KUNST EN LETTEREN
NIEUWE LEIDSCHE COUKANT
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1947
NIET
Garage-eigenaar Kamsteeg uit Oegstgeest
voor het Tribunaal
IN HOEVERRE WERD
GECOLLABOREERD?
De belangrijkste zaak in de gisteren
gehouden zitting van het Leidse Tribu
naal was dit van de garage-eigenaar
Kamsteeg uit Oegstgeest. Niet alleen,
dat deze zaak de hele middag in beslag
nam, zij strekte zich tevens uit over
twee andere beschuldigden en sleepte
een groot aantal belangrijke getuigen
voor het voetlicht.
Garagehouder Kamsteeg, reeds voor
de oorlog een actief N.S.B.-lid, had direct
na de bezetting de Duitsers in zijn be
drijf. Ofschoon niet direct pro-Duits,
was hij ze toch in elk opzicht ter wille.
Hij profiteerde dientengevolge van alle
voordelen, die de omgang met Duitsers
kenmerkten.
Toen de Duitse overwinningen niet
meer zo vlot op elkander volgden, vrees
de Kamsteeg, dat het met zijn zaak wel
eens mis kon gaan en om. volgens zijn
verklaring, de beide ondergeschikten,
die reeds vijftien jaar aan zijn zaak ver
bonden waren, na de oorlog niet op
straat te zetten, "bqod hij ze het mede
directeurschap aan en maakte hij van de
zaak een N.V.
Zo stonden dan drie beschuldigden
gisterenmiddag voor het tribunaal:
Kamsteeg wegens lidmaatschap N.S.B.,
bijbehorende functie en collaboratie:
G. van Dam vroeger bedrijfsleider, thans
directeur, wegens collaboratie en J. A
J. Kortekaas, eens vertegenwoordiger
der firma, thans eveneens directeur, ook
wegens collaboratie. Getuigen waren
prof. mr van Bemmelen en de burge
meester van Katwijk, mr W. Woldringh
v. d. Hoop, die beiden gunstige verkla
ringen ten opzichte van Kamsteeg af
legden. Later trad als getuige voor de
heren Kortekaas en Van Dam de reserve
kapitein H. van Alsem op, die belang
rijke verklaringen aflegde inzake de
hulp. die deze beiden hadden verleend
aan de illegaliteit
De raadsman, mr L. Sprey, verdedigde
allereerst Kamsteeg, die hij als een door
en door fatsoenlijk mens, een idealist,
die het materiële op de achtergrond stelt,
kwalificeerde. Hij noemde hem verder
een goed organisator met een sterk ont
wikkeld gemeenschapsgevoel. Wat zijn
lidmaatschap betreft, deze houding was
een intellectuele fout, echter van een
zuiver karakter.
Ware hij geen lid van de N.S.B. ge
weest, dan zou de zaak voor de zuive
ringsraad gekomen zijn en spreker ver
zocht het tribunaal de collaboratie in dit
licht te zien. Hij betwistte het feit, dat
als „vrijwillige" medewerkng geboekt
stond. Het was een noodgedwongen me
dewerken ten behoeve van de Duitse
weermacht.
Verder vond de verdediger het on
juist, dat de beide medewerkers steun
verlening aan de vijand werd ten laste
gelegd, daar zij aanvankelijk als onder
geschikten in dienst waren. Hij ver
zocht het tribunaal dan ook de kwestie
van collaboratie naar de Zuiveringsraad
te verleggen. Voor Kamsteeg vroeg hij
onmiddellijke nvrijheidstelling, waar
voor het tribunaal echter geen termen
aanwezig achtte.
Uitspraak in deze zaak op Dinsdag 3d
September.
Verder een serie minder belang
rijke zaken
De ochtendzitting
werd met een serie
geopend.
De zaak van J. H. Otto te Leiden kwam
voor de tweede tnaal voor, daar zij we
gens nader onderzoek was aangehouden.
De verdediger mr J. van 't Hoff Stolk,
bepleitte clementie wegens de achter
uitgaande gezondheid van beschuldigde
en diens ontoerekenbaarheid.
Ook W. Sloos uit Leiden was reeds
enige malen voor het tribunaal versche-,
nen wegens enige onopgehelderde punten
in de dagvaarding. Door het nadere on
derzoek verviel een ernstig feit, hetgeen
de verdediger, mr H. A. Dupuis aanlei
ding gaf, onmiddellijke invrijheidstel
ling te vragen. Het tribunaal deed
weliswaar onmiddellijke uitspraak, doch
de beschuldigde werd niet vrijgelaten.
Zijn detentie zal duren tot 15 Juni 1948,
met ontzetting uit de beide kiesrechten
het verbod ambten te bekleden en te
dienen bij de gewapende macht.
Beschuldigde Johannes Kraneveld uit
Leiden had het gewone register, lid NSB
en bijbehorende functies. De verdediger,
mr J. T. Sprik, wees op het feit, dat be
schuldigde reeds van 1933 af lid van de
NSB was, omdat hij meende, dat deze
partij de maatschappelijke toestand zou
verbeteren. Bovendien was er in het
dossier en kon de verdediger overleggen
zulk een aantal verklaringen van men
sen, die door beschuldigde waren ge
holpen, dat hij meende, op grond daar
van onmiddellijke invrijheidstelling te
kunnen vragen. Het tribunaal echter
ging hier niet op in.
De Katwijker Dirk Hoek, die als lid
van NSB en NSKK als chauffeur was
terechtgekomen in de door Duitsland be
zette gebieden en volgens zijn eigen ver
klaring dit alles had gedaan, om na de
oorlog onafhankelijk te worden, werd
r mr Sprik verdedigd. Daar
feiten onomstotelijk vaststonden,
moest de verdediger zich beperken tot
de verzachtende omstandigheden, die
zijns inziens lagen in de slechte finan
ciële omstandigheden van beschuldigde
en diens Beperkte geestelijke vermogens.
