Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | 15 november 1947 | pagina 2

H.B.S.-leraar Dinsdag voor Tribunaal

DE WEEK

Moeiliikheden in verloving en huwelijk

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

ZATERDAG 15 NOVEMBER 1947

Inaugurele oratie van prof. dr P. J. Gaillard

Chemie en physica brachten

steeds grotere vooruitgang
Onder enorme belangstelling hield dr
P. J. Gaillard, de pas benoemde hoog
leraar in de histologie aan de Leidse
Universiteit, gistermiddag zijn inaugu
rele oratie in het groot-auditorium der
Academie. Na een kort woord van dank
voor de grote belangstelling, ging spr.
over tot de inleiding van zijn voordracht,
waarbij hij in herinnering bracht, hoe
men reeds eeuwen geleden de verschil
lende weefsels onderzocht, dank zij de
vinding van Van Leeuwenhoek. Maar
naarmate de onderzoekingen vorderden,
gevoelde men behoefte aan betere tech
nische hulpmiddelen, en dank zij de
microtoom en ingewikkelde kleurmetho-

Een wel heel bijzonder
jubileum

Vijftig jaar bij Gebr. van Wijk
A.s. Woensdag zal het 50 jaar geleden '^"heer":^

zijn, dat mejuffrouw Alida Zwaan
12-jarig meisje op de fabriek
Gebr. van Wijk
kwam. Jaren
lang vervulde
zij daar haar
taak als breister

deringen op
sociaal en tech-
nisch gebied
heeft zij zien
plaats grijpen
Thans houdt zij
zich bezig mei
maaswerk
de buren weten;
te vertellen, da",
de 62-jarige des
avonds thuis ge
komen, nog
tlverig beng t> Allda 7'"'aan
met breien en mazen voor familieleden
en bekenden. Een bijzonderheid is nog,
dat de vijf jaar oudere zuster van de ju-
bilaresse reeds 52 jaar op dezelfde fa
briek en in hetzelfde beroep werkzaam
is. Het is mejuffrouw Marie Zwaan,
evenals haar zuster te Leiden geboren
Haar jubileum twee jaar geleden is zon
der feestelijkheid voorbij gegaan. Maar
zij zal a.s Woensdag wel volop delen in
de feestvreugde ter ere van haar zuster.

Het „Prediker-gezin" in feest
stemming

Eén der kinderen was jarig

„Prediker' vierde gisteravond feest.
Dit is ongetwijfeld geen zeldzaamheid.
Het veelomvattende jeugdwerk, dat hier
in eigen geest en sfeer bedreven wordt,
biedt daartoe ruimschoots de gelegen
heid. De Jongelingsvereniging overkoe
pelt vele onderafdelingen. En de goede
samenwerking tussen de verschillende
organen In het „Prediker"-lichaam brengt
onder meer dit met zich mee, dat, wan
neer één der verenigingen haar „ge
boorte" herdenkt, geheel „Prediker" in
feestelijke stemming is.

Gisteren stond het zangkoor „Dejo
Preza" (De jonge ..Prediker"-zangers)
bij zijn twaalf-jarig bestaan stiL En de
zingende lelg heeft hierin wel bewezen,
dat hij. ondanks-zijn jeugdige leeftijd, zijn
deel heeft in het „Prediker"-concert, dat
week aan week plaats vindt en vele be
zoekers en bezoeksters doet genieten.

't Werd een goede avond, waarop niet
alleen verslagen werden uitgebracht en
felicitaties werden uitgegoten over de
hóófden van de blijde bestuursleden, er
was ook een luimig gedeelte, waaraan
verscheidene leden hun medewerking ga
ven. Het ,.Prediker"-stempel werd op
deze avond gedrukt door de voorzitter,
de heer W Korswagen, die het Bijbel
hoofdstuk las. waaraan de vereniging
haar zinspreuk ontleent, en een kern
achtig woord sprak De feest-samenkomst
werd besloten met het zingen van Ge
zang 135: „Dankt, dankt nu allen God".

Tuintjesvereniging „Ons Belang1

De tuinjesvereniging „Ons Belang"
hield Vrijdagavond in „Prediker" de jaar
lijkse prijsuitreiking aan de leden en hur
dames, die by de tuin- en kweekwed
strijd een prijs behaalden Voorzitter
Joh. van den Bosch heette in het bijzon
der de juryleden Smit en Gerritsen wel
kom (de heer De Jongh was verhinderd
De zilveren wisselbeker werd

A.s. Dinsdag zal ir J. J. Valkenburg,
die in de bezettingstijd een vooraan
staande figuur in de N.S.B. is geweest
en in zyn kwaliteit van leraar der Gem.
H.B.S. te dezer stede niet geschroomd
heeft tydens de lessen propaganda voor
de door hem voorgestane beginselen te
maken, voor het Leids tribunaal terecht
staan. Daarnaast heeft ir Valkenburg
geruime tjjd de functie van politiek in
specteur van het Ned. onderwijs be
kleed, terwijl hij ook is opgetreden als
vertegenwoordiger van het opvoeders-
gilde van de N.S.B. in Zuid-Holland.

Aan ir Valkenburg, die thans in het
kamp te Laren gedetineerd is, is om.
tenlastegelegd het lidmaatschap van de
N.S.B., het optreden als plv. kringvor-
mingsleider en als districtsvertegenwoor
diger van het opvoedersgilde der N.S.B.,
voor welk gilde hij ook een radio-rede
heeft gehouden, het lidmaatschap van de
Germaanse S.S., het verlenen van mede
werking aan het nat.-soc. weekblad „Op
voeding in volkse geest" en het bijwo
nen van vergaderingen van de N.S.B. en
de Germaanse S S.

