BS FIE UWE LEIDSCHE COURANT S MAANDAG 5 JANUARI 1948 In taalkundig contact met de Lezers Sedert mijn vorige antwoorden op vra gen zijn er heel wat nieuwe binnenge komen. Ik zal, voor zover ze van alge meen belang zijn, deze in ons blad bespre ken. In de eerste plaats een naamvalskwes tie. Moet het zijn: betreffende de heer Jansen of betreffende den heer Jansen. Volgens de laatste spelling-regeling is de buigings-n facultatief geworden, zodat men bij stelselmatig volgen hiervan in elk denkbaar geval „de heer Jansen" mag echrijven. Wil men echter de oude regel der buigings-n blijven toepassen, mits overal, dan moet het zijn: betreffende den heer Jansen. Men kan dat meestal uit maken door dit hulpmiddeltje toe te pas sen: hij is eerste naamval, hem vierde. Kan men nu zetten betreffende h ij of betreffende hem? Ieder hoort dat het dit laatste moet zijn. Daaruit volgt dat „be treffende" door een vierde naamval wordt gevolgd en dus moet men: den heer schrijven. Trouwens betreffende betekent over, aangaande, omtrent. Dit zijn voor- letsels, die een vierde naamval na zich krijgen. De tweede vraag was: Moet men zeggen: !n aansluiting op of in aansluiting aan? Mijn lezer voegt er aan toe: „Volgens mij is in aansluiting aan niet welluidend en bevredigt daarom het taalgevoel niet. Mogen we in dergelijke gevallen niet afgaan op hetgeen algemeen gezegd wordt?" Ik beantwoord eerst de laatste vraag: Stellig is de taal een levend organisme en als iets algemeen gezegd wordt, is het natuurlijk goed Nederlands. Het ligt maar aan, wat men onder „algemeen" v staat Dat woord betekent voor mij: door de beschaafde en ontwikkelde sprekers en schrijvers uit geheel Nederland. Er lijn tal van uitdrukkingen, die in so~ jnlge kringen geregeld worden gehoord die ik toch niet graag zou overnc Hoeveel Hagenaars zeggen niet: „1 hebben het gezegd." En ze zouden verontwaardigd zijn, als men hen tot de onbeschaafde mensen rekende. Toch i ik dat dit gebruik geen navolging dient. Nog deze week kreeg ik een brief Van een beschaafd man, die klaarblij kelijk uit het Oosten of Noorden van land afkomstig was en die mij wilda dedelen dat hij van iets afzag. Hij drukte dit zo uit: „Het moet dus maar overgaan." Dit is zeer beslist dialect. Van kiespijn kan men zeggen dat ze. na toepassing van een pijnstillend middel, overgaat, men kan tot stemmen overgaan, naar een hogere klasse, een ander geloof overgaan enz Maar in bovenstaand gebruik is het geen Nederlands en toch wordt het vrij algemeen door tienduizenden uit de Oos- 't Verklaarde uitzicht i Schumans gezag gedevalueerd HET GESCHILDERDE TAFEREEL der Franse financiële politiek kenmerkt zich door het „clair-obscur." Maar laat ik hier onmiddellijk aan toevoegen, dat het obscure element het meest op de voorgrond treedt. Gunt men dan Frankrijk geen orde en rust, blijven de politieke ratten knagen aan het gezag? Hierbij dient men rekening te houden met het feit, dat de internationale poli tiek nergens neigt naar het compromis, de tegenstellingen zich toespitsen, de middenweg niet bewandeld wordt. Robert Schuman wilde die middenweg wel opgaan. Maar, in een vorige beschou wing stelde ik reeds de vraag: „komt ir Frankrijk de eindstrijd toch?" Wat wai de -"-dienste van deze Franse premier! Hij toonde de com munisten een vuist en slaagde er lopig in, uiterst links en uiterst rechts op een afstandje te hou den. Hij probeerde de gederailleerde locomotief der economie weer in de rails te krijgen. De arbeid werd na de alge mene stakingsmanie hervat, maar vraagstuk van lonen en prijzen bleef klemmen en het smeulende inflatie- gevaar dreigde telkens opnieuw tot eer brand te zullen uitslaan. Inzake de buitenlandse politiek was hel hit met de stevige lonkjes naar Moskou en men greep naar de Amerikaanse red dingsboei van het „plan Marshall". Zoals reeds vermeld, krijgt Frankrijk lijn tussentijdse steun, maar in plaats var orde op de zaken te stellen, zoals de rege ring ook wil, wordt men in dit streven door de extremistische partijen gedwars boomd. De indruk, die dit alles op Amerika zal maken, kan van verstrekkende betekenis lijn, als de'Senaat haar fiat aan het „plan Marshall" dient te geven. Men zal zich herinneren, dat de Franse Nationale Vergadering haar vertrouwen gaf aa „anti-inflatiewet" met 300 tegen itemmen, maar dat niet slechts de munisten. echter óók de aanhangers van De Gaulle tegen stemden. Deze partijen wilden dus de nieuwe regering geen schijn van kans geven, het doel is de „derde macht" de nek o draaien. En wat is er nu feitelijk ge beurd? De financiële maatregelen vt regering, die bij het parlement ware gediend en die ten doel hadden de infla tie te bestrijden, heeft men dusdanig van amendementen voorzien, dat zij prac- tisch waardeloos werden. Het verhaal is eentonigwant Schu man deed nu een nieuwe, de zoveelste poging dus. om de frank voor de onder gang te behoeden. Zijn krachtige maat regelen werden getorpedeerd en hij werd aangewezen op een compromis. Aanhangers van De Gaulle en commu nisten verheugen zich er over, dat