De Kerk vergeet ook
de zeevarenden niet!
Onder de rook van
de Oude Sleutelstad
Nieuwe leidsche courant
WOENSDAG, 13 AUGUSTUS 1947
Stadsnieuws
[WAT Ds VAN IEPEREN VOOR
DE RADIO VERTELDE
Reeds deelde de „Nieuwe Leid-
eche Courant" een en ander mede
over het vraaggesprek, dat een medewer
ker aan het I.K.O.R. Zondag had met ds
j. G. van Ieperen, Ned. Herv. predikant
te Katwijk aan Zee. Dit radio-vraagge
sprek liep over de visserij en leidde de
radio-kerkdienst voor zeevarenden in.
Zoals bekend, is ds Van Ieperen voor
zitter van de Katwijkse kerkeraadscom-
missie tot behartiging van de geestelijke
belangen der zeevarenden en van het
Hervormd Dieppe-comité. Deze arbeid
kwam in het vraaggesprek dan ook ter
pprake.
Op ons verzoek stond ds Van Ieperen
ons gaarne de tekst van het radiogesprek
af. Om aan het karakter er van en de
gegevens, er in verwerkt, geen afbreuk
te doen, nemen we 'het zo uitvoerig mo
gelijk op, de vragen en antwoorden ach
tereenvolgens vermeldend.
Hoe het reilt en zeilt.
Het is wel interessant, dat de luisteraars
het sen en ander horen over de samenstel
ling van de vissersvloot en de plaats waar
deze zich op 't ogenblik ophoudt. Kunt u
daar iets van vertellen
Onze vloot kent haringloggers en treil-
loggers. De haringloggers zorgen er voor,
dat we elk jaar omstreeks Mei onze „Hol
landse nieuwe" op tafel krijgen en vissen
door tot de z.g. „behouden-teelt-tijd", de
rustperiode, die vroeger in December,
maar tegenwoordig in verband met de
grote vraag naar haring niet eerder
dan het volgend voorjaar aanbreekt, ter-
Wijl de treilvisserij zich uitsluitend be
zig houdt met de vangst van onze platvis,
dus van schol, tong, poon enz.
De hele Hollandse vloot bestaat uit on
geveer 220 haringloggers en 50 treilers,
waarvan Katwijk een 75 schepen in de
vaart heeft. Een logger heeft in de regel
een bemanning van 12 a 15 koppen, dus
alleen al uit Katwijk zijn een dikke dui
zend man bij de visserij op zee betrokken.
De haringvloot houdt zich momenteel
op om het in zeemanstaal te zeggen
in de buurt van de 60 graden, d.w.z. ten
Noorden van Schotland, boven de Seth-
landeilanden. Dat is een 480 mijl, oftewel
900 km van huis, terwijl de treilvloot
op de Doggersbank vist en op de kust.
De schepen op de Doggersbank zijn 170
mijl, d. i. 300 km., van huis.
Heeft de vloot veel van de oorlog te lijden
gehad?
Inderdaad. In Katwijk bijv. hadden we
na de bevrijding een 40 schepen over. De
Duitsers hadden de meeste loggers „ont
eigend" en ze omgebouwd tot invasiesche
pen. Toen de vrede kwam, hebben onze
mensen, met medewerking van de daar
toe ingestelde instanties, echter met be
kwame spoed allerwege, tot in Duitsland
toe, hun eigendommen „teruggeorgani-
seerd". Deze teruggevorderde schepen
moesten natuurlijk een grondige restau
ratie ondergaan, maar we zijn dan nu zo
ver, dat ongeveer 75 loggers weer aan
de visserij deelnemen. Noemenswaardig is
in dit verband, dat na de bevrijding een
Katwijks schip het eerste was, dat zee
koos. Dit gebeurde 19 Juni 1945.
Hoe lang blijft een haringlogger op zee?
Dat hangt helemaal af van de vangst.
Als men „vol" is, stoomt men huis toe.
Vorig jaar, toen de vangsten buitenge
woon groot waren, was men soms in één
week uit en thuis. De laatste tijd doet men
er wel eens vijf weken %ver.
Bevordering van het geestelijk welzijn.
Maar wat is nu eigenlijk de taak, die uw
commissie vervult, om het geestelijk welzijn
der zeevarenden te bevorderen?
In de eerste plaats stellen we gratis
Bijbels, Psalmboekjes, preken enz. ter
beschikking van de schipper, opdat hij
's Zondags met zijn bemanning een een
voudige godsdienstoefening kan houden,
de z.g. „verplichting", waarbij een Bijbel
gedeelte, de wet en een preek worden
gelezen. Op een groot gedeelte van de
vloot is deze „verplichting" helaas in on
bruik geraakt. Bovendien zorgen we er
voor, dat er voor jong en oud goede
lectuur aan boord is, o.m. allerlei tijd
schriften en boeken, die, als men „binnen"
is, kunnen worden omgewisseld.
