d. Bos. NIEUW-VENNEP: Ned. Herv. Kerk, 9.30 u dhr Koudstaal; 3 u ds de Jong; Geref. Kerk, 9.30 en 3 u ds v d Zee; Chr. Geref. Kerk, 9 30 en 3 u leesdienst. NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv. Kerk, 10 en 5 u ds Meuzelaar; Geref Kerk, 9 30 en 5 u ds "v Meyenfeldt; v d Bergh-stichting, 11 u ds v Meyenfeldt. NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv Kerk, 10 u ds Cupedo; 5 u ds Bouma; Geref Kerk, 10 en 5 u ds feouma. NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv. Kerk, 10 u. ds Spaling. OUDE WETERING: Ned. Herv. Kerk, 10 u. ds mr Alma, Lisse; Geref. Kerk, 9.30 u. ds v. d. Bos; 2.30 u. ds Maaskant, Leiden. OEGSTGEEST: Ned. Herv. Kérk, Groene Kerk, 10.15 u ds Callenbach; Pau- luskerk, 10 u ds Visser: 5 u ds Callen bach; Hoge Mors (school), 9 u dr Dank baar; Geref. Kerk, 10 en 5 u ds Eringa; Mors Rijndijk, 10 30 en 5 u ds Amtsen (H A. en Dankz.) RIJNSBURG: Ned. Herv. Kerk. Grote Kerk, 10 u ds Bonting; 5 u ds Burgy; Kleine Kerk. 10 u ds Burgy; 5 u ds Jelle- ma. Katwijk aan Zee; Geref Kerk, Voor- houienvegkerk, 10 u ds v d Linde: 6 u ds Post; Rapentourgkerk, 10 u ds Post; 6 u ds v d Linde; Geref. Kerk, art. 31, 10 en 5 u.30 ds de Wal; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u ds Brandsma. SASSENHEIM: Ned. Herv. Kerk. 10 en 5 u ds Krijkamp; Geref. Kerk, 10 uur ds Kuiper, 5 u. ds Hoekstra; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds Visser; Ned. Prot. Bond. 10.15 u. ds Brand. Haarlem. VALKENBURG: Ned. Herv. Kerk. 10 u. ds Siddré, Noordwijk; 6.30 u. ds Baas; Geref. Kerk, 10.30 en 5 u. ds Hainjé; Geref. Kerk, art. 31, 9 u. ds v. d. Hoeven, Meppel; 3 u. ds Boersema. VOORHOUT: Ned. Herv, Kerk, 10 u as Beker. VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Kerk, Dorp, 10.15 en 5 u ds Fortgens; Rijndijk, 10 u dhr v d Berg, Valkenburg; Geref. Kerk. art. 31, 10 en 5 u ds v d Jagt. WARMOND: Ned. Herv. Kerk, 10 en 7 u ds Zandee- WASSENAAR: Ned. Herv. Kerk, n. be kend; Geref. Kerk, 10 en 5 u ds Wielinga: Zuid. 10 05 en 5.05 u ds v Duinen. WOUBRUGGE: Ned. Herv. Kerk. 10 en 6.30 u ds Hugenholtz; Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 ds v d Meulen. ZOETERWOUDE: Ned. Herv Kerk, 10 u dhr Smit, godsdienstonderwijzer. Het Ambachtshuis te Voor schoten Restauratie dringend noodzakelijk 5. en W. van Voorschoten achten res tauratie van het z.g.n. Ambachtshuis aan de Dorpstraat dringend noodzakelijk. Het Rijksbureau voor de Monumentenzorg wil medewerking verlenen. De heer J. L. in der Gouw beschrijft het gebouw in :n rapport aan B. en W. als volgt: „Het Ambachtshuis werd in 1636 v rekening van het dorp gebouwd onder toezicht van de baljuws en de ambachts- ders. In de tweede bouwrekening wordt als architect genoemd Jan Florisz Westhoorn. Gedurende de 17e e iw deed het gebouw dienst als raad- rechthuis. In de kelder.' het gevanghuis. Uit nog aanwezige stukken blijkt, dat reeds in 1664 het bachtshuis vergroeid was met de nai gelegen woning, het z.g. baljuwshuis, dat ook inderdaad voortdurend door de bal juws bewoond werd. Het Ambachtshuis werd in 1798 door de Municipaliteit aan de fungerende bal juw verhuurd en in 1808 zelfs fungerende schout verkocht. De laatste Sp: particuliere eigenaar was jhr H. Steengracht van Duivenvoord^, die het sinds 1878 voor raadsvergaderingen be schikbaar stelde en het bij testament aan de gemeente vermaakte. Twee jaar na zijn overlijden (1912) werd het gebouw aan het gemeentebestuur getranspor teerd. De gemeente bezat toen reeds e eigen raadhuis in de Treubstraat en 1 Ambachtshuis werd sindsdien gebruikt als verenigingsgebouw, waarvoor he thans ongeschikt is.' Deze bestemming i door de stichting van modernere vereni gingsgebouwen overbodig geworden." Met het oog op het -feit, dat het Am bachtshuis, behalve de gemeentetoren, het enige gebouw in Voorschoten is, voorkomt op de voorlopige lijst monumenten en dus culturele waarde heeft, achten B. en W. het van groot be lang, dat het gebouw behouden blijft. Burgemeester jhr mr F. H. van Kin schot is benoemd tot lid van het Histo risch Genootschap te Utrecht. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN. GEBOREN: Hendrik F, z v H Slegten- horst en G Rijsbergen; Max O. z v M v d Voort en C A A Mourer; Anzel S, d v C. Lefèvre en W v Elleswijk; Elisabeth- N, d v J P de Vriend en J F van Hoorn; Johanna W P, d v J J Hoogeveen en F de Vos; Jacobus W, z v P Plu en M W Visbach; Petrus J, z v J Hoope en Beek; Petra A, d v P A Warmond C Bilderbeek. OVERLEDEN: C J Welmers-Boter- mans, 64 jr; S E SerdijnOverveld, 76 jr; H Lokker. 75 jr; S M v Ton;. F M Meijer, 72 jr; A v Dam, 25 jaar. VOORSCHOTEN. De Zondagsdienst der huisartsen jj wordt dit weekeinde waargenomen door di dr C. Kuypers, Leidseweg 51, tel. i Het aan de gemeente toebehorende u" z.g.n. Ambachtshuis, verkeert in een te.r slechte staat van onderhoud. Om te voor- komen, dat het gebouw op de duur hele maal bouwvallig wordt, is restauratie dringend gewenst. B. en W. hebben het Rijksbureau voor de Monumentenzorg verzocht, het college omtrent deze te adviseren. Nadat een onderzoek werd ingesteld, deelde de directeur van hetj Rijksbureau mede, dat het gebouw zeke* een gehele restauratie waard is. Hij wa%«] bereid, om een van gemeentewege aan!; de Minister van O., K en W. te richt;n gu. verzoek om een rijksbijdrage te onder- jjg, steunen. B. en W hebben zich in verband hiermede gewend tot het architecten- bureau van ir H. A. van Oerle en J. J. cor Schrama te Leiden, met het verzoek om vrijblijvend een voorlopig rapport s te stellen. Dit rapport is thans versche nen. De kosten kunnen nog niet worden MI begroot. Het maken van plannen komt|Ch echter op f 1000. B. en W stellen de r voor, dit bedrag beschikbaar te stellen, n Omdat een deel van het gebouw (metme name de hoofdentree met gang en kelder) gel toebehoort aan "de eigenaar naastgelegen perceel, achten B. en W. hetjvo] gewenst, dat dit perceel wordt aange kocht. Na de restauratie kan men reke- va; nen op twee woningen en een grote zaaLpui Voor gegevens over het gebouw 2 elders in dit nummer. Uit de besturen van het Groene Kruis, Wit-Gele Kruis en Prot. Wijkver-' pleging heeft zich voor het gezondheids- centrum een bestuur gevormd, waarin zitting hebben: dr M. v. d. Stoel, voorzit- ter; G. J Boom, B. C. Bolle, pastoor J, Bemmelen, P. J. H. Peeters, dr - ra Na door de burgemeester te zijn ing< leid, zette de heer Woltjer, directeur del Stichting V.V.V. Zuid-Holland, de nood-op zaak er toe uiteen. In het voorlopig be-pu stuur werden gekozen de heren C. M. Stijn, N. Schavemaker, W. J. Oudshoorn,mi H. C. Haarsma en H. A. Helsen. Reeds coi gaven zich 70 personen als lid op. Bin- nenkort volgt een tweede vergadering, pri waarin nadere plannen worden uiige-doi Het aantal inwoners bedroeg op Januari 3549. waaronder 1844 mannen 1705 Gisteravond kwamen in de Chr. Be waarschool de Herv. Mannen- en Vrou- wenverenigingen in gecombineerde ver gadering bijeen. De voorzitter, de heel K. v. Leeuwen, opende na het zingen var Ps. 119 53, de druk bezochte avond met gebed. Hij heette in 't bijzonder welkom ds Zandee. die zou spreken over de nieuwe Kerkorde. Deze begon met een overzicht te geven van dat, wat de Kerk ge| in 't verleden is geweest. Thans is zij haar oude kleed ontgroeid, zo zei hij. Na de gedachten te hebben besproken, die tee bij de vorming van een nieuwe Kerkorde hebben voorgezeten, kwam hij tot de conclusie, dat de Kerk een Jezus Chris tus belijdende volkskerk dient te zijn, waarin Woord en Sacrament de centra vormen. Hierna gaf spr een overzicht van haar thans te volgen werkwijze. Van jf"e de gelegenheid om vragen te stellen werd op druk gebruik gemaakt. Ds Zandee sloot, ]g na het zingen van Gez. 1011, deze leer- rijke avond met gebed. GEBOREN: Janet L„ d. v. J. Schuur en L. West; Maria P.. d. v. J. v Èn Rijswijk en E. C. Samwel; Michael C. M z. v. J. J. Schavemaker en S. M. i Kempen; Pieter G. J., z. v. J. C. P. i Staveren en C. E. v. <J- Kuil; Thert M., d. v. C. van Haastregt en Th. Borst! Johannes P. J., z. v. P. van Putten Th. van Tongeren; Adriana C. M„ d. N. Schavemaker en H. Rh. Versluijs. GEBOREN: Johannes J. M, z van J Zandvliet en A A Vermeij; Franciscus I z van J P de Winter en Th Rodenburg Gerrit C, z van G C Landman en S Dij kema; Cornelis P A, z van C J de Ha* J en M M Buschman. OVERLEDEN: H. Meerleveld, wedutf naar van M. J. Trompslager, 81 jaar. OVERLEDEN: R J Preenen, 66 jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | | pagina 2