Voorts zou beschuldigde zijn mede
werking hebben verleend om het Ned.
onderwijs in nat.-soc. geest te hervor
men. zou hij tijdens de lessen op de Gem.
H.B.S. N.S.B.-propaganda hebben ge
maakt en heeft hij in Januari 1941 aan
P. A. van Rossum, die door de rijks
commissaris was belast met het toezicht
op Ned. scholen, geschreven „dat de
leraren Perdeck, Wichers en De Ru aan
de Gem. H.B.S. te dezer stede voortgin
gen hun propaganda ten gunste van En
geland te bedrijven en dat de directeur
van deze schooi een slap type was, die
volkomen aan hun kant stond."

Ook heeft besch. zich in 1941 bij een
lid van de S.D. beklaagd over de poli
tieke houding van de directeur der
H.B.S., dr J D Boks en over de hetze,
welke volgens hem op deze school tegen
de bezettende macht werd gevoerd en
heeft hij aan de S.D. een etsplaat doen
toekomen, welke een leerling van de
HBS. had vervaardigd en die de beel
tenis van Prinses Juliana droeg. Op
85% punt voor de tweede maal gewonnen grond hiervan is dr Boks door de S.D.
door de heer Verhagen. Verdere win-! ter verantwoording geroepen, op 9 De
naars van eerste prijzen waren de heren cember 1941 gearresteerd en gedurende
v. d. Bosch, Ouwerkerk, De Waal. Gal- enige tijd geïnterneerd,
jaard en Slechtenhorst. Vanaf begin 1941 heeft besch. ook

den, slaagde men (omstreeks 1800.

Bichat).

Langzamerhand kwam men er toe te
zoeken naar de kleinste levende kern,
de cel. Dit was het begin van de ont
wikkeling der cytologie 1839). Ohemie
en physica brachten steeds verdere voor
uitgang.

Men vond, dat de weefsels zowel door
hun team-work, alsook door eigen func
tie zeer belangrijk waren. Door experi
menteel onderzoek slaagde Harrison er
in 1907 in, een simpele methode te vin
den voor het kweken van weefsels van
warmbloedige dieren buiten het lichaam.

In het begin stoorde het verschil tus
sen het dynamische milieu in het liohaam
in het statische milieu bij de gekweekte
weefsels zeer. Sinds 1926'30 is men er
te Ledden in geslaagd de morphologische
eigen structuur te behouden. Spr. wees
op het enorme belang van de weefsels
bij het onderzoek met reagentia en ziek
teverwekkers.

Na het beëindigen van zijn rede bracht
spr. dank aan H.M. de Koningin voor
zijn benoeming tot hoogleraar en dankte
Wiersma, secr. van het
college van curatoren, alsook verschil
lende hoogleraren, leden van de weten
schappelijke staf en vroegere medewer-

EEN DOKTER NODIG?

De Zondagsdienst der huisartsen wordt
waargenomen door de doktoren Jasperse,
Kortmann, Langezaal en Stoffers.

WELKE APOTHEEK?

De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken wordt waargenomen
Zaterdag 15 Nov. 13 uur tot Zaterdag
22 Nov. 8 uur door Apotheek van Drie-
sum. Mare 110, tel 20406, en de Zuider-
Apotheek, Lammenschansweg 4, tel 23553.

Te Oegstgeest door de Oegstgeester
Apotheek, Raadhuispark 8, tel. 26274.

ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN

De Zondagsdienst der dierenartsen
wordt waargenomen door de heren N. A.
Commandeur, Lammenschansweg 5, tel.
21101, en W. Weening, Rijnzichtweg 37,
Oegstgeest, tel. 22816.

Het Leidse B.L.O. van
school tot huis

Eerste ouderavond in het teken van
kennismaking

De ouderavond van de Leidse B.L.O.-
school aan de Caeciliastraat is een in
alle opzichten geslaagd experiment ge
worden: de gymnastiekzaal van de
V.G.L.O.-school was geheel gevuld met
belangstellende ouders en het moet voor
de organisatoren wel een voldoening zijn
geweest, toen de heer Wagemans, voor
zitter van de oudercommissie, dit succes
in het licht der openbare belangstelling
plaatste.

Na hem kwam dr Bazuin, de schoolarts,
aan het woord. Deze spr. wees op de
bijzondere medische zorg, die aan het
B.L.O.-kind wordt besteed en wekte de
ouders op, hieraan alle mogelijke mede
werking te verlenen. Contact met de
ouders is dan ook in alle opzichten ge
wenst, opdat het kind vertrouwen hebbe
in ouders en opvoeders. Men bedenke,
dat het kind, ook het geestelijk mis
deelde, wel met een bepaald aantal
geërfde eigenschappen op deze wereld
is geplaatst, maar dat het toch nog heel
veel uitmaakt, hoe de bestaande aanleg
wordt ontwikkeld. Rust, regelmaat en
reinheid zijn voor ieder kind gewenste
omstandigheden, maar voor het B.L.O.-
kind zijn ze van wel zéér grote waarde.
Tenslotte hield dr Bazuin een pleidooi
voor de opvoeding van het geestelijk
minder goed bedoelde kind op de B.L.O.-
school en wekte de aanwezige ouders
op, hun kinderen ook hierin het beste
te geven, wat er te geven is.

Daar de heer De Koning, ambtenaar
van de nazorg, niet aanwezig kon zijn,
leidde mej, M J. Geenen de te vertonen
film van het B.L.O.-werk te Winschoten
met enige zeer goed gespeelde piano-
werkjes in; jammer, dat een en ander
door de erbarmelijke kwaliteit van
instrument niet tot zijn recht kon%ko-
men. De avond werd gesloten door het
hoofd der school, de heer M. G. H. den
Haan, die nog kon mededelen, dat door
de oudercommissie ruim f300 was bij
eengebracht ten bate van het werk. Zijn
dankwoord was mede bestemd voor
personeel van gemeentewerken, dat alle
denkbare medewerking verleende. Hier
na werd de school bezichtigd, waai
werkstukjes van de leerlingen de aan
dacht van de bezoekers trokken en met
het onderwijzend personeel van gedach
ten gewisseld kon worden.