de basis van het kabinet Schuman weinig stabiel is. Men wil de eindstrijd. Men belet de regering eenvoudig, de zaken te regelen, maar denkt slechts egocentrisch, aan het eigen, politieke belang „les affaires sont les affaires." In enkele Franse bladen werd reeds ge- linspeeld op het te verwachten ver schijnsel. dat de regering zou koersen haar een gedeeltelijke devaluatie, hieromtrent is mog niets met zekerheid bekend. De financiële commissie van de Franse Nationale Vergadering heeft inmiddels de nieuwe voorstellen tot „redding van de frank" goedgekeurd en ten spoedigste zal nu de wet in een buitengewone bij eenkomst van de Nationale Vergadering worden behandeld. Wij herhalen, dat dit politieke .gechi caneer" op Amerika een miserabele in druk moet maken. Het is uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk, in Frankrijk ee geringscombinatie te vinden, die zich beter tussen de partij van De Gaulle er de communisten in, zou kunnen hand haven. En het ziet er naar uit. dat toch, vandaag of morgen, als de regering de vertrouwenskwestie zou stellen, het par lement óók aan dit kabinet weer een einde zal maken. telijke en Noordelijke provincies gezegd en geschreven. Voor een Fries of een Groninger is de uitdrukking: „Dat be groot me" of „dat is me wat begrotelijk" zeer gewoon en tal van beschaafde men sen uit de Noordelijke provincies, die al lang daar niet meer wonen, is het nog steeds de gewone uitdrukking vodr: „Dat e te kostbaar, dat vind ik jammer 't geld." Toch zou ik ook deze zegs wijze niet willen overnemen. En daarmee is het antwoord op deze vraag gegeven. Weest uiterst voorzichtig met iets tot al- geiheen te verklaren. Wat nu de genoemde uitdrukking be treft. ik geloof dat men moet zeggen: in aansluiting aan en ik meen dat „in aan sluiting op" door contaminatie, d.w.z. door verwarring van twee zegswijzen is ont staan. Ik denk hier aan: ten vervolge (in vervolg) op. Wanneer men dus sluiting aan" onwelluidend vindt kan ik het eens zijn, dan gebruikt de zoëven genoemde uitdrukking, met betrekking tot of naar aanleiding brief enz. Er zijn, naar gelang der omstandigheden verschillende wijzen uitdrukking te vinden. Men denke an dat zich bij iemand aansluiten lang niet hetzelfde is als zich bij iemand opsluiten, hoewel het in 't huwelijk p 't zelfde neerkomt! Een derde vraag was: „De laatste tijd an men in couranten e.d. tegenkomen het woord orgelist. Waarom niet gewoon organist?" Ik vind het woord orgelist gelukkige vondst. Een orgaan is heel wat anders dan een orgel. En al moge het woord volkomen juist zijn gevormd, ik geef de voorkeur aan het zuiver Neder landse woord. Men zegt toch ook klok kenist (zie Staring in de Jaromir-cyclus: ,de klokkenist van Lochems waterkol ken.") Men zou kunnen opmerken dat het laatste geval de lettergreep is bijgekomen. Maar dat was nodig: men zal het met me-eens zijn dat een klokkist aanleiding tot misverstand zou kunnen geven. Vraag vier luidde: „Wij zien uw ant woord vóór 1 Maart tegemoet. In dót ge val behoeft U ons geen bericht te zenden." Waarom is er verschil in de wijze van plaatsing der accenten?" Ja, waarom? n lastige vraag. Weten doe ik het ir ik wil wel een gissing wagen. Het Spaans en Italiaans geven ons even min als het Frans een oplossing, daar we in deze talen zowel en 6 als en h vinden. Ik vermoed echter dat het iets met de klank der letters te maken heeft. In 't Frans heeft b.v. été met twee hel dere klanken ook maar père met een doffe klank Zo is ook vóór helder en dat dof. Daarom schrijft men eveneens: „Je mót. D'r is niks te mótten." Daaren tegen weer: „niet aan, maar óp de kap stok." Ik houd me voor beter oplossing aan bevolen. De volgende vraag is: „Op een kantoor wordt hardnekkig gebruikt het woord b.v. wij hebben deze post in onze boeken niet kunnen traceren. Kan dit vreemde woord wel in deze betekenis orden gebruikt?" Antwoord: neen Tra- ;ren betekent schetsen of ontwerpen, ook afbakenen, b.v. in „een weg trace ren post traceren hebben we een voudig te doen met een Anglicisme. To trace betekent in het Engels opsporen, ontdekken. En dat is dan ook hier be doeld* Eindelijk werd nog gevraagd: Wat is juist, bij deze of bij dezen? Wanneer men mede bedoelt: Door middel van dit bericht (hetzij met een onzijdige brief kaart, hetzij met een mannelijke brief) dan moet men schrijven: bij dezen. Men heeft hier te doen met een ouderwetse, zogenaamde staande uitdrukking. Deze behouden steeds hun oorspronke lijke vorm, die vaak onder invloed van de vroegere voorzetselregeling is #ont- staan. In het moderne Duits heeft men een hele reeks van voorzetsels, die steeds door een derde naamval worden gevolgd. Dit was vroeger in 't Neder lands ook zo (vgl. van goeden huize, te uwen kantore, in arren moede, om den broode). Het spreekt vanzelf dat „bij deze" ook voorkomt, maar dan in andere betekenissen b.v. bij deze gelegenheid, bij deze en gene. Den Haag. Dr F. C. Dominicus. TENTOONSTELLING VATICAANSE KUNSTSCHATTEN TE AMSTERDAM. Naar de N.R.C. meldt, wordt dit jaai in het Rijksmuseum te Amsterdam eer belangrijke tentoonstelling gehouden var kunstschatten uit het Vaticaan. Tot dus verre zijn deze nooit buiten Rome geëx poseerd geweest. Het Niwin-comlté Rotterdam zoekt i.v.m. het overstelpend aantal vra gen betreffende de Kerstpakketten-frau de deze te richten tot het Centraal Bu reau Niwin. Te Bussum is opgericht de N. V. Nederlandse Gereedschappen Mij (Ne- gema) met een kapitaal van f 1.250.000. Grote belangstelling bij opening £N.V.