NIEUWE LEIDSCHE COURANT
S
ZATERDAG 17 JANUARI IMS
Taal van Zuid-Afrika geëerd door
Nederlandse universiteit
Utrechts ere-doctoraat voor de dichter N. P, v. Wyk Louw
(Van c
correspondent te Kaapstad)
Die tweede rede waarom hierdie toe
kenning van buitengewone betekenis
voorkom, is dat dit van Nederlandse kant
n gesonde gesindheid teenoor die Afri
kaanse geesteslewe openbaar.
Daar kan slegs sprake van geestelike
verkeer tussen Nederland en Suid-Afrika
wees, skrijf Die Burger, wanneer daar
wedersydse erkenning en begrip van me
kaar se verdienstes en gebreke) be
staan. Met hierdie toekenning van n ere-
graad het die Ryksuniversiteit te Utrecht
bewys gelewer dat hy kennis dra van die
Afrikaanse letterkunde en ook weet hoe
om dit na waarde te skat.
Die besluit van die Ryksuniversiteit van Utrecht om n ere-doktoraat in die lettere
en wysbegeerte aan "die Afrikaanse digter N. P. van Wyk Louw aan te bied, is in
Suid-Afrika as n besonder betekenisvolle stap beskou. Hierdie toekennijjg, het Die
Burger geskryf, is om twee redes van besondere betekenis. Ten eerste vestig dit
die aandag op en is dit n erkenning van die intrinsieke waarde van Van Wyk Louw
se bydrae tot die Afrikaanse letterkunde.
„Onsersyds hoog op prys gestel"
)ns is oortuig daarvan dat hierdie
daad wat onsersyds hoog op prys, gestel
word, nie n eindpunt is nie, maar n nuwe
begin, en dat daar in die vervolg op hier
die grondslag van wedersydse begrip en
wedersydse waardering n hegte kultuur-
vriendskap opgebou sal word, hegter as
wat dit nog opit in die verlede w%s," al
dus Die Burger.
N. P. van Wyk Louw verteenwoordig
.e net die Afrikaanse literatuur op sy
beste nie, maar het ook n hele vernuwing
daarin en in die beskouing daarvan te
weeg gebring. Die mooi inset van
Afrikaanse volksdigters het geleidelik
verswak en omstreeks 1930 n dooie punt
bereik. Eers met W. E. G. Louw se werk
onmiddellik daarna nog hewiger met
van syn broer, naamlik N. P. van Wyk
Louw, kry ons een nuwe sterk impuls.
N. P. van Wyk Louw is in 1906 op die
Karoo-dorp Sutherland gebore. Hy het
die Universiteit van Kaapstad gestu-
deer en die grade M. A. en B. Ed. behaal
In 1929 is hy as lektor in die departement
opvoedkunde aan die Universiteit
Kaapstad aangestel, n betrekking
wat hy vandag nog beklee. Sy bekendste
digbundels is „Alleenspraak", „Die Halwe
Kring", „Gestaltes en Diere", „Die Die
per Reg" en „Raka". Tans is hy ook een
die redakteurs van die maandblad
„Standpunte".
Verwyt uit Nederland
Onder Afrikaanssprekendes in Suid-
Afrika is dit jare lank reeds gebruiklik
Nederlanders wat hierheen kom op
d'ie vingers te tik oor hul besondere
liefde om Engels in plaas van Nederlands
petroleum-velden a
't Verklaarde
uitzicht
Engelands rol in het
Midden-Oosten v
DE TOESTAND in het Midden-Oosten,
welk gebied vanwege de olie-peri
kelen steeds sterk de aandacht trok,
gaf kort geleden nog reden tot ernstige
bezorgdheid. Omdat de landen van de
Arabische Liga relatief nog zeer afhan
kelijk van Engeland en de Ver. Staten
waren, werd door Irak in de economi
sche commissie der Ver. Naties te Lake
Success, aangestuurd op de instelling van
een speciale commissie voor het Nabije
Oosten. Een soortgelijk voorstel werd
vroeger reeds door Egypte gedaan. Men
pleitte voor een internationale regeling
inzake de buitenlandse investeringen en
bescherming van onvoldoende ontwik
kelde landen tegen ongewenste, politieke
inmenging.
Van meer dan één zijde, o.a. door Ame
rikaanse experts, is er op gewezen, welke
wereldbelangen er mede gemoeid zijn, de
ran het Midden-Oosten
te beschermen tegen
de aggressie van
bepaalde mogend
heid. Zowel het her-
Europa als
de ontwikkeling van
Zuid-West-Azië, komen hierbij in het ge
ding. Deze Brits-Amerikaanse bescher
ming heeft Rusland moeten ondervinden
bij het geschil met Perzië over Azer-
beidsjan.
Er is Engeland, dat vergeleken met de
situatie van vóór de oorlog zeer ver-
zwakt is in militair opzicht, alles aan
gelegen, de vriendschappelijke betrek
kingen met de Arabische landen op peil
te houden. De belangen in het Midden-
Oosten moeten veilig gesteld. Wij hebben
hier,met twee factoren te doen: aan de
ene kant het naar „nationalisme" nei
gende zelfbewustzijn der landen, die tot
de Arabische wereld behoren; aan de
anderë kant de strategischeTvertwakking
van Engeland, want de rol van militair
handhaver is, in tal van gebieden door
Amerika overgenomen.
