EEN VERGETEN ONTDEKKER
VAN DE INDIE-ROUTE
WAT EEN LIEED(T)ING(CK)
HEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAU 31 JANUARI 1948
Majoor G. A. Koppen, thans leraar M.T.S.
verslaggevers)
(Van eet
i de M.T.S. te Haarlem staat op het
en leraar wiskunde
die heel Nederland jaren geleden
heel andere omstandigheden ken-
zjjn huisdeur in Bloemendaal leest
Ir. A. Koppen en de St.Crt. heeft nog
o heel lang geleden gemeld, dat
G. A. Koppen, eervol ontslag uit
militaire dienst is verleend.
A. Koppen. Herinnert U zich nog
jaar 1927, toen de postduif voc
maal met post van Amsterdam
Batavia vloog? Koppen, Frijns
zo'n kist stappen en voor de
gaan staan, ons dunkt, ook
lat vereist een zekere moed
Verklaarde
uitzicht
lumoer om een Oost-
Euronese Federatie
x
nEORGI DIMITROF, de Bulgaarse
hr minister-president, heeft naam ge-
maakt in de internationale politiek,
ph komt die naam telkens weer tegen.
I het proces tegen de beklaagden van
brand in het Rijksdag-gebouw; bij de
ocedure en de terechtstelling var
tkof. En thans schijnt hij zich de onge-
de op de hals gehaald te hebben var
1 „chèr Maitre" Stalin. Men dient hier-
de nadruk te leggen op het „schijnt'
idat Dimitrof inderdaad het slachtoffer
n zyn geworden van een intrige, i
engoed bestaat de mogelijkheid, dat
geruchtmakende controverse Dimi-
if„Prawda" een zuiver kunstmatige
Wat is er feitelijk aan de hand?
tfog.-slpchts kort geleden, nadat Dimi-
f een alliantie-verdrag tussen Bulga-
i en Roemenië had weten tot stand
brengen, kwam hij voor de dag met
innen betreffende een Balkan-federatie
een douane-unie. Een soort van
lok-"-vorming dus, omvattende de
lkanlanden, Polen, Tsjechoslowakije en
iekenland. Volgens zijn inzicht, was
douane-unie voor die landen een
'enskwestie en de Oostelijke federatie,
'een tegenhanger dus
van de Westelijke,
zou later geformeérd
worden, als de
standigheden daartoe
geschikt waren. Aan
sne kant suggereert men nu, dat dit
n-Dimitrof" zou zijn gelanceerd zon-
ruggespraak met Moskou, hetgeen op
eerste gezicht, gezien de strenge
wjet-discipline onaannemelijk is. Wat
belang kan de „Prawda" er bij
bben, deze onthullingen aan de wereld
js te geven, dus ook aan Amerika en
ist-Europa, die immers onder de
pnose dienen te blijven van de onfell-
re Stalin-strategie achter het „ijzeren
rdijn."
s het dus de bedoeling op cynische
jze te demonstreren, dat het óók in
st-Europa, onder de supervisie van
•skou, lang niet altijd „pais en vrêe"
Of dient deze luid geproclameerde
tipathie tegen een „Oost-Europese-
ie" als motief voor de haat tegen een
'est-Europese-federatie", en het plan-
irshall incluis
daar, aan de andere kant. gesteld, dat
nitrof zich werkelijk vergaloppeerd
moeten persoonlijke motieven,
bities, eerzucht, concurrentie met Tito
i Zuid-Slavië, hem tot het plan voor
Balkan-federatie hebben verleid. Dan
het ook duidelijk, dat de „Prawda"
n op de vingers tikt, omdat het „plan-
nitrof" zou neerkomen op het vormen
staat in de staat!
Volgens het Russische blad hebben de
st-Europese landen zo'n federatie of
niet nodig.
Aaar wat dan wel? En het verbazing-
kkende antwoord luidt: Consolidatie en
icherming van hun onafhankelijkheid
mobilisering van hun democratische
ichten." Het blad had evengoed kun-
schrijven: „door rotsvastfe fixatie aan
«kou en het gedwee dragen van het
wjet-juk."
dit soort democratie meer wil
iten, hij leze de verklaring van de com-
mistische partijen, georganiseerd in de
iminform.
3e diplomatieke correspondent van
uter meende, dat nu het bewijs was
leverd voor het communistisch gekra-
el in Oost-Europa. Stalin wil zelf de
blijven over de „pan-Slavische-be-
ïg" en Polen en Tsjechoslowakije
=n geen knechtjes te worden van
lid-Slavië. Vóór het smeden van de
wjet-ring, was het vaak „hommeles"
>sen Hongarije. Roemenië, Tsjechoslo-
Zuid-Slavië, maar is daar dan
et de Russische dwangmethode, die
eds sinds lange tijd al deze onderlinge,
tionale geschillen heeft gecamoufleerd?