-kaderschool In aansluiting aan het verslag in ons ummer van Zaterdag over de opening .an de kaderschool van het C.N.V. te Utrecht, melden wij nog, dat dit belang rijke gebeuren door vele autoriteiten v/erd bijgewoond, o. m. mr. dr. A. A. van Rhijn namens minister Drees, burg. mr. dr. ter Pelkwijk van Utrecht, mr. J. F. A. des Tombes voor de curatoren van de R.U., prof. dr. K. Dijk voor de Geref. jeugd, mr. Rip voor de C3.T.B., de heer H. W. Hollebrarrtis voor de Chr. Midden standsbond en de heren Amelink, Die- mer, Kruithof en Smeenk. Telegrammen waren binnengekomen van minister Gie- len, prof. mr. P. S. Gerbrandy, die zich ook op Chr.-sociaal terrein heeft bewo gen en de heer de Bruin van de Kath. Arbeidersbeweging. Prof. de Gaay Fort- sprak o. m. over de economische me dezeggenschap en memoreerde in dit verband het zilveren jubileum, dat de heer H. Diemer dit jaar zal vieren als voorzitter van de centrale commissie voor bedrijfsrechtspraak in het grafisch drij'. De redevoeringen stonden in het teken van Talma's adagium: „Voor het volk om Christus' wil". ARTSEN EN ZIEKENFONDSEN BERAADSLAGEN OVER HONORARIA Tussen de organisaties der huisartsen en der algemene ziekenfondsen worden momenteel nog onderhandelingen ge voerd over een nieuwe regeling betref fende de artsenhonoraria, welke dan zgl gelden tot de invoering van de nieuwe ziekenfondswet, doch niet langer dan tot het einde van 1948. De overeenkomst met de specialisten wordt tot 1 April a.s. verlengd in afwachting ven een nieuwe overeenkomst. Truman eist meer haast met het Marshall-plan Uitstel van definitieve beslissing catastrofaal geacht riUMAN, de president van de Ver. Staten, is zeer verontrust over het voor uitzicht dat de uitvoering van het gehele plan-Marshall, bU de uiteindelijke behandeling door het Congres, weer ernstige vertraging zal ondergaan. VIJF MINUTEN NIEUWS VAN OVERAL Professor Berven. de bekendste kankerspecialist van Zweden, is plotseling naar Moskou ontboden om een hoge Russische autoriteit te behandelen. Kringen te Stockholm noemen in dit verband de naam van Stalin. Te Graz in Oostenrijk zijn 35 personen gearresteerd wegens het vormen van een nazi-complot. Een padvindersorganisatie diende daarbij als dekmantel. Te Jaffa ontplofte een jeep met expl^sieven, waarbij 14 personen gedood cn 98 gewond wer den. Te Jeruzalem kwamen bij een aanslag op een groot hotel 6 personen om. Een sneltrein van New-York naar Chicago heeft een slee met kin deren gegrepen, waarbij er 10 werden gedood en 2 gewond. Te Parijs ts door enkele duizenden lieden, werk zaam in de filmindustrie, gedemon streerd tegen de overeenkomst inzake invoer van Amerikaanse films. Bij Zuid-Engeland is een Italiaans schip op een zandbank gelopen. De beman ning is met een reddingboot van boord gegaan, maar de kapitein is achterge bleven. Tijdens een historische plechtigheid te Rangoon is de Britse souvereiniteit over Birma geëindigd en de republiek Birma geboren. De njeuwe republiek zal een aanvraag indienen om lid van de V.N. te mogen worden. Warren Austin, leider der Amerikaanse delegatie ter V.N., is door Truman benoemd tot vertegen woordiger in de z.g. Kleine Assem- blée in de V.N. Gilbert Grandval, oorlogsvlieger en ondergrondsstrijder, is tot hoge commissaris van het Saar- gebied benoemd, nadat de conventie met Frankrijk en dit gebied was on dertekend. Krachtens een nieuwe Amerikaanse regeling is het aan-alle onderdanen van de V.S. verboden deel te nemen aan de export van buiten lands goud. Uit de bevindingen van de Balkancommissie blijkt, dat de steun aan de Griekse partisanen voortduurt. In het rapport worden de namen van Albanië, Bulgarije en Zuid- Slavië genoemd. De steenkoolpro ductie in de Britse zone van Duitsland bedroeg in 1947 71 millioen ton, d.i. 17 millioen ton meer dan in 1946. Be halve de „Midway" en de drie kruisers bevinden zich nog 10 Amerikaanse torpedojagers in het Middellandse Zeegebied, waarvan 2 in de Griekse Daarom zal hij a.s. Woensdag, ter ge legenheid van zijn „State of Union", d.i. de boodschap bij het Huis van Afgevaar digden en de Senaat, op zo groot moge lijke spoed aandringen. De president had 1 April vastgesteld als laatste datum van de ratificatie der programma's voor hulpverlening aan Europa, doch men vreest dat Engeland, Frankrijk en andere landen voor die tijd al in ernstige economische moeilijkheden zullen geraken. Het wordt in ieder geval catastrofaal geacht wanneer de definitieve beslissing b.v. tot 1 Juni zou uitblijven. Het zou zelfs de opstelling van een geheel nieuw plan tot gevolg kunnen hebben. Behalve