Hieruit volgt, dat sinds de oorlog, de
Arabische wereld op het Britse rijk een
voorsprong gekregen heeft in politiek
opzicht, waardoor de onafhankelijkheid
en zelfstandigheid nog sterker wordt ge
proclameerd. Men voelt steeds minder
voqr een „toeziende voogdij." Engeland
wordt door deze omstandigheden tot con
cessies genoopt en het is een staaltje van
gezonde diplomatie, langs de weg van
nieuwe verdragen, de posities af te wegen
en te regelen.
De Britten willen vanzelfsprekend de
bestaande economische- eii handelsrela
ties behouden; de landen der Arabische
wereld wensen voor wat de politieke
structuur betreft, hun eigen weg te gaan.
Wat de twee partijen bindt, is de „ver
dediging," de militaire relaties, vooral
tegen de aggressie van eenbepaalde
mogendheid. Reeds lang was er sprake
van een nieuw militair verdrag tussen
Irak en dit is thans te
fS CrtS
rx)<j zo jdein
flosesje van &e«feri»#d
f Zót zij 2 if'n
f*«sesj«' van 0»nje
fWcttiei frar-eisifi.
iï+yi-
Maandag verjaart ons Prinsesje
Margriet. Zie hier een herinnering
aan haar geboorte in 1943, toen deze
plaat in het geheim werd verkocht
ten bate van de illegaliteit. Het por
tretje is er door ons aan toegevoegd.
Londen publiceerde de tekst van het protocol „W'
Deze winter zou beslissend voor de
Duitse arbeiders zijn
Verdere stakingen, als voedselpositie niet beter wordt
IN LONDEN is de vertaling van een afschrift van het z.g. protocol „M" door het
ministerie van Buitenlandse Zaken gepubliceerd. Men is in de'Britse hoofdstad
ten volle overtuigd van de echtheid van het stuk.. De Franse en Amerikaanse ver
tegenwoordigers hebben een afschrift van de vertaling gekregen. Ook de Russen
te besig in gesprekke met Afrikaansspre
kendes. Herhaaldelik word ook gewys
op die neiging by Nederlanders in Suid-
Afrika om hul kinders na Engelsmedium-
skole te stuur en nie na Afrikaansme-
diumskole nie.
Dieselfde verwyt is nou deur n Neder
landse blad teen die hopf van die Afri
kaners in Nederland geslinger, n verwyt
waaruit alleen goed gebore kan word.
Hierdie steek uit Nederland kom ten ge
volge van die gebruik van Engels as
ampstaal deur die Suid-Afrikaanse ge-
santskap daar.
„Wij hebben niets tegen het Engels,
integendeel. Maar het lijkt ons gepast
en gewenst dat officiële Afrikaners zich
in Nederland bij voorkeur van het Afri
kaans bedienen," het n Amsterdamse blad
onlangs geskryf.
„Hoe dit gekom het weet ons nie"
Die Burger se reaksie hierop is dat die
Nederlandse blad deur hierdie verwyt
n werklike diens aan die Afrikaanse taal
bewys het. „Hoe dit gekom het dat mnr.
Leif Egeland rede vir so n verwyt_ ge-
gee het,, skryf Die £urger, „weet ons nie.
Hy is Afrikaans heeltemal magtig;
trouens, hy is een van die weinig Na-
tallers wat dit sy plig geag het om moeite
te doen om Afrikaans te leer, selfs so dal
hy in die Volksraad n Afrikaanse toe
spraak kon hou. Waarom dan in sy ampte-
like posisie in Nederland Afrikaans opsy
geskuif Ons neem aan dat dit n geval was
van onnadenkendheid en van gewoonte
in ons diplomatieke diens, waar •uiter
aard nie veel geleentheid vir die gebruik
van Afrikaans voorkom nie.
„Maar juis omdat die terrein vir Afri
kaans in ons diplomatieke diens so be
grens is, Juis daarom is dit so belangrik,
en is ons diplomate dit aan Afrikaans so
onteenseglik verskuldig, om Afrikaans te
gebruik op die paar plekke waar dit wel
moontlik isin ons betrekkinge met
Nederland en met België. Nie alleen is
ons oorsese verteenwoordigers dit aan ons
taal verskuldig nie; die Nederlanders en
die Vlaminge verwag dit ook.
„Ons wil hoop dat die teregwysing teen
hierdie tyd reeds vrugte afgewerp het en
dat die vanselfsprekende ding in die toe-
koms vanselfsprekend gedoen sal word,"
aldus Die Burger.
Het protocol, dat richtlijnen' geeft voor
een niets-ontziende strijd in het Ruhrge-
bied, bestaat uit 5 delen. Uit de volledige
vertaling is komen vast te staan, dat de
Sowjet-Unie mef alle middelen de strijd
tegen de monopolistische kapitalistische
machten kan en zal steunen. Voor de
uiteindelijke overwinning zullen alle
wapens van het proletariaat worden ge
bruikt. Het communistische informatie
bureau te Belgiado, aldus het protocol
„M", zal de gemeenschappelijke stryd
van alle socialistische bewegingen in
Europa coördineren. Hoewel de Duitse
partij nog geen lid is, heeft zij niettemin
'n sleutelpositie. Haar taak zal zijn om alle
middelen op nietsontziende wijze te ge
bruiken. In het eerste deel wordt gezegd
dat het Ruhrgebied en de transportraid-
delen in West-Duitsland centra van de
strijd moeten zijn, indien tegelijk begon
nen wordt. Er wordt rekening mee
houden, dat de Britten zullen proberen
de partij te liquideren. Deze winter za"
beslissend zijn voor de geschiedenis var
de Duitse arbeider.