Dan is er voorts ons werk in Dieppe.
Van ongeveer half November tot half
Januari, vist onze vloot in het Kanaal.
Daar kan het geweldig spoken. Wanneer
nu het weer ongunstig is of wordt, lopen
Distributievorm
Uitreiking bonkaarten 711. Morgen zijn
aan de beurt de gezinnen, waarvan het
Hoofd een stamkaartnummer heeft tus
sen 9.001 en 12.000. Meebrengen: de stam
kaarten en de titelstroken van de bon
kaarten 809. Het distributiekantoor, ingang
Steenschuur, is geopend van 8.3011.45
en van 1416 uur.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Christiaan D z v J P Kar
stens en C v Es; Jacoba d v C Trouwee en
H J Flippo; Pieter A C z v T P Yperlaan
en A Roodenburg; Johannes H G W z v T
Sebel en C A v Es; Gerrit z v R Kerkman
en C v d Bent; Hans W z v W Schouten
en H Canbier.
OVERLEDEN: A Olivier—v Althuis 86
jr; C Kok 32 jr; C v d Zaal 51 jr.
GEHUWD: M D Arpeau en A M Würtz;
M Frankhuizen en H M H Compter; G H
JT Remme en T A Dolstra.
de haringloggers in het door de proef-
invasie van Augustus 1942 zo bekend ge
worden Dieppe binnen, waar ze trouwens
ook Zaterdags binnenvallen om te foura-
geren. Deze havenplaats biedt echter nog
schier grotere gevaren dan die van de
dreigende zee. Het wemelt er van kroe
gen en andere verdachte gelegenheden.
Mede hierom heeft de Kerk daar tegen
over onze zeelui een verantwoordelijke
taak. Sedert 1926 had de Geref. vereni
ging daar een soort zeemanshuis gesticht,
waar de vissers hun vrije tijd op aange
name wijze konden doorbrengen. Ze von
den er een gelegenheid om naar huis te
schrijven, couranten en boeken te lezen,
terwijl er tevens godsdienstoefeningen
voor hen werden gehouden.
De Herv. kerk bleef tot vorig jaar
hedaas in gebreke om mede de schouder
onder dit zö belangrijke werk te zetten.
Sedert November 1946 werkt het Herv.
Dieppe-comité, gevormd uit de gemeen
ten Katwijk, Vlaardingen en Schevenin-
gen, er echter samen met Bethsaida en
gaan in de bovengenoemde periode regel
matig een Herv. en een Geref. predikant
naar Dieppe, om daar in de beste ver
standhouding de geestelijke verzorging
der zeevarenden te behartigen. En dat
dit werk gewaardeerd wordt door onze
zeelui, blijkt wel uit het feit, dat onze
zaal druk wordt bezocht en we in de af
gelopen winter godsdienstoefeningen heb
ben gehad, waarbij soms ruim 200 vissers
tegenwoordig waren.
De Kerk en het vissen op Zondag.
Heb ik niet gelezen, dat de Synode onzer
Kerk een uitspraak heeft gedaan over' de
Zondagsvisserij?
Ja, in haar zitting van 1618 April van
dit jaar heeft de Synode met algemene
stemmen uitgesproken, dat zij van oor
deel is, dat het vierde gebod van zo hoge
waarde is voor het Christelijke en kerke
lijke leven en een zo grote zegen voor
heel ons volk, dat ieder en dus ook de
reder, die in strijd met het gebod aan
gaande dag des Heren, aandringt op Zon-
dagsarbeid, een zeer grote verantwoorde
lijkheid op zich neemt voor God en men
sen. Deze verantwoordelijkheid kan in be
paalde gevallen aanvaard moeten worden
en dan ook te dragen zijn, maar nimmer,
wanneer winstbejag het enige of hoogste
motief is.
Misschien mag ik ter nadere toelich
ting het volgende nog zeggen: De kwestie
is deze, dat vóór 1916 op enkele uitzon
deringen na, op de schepen, die ter ha
ringvangst uitvoeren, de Zondag gehou
den werd. Men rustte van alle arbeid en
hield z'n verplichting (godsdienstoefe
ning). Na 1916 werd geleidelijk aan op
de haringloggers ook 's Zondag de vleet
over boord geworpen. Dit schieten van
de vleet gebeurt 's middags tussen 2 en
4 uur, van September tot December
's Zondagsmorgens tussen 8 en 12 uur.