Natuurlijk voelt Rusland, niets voor
machtsconcentratie tussen datgene
„achter het ijzeren gordijn ligt" en
est-Europa in, hetgeen te vergelijken
lu zijn met de snode poging, Stalin
te lichten. Immers Rusland wil
ichts één hecht front tegenover Wash-
gton, het „plan-Marshall" en het nieu-
e „plan-Bevin."
Resumerende: neemt men de federatie
>st-Europa au serieux en werd Moskou
niet in gekend, dan krijgt Dimitrof's
litieke carrière een flinke deuk. Maar
!t kan ook best zijn, dat het geval
ënsceneerd is.
Ellerman vormden de bemanning. Geen
radio aan boord, geen weerberichten,
slechte vliegvelden, geen gronddienst.
Maar toch: AmsterdamSofia in één ruk.
CalcuttaKarachi idem. Modderlanding
in Allahabad, waterlanding op het ov
stroomde vliegveld van Bangkok. En
acht dagen over. Alles volgens het be
faamde Koppen-principe: „Waag alles,
maar riskeer niets" en met die wonder
baarlijke Postduif, die nu, in model in
Koppens salon hangt „de beste machine,
die er ooit ter wereld gemaakt is".
Het verhaal uit een pionierstijd. Om
geven met eretekenen tropeeën, o.a. de
Clifford Harmon tropee, die enkele be
faamde wereldpiloten kregen (waar zit
die thans?) een zilveren schip, schilde
rijen, plaquettes, medailles. De mensen
zijn gul met eerbetoon geweest jegens
deze vlieger, die in 1914 al begon, in 1940
commandant was van alle vliegerscholen
in Nederland, die tussen de Postduif-
vlucht en die laatste functie K.N.I.L.M.-
toestellen van Amsterdam naar Batavia
vloog, voor de B.P.M. Nieuw Guinea hielp
karteren uit de lucht, maar het in 1940
moest beleven hoe, met verouderd mate
riaal Nederland de oorlog inging. Die
krijgsgevangenschap meemaakte in Duits
land en, toen er een nieuwe luchtmacht
met modern materiaal werd opgebouwd,
beleefde, dat men z'n ervaring missen
Vandaar, dat de leraar Koppen van i
grijs, tanig, gespierd, maar ook bitter
Omdat je niet zo scherp meer ziet als
vroeger, zetten ze je aan de kant Erva
ring speelt geen rol."
Het is de bittere klacht van een weg
bereider, die zijn opvolgers de door hem
ontsloten wegen ziet betreden en nu
Langs de postroute, die hij met zoveel
zorgen moest bevliegen, rennen'nu
aan dag Constellations. Na de bevrijding
vloog Koppen niet meer.
En toch dat vliegen: „het zal nooit een
dood vak worden. Het eist, hoe perfect
de machines ook worden, altijd de hele
vlieger op.
Malle gebeurtenissen? Een elfhoofdste-
denvliegtocht boven Nederland i
twintiger jaren. Elf uur onderweg. En
die vlucht met een Italiaanse piloot ovei
de Zwitserse Alpen naar Milaan. Zo maai
zonder iets dan de motor en wat instru
menten. De Italiaan zat te huilen var
angst, dat we tegen een berg zouden vlie
gen. Bij Venetië kwamen we terecht door
een fout kompas. Verder noodlanding!
als gevolg van motorkinderziekten, in
terneringen direct na de eerste wereld
oorlog omdat Fransen hem voor eer
Duitser aanzagen
Het is half vier. De heer Koppen staat
op uit z'n stoel. Verontschuldigt zich. De
school wacht.
Deze vlieger, die de Nederlandse lucht
vaart mede startte, heeft nog steeds geen
hangar gevonden. En dat is een verwijt,
dat de Nederlandse samenleving treft, die
z'n ontdekkers vergeet!
EEN KOPJE THEE OP BED
Als je, zoals de meeste vrouwen, zelf
altijd moet zorgen en vertroetelen, vind
je het dubbel prettig eens verzorgd
verwend te worden en je weet het „kop
je thee op bed" extra te waarderen. Veel
al zal zo iets alleen maar gebeuren tij
dens of vlak na een ziekte. De dokter
zorgt er wel voor, dat je in het laatste
geval nog even kalm-aan moet doen,
zoals 't hierbij afgebeelde jonggetrouwde
vrouwtje, dat haar eerste baby heeft ge
kregen. Zij kan nu eens zo heerlijk lui
zijn en zo intens genieten van het kopje
thee, dat dit keer niet door haarzelf,
maar door haar man is klaargemaakt.