Tot slot van de ochtendzitting ver
scheen J. E. J. de Zeeuw uit Leidschen-
dam, die er van overtuigd was, niet an
ders te hebben kunnen handelen. De
verdediger, mr Sprik, wees op het
zwakke karakter, waardoor beschuldigde
de dupe was geworden van de omstan
digheden. Hij bepleitte uiterste clemen
tie.
De laatste man, die voor het tribunaal
verscheen, was L. C. Bosman uit Ter
Aar, die vrijwillig naar Duitsland was
gegaan, om eens wat van de wereld te
zien. Terug in Holland, kon hij niet on
derduiken. Hjj vertrok weer naar, Duits
land, waar hij voor de keuze werd ge
steld: concentratiekamp of legeronder
deel. Hij koos het laatste-en werd bij de
SS ingelijfd. Bosman had geen verde
diger.
Uitspraak in alle zaken op Dinsdag
30 September.
Het Leids Tribunaal deed uitspraak in
de volgende zaken: A. Kleinman te Kat
wijk, internering 2 j. en 6 mnd. tot 8 Nov.
'47, ontzetting kiesrechten, het^dienen bij
de gew. macht en het bekleden van open
bar^ ambten.
Plomp, te Bodegraven, internering
1 6 mnd., tot 8 Nov. '47, ontzetting
kiesrechten en het bekleden van ambten.
d. Niet te Noordwijk, internering
5 j., tot 23 Dec. '47, terwijl het overige
deel wordt opgelegd onder toezichtstel-1
ling Stichting Pol. Delinquenten, ontzet
ting kiesrechten, enz.
J. W. v. Schagen, te Rijnsaterwoude,
internering 3 j., 3" maand, tot 23 Maart
*48, terwijl het overige deel, enz. Voorts
ontzetting kiesrechten en ambten.
Ph. J. Smolders te Leiden, internering
j. tot 8 Mei '48, ontzetting kiesrech-
C. H. Harteveld, te Leiden, internering
4 j., tot 16 Sept. '49. enz.
M. C. Hogervorst, te Lisse, internering
tot 1 Mei '48, ontzetting kiesrechten,
„Citosa" en „Rijnstreek" gaan
samenwerken
Thans kan definitief worden gemeld,
dat de Autobusdienstondernemingen
N.V. Citosa te Zoetermeer en N.V. De
Rijnstreek te Boskoop zullen worden sa
mengevoegd. De combinatie zal staan
onder leiding van de heer Jelle Kok te
Zoetermeer, die naar Boskoop zal ver
huizen, waar het hoofdkantoor wordt ge
vestigd. De heer Bos, directeur van De
Rijnstreek, blijft mede-directeur.
Textiel van Joodse familie
verduisterd
De politie heeft aangehouden en opge
sloten de 62-j. J. P. M., verdacht van
verduistering van een grote partij tex
tiel, welke hij onder zich had genomen
van een Joodse familie, die gedurende de
bezetting was ondergedoken. De goede
ren zijn inmiddels achterhaald.
Indisch Jeugd-Centrum
Het*Indi9ch Jeugd-Centrum, afdeling
Leiden, .organiseert een propaganda-
bijeenkomst, teneinde de aanwezigen
met het werk en de bedoelingen in ken
nis te stellen, op Donderdag as., om half
5 in de kleine zaal van de Stadsgehoor
zaal. De heer J. Figee uit Zeist zal spre
ken over „Een reis van Nias naar Nieuw-
Guinea", toegelicht door gekleurde lan
taarnplaatjes.
Tien jaar Peter Leenen
Gisteren sloeg de klok tien jaar „wat
de tong streelt": Peter Leenen vierde het
tweede lustrum. De zaken aan het Gange
tje en de Steenstraat waren 's avonds na
7 uur gesloten, wel wat lastig voor vele
Leidenaren en Leiden-bezoekers, maar
toch van harte gegrind aan het personeel,
dat nu eens kon genieten van het goede
der aarde, wat het anderen zo vaak laat
doen. Beide zaken waren in bloemen
winkels herschapen, vele felicitaties kwa
men binnen en de heer Leenen had van
zijn personeel een prachtige handsmeed-
werkleeslamp in ontvangst te nemen.
Slechthorenden vergaderden
Maandag hield de Vereniging tot bevor
dering der belangen van Slechthorenden
haar eerste bijeenkomst in dit seizoen, Na
dat de presidente, mevr. Kranenburg, deze
bijeenkomst had geopend, droeg mevr.
Gorter verzen voor en vertelde zij op mooie
wijze verhalen uit ons Noorden. Het was
een zeer geslaagde avond en de talrijke aan
wezigen hebben erg genoten.
Onze voormalige stadgenoot, prof.
G. Wisse, die uit een ernstige krankheid
in zoverre is hersteld, dat hij wéér mag
preken, hoopt a.s. Zondag 28 Sept. de
beide diensten te vervullen in de Chr.
Geref. kerk, Steen schuur.
De Kon. Militaire kapel geeft een
nummertje weg
De Kon. Militaire Kapel en de Drum
band van deze Kapel, welke morgen een
concert voor „K. en O." geeft in de Stads
gehoorzaal, zal morgenavond 7 uur van
af het Stationsplein met muziek naar de
marcheren.