Ir Valkenburg beeft heel wat
op zijn kerfstok

Kunst in de Sleutelstad

Eén-actertournooi voortgezet

Gisteravond was het de tweede avond
van het één-acter-tournooi, een avond, die
ons beter spel te zien heeft gegeven dan
de eerste. Allereerst was er het Lelds
Studenten Toneel, dat onder regie va
heren S. A. C. Begeer en J. Foudraine
een uitstekende opvoering gaf, van
door Eugène O'Neill geschreven en door
L. Th. Lehmann vertaalde stuk: „Waar
het kruis staat". De geschiedenis van een
oude zeekapitein (met zijn zoon en doch
ter), die nog steeds wacht op de terug
komst van zijn schip, dat een op een
eiland begraven schat is gaan halen,
maar dat, zoals de kranten reeds drie
jaar geleden meldden, schipbreuk had
geleden. Mej. A C Burger, als Sue Bart-
lett, de dochter, en J. Foudraine, als Nat
Bartlett, de zoon, speelden hun rol met
volkomen begrip en overgave. Doordat
de heer Foudraine te snel sprak, was hy
dikwijls slecht te verstaan. Deze opvoe
ring was zeker de beste van de avond.
Behoorlijk goed spel zagen we ook van
de Arb. Toneelver. „Voorschoten", die
onder regie van de heer A. C v. d. Woerd
opvoerde: „Nummer tachtig" van Her
man Heyermans Met name noemen wt
mej. Van Roy als het kind en mevr. A
A. Noels als de vrouw.

Verder zagen we nog een stuk var
Jack Bess: „God schiep de zee, de Neder
landers de dijken", gespeeld door de To
neelclub: „De stalen band" onder regie
van de heer A. C. v. d. Woerd. Dit stuk
had beter niet geschreven en opgevoerd
kunnen worden „Sempre Avanti" onder
regie van de heer H. v. d. Broek gaf
opvoering van „Gas", geschreven door
Michael Kurten en vertaald door Frans
Dlrickx.

Wij prijzen het enthousiasme, v
mede gespeeld wordt, maar toch, echt
spel wordt maar zelden gezien. De tekst
wordt niet uitgebeeld door gebaar, mi
miek of lichaamshouding: er is zo
Big actie en reactie. Een tweede gebrek
is, dat er door de meeste spelers slecht

ongearticuleerd gesproken wordt.

Deze tweede avond was gelukkig be-

ir bezocht dan de eerste Onder de aan
wezigen waren de heren J C. v Sehaik,
wethouder van Onderwijs, en de heer
P. Cleveringa, voorzitter van de N.A.T.U.

Tot slot hield de heer Hessel Jongsma
een nabeschouwing. B.

Rott. Philharmonisch Orkest

Het concert, dat het R. Ph O. gisteren
avond ondi. auspiciën Van K. en O. gaf
was geheel aan Mendelssohn gewijd.
Het programma vermeldde de Sommer-
nachtstraummuziek, het vioolconcert en
de Italiaanse symphonie. drie der mooiste
meest belangrijke werken van de
componist.

Bij het horen der ouverture ,.Eln Som-
mernachtstraum" staat men telkens weer
versteld over het meesterschap van de
17-jarige componist. De structuur dezer
ouverture is zo evenwichtig, de verwer
king der motieven is zo knap, de instru
mentatie zo geraffineerd, dat men bijna
niet geloven kan. met het werk van een
jongen te doen te hebben. Ook het
Scherzo en de Nocturne zijn meester
werkjes. Alleen de Hochzeitsmarsch valt
uit de toon.

Het vioolconcert staat in dezelfde toon
aard als deze ouverture, maar dit is niet
het enige punt van overeenkomst. Wam
In de finale van het concert roept de
componist dezelfde feeërieke sfeer op als
in de ouverture overheerst. Dezelfde
lichtheid en blijheid kenmerken de
Italiaanse symphonie, een van de zonnig
ste werken der orkestliteratuur.

De dirigent. Piet van Mever. hield
zeer uitvoerige inleiding, waarin hij
karakteristiek van Mendelssohn gaf
een en ander over het toneelstuk
Shakespeare vertelde. De violist Brill
vertolkte het vioolconcert.

Waar dit concert als paedagogisch
eert bedoeld is, willen wij ons van
tiek onthouden. Het vrij talryke publiek
heeft zyn erkentelijkheid duidelijk doen
blyken. HÉNNIE SCHOUTEN.

enige tijd de functie van politiek Inspec
teur van het Ned. onderwijs bekleed, in
welke kwaliteit hy veelvuldig in nat.-
soc. zin gestelde rapporten heeft opge
maakt, in verband waarmede enkele
leraren zijn ontslagen. In gelyke func
tie heeft hij verder nog gerapporteerd,
dat een twintigtal leerlingen van de Chr.
HH.S te dezer stede zich op 14 Mei 1941
in rouwkleding had gekleed en dat leer
lingen van de -Gem. H.B.S. en de Chr.
H.B.S. alhier zich tooiden met Oranje
strikjes en Koninginnekopjes droegen.
Tenslotte heeft besch. omstreeks Novem
ber 1941 aan de afd. Leiden van de
N.S D.A.P gerapporteerd, dat de thans
overleden ir F. H E Guljé pro-Oranje

Als getuigen zijn in deze zaak door
het tribunaal gedagvaard de heren dr J.
D. Boks, A. van Vianen, J. v. d. Berg.
de voormalig secretaris-generaal van het
departement van Opvoeding, Wetenschap
en Cultuur, prof. J. van Dam en. de
voormalige korpschef van poEtie, U. K
L. Hoffmann. Mr F. K. Reijsenbach de
Haan zal als verdediger in deze zaak
optreden.

in de Sleutelstad

Na de „ups" van de vorige week be
leefde de Sleutelstad in de laatste dagen
de „downs" wat het nieuws betreft. En
hadden de Muzen niet zulk een veelvul
dig bezoek aan onze oude veste gebracht,
onze kroniek zou er wel erg kaal af
komen.

