JUtttnn £nh$cltt (£tmraitt sfgf
Volop spanning te Lake Success over Indië
IDist'TJ
Krijgen arbeiders een
aandeel in de winst
Indische vorst zag jongere broer vermoorden
DONDERDAG, 14 AUGUSTUS 194T
0
Acht en twintigste Jaargang No. 7288
Bureaux Redactie en
Chef-Redactie
^££gBPgr* H W. J ENSERINK
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „Jtattfuflsürb Is pheblfuftl
liifyi.r»ÏSf myti bert in tegqeiupoti*
Abonnementsprijzen*,
f 0.26 per week
f 1.10 per maand
f3.25 per kwartaa.
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën t 0.15
per m.m.
Bij contract belang-
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red. 2040b
Administratie 22710
VANAVOND 8 UUR BEGINT
HET TOURNOOI
Hedenavond 8 uur Ned. tijd komt het
Indische conflict opnieuw in de Veilig
heidsraad in behandeling en het op
zienbarendste feit zal dan zijn het op
treden van een niet^souvereine opstan
dige fractie in een raad van souvereine
mogendheden. Hiermede is een precedent
geschapen, dat velen berouwen zal. De
voornaamste verlangens der republiek,
die waarschijnlijk ook tot concrete voor
stellen zullen worden, zijn het terugtrek
ken der Nederlandse troepen en inter
nationale arbitrage. Deze voorstellen en
hun verdediging kunnen worden ver
wacht van Rusland, Polen, Voor-Indië,
Egypte en Syrië. Australië zal hierbij
moeten tonen hoe ver het inderdaad
durft te gaan.
Het voorstel inzake de arbitrage zal het
zeker steunen. China is in een moeilijke
positie. Het kan niet grifweg millioenen
Chinese mensenlevens aan de republiek
toevertrouwen, na de grootscheepse
moorden die op haar bevel zijn gepleegd.
Het kan evenmin tegen het Aziatische
front ingaan. Engeland, Frankrijk en
België zullen zich hardnekkig verzetten.
Het is de vraag of de twee groten hun
veto durven te gebruiken. Amerika ten
slotte heeft weder de moeilijke taak, alle
klippen te omzeilen. Het deed dit op een
handige wijze in de zitting, die over de
Australische resolutie beslissen moest.
Vanavond zal moeten blijken, of het
opnieuw hierin slaagt. Nederland heeft
zoals men weet, te kennen gegeven, dat
zowel arbitrage als terugtrekking der
troepen onaanvaardbaar is.
Een tweede quaestie, die veel strijd
zal uitlokken, is het horen van Oost-In
donesië en West-Borneo. De republiek
heeft zich hiertegen verzet en het is te
verwachten, dat zij in de Raad steun
vindt. Inmiddels heeft België reeds voor-
JLL.M. vliegt weer naar Batavia
Opnieuw toestemming om te Colombo
te landen.
De vliegtuigen van de K.L.M. hebben
weder toestemming ontvangen om op
Ceylon te landen, aldus meldt het A.N.P.,
en de K.L.M.-dienst op Indië, die korte
tijd verbroken was, is gisteren reeds her
vat. Minister Neher kon ongehinderd in
Colombo landen.
Australië beslist pas heden.
De Australische bond van vakvereni
gingen zou, naar verwacht werd, Dinsdag
j.l. een beslissing nemen of de algemene
boycot van 17 vakbonden tegen Neder
land zou worden beëindigd. Deze beslis
sing zal echter pas heden worden ge
nomen.
BESPIONNEERDE NEDERLANDS
.KAPITEIN DE SOW JET-UNIE?
De Rus David Zaslavsky heeft de heer
Van Wageningen, kapitein van een Ned.
schip, dat tulpenbollen, als geschenk uit
Nederland naar de Sow jet-Unie vervoer
de. van. spionnage beschuldigd.
Kapitein Van Wageningen zou opzet
telijk verboden gebied hebben betreden
om waarnemingen te doen. Voorts had hij
contrabande meegebracht en deze aan on
bekenden in Leningrad overgedaan.
Pa en ma niet gewenst s
Ass. Press geeft een beschrijving van
een zogenaamd kinderparadijs in com
munistisch Zuid-Slavië. Het is inge
richt in een oud legerkamp met speel
velden en zandbakken, een caroussel.
een marionettentheater en een minia-
f tuurspoorweg. Het enige verschil met
kermissen, speeltuinen en vacantie-
oorden, die men in andere landen bij
honderden ziet, Is, dat de kinderen er
een republiek vormen met algemeen
stemrecht en dat de jeugd op wacht
staat met speelgoed tommyguns om de
ouders weg te jagen.