Leidse gastarieven thans op
maximum
Naar aanleiding van de courantenberich
ten omtrent de verhoging van de gasprjjs te
Leiden en omstreken met een halve cent
per m3 deelt de voorlichtingsambtenaar
voor Zuid-Holland van het directoraat-
generaal voor de prijzen mede, dat met deze
verhoging de geoorloofde maximumprijs
bereikt. Tot dusver was de prijs een halve
cent beneden dit geoorloofd
Kokkin stal blikken met levens
middelen
De politie heeft aangehouden en opge
sloten, de 45-j. mej. C. T., kokkin van een
der Leidse ziekenhuizen, terzake van
diefstal van levensmiddelen.
De „Florlsz" en „v. d. Hulst" zullen
van 29 Sept.2 Oct a.s. Malta aandoen.
Post voor deze Raven moet uiterlijk
Donderdag a.s. in de bus gedaan zijn.
De bazar te Oegstgeest geopend
VOOR DE GEVERS DEUTZ-
SCHOOL
Manden met fruit, tafels met baby- en
andere textielgoederen, kunst- en huis
houdelijke voorwerpen, kinderspeelgoede
ren, gecompleteerd door een schiettent en
een zitje waar men koffie met gebak kan
nuttigen, vormen tot en met Donderdag de
inventaris van „Irene" te Oegstgeest als
bazar voor de Gevers Deutzschool. Gister
middag werd deze oazar in tegenwoor
digheid van talrijke autoriteiten geopend.
De voorzitter van het schoolbestuur,
de heer W. Versteegh, begroette de aan
wezigen, o.w. burg. J. C. Baumann, weth
de Neef, gem.-spcretaris Jac. de Visser,
jkvr. v. d. Pol geb. Govers, jhr Tets van
Ketel en Spaland, kleinkinderen van de
oprichter, de regenten der school en vele
anderen. Bijzondere dank bracht spr.
aan de middenstand, zonder welke hulp
deze bazar niet had kunnen worden ge
houden. Eveneens dankte spr. het werb
comité, dat zich zo beijvèrd heeft in de
totstandkoming van deze bazar.
Hierna was het woord aan burg. Bau
mann, die de oprichting der bewaar
school op 1 Maart 1875 door jkvr. Ge
vers geb. Deutz van Assendelft in ge
dachten bracht. Met eerbied en waarde
ring noemde spr. de naam van deze
Liefde t.o.v. de naaste beheerse de groentijd
Ouderejaars hebben plichten
tegenover groenen
Een student schrijft ons:
Met interesse heb ik de stukjes in
Uw blad gevolgd, waarin geschreven
werd over de groentijd, die nu weer in
onze Alma Mater is aangebroken. Toch
kan ik mij niet losmaken van de ge
dachte. dat de schrijver van deze ar
tikeltjes zich meer heeft laten leiden
door te beschrijven de wijzen van ont
groenen vroeger en nu, dan een bepaalde
visie te geven over het ontgroenen zelf.
Vooral het artikel met als hoofd „De
groentijd verloor zijn romantiek van
weleer" versterkt mij in deze mening.
Dat Uw blad zioh voor het groenen,
de groentjes en in het algemeen het stu
dentenleven interesseert, is vanzelfspre
kend, daar het studentenleven een be
langrijk onderdeel vormt van het leven
in onze oude stad Leiden, maar het spijt
me, dat door het opnemen van zulke
stukjes in Uw blad het gevaar dreigt,
dat er een wig wordt gedreven tussen de
studenten en de burgers, daar deze laat-
sten niet, ook niet door middel van Uw
blad, in de gelegenheid worden gesteld,
iets te leren zien in en te begrijpen van
de betekenis van de groentijd. Die groen
tijd heeft die betekenis ongetwijfeld niet
alleen in het studentenleven, maar ook
voor het leven, dat voor de student be
gint na de voltooiing van zijn of haar
studie, wanneer hij of zij komt te staan
als academisch gevormde in het maat
schappelijk leven, sociaal en culturele
leven.
Want blijft de lezer staan bij wat hij te
zien krijgt van het ontgroenen, dan is het
volkomen te rechtvaardigen, dat de
groentijd als „poppenkast" wordt gekwa
lificeerd, maar zodra hij enigszins het
„waarom" kan inzien, dan wordt zijn
waarderingsnorm veranderd Helaas
dwingt mij de eerlijkheid te erkennen.
Betere cijfers over armlastigheid te Leiden
DE LAATSTE MAANDEN
STERK GEDAALD
Eindelijk valt er een duidelijke ver
betering te constateren in het aantal
steunbehoevende gezinnen te Lelden.
Hetzjj dan dat dit komt, doordat een
toenemende vraag naar arbeidskrachten
ook voor minder geschikte gezinshoof
den werkgelegenheid opent, hetzy dat
hogere verdiensten van inwonende kin
deren de materiële omstandigheden van
het gezin verbeterd hebben, feit is het
In leder geval, dat de armlastigheid in
onze stad ln betekenende mate afneemt
Het aantal gezinnen, dat voor het le
vensonderhoud van gemeentewege gel
delijke onderstand behoeft, is in onze
woonplaats de laatste maanden tot 600
terug gelopen. Vergeleken met de aan
vang van dit jaar is dit in enkele maan
den tijds een daling van 12 pet Dat deze
verbetering in de toestand geenszins
alleen of zelfs in hoofdzaak aan tijdelijke
seizoen-invloeden behoeft te worden toe
geschreven, blijkt uit een vergelijking
met vorige jaren. Ten opzichte van del
overeenkomstige periode van 1946 be
draagt de daling in het getal armlastige
gezinnen zelfs 15 pet. niettegenstaande
in het vorige jaar de verhoudingen in
dit opzicht reeds zeer sterk verbeterd
waren in vergelijking met de vooroor
logse crisisjaren.
