JHruurr geitedft dTournnt
ÜKi
:0ok Den Haag eist dat het deksel van
de pot gaat
Wist U
S DONDERDAG 22 JANUARI 1948
ABON ,N KMENTSPRUZEN
I 0.30 per week. 130 pei maand.
t 3.90 per kwartaal, bij oetaling per
kwitantie (verb met adm -kosten)
ADVERTENTLEN 0.15 per millimeter
BIJ contract belangrijke korting
TELEFOONNUMMERS:
Dtrectle en Redactie 20408
Administratie 22710
Acht en twintigste jaargang No. 7415
Christelijk'ISationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„StanlwistiHi is ohtMcwn
myn Ijcrt in tegljenspoet"
REDACTIE EN ADMINISTRATIE
HOGE WOERD 103
Postrekening 58936.
DIRECTIE: F DIEMER
- Welke geheime toezeggingen deed men
op de „Renville"?
De Nederlandse Regering heeft de zes
:ich pnnten. voorgesteld door de Commissie
aali san Drie, in hun geheel onvoorwaarde-
en |(Jk aanvaard als basis voor politieke
besprekingen met de republiek. Het is
;ld- thans gebleken, dat de republiek deze
ïili- punten slechts aanvaard heeft onder
:ind voorbehoud van eenzijdige interpreta
ties. De Nederlandse Regering heeft op-
llen heldering gevraagd. Z\j meent, te mogen
loet, verlangen, dat de zes punten door de
acht Republiek worden aanvaard zonder res-
zich trie ties zoals ztj door de Commissie
van Drie zijn voorgesteld alvorens zij
rin*de nadere uitwerking ter hand kan ne-
»ten ^en- Alleen °P deze w«ze wordt bereikt,
'i Bat over de verplichtingen van belde
bartyen geen misverstand ontstaat.
Van Zeeland weet wel iets meer
Inmiddels heeft Van Zeeland een ver-
luidelijking gegeven van zijn verkla-
ïld. Dat onze verontwaardiging over de manipulaties van de Commissie van Drie en de
republiek terecht was, blijkt ten overvloede uit de volgende officiële verklaring, die,
ar" ga hetgeen minister Jonkman gisteren reeds in de Tweede Kamer zeide, van Rege-
fingszijde is verstrekt De korte inhoud ervan ls: ook de Regering wenst, dat het
deksel van de pot wordt gelicht, voor zij nader haar standpunt bepaalt.
ringen op Schiphol, toen hij gisteren
middag om 3 uur uit Den Haag
Brussel vertrok. Hij sprak opnieuw over
de vijf „avis" of „opinions", die los staan
van de zes toegevoegde politieke begin
selen der overeenkomst van de ..Ren
ville".
Deze vijf „avis" zijn Zaterdag
ondertekeningsplechtigheid aan boord
van de „Renville" voor de voorzitter der
Commissie van Drie voorgelezen ten
overstaan vaq de delegaties ei
pers. Zij geven tezamen de opvatting
weer, welke de Commissie var
coord had. Het is echter mogelijk, dat de
notulen van de besprekingen, die op 12
en 13 Januari te Kalioerang tussen de
Commissie en de republikeinen
voerd, pas later zijn verschenen
daaruit de moeilijkheden zijn ontstaan.
Deze notulen bevatten een verslag c
een gehele reeks van punten, welke n.
tal van zaken tussen de republ. delega
tie en de Commissie zijn behandeld.
Het mysterie der vjjf punten opgelost
Het mysterie van de vijf „avis" waar
over Van Zeeland op Schiphol sprak, i:
nu opgelost. Zij houden het volgende in
1. De aanvaarding van de militaire be
standsovereenkomst is vastgeschakeld
aan de acceptering der 12 politieke be
ginselen.
2. „De Commissie is er van op de
hoogte gesteld, dat de uiteindelijke
vaarding van deze politieke beginselen,
voorgelegd door de Commissie, door par
tijen, op geen enkele wijze verandering
kan brengen in de status van partijen,
in het bijzonder ten aanzien van de Vei
ligheidsraad". (Dit is een zeer duister
punt, dat de deur opent voor alle moge
lijke chicanes van de zijde der republiek.
d.)
3. De Commissie zal radio, dagbladen,
redeyoeringen te baat nemen om de bei
de partijen en de volken van Indonesië
op de hoogte te brengen van de voor
waarden en strekking van de bestands
overeenkomst. van de 12 politieke begin
selen en de 6 aanvullende principes.
