Wat mankeert er aan onze troepenschepen
Taart van veertig kilo voor prinses Irene
Voorlopige balans
't Verklaarde
uitzicht
HIE UWE LEIDSCHE COURANT
3
DINSDAG S AUGUSTUS »ft
EEN BEZOEK AAN DE
„KOTA BAROE"
(Van een onzer verslaggevers).
In vaak schrille kleuren is de laatste
tijd over de toestand op de troepen
transportschepen naar Indië geschreven
en gesproken. De inrichting der schepen
zou zelfs niet aan de minste vereisten
voldoen, de jongens zouden op stroo
moeten slapen enz.
Eén van deze vaartuigen, de „Kota
bedden, die elke soldaat zeker zal ver
kiezen boven matrassen op de grond, of
een hangmat, die steeds heen en weer
schommelt.
Ook het eten levert op zo'n schip nogal
enige moeilijkheden op, als men bedenkt,
dat voor heen en terug tegelijk wordt in
geslagen. Jam b.v., krijgt elke soldaat 3
ons per week en om dit rantsoen te ver
strekken gaan twee spoorwagens vol of
10.000 kg mee. Vlees krijgt hij 1400 gram
per week en voor het dagelijks brood
wordt voor elke militair drie kilo Amerik.
Er zijn al heel wat woorden verspild aan de toestand op onze troepentransport
schepen, die eigenlijk niets anders dan vaartuigen voor veevervoer zouden zijn.
Aan boord van de „Kota Baroe" kan met het anders zien. Keurige, frisse ruimten
met gemakkelijke bedden zgn. „standies", goede ventilatie en eenvoud, die
nog altijd het kenmerk van het ware is...
Baroe" van de Rotterdamse Lloyd, ligt
momenteel iin de Rotterdamse haven om
te worden opgeknapt voor het vervoer
van Nederl. zeelieden naar Amerika,
waar zij aan ons land verkochte schepen
zullen bemannen. Dit verblijf in de
haven, was voor de Lloyd aanleiding, om
de pers in de gelegenheid te stellen met
eigen ogen te zien, wat er nu van de ge
rezen klachten juist is, temeer, daar juist
met de „Kota Baroe" na de oorlog bijna
15.000 man Nederl. troepen naar Indië
werden overgebracht, terwijl het schip in
de oorlog onder geallieerde vlag ook yeeds
duizenden soldaten, ongeveer 2000 per
reis transporteerde.
Wat er waar is van het stroo, blijkt uit
de ruime, frisse zalen, waar 100 tot 400
man rust kunnen vinden op de z.g.
„standies", een soort moderne opklap-
ONDERZOEK NAAR OORZAAK VAN
VLIEGONGELUKKEN.
Woensdag 3 Sept. zal de Raad voor de
Luchtvaart in de Statenzaal van het dep.
van Verkeer, uitspraak doen inzake het
op 26 Jan. op het vliegveld Kastrup aan
het K.L.M.-vliegtuig PhTer overkomen
ongeval. Tevens zal dan een onderzoek
ingesteld worden naar de oorzaken van
het ongeluk met het vliegtuig PHUCB
van de N.V. Nat. Lucbtvaartschool, dat op
1 Juni op de verkeersweg bij Ypenburg
een noodlanding maakte. De openbare zit
ting begint om half twee.
BUITENKANSJE VOOR PHILATE-
LISTEN.
De K.L.M.-vlucht Amsterdam-Grand
Rapids (Michigan) op 11 Aug., zal o a. ge
bruikt worden voor het vervoer van phi-
latelistische stukken. Deze moeten ge
adresseerd zijn aan het Post Office Hol
land (Michigan) en de aanduiding dragen:
„Per extra KLM vlucht Amsterdam-Grand
Rapids, 11 Augustus 1947". Voor de gratis
terugzending behoeft geen antwoord-cou-
pon te worden ingesloten»
meel per week verbakken. De jongens
zelf schillen voor eigen gebruik per dag
ongeveer 2 ton aardappelen en verder
gaan op zo'n reis nog 100.000 blikjes
melk mee.