Dat kunnen van die fijne momenten
ons leven zijn, als man en kind om
heen zijn er we zelf eens voor een ot
blik zijn ontheven van de huishoudelijke
zorgen. In zo'n periode van herstel is het
ook altjjd prettig eens bezoek te krijgen,
omdat we ons geluk eigenlijk nooit al
leen voor ons zelf kunnen houden en
graag anderen willen laten meegenieten
van de prettige sfeer in ons huis. Het
prettigste is dit bezoek, als we weten, dat
we er aardig en verzorgd uitzien, een
peignoir of house-coat, die het beste zo
warm mogelijk kunnen worden genomen.
Daarnaast moet aandacht worden besteed
aan een fris en aardig uiterlijk door niet
alleen het gezicht, handen en gebit be
hoorlijk te verzorgen, maar ook aandacht
te besteden aan het kapsel, dat meestal
na een ziekte er toch niet al te fleurig
uitziet. Natuurlijk geen ingewikkeld kap
sel. maar de haren netjes geborsteld en
gekamd- Dit alles bij elkaar kan voor een
herstellende zieke al een hele stap in de
goe'de richting betekenen.
Dr STOLWIJK PROMOVEERDE OP
PROEFSCHRIFT OVER BEDRLIFS-
RECHTSPRAAK
Aan de huldiging van de heer H. Die-
mer ging vooraf de promotie van de heer
F. F. M. Stolwijk, adjunct-secretaris der
Federatie van Werkgevers in het Boek-
drukkersbedrijf, tot doctor in de rechts
geleerdheid aan de Gemeente-Universi
teit van Amsterdam. Voor de promotie
bastond zeer grote belangstelling. Pa-
ranymphen waren de werkgevers en de
■erknemerssecretarissen. de heren mr
P. Borst en H. Korte Jr. De heer Stol
wijk had zijn proefschrift te verdedigen
tegen de bedenkingen van prof. dr W.
Vegting en van zijn promotor prof.
dr M. G. Levenbach.
Na de promotie heeft prof. Levenbach
de jonge doctor gelukgewenst en hem
hulde gebracht voor zijn proefschrift, dat
blijk heeft gegeven van uitnemend
We kunnen als herstellende zieke
zo intens genieten van een kopje
thee, dat nu eens niet door onszelf
is klaargemaakt.
verplichting trouwens ook tegenover
man. Een enkele echt-mooie nacht
japon of pyjama, een flatteus gebreid bed-
jasje, ze worden in de regel dan ook
zorgvuldig voor dergelijke gelegenheden
gereserveerd. Het materiaal ervoor is ge
lukkig al weer te krijgen en ook kant-
klaar zijn op dit gebied alleraardigste,
zij het vrij kostbare stukken te koop.
Hetzelfde kan worden gezegd van de
SCALDIS HOESTPOEDERS
verdrijven de hoest radicaal I
45 cent per etui van 6 (tuks.
BRASKAMP N.V.FABRIKANTE VAN
Dr MEENK'S
GENEESMIDDELEN
stand, vlug begrip
aanleg.
Deze bundeling
drijfsrechtspraak
andere bedrijfstakken
strekken.
In Amerika wordt overwogen om, na
de voedseltrein, nu ook eén „medicijn-
trein" voor Europa samen te stellen.
wetenschappelijke
uitspraken der be
de typografie kan
voorbeeld
Als onze jongens uit Indië
terugkomen
Worden ze heus niet karig
behandelt
Iedere soidaait, die, uit Indtië terugge
komen, demobiliseert, zal im aanraking
komen mat het demobilisatie-cent
dat in het sdhone Huis ter Heide, onder
Md'img van kolonel G. M. A. Goedewaa-
gen ia ingericht.
Vam hlier uiit wondt de gehele demobili
satie geleid. Per dajg kan het centrum
600 militairen laten afvloeien. Dat
hard moet worden geweriot, zal duidelijk
zijn, wanneer men weet, dat iedere sol
daat medisch en psychologisch wordt on
derzocht, doorgelicht, door specialisten
bekeken en door een sociale dienst
hoord" im verband met de heropnerremg
in de burgermaatschappij
Zodra de jongens in Nederland aanko
men, wordt het demobilisatie-centrum
ingeschakeld. Onmiddellijk nadat hij
wal is gestapt, krijgt de soldaat een
kering van f 170 benevens vier weken
salaris voor de bootreis, militaire rant-
soenbonnen voor 4 weken, 190 textiel
punten en een wborrangdbewijs voor het
kopen van 1 burgercostuum, 1 overjas of
regenjas, 2 overhemden, 2 hemden. 2
onderbroeken, 2 paar sokken; een rege-
ringapakket, een welkomstgroet van
Prins Bernhard, en een prijslijst waawuit
hij ten aanzien van de verschillende mo
gelijkheden op kledinggebied een keuze
kan doen. Nog diezelfde dag wordt ieder
per autobus, eventueèl met extra trei
nen, naar huis gebracht. Voor het re
im zijn verloftijd krijgit hij de helft
goed. Voorlopig bedraagt het verlof 4
weken.