4. Artikel 7 van de bestandsovereen
komst is voor bt"ide partijen fundamen
teel (het houdt in: staking van sabotage,
intimidatie, provocerende propaganda, I
ook door de radio), het geven van juiste;
voorlichting, beëindiging van militaire
communique's, invrijheidstelling van ge
vangenen, het behoort dus ook deel uit
maken van de politieke overeenkomst
geldt dus niet alleen voor de periode
der politieke besprekingen. De overeen
komst zal amnestie inhouden voor alle
burgers, militairen en oud-militairen,
ambtenaren en oud-ambtenaren.
5. Bij de politieke besprekingen moet
de status van ambtenaren van beide par-'
tijen worden behandeld. Voorts moet be
sproken worden het herstel van het ec
nomisch verkeer tussen beider gebied.
De vinger wijst naar Djokja
Terwijl de Commissie van Drie met
haastige spoed Batavia heeft verlaten
de plaatsvervangers veilig aan boord t
de „Renville" aan het spelevaren zijn,
trachten de mindere goden uit de krin
gen der Commissie zich er uit te praten;
volgens Aneta noemen zij zoals men
altijd in dergelijke gevallen pleegt te
doen de gehele zaak een „misver
stand". De Nederlanders hebben de zes
aanvullende beginselen aanvaard voor
wat zy zijn, de republiek dient hetzelfde
doen en niet de aapvaarding afhanke
lijk te stellen van wat dan ook, in het
bijzonder niet nu de verduidelijkingen
niet zijn, zoals de republiek het voor
geeft. aldus de zegelieden.
Amerika's koers in
Duitsland
*TN HET GEBOUW van het Kammerge-
richt in de Amerikaanse sector van
I Berlijn, heeft een „rendez-vous"
laats gevonden van de Geallieerde Be-
tuursraad Na de mislukking
onferentie te Londen,
erste confrontatie met het Russische
lement. Afgaande op de verdachtmakin-
dat deel der Duitse pers, hetwelk
nder Russische invloed staat, had
de bijeenkomst der Geallieerde Be
tuursraad een grondige „renversement
alliances" kunnen verwachten. Maar
sensationele wijziging in de reeds be-
taande toch al troebele verhouding,
A itgebleven. Men hield er namelijk reke-
IjB ing mede, dat er na de besluiten
^A 'rankfort, met de Russen niets
De Sow jets houden ervan, de politieke
lussische soep heet op te dienen, maar
aak valt het nog mee. Het belangrijkste,
Londen, was feitelijk slechts, dat de
epresentaitten
Politiek verdrag met de
Benelux
Een Brits-Franse uitnodiging
verwacht
De regeringen van Engeland en Frank
rijk zijn het er over eens geworden,
verneemt A.F.P. uit welingelichte krin
gen te Londen, N e d e rl a n d, België
Luxemburg uit te nodigen tot een p<
tiek verdrag, dat J>eschouwd zou kun
nen worden als een uitbreiding var
indertijd te Duinkerken tussen Engeland
en Frankrijk gesloten verdrag.
Bevin, de Britse minister van Buiten
landse Zaken, zou heden in het Lagerhuis
reeds een toespeling op dit voorstel
ken, en men verwacht te Londen dat
Bidault te Parijs gelijktijdig een mede
deling in dezelfde geest zal doen.
Naar het A.N.P. verneemt, zyn de mi
nisteries van Buitenlandse Zaken var
N e d e rl a n d, België en Luxe'mburg gis
teren al door onderscheidene vertegen
woordigers van Engeland en Frankrijk
van het voornemen der laatstgenoemde
landen in kennis gesteld. Bij ons ministe
rie van Buitenlandse Zaken kon nog geen
commentaar worden verkregen.
't Verklaarde
uitzicht
Rusland, Engeland,
Amerika en Frank
rijk toch weer ver
gaderden .bij een
temperatuur van het
absolute nulpunt!
Wat de Russen al
wisten, heeft de Amerikaanse mili-
gouverneur, generaal Clay in de
leallieerde Bestuursraad officieel mede-
edeeld. Datgene, wat de Russen een
n in het oog is: De, na de mislukking
Londen, waar men nog hoopte op
inwerking met de Russen, tot stand
men overeenkomst van Frankfort
etreffende de economische organisatie
de gecombineerde Britse en Ameri
nse zones. De Russen waren hierover
lers zeer vertoornd
Duitse pers kwam zelfs tot uiting, dat
ij alles in het werk zouden stellen, om
oortaan in Berlijn alleen de lakens uit
delen.
De andere bezettingsautoriteiten
Berlijn maar verlaten. Maarde
westie der bezetting is niet eens a
rde gebracht; alweer een staaltji
Eenuwen-oorlog" dus'. Namens Rusland
eeft maarschalk Sokolowski, vanzelf-
prekend de houding van Amerika eh
ngeland gedesavoueerd, omdat volgens
Sowjetvisie het besluit
anstuurt op de splitsing
aparte formering van ee
laat.