Truman zal ook minister Marshall per soonlijk aandringen op een zeer snelle behandeling van zijn plan. Ex-koning Michael verliet Roemenië Nog heden in Lausanne verwacht Zaterdagochtend vroeg heeft ex-koning Michael, in gezelschap van zijn moeder, koningin Helena, thans hertogin van Sleeswijk Holstein, per speciale trein Roe- verlaten. Beiden hebben een pas poort van de nieuwe republiek, waarop staat, dat zij mogen terugkeren. De rest van het gezelschap, mag echter niet meer in het land komen. De trein, welke uit 5 wagons bestond, vertrok van Sinaia uit. Aan de Hongaarse grens werden de wa gons gekoppeld aan de Arlberg-express. Het vertrek had in alle stilte plaats. Slechts verslaggevers en fotografen moch ten op het station komen. Michael be antwoordde de vragen van de journalis ten niet. Alle gordijntjes van de rijtui gen waren neergelaten. Te Boedapest verliep ook alles rustig. Er hadden ge durende de reis door Hongarije geen de monstraties plaats. Hedenochtend is de speciale trein aan de Zwitserse grens aangekomen. Met acht wagons arriveerde de trein. De bewaking werd aan de grens van de Amerikaanse politie door de Zwitserse overgenomen. Na een uur oponthoud werd de reis naar Zurich voortgezet. Vandaar gaat het via Bern naar Lausanne, waar Michaël vanmiddag verwacht werd. De ex-koning blijft hardnekkig zwijgen! Hoge officieren alt de dienst- Ongëveer 160 hoge Roemeense officie- in zijn per 1 Jan. gepensioneerd. Onder hen bevinden zich 43 luitenant-generaals 6 gewone generaals. Anna Pauker heeft telegrammen ontvangen van de ge zanten, resp. ambassadeurs in Parijs, Boe dapest, Ankara, Belgrado, Sofia, Stock holm en Brussel, waarin zij hun trouw aan de nieuwe Roemeense volksrepubliek betuigen. Verder zijn de fabrieken en opslagplaatsen van de Zweedse lucifers- Rotterdammers sparen beter dan de Mokummers Bij de Spaarbank te Rotterdam steeg het totale tegoed van f76.272.902 per uit. 1946 tot f79.704.962 per 31 Dec. 1947. De inleg over 1947 bedroeg f28.367.090 (26.497.845) en de terugbetal. f24.935.031 (35.029.741), zodat de totale vooruitgang ln 1947 f 3.432.060 ('46 af: 8.531.946) be liep. Het totale- tegoed aan inbrengers bij de Spaarbank voor de Stad Amsterdam steeg van f59.135.298 per einde 1946 tot f60.292.385 (exclusief rente 1947) per 31 Dec. 1947. De inleg over 1947 bedroeg f 16.438.491 (15.967.734) en de terugbetal. f 15.281.403 (21.729.636), zodat de totale vooruitgang over 1947 f 1.157.088 ('46 af: 5.761.902) beliep. (Conclusie: De Rotterdammers, hoewel beduidend kleiner in aantal dan de Am sterdammers, spaarden veel beter dan de bewoners van Mokum. Vertnoedelijk speelt hier het te R'dam door oorlogs handelingen sterk ingekrompen aantal inrichtingen van vermaak een niet om- belangrijke rol. Red.) 'ïV O «D Sitovp •Jjonnema-1 fabriek „Mater" door de Roemeense rege ring overgenomen omdat genoemde fa briek zioli niet aan de voorwaarden ge- de Staat betaalde en niet goed voor de houden zou hebben, geen belasting aan fabrieken zorgde. Bijzonderheden over de reis. Leden van het gezelschap hebben wel bijzonderheden over de reis verteld. Met de trein vervoert de ex-koning slechts zijn kleren, 4 Amerikaanse auto's en fles sen wijn. Beroemde stukken uit zijn kunstcollectie of andere waardevolle dingen had hij niet bij zich. In zijn paleis te Boekarest en Sinaia werd een inventaris opgemaakt. De Roe meense regering zou uitmaken, wat van he i was en wat van de Staat. Ook werd gezegd, dat Michaël van plan was zo spoe dig mogelijk naar de Ver. Staten te gaan. Tenslotte werd meegedeeld, dat, hoewel Michaël niet 'zo rijk was als sommige wel dachten, hij nu niet direct naar een be trekking hoeft uit te kijken. De 21-]. broer van prinses Anna, prins Michaël, is per trein uit Kopenhagen naar Parijs vertrokken. Reuter meldt, dat Michael na zijn aan komst te Lausanne een officiële verkla ring over zijn troonsafstand en zijn plan nen voor de toekomst zal afleggen. NEDERLAND EN HET MARSHALL-PLAN Tijdens een persconferentie heeft dr H. M. Hirschfeld, economisch adviseur van de Nederlandse Regering, in tegen woordigheid van de ministers Van Boet- zelaer en Lieftinck een en ander ver teld van het Marshall-plan. Hij noemde drie punten, die tot herstel kunnen lei den. Ten eerste de verdere industrialisa tie van Nederland, ten einde een groter percentage van de invoer door uitvoer gedekt te krijgen. Vervolgens de oplos sing van het Indische vraagstuk. In het ontwerp van wet aan het Amerikaanse congres wordt de mogelijkheid geboden, Ned.-Indië onder het hulpplan te bren gen. In Amerikaanse rapporten wordt de suggestie gedaan, middelen ter beschik king te stellen voor de wederopbouw van Ned -Indië. Het derde punt, dat de Ne derlandse volkshuishouding gunstig zal beïnvloeden, is het herstel van Duitsland binnen het kader van de Europese eco- Belgische leger volgt nieuwe koers Uit een overzicht van luit.