Tenslotte de veel besproken koelinstal
laties. De koelruimten zijn aanmerkelijk
uitgebreid en luchtverversing en verwar
ming worden door een prima ventilatie
systeem geregeld.
Ofschoon de gehele inrichting van de
„Kota Baroe" eenvoudig gehouden is,
blijkt uit een bezichtiging toch wel, dat
de voeding en ligging niet te wensen
overlaten en elke toets van critiek kun
nen doorstaan.
Ouders let op uw dochters
De R'damse politie heeft eind vorige
week 'n razzia gehouden in 't Park op
jonge meisjes, van wie men vermoedde
dat zij zich op ongepaste wijze gedroegen
met buitenl. zeelieden, o.a. Laskaren, het
geen ook werkelijk 't geval bleek te zijn.
Een groep van 75 meisjes, wier leeftijd
van 11 tot 18 jaar varieerden, werd mee
genomen naar het bureau. Na schifting
bleven er 23 over, die gewezen werder
op de gevaren, waaraan zij zich bloo;
stelden, waarna zij in de loop van de
nacht door him ouders werden afgehaald.
Deze bleken zich nimmer rekenschap ge
geven te hebben van het feit, waar en
hoe hun dochters de avonduren door
brachten.
WASHINGTON POST SPRINGT IN DE
BRES VOOR NED. TULPENEXPORT.
De „Washington Post" schreef onlangs
een artikel, dat het uit die boezem van
het Congres voortgekomen wetsontwerp
tot beperking van de bloemen import „een
ironische bedankbrief aan Nederland is"
voor de 600.000 tulpenbollen, welke kort
na de bevrijding naar Amerika zijn ge
zonden, nog wel op een tijd, dat de „Ne
derlanders koude en honger leden en ve
len van hen graag een tulpenbol zouden
hebben opgegeten". De wet wordt voorts
een gecamoufleerde aanval genoemd op
de import door de V.S. van Nederlandse
bollen, welke ten doel heeft de amateur
kwekers te dwingen de minder bevredi
gende Amerikaanse producten te kopen.
DE RAAD VAN CASSATIE STRAFT.
De Raad van Cassatie heeft giste
ren de volgende gedetineerden veroor
deeld: A. Nieborg uit Stadskanaal (bewa
ker kamp Ommen) tot 14 jr R.W.I. met
aftrek; M. B. W. van Hartevelt uit Zoeter-
woudte (lid vrijwilligerslegioen Ned.); J.
J. de Roos uit Alkmaar (lid landstorm
Ned), M. A. Heesters uit Geertruidenberg
(lid Ned. Landwacht) en G. Burgel uit
Wolphaartsdijk (lid Ned. Landwacht)
allen tot 8 jr R.WJ. m.a.; J. Haisma uit
Si'gerswoude (lid Waffen SS) tot 10 jr R.
W.I. m.a., G. W. A. Mulder uit A'dam
(lid vrijwilligerslegioen Ned.) 18 jr. gev-
straf m.a., L. H. A. Oosterlee uit Tilburg
(personen verraden aan SD 4% jr. R.W.I.
m.a., en A. Borsje uit Lekkerkerk (lid
Ned. Landwacht) tot 3 jr gev.straf.
S. M. Amin, republikeins vice-pre
sident van Oost-Sumatra, is benoemd tot
bestuurder van Sumatra's Oostkust on
der dr J. J. v. d. Velde.
DE MARINE VERRASTE HAAR
PETEKIND
De Hagenaars, die vanochtend om
kwart over negen het Plein passeerden,
konden daar een ietwat ongewone co
lonne zien vertrekken. Voorop een be
stelauto, die dn voorzichtig tempo zijn weg
door de Haagse straten zocht, daarachter
een aantal departementale wagens. De
Marine ging haar petekind, Prinses Irene,
feliciteren en liet haar gelukwensen in
meer stoffelijke vorm vergezeld gaan van
een enorme taart. Dit juweeltje van ban
ketbakkerskunst, vervaardigd door een
Haagse firma, heeft een lengte van
1.30 m, een breedte van 90 cm, en weegt
liefst 40 kg. Het stuk is rondom afge
werkt met suikerbloeimen en voorzien van
een verdieping, waarop zich een bouquet
van uit suiker getrokken rozen bevindt.