Men verwacht dat de stakende arbei
ders in de Duitse steden vandaag weei
aan het werk zouden gaan. Komt ei
echter geen verbetering in de voedsel
toestand, dan zullen ook de mijnwerkers,
die zich tot nu toe afzijdig hielden, ook
de partij zijn. Bedrijfsraden
Duisburg, Mühlheim. Oberhausen en
sen zullen opnieuw bijeen komen, om zich
ver een verdere actie uit te spreken.
Sander, voorzitter van de Duisburgse
bedrijfsraad, heeft echter gezegd dat de
stakingen niets te maken hebben met
het „protocol M", maar een gevolg zijn
van honger. De Duitse ministers van
Voedselvoorziening in de dubbelzone
Minister Jonkman zet de communisten
op hun nummer
En is boos over de publicatie van een geheime brief
(Van onze Parlementsredacteur)
st meer genoegen dan naar wat minister Jonkman zei over het Collegiaal Orgaan
luisterden we naar zün afstraffing van de communisten die in allerlei toonaarden
gesproken hadden over de niet-republikeinse federalisten als „marionetten" en
„Wapang-poppen". Hy protesteerde hier sterk tegen en vroeg, wat de heer De
Groot en zijn vrienden er van dachten, wanneer hun telkens werd toegevoegd, dat
zU marionetten van Moskou zijn. Dat het ene waar en he andere een lengen is.
loog de de heer De Groot' by wijze van interruptie.
Financieel Overzicht van de week]
Engeland
Portsmouth ondertekend.
Want al was Irak reeds sinds 1930 onaf
hankelijk, dus geen mandaatgebied meer,
Engeland bleef de rol spelen van toe
ziend voogd. In aanmerking genomen,
dat ook de Russen steeds streven naar
de vriendschap met de Arabische wereld,
de „ontwaking van het Oosten'
tieke redenen in de hand werken, is deze
Britse „neu-orientierung" per verdrag
van belangrijke betekenis.
Volgens de Britse minister van buiten
landse zaken, Bevin, zullen spoedig meer
dere verdragen volgen, uitdrukking ge
vende aan de „friendly relations" tussen
Engeland en de Arabische wereld. Eén
ding is duidelijk, dat er .voor Engeland
niets meer valt af te dwingen en mei
de Arabische wereld wil „overhalen.
Oók in Frankrijk begint men zulks te
ervaren, maar de moeilijkheden met het
Arabische element blijven, zoals deze
zich in Noord-Afrika hebben gedemon
streerd. Bevin stelt, niet zonder ironif
deze vriendschap „op prijs" want be
halve de handhaving der economische
belangen, wordt in het nieuwe verdrag
tevens aangestuurd op een doeltreffender
verdedigingssysteem. Er komt een per
manente „gemeenschappelijke verdedi-
gingsraad" en het gemeenschappelijk
gebruik van vliegvelden wijst op strate
gische samenwerking, hqewel Engeland
anderzijds van verschillende rechten af
stand moet doen, in vredestijd. Belangrijk
is, dat voor het geval er oorlog dreigt,
de koning van Irak zich onmiddellijk met
Engeland zal verstaan, troepen en wape
nen ter beschikking te stellen.
De opleiding van de Iraakse luchtmacht
en het leger wordt in handen gesteld van
de Britten. Naar dit model, zullen andere
verdragen worden afgesloten, teneinde
een verdedigingssysteem in, het Midden-
Oosten de formeren, ten "bate der be
langen tussen „vrije en gelijkwaardige
bondgenoten." In dit verband stippen wij
nog aan, dat Engeland óók het verdrag
met Egypte zou willen vervangen door
een ander, dat in de eerste plaats de
noodzakelijkheid van een gemeenschap
pelijk verdedigingssysteem voor, ogen
houdt. Maar hier liggen nog voetangels
en klemmen, vanwege de „Soedan-
kwestie." Egypte wil immers de Soedan
opslokken,, terwijl Engeland er moeilijk
toe kay mede werken, dat de Soedan niet
de begeerde zelfregering zou krijgen.
De Ver. Naties hebben in deze ^naterie
geen uitkomst gebracht en dus zal er op
nieuw onderhandeld moeten worden.
Eerst zal dus deze kwestie moeten wor
den opgelost, wil er van een nieuw, ver
drag met Egypte sprake zijn, passende in
het verdedigingssysteem voor het mid
den-Oosten.
De week werd gekenmerkt door een
vaste stemming voor petroleum. De
winstnemingen in Kon. bleven beperkt.