-generaal Baele, hoofd van de algemene Belgische legerstaf, blijkt dat het leger van onze Zuidelijke buren weldra zal beschikken over wapens die in de moderne oorlog worden gebruikt. Hiermede zijn al verge vorderde proefnemingen gedaan. De twee bij de bevrijding opgerichte eenheden: de commandotroepen en de valscherm springers, beschikken thans over eigen scholen en opleidingscentra. Door land-, lucht- en zeestrijdkrachten werden in 1947 verscheidene gecombineerde oefenin gen gehouden, ter bestudering vai moderne gevechtsmgthodes. NIEUWE GRUWELVONDST TE BEL SEN. Een Duitse arbeider heeft bij Belsen een nieuw massagraf ontdekt, dat n: schatting minstens 2000 lijken bevat. Benoemd tot adj.-militair attaché bij de ambassade te Parijs, de res.-kap. voor de soc. dienst J. D. R. Modderkolk. GEZINNEN IN ZORG Ons artikel van 17 December j.l. onder de titel „Gezin in zorg" heeft ons een aantal brieven van lezers bezorgd, die het bewijs leverden, dat we een snaar hadden aangeraakt, die weerklank wekte. We hebben daarom, nu we enkele passa ges uit deze brieven willen citeren, de meervoudsvorm gekozen en spreken van „gezin n e n in zorg". Want inderdaad de nood in vele gezinnen is hoog ge stegen en vele ouders van kinderen be leven slapeloze nachten, als ze de vraag telkens weer zien rijzen: hoe houd ik de eindjes bij elkaar? Ter inleiding dit: wij kozen, niet zon der opzet, een gezin, dat normaal ge sproken in goede omstandigheden verkeerde. Een goed, velen zullen zelfs zeggen: een groot inkomen. En deson danks een groot en regelmatig tekort. Het was een groot gezin, maar vóór de oor log zou in een dergelijk gezin met zulk een inkomen een dergelijk tekort ondenk baar zijn. Hier hebben wij een ander: het gezin van een ambtenaar der P.T.T. Twee kin deren, 12 en 15 jaar. Een klein gezin dus. Hoe ziet het lijstje van uitgaven van dit gezin, heel krap berekend, er uit? Huishoudgeld heel zuinig f 125 p. m. Kleding, brandstof, gas, licht, schoenrep. e.d- 75.- - Huur - 31.50 - - School- en lesgeld - 15.- - Kerkelijke bijdrage, belas ting, fondsen - 10.- - Totaal f 259.p. m Maar dit gezin heeft slechts een inko men van f 250.—. En in een maand stond het voor de noodzaak een jas voor een zoon en twee paar schoenen aan te kopen, totaal ten bedrage van f 110. Het gevolg is: achterstand, schulden maken. En dat terwijl de vader als P.T.T.-man tooh zijn plicht doet, nooit een Zaterdag middag vrij heeft, avondwerk moet ver richten, dienst heeft op Zon- en feest- En hier weer een ander gezin; met zes kinderen. Een nieuwe salarisregeling had i 60 per maand vooruitgang gebracht en men meende te kunnen ademhalen, ook al was het inkomen nu maar even boven de f 3000 per jaar. Wat schrijft de vader nu: „Het is in uw stukje al erg genoeg, maar in de practijk van 't dagelijks leven nog wel wat erger. Aan vermaak of luxe is bij ons nooit gedacht, 't Roken laat ik na. Uitgaan doen we nooit. Mijn vrouw is dagelijks van 6 uur 's morgens tot 11 uur 's avonds in de weer, want hulp kunnen betalen. De dokter is haast doorlopend over de vloer. Boeken hebben nooit gekocht hoogstens lenen we er een van de buren enzZo lang men daar zelf slechts onder lijdt: niet erg. Maar de kinderen groter worden Tenslotte een „middenstandsgezin" mei acht kinderen. De vader ervan vestigt de aandacht op enkele andere punten: „Wat mij drukt is o. a. het feit, dat ook grote gezinnen met een inkomen boven de f4700 uit de ziekenfondsen gegooid zijn. De post: dokter, apotheker en tand arts is al helemaal niet te berekenen." „Ik schreef in opdracht van mijn vrouw een brief naar de Directie van de Distri- butiedienst. We leven in een uitgeleefd boeltje. Tenslotte hebben ook de grote gezinnen in zeven jaar niets kunnen nieuwen, terwijl de slijtage veel sneller gaat dan in een gezin van twee personen. Alle aanvragen werden afgewezen. Zelfs een verzoek om een „tijk" beschikbaar te willen stellen om een bed te repareren. Zo zouden we voort kunnen gaan met citeren. Maar het zou slechts bevestigen, wat we reeds schreven: in de gezinnen begint de nood bedenkelijk hoog te stij gen. De nieuwste distributiemaatregelen doen daaraan ook geen goed. In tal van die gezinnen, vooral als de kleintjes 5 6 jaar zijn geworden, wès reeds een broodtekort. Dat werd aangevuld, omdat andere gezinnen, met name ouderen, brood over hadden. Maar nu vermicelli, custard e.d. op de broodbonnen komen, is dat afgelopen. Dat betekent: het brood- tekort is constant. En deze gezinnen kun- geen vermicelli e.d. meer kopen. Het ;n bezuiniging. Maar-op de voeding. En dat is zeer bedenkelijk. Al met ai: De Regering houde bij haar maatregelen de belangen van deze gezin nen in het oog. Zij zijn de levenskern van oos volk. PREDIKANTEN IN ALGEMENE DIENST Vanwege de Ned. Hefv. Kerk zijn be roepen tot predikant in algemene dienst ds J. C. Brokken te Schoonhoven en cand. A. J. Schneider te Rotterdam. Ds Brokken zal zich wijden aan de geeste lijke verzorging van het Depót Nazen ding Indië en cand. Schneider zal be last worden met de geestelijke verzor ging van het regiment luchtvaarttroepen te Breda en Gilze Rijen. Beroepingswerk Ned. Herv. kerk. Beroepen: te Harder wijk (toez.) Joh. v. d. Velden te Hil- Aangenomen: naar Haarlem (vac. I. P. d. Waal) Joh. Bronsgeest te Velzen: aar Tiel B. Nijholt te Eindhoven. Bedankt: voor Monster, J. C. Stelwa gen te Giessendam; voor Papendrecht L. Kievit te Putten; voor Tiel (vac.