Hoewel hieromtrent nog niets vaststaat,
wordt geprobeerd, te bereiken, dat iedere
soldaat ook aan werkkleding, beddegoed
of een fiets kan worden geholpen. In de
tweede helft van zijn verlof moet de ge
demobiliseerde naar Ede, waar hij wordt
getest en hem een beroeps-advies wordt
gegeven. Dit advies omtrent een moge-
vervullen beroep gaat naar het
gewestelijk bureau van de Sociale
Dienst. Hiervan worden 25 In ons land
ingericht. De taak ervan is, speciaal
soldaten aibeiddbemiiddelend op te
treden.
Voor hen, die niet direct succes heb
ben bij het zoeken van een burgerbe-
trekking is een wachtgeldregeling in de
maak. Dit zal worden berekend naar de
Europese jaarwedde. O.V.W.-ers ontvan
gen hiervan gedurende zes maanden 80
pet, daarna 66 2/3 pot. Dienstplichtigen-
kostwinners ontvbngen gedurende zes
maanden 80 pet en daarna 60 pet en de
niet-kostwimners gedurende drie maan
den 80 pet en daarna 60 pet.
Het wachtgeld wordt uitbetaald voor
een tijd, ten hoogste gelijk aam de tijd,
in Indië doorgebracht, voor zxwer het O.
V.W.-ers betreft. Voor ddensüpldóhitigen-
kostwinners is een maximum van één
jaar gesteld, voor ndet-kostwinmers een
half jaar.
RICHARD STRAUSS IN POLEN
VERBODEN.
Het Poolse ministerie van Openbare
Opvoeding c a. heeft bepaald, dat de mu
ziek van Richard Strauss, over wiens
„Metamorphosen" ook in Nederland ^)'n
strijd is geweest, voortaan in Polen ver
boden zal zijn, daar Strauss de nazi
ideologie had aangenomen en actief lid
iza-beweging zou zijn geweest.
Op elke wond
PUROL
Financieel Overzicht
VAIS DE WEEK
Inflatiehausse op de aandelenmarkt
De effectenmarkt werd deze week ge
kenmerkt door een inflatoire koersstij
ging, daar de devaluatie van de Franse
franc zowel te Amsterdam als te Londen
raag naar aandelen veroorzaakt.
De pariteit van de franc werd van
f 2.21 tot f 1.228 per 100 frs verminderd,
terwijl tegelijkertijd de vrije valuta- en
goudmarkt werd ingesteld, welk besluit
eel onrust heeft veroorzaakt, omdat men
daarvan de ondermijning van andere va
luta, vooral het pond sterling, vreest.
Tot dusverre werden vele valuta
■eneens druk verhandeld, nl. op de
zwarte markt, zodat afwijking van de
officiële koersen niets bijzonders was.
doch het feit, dat dit nu officieel kan ge
schieden, maakt de toestand voor Enge
land onbehaaglijk. Men acht het daar
betreurenswaardig, dat er nu een
breuk is geslagen in het verdrag van
Bretton Woods, hetwelk ten doel had
gehad de vooroorlogse anarchie in de
wisselkoersen te stuiten; geen wonder,
dat Camille Gutt, president van het In
ternationaal Fonds voor het geld, de
daad ergerlijk noemde.
De Franse regering echter verklaart,
dat dit slechts een overgangsmaatregel
>or de vaststelling van een wissel
koers, en zal intussen de vrye markt als
thermometer gebruiken ter bepaling van
het natuurlijk niveau. Zjj wil twee vlie
gen in één klap slaan. nl. door lager
koers de uitvoer bevorderen en door een
vrije markt de ondergedoken kapitalen
Engeland heeft intussen duidelijk ver
klaard, dat het niet denkt aan devalua
tie en te onzent wil men de valuta-poli
tiek onveranderd voortzetten. Des
ondanks was er ook te Londen een
hausse in aandelen, doch we menen dat
er in korte tijd geen sprake zal zijn van
wijziging der pariteit van gulden en
pond. Dit zou snijden zijn in eigen vlees,
omdat de invoer de uitvoer verre over
treft en omdat het exportvraagstuk er
een is van productieverhoging.
De veelgesmade binnenlandse dollar
lening kwam deze week op 104, waaruit
blijkt, dat de valuta-clausule kopers
trekt, zodat de critiek enigszins is ont
zenuwd.