Natuurlijk waren er verder toch ook
wel enkele gebeurtenissen, die de aan
dacht trokken. De heer Verstegen, ge
meenteontvanger, hield voor de Chr.-
Hist. Unieleden een referaat over de ge-
meentefinanciën. De diaconie der Geref.
kerk belegde met de belijdende leden
een gemeente-avond. In een bijeenkomst
van de Hervormde leerkrachten sprak
ds. P- ten Have van Amsterdam ovei
Bijbelonderwijs op de school. Verder
mochten enkele bekende Leidenaren een
Koninklijke onderscheiding ontvangen.
En tenslotte deed de Leidse turnkring
een Gehoorzaal vol Leidenaren genieten
van goede gymnastiek.

Niettemin: daverend konden de dingen
dezer dagen niet worden genoemd. Dave
rend waren alleen de toejuichingen, die
de jonge Amerikaanse pianist William
Kapell ten deel vielen. Dat zouden ook
de applauzen voor de Leidse zangeres
Irma Timmerman zijn geweest, als meer
Leidenaars van haar liederen hadden ge
noten.

Op het gebied Van Pictura vraagt
tentoonstelling bij Gerard van Spaandonk
wel bijzondere aandacht. Hier toont de
Stichting „Beeldende kunst binnen ieders
bereik" de resultaten van een nieuw pro
cédé, waarvan in ons blad de bijzoi
heden reeds werden gegeven en waarop
nog nader zal worden ingegaan.

Pater Henri de Greeve over het communisme

MASSA VERGADERING TE
NOORDWIJK

De vergadering werd gehouden in de
stampvolle grote zaal van het Casino te
Noordwijk, die vele honderden belang
stellenden bevatte. De voorzitter van de
Kath. Actie deelde in zijn openings
woord mede. dat door plaatsgebrek hon
derden aanvragen moesten worden af
gewezen, terwijl het niet mogelijk was,
beslag te leggen op een grotere ver
gadergelegenheid.

Pater de Greeve, het woord verkrij
gend, merkte op, dat het onderwerp
zeer gevaarlijk is, in deze zin, dat het
terrein zo uitgebreid is. Om alle emo
tionaliteit te vermijden, zou spr. zich
beperken tot een aantal nuchtere, zake
lijke beschouwingen over het Russische
communisme. Dat het in de zaal zo vol
was, weet spr. voornamelijk aan het
ontstellend gebrek aan voorlichting.

Spr. schetste de opkomst en de leer
stellingen van het communisme. In de
grote armoede hoopte men op verbete
ring. We zien echter nu de feiten. Het
communisme staat buiten en boven de
arbeidersbeweging. De dictatuur van het
proletariaat, die beoogd werd, is in we
zen niets dan de dictatuur van een be
paalde kaste, die medogenlozer heerst
dan de grofste kapitalisten ooit hebben
gedaan. Vele arbeiders in Nederland
sjokken achter „De Waarheid" aan, doch
zouden o zo bedrogen uitkomen in het
paradijs der Sovjets. Het geloof van hen
en de droom van dit paradijs, ga ik
heden welbewust met bewijzen in stuk
ken slaan, aldus pater De Greeve. De
leugens en het bedrog zijn nog erger

EEN PLEIDOOI VOOR EER
LIJKHEID EN EERBIED

In de cantine der touwfabriek sprak
gisteravond dr J. Sikkel van Utrecht
over „Verloving en huwelijk". Na de
twee lezingen van dr C. P. Gunning van
Amsterdam, die de principiële zijde van
huwelijk en gezinsvorming behandelde,
werd thans de medische zijde van dit zo
bij uitstek belangrijke vraagstuk belicht.

Spreker begon met erop te wijzen,
dat de onwetendheid op het terrein van
het sexuele leven ontstellend groot is en
dat kinderen zo weinig met hun vragen
tot hun ouders komen. Door de slechte
sexuele voorlichting hebben vele jongens
en meisjes vaak een zeer moeilijke jeugd.
Drie vragen zijn in deze kwestie van be
lang n.l.: wanneer moet deze voorlich
ting plaats hebben, door wie moet ze
plaats hebben en wat moet ze inhouden?
Er is hierbij geen sprake van een mogen
weten maar veeleer van een moeten
weten. Het juiste tijdstip kan in het al
gemeen moeilijk worden vastgesteld. Dat
moeten de ouders aanvoelen. Ze moeten
er echter vooral op letten, dat deze
voorlichting geschiedt vóór het te laat is
De ouders moeten het doen. ZU moeten
hun kinderen kennen. Zij moeten het
vertrouwen van hun kinderen hebben.
God gaf hun die kinderen en zij zijn
daarvoor verantwoordelijk. In alle moei
lijkheden moet toevlucht worden ge
zocht in het gebed. Er zijn verschillende
stadia in de voorlichting: Men moet niet
alles tegelijk vertellen. Daardoor zou
men veel stuk kunnen maken Indien de
fundamenten goéd" worden gelegd, dan
zal een jongen en een meisje in de storm
van het leven staande kunnen blijven.

Spreker schetste vervolgens in grote

Gevaren dreigen de middenstand

IV (Slot)

We vermeldden reeds, dat de liquiditeit
van een zaak een van de grote problemen
van deze tijd kan zijn. Als voornaamste
oorzaken van een minder goede liquide
toestand kunnen we noemen:'

A. het teruglopen van de omzetsnel-
heid:

B de belangrijk grotere bedragen, wel
ke, in verhouding tot voor de oorlog no
dig zijn voor het aanhouden van voor
raad. tengevolge van de prijsstijging en
de gewijzigde mogelijkheden t.a.v, het
leverancierscrediet;

C. de fiscale maatregelen;

D. de gevolgen van de geld-sanering-

Mochten deze -na-oorlogse gevolgen zich

nog niet in uw bedrijf hebben laten voe
len, dan menen-wij er toch goed aan te
doen, nu reeds uw speciale aandacht op
deze gevaren te vestigen, aangezien er
heel weinig middenstandszaken zullen
zyn, welke deze moeilykheden geheel
onopgemerkt voorbij zullen gan. Het zeer
attent zyn en tijdig treffen van maatrege
len kunnen grote moeilijkheden voorko-