V
Onderwijzers mogen afzwaaien
om in school terug te keren
Voor zover z(j althans geboren zijn in de
jaren 1918 t/m 1920
De mogelijkheid voor onderwijzers, die
zich in militaire dienst bevinden, om weer
naar het onderwijs terug te keren, is door
een nieuwe maatregel van de minister
▼an oorlog uitgebreid.
Een aantal onderwijzers, geboren in
1918, 1919 en 1920 kan n. 1. groot verlof of
indien zij vrijwillig in dienst gingen, ont
slag krijgen. Voor hen gelden dezelfde
voorwaarden als voor de onder-officieren
van 30 jaar en ouder en de korporaals en
manschappen van 27 jaar en ouder.
Zij moeten een verzoek tot groot ver
lof of ontheffing uit hun vrijwillige ver
bintenis langs de hiërarchieke weg bij de
minister van oorlog indienen en een ver
klaring'van een schoolbestuur hieibij voe
gen, waaruit blijkt dat zij bij het onder
wijs zullen terugkeren.
gesteld, deze staten te doen horen. Het
wordt dus heden een belangrijke dag,
doch het is de vraag of de beslissing nu
even haastig zal worden doorgedreven
als vorige week.
IN DE REPUBLIEK HEERST
SCHRIKBEWIND
Het Nederlandse legercommuniqué var-
heden. meldt, dat de verliezen aan onze
zijde op 13 Augustus acht gewonden be
droegen. Op Noord Sumatra hebben de
republikeinen Pankalan Brandan en de
bijbehorende olie-opslagplaatsen der
B.P.M. in brand' gestoken. Een aanval bij
Tandjong Poera werd afgeslagen evenals
op Midden-Sumatra bij Kajoe Agoeng een
aanval van 300 man.. Op Java waren be
schietingen door de republikeinen met
automatische wapenen en mortieren en
pogingen tot infiltratie bij Soerabaja en
Malang. Bij Semarang werden twee in
breuken op het bestand geconstateerd.
(Uit de legerberichten van heden)
Een vorst uit de Karo-Bataklanden uit
Lingga" wist te ontkomen aan een alge
mene executie van „feodalenT door de
organisatie Hariman Liar (Witte Tijger)
en hoewel hij een houw in de nek had
opgelopen, kon hij na 2 km kruipen een
Nederlandse post bereiken. Zijn jongere
broer was voor zijn ogen vermoord. Bij
Brastagi zwerven 30 Japanners en 60
Voor-Indische deserteurs rond en in het
Kippenstapel sinds 1945 meer
dan verdubbeld
Dit jaar reeds 90 millioen eieren
uitgevoerd
De Nederlandse Pluimvee Federatie
heeft bekend gemaakt, dat de kippensta
pel, die in 1945 circa 3 millioen dieren tel
de, is uitgegroeid tot een grootte van IVz
millioen dieren.
Werden in 1933 per dag 4 millioen eieren
geëxporteerd, in 1946 bedroeg dit aantal
10 millioen per jaar, terwijl de totale uit
voer van 1 Januari tot 1 Augustus 1947
circa 90 millioen eieren bedroeg. Boven
dien zijn op 't ogenblik 60 millioen eieren
in de koelhuizen opgeslagen.
DAT op 't Nijmeegse stationsemplacement
een militair is aangehouden, die met 19 kg
koffie, een aantal thermometers en 34 bril
len op een Duitse locomotief trachtte mee
te rijdem.
DAT de 76-j. mej. De Heus uit Beusichem
op de rijksweg te Buurmalsen door een pas
serende auto werd doodgereden.
DAT Philips te Eindhoven twee grote
spuitgietmaChines voor de vervaardiging van
plastic uit Amerika heeft ontvangen.
DAT een raad van bijstand is gevormd voor
de Ned. Kamer van Koophandel te New-
York, waarin de 32 directeuren van de voor
naamste Ned. industrieën zitting hebben.
DAT de N.V. Mij „Alkmaar Packet" te
Alkmaar als derde vennoot zal toetreden tot
de Ned. Beurtvaartunie, Maaskade 64, R'dam.
DAT het 8-j. dochtertje van de fam. Ko
nijnenburg te Heemstede gisteren door een
vrachtauto werd aangereden en gedood.