In de komende maanden kan verwacht
worden, dat het aantal steunbehoevende
gezinnen te onzent zowel als elders op
nieuw en zeer sterk zal verminderen,
doordat dan het rijk krachtens de nood
voorziening voor ouden van dagen de
zorg voor de boven-65-jarigen overneemt,
maar deze vermindering is dan uiter
aard géén aanwijzing dat méér mensen
dan voorheen in staat zijn, zelf in eigen
onderhoud te voorzien, zoals met de
thans geconstateerde daling van hét ge
tal gesteunden wel het geval is.
Dank zij deze daling wordt nu in
Leiden wekelijks een bedrag van twee
drieduizend gulden op de steunuitga-
ven bespaard, maar desondanks is met
deze ondersteuningen gerekend naar
de huidige beperkte omvang van de
armlastigheid - nog f 800.000 per jaar
gemoeid, ongeacht de bijkomende kosten
aan ambtenaars-salarissen, administratie,
contrdle enz
Ten dele vindt dit hoge totaal-bedrag
zijn oorzaak in het feit, dat er behalve
de steunbehoevendegezinnen, welker
aantal nu sterk teruggelopen is. een
groep ondersteunde alleenwonenden be
staat, die vrij constant is en die in onze
woonplaats ongeveer vijfhonderd perso
nen omvat. Dit zijn voor het overgrote
deel weduwen, oude weduwnaars e.d en
vooral van deze groep kan dan ook ver
wacht worden, dat er heel wat onder de
noodvoorziening voor ouden van dagen
zullen vallen/
Vergelijken wij de Leidse ondersteu-
ningskosten met die in de andere Zuid
hollandse steden, dan blijkt de druk op
het gemeentelijk budget nog zeer ver
schillend te zijn. In onze woonplaats
dtimoet per duizend
thans f9500
per jaar voor dit doel worden uitgegeven
In de steden van kleinere omvang zijn
deze bedragen resp Schiedam f7500,
Dordrecht f 11.000. Delft f6000 en Gouda
f8000 Van deze moet dus alleen Dor
drecht zich relatief hogere uitgaven ge
troosten. In de grotere steden, Den Haag
en Rotterdam, zijn de steunuitgaven aan
merkelijk hoger: Den Haag f 12.000 en
Rotterdam zelfs f34.000 per duizend in-
Deze uiteenlopende bedragen worden
slechts matig beïnvloed door het verschil
in hoogte van de wekelijkse uitkeringen:
voornamelijk ontstaan de verschillen door
de onderling afwijkende omvang der
armlastigheid ter plaatse. In Leiden be
draagt de gemiddelde wekelijkse uitke
ring aan de gesteunden ruim dertien gul
den. Dit bedrag is tevens ongeveer het
gemiddelde van de uitkeringen aan ge
zinnen en aan alleenwonenden.
wat men in het algemeen van het
groenen te zien krijgt, de toets van de
kritiek niet kan doorstaan. Het „afros-
het „vastbinden", enz. zijn gebeur
tenissen, die met 't ontgroenen zelf niets
te maken hebben, het zijn zuiver ten uit-
voergebrachte ideeën, ontsproten aan
het brein van een of ander individu, dat
door een misplaatset superioriteitsgevoel
persoonlijke neiging tot sadisme totaal
vergeten is, wat het betekent student te
zijn. Dat hierop wordt gereageerd door
buitenstaanders, is volkomen te begrü-
en te billijken. Maar nogmaals: dit
heeft niets met het ontgroenen zelf te
maken. Ontgroenen en daarbij de groen
tijd moeten, wil men het goed zien, op
gevat worden als een tijd, die de oudere
jaars "opoffert voor de aankomende stu
dent, om hem of haar te helpen mens te
worden. Dat dit nodig is, zal wel be
kend zijn, als men enigszins van nabij
heeft meegemaakt de mentaliteit, waar
in een jongeling of meiske, zo van HBS
of Gymnasium, verkeert. Niets is voor
hen onbekend, alles staat onder hun be
reik, wantze hebben toch huil eind
examenbull Ik weet wel, dit staat niet
op hun gezicht te lezen, als men -ze ziet
sjokken met of zonder haar. Dan is
uiterlijk van deze glorie geen sprake.
Maar wordt door U hun innerlijk ge
kend? En juist daarop moet de groentijd
gericht zijn: een ontgroenen van hun
innerlijk, het hun. duidelijk maken, dat
zij heus niet de wijsheid in pacht heb
ben!
Is het leven ook niet zo, zijn de eerste
jarpn van een zakenman ook niet die
jaren, waarin hij de slagen van het harde
leven het diepst voelt? Wordt ook hij
niet door „the struggle for live" ont
groend? Zo ook de aankomende student,
het eerste jaar is het bitterste, maar ook
het heilzaamste, want het groene is dan
naar men hopen mag, overgegaan in het
rijpere, het meer gerijpt zijn, zowel we
tenschappelijk als practisch.
Nu klemt nog de vraag: op welke wijze
moet zulk een ontgroeningproces ter
hand worden genomen? Ziehier het grote
probleem, waarvoor iedere ouderejaars
wordt gesteld! Op welk niveau wil hij
zelf staan en dus op welk niveau wil hij
de groenen hebben? Ziet gij in de aan
komende student uw naaste en welke
verplichting rust dan op U. Door deze
vraagstelling zit men direct in de op
gave: welk terrein kiest gij. Christen
dom of Humanisme?
Voor hen, die hun plichten tegenover
de naaste als gebod ontvangen weten, is
dit geen vraag meer. maar een eis. die
tevens aangeeft, op welke bodem ook
de groentijd moet rusten. Staat de stu
dent zo. dan is de groentijd geen tijd van
toegeven aan eigen, persoonlijke neigin
gen, maar een tijd. waarboven een ge
bod geschreven is. Staat een studenten
gemeenschap zo. dan is er geen sprake
van. dat ze buiten het leven staat en door
buitenstaanders niet begrepen wordt,
maar dan staat ze er juist in, daar voor
haar dezelfde leefregels gelden.