-G. Old- man) H. W. Bloemhof te Heilo. Beroepen: te Hoogeveen (vac.-J. A. de Nie), K. v. d. Pol te Ede. Geref. Kerken. Beroepen: te Zuldwolde (Dr.) T. Klein te Stadskanaal-Pekelder- weg: te Zwolle (vac.-wijlen dr J. Thijs) C. Houtman te Bodegraven. Beroepen: te Oostvoorne, cand. G Meijering Hzn. te Leiden. B.V.O. VOORTAAN RIJKSDIENST VOOR MAATSCH. ZORG. Op het dep. van Binnenlandse Zaken zijn de afdelingen Armwezen en Hulpver lening Oorlogsslachtoffers opgeheven is ingesteld de afdeling Maatschappelijke Zorg. Het Centraal Bureau voor de Verzor ging van Oorlogsslachtoffers (CBVO) is van naam veranderd en heet voortaan „Rijksdienst voor Maatschappelijke Zorg" WAAROM BELG. DOUANE AUTO BANDEN CONTROLEERT. De Belgische maatregel aan de grens, waarbij Nederlandse automobilisten de merken en nummers van hun banden op de voor België benodigde papieren moe ten vermelden, moet gezien worden als een uitvloeisel van de controle aa: Belgisch-Franse grens, waar het nogal eens voorkomt, dat Belgische auto's splinternieuwe banden naar Frankrijk rijden en later met versleten banden terugkeren. Dezer dagen werd te Utrecht o.l.t J. van Wijck uit Den Haag een lande lijke organisatie van handelaren in ijzer- in opgericht. Het voorlopig secre tariaat is gevestigd te 's-Gravenhage, van Hoytemastraat 87. De onbekende wielrijder, die Don derdagavond te Rotterdam werd dood gereden, is de 64-jarige timmerman L. C. Wentink uit de Willebrordusstr. aldaar. Van het erf van School en Kerk Chr. Reisver. telt ruim 7000 leden Hield haar jaarvergadering in de Residentie Zoals wij in een deel onzer edities reeds hebben vermeld, is Zaterdag op de alg. jaarvergadering der Nederlandsche Christelijke Reisvereniging de heer R. P Baas uit Den Haag namens H. M. de Koningin onderscheiden met de benoe ming tot Ridder in (ie Orde van Oranje Nassau. De notulen van de vergadering van 4 Januari 1946, alsmede het jaarverslag van de secr., het bestuursbeleid en de redac tie van „Ons Reisblad" werden goedge- De aftredende bestuursleden J. Vos. R. P. Baas en P. A. A. Bolland, allen Den Haag. en J. M- C. B. v. Dijk, Amersfoort werden herkozen. In de vacature Tj. K Roosjen werd gekozen de heer D. H Goedhart te Utrecht. Op voorstel van het hoofdbestuur werd de contributie per jaar bepaald op f3 voor gewone leden. fl.25 voor gezinsleden en f0,75 voor jeugdleden Bij de behandeling der be groting. drong de heer P Schotte. Den Haag. aan op bezuiniging van de post „porti, telegraaf en telefoon" van f2000. Voorts vond hij, dit met hem de heer Kranertburg. Rotterdam, e.a. f500 propagandadoeleinden te weinig, penningm. zegde zuinigheid toe. maar achtte hogere uitgaven voor propaganda onverantwoord De begroting werd hier na goedgekeurd. Bij de bespreking van het reisplan 1948 kwamen natuurlijk vragen over buiten landse reizen. Het bestuur kon slechts mededelen, dal men hieraan nog hard werkte, maar gaf de vergadering weinig hoop. Van de afd. Den Haag ven binnengekomen, waa aangedrongen men ter bestudering vj van verdere verdieping N.C.R.V., ook in geestelijk opzicht, vooral met het oog op de toenemende activiteit der Jeugdorganisaties op 't gebied van vacantiekampen Op voorstel van het hoofdbestuur werd echter besloten slechts een commissie te benoemen, die over deze aangelegenheid rapport brengen. De vereniging heeft thans in totaal 7356 leden. Na het zin-gen van Psalm 146: 1 en 3 sloot de voorzitter de vergadering gebed. een ach rij- ;r op werd te benoe- het vraagstuk de taak der HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN NOORDAM 5 v New York te R'dam, ver trekt 9 Jan. n New York. INDRAPOERA. R'dam—Batavia. 3 v Aden. KEDOE. Bata via—R'dam. 3 v Aden. NIEUW AMSTER DAM. R'dam—New York, 3 te en v Sout hampton. VOLENDAM. Batavia—R'dam. p 1 Mlnlcoy. VEENDAM 5 v n R'dam. NIEUW AM STERDAM. R'dam—New York, 3 te Sout hampton. INDRAPOERA, R'dam—Batavia. 3 v Aden. p 4 Kaap Guardaful. NIEUW HOL LAND. Batavia—A'dam. 4 v Algiers. WIL LEM RUYS 3 v Batavia n R'dam. ORANJE, A'damBatavia. 4 v Southampton. KON. SHELLVLOOT ADINDA 31 v Singapore te Soengei Ge- rong. ALETTA 29 v Singapore te Pladjoe. AGATHA. Sao Loronzo—Cifra?ao. p 3 Cape Roman. CLEODORA 2 v Singapore te Plad joe. CORILLA 31 v Turko te Helsinki, gaat n Curacao. MACUBA 3 v Abadan bourne verw., dokken. MARPESSA 31 te Cardon vla Curacao n R'dam. MURENA 9 Las Pledras te R'dam verw. SAROENA 30 Singapore te Mirl. daarna PladjoeMirl MALVINA. A'dam—Curacao, p 2 Ouessani MIRZA 28 v Wellington n Miri, daarna Ade- Port Plrle. GADILA 28 Fahaheel voor Haifa en Geneland. CHAMA r Malta n Tripolls voor Abadan en Ere- itle. CORYDA 1 te Haifa vooi Abadan— Colombo. ANDERE SCHEPEN ARKELDIJK 2 v R'dam n New York (11 am ln zee) 3 (vm) te Antwerpen. AXEL- DIJK 2 v R'dam n New Orleans (11 nm ln :ee) 3 (vm) te Antwerpen. ALAMAK, Am- iterdam—Basrah. 