Dit treffen van maatregelen zal veelal
bestaan in het aantrekken van bedrijfs
kapitaal. Een bankcrediet kan vaak in
dat geval een gunstige oplossing bren
gen. Bedenk daarbij echter wel, dat de
bank werkt met gelden, welke ze
derden heeft toevertrouwd gekregen
dat derhalve het verlenen van een
diet niet met één handomdraai geregeld
kan worden. Neemt U ons daarom
kwalijk, dat wij er nogmaals op aandrin
gen, tydig met uw bank contact te zoe
ken en dan ook actuele cijfers te uwer
beschikking te hebben, waaruit de toe
stand van uw bedrijf kan worden gelezen.
Een deskundig opgezette balans met ver
lies- en winstrekening kan veel licht ver
schaffen

Aansluitende aan het bovenstaande en
als slot van onze artikelenreeks menen
wij u nog een beknopt overzicht te moe
ten geven van enkele bijzondere crediet-
vormen, welke gedeeltelijk ontstaan zijn
tengevolge van de achter ons liggende
oorlogsjaren

A. Speciaal voor kleine middenstanas-
bedrijven kan bij het Rijnlandsch Borg
stellingsfonds, gevestigd in de gebouwen
van de Kamer van Koophandel te Leiden,
een crediet van over het algemeen maxi
maal f 1.000 worden aangevraagd. De ren
te bedraagt 3% pet, terwijl het crediet
veelal binnen een termijn van 3 jaar moet
worden afgelost. Als dekking voor het
crediet zal een of andere zekerheid wor
den gevraagd, zoals bijv een borg

B Ambachtslieden en kleine industri
ëlen kunnen voor verbetering of uitbrei
ding van hun technische installaties een
z.g werktuigencrediet aanvragen. De
maximum-grootte en looptijd van het
crediet zijn resp f 15.000 en 10 jaar Dit
soort credieten, evenals de onder C en
D genoemde, kunnen alleen worden aan
gevraagd by de Ned Middenstandsbaak,
waar men gaarne bereid is. u hierover alle
nadere inlichtingen te verstrekken.

C Hieronder kunnen we noemen de
Herstelcredieten A. welke de mogelijk
heid bieden aan middenstanders crediet
te verlenen, welke door oorlogsomstan
digheden in de ruimste zin des woords,
in financiële moeilijkheden zijn geraakt,
waarin niet door een normaal bankcre
diet kan worden voorzien De gelden v°n
dit crediet, waarbij de Staat een maxi

mum-garantie van f 20.000 geeft, mogen
alleen besteed worden voor aanvulling
van de handelsvoorraad en completering
van de inventaris. Dus niet voor het her
stel van schade aan onroerend goed Over
e dergelijk voorschot wordt de geldende
bankrente berekend.

D. Een Herstelcrediet B wordt verleend
als voorschot op een te verwachten rijks
bijdrage in de aan bedrijfsmiddelen gele
den schade. Als voorwaarde wordt ge
steld, dat de betreffende zaak heeft bewe
zen levensvatbaarheid te bezitten. Afwik.
keEng vindt plaats uit de opbrengst var
de rijksuitkerin. De te berekenen rente it
gelijk aan de door het Rijk te vergoeden
rente voor te late afrekening.

Als bankman, die alle dagen me
practijk in aanraking komt, geef ik U
nog deze goede raad. Laat u zich, indien
dit nodig is, voorlichten door ter zake
kundige personen, die tevens op de hoog
te zijn van de noden in het middenstands-'
leven. Dit voorkomt veel teleurstellingen
U. A. van der Hoek
Procuratiehouder
Ned. Middenstandsbank,
Kantoor Leiden.

Nog meer Kon. onderscheidingen

Bij Kon Besluit zijn behalve mr dr H.
D. M. Knol benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau mevr. J. A. de
KosterSijthoff, presidente van het be
stuur der Vakschool voor Meisjes aan
het Rapenburg, en de heer G. N. Meurs.
voorzitter van de Ned. Bond van Leer
krachten bij het Nijverheidsonderwijs en
van het Ned. Verbond van directies en
leerkrachten bij dat onderwijs beiden te

ly'nen de verschillen tussen man
n het ontwikkelingsproces
het kind. Daarna kwam hij tot de
houding tussen man en vrouw, jongen
meisje, tussen verloofden, tussen ge
huwde personen en anderen en besprak
vervolgens de groep van de overblijven-
den. De verhoudingen tussen jongens er
meisjes zijn wel heel verschillende bij die
ongeveer 50 jaren geleden. Dat heeft
voor- en nadelen. Indien echter
eerlijkheid en eerbied voor elkaar wordt
gevonden, dan kan er een ongedwongen
verhouding tussen, jongens en meisjes
mogelijk zijn. In het jeugdwerk moet een
open, eerlijke en eerbiedige omgang in
de hand worden gewerkt.

Een verloving noemde spreker Iets
tegennatuurlijks, een noodzakelijk kwaad
Sociale omstandigheden nopen er vaak

huwelijk uit te stellen. Op
verloofde jongeman rust de morele plicht
zich te beheersen, omdat hij nog niet de
consequenties van het huwelijk kan
vaarden. Het meisje mag daarentegen
geen begeerte wekken. Men mag een ver
loving niet als een huwelijk beschouwen
Indien de spanningen te groot worden,
moet men tot een huwelijk overgaan, ook
al moet men zich dan met een en andei
behelpen. Spr. was afkerig van allf
menselijk geknoei op het terrein van hel
wonder Gods. De verhouding tussen ge
huwden en anderen breekt het huwe
lijksgeluk Het is daarom te allen tijde
beter te voorkomen dan te genezen, want
de weg terug gaat over de scherven
het huwelijksgeluk. Iedere ongehuwde

oet zoveel eerbied hebben
de echtgenote van de man. die omgang
met haar zoekt, dat zij zich terugtrekt
Evenzo de man.