DAT gistermiddag 5 6 ha bos en heide
aan de zgn. zanderijen onder Bergen op
Zoom door brand is verwoest.
DAT het echtpaar C v* d. LeedenVlok te
Schoonhoven Maandag a.s. zijn 60-j. huwe
lijksfeest hoopt te vieren.
DAT op 16 Aug. te Vlissingen sportwed
strijden worden gehouden t.b.v. de oprichting
van een monument voor het bij Vlissingen
gelande vierde commando.
Prof. Gerbrandy hedenavond
over de Indische kwestie
Hedenavond te 7.15 uur, zal de voor
zitter van. het Nat. Comité „Handhaving
Rijkseenheid," de oud-minister-president
prof. mr P. S. Gerbrandy, een racliorede
houden over de Indische kwestie, over de
zender Hilversum I.
naburige Riboe Dalok zijn 60 Chinezen
vermoord. In Brastagi is een massagraf
ontdekt met de lijken van 18 gefusilleer-
den, en in de omgeving een graf met 40
lijken, vermoedelijk van Ambonnezen.
In Toegoe en Leles (West-Java) zijn
de Chinese wijken in de as gelegd. De
weduwe van Soesoekan is vermoord.
In de avond van 8 Augustus werd zon
der succes door de republikeinen een
aanval op Tasikmalapo gedaan.
Het koude geld stelpt geen
warm bloed
Het republikeinse kabinet besloot, vijf
millioen roepiah's toe te staan voor hulp
aan Chinese vluchtelingen. Voor vergoe
ding van door de republikeinen verniel
de eigendommen werd niets toegestaan.
(Deze som had voor ons politie-optreden
een waarde van f 350.000, doch sindsdien
is het republikeinse geld nog verder ge
kelderd. Geld kan trouwens nooit het door
de republikeinen vergoten Chinese bloed
vergoeden. Red.)
MINISTERRAAD LAAT EEN
COMMISSIE INSTELLEN
De ministerraad heeft aan de minister
van Soc. Zaken machtiging verleend om
over te gaan tot instelling van een com
missie, welke een onderzoek zal instellea
raar de vraag of, en zo ja, in hoever het
wenselijk is, door wettelijke maatregelen
de spreiding van bezit over de grote
massa des volks en een redelijker ver
deling van het inkomen over de verschil
lende groepen der bevolking te bevor
deren-
DAT de Haarlemse P.R.A. tot heden onge
veer 6000 personen arresteerde, van wie er
thans nog 1300 in bewaring verblijven.
DAT een Hillegomse huismoeder uit geld
nood spaarbankboekjes vervalste en de
Rijkspostspaarbank oplichtte voor ongeveer
f5000.
DAT de BJP.M. in Schoonebeek een weg
zal doen aanleggen voor het vervoer van olie.
DAT is benoemd tot consul der Nederlan
den te Calcutta de heer C. E. v. Aken.
DAT de directeur-generaal en de secreta
ris-generaal van de Volkshuisvesting, dr Z.
Y. v. d. Meer en ir H. W. M. Mouton, morgen
een bezoek brengen aan de N.O.-polder.
DAT is benoemd tot officier in de Orde
van Oramje-Nassau, de vandaag 70 j. gewor
den heer F. van Peski, onder-voorz. van de
Kon. Ver. Oost en West.
DAT C. F. L. Nord uit A'dam voor de pe
riode 19471952 gekozen is tot voorz. van de
Intern. Federatie van Tandartsen, welke in
1952 het elfde congres in Londen houdt.
DAT in de maand Juli ten behoeve van
de schatkist een bedrag van f 39.405,73 aan
giewetensgeld is ontvangen ter voldoening
van vrijwillige belasting, enz.
DAT de Ned. Limburgse schrijvers deze
week in Hasselt een verbroederingsdag zullen
houden met de Belgisch-Limburgse schrij
vers.
DAT de Gijsbert Japicxp:rijs, ingesteld
door Ged. Staten van Friesland voor Friese
literatuur, dit jaar is toegekend aan dr O.
Postma te Leeuwarden voor zijn dichtbundel
„It sil bestaen".