1 te Bandar Shapoer. AL- PHACCA, Tampa—A'dam. p 1 Malta. AM- STELSTAD. A'dam—B Aires, 31 v Santos. CASTOR 30 v Maracaibo te La Gualra. Guayaquil n Evneraldos. FARMSUM 30 v Barcelona n Bona. JUPI TER 30 v Mobile n New Orleans. KATWIJK. A'damGothenburg, p 1 Brunsb. LUTTER- KERK 2 te Basrah: LOOSDRECHT. R'dam— Basrah, p 31 Dungeness NATO 2 v R'dam Lissabon. 3 (vm) te Antwerpen. PALMA, R'dam—Malta, p 1 Gibraltar. PERICLES 30 Maracaibo n Punta Cardon. POLPHE- MUS. Colombo—Liverpool. 30 v Port Said. PYGMALION 30 v Curacao te New York. RIJNKERK. Bombay—R'dam. 2 te Marseille SAMARIA 31 v Marseille n Dakar. STEN TOR, Haifa—A'dam, p 1 Gibraltar. STRAAT ND A b v Durban te Mombassa TAMO. LorenzoR'dam. p 1 St. tone. KV TE- LAMON 1 v Curacao te Trinidad. TJIKAM- PEK 1 v Makassar n Australië. TRAJANUS v Alexandria n Malta. TJITJALENGKA v Hongkong n Amoy ALCYONE 2 van oanda te Lobito AAGTEKERK, New Or- :ans—R'dam, pass 2 Ouessant. wordt 3 (2 m) te Hoek v Holland verw. BENGKALIS. lollandiaSan Francisco. 2 v Los Angeles. BATAVIER n 2 v Casablanca te Bordeaux BIRMINGHAM 2 v Londen n de Tyne. COT- TICA. Trinidad—A'dam, 2 v St. Mlchlels DRACO 2 te Kopenhagen. EUTERPE 2 van Bilbao n Musel. GALILEA wordt 6 v Ko- kry te Bordeaux verw GLASHAVEN. 2 Kopenhagen te Gothenburg HERMES 29 Neeochea te La Guaira HEDEL. R'dam- St. Johns <NB> was 3 op 200 mijl Z v Kaap Race. ILOS 2 v Tunis n Oran. JAPARA. Cal cutta—Los Angeles, 2 U Manilla, vertr. I., JAARSTROOM. R'dam—W. Afr., 1 v Mon rovia. LINDEKERK 1 v Calcutta n R'dam LEOPOLDSKERK. R'dam—Kobe. 31 v Ma nilla n Hongkong LOOSDRECHT, R'dam- Basrah. p 1 Ouessant. MARKEN. R'dam— Batavia, p 2 (3 nm) Gibraltar. ORANJE- FONTEIN. Kaapstad—A'dam. 2 v Teneriffe. OVERIJSEL, Singapore—Vancouver. 31 van Batangas. ORION. Bourgas—A'dam. 2 Gibr. n. Antw. ODYSSEUS. 1 v Oporto Lissabon. OOTMARSUM. 3 v R'dam te P ladelphla verwacht. PRINS WILLEM VAN ORANJE, Jaffj Bedankt: voor Schiedam (vac.-W. Graaf). IJ. K. Vellenga te Meppel. Aangenomen: naar Sliedrecht R. Oog- terhoff te Haarlemmermeer-Hoofddorp. IN HET KORT. De'centrale diaconale conferentie in de Geref. kerken wordt voor 1948 gehouden op 8 Sept. 1948 te Utrecht. Het comité der conferentie sprak zich uit ééndaagse en niet voor een meerdaagse vergadering. ZIJ zal zich in 1948 bezighouden met de materie Over heid en Armenzorg. De Ned Herv. Gemeente van Rid derkerk is gesplitst in enkele buurtge- meenten met eigen wijk-kerkeraden; de eenheid der gemeente wordt echter ge handhaafd. Voor het eerst sinds 1941 is bij H. Veenmah en Zonen te Wagenin-gen weer verschenen de prekenserie. „Van goe dertierenheid en recht", waarvan de redactie thans wordt gevormd door dr L. D. Terlaak Poot te Den Haag, dr G. P van Itterzon van Den Haag en ds C. M. Lirteyn van Groningen. De classis Zwolle der Geref. kerken (art. 31 K.O.) heeft voor de tijd van een half jaar het preekconsen-t verlengd van de heren A. H. Algra. Huizum; J van Bsnthem, Vollenhove: W. Boessenkool, Hollandscheveld; K. Brüning. Kampen; D Deddens. Kampen; K. Deddens. Kam pen; J v. Dijk, GroningenH. Eenhoorn, Rotterdam-Z J Faber, A'dam: J. v d. Haar. Utrecht; C v Leeuwen, Utrecht; E. H. Postma Den Haag; C. Trimp. Am stelveen en J h. Wiskerke. A'dam en van de heer J. Rook te Zwolle voor één jaar. Te Bergambacht is afscheid genomen van een aantal Zendingsarbeiders, die voor de» Geref- Zendingsbond binnenkort naar Celebes vertrekken, n.l.: Jac. v. d. Berg (benoemd tot hoofd der normaal school te Makale). zr. A. Bootsman (so ciaal werkster), mej A. Visser (onder wijzeres ULO-school te Rante Pao) mej. J N. Eggink uit Leiden (die lerares wordt aan de huishoudschool) en H J. Schro ten (onderwijzer aan de schakelschool t# Makale) Tot directeur van het Internaat ..Ruimzicht" van de Chr Hist Inrichtin gen te Doetinchem is benoemd ds W G Oveibosch te Ressen. die een beroep als vierde predikant te Doetinchem heeft aangenomen. Tot bestuursleden van de Ver voor vooropleiding is gekozen in a« vac.-mr S B W graaf van Limburg Sti- rum de heer C. ten Kate te Eibergen. Het aantal leerlingen aan de „Fryske Akademy" te Leeuwarden (op leiding middelbare taalacten. met inbe grip van de akte M.O.-Fries). bedraagt thans 70. Rector is dr W Kok. con-rector van het Geref. gymnasium te Leeuwar- Volgens het „Hbld." zou dr J. A. vor der Hake, tot voor kort rector van het Baarns Lyceum, een uitnodiging van het inst-tuut „Kerk en Wereld" te Drieber gen. om aan deze school mede te werken, hebben aangenomen. Bij informatie kon men ons dit bericht nog niet bevestigen. In Soesterberg is dit weekeinde een landelijke conferentie van leiders en be sturen der Vrijz. Chr. Jeugdverenigingen gehouden, onder voorzitterschap van de hoofdleider, ds. C. H. Lindeüer. ACADEMISCHE EXAMENS. GRONINGEN. 