De Leidse prijzencontrole in actie
De Leidse prijscontrole zit er weer da
nig achterheen. In Sassenheim verbali
seerde zij een dame. die een gedeelte
van haar woning verhuurde voor f 100
per maand, terwijl de hoogst toelaatbare
huur f 35 bedroeg. Een brood- en banket
bakker te Hazerswoude zag zich verba-
liseerd wegens het verkopen van gevul
de koeken voor meer dan het dubbele
van de geoorloofde prijs. Een collega te
Noordwijkerhout had het in de belegde
broodjes gezocht: f 0.40 nam hij, f 0.25
mocht hij hebben Procesverbaal volgde.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Ernst Willem z v J H de
Groot en H C Koke; Patricia d v I S Dixon
en F de Lisser de Morsain.
OVERLEDEN: J v Gelder, vr.. 60 jr; J H
Schram, man, 51 jr; A Oosiveen, vr., 82 jr;
W Keereweer, man, 48 jr; M Anders, wed.
v J L v Asten, 87 jr.
Juffrouw Mansholt: „Ik hou wel van de slanke lijn, maar het
moet niet te gek worden
Onder de rook van de Oude Sleutelstad
jonge en a.s. moeders 11e en 12e periode
(eventueel tegelijk met textiel- en zeep-
verstrekking) vindt morgen plaats van
9.3012 en van 1315 uur. Stamkaart en
contrölekaart meebrengen.
Uitreiking van bonkaarten 711 aan
zelf- en niet-zelfverzorgers vindt morgen
van 9.30—12 en van 13—15 uur plaats
aan de letters M t/m Z.
Uitreiking van schoenenbonnen op
cijfer 6 en aan kinderen vindt morgen
plaats van t>.3012 en van 1315 uur
De kerkvoogdij der Ned. Herv.
Kerk houdt in de consistoriekamer zit
ting, ter toelichting van de vrijwillige
bijdrage, op 26 September, 's avonds 8 u.
Het plaatselijk comité van „Pro
Rege" houdt deze week een huis-aan-
huis-collecte. Het comité doet een ern
stig beroep op de ingezetenen, om door
hun gaven de mogelijkheid te scheppen
binnen de kortst mogelijke tijd een
flink aantal tehuizen te kunnen openen,
zowel in Nederland als overzee, teneinde
onze soldaten te steunen in de strijd
tegen de verleidingen, die hen omringen
De Geref Mannenver. „Rondom het
Woord" vergadert in de Chr. Nat. school
Donderdagavond om half acht. In deze
eerste vergadering na de vacantie zal de
heer K. L. v. d. Laan een inleiding hou
den over ..Geloof in het eeuwige leven''
RIJNSBURG
Steeds weer gebeurt het, dat een fiet
ser, die op de Kanaalbrug naar h%t zwem
men of het vissen staat te kijken, door 'n
auto aangereden wordt. Het is nu nog
maar bij kapotte fietsen gebleven, maar
als het zo door gaat, kunnen persoonlijke
ongelukken niet uitblijven. Men belem
mert bovendien het verkeer Men hoede
zich voor deze smalle en drukke en daar-
>m gevaarlijke brug
Onder grote belangstelling vond op
Geref. begraafplaats aan de Sandtlaan de
Oegrafenis plaats van het 3-jarig dochtertje
van de familie D Tijsterman, Dubbelebuurt,
dat Woensdag door een droevig ongeval om
het leven kwam. Ds H. Post, Geref. predi
kant, had de- leiding van de rouwplechtig-
heden. Als een waarschuwing tot ons allen
werd „Gelijk het gras is ons kortstondig
leven" gezongen.
OEGSTGEEST
Ds B. C. Visser, van Hillegersberg,
hoopt zijn Intrede bij de Ned. Herv. Ge
meente alhier te doen op Zondag 12^)ct
VOORSCHOTEN
De burgemeester maakt bekend, dat
van 25 Sept t/m 4 Oct. ter secretarie ter
inzage is gelegd een afschrift van de be
schikking van de minister van oorlog,
waarbij aan de dienstplichtige Jan Kraalj,
van de lichting 1946, voorgoed vrijstelling
van dienstplicht werd verleend wegens per
soonlijke onmisbaarheid.
De burgemeester maakt bekend, dat
in den vervolge de woningcommissie op
Donderdagavond van 7.30 tot 8.30 zitting
houdt vfor het publiek Met klefn wordt
nogmaals verzocht, zich zo veel mogelijk
schriftelijk tot de commissie te wenden.
avond de .afdeling Voorschoten
Nederl. Ver. tot bescherming van Die
een propaganda-avond, waarin de film
de dierenwereld „S.O.S." werd vertoond. De
heer J. A.,de Priester, voorzitter, opende
met een welkom, in het bijzonder tot de
heer G. Nieuwenhuizen, directeur der
eniging, en enkele raadsleden. De heer
Nieuwenhuizer gaf vervolgens een korte
verklaring wan de film.
Overdreven doen met dieren, aldus spr.,
heeft niets te maken met dierenbescher
ming. Evenmin als kinderen verwennen
kinderbescherming is; evenmin is dieren-
verwennen dierenbescherming. Wat het wél
is, is moeilijker te zeggen en daarom gaf
spr. een korte toelichting bij verschillende
onderdelen. Dierenbescherming is zelfver
loochening en men moet van het principe
uitgaan, dht iedpr schepsel Gods recht heeft
op een menselijke behandeling. Tot
naasten behoren ook de dieren en wa
onze naasten in het gedrang komen, behoren
wij te helpen.