De Katwijkse kerkeraad meent de strijd
tegen deze Zondagsvisserij te moeten
voeren, omdat, naar zijn mening, noch in
de tijd, toen de reder de schippers tot
Zondagsarbeid begon te verplichten,
noch thans nu deze Zondagsarbeid nog
steeds voortduurt, een enkele oorzaak of
zelfs economisch motief aanwezig is, om
ook op de dag des Heren de vleet te
schieten.
Hierbij komt, dat gelukkig nog altijd
zo goed als de gehele Katwijkse en Sche-
veningse en een deel der Vlaardingse vis
sersbevolking zich in haar godsdienstige
gevoelens ernstig door de Zondagsvisserij
aangetast ziet. Dit blijkt wel uit de op
zichzelf weer betreurenswaardige omstan
digheid, dat vele schippers, nu ze tot
Zondagsarbeid worden gedwongen, geen
vrijmoedigheid meer hebben om de „ver
plichting" te houden. Natuurlijk is het
onjuist, dat men, omdat men 's Zondags
verplicht wordt het gebod des Heren te
overtreden, ook de godsdienstoefening
achterwege laat, maar het is in elk geval
een bewijs, dat onze zeelui het scherp
aanvoelen, dat de dienst van God en de
LEIDERDORP
Uitreiking van schoenenbonnen op
cijfer 9 en aan kinderen vindt morgen
plaats van 9.30—12 en 13—15 uur.
RIJNSBURG
Te 's-Gravenhage'is geslaagd voor het
examen Nijverheidsonderwijs N XI teke
nen en costuumgeschiedenis mej. H. G.
Filippo.
Donderdag 21 Aug. gaat de Gym
nastiekvereniging „D.W.S." een dag uit
naar diergaarde „Blijdorp" in Rotterdam.
VALKENBURG
Ook in onze gemeente is een com
missie samengesteld, die adviezen zal moe
ten geven bij de uitvoering van de Nood
wet Ouderdomsvoorziening. Hierin hebben
zitting genomen: Jac. v. d. Mey, voorz.;
Anth. v. d. Berg, seer.; A. L. v. Delft, C.
W. v. d. Haak, Jac. Korpershoek, A.
Oosterlee en P. Visscher. Vele' ouden van
dagen, die vóór 1 October a.s. 65 jaar ge
worden zijn, zullen van de gunstige bepa
lingen van deze noodwet kunnen profite
ren. Zij, die hiervoor in aanmerking wen
sen te komen kunnen zich vanaf 16 Augus
tus vervoegen op het gemeentehuis, waar
de nodige inlichtingen zullen worden ver
strekt.
OFFICIËLE PUBLICATIE
Inlevering glasbonnen
Ter kennis van belanghebbenden wordt
gebracht, dat de m.i.v. 1 Augustus j.l. on
geldig geworden bonnen voor venster-,
draad- en spiegelglas, welke door tussen
komst van de dienst van Bouw- en
Woningtoezicht, alhier, verstrekt zijn,
uiterlijk op 15 Augustus a-s. bij die dienst
dienen te worden ingeleverd, onder over
legging van het goedkeuringsformulier van
het Bureau voor de Wederopbouw. De in
levering geschiedt voorlopig tegen afgifte
van een bewijs van ontvangst.
Leiden, 12 Augustus 1947.
Burg. en Weth. van Leiden:
J. C. VAN SCHAIK,
Weth. loco-tburgemeester.
R. STRENG, Loco-secretaris.
Tentoonstelling van eigen werk
van Spoorwegpersoneel
Het ligt in de bedoeling der Ned.
Spoorwegen om nog dit jaar in verschil-
lende plaatsen van ons land waar
schijnlijk ook te Leiden een vijftal
grote regionale tentoonstellingen te orga
niseren van werk, dat spoorwegambtena
ren in hun vrije tijd hebben gemaakt.
Deze tentoonstellingen zullen gevolgd
worden door een landelijke expositie van
de bekroonde stukken. De inzendingen
zullen bestaan uit: 1. schilderijen, olieverf,
aquarellen; 2. etsen, houtsnede, linoleum
snede, kopergravure; 3. tekeningen, pot
loodtekeningen, pentekeningen, pastels;
4. beeldhouwwerk; 5. photografie, land
schap, portret, stilleven, spoorwegbedrijf
(uitsluitend de reiziger in volle actie); 6.
modelbouw; 7. Huisvlijt alleen dames
leerbewerking, kantwerp.