19 Dec. Geslaagd cand. ge neeskunde: G J Talsma. Zwolle, T. H. E. Kauffeld en R J Brouwer, beiden Stads kanaal. G J. van den Bosch. Kulnre. J F. H. Sandcrlnk. Losser, mej. R. T de Groot. GorredUk. R J Nienhuls. Oudeschip. J. Prinsen. Leeuwarden, R. van de Lende, Spanga (Fr S. J Oudeboom. GorredUk. mej. A. L. Ubbens. Sneek. F H. Oswald. J. Holster en H H. Jager, allen te Groningen. Doet. rechtsgeleerdheid: C. W. Bakker. Gro ningen; cand. rechtsgeleerdheid: R. J E. Ebens, Groningen; artsexamen eerste ged.: J. Baarveld. Groningen; doet wis- en natuurk. (plantk.): R. J Helder. Groningen; geneeskunde- de dames A E. Dekker. Gro ningen en H. J. A Oldenzlel. Sappemeer. de heren E J Bulrs. Roden. J. J. Martens. Gro ningen. J. G. Hof. Wolvega. H. J Bronte. Groningen. B. G. Wachters. Groningen. PRINS -Hull. 1 MAURITS. Antw—Palestina, p 2 Ou< POELAU LAUT. A'dam-Batavta. 2 v nang n Singapore RÏOUW. New Orleai Batavia, p E Kaap Guardaful. STAD Al HEM, 1 v Savona te Bona, voor Nederland SOCRATES 30 v Montevideo n Curacao. SA- PAROEA. Calcutta—Vancouver. 30 te nolulu. TITUS 30 v Alexandrlë te Tel Aviv. TJIPONDOK 27 v Semarang n Batavia. TON Barcelona n Genua TJIMANOEK. SingaporeGent. 2 te Gibraltar. WEST- LAND wordt 3 (vm) v B Aires te A'darr :ht. WICKENBURGH. Casablanca vil Londen n R'dam, 2 te Duinkerken. WIN TERSWIJK. R'dam—Huelva, p 2 <8 vm) Boft die even! Toen ir. F. J. PhUipa in da/gelopen zomer een zeiltoht maakte, op het Uttel, meer, wierp hij, op voorsteI t>a« z(Jn romantisch zoontje, ten fles mat een briefje in zee, ergens tussen Muiden en Urk. aldus „De Tyd". Op het briefje stond, dat de vinder van de fles in Eindhoven een radiotoestel zou mop en komen balen. Dat gebeurde in Juli van hel vorig Jaar en de heer Philips was de flee dan ook al lang vergeten, toen een dezer dagen ln Eindhoven een briefje aan kwam. dat meldde, dat de fles op het strand van Muiderberp gevonden was door de dertienjarige Theo van de Ha- En deze week kwam een gelukkig, verlegen Jongetje uit Muiderberp naar Eindhoven, om uit handen van ir. PhUipe het beloofde radiotoestel te ontvangen. WAT WENST U UTT DF ETHER? Radioprogamma voor vanavond HILVERSUM I (301). NCRV 7.- Kleuter klokje. 17.15 Orgel. 17.45 Regeringsuitzen ding. 18.— De Raaff en Schutte 18.15 Sport 18.30 Regeringsuitzending. 19 Nieuws. 19 15 Lees lamp. 19.30 Actueel geluid. 20.— Nieuws 20.05 Proloog. 20.45 Grote Stad. 21.05 Gram. 21.30 Sweelinck 22— Orgel. 23.— Mandoll- nata 34.— Sluiting. HILVERSUM 11 (415). AVRO. 19.— Klokje van zeven. 19.05 Konijnen houden. 19.15 Plano. 19.45 Muziekbegrip. 20.— Nieuws. 20.05 Radloscoop. 22.30 De wereld spreekt. 23.— Nieuws. 23.56 Gram. 24.— Sluiting. Wat de radio Dinsdag brengt HILVERSUM I (301). KRO. 7.00 Nieuws 7.16 Gymn. 7.30 Gebed. 7.45 Gram. 8.00 Nieuws. 8.15 Pluk de dag. 9.00 Hoog mis. 10.15 Wie komt ln mijn hokje. 10.30 Gram. 10.40 Voordracht 1050 A Capella Koor. 11.30 Lichtbaken. 12.00 Angelus. 12.03 Plano. 12.33 Lunchconcert 1255 Zonnewij zer. 1.00 Nieuws. 1.15 Welk boek? 1.20 Lunch concert. 150 Causerie. 2.00 Omroepkoor. 2.30 Onder ons. 3.00 Gram. 4.00 Zonnebloem. 4.30 Ziekenlof. 5.00 Kaarsjes branden. 5.15 Alma Musica. 5.45 Regering. 6.00 Gram. 6.20 Sport. 7.00 Nieuws. 7.15 Chansons. 750 Radlo- genes. 8.00 Nieuws. 8.05 Gewone mm 8 12 Zangspel. 10.07 Actualiteiten. 10.45 Avond gebed. 10.30 Nieuws. 11.00 Strijkkwartet 11.45 Gram. 12.00 Sluiting. HILVERSUM H (415). AVRO. 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. VPRO. 750 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Aubade. 8.45 Piano. 9.15 Wijding 9.30 Waterstanden. 9.35 Arbeidsvitaminen. 10.30 Van vrouw tot vrouw. 10.35 Kinder koor. 1050 Kleuter. 11.00 Orgel. 11.45 Short Stories 1155 Lily Pons. 12 40 Plano. 100 Nieuws 1.15 Tournee-orkest 1 45 Oude Song 2.00 Naald en schaar. 2.30 Radio-maöneo 4.30 Gram. 4.40 Schoolbel. 5.00 Dat kun JU ook. 0-80 Skymastcrs. 6.00 Nieuws. 6O0 Toml Erlch 8.30 Volksuniversiteit 7.00 Klokje van zeven uur. 7.05 Tom Poes. 7.15 Liederen. 7.45 Radiokrant. 8.15 Bonte Dinsdagavondtrein. 10.15 Overzicht. 1050 Liederen. 11.00 Nieuws. 11.15 Gram. 12.00 Sluiting. Sport en ff edstryden MUEHRIXG TB HASTINGS OP TWEEDB PLAATS 1 schaaktournoot Ralzman. terwijl In de zesde ronde ya te Hastings won Szabo Muehrlng van Abrahams verloor. De stand lt nu: Szabo 5li. Muehrlng 4. Abrahams 3li. Sir Thomas 3. Ralzman 2la. Groben Golom- bek 2 en Spanjaard U4. HOOGOVEN SCHAAKTOURNOOI BEGONNEN Zaterdag is te BeverwUk de 10de Hoog oven-schaakkamp begonnen. De eerste uit slagen zUn: Prins—Ir v Steenis 1—0. Rosso- llmoWood af f. Henneberke-Kramer O 'Kelly—Cortle ver efg„ Kottnauer—v. Schel- tlnga afg. DEN HAAG LEIDT Di JEUGDSCHAAK- TOURNOOl TE LUNTEREN De uitalagen van de tweede deg van bet Nationaal Jeugdschaaktoumool te Luntere* lulden als volgt. HBS Hofstedestraat R'dam—HBS Rules:t 1—2: 2 afg. Chr HBS Heneg.-pl„ R'dan,— College Heerlen (B): S—l; 2 alg. College Heerlen ALyceum Eindhoven: S-O; S afg. Rtjks HBS A'foort—Gymnasia Den Haag: 3ti; 1 afg. HBS Hulst—RUks HBS A'foort: 2—1: 2 afg. Chr HBS Hanag.pl. R'dam-College Heerlen <A): (4—4 alg. Gymnaala Den Raag—Lyceum Eindhoven: rik—14: 3 afg HBS Hofstedastr. R'dam— Heerlen (B) 2>4—114; I afg. Combinatie Gymnasia Den "*ff habbv thaos da leiding.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | | pagina 3