Wanneer we de groep van overblyven-
den nader bezien, dan komt men op het
terrein van de onbegrijpelijke God Zij
moeten niet opstandig worden
trachten hun leven rijk te maken in Zijn
dienst. Dan zullen ook zij hun kruis kun-

dragen Ten slotte schetste spr
in grote lijnen de gevaren, die er gelegen
zyn in de sexuele omgang tussen ma

Vooral na de oorlog is het aantal
geslachtsziekten aanmerkelijk gestegen
En juist daarom moet iedereen van huis
uit worden voorgelicht.

Verschillende vragen, die met openhar
tigheid werden gesteld en getuigden van
goed aanvoelen der moeilijkheden,
werden door de spreker uitvoerig beant
woord. Dr Sikkel zal deze lezingenreeks
Vrijdag a.s. vervolgen en dan meer
ciaal spreken over de verhouding ti
gehuwden.

Vijf jaar tegen Taffijn

De verrader van Becb en Maier

Het Bijzonder Gerechtshof te Den Haag
veroordeelde de 70-jarige bankwerker
J. Taffijn, uit Leiden, tot vijf jaar
aftrek en ontzetting uit de kiesrechten
voor 10 jaar. Wegens het verraden van
de illegale werkers Jörgen Bech er
Eduard V. Maier had de procureur
fiscaal zes jaar met aftrek en ontzetting
tegen hem gerequireerd.

De heer C E v Aerssen Beyeren
Voshol te Leiden is geslaagd voor h
cand examen rechtsgeleerdheid.

Op ons bureau Hogewoerd 103 lig
gen ter inzage de passagierslijsten
het m.s. „Oranje" (vermoedelijke
komst te Amsterdam 22 Nov., 710 passa
giers) en het m.s. „Indrapoera" (idem
24 Nov. te Rotterdam. 877 passagiers)

Onze stadgenote, mej. E J v d
Kreeke, slaagde voor het examen apothe
kers-assistente.

in tullen van

EP IS V*e>K>pM1 14-28-63 ct en f. 1.02

Openluchtspel voor Kasteel Oud-Poelgeest

Ter gelegenheid van het
Regeringsjubileum

Een dertigtal verenigingen en corpo
raties was Donderdagavond vertegen
woordigd op een vergadering in de
nieuwe zaal van hotel „Het Witte Huis"
te Oegstgeest. belegd door het bestuur
der Oranjevereniging aldaar De bedoe
ling van deze samenkomst was om eens
met elkander te spreken over wat ge
daan moet worden ter gelegenheid van
het a s regeringsjubileum van H.M de
Koningin.

Er zijn vele verenigingen in Oegstgeest.
die volgens het inzicht van het bestuur
der O.V alle op him terrein zouden
kunnen meewerken om van Oegstgeest
een feestvierende gemeente te make:
Concrete plannen dienaangaande heeft
het bestuur nog niet. aangezien het niet
weet. wat er in de diverse verenigingen
leeft en wat men zelf zou kunnen en
willen doen Wel staat echter vast, dat
er een openluchtspel op het programma,
zal staan, dat gegeven zal worden op
de terreinen van ..Oud-Poelgeest" met
het kasteel op de achtergrond. Voorts is
een commissie uit het bestuur benoemd
om in elke laan met enkele bewoners te

gaan spreken over een eventuele i
ring van die laan.

Wat het financiële gedeelte betreft,
men zou natuurlijk een collecte kunnen
houden, doch hiervan heeft men afge
zien, omdat er al zo veel gevraagd wordt
Men dacht echter een oplossing te heb
ben gevonden in het organiseren
enkele culturele
den. waarvan de baten dan in de kas
der O.V zullen moeten vloeien. Om
te gaan of de organisatie van dergelijke
avonden de moeite zal lonen, wil men
door middel van een enquête de belang
stelling der burgerij peilen. Daartoe zal
huis aan huis een folder worden ver
spreid. Indien een en ander verantwoord
blijkt te zyn. zullen artisten van naam
die zelden of nooit in Oegstgeest optra
den, zoals Jo Vincent, Charlotte Kohier
Chiel de Boer en de bekende Leidse To
neelvereniging „Litteris Sacrum" ook
Oegstgeest van hun prestaties doen ge-

Nadat de heer Vos, die deze avond do
plaats van de voorzitter bekleedde, al
deze plannen naar voren had gebracht,
was het woord aan de aanwezige afge
vaardigden der verenigingen. Men

dan die van Hitier en zijn bende.

Uit onverdachte bron komen de be
richten hierover tot ons door. Mensen
als Koestier en Kravchenko zijn voor
communisme wat Raussching voor
Hitler was. Alles wordt ondergeschikt
gemaakt aan de propaganda. De gunstige
afloop van de oorlog is aan het com-
sme te danken. We zullen de suc-
;n der Russen niet verkleinen, maar
deze voorstelling is bewust misleidend.

Hoe leeft men in Rusland? In één
woord miserabel: de pers is gecensu
reerd, vrye verkiezingen zijn ondenk
baar. stakingen worden met de dood ge
straft. Buitenlandse kranten zijn verbo
den, contact met buitenlanders is spion-
nage. Het grote geheim, dat Rusland te
bewaren heeft, is niet een militair ge-
helm, maar zyn de lage levensstandaard,
de concentratiekampen en de terreur.

Met frappante bewijzen lichtte spr. dit
toe. Zegt men dit tegen de communisten
hier te lande, dan geloven zij u niet.
Of, ze geloven het wel, maar durven er
niet voor uitkomen, omdat hun ideaal
dan kapot is.