1 Frankfort
an Duitsland,
\^est-Duitse
dat
«•E
Russische argumentering.
Frankfort" in strijd is met de overeen-
omst van Potsdam gaat natuurlijk niet
p. Te Londen heeft Molotow de toege
ven hand genegeerd en aangezien de
tuatie in Duitsland toch zo niet langer
on blijven, werd door Amerika en Enge-
ind het economisch bestuur van de sa-
ïengevoegde zones gewijzigd, hetgeen
Ithans officieel geen politieke frontver-
idering inhoudt. In ieder geval ligt het
iet op de weg der Russen, die in het
iten de zaken wel anders aanpakken,
«„f critiek op uit te oefenen.
Zoals gisteren reeds werd vermeld, is
neraal Clay na de bijeenkomst van de
lallieerde Bestuursraad naar Washing-
vertrokken, teneinde voor het Ame-
anse congres rapport uit te brengen
r de ontmanteling der Duitse indu-
Hoe ver moet men met die ont-
ïaritejing gaan. dat is het kardinale punt
Washington zal dienaangaande een ander
landpunt innemen dan Parijs. Immers
emonteert men teveel fabrieken, dan
te sterke mate de productie-
apaciteit.
Vermoedelijk wensen de Amerikanen.
iede in verband met de hulpverlening
3n Duitsland, hierin verandering te
lengen, omdat, een te ver doorgevoerde
«montering in strijd zou zijn met het
plan Marshall." Aangezien Amerika de
rote financier is van de gecombineerde
ïes zal Washington in deze aangele-
r.iheid ongetwijfeld de beslissende stem
lebben. Welke waarborgen ten aanzien
an de veiligheid zal men echter aan
'rankrijk moeten geven, als men uitein-
elijk toch de Westelijke zones op volle
neren wil brengen, voor wat de produc-
ie-capaciteit betreft? Zulks klemt te
leer, waar men ook de Franse zone met
e Brits-Amerikaanse wil samensmelten.
)dat er een „trizonia" zou ontstaan.
De Russen hebben de ontbinding van
Ie „bizone" geëist, maar Amerika noch
Engeland zullen er zich aan storen. Het
leit, dat Frankrijk met Engeland en
Amerika wil deelnemen aan een confe
rentie over Duitsland, wijst er op, dat
tr ook voor Marianne vrijwel geen
Kdere keuze meer is; het dient zich bij
houding der Westelijke partners
te sluiten De formering van een West-
Duitse staat is noodzakelijk, teneinde
hgen de Sowjet-Russische penetratie
Welling te kunnen nemen.
Het ingestorte kaartenhuis
Alsof het kaartenhuis niet reeds ineen
gestort is, deelt het republ. persbureau
mede, dat de voorbereidingen van de wa
penstilstand voortgaan. Nederlandse en
commandanten zullen elkaar op 5
plaatsen van Java ontmoeten, op 24 Ja-
Moord en doodslag op Java
duren voort
Sinds de ondertekening van het goo-
chelaccoord der „Renville", zwijgen onze
militaire communiqé's. Het is moord en
doodslag op Java, maar vrede in de krant!
Radio Djokja gaat echter lustig voort
met de anti-Nederlandse propaganda en
meldt dat Nederland het bestand ge
schonden heeft door een grote aanval bij
Malang. Het buitenlandse persbureau,
dat het bericht doorseint, weet blijkbaar
niet, dat het bestand pas 31 Januari in
gaat en dat Malang op ons^ gebied ligt.
VANDAAG STELLEN
WIJ U VOOR:
Joh. van Harskamp,
Hogewaard 49,
Koudekerk a/d Rijn
Na een korte opleidingsperiode vertrok
Hans van Harskamp in Maart 1946
Engeland voor verdere opleiding, o
Juni als OVW-er naar Indië te gaan. Daar
landde hij in Batavia.
Het mooie „Peperhuis" te Enkhuizen,
dat als Zuiderzeemuseum wordt in
gericht.
LANDBOUWER DOOR ZIJN BROER
DOODGESCHOTEN
In een jachtveld te Mierlo (N.-B.) is
dezer dagen de 60-jarige landbouwer \V
v. d. Biggelaar door zijn broer P. v. d B
doodgeschoten. Beiden hadden reeds ja-
Amsterdam en omgeving
in het donker
Radio's, treinen, liften en lampen
buiten bedrijf
Met een diepe zucht verdwenen gister
avond om één minuut over half zeven de
beide Hilversumse zenders uit de aether.