Uit de Ned. Bankstaat is gebleken, dat
de emissie Kon. Olie 100 millioen gulden
deviezen heeft binnengebracht. Als
rekening houdt met de claim, aan
missie voor de houders der aandelen
verbonden, komt men thans op éen koers
1 450.
En ze kunnen allemaal weer rollen ook.
Roeland Koning exposeert
te Wassenaar
Dr A. A. L. Rutgers opende de
tentoonstelling.
In zijn atelier aan de Pieter Twentlaan
16 te Wassenaar exposeert Roeland Ko
ning gedurende drie weken schilderijen
tekeningen, welke tentoonstelling
dezer dagen door dr A. A. L. Rutgers,
an de Raad van State, werd geopend,
is voornamelijk werk uit de laatste
jaren,dat hier in een artistieke omge
ving aan de openbaarheid' wordt prijs
gegeven. Werk, dat in al zijn schakerin-
maar toch ook weer in al zyn gelijk
gerichtheid, een duidelijk beeld geeft
wat Roeland Koning als beeldend
kunstenaar vermag. In al zijn schakerin-
ringen, omdat Roeland Koning een veel
heid van technieken beheerst, omdat deze
kunstenaar bij de gratie Gods in elk
zijn doeken in staat is een geheel andere
wereld voor ons te openen, geheel c
eenkomstig de aard van het onderwerp.
In al zyn gelijk-gerichtheid, omdat deze
kunstenaar in al zijn werken zichzelf
zichzelf geeft, omdat experimenteren
hem vreemd is en hij nergens de v
heid van zijn kunstenaarschap verdraait
terwille van het effect. Deze kunst
eerlijk en zuiver, wil gezien en begre
pen worden en geeft daarom, ondanks de
sterke karaktertyperingen in de portret
ten, geen diepgaande psychologische pro
blemen. Gevoelig van toon en penseel
voering, voornaam en fris van kleur,
krachtig van vormen en lijnen, zo is
deze kunst een weldaad voor ieder, die
beu is van het eeuwige zoeken in allerlei
en". Zie slechts de meesterlijke por
tretten van het echtpaar Thierry, waarin
het beeld naar voren komt als iets, dat
zich aan ons opdringt, zoals het beteke-
'oor de kunstenaar gehad heeft, zit
de geniale zelfportretten, geschilderde
autobiografieën en zie vooral ook de
vaderliefde, die ons uit de portretten
Anda toestraalt. Tezamen met de
sterk gerealiseerde tekening van de dich
ter Muus Jacobse de impressies bij de
opbouw der R'damse haven en de fraaie,
sterk en impulsief geïnspireerde
bloemstukken vormen deze werken een
waardevol monument voor onze heden
daagse schilderkunst, omdat Roeland
Koning niet verstrikt raakt in de ver-
nieuwingsroes van vele schilders, die de
morele waarde van de kunst met voeten
treden. De expositie is dagelijks van
10—5 uur geopend. Corn. Basoski.
Het Aansprekersoproer in de hoofdstad
31 Januari 1696.
RAN men zich een vreedzamer mens
denken dan een aanspreker, dood-
biddet of lijkdienaar? Iemand die
zijn gehele leven doorbrengt in de na
bijheid van het geweldigste mysterie van
ïens: iemand die om zo te zeggen
steeds in aanraking is met de .grootste
vrede, die bestaat, de vrede van het
kerkhof. En toch is het eenmaal ge
beurd dat deze vreedzame lieden uit de
band zijn gesprongen en een geweldig
oproer verwekten, dat aan verscheidene
en het leven kostte. En daar dit op
31 Januari plaats had, lijkt het niet on
dienstig. daar thans eens aan te herinne-
Het was in de zeventiende eeuw de
gewoonte begrafenissen met grote pracht
praal te doen geschieden. Men ging
het sterfhuis zo ongeveer de gehele
stad door om nog voor de laatste maal
de belangrijkheid van de afgestorvene
bewijzen. Zulk een optocht duurde
is enkele uren en op het uitnodigings
briefje stond ook meestal gedrukt: ..Uw
i zal gelezen worden." Een prikkel
te gaan deelnemen aan de begrafe-
want door dit oplezen der namen
straalde een zekere glans op de genodig
den af. Maar het werd soms te erg. De
lijkstatie werd meer een soort van pu
blieke vermakelijkheid dan een plech
tigheid En daarom meenden de bestuur
ders van Amsterdam in 1696 dat hier-
?en eind moest komen of dat althans
de vertoning wat verminderd moest
worden. Ze vaardigden een „keur" uit,
waarin bepaald werd dat het beroep van
aanspreker tot een ambt zou worden dat
Burgemeesters zouden „vergeven".