We moeten dit verschijnsel vooral
psychologisch zien. In Rusland is het zo.
dat een bepaalde kaste regeert, en de
grote rest crepeert. Een erfelijke kaste
van militairen, technici en intelligentia
Arbeiders, die iets te zeggen hebben,
zijn er niet. Reeds bij het leven van
Lenin werd het communistisch ideaal
losgelaten. Het verschil in beloning is
ontstellend. Het verschil in salaris l
een officier in het Britse leger en
gewoon soldaat is 41. In Amerika
deze verhouding 31. In Rusland echter
100—1 en hoger!

Het is geen wonder, dat de boven
drijvende laag zich met hand en tand
poogt te handhaven. De gewone
leeft als 't ware in de heL Hij bezit geen
grein persoonlijke vrijheid, hij is erger
dan een beest. De mensen kunnen dit
niet verdragen, maar moeten wel,
ders volgen nog ergere dingen,
ganse leven berust op terreur, verraad
en dwang. Kortom, Rusland is een vol
ledige autoritaire dictatuur. Op de onge
veer 170.000.000 Russen zijn nog geen
2 millioen leden van de comm. partij.
Dit handjevol mensen terroriseert dit
grote volk. Naar buiten voert het de
zelfde politiek. Steeds meer landen wor
den binnen de Russische invloedssfeer
getrokken. Allen die zich verzetten
den het slachtoffer. Hoe lang zal dit
doorgaan? Zolang, tot de tegenkrachten
georganiseerd in werking treden.

Men vraagt mij wel eens, aldus spr.,
verwacht u spoedig oorlog? Persoonlijk
geloof ik niet, aldus pater De Greeve
dat de eerste 25 jaar een oorlog met
Rusland zal ontbranden. Maar ik ben
niet bang voor oorlog, ik ben banger
voor de vreedzame penetratie, die Rus
land uitvoert. Waarom zullen de Russen
oorlog voeren, als ze op vreedzame wijze
hun doel kunnen bereiken? Men zie de
methode van Hitier!

Er is geen reden tot pessimisme, als
de volken van Europa eensgezind
Christelijke basis de strijd tegen dit
vloekwaardig systeem aanbinden,
moeten nuchter en realistisch zijn, één
groot afweerfront vormen. De strijd zal
zich toespitsen tot een gevecht van de
Civitas Deï met het rijk der duisternis.

Met een peroratie over de kracht van
het gebed besloot spr. zijn gloedvol be
toog. De bijeenkomst werd besloten met
het zingen van het eerste couplet van
het Wilhelmus.

ANTI-REV. JONGEREN-STUDIECLUB

De anti-rëv. jongeren-studieclub zal op
Woensdag 19 Nov. haar eerste vergade
ring houden, om 8 uur in het Federatie
huis, Gerecht 10. De heer E. van Ruller,
voorzitter van de nationale organisatie
van de A.R.J.O.S., zal dan spreken
„De kern van de zaak".

BURGERLIJKE STAND

GEBOREN: Jacobus Johannes z v
Burger en M C Drost; Maria Gerredina
d v J C Verhoog en J Kemner; Adrlana
Jolanda d v G Spadon en E Di Bernardo;
Johannes z v J v Duijn en M v d Plas;
Jena d v S Weeda en N Sip.

OVERLEDEN: G BraunSplinter
S P Platteel—den Hoed 75 j; H Nijssen 78
j; J Kuperus 67 j; P H T Wolf 58 j: M
H Koekkoek 66 j.

Het rommelt in Itali
en Frankrijk

liaanse steden de gemeenteraadsvi
kiezingen gehouden. Men weet.
de Christen-democraten, de partij
De Gasperi, het zeer moeilijk haddi
omdat de linkervleugel der socialist!
de groep van Nenni, met de commun
ten één lijn trok; er sprake was
gemeenschappelijk front

Het linkse blok behaalde bij de verk
zingen een opvallend succes, maai
zijds wonnen toch ook de Christe
democraten in stemmen-aantal.
De communistische terreur uitte zich
alië in allerlei stakingen, kennelijk
doel hebbende, de boel in het honderd
sturen, waardoor de gewone burger
angst om het hart sloeg.

Naast de communistische explosi
vinden wij in Italië de erupties
neo-fascistische organisatie, waardoor
toestand nog meer vertroebeld woi
Men weet dat aan Italië, evenals
Frankrijk, belangrijke tussentijdse stei
volgens het „plan-Marshall" is toegeze
omdat de economische omstandighed
de extremistische acties juist in de hs
werken. De schermutselingen tu
„links" en „rechts" wijzen er op, dat
der extremistische partijen, de macht
handen poogt te krijgen, waardoor
Gasperi in de knel geraakt.

De communisten hebben de aanval
opend en blazen het „neo-fascistisch
gevaar natuurlijk geweldig op. Van
Amerika zal men deze strijd met
nauwlettendheid gadeslaan, want
zal er weinig voor voelen, dollars
het herstel te spenderen, als de democ
tische regering
niet in slaagt, de
gebroken onlusten
kop in te drukk
De betogingen

pels en Milaan d

gen een ernstig karakter, zij wijzen
dat het absurd is tussen „democratie"
„dictatuur" een compromis te kunn
bewerkstelligen, maar dat er tuss
Washington en Moskou een gapen
klove blijft. Amerika streeft met de da
naar het herstel en intussen wordt
provincie Como in Noord-Italië, de al'
mene staking geproclameerd, waarde
de openbare diensten stil stonden, fabr
ken en kantoren erdoor werden gei

hoger sprongen en tevergeefs trai
ten de communisten barrières op te
pen. Maar De Gaulle strijdt nog stei
langs democratische weg, terwiil
communisten het beproefde middel hi
teren van stakingen en terreur Vooi
regering van Ramadier, die met de hi
ken over de sloot, slechts een geri
meerderheid behaalde, is het bijna
mogelijk, zich nog te handhaven, voi
daar ook in de vakbeweging de lin
actie weer toeneemt.