Alle knoppengedraai van duizenden Ne
derlanders vermocht niet het Strijdkrach
tenprogramma. de nieuwsberichten of
andere interessante onderwerpen uit de
toestellen terug te brengen, tot twee mi
nuten over half acht- Toen kwamen de
zenders terug en met haar de onrust.
Een storing in het Amsterdamse elec-
triciteitsnet, gevolg van het doorslaan
een generator in de Centrale Noord
te Amsterdam, was de oorzaak. Waar
schijnlijk deed zich daar een ketelont
ploffing voor. De Centrale is overbelast.
In de Centrale ontstond een begin van
brand, die met eigen middelen kon wor
den geblust. Amsterdam-West was in het
duister gehuld. In krantenbureaux ston
den de telexmachines stil. In de flatge
bouwen werden velen de gevangenen
de liften» Ook verschillende gemeenten
het Gooi, die door de Centrale Noord
t stroom worden
het donker.
Het spoorwegverkeer naar het Oosten
kreeg eveneens vertraging, tot negen
toen alles weer overeenkomstig het
spoorboekje functioneerde.
Melkrantsoen per 1 Februari
weer op 't oude peil
Tegen de helft van die maand ook
wat meer kaas.
Per 1 Febr. wordt het melkrantsoen
weer op het oude peil van vóór Oct. J.l.
gebracht en per 15 Febr. ondergaat ook
het kaasrantsoen een verhoging. Dit laat
ste betekent echter, behalve voor d(
groep van 14 jaar, nog geen herstel
van het oude
Het melkrantsoen per week zal dan
weer bedragen voor personen van 21 J.
en ouder: 2 L; van 5 t/m 20 j. 3% L, en
van 0—4 j. 6 L.
Per 15 Febr. zal het wekelijks kaas
rantsoen bedragen voor personen van 21
j. en ouder en van 5 t/m 14 j. 75 gram;
van 15 t/m 20 j. 125 gram; van 1 t/m 4 j.
50 gram en van 01 jaar nihil.
Demobilisatiespeldje voor
militairen uit Indië
Wordt uitgereikt bfj hun terugkomst In
het vaderland
Aan militairen van de Koninklijke
Luchtmacht en van de Luchtstrijdkrach
ten. die minstens drie maanden in Indië
hebben gediend, zal een demobilisatie-
speld met bijbehorende, op naam gestelde,
oorkonde van de Minister van Oorlog wor
den uitgereikt bij hun terugkeer in het
vaderland. Het embleem, dat bij de Kon.
Begeer te Voorschoten van wit metaal
wordt geslagen, is ongeveer 12 mm groot
en 3telt voor een helm van de Kon Land
macht. met daarachter gekruist een kort
zwaard en een palmtak.
Zij, die reeds uit Indië teruggekeerd zijn,
kunnen het insigne via hun regiments
commandant aanvragen.
Demobiliserende militairen van de Zee
macht- die van 10 Mei '401 Nov. '45 min
stens zes maanden in werkelijke dienst
zijn geweest, krijgen een demobilisa'-ie-
speldje van verguld metaal, uitbeeldend
een onklaar anker met kroon, gedragen
door twee palmtakken (een ontwerp
Jo Spier). Wanneer zij actief aan de
reldoorlog hebben deelgenomen krijgen
zij ook een fraai certificaat. Dit geldt ook
voor het personeel van de Gouvernements
Demobiliserende militairen van de Kon
Marine, die na 15 Aug. '45 6 'maanden ïr
Indië hebben gediend, krijgen geen speld
je, maar een dergelijk insigne.
Voor allen wordt als voorwaarde ge
steld, dat zij een goede staat van dienst
moeten hebben- De speldjes en insignes
mogen alleen op burgerkleding worden
gedragen.
AMBASSADEUR BARUCH KEERT
NAAR NEDERLAND TERUG.
De Amerikaanse ambassadeur in Neder
land, dT Herman B Baruch, heeft giste-
he Washington een bezoek gebracht
Waar zullen de Ver. Naties bijeenkomen? Bidault (1.) schijnt alle moeite
doen om Trygve Lie, die nog steeds op zoek is naar een conferentie-oord, van
hét voordeel van Parijs te overtuigen. Beide heren bekijken hier de lichtstad
oit de hoogte.
Eerste Kamer verwerpt wijziging Enquêtewet
Is voor de Enquêtecomissie de aardigheid er nu af?
(Van c
Parlementsredacteur.)
vang is vermeld. De K.V.P. liet zich hier
Met 27 tegen 15 steden vetwje^ deJhaakleden stemden en
Eerste Kamer_gistermiddag het initiatief-! bloc tggen Qf kwam omdat de2g
fractie niet minder dan 3 oud-ministers.
egens een familievete. De da- aan president Truman. Hij vertrekt
der heeft zich naderhand bij de politie ge-1 het einde van deze week per vliegtuig
meld. weer naar Nederland-
voorstel der Tweede Kamer tot wijziging
van de Enquêtewet. Alleen de P.v.d.A.
en de Communiste^ stemden voor.