Deze tentoonstellingen beloven zeer in
teressant te worden, omdat vele spoor
wegambtenaren ware kunststukken heb
ben gemaakt. Ook Leiden zal inzenden.
MOTIE PARTIJ VAN DE ARBEID
De ledenvergadering van de afdeling
Leiden van de P.v.d.A. nam met algemene
stemmen een motie aan waarin werd uit
gesproken, „dat de partij met alle kracht
behoort te bevorderen, dat de huidige
machtspolitiek ten aanzien van Indonesië
wederom voor 'n politiek van overleg en vrij
willige samenwerking plaats maakt". Een
gedragslijn daartoe werd aangegeven. De
afdeling was niet overtuigd van de vol
strekte onvermijdelijkheid van de gewa
pende actie.
Velen hebben gisteravond genoten
van de bloei van de „Victoria Regia" in
de Hortus. Er zijn nog meer knoppen aan
wezig, dus binnenkort zal waarschijnlijk
weer gelegenheid bestaan dit schoons te
bewonderen.
bewuste overtreding van zijn gebod geen
gelukkige combinatie zijn.
Het nalaten van de „verplichting" heeft
op menige logger tevens ook dit gevolg
gehad, dat de Bijbel gesloten blijft. Zo
ging het van kwaad tot erger. Het is uit
eerbied voor het gebod des Heren en
tevens uit bewogenheid over het jam
merlijke feit, dat de overtreding van dit
gebod door onze vissers de meest funeste
gevolgen heeft voor hun godsdienstig-
zedelijk leven, dat de Katwijkse kerk
het Zondagsprobleem bij de Synode aan-
hangig heeft gemaakt. Onnodig te zeg
gen, dat het ons buitengewoon dankbaar
stemt, dat de Synode ondubbelzinnig
heeft uitgesproken: Ook op onze vloot
behoort de Zondag „Dag des Heren" te
zijn.
Tot welke practische resultaten deze
Synodale uitspraak in de naaste toekomst
zal leiden, kunnen we nu natuurlijk nog
niet zeggen, maar het staat voor ons
vèst,dat, nu heel de kerk de Zondags
visserij heeft veroordeeld, onze zeelui
daarin een prachtige en onontbeerlijke
steun hebben ontvangen, die hen helpen
kan, om als de tijd daarvoor rijp is, radi
caal met de zonde van de Zondagsarbeid,
die hun geweten belast, te breken.
VOORSCHOTEN.
Overeenkomstig de wens van de ju
bilaris werd het gouden jubileum van de
heer W. Jansen, employé bij de N.V. Zil-
verfabriek Voorschoten, op eenvoudige
wijze herdacht. De directeur, de heer C.
J. A. Begeer, bood de heer Jansen te
zijnen huize de gebruikelijke geschenken
aan, o.a. de gouden penning van de Edel-
metaal'bedrijven, het diploma van de
Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel en
de "bnveloppe met inhoud. Ook van zijn
collega's had de heer Jansen reeds een
enveloppe met inhoud gekregen, terwijl
hij verder verrast werd met bloemen, een
taart en sigaren. De tweede directeur, de
heer v. d. Waal, die met vacantie was,
had schriftelijk zijn gelukwensen gezon
den. Met een herinnering aan een blijde
dag en met de vele geschenken geniet de
heer Jansen nu van zijn zes dagen extra
vacantie.
WARMOND
Tot onderwijzeres aan de ULO-school
aan de Haarlemmerstraat te Leiden is be
noemd onze plaatsgenote mej. J. van Stijn.
Tot keurmeester in deze gemeente
van de vleeskeuringsdienst te Leiden is
benoemd de heer H. Vissers.
Geboren: Nicolaas M M z v P M A
de Vetten en J Schavemaker; Johannes P
J z v Th A Duijnhoven en A M Schaken-
bos; Jacoba WMdvWPPv Winsen en
J H Spierings.
Ik wil er maar mee zeggen...
Gistermiddag kwamen twee dames en
enige kinderen, zoals duizenden anderen
verlangend een middagje heerlijk te ge
nieten van zon, zand en zee, vanaf de
Katwijkse Boulevard het strand oplopen.
Het duurde niet lang', of de kinderen
waren druk aan het spelen en maakten,
zóals duizenden andere kinderen dat daar
iedere dag opnieuw doen, een grote
zandberg, die hen tegen de opkomende
vloed zou moeten beschermen.
#Wat later gingen zij in zee en zwom
men, stoeiden en lachten.
Doch de zeelucht maakt hongerig:
het is dus heel niet ongewoon, dat er
een grote tas werd opengemaakt, waaruit
de dames en de kinderen, aan het strand
zittend, enige kadetjes aten. Toen het
laatste stukje was verdwenen, waren de
kinderen weldra verdiept in een balspel,
waaraan ook de dames deelnamen.