Het is een grote, tactische fout
weest, dat indertijd de democrats
partijen in Frankrijk zich leenden
een tête 2t tête met de communisten
eindelijk de liaison wreed verstoord w
en de communisten uit de regerin"
wipt. Het links extremisme kan slei
worden gestuit, als de regering er in
eerste plaats in slaagt, de stijgin°
levensmiddelen-prijzen tegen te gaan

Wat Blum niet bereikte met de
dwongen vijf procent prijsverlaginv
het begin van het jaar. zal minister .Ti
Moch, nu nog eens proberen door sch
pe contröle op de vastgestelde prijz

Tevens worden een aantal staatssu'
dies ad ongeveer 150 milliard franc
geheven, op steenkool staal, gas
electriciteit, waardoor het leven i
weer veel duurder wordt. Ook dreigt
spook der devaluatie en hoe kan in ds
noodlottige omstandigheden. Jules Mo
de economische débêcle voorkome
„Met de dictatuur" gillen de
nisten en vandaar, dat in Marseille
zeelieden, de havenarbeiders, de
in bouwvakken en de voedsel-brand
ten bate van het „herstel" de arbeid hl
ben gestaakt.

Als men niet bijtijds maatregelen
loopt het nog spaak met de broodvoon
ning te Parijs.

Ramadier wankelt, de oude Blum
nog op stevige benen gaat, zou mo
terugkeren, om orde in de chaos
scheppen, maar eer krijgt
druk, dat de eindstrijd

Het werk van inzamelen, bewaren en uitdek Z

GEMEENTEVERGADERING
DER GEREF. KERK

Het gebeurt in de Geref. kerken niet
vaak. dat een diaconie de Gemeente bij
eenroept Te Leiden had dit in 25 jaar
niet plaats gevonden. Er moest dus we)
een belangrijke reden zyn voor de bij
zondere Gemeente-vergadering Donder
dagavond in de Zuiderkerk gehouden

Die was er ook inderdaad. Maar men
zoeke haar niet in een wereldschokkend
feit of een belangrijke beslissing,
tegendeel: het betrof hier de kennis
neming met het normale kerkelijk-sociale
werk. het ogenschijnlijk zo rustig vi
kabbelend beekje van diaconaal arbeiden,
dat juist in deze tijden evenwel va:
lorme betekenis is.

Deze samenkomst van de diaconie met
de Gemeente slechts matig opgekomen
werd geopend door de voorzitter, de
heer G. van Z wie ten Jr. die de drie
sprekers ook inleidde

Als secretaris van de diaconie gaf de
heer A M. de Koning allereerst alge-
ne richtlijnen Spr bezag de instelling
de betekenis van het ambt en toonde,
mede door historische anecdoten, aan,
ie; niet dient te gaan. om vervolgens
de huidige praktijk te belichten en daar
t aan te geven, hoe het wèl moet.
By enkele actuele onderwerpen stond
referent nader stil. De noodwet ouder
domsvoorziening noemde hy niet ideaal
als overgangsmaatregel toch ook
niet onaanvaardbaar. Wie er principiële
•aren tegen heeft, doe er niet aar
Hy wordt dan door de Kerk gchol

kon volstaan. Op de vraag of
een herdenkingsavond in een der kerk
gebouwen zou worden georganiseerd, kon
bevestigend worden geantwoord.

Het zou te veel ruimte vergen om al
het gesprokene en dat was veel te
memoreren, doch vele sprekers gaven in
dank aanvaarde suggesties en zegden
hun volle medewerking toe. De plannen
zullen zo spoedig mogelijk worden uit
gewerkt, waarna commissies zullen

worden benoemd, die de leiding zullenmeerdere dames voor hulp
nemen bij de verschillende programma- commissie besproken werd. Dr H.
gedeelten. JWesterik sprak een slotwoord.

Komende tot de arbeid van de Leid
diaconie, liet spr zien, welke gro;e Mder
dragen met dit werk zijn gemoeid Voo^anc
al tegenwoordig dreigen de tekorten
het spreekt dan* ook vanzelf, dat spr 1'
sloot met een krachtige oproep to: v
antwoorde Christelijke handreiking

De heer C Kr all, voorzitter van
Rusthuis-commissie, besprak vervijlgei
verschillende interne zaken van h WQ]
Rusthuis aan de Hooigracht, dat i~
tember 1948 25 jaar zal bestaan.

De huishouding van het Rusthuis ko aut
elke week f 600, een bewys, welk ee^en
dankbaar werk hier wordt verricht
zonder moeilijk is hei momenteel, te bicip
slissen, wie moeten worden opgenome
De wachtlijst is reeds lang en elke
komen nog verzoeken binnen

Als „der Dritte im Bunde" voerde
heer C. Veerman, voorzitter
hulpcommissie, het woord. Met rechi mi
deze commissie spreken van kerkelijl
sociaal werk Werk. dat wordt vernch j,
omdai de liefde van Christus er to
dringt. De Gemeente toont die liefde
lukkig in vele opzichten.

Het „verzamelen en bewaren" is dl
ook niet zo moeilyk- Stond dat allee
inaar in het formulier! Maar daar kon
nog het „verdelen" by en juist die dist)'
butie is niet gemakkeiyk. Aan wie w
en aan wie niet?

De gemeenschap der Heiligen komt w
prachtig uit by de voorschotcommissli
de voorschotten worden renteloos doo
gemeenteleden verstrekt.

Het werk van de hulpcommissie omvd j(
om. de uitdeling van allerlei artikelq"
took deze moeten worden ingezameld e
bewaard, vandaar hei „warenhuis", et
echte Winkel van Sinkel), de gezinshui]
het plaatsen van kinderen in vacanti!
oorden en bij particulieren, arbeidsjin
bemiddeling, beroepskeuze, omscholit Jj
ook de zorg voor de voogdijkindere
mogelijk te plaatsen in gezinnen
anders op de Rudolphstichting

Bij de bespreking van deze referata Jj
wam nog naar voren, dat men nil ®j
vyandig staat tegenover het consumei j
tencrediet. terwijl het activeren va
lUI I