Zoals te verwachten was (ook in de
Tweede Kamer zelf was de strijd over
dit punt gevoerd), ging het om de vraag,
onvoorwaardelijk zwijgrecht aan
oud-ministers ten aanzien van de beraad
slagingen in de Ministerraad dient te
worden toegekend of niet. De heren
Anema (A.-R.), Molenaar (Vrijh.), Pol-
lema (C-H.) en Kropman (KVP), beant-
rdden deze vraag bevestigend. De
heren In 't Veld (Arb.) en Van Santen
(Comm.) waren, met de verdediger van
het voorstel, het Tweede Kamerlid, voor
zitter van de Bnquête-Commissie, mr
Donker (die op de plaats van de afwezige
unist Koejemans was neergezet)
mening, dat het welslagen van de
enquête naar het Londense beleid zou
afhangen van de mogelijkheid, ook de
beraadslagingen der Ministers in het on
derzoek te betrekken. Hier moest dus
worden afgewogen, wat belangrijker
de enquête zelf of de vertrouwelijke aard
sn de besprekingen in de Ministerraad,
Even was er spanning, toen minister
Van Maarseveen als gast
Regering aanwezig verklaarde niet tot
verwerping van het voorstel te kunnen
adviseren. Hierin was hij minder afwij
zend dan zijn ambtgenoot Witteman, die
in de Tweede Kamer het regeringsstand
punt had verkondigd. Hij kon echter
moeilijk anders, want uit de verklaringen
van de heer Donker bleek, dat de minis
ter zelf het dossier van het proces-De
Geer aan de enquête-commissie had ter
hand gesteld voor het onderzoek. En in
dit dossier bevinden zich notulen van ge
houden ministerraadsvergaderingen. Door
deze daad had de bewindsman zelf zich
op het standpunt gesteld, dat er geen ver-
trouwelijkheid-onder-alle-omstandigheden
van deze besprekingen behoeft te zijn.
De standpunten waren echter van te
voren bepaald en het uitstekende betoog
van mr Donker kon hieraan niets meer
veranderen. Zo vast stond de oppositie
zelfs, dat er niet eens werd gerepliceerd,
waarna het wetsontwerp werd verwor
pen in een stern-verhouding als in de aan-
r Semarang Drie grote acties deren~
DAT G. uit Reuver, die zijn hond be
wusteloos had geslagen *en levend begra
ven, wegens dierenmishandeling 3 weken
kreeg.
DAT de Ned. Prot. Chr. Schippersbond
gisteren op de jaarvergadering te A'dam
protesteerde tegen het plan van min. Vos
om de schipperij één organisatie voor de
binnenvaart en één voor de Rijnvaart
op te leggen.
DAT de bond de Rijkswaterstaat zal
verzoeken om schippers die vóór een
sluis Zondag willen houden. Maandags
de eerste gelegenheid te doen schut
ten.
DAT gisteren te Breskens de aldaar
opgerichte afdeling van de Kon. Mij „De
Schelde te Vlissingen officieel in gebruik
werd genomen.
DAT ook te Lutterade een officiële
opening plaats vond en wel van het
ve confectie-atelier der Staatsmij-
DAT de Centr. Limburgse fokveedag
dit jaar te Horst i. pl. v. te Roermond
wordt gehouden.
DAT bij Daamen's Uitgeversmy. in
Den Haag binnenkort een boek onder re
dactie van mevr. R Marsman verschijnt
over het verblijf van Priflses Juliana ir
Noord Amerika.
DAT G. M. van Waveren te Amster
dam is benoemd tot directeur van de
Rijksseruminrichting te Rotterdam.
DAT aan dr. H. C. J. M. v. Dijk de
medaille van het Rode Kruis is toege
kend.
DAT het echtpaar P. J Makkus, Zui
derstraat 128 Delft, op 15 Febr. a. s. 50
jaar is getrouwd.
DAT bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp is ingediend tot naturalisatie var
Tomasz Marja, Sarjusz Bielski en 19 an-
doorging
heeft Hans reeds meegemaakt. Nu
in Salatiga waar het wel rustig is maar DAT Ged. Staten van Gelderland de
waar veel ellende en armoede heerst, zo-1 Baakse overlaat
als h\j schrijft. len dichten.
DAT de Kurhaus-dirigent Ignace Neu-
mark in April een concertreis maakt
door Noorwegen en Polen.