En zoals dat op het Katwijkse strand
gewoon is, speelden even later ook een
aantal andere kinderen mee.
Was het nu maar zo gewoon geble
ven, doch het gerucht was als een lopend
vuurtje langs het strand gegaan, dat
Prinses Juliana en de prinsesjes daar
aan het ballen waren.
En daar kwamen ze; meer steeds meer
die een kring vormden om de spelen
den, een kring, die hoe langer hoe nau
wer werd.
Ze stonden daar maar en stonden daar
maar, tot het de Prinses begon te ver
velen. Ze vroeg heel beleefd: „Ach gaat
U als 't U blieft een beetje achteruit.
De kinderen kunnen niet spele%".
Doch de mensen deden net of ze het
niet begrepen, dat de Prinses en haar
kinderen nu op het Katwijkse strand
eens een middagje ongedwongen en vrij
wilden doorbrengen. Steeds meer men
sen kwamen toelopen en ze stonden rond
de kinderen, die geen schopje meer kon
den opheffen.
Prinses Beatrix maakte de opmerking,
dat ze nu nooit eens rustig konden spe
len. En meer mensen kwamen en meer
Toen greep Prinses Juliana de kinde
ren bij de hand en liep weg, van het
strand naar de auto, boos
En de mensen stonden daar maar en
ze stonden
Dat wil ik maar zeggen.
JANTJE VAN LEYDEN.
Watermolen onder Stompwijk
totaal uitgebrand
Gistermiddag om ongeveer half vijf werd
brand ontdekt in de met riet bedekte
watermolen in de Meeslouwerpolder onder
de gemeente Stompwijk, welke bewoond
werd door de molenaar P. van Rijn. Boven
op de molen was de heer Luiten uit Stomp
wijk aan het lassen. Vermoedelijk is hier
bij een vonk halverwege op het rieten dak
terecht gekomen waardoor in een minimum
van tijd, aangewakkerd door de wind, de
molen in lichter laaie stond. De Dodge-
motorspuit uit Leidschendam was spoedig
aanwezig en onder leiding van de com
mandant, de heer H. v. Wijk, werd met
vier stralen water gegeven. Dit kon ech
ter niet verhinderen, dat de molen, welke
dateert uit 1850 en de grootste watermolen
uit Zuid-Holland is, totaal uitbrandde. Het
meubilair is gered. Verzekering dekt de
schade.
Sfeer in 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" er in!
V
HET GEKNOEI MET PARAFFINE-OLIE
Het geknoei met paraffine-olie is nog
niet ten einde. De Prijscontróle heeft dezer
dagen proces-verbaal opgemaakt tegen
vier grossiers uit Leiden en omgeving, die
paraffine-olie tegen te hoge prijzen ver
kochten. Deze olie is uitsluitend bestemd
voor medische doeleinden.
Leidse telegrammen
In de indeling voor de a.s. voetbal
competitie, die 9 Sept. aanvangt, is in het
district Westen de Leidse politiesportver.
ondergebracht in de 2e klasse A.
Tot onderwijzeres aan de ULO-school
de Haarlemmerstraat is benoemd mej.
J. van Stijn te Warmond.
Gisteravond om half acht is het. 8-j.
meisje M. M. v. I., wonende de Schimmel
straat 8, op de speelplaats aan de ten
Katestraat van een ladder gevallen, waar
door zij haar linkerarm brak. De L.H.D.
vervoerde haar naar het Acad. Zieken
huis.
HAAGSE RECHTBANK
Wegens een misdrijf tegen de zeden
heeft zich voor de rechtbank te verant
woorden gehad J R uit Leiden thans ge
detineerd. De Officier vorderde tegen ver
dachte negen maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventief; en ter beschik
king stellen van de Regering.
De werkster W F B uit Leiden had her
haalde malen diefstallen gepleegd in de
huizen waarin zij haar hulp verleende.
Tegen verdachte die zich deswege had te
verantwoorden vorderde de Officier negen
maanden voorwaardelijk met drie jaar
proeftijd.
Gisteren is de 35.-j. agent van politie,
J. Steenveld, uit Tilburg, in de Maas bij
Raamsdonkveer verdronken.
Gisteren stond de N.ZJH.T.M. voor de
Haarlemse Econ. Rechter i.v.m. verhoging
kindertarief. Uitspraak zal nader volgen.
Gisteren is in het Staatsblad afgekondigd
de wet van 4 Aug. betreffende uitzending
van dienstplichtigen.