Tegen de stortingsdag van Kon. was
er aanbod, maar de krachtige vraag hield
de koersreactie binnen enge grenzen. De
ondertoon is zelfs vast gebleven. Het
spreekt vanzelf, dat de belasting op spe
culatiewinsten, welke tijdens de bazet-
ting werd ingevoerd, een hinderpaal
vormt voor het binnenhalen van koers
winsten. Uiteraard gaven vele effecten
bezitters dan ook de voorkeur aan het
aanhouden der fondsen tot ze langer-dan
een jaar in het. bezit zijn.
Inddsohë waarden ondergingen een
gunstige invloed doot de wapenstilstand.
Er moet echter in Indië nog ontzaglijk
veel gebeuren en er is ö.i. helemaal geer»
reden om te denken, dat na de wapen
stilstand de moeilijkheden opgelost zijn.
Het herstel-programma zal grote kapi
talen vorderen. Voorshands zal men dan
ook niet al te grote verwachtingen inzake
'dividend mogen koesteren.
De Electromotorenfabriek „Dordt" is
met een emissie van nieuwe aandelen
aan de markt gekomen, waarbij de aan
deelhouders recht van voorkeur krijgen.
Het kapitaal wordt verdubbeld voor uit
breiding en vernieuwing. Alle machines
zijn door dq Duitsers gestolen. Gezien de
hoge aansohaffingskosten is de directie
terecht van oordeel) dat zo snel mogelijk
moet worden afgeschreven. Een en ander
zal do d'ividendkansen niet beter maken.
Voorts zien we op de balans van uit.
Sept. 1947, dat de Herstelbank bijna f2
millioen te vorderen heeft. We hebben
hier te doen met een bedrijf. waar met
grote energie wordt opgebouwd, dat ge
makkelijk zijn volle productie tegen lo
nende prijzen zal weten te plaatsen.
Goedkoop kunnen we echter het fonds
niet vinden.
is een wetsontwerp ingediend dat
bedoelt, de conversie jop vrijwillige basis
de'gestaffelde staatslening 1938
te bereiden. Wij verwadhten, dat het op-
ieuw een gestaffelde lening zal
•elke de eerste 10 jaren 3
licht daaraa 3"> rente 'sjaars za-1 dra
gen. De beruchte „conversiereken-ing"
thans gelukkig achterwege gebleven. Als
thans niet wenst te converteren,
krijgt men via de lossingsrekening dg
hoofdsom in vrij geld uitbetaald. Het is
niet onmogelijk, dat ook ditmaal de
houders, die niets van zich laten horen,
zullen geacht worden ir
WAT IS DAT GEWEEST?
Vrijdagavortd heeft zich te Oudega
half elf een eigenaardig verschijnsel v
gedaan, zo lezen we in het Friesch Dag
blad. Volgens ooggetuigen bewoog zich
een vuurbol door het luchtruim in de
richting Zuid-Noord. Vlak ach
dorp viel de bol neer, gevolgd dl
knal
'.ekvlam
Het leek wel of het hele dorp in
stond. Het geval speelde zich in hoo
een halve minuut af. Wat mag c
weest zUnf
We vinden dit niet fraai.
Het tekort op de Nederlandse handels
balans over 1947 beloopt f2.396 mi-lljoen.
Blijkens de gegevens van het Amerikaans
ministerie van buitenlandse zaken komt
Nederland tijdens de 414 jaar van het
plan-Marshall 2.512 millioen tekort voor
de financiering van zijn herstel. Te ver
wachten valt, dat het schema der Am.
Regering enigszins gewijzigd, door het
Congres zal worden aanvaard. Belangrijk
echter de vraag, op weïk tijdstip de
Amerikaanse steun verwezenlijkt wordt.
Het lijkt een'wedloop met de tijd te
worden!
Hoe kom ik aan een medische
verklaring bij woningvordering?
Daar het aan behandelende artsen ver
boden is, medische verklaringen inzake
ingvordering af te geven raadt
Witteman de gemeentebesturen
artsen in de commissies voor woning-
vordering te benoemen, die dan inlich
tingen aan de behandelende artsen kun-
vragen, zoals dat reeds in Amster
dam geschiedt.
CONFERENTIE OVER HERSTEL
BETALINGEN TE BRUSSEL?
Zuid-Slavië heeft het initiatief geno-
en tot het beleggen van een internatio
nale conferentie over herstelbetalingen
Brussel, welke op 5 Februari zou
ten beginnen. Aan Nederland is
doch aan Frank ijk, Engeland, Amerika
en Griekenland geen uitnodiging
hebben besloten het vetrantsoen van de
gehele zone in de komende maanden
aan de bevolking van het Ruhrgebied i
verstrekken.
Dirigent Hermann Abendroth
65 jaar
De Duitse dirigent Hermann Abendroth
hoopt Maandag a.s.'zijn 65ste verjaardag
te vieren
ACTIVITEIT DER KATH-
VOLKSPART1J
Blijkens mededeling in het R.-K. pro
pagandablad „De Opmars", wordt van
die zijde al hard gewerkt aan de voor
bereiding voor de komende Kamerver
kiezingen We leren nl.:
„Het Kamerlid Pecters vervulde 109
spreekbeurten; het Kamerlid Dassen 49,
het Kamerlid Maeneri pl.m. 50; het Ka
merlid Droesen pl.m. 50; het Kamerlid
Hooy pl.m. 40* het Kamerlid Engol-
bertink 102. De Partijvoorzitter. W. J.
wide
d. Zan
0-tal De
heer dr De Kort. de h
de heer Bachg, de h
kunnen zo doorgaan, spraken snds
verkiezingen in talrijke vergaderin-
nog 1
Wij kunm
"tientallen spreekbeurten, vervuld d<
heet Ch. Matser, ondervoorzittei
Partij, door de heer'Dr. Albering, lste
secretaris der Partij, door de heer P.