Op de vraag: is dierenbescherming nodig,
gaf spr. het antwoord met de vermelding
van enkele klachten van recente datum
grepen uit rapporten van inspecteurs of
politie. Nog vaak ziet men kettinghonden
die het gewaagd heeft in de.
nog kleine, gemeente een bewaar
school op te richten. Het is een sociale
instelling, die miet beoogd de kinderen
bergen", doch deze orde en tucht
te leren. Door financiële steun
Gevers kon de school bloeien, totdat zij
tekort moest
boeken. In 1920 ontving de school sub
sidie van de gemeente, terwijl in 192"
de Ned. Herv. Kerkeraad zich de belan
de school ging aantrekken. Hoe
wel in de statuten vermeld staat, aldus
burg. Baumann, dat kinderen van alle
gezindten de school mogen bezoeken,
kunnen we hier nu wel spreken van een
Christelijke school. Begonnen met een
gering aantal leerlingen steeg dit in 1920
reeds tot 31, terwijl thans een 190 leer
lingen de school bezoeken. Dank zij het
harde werken van de regenten is deze
school tot bloei gekomen en mag zelfs,
als kleuterschool, zeer aantrekkelijk wor
den genoemd. Spr. dankte de regenten
dan ook voor al hetgeen zij voor.de'
Oegstgeester kleuters hebben gedaan en
nog doen.
Doch nu is de school te klein gewor
den, aldus eindigde burg. Baumann, en
staan we voor het probleem der uit
breiding. De regenten zullen nu voor de
uitbreiding van het gebouw zorgen,
doch aan u, dames, da taak door middel
deze bazar de inventaris bijeen te
brengen.
Met de wens, dat het bestuur in de ge
stelde verwachtingen niet zal worden
teleurgesteld, opende burg. Baumann
deze bazar.
Hierna ging ds Callenbach voor 1n
gebed en zong men het eerste couplot
Volkslied, waarna de verkoop
der talrijke fraaie artikelen een aan-
HAAGSE POLITIERECHTER.
Uit balen katoen op het station in
Leiden, had de los-arbeider H. v. L. uit
Leiden zo nu en dan wat genomen. Deze
diefstal werd door de Officier heel zwaar
genomen, en daarom luidde de
maanden gevangenisstraf. De polltierech-
legde vijf maanden gevangenisstraf
op.
De chauffeur J. de M. uit Noord-
wijk kreeg enkele lappen stof ten ge
schenke: dat die van diefstal afkomstig
had hij pas bemerkt toen het te
s. Maar de Officier vond dat ver
dachte het best eerder had kunnen be
grijpen, en vorderde twee maanden ge
vangenisstraf. De raadsman, mr. Eriks
had juridische bezwaren, en pleitte vrij
spraak. De rechter gaf vanwege het blan-
strafblad vier maanden gevangenis
straf voorwaardelijk met drie jaar proef
tijd, benevens geldboete van f40 of 20
dagen hechtenis.
De los-arbeider H. W. F. M., te Leiden,
icL diefstal gepleegd van een aantal
e^fcn citroenjenever, die per spoorwe
gen verzonden moesten worden. Derge
lijke diefstallen wilde de Officier
straffen, en hij vorderde drie maanden
gevangenisstraf. Vonnis conform die eis.
Leger des Heils
(Stichter William Booth)
Men deelt ons mede, dat de bijzondere
Zendingssaimeiïkomst van Donderdag a.s
geleid zal worden door Majoor G. Her
mes uit Ned. Indië. Het belooft eer
mooie avond te worden. Deze zal on
half acht aanvangen. Komt genieten var
deze interessante bijeenkomst,
de toegang'geheel vrij is.
GEEN NEONVERLICHTING
DIT JAAR.
Naar wij vernemen zal Néon-verlich
ting dit jaar niet, etalageverlichting
slechts gedurende de tijd dat de winkels
open zijn. worden toegestaan.
NOG MEER NIEUWE POSTZEGELS.
In October zal het frankeerzegel van 25
cent, in het type Konijnenburg, vervan
gen worden door eenzelfde waarde ln het
type Hartz.
In November volgt dan de 40 cent
De „Rode Parade" \e
in Italië
j- nE
te, U l
machte, de binnenlandse orde
rust te stabiliseren. Voortdurend worden
wij, ter bevordering van het „herstel van
Europa", vergast op Italiaanse stakings-
golven en galmen de levende loudspea- I
kers als de communistische leider „Pal-
miro Togliatti" het uit, dat nu de echte,
de ware revolutie op komst is!
De Gasperi heeft last van deze Russische C,nder
marionetten, temeer waar de redding van f
Italië slechts uit Amerika kan komen. De rez 8
„Marshall-politiek", gesteund door Tru- Ka"161
man. die de Russen in Italië het gras j Te
onder de communisti- ffilhel
sche voeten weg wil p p.
*t Verklaarde
uitzicht
maaien, door kwijt- f
schelding van schul
den en steunverle-
ning, is psychologisch
beschouwd, de juiste methode. Maar blijft
Togliatti met de Sowjet-pook in het vuur
morrelen, ook al is het geenszins zijn be
doeling „brand" te veroorzaken, is alles
slechts spel, dèn nog bestaat er grote
kans, dat het Amerikaanse Congres, dit
Italiaanse vuurwerk niet meer begeert. Er
zijn momenteel nog veel Amerikaanse
troepen in Italië, maar zal de politieke en
economische situatie er beter op worden,
als die, ingevolge het in-werking-treden
het vredesverdrag, nu spoedig zullen
zijn teruggetrokken?