Van veiligheid gesproken
Wij leven in een wonderlijke we-
reld. Terwijl Nederland in Indië in
grijpt in een onhoudbare situatie, waarin
onder het schrikbewind van de collabora
teur Soekarno op onduldbare wijze wordt
omgesprongen met de veiligheid van
de vele millioenen tellende bevolking in
Indië, bemoeit zich de Veiligheids
raad met een aangelegenheid, welke
uitsluitend tot de competentie van Neder
land behoort, waarbij men er om po
litieke en prestige overwegingen blijk
baar geen oog voor heeft, dat tengevolge
van deze bemoeienis, de bevrijding van de
millioenen, die nog leven op het gebied
van de schijn-republiek, op onverant
woordelijke wijze wordt vertraagd. Dit is
te ernstiger, omdat het voor iedere onbe
vooroordeelde toeschouwer van het spel,
dat de republiek nu reeds zo lang speelt,
duidelijk is, dat het uitgesloten moet wor
den geacht, dat Soekarno c.s. zich ook
maar iets zullen laten gelegen liggen aan
het door de Nederlandse Regering op de
Republiek gedane beroep, om aan de
ronde tafel te gaan, om daar te beraadsla
gen over de definitieve inrichting van het
staatsbestel in Indië. Het is dan ook vol
komen vruchteloos te trachten overeen
stemming tot stand te brengen tussen twee
partijen, die elk voor zich van een ander
uitgangspunt uitgaan. Het is daarom te
hopen, dat Washington er oog voor zal
hebben, dat de Republiek thans met de
Verenigde Staten hetzelfde spel tracht te
spelen als het reeds zo lang met Neder
land heeft gedaan, het spel van op-sleep
touw-houden, zich accoord verklaren
met besluiten om zich daaraan toch niet
te houden. Deze Republiek kan noch wil
zich houden aan Linggadjati. Zij wil
heersen over de hele Indische Archipel
en de Nederlanders slechts in Indië dul
den zo lang als zïj die meent nodig te
hebben. Ieder die meent, dat deze Repu
blikeinse „hond".nog wel eens een Ling-
gadjati-„haas" zal vangen, vergeet de
waarheid van het nuchtere Hollandse
spreekwoord, dat het met onwillige hon
den slecht hazen vangen is.
H.M. de Koningin weer op
Huis ten Bosch
H.M. de Koningin is heden op Huis tea
Bosch te 's-Gravenhage aangekomen.
BATAVIA HOOFDSTAD DER
FEDERATIE?
Op 19 Augustus zal te Batavia een
massa-bijeenkomst worden gehouden der
verbonden politieke partijen om er op
aan te dringen, dat Batavia hoofdstad
van de V.S. van Indonesië wordt.
BADZEEP THANS 2 CT PER STUKJE
Thans is definitief vastgesteld, dat de
prijs van een stukje badizeep van 5 gram
in de bad- en zweminrichtingen slechts
2 cent mag bedragen.
Het ligt in de bedoeling in. deze com
missie, naast een aantal wetenschappelijke
leden, een 6-tal vertegenwoordigers te
benoemen van de Stichting van de Ar
beid, alsmede vertegenwoordigers van
departementen en van het college van
Rijksbemiddelaars.
(Zoals bekend is met name prof. Rom-
me een groot voorstander van deze „sprei
ding van bezit". Van zijn hand, in samen
werking met het r.k. Eerste Kamerlid
prof. dr v. d. Brink, is hierover een boek
verschenen. Deze spreiding van bezit kan
bijv. verkregen worden, door de arbeiders
op een of andere wijze te laten meedelen
in de door de bedrijven gemaakte winst
en eventueel door dit winstaandeel te ge
bruiken voof deelname in het kapitaal,
waarmee de.bedrijven worden gedreven.
Red.).
Minstens tot en met Zondag nog
prachtig weer
Het K.NM.I. te De Biilt verwacht, dat
de huidige periode met droog weer en
veel zonneschijn nog wel minstens tot en.
met a.s. Zondag zal voortduren. De wind
draait steeds meer naar het Oosten en er
wordt warmere lucht aangevoerd. De
temperaturen zullen geleidelijk stijgen en
zelfs dan kan er bij de huidige droogte
bijna nergens onweer ontstaan. Pas tegen»
Zondag wordt de kans op onweer wat
groter.
Iets warmeraldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht:
Heldere nacht met nog slechts op en
kele plaatsen wat ochtendnevel, overdag
zonnig, droog weer, opnieuw iets hogere
temperaturen, matige Oostelijke wind.
ZON EN MAAN.
Vrijdag, 15 Aug. Zon op 5.22 en onder
20.06; Maan op 3.14 en onder 20.14. 16
Aug. NJHL
Zo zagen de Nederlandse troepen btf het binnenrukken de haven van Tegal.
Verwoeste kaden, verbrande gebouwen en scheepsrompen, die troosteloos nog
juist het dek boven water uitstaken.