Alberts, penningmeester per Partij.
Jan Campert dichter van verzet en
eenzaamheid
De achttien docjen vormden zijn legende
„Rebel, mijn hart,
Gekerkerd en geknecht.
Die aan de tralies van al-dag rukt;
Weest om Uw tijdlijk lot geenszins bedrukt
Al zijn de kluisters hard. de muren hecht."
(Uit ^Sonnetten").
(Van een onzer verslaggevers.)
Gezien de grote belangstelling die Ben
van Eysselsteijn's lezing over Jan Cam-
perts leven en werk gisteravond in de
Haagse Bijenkorf trok, moet de lezers
kring van de overleden dichter wel groot
zijn. De heer Van Eysselsteyn meende,
dat het vooral zijn verzetspoëzie ge
weest is, die Campert zo'n grote plaats
in het hart van het Nederlandse volk
gaf. Hij was een der weinige 'verzets
schrijvers, wiens verzen gedichten
ren. Het gedicht „De 18 doden" heeft
Ook met de heer Vonk (Vrijh). had de
bewindsman een zuur appeltje te schillen.
Deze had iets voorgelezen uit een dag
blad, dat een memorandum van generaal
Spoor aan de Regering, waarin deze waar-
schuwde voor Djokja's onbetrouwbaar
heid, had gepubliceerd. .Dit was een ge
heim stuk en niet voor publicatie bestemd,
gelijk mr Vonk als oud-procureur-gene-
raal had kunnen weten. De Regering over
weegt maatregelen, eventueel na wets
wijziging, tegen dergelijke publicaties.
Want de pers mag geen geheime stukken
publiceren. Een stelling die wij in deze
algemeenheid niet graag zouden onder
schrijven.
Over de pre-federale raad zeide de mi
nister dat het voorlopig in de bedoeling
ligt de leden hiervan te benoemen -tot de
partementshoofden te Batavia. Met dr
Van Mook moeten zij de pre-federale re
gering voorbereiden. Van de voorstelden
zal afhangen, of de instelling van deze re
gering bij wet of anderzins dient te ge
schieden.
Verdienstelijk was 's ministers duide
lijke uiteenzetting van het verschil tussen
de ronde-tafel-conferentie, en de Unie
conferentie, welke begrippen wel
door elkaar zijn gehaald. De eerste dient
om te komen tot bepaalde voorstellen
t.a.v. de vorming van de unie. De laatste
om het unie-statuut vast te stellen.
Verder ging minister Jorakjnan op aller-
lei onderdelen in. De overeenkomst mei
Oost-Indonesië zal de status van beide
regeringen erkennen, d-w.z. Nederland er
kent het gezag der Oost-Indonesische re
gering en Oost-Indonesië erkent de Ne
derlandse souvereiniteit in overgangstijd.
Voorts wordt de samenwerking om te ko
men tot federatie en unie op basis van
Lin-ggadjati vastgelegd. Beide regeringen
zullen de overeenkomst paraferen,
zij aan de parlementen wordt toegezonden
in'afwachting van de ondertekening
Er wordt gedacht aan de instelling
een commissie, die de toekomstige status
van Nieuw-Guinea zal bestuderen.
Vijf procent van de soldaten is ziek,
hetgeen in verbar.d met het klimaat niet
onrustbarend is. De weinige en slechte
sigaretten der soldaten hebben de
dacht der Regering.
De republiek moet op korte termijn de
in haar dienst zijde Japanners en Duitsers
uitleveren.
Eventuele medezeggenschap van de in
terimregering in het gebruik der troepen
verandert niets aan de gezagsverhouding:
dr Van Mook blijft opperbevelhebber.
De not%'s over de financiële en econo-
ische toestand in Indië zijn in een ver
gevorderd stadium van voorbereiding.
Voor zover mogelijk zal ook een
'zicht, van de deviezenpositie worden ge-
De bewindsman besloot, dat ook hij,
evenals de heren Romme en Joekes te
genover d,e heer Schouten hadden be
toogd, gaarne zou vasthouden aan de
richtdatum van 1 Januari 1949voo
totstandkoming van de reconstructie nuf
het Koninkrijk. 1948 Ls een gedenkwaar
dig jaar in de geschiedenis Het mc
de toekomst nog gedenkwaardiger worden
doordat wij in dit jaar het nodige grote
werk hebben verricht. Zoiets klinkt heel
loi. Maar met lyrische ontboezemingen
wordt nu eenmaal geen politiek gevoerd
iet sentimentaliteiten worden geen
Koninkrijken gebouwd.
Dinsdagmiddag om één uur komen de
replieken.
Het is bijzonder prettig, dat de huidige
:ïnode ons eindelijk toestaat om precies^
datgene te dragen, dat het beste bij onze.'
persoonlijkheid past en dat we ons de
wet niet meer moeten laten voorschrij
ven door de een of andere mode-dictator.
Immers, bij het kledingt)robleem hebben
met verschillende factoren rekening,
Duizenden zieken slachtoffer van
misplaatste karigheid
Nieuwe salarisregeling gunt verplegenden 90 ct per uur
Deze regeling heeft in de Unie van
den van Overheidspersoneel, de organi
satie uit de drie grote vakorganisaties,
grole ontsteltenis gewekt.
De bezwaren der Unie zijn kort samen
gevat: gemis aan overleg, negatie van de
Unie-voorstellen, di£ een belangrijk ho
ger salaris inhielden, de minimum en ma
ximum regeling, die verplegenden slacht
offers maakt van noodlijdendheid der in
richtingen, en de salarissen zeLf, die ver
plegenden een uurloon garandeert van 90
cent, terwijl ieder vakarbeider 98 cent
heeft Met de grote verantwoordelijkheid
der verplegenden en hun vele overwerk
is geen rekening gehouden.
Waar er in Amsterdam 4000 zieken op
name afwachten en 700 bedden leeg
staan en in Den Haag 2000 patiënten in
dezelfde omstandigheden verkeren, om
van de noodtoestand in sanatoria niet te
spreken, wijzen de vakbonden event, na
delige gevolgen voor de ziekenverpleging
als reactie op deze regeling af Komt het
to: massaal ontslag, dan is dat de schuld
van de ontwerpers en doorzetters dezer
salarisregeling.
(Van een onzer verslaggevers.)
In September 1945 hield minister Drees
zyn rede. waarin hij een beroep deed op
de vrouwelijke jeugd van Nederland zich
geven voor het werk" in ziiekenhuizen en
sanatoria. De minister gaf blijk de rede-
te kennen, waarom zo weinig vrou
wen en meisjes lust hadden verpleegster
worden en hij zegde verbetering van de
salarisregeling toe.
Twee jaar na dato. op 31 December 1947
verscheen in de St. Crt. te langen leste de
nieuwe salarisregeling.
Het college van Rijksbemiddelaars, ont
wierp een minimum- en een maximum-
regebng. De eerste salarieert de leerlin
gen van f 300.tot f 500.in drie jaar
tijds, de laatste van f 400tot f 600.
De gediplomeerden zullen minimum
ontvangen f 1400f 2000kraamver
pleegsters f 1400.eerste verplegenden
f 1800.tot f 2400.hoofdverplegenden
f 2800.De maximumregeling is voor
deze categorie resp. f 1700.tot f 2300.
f 1600.—: f 2000.— tot f 2600— en f 3400.—.
Met aftrek van kost en inwoning van
f 300.tot in de hoogste klasse f 600
per jaar.
van Jan Campert een legende gemaakt
De legende van zijn bittere en eenzame
dood.
Walcheren en Amsterdam zijn de
polen, waartussen zich zijn leven afspeelt.
Campert was een zwerver en een onrus
tige zoeker. Hij gaf zijn betrekking aan
bank op voor het onrustig bestaan
de journalist. Zijn eerste bundel ge
dichten was „Refreinen", dwaaltochten
door het eigen hart.
In de tweede bundel „Verzen" wordt
e toon sterker, maar er is nog veel in
vloed van anderen, Boutens vooral.
De derde bundel „De .Bron" gelooft, dat
ergens en boven dit leven uitgeheven, de
zoeker zekerheid kan vinden en „Het
Verliefde lied" is in deze ontwikkelings
gang een mijlpaal, A omdat „de hulk
baai van ongekend geluk binnen-
De angst deze-haven te verliezen laait
p in „Het verzonken eiland" en, in die
dagen, schrijft hij ook zijn eerste roman
„Die in het donker", een verhaal uit de
onderwereld, waarmee hij als rechtbank
verslaggever zozeer vertrouwd was.
„Wier", de Zeeuwse roman, is dieper
an toon en inhoud en sluit weer nau-
,.er aan bij „Verwilderd landschap", dat
de dichter opnieuw toont als de verliezer
Van alle geluk en zekerheid. „Huis en
Herberg", „Slordig Beheer" en de Son
netten, waaronder „Rebel mijn hart",
verzetspoëzie, venalingen van Shake
speare e.a., zij vormen de prachtige zwa
nenzang van deze zanger, die op 12 Ja
nuari 1943 eenzaam in Neuengamme stierf.
Geen steen siert zijn graf, maai#de door
G, H. 's-Gravezande „Verzamelde gedich
ten" van Campert. onlangs bij A. A. M
Stols Uitg. Mij te Den Haag uitgekomen,
vormen een monument, dat C#unpert'
gedachtenis doet voortleven.
Vrijstelling broederdienst
niet uitgebreid
Door een foutieve berichtgeving v;
het A. N. P. is de indruk gewekt, dat
allen van de lichting 1948, die twee broers
in dienst h.ebben. tot buitengewoon
dienstplichtige bestemd worden. Dit is
echter slechts ten dele juist. Zoals be
kend, worden gekeurden in geschiktheids-
groeien ingedeeld. Zijn er nu by som
mige groepen meer personen dan er no
dig zijn, dan wordt een aantal tot bui
tengewoon dienstplichtige bestemd en ko
men in de eerste plaats zij in aanmer
king. die reeds twee broers in dienst
hebben. Er is dus geen sprake van, dat
allen, die twee broers in dienst hebben,
buitengewóón dienstplichtig worden.