DAT de herdenking van de eerste Vrije
Statenvergadering op 19 Juli 1572 ook dit
jaar in Dordrecht een feestelijk karakter
zal dragen.
DAT gisteren de nieuwe persattaché
vah de Britse ambassade, Michael Robb,
in Den Haag is aangekomen.
DAT aan het grenskantoor te Ottersum
de auto van de vrachtrijder L. Voss in
beslag is genomen wegens het smokkelen
van 50 pond koffie.
DAT binnenkort de Opsporingsdienst
der Prysbeheersing in Limburg zal wor
den ingekrompen, daar hoe langer hoe
opsporingswerk aan de politie
wordt overgelaten.
DAT gisteren de geheel gemoderniseer
de motorreddingboot „President Jan
Leis" van Hoek van Holland is uitgeva-
in voor een technische proefvaart.
DAT momenteel met de Britse bezet
tingsautoriteiten wordt onderhandeld
de levering van Duits gas aai
Achterhoek.
DAT de politie bij lotelcontróle te
Maastricht twee beruchte inbrekers
hield, die nu weer een roofoverval wil
den plegen.
DAT te Winterswijk twee personen zijn
gearresteerd, die door valsheid in
schrifte talrijke liefdadigheidsinstellingen
hebben opgelicht.
DAT onder voorzitterschap van m
H. Valentgoed te R'dam een college
overleg is gevormd ter bevordering
het veilig werken in de R'damse haven,
welk college van 16-23 Febr. een veilig-
heidsweek zal organiseren.
DAT morgen te Brussel de gemengde
Belgisch-Ned. Commissie, belast met de
verdediging van de havenbelangen, zal
bijeenkomen ter beperking van de unifor
miteit in de haventarieven.
DAT B. en W. van Venlo nu f 1 mil-
lioen willen lenen voor de bouw van 79
spoedig mogelijk wil-1 woningen daar het Rijk geldelijke steun
I weigert
DAT de vermoedelijke dader van de
roofmoord te Beekbergen, Sijbe Appel
die, zoals gisteren reeds in een deel
onzer editie werd gemeld, te Maastricht
aangehouden, voor het verdere onder
zoek naar Beekbergen is vervoerd.
DAT dr H. O. Brunner, de arts van hel
jorm. Duitse werkkamp Rees, is uitge
leverd en de volgende week naar Sche-
veningen wordt overgebracht.
DAT de plaats, waar bij de bevrijding
in Heusden 140 doden vielen, toen de
Duitsers het stadhuis opbliezen, thans i:
omrasterd om niet als parkeerplaats ont-
wyd te worden.
DAT gisteren te Utrecht 27 officieren
in het corps geneesk. troepen werden
beëdigd en hierbij res. Ie luit. F
Rooyers, res. kap.-adm. K. Ruiseveld-de
Winter, serg. Ie kl. B. D. v. Dijk en serg.
J. Pol wegens langdurige dienst werden
onderscheiden.
DAT voor het Bossche B. G. tegen de
Helmondse politieman J. Apperloo
gens mishandeling van illegale werkers
12 jaar ,gev. straf is geëist.
DAT het echtpaar P. Geenen-Rozen-
brand te Kaatsheuvel op 25 Jan. 50 jaar is
getrouwd.
DAT Westkapelle Donderdag a. s. af
scheid neemt van zijn burgemeester, jhr.
mr. A. F. C, de Casembroot, die tot Cora,
der Kon. in Zeeland is benoemd.
DAT ir. F. C. C. baron van Tuyll van
Serooskerken van Zuylen ls benoemd tot
eerste ondervoorzitter van het Ned. Rode
DAT op de tweede Tilburgse rijwiel-
beurs, waaraan ook Zwitserse firma's
deelnamen, nog. f 40.000 werd omgezet
en op 16 Febr. a. s. een beurs te Arnhem
wordt gehouden.
DAT in het district Den Bosch in
j. L het aantal werklozen steeg door
toenemend aanbod van ongeschoolde
bouwvak- en landarbeiders.
DAT op de Tilburgse automarkt
clandestien verhandelde auto's in beslag
werden genomen.
die onder de enquête vallen, telt?
Wat zal het gevolg zijn van deze ver
werping? Mogelijk zal de Regering met
voorstel tot wijziging van de en
quêtewet komen, waarin de beslotenheid
van vroegere ministerraadsvergaderingen
is geëerbiedigd. Minister Van Maarse
veen liet hiervoor ruimte over.
De heer Donker zelf verwacht nu wei
nig meer van de enquête en hij schijnt,
met andere leden der commissie te over
wegen, of het niet beter is, voor de eer
te bedanken. Dat er in de enquête op
zijn minst vertraging komt, is wel zeker
De Eerste Kamer komt opnieuw bijeen
■olgende week Woensdag, 28 Januari as.
Kerkelijke voedselactie voor
West-Duitsland
Stakingen en een bomaanslag
te Neurenberg
Naar uit de Amerikaanse zone door het
A.N.P. wordt gemeld, zijn door middel
Protestantse Kerken in het buiten
land vlees, vetten, suiker, haring en meel,
waarde van 50.000 dollar voor de be
volking van het Rijn- en Ruhrgebied ter
beschikking gesteld.
Zoals gemeld heeft gisteren inderdaad
de voorgenomen staking te Keulen
100.000 arbeiders plaats gehad. Ook te
Neurenberg legden 100.000 arbeiders het
werk neer, omdat de Beierse regering de
de vakbonden afwees. In deze
stad ontplofte eveneens een bom in een
groot hotel, waar veel Amerikanen ko-
Er ontstond wel schade, maar er
vielen geen gewonden. Een onderzoek
wordt ingesteld. Bij de I.G. Farben staak
ten 7500 man.
In Bremen en Hamburg is de noodtoe
stand afgekondigd.
Er wordt gezegd dat als er niet zo
enorm veel clandestiene slachtingen
hadden plaats gehad, de bevolking
jaar het volle vleesrantsoen had kunnen
hebben
Voedselregistratie bevolen.
Er zal een wet komen, volgens welke
de hoofden van 20 millioen gezinnen ir
de Brits-Amerikaanse zone moeten op
geven hoeveel voedsel zij bezitten, orr
de hamsteraars en zwarthandelaren te
GANDHI BEPLEITTE CLEMENTIE
Gandhi heeft om clementie gevraagc
voor de jonge man, die hem met een bom
trachtte te doden en die had gezegd dat de
Mahatma een slecht mens was
ENGELAND HEEFT HAAST
MET KANAALTUNNEL
Engeland wil haast maken met de plan
nen voor een Kanaaltunnel, ondanks he:
feit da: de Britse generale staf
is. Voordat de huidige Britse regering
moet aftreden (1950). zal aan het Parle
ment gevraagd worden het plan tot aan
leg op de agenda te plaatsen.
STALIN ENTHOUSIAST BEGROET
Maarschalk Stalin heeft zich voor ne'
eerst, sinds de berichten dat hij ziek was
weer in het openbaar te Moskou vertoond
wel tijdens een herdenkingsbijeen
komst van Lenin. Hjj werd door een storm
van applaus begroet.
Amerika'6 macht in de Middel
landse Zee
De Ver. Staten hebben thans, aldus een
verklaring van de commandant der Am
marine-strijdkrachten in de Middell. Zee,
daar 18 gevechtsschepen, 3 kruisers en 12
torpedojagers, alsmede tankboten en voed.
selschepen.
Nationalisatie van de
Ned. Bank?
ni.«)
(Door mr J. A. de Wilde, oud-minister
van Financiën).
Maar niet alleen het wetsontwerp, dat
de naasting der aandelen gebiedt, werkt
de richting van staatsoverheersing,
ook het gewijzigd statuut van de Nederl.
Bank doet dit zeer beslist.
Het zijn met name de artikelen 9 en 29
die hier beslissend zijn.
„De bank heeft tot taak het regelen
in de waarde van de Nederlandse geld-
eenheid op zodanige wijze te bevorderen
s lands welvaart het meest
dienstig is."
Zo luidt het eerste lid van art. 9
Met dit artikel in de hand kan de man,
die de Nederlandsche Bank van uit zijn
kamer op de Kneuterdijk van „aanwij
zingen" voorziet doen wat hij wil. Hij
toch zal uitmaken wat het meest dienstig
is voor 's lands welvaart. Het hangt een
voudig van zijn begrippen omtrent het
nut en de doelmatigheid van opzettelijks
devaluatie of revaluatie van het geld af
wat hij op een gegeven ogenblik doen zal.
En nu is dit te tolereren in een abnor
male tijd. Maar onder meer gestabili
seerde toestanden is dit onverdragelijk.
Natuurlijk spelen al heel spoedig po
litieke overwegingen een rol. Het was
altijd de grote betekenis van de presi
denten van de Ned Bank dat er stabili
teit zat in hun beleid. Daarom vooral
kreeg hun Bank een zo goede naam.
Maar voortaan zullen naar de wisselende
inzichten van elkander opvolgende Mi
nisters van Financiën op dit punt decre
ten kunnen worden uitgevaardigd, die
de continuiteit geheel verbreken en die
niet zelden zullen staan onder zuiver
politieke invloeden.