Er omheen staan acht eveneens geheel uit
suiker vervaardigde figuren, die de ver
schillende onderdelen der Marine weerge
ven. Gisteravond werd de laatste hand
hieraan gelegd, in tegenwoordigheid van
admiraal Helffrich en generaal Kruis, die
hiermede hun persoonlijke belangstelling
in het geschenk demonstreerden. Uiter
aard moest dit kostbare werkstuk met de
uiterste voorzichtigheid vervoerd worden,,
en zo deed zich dan vanochtend het zon
derlinge feit voor, dat een autocolonne
haar tempo moest regelen naareen
taart.
NEDERLANDS AARDRIJKSKUNDE
BOEK" VOOR T BUITENLAND.
De „Ver. Nederland in den Vreemde"
heeft een brochure van de leider van
haar Onderwijsvooxlichtingsdienst, dr B.
G. L. M. Tosseram, uitgegeven, getiteld
„The Netherlands-the Low Country bij the
Sea," waarin de moderne sociaal-econo
mische structuur van ons land' is uiteen
gezet, om in het buitenland de ontstel
lende onkunde op dit gebied te bestrij
den.
Het boekje wordt o.a. toegezonden aan
een groot aantal buitenlandse leraren in
de aardrijkskunde.
In Bmmen vindt op 27 Aug. een Ned.
Herv. Zendingssamenkomst plaats, waar
o.a. ds Marantika van Amboina zal spre
ken.
In Roermond wordt op 19 Aug. het
50-jarig bestaan van de R.K. Onderwij
zersbond in Limburg gevierd.
Wanneer we na twee weken van mili
taire actie op Java en Sumatra de balans
opmaken, dan blijkt wel zonneklaar, dat
de republiek niet bij machte geweest is
met haar leger van wellicht 250.000 man
de operaties van generaal Spoor met
zijn leger van 100.000 soldaten, dat over
6 gebieden verdeeld was, te verhinderen.
Dat is niet alleen een kwestie van ma
terieel en bewapening, dat is allereerst
een kwestie van organisatie. Aan dat
laatste blijkt ook op militair gebied in
de republiek alles te mankeren. Van een
centrale militaire leiding viel weinig te
bespeuren. De vele versperringen en
stellingen, die in de afgelopen maanden
waren gebouwd, konden niet worden
benut. De weerstand was verdwijnend
klein.
Dit alles was een gevolg van de zeer
snelle opmars der Nederlandse troepen.
Generaal Spoor, die als kolonel van de
staf van Mac Arthur de operaties tegen
Japan meemaakte, heeft getoond de les
sen van de moderne oorlogvoering ter
dege te hebben geleerd. Dat bleek uit
de geregelde gecombineerde acties van
land-, zee- en luchtmacht. Dat bleek
vooral uit de snelheid waarmee werd
opgerukt. Zoals de Amerikanen met hun
geblindeerde auto's destijds door de laag
vlakte van Luzon trokken, zo hebben de
Nederlandse troepen met hun tanks en
pantserwagens de grote en belangrijke
gebieden van Java en Sumatra bevrijd.
De republikeinen hebben niet kunnen
beletten, dat de Nederlandse troepen uit
het kleine demarcatiegebied van Sema-
rang, van waaruit Midden-Java allereerst
bedreigd werd, oprukten. Door de snelle
opmars van onze troepen hebben ze geen
kans gehad ,hun troepen binnen het ge
bied van Midden-Java samen te trek
ken, om zich daar voor een laatste ver
dediging in te richten. Ze hebben niet
kunnen verhinderen dat de rijke land
bouwgebieden van Oost- en West-Ja va
die de republiek voor haar voedselvoor
ziening nodig had, verloren gingen. De
gehele Noordkust zagen ze zich ontval
len evenals de laatste haven. Tjilatjap.