PEKSÖQNEIJKHEID EN MODE
gewicht is en nooit kreukelt. Ondanks
het uiterst simpele model, draagt het tooh
de essAtiele kenmerken van de huidige
mode: de wel brede, maar niet meer zo
brede en vierkante schouders, de door de
ruimte geaccentueerde heuplijn en de
wijde, maar niet al te gewichtige mo'-v.
Kortom een model, dat met het staande
Chinese kraagje en de sluiting met sier-
knopen geheel past bij de sfcyl van de mo
derne, practische, veelal werkende vrouw.
Het Franse model is anders van sty'l. doch
heeft ook hoge hals, wijde mouwen, bre
de heupen en is eveneens van wollen
stof vervaardigd? Al is de rok naar onze
begrippen rijkelijk lang, toch valt hij
prachtig. Strak over de heup lctppt de rok,
uit de naden zelf, in klokken uit Denk
eens. hoe prachtig deze japon bewegen
zal als de draagster er mee loopt of dren
telt of draait en hoe gedistingeerd de pa
rels hier op staan. Alles is eenvoudig en
toch deftig.
Tenslotte is het ook aardig even op de
schoenen te letten: in beide gevallen een-
oudige zwarte suéde pumps: de Ameri
kaanse als pantoffels met lage vierkante
hakken, de Franse chic. correct, met een
elegant £oog hakje.
Voor de vrouw, die wet goed gekleed wil
gaan, maar toch in de eerste plaats op
haar gemak gesteld is
te houden. Wat zijn onze eigenschappen?
Onze bezigheden? Ons milieu? De sleutel
van het geheim om goed gekleed te gaan
ligt eigenlijk alleen hierin, dat we
moeten kleden volkomen in overeenstem
ming met eigen uiterlijk, karakter en
geving. De vraag omtrent lange of korte
rokken moet U zelf beantwoorden door
te bepalen, wat bij uw lengte het beste
staat en wat Uzelf het mooiste vindt. Zo
vindt U hierbij afgebeeld twee contraste
rende winterjaponnen, dus „elck
wils". Het korte japonnetje is ontworpen
in het rijke land van de dollar, maa
vens in het land waar de vrouwen
goed gekleed gaan, maar toch in deeerste
plaats op haar gemak gesteld zijn. Het is
gemaakt van heerlijk warme en soepel
wollen tricot, een -stof die heel licht
Heer, knecht, HEER
„Nu voortaan niet als een dienst
knecht. maar meer dan een
dienstknecht, namelijk een ge
liefde broederin de Here".
Êilemon 16.
Een netelig probleem. De verhouding
an heer tot knecht, van werkgever tot
•erknemer. Wat zijn hun wederzijdse
plichten en rechten? Wat is daar al niet
gepraat en gediscussieerd, ja zelfs
gevochten. Nu eens vergat de een zijn
plichten, dan weer dacht de ander alleen
zijn rechte». Ik zeg niet te veel. als
ik beweer, dat vele van de sociale pro
blemen, uiteindelijk, terug te voeren zijn
tot dit éne probleem: hoe hebben heer
knecht zich tegenover elkander te ge-
dragen. 0
Paulus roert in zijn brief aan Filemon
eigenlijk ook al deze kwestie aan. Ik
eet niet, of gij U al eens de moeite ge
troost hebt, een brief van Paulus in zijn
geheel eens achter elkaar door te lezen.
Als ge dat nog niet deed. moet ge het be
slist eens doen. liefst in een Nieuwe Ver
taling. Ge zult voor Uw moeite beloond
worden. Dan hebt ge het bovendien bij
deze brief al heel gemakkelijk, want hij
bestaat slechts uit één hoofdstuk. In deze
brief dan stelt Paulus dit probleem aan
de orde. Hy werd er toe gedwongen.
Wat was er nl. gebeurd? Onesimus, een
slaaf, was weggelopen van zijn meester
Filemon, met medeneming van geld. De
vrijheid lokte sterk. De verleiding was
groot. Hij is terecht gekomen in Efeze,
de havenstad. Misschien wel met de ge
dachte: „Nu op een schip, en weg". Hij
komt echter niet ver. Is zijn geld op
geraakt? In een havenstad ben je gauw
door je'geld heen. In ieder geval, hij
komt bij Paulus terecht, die daar gevan
gen zit. maar toch-nog een tamelijke vrij
heid genoten schijnt te hebben. En Pau
lus verzorgt deze arme berooide stakker.
Maar hij doet meer. Als apostel van
Jezus Christus verzaakt hij zijn plicht
niet. Hij brengt hem met Jezus Christus
aanraking en Onesimus vindt zijn
Heer. Hij weet zich van nu af aan het
eigendom van zijn Heer en Heiland
Jezus Christus, die hem vrijkocht uit de
banden van Satan en zonde.
nu? Nu, is Onesimus zeker geheel
Is Jezus Christus niét DE HEER.