Ditzelfde gold voor de lijk- en lan
taarndragers. Hierbij werden natuurlijk
ook het loon en het aantal geregeld. Op
10 Januari verscheen de verordening; ze
zou ingaan op 31 Januari. Maar daar
tegen kwamen de aansprekers in opstand.
Ook toen waren er trouwens al onder
de burgers, die van de geleide economie
niets moesten hebben. Deze lieden von
den het onbehoorlijk dat ze geen dragers
en aansprekers meer mochten gebruiken,
die ze toevallig kenden. Men benoemde
„vier Kommissarissen en twaalf Hoofd-
luyden" om de doodbidders aan te stel
len. Op 28 Januari werd een der Hoofd-
luy.den al aangerand. En op 30 Januari
trok het gepeupel, dat een schone ge
legenheid zag om een relletje te maken,
al scheldend op de Burgemeesters, naar
de Dam.
Dit liet zich zo ernstig aanzien, dat de
soldaten der bezetting in 't geweer kwa
men. Maar dat was olie in 't vuur. „Ka
bels, jongens en vrouwvolk trokken op,
gewapend met puthaken, luiwagens,
bezems, schorteldoeken aan stokken ge
bonden en velerlei ander geweer en
trommelende met talhouten op bier- en
botervaten." Men trok met een nageboot
ste lijkstatie door de stad. Aan het stad
huis plakte men brieven aan. dat het te
huur was en dadelijk kon betrokken
worden, daarmee bedoelende dat de re
gering van de stad zich wel als ontslagen
kort beschouwen. Deze begon bang te
worden en liet bekend maken, dat ze de
keur voor 6 weken opschortte. Maar het
gepeupel had de vrees gezien en dat was
een aansporing om door te gaan. Het viel
de soldaten aan. die op de vlucht gin
gen, met achterlating van een deel hun
ner wapenen. Toen trok men naar de
Heerengracht, waar burgemeester Jakob
Boreel woonde, omdat men hem voor de
opsteller van de keur hield. Bij een ge
vecht tussen soldaten onder kapitein
Spaaroog en de menigte vielen twee do
den. Doch de soldaten gingen weer op
de vlucht Met een lantaarnpaal werd nu
de deur van 't burgemeestershuis geram
meid en de gehele inboedel moest er aan
geloven. Men waakte tegen diefstal, doch
verbrijzelde alles, ook het zilverwerk, en
wierp het in de gracht. De burgemeester
hield zich bij een der buren verborgen
Toen kwam een deel van de burgerij,
wie het te gortig werd en dreef het
grauw weg. Dit ging nu naar het huis
van kapitein Spaaroog op de Reguliers
gracht en glunderde dit eveneens. Ze
bedreigden ook het huis van een andere
burgemeester. Maar dan komt de schut
terij in 't geweer. Het stadsbestuur laat
bovendien bekend maken dat de keur
vernietigd was. Dit alles hielp nog wei
nig. Want op 1 Februari plunderde men
het huis van de Engelse consul Jozef
Kirby, die men uitmaakte voor de uit
vinder der nieuwe regelingen. Wagenaar
vertelt ons dat het bier en de wijn in
stromen door de kelders liepen en dat
de woedende vrouwen zich bedronken
aan dit geestrijk vocht dat ze met hun, vfn" tl
muilen opschepten. Nog was de woede' n v<
niet gestuit en de menigte trok naar 't
huis van oud-burgemeester De Vries.
Dan grypt echter de aristocratie in.
Jongelui uit de families Hinloopen, Six
en Huidekooper rijden te paard door de
stad met de sabel in de vuist en slaan
onbarmhartig alles neer. Als de menigte
van 't huis van De Vries wordt wegge
dreven, trekken ze naar de Sint Antonie's
Breestraat. waar Pinto, bijgenaamd de
rijke Jood, woonde. Die was wel me1
zijn vrouw in Den Haag. maar dat gaf
niets, 't Was om 't plunderen te doen
Eerst nadat men hier geweldig had huis
gehouden. kwam er een kentering. De
gezeten burgerij deed een aanval op de
plunderaars en maakte ongeveer 30 ge
vangenen. De turfdragers boden de re
gering hun hulp aan. En toen was het
eindelijk uit Nog die avond werden bij
toortslicht 2 gevangenen uit een der
vensters van de Waag opgehangen. De
volgende dag weer drie. Intussen had
men de toestand ernstig genoeg geacht
om het Regiment Lijfwachten uit Den
Haag te ontbieden ter demping van het
oproer. Toen deze reeds in de nabijheid
van Amsterdam waren, meende men het
wel alleen af te kunnen en zond hen
terug. Het slot van de opstand was dat
men op 4 Februari nog 7 oproerkraaiers
publiekelijk aan de galg hing De Vroed
schap gaf aan de schutters uit dankbaar
heid der* betoonde trouw een zilveren
gedenkpenning.