Dit naar de, economische chaos hollende
land. speculeert nog steeds op herziening
van het vredesverdrag, waartoe „Labour"
aanvankelijk bereid scheen, maar zelfs ia
geval van een revisie der bepalingen, zou
toch „arbeid" de voornaamste factor zijn,
de economie weer in het gareel te krij
gen, welk inzicht om tot daadwerkelijk
herstel te komen, ook door de vertegen
woordigers der 16 landen te Parijs wordt
gedeeld.
Voor. het moment, geloven wij niet in
een revolutie la Togliatti, omdat deze
heel goed beseft, dat het dan onherroepe
lijk met de Amerikaanse hulpverlening
zou zijn afgelopen en van de Russische
broeders valt geen economische steun te
verwachten. De machtige communistische
partij wint echter aan aanhang en heeft
de socialistische groeperingen voorbij ge
streefd, omdat het extremisme steeds
voed" wordt door de sociale noden, de pre
caire economische toestand van het me
rendeel der bevolking. De kosten van het
levensonderhoud zijn dan ook exorbitant.
Een nuchter mens en ook de gemiddelde
Italiaan zal na de povere realisering
de Mussoliniaanse machtsdroom, wel
nuchter geworden zijn, moet beseffen, dat
als Togliatti met Nenni, de linkervleugel
man der socialisten, het omverwerpen der
regering de Gasperi beogen, de economie
niet tevens overeind gezet wordt.
Trouwens, zulks zou geheel in strijd met
het principe van Stalin zijn!
Italië een rant-
at dt
Hier
rans,
it zijr
igenu
Dr I
en dit is in strijd met de gemeentewet. Er
gaat een stroom van dierenleed door hel
land en het ergste daarvan is, dat er gezwe
gen wordt. En helaas moet spr. zeggen, dat
de jeugd er beter over denkt dan de
ouderen. 1
Hierna werd een begin gemaakt met de
vertoning van de film, waarin naast zeer
goede natuuropnamen en dierenweelde, ook
gedeelten waren waarin op de juiste wijze
het leed der dieren werd vertoond. De
scherpste gedeelten waren er uit gehaald,
zodat niemand de zaal behoefde te verlaten,
maar het gesproken woord tijdens de ver
toning vulde de weggeknipte gedeelten zeer
Gedurende de middaguren is de film ver
toond voor de leerlingen van alle scholen
uit de hoogste klassen en ook bij deze ver
toning bestond er een intense belangstelling.
Geboren: Theodorus M z v J v Geijls-
wijk en A J Zoetemelk; Comelis z v C
Veen en J P Roos.
Gehuwd: W Schrijvers 32 J en M" J v
Hemert 30 j; H J v Venetië 37 j en M v d
Nieuwendijk 33 j.
Gooi het maar in de bootsmans-
kist
Er zijn -mensen, die in deze oorlog al
les hebben meegemaakt, dat door eer
mens /neegemaakt kan worden. Zij heb
ben de benauwdheid van de cel, de "ver
nedering der mishandeling, de angst voor
de gaskamer en de verlatenheid van het
alleen-over-zijn leren kennen. Tot een
van hen schijnt ook de dichter F J
Biallosterski te behoren, die onlangs bij
de „Republiek der Letteren" te A'dam
een gedichtenbundel „De Bootsmanskist'
heeft .uitgegeven In 23 verzen wordt hier
een indruk gegeven van de psyche
maker en die indruk is, ook al houd Ik
rekening met het door de dichter door
gemaakte leed, beslist niet gunstig. Ze
ker, Biallosterski kan dichten, hij weet
met weinig woorden sterke suggesties
op te roepen, maar de geest van deze
gedichten is demoraliserend. Het leed
heeft Biallosterski tot een cynicus
maakt, die in 'zijn dromen alleen nog
maar gevoelig is voor de lijfelijke wel
lust. Het heeft deze dichter niet op een
hoger plan gebracht en de uitspraak var
Alfred de Musset in zijn „Nuit de Mai":
„Rien ne nous rend si grand qu'une gran
de douleur" is niet op Biallosterski
toepassing. In deze gedichten spreekt de
geestelijk verarmde mens. Als titel koos
Biallosterski heel bescheiden „De Boots
manskist" (schippersterm voor
boord). Had hij zijn pennevruchten
in de „bootsmanskist" gegooid en eerst
zijn Freudiaanse geest gewassen
zuiverende water van het geloof Dan'
zou hij weten, dat er buiten zijn eigen
hand nog een hand is, die hem kan be
waren. En dan zouden zijn verzen i
iets voor onze dichtkunst betekenen.
„De wacht aan de Rijn"
K. en O.-seizoen geopend
Met drie opvoeringen van het toneel
spel „De Wacht aan de Rijn" door Lillian
Hellman, vertaling en regie van Ferd.
Sterneberg, opende K. en O. (gister-,
eergister- en hedenavond) het seizoen
De heer H. de Wilde heette op de eerste
avond in het bijzonder de burgemeester,
de gemeentesecretaris en wethouder S
Menken welkom. Het verheugde spr,.
dat het aantal inschrijvers nog steeds
stijgt. Het devies is: op naar de 10.000.
De bezoekers van het concert, a.s. Don
derdagavond te geven door de Kon. Mil.
Kapel, wacht, zo .deelde spr mede. een
verrassing.
In deze première van „De Wacht aan
de Rijn" moest Julia Cuypers uitvallen
wegens een blessure. Ze werd in de rol
van Fanny Farelly vervangen door Tine
Medema.
Het stuk speelt in een Amerikaans huis
in 1940. De zorgeloos levende familie
Farelly wordt voor totaal ongekende
dingen geplaatst door de overkomst van
een dochter met man en kinderen. Twin
tig jaar geleden is dochter Sara met ae
Duitser Kurt Miiller getrouwd en sinds
dien heeft ze in Europa vertoefd. Door
zijn verzet tegen het nazi-regiem is Kurt
een vogelvrij verklaarde, die zelfs in
Amerika niet veilig blijkt.