Wie onder zijn heerschappij staat, is im-
alle andere heren bevrijd? In
derdaad. Maar Paulus zegt: „Nu terug,
terug naar je meester, hem om ver
geving gevraagd, ga je maar weer mel
den". Het eigendom zijn van Jezus
Christus. Hem als je Heer belijden, be
tekent immers juist, Hem belijden in je
leven, waarin God je geplaatst heeft. Het
betekent, kan betekenen terugkeren tot
de plaats waar je het zo lelijk hebt laten
liggen en daar trachten te hersteUen wat
herstellen valt, inderdaad ver
geving vragen zo je mensen »iets mis
deed.
Onesimus moet daarom terug. Paulus
geeft hem een aanbevelingsbriefje mee.
De brief aan Filemon. En nu, wat zal
Paulus zeggen? Natuurlijk zegt hij: „Ik
stuur je Onesimus terug, maar je laat
hem onmiddellijk vrij. Het moet uit zyn
met die mens en God onterende instel
ling van de slavernij". Wat zou je van
een Christen als Paulus anders ver
wachten?
Maar Paulus doet dat niet. Paulus laat
geen protest horen, ten minste niet recht
streeks, al is juist zijn woord het dyna
miet geweest, dat de slavernij heeft doen
uiteeftspatten. Paulus doet wat anders
doen wijs eens even naar hem te
luisteren, want het zou wel eens kunnen
zijn, dat dit woord uit de Bijbel nog al-
-tijd het dynamiet bevat, dat onze harde
•erstarde sociale, vaak God en men-
onterende verhoudingen kan laten
springen. Paulus zegt èn tot Filetnon èn
tot Onesimus: broeder. Broeder in de
Here. Hij zet ènn heer èn slaaf tegen-
Jezus Christus. Wilt ge er aan den
ken. nee, in uw wederzijdse verhouding
heer en knecht, van meester en
slaaf, er nu maar uit leven, dat Jezus
Christus uw Heer is? Die u beiden heeft
vrijgekocht tot Zijn eigendom? Die voor
beiden aan het Kruis ging? Door en uit
Wiens genade en vergeving gy beiden
alleen leven kunt? Gij hebt beiden één
Heer, daarom zijt gij: broeders.
Zo hebt gij elkander nu maar te zien.
zo hebt gij nu maar met elkander om te
gaan. D w z. Filemon. gij hebt in Onesi-
:ien: inderdaad uw knecht, die
plichten en rechten heeft, maar aller
eerst: méér dan een dienstknecht, nL een
geliefde broeder in de Heer. En Onesi-
gij hebt in Filemon te zien uw heer,
die zijn rechten en plichten heeft, maar
broeder is in de Heer. Omdat ze
beiden één Heer hebben, hebben ze el
kander als broeders in het onderdaan
zijn van die éne Heer te beschouwen en
zich als zodanig tegenover elkander te
gedragen. Hieruit zal blijken, of hun ge
lóóf echt is of alleen maar uit woorden
beginselen bestaat, of zij zich èn
als heer èn als knecht, nochtans broe
ders in de Heer weten en voor Hem ver
antwoordelijk over hun houding tegen
over elkander.
En als ge hieruit leeft, probeer dan
nog maar eens je heer te bestelen, of je
slaaf alleen mear als loonslaaf te zien.
Probeer dan als heer maar eens alleen te
spreken van plichten of als knecht alleen
maar van rechten, of omgekeerd. Dat is
immers onmogelijk. Want mijn heer is
mijn broeder in Christus en mijn knecht
is mijn broeder in Christus. Mijn heer is
iemand, voor wie Jezus Christus aan het
Kruis ging en mijn knecht is iemand
voor wie Hij Zijn leven gaf.
Jezus Christus, de Heer. Die ons zich
zelf ten Eigendom gekocht heeft. Jezus
Christus de Heer, Die beslag op ons le
ven gelegd heeft. Jezus Chri^us, de Hei
land. uit en door Wiens, vergeving en
genade wij alleen maar leven kunnen.
Als wij dit eens geloofden, als wij hier
uit eens gingen leven. Als wij daarmede
eens ernst gingen maken. Als wy Hem,
Zijn Woord eens gingen gehoorzamen,
het kon niet anders, of ook de meest
verharde en verstarde en versteende en
verbroken verhoudingen moeten daarop
breken en hersteld worden. Het kon niet
anders, of aan veel wederzijds wantrou
wen en vele ten hemel schreiende wan
toestanden werd een einde bereid.
Want Jezus Christus heeft alleen recht,
recht ook op onze verhouding tegenover
de ander en wy hebben alleen maar de
plicht,, maar het is een blijde plicht. Hem
te dienen en Hem te gehoorzamen, juist
in ons leven, in de verhoudingen als
waarin en op de plaats waarop God ons
gesteld heeft èn als heer èn als knecht,
als werkgever en werknemer. Dan was
er gemeenschapszin, dan was er een sa
menleven. nochtans als van broeders in
de Heer. Dan was er een oplossing van
vele problemen, want Jezus Christus is
DE HEER. Willen heer en knecht, werk-
gever en werkn.emer Hem als Heer be-
lijden? Daar komt het op aan. Nu! Nu
meer dan ooit!
'l.
Leiderdorp.
J. P. Honnef.