Zo ziet men dat een kleine oorzaak
grote gevolgen kan hebben. En niet al
leen in de 17de eeuw. wantNook het
Palingtrekkersoproer uit de tweede helft
der 19de is er een sprekend voorbeeld
Indien de politie-organisatie thans
veel beter was dan toen. zou zelfs
geschiedenis als die van Ds Bik tot
zulk een oproer aanleiding kunnen zijn.
Den Haag. Dr. F. C. Domjnicos.
De heer Diemer Ridder
Nederl. Leeuw
Typografie belast met ontslag
vergunningen
(Van ons* Amsterdamse redacteur).
In hotel de l'Europe te Amsterdam heb
ben zeer velen gisteren de heer H. Die
mer gehuldigd wegens zijn zilveren jubi
leum als voorzitter van de Centrale Com
missie voor bedrijfsrechtspraak in de ty
pografie-
De eerste, die de heer Diemer geluk
wenste, was mr dr A. H. van Rhijn, se
cretaris-generaal van het ministerie var
Sociale Zaken, die de jubilaris medede
ling deed van de Koninklijke onderschei
ding van ridder in de Orde v«n de Ne
derlandse Leeuw.
Het is zeer bijzonder, aldus mr. Var
Rhijn, wanneer, ter uitvoering van eer
CA..O. een commissie optreedt, die te
vens de rechtspraak ter hand neemt. In
het grafisch bedrijf is dit bereikt.
hiertoe strekkende Centrale Commissie
wordt als het ware verpersoonlijkt i.
heer Diemer. Binnenkort zal de regering
de Centr. Commissie opnieuw een bewijs
van vertrouwen schenken. Het is haar
voornemen het beslissen omtrent ontslag
vergunningen. thans de taak van de Ge
westelijke Arbeidsbureaux, aan de Cen
trale Commissie uit de Typografie
te dragen. Alleen aan het grafisch bedrijï
zal deze taak worden toevertrouwd.
Mr Van Rhijn schetste de levensloop
van de heer Diemer. die in de Prot. Chr
Bakkersgezellenbond reeds uitblonk,
eerste voorzitter was van het C-N.V. en
het krantenbedrijf van „De Rotterdam
mer" opbouwde. Voorts heeft hij
HET ZOUT DER AARDE
GU zijl het zout der aarde; In
dien nu het zout smakeloos wordt,
waarmede zal het gezouten wor
den? Het deugt nergens meer toe,
dan om buiten geworpen en van
de mensen vertreden te worden.
Matth. 513.
Het ziet er in onze wereld allesbehalve
rooskleurig uit. Een nacht van misdaad
ellende heeft zich over de landen ge
legd. En de mens weet niet, wat hij moet
beginnen in dit duister. Wij zijn de weg
kwijt. Nog spreken wij over de samen-
i n g; wij zouden echter beter kun-
spreken over het samensterven.
Wij gaan immers van ruïne tot ruïne,
gejaagd door een helse geest.
Het verbijsterende in dit ondergangs
proces is nu. dat de mens zijn ondergang
niet wil. Hij vecht er tegen; de wanho
pige strijd van hem die in het moeras
verzinkt.
Nergens heeft hy houvast. Het verleden
biedt hem geen steun. Het blijkt verou
derd. Alle oude waarden en maatstaven
schijnen nutteloos. Velen werpen zich nu
blindelings op de toekomst. Alles moet
veranderd en vernieuwd. Er moet een
mwenteling plaats hebben. De macht
an de traditie moet doorbroken. De heer
an gisteren moet de knecht van heden
orden. Maar ook dit nieuwe en vooruit
strevende begint reeds teleur te stellen.
De dageraad wil niet komen. Het wordt
heel duister.
In deze ten ondergang neigende we
reld heeft Christus de bergrede uitge
sproken. En in die bergrede het boven
staande woord.
Het adres van dit woord vormen Zijn
discipelen. En via Zijn discipelen spreekt
Christus daar tot Zijn Kerk van alle
'en; allen die door een waarachtig
geloof Christus zijn ingelijfd. Het is dus
woord tot en over allen, die in heel
het breede mensenleven Christen willen
zijn. Zij zijn het zout der aarde.
Nu heeft het zout drieërlei werking: het
weert bederf, en het verduurzaamt. Nu
gaat ons een lichtje op. Want de aarde
hier de samenleving, de grote mensen
maatschappij.
De aarde heeft zout nodig: De krachten
in het bederf woelen daarin. De maat
schappij is onderhevig aan een meedoo-
genloos ontbindingsproces. En Christus'
discipelen zijn nu het zout, dat dit bederf
weert en dat het bestaan van deze aarde
rekken kan. Nog sterker: zij zijn het
middel om dit wegterende leven nog aan
genaam en schoon te maken.