„Hij streed de ijdele strijd" had de
titel „De Wacht aan de Rijn" kunnen
vervangen. Vooral was de strijd ijdel.
omdat de gedachte, dat „de kinderen de
goede wereld zonder oorlog en zonder
haat zullen beleven", steeds een illusie
zal blijven. Het stuk spreekt hiervan ech
ter niet. het geeft slechts Kurts harts
tochtelijke strijd voor die betere wereld.
Corm Basoski. Maar hoe goed begrijpen wij hem in dat
Di
als de landbouwers daarin verbete-1 heb!
ring wensen te zien, tot heil der gemeen-Ni
schapsidee, tot staking overgaande, komt j zien.
zulks de staat op een schade van. 26 mil- grot
liard lire te staan. Brood, rijst, de spaghet- opro
ti, de olie, alle eerste levensmiddelen zijn vrou
buitensporig duur en de inkomens, lonen, feesl
salarissen staan ia geen verhouding meer rond
tot de kosten van levensonderhoud, flink
„Zwart" is er natuurlijk tegen krankzin- K:
nige prijzen nog genoeg te verkrijgen en vreu
het behoeftgeen betoog, dat hett aantal nen
scharrelaars er legio is. dan!
Als men in een „nutshell" de factoren aan
zou willen noemen, die het land volkomea radi
ontwricht hebben, dan stuiten wij aller- Laai
eerst op de na-oorlogse psychische en geni
daardoor politieke onevenwichtigheid, als derl
in de meeste landen, die .de oorlog ver- vele
loren hebben. gift.
De export staat in geen verhouding tot G
de noodzakelijke import en slechts een Schi
verhoogde productie dus geen stakin- H.K
gen £ou hierin verbetering kunnea JA.
brengen. De belastingbetaler draait op Bru
voor de hoge kosten van een enorm amb- Haa
tenarea-apparaat, dat an sich improduc- f 2(
tief is. De prijzen der levensmiddelen stij- f 25
gen, ergo eist men loonsverhogingen en O
óm daar aan te kunnea voldoen, wordt er
steeds meer papiergeld gedrukt, voor wel
ker dekking men maar op de toekomst i(
vertrouwt en de daaruit voortvloeiende
inflatie haar verlammende uitwerking
verricht.
De Gasperi staat daar vrijwel machte- m<
loos tegenover en slechts Amerika, met yar
voedsel, dollars en als het kan, investering
van kapitaal, kan hier de reddende hand j:n
bieden. Maar men bedenke, dat al dezafLgg
importen betaald moeten worden,'""waartoéjLj^.
Togliatti de kas der communistische par-Uj,g<
tij wel niet ter beschikking zal stellen! Jjage
Anderzijds kan men zich afvragen, of deL^g,
regering wel voldoende cor.tröle uitoef ent tijks1
op de speculanten in handel, landbouw e
industrie. De ordening der Italiaanss,
staatsambtenaren heeft slechts tot wan-Mgn
orde geleid De Italiaanse communistische
partij telt bijna twee en een half millioenp<
leden, maar voor hoevelen is dit lidmaat-p
schap niet slechts een „gok", zoals mi
vroeger op het fascisme wedde.
Behalve de arbeiders uit industrie enj
landbouw, behoren ook vele intellectuelen,; 1
werklozen en door de oorlog „gedesillu-j Qp
sioneerden" tot de partij, tal van lieden je
ook. waarvoor vroeger Mussolini de mag-L gr
neet was. Eerst na lang dralen, heeft So-L y
wjet-Rusland, het Italiaanse vredesver-Egan
drag geratificeerd, een aarzeling, die hetQ
oog vaster gericht doet houden op <ieiyn
Amerikaanse leningen. De demonstrati«Kye
tegen het kabinet de Gasperi er. de duurteL
is dan ook rustig verlopen. Rujt
Als men „het volk" in de regering wild
de leuze der communisten zal dit j
volk harder moeten arbeiden, om het be-|
oogde doel „meer brood" te kunnen ver
wezenlijken. En. wat de christelijke ar- Dr(
beiders betreft, deze voelen niets voor!811 1
het „grijpen naar de macht" en het „een-j®1^
heidsfront". waartoe de extremisten aan-J® A
sporen.- M
vechten en hoe treffend vertolkt Tom
Lutz het! I ]N
Als de Amerikaanse familie toch iets
gaat begrijpen van Müllers „ideaal", zo- 1
als zij het noemt zijn „plicht" volgens
hemzelf' komt dat vooral door Kurts
nimmer doorbroken consequente hou- u
ding, consequent tot in het moorden toe. LV
Als Fanny Farelly tenslotte haar schoon-pen
zoon Kurt een kerel kan noemen, is zelfs jU,
dat een bewijs van haar oppervlakkig- hst
heid, maar is er toch al veel bereikt
Achter die soms wat ruwe en vaak boer- L,f
tige oppervlakkigheid steekt overigens Lnl,
een hart van goud. Alle lof voor Tine (JjJJJj
Medema. Ze heeft voor deze toch wel ^ege
dankbare rol haar stem mee. ures
Nell Knoop als Kurts vrouw Sara ver- v
stond van de overige spelers haar rol
het best. Enige slapheid was er in door- <J
snee onmiskenbaar. Die past zeker niet j jn
in dit stuk, wil men operette-achtig ama- fle i
teurisme voorkomen. Alex Faassen pleeg- tot
de als Teek de Brancovis wat al te ge- pnbi
makkelijk chantage en Jo Walhain is als Imp