Van niet minder belang is de derde
alinea van art. 9. Zij is kort maar krach
tig en luidt; „Zij (de Ned. Bank) oefent
toezicht uit op het credietwezen."
Hoever dit toezicht gaat. staat er niet
bij Welke bevoegdheden de Bank zal
krijgen om rechtstreeks in te grijDen in
de gestie der credietbanken. wordt niet
vermeld.
Voorlopig is de Minister van Finan-
ën zeer bescheiden. Hij wil genoegen
?men met het z.g. gentlemen's agree
ment, zover dit thans tussen de Ned.
Bank en de credietbanken is overeenge
komen Dat is een afspraak, die In vrij
heid is gemaakt en het bewijs levert dat
de leidende personen op dit gebied zeer
goed hebben begrepen, dat samenwer
king en verstandige ordening onder d®
huidige tijdsomstandigheden eis van
goed crediet-beleid is.
Maar de Minister van Financiën be
hoeft niet zo bescheiden te bliiven. Hij
tn zijn opvolgers kunnen ge
bruik maken van het vierde lid van art.
9: „Wij behouden ons voor bij algemen®
maatregel van bestuur, de Bankraad ge
hoord. nadere regelen te stellen, volgenj
welke de Bank bedoeld toezicht zal uit
oefenen in het belang van de solvabili
teit en de liquiditeit der credietinstellin-
gen en van een gezonde en op Juiste be
ginselen van djankbcleid berustende cre-
dietverlening. Wanneer zodanige alge
mene maatregel van bestuur tot stand
komt. wordt zo spoedig mogelijk een
ontwerp van wet ingediend, ten einde
bedoelde maatregel te bekrachtigen
Men beljoeft waarlijk geen financiële
specialiteit te zijn om te begrijpen, dat
hier een geweldig grote macht aan de
Regering wordt gegeven. Zonder vooraf
gaande raadpleging van de Staten-Gene-
raal kan de Regering voor het Nederl.
credietwezen de meest ingrijpende maat
regelen treffen. Als dat gebeurt, zullen
daarbij zonder twijfel politieke overwe
gingen een zeer grote rol spelen. Dat
achteraf een bekrachtigingswet zal wor
den ingediend is niets anders dan een
doekje voor het bloeden. Als de Rege
ring eenmaal by algemene maatregel van
bestuur vèr gaande regelen heeft ge
steld. zijn de verhoudingen aanstonds
dermate gewijzigd, dat zelfs verwerping
die bekrachtigingswet niet in staat
zal zijn de vorige toestand te herstellen.
Daarom mag toch in ieder geval d®
eis gesteld worden, dat die nadere rege
len niet bij alg. maatregel van bestuur
maar by de wet geformuleerd moeten
worden.
1 n in de r
i 21 Jan.
Brits bezwaar tegen Franse
„export-franc"
Gedwongen pond-devaluatie het gevolg.
Naar thans blijkt, heeft Frankrijk toch
moeilijkheden ondervonden met het vor
men van de zg. gedevalueerde ..export
franc", omdat Engeland achteraf bezwa
ren heeft gemaakt
Een van de bezwaren is nl. Frankrijk
toe te staan ook in de „sterling-zone" da
franc te devalueren. Hiervan zou de En
gelse productie ernstige nadelen onder
vinden De prijs in ponden van de Frans®
goederen zou zo aanzienlijk dalen, dat de
Engelse productie door de Franse dum
ping zijn goederen niet meer kwyt zdu
kunnen. Dit zou Engeland ertoe dwingen
op zyn beurt het pond te devalueren, om
te kunnen concurreren. Er is gisteren na
de speciale zitting van he: Franse kabi
net dan ook niet over de franc gesproken.
Het wereldkampioenschap scher
en voor dames zal op 24 Juli in Park
Marlot te Den Haag worden gehouden.
Op verzoek van Koning Leopold.
Cin:ra en de omgeving van Lissacton
wilde bezoeken, is de „Sommelsdijk"
gisteren, doch vandaag uit Lissabon
Havana vertrokken. Volgers AFP is prin
ses Josephine Charlotte, dochter va
Belgische vorst, gisteren per vliegtuig
naar Tanger gegaan.
Tijdelijk Oostelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meeat zwaar bewolkt met nu en dan
enrge regen of sneeuw en plaatselijk
vorming van nevel of mist. Aanvankelijk
zwakke e>n veranderlijke wind, later wat
toenemend en draaiend naar Oostelyk®
richtingen Tijdelijk enige dalmg van
temperatuur
ZON EN MAAN.
Vrijdag 23 Januari. Zon op 8.35 en on
der 16 49 Maan op 1331 en onder f 14.
Maandag 26 Januari V3L