Zou het waar wezen?
Zou bij ons de mogelijkheid zijn om
ons volksleven te redden? Hebben w\J
het vermogen deze maatschappij te con-
De Jubilaris.
raadslid te Rotterdam en Statenlid vooi
Zuid-Holland belangrijk werk gedaan
Om van zijn arbeid als publicist maar
niet eens te spreken.
Ten slotte herdacht spr. Diemers lid
maatschap in een Regeringscommissi
het voorbereiden van een wetsontwerp
inzake ondernemersraden èn tot het in
voeren van een werkloosheidsverzekering,
dat dezer dagen is ingediend.
In zijn dankwoord voor de Koninklijke
onderscheiding zeide de heer Diemer
alle gaven en krachten van God te heb
ben ontvangen. Ook aan zijn vele vrien
den en medewerkers dankte hij zeer veel
Verschillende sprekers voerden toen
nog het woord.
Op 9 Mei bollenbussen
Niettegenstaande het stenke verzet der
gemeenten in de bollenstreek zal de Nrd.
en Z. Hollandse Vervoermaatschappij
haar plan. trams te vervangen door bus
sen bussen Haarlem en Leider., door.
Op 1 April, aldus „De Volkskrant",
worden de eerste bussen afgeleverd en
op 9 Mei hoopt men de bus-exploitatie
te beginnen.
Maar Ged. Staten moeten nog beslis-
De vraag wordt zelfs anders: Is dat d*
roeping van een Christen, om deze aarde
en deze aardse samenleving in stand te
houden? Om die te verduurzamen? Moe
ten wij niet de heilige revolutie pre
diken tegeivdeze wereld, die in het boze
ligt? Zoeken wij niet de nieuwe he
mel en de nieuwe aarde?
Deze laatste vraag gaat uit van een van
de ernstigste vergissingen van de Chris
tenen in de loop der eeuwen. Deze ver
gissing, dat het huidige wereldleven niets
met ons geloof en met onze toekomst te
maken heeft. Daar is veel tegen te zeg
gen. Wij laten het hier bij dit bergrede
woord. Christus geeft ons de opdracht
deze wereld, deze aarde te conser
veren. Wij moeten hier aan de slag.
Het bederf moet tegengegaan. Het gif
moet ontkracht. De maatschappij moet ge
zuiverd.
Kunnen we dat?
Ja. Maar wie zyn wy?
Let er wel op: Christus'» discipelen!
Zijn aanhangers! -
Onze kracht is Zijn kracht. Onze
geest is Z ij n Geest Onze wil is Zyn
wil. Zo wordt hier een andere vraag
brandend: Zijt ge dat? Zijn discipelen!
Aan dit woord zal het niet liggen. Dit
is waarachtig. Maar w ij? Past het op
ons? Zo neen. laten we dan ook maar
de naam: „Christen" niet meer dragen.
Want dan had men het recht ons te ver
treden.
Noordwijk-Binnen. F. H. v. Meyenfeldt
DE GOES VAN NATER tONTRA
„NATIONAAL REV AJL"
Het Tweede Kamerlid Van aer Goes
van Naters heeft minister Van Maarse-
veen gewezen op het feit dat de voor
zitter van „Nationaal Reveil" een hoofd
ambtenaar is van zijn departement, ter
wijl die organisatie niet alleen protes
teert tegen het „wanbeleid der Rege
ring", doch tevens een particuliere ln-
lingendienst heeft voor verzameling van
gegevens daarover Hij vraagt of deze
twee dingen wel te verenigen zijn.
ZAANDAM WIL EEN VLIEGVELD
De Raad van Zaanaam heeft B. en W.
in de jongste raadsvergadering nogmaals
om een vliegveld gevraagd. Burgemees
ter In 't Veld ziet de noodzaak in en zegde
toe aandacht aan dit punt te besleden
„Volksweerbaarheid" gaat
weer aan het werk
Na maanden van voorbereidend werk
treedt de. 1900 reeds opgerichte „Volks
weerbaarheid". thans weer in het open
baar'. Er wordt opnieuw een blad uitge
geven en verschillende afdelingen togea
aan het werk De voorzitter van „Volks
weerbaarheid", kolonel b.d. J. W. Klein,
deelde dit aan het A. N. P. mede en gaf
voorts een uiteenzetting over de historie
van de organisatie, die in de oorlog ver
schrikkelijke verliezen leed.
Niet aleen materieel, maar vooral aan
mensenlevens. De enige dank van Ne
derland is een zo sterk mogelijke tegen
werking van zeer vele instanties ge
weest Nu breekt zich een steeds groter
wordend begrip baan. Behalve het weer
baar maken der leden wil men aandacht
besteden aan gezin en jeugd