De tactiek van de verschroeide aarde
is duidelijk gebleken, het werk van
desperado's en vandalen te zijn. Het mi
litaire nut was ver te zoeken. Een mili
taire tactiek zou gevraagd hebben het
vertragen van de opmars door het ver
nietigen van wegen en bruggen, het ver
nielen van krachtcentrales, het verbre
ken van verbindingen enz. In plaats
daarvan is het geworden het in brand
steken van plantages en fabrieken, het
verwoesten van bezittingen van Chine
zen en buitenlanders.
Na twee weken is de republiek op een
betrekkelijk klein gebied samengedron
gen, volkomen geïsoleerd, zonder havens
en zonder voldoende voedselgebieden.
Na de bevrijding van Madoera is heel
Java, met uitzondering van Midden-
Java, verlost van de terreur, kan het
economisch leven zich weer ontplooien
en het internationale handelsverkeer zich
weer herstellen. Aan de bloeiende smok
kelhandel op Malakka is door de ge
slaagde actie op Sumatra's Oostkust prac-
tisch een einde gemaakt.
Generaal Spoor en zijn mannen heb
ben overtuigend bewezen in staat te zijn,
snel en daardoor zonder veel bloedver
gieten de orde te herstellen.
Daarom te meer roept het staken der
vijandelijkheden juist op dit moment een
aantal vragen op. Militair gezien is deze
staking zeker niet verstandig, maar hier
heeft de internationale politiek het voor
naamste woord gesproken. Nu een op
rukken naar het hart van de republiek
op dit ogenblik niet mogelijk is en er
dus nog geen definitief einde is aan de
vijandelijkheden klemt de vraag of bij
de huidige situatie goed te verdedigen
stellingen kunnen worden ingenomen.
De mededeling van dr Van Mook, dat
onze troepen het schema enige dagen
vooruit zijn, en het feit, dat het staken
der vijandelijkheden 24 uur van te voren
werd aangekondigd, doen vermoeden, dat
op deze vraag een bevredigend ant
woord gegeven zal kunnen worden, al
zal natuurlijk wel enig terrein moeten
worden prijsgegeven. Maar al zal dit de
troepen misschien wel zwaar vallen, in
dien de veiligheid dit eist zullen kleine
sectoren moeten worden geofferd. Een
herhaling van de situatie van vóór 21
Juli moeten we in geen geval terug.
Onze jongens mogen niet andermaal als
schietschijf dienst doen.
De naaste toekomst zal moeten leren,
of de republiek nu zeggenschap heeft
over de onder haar bevel staande ben
den.
Indien blijken mocht, dat de rust en
veiligheid vanuit Djokja weer in gevaar
gebracht worden, dan zal men dit nooit
aan generaal Spoor en zijn mannen kun
nen wijten. Zij hebben en voor en tijdens
de actie getoond wat ze waard zijn*
Nog steeds geen
vredesverdrag met
Japan
Onlangs hebben wij er in een beschou
wing nog op gewezen, dat in 1945, ingevolge
de te Moskou gehouden conferentie. Ame
rika feitelijk alles over Japan te zeggen
kreeg. Mac Arthur heeft steeds aangedron
gen op een vredesverdrag, beëindiging van
de militaire bezetting en binnen het kader
der ..democratie", dient Japan, nu weer
hersteld te worden. Het land ligt volkomen
aan banden, maar de onderhandelingen, die
toch eens moeten culmineren in een vredes
verdrag, zijn nog steeds niet begonnen. Rus
land heeft er blijkbaar belang bij, de pogin
gen om tot 'n vredesverdrag te komen, zoveel
mogelijk te rem/men. Amerika wil nu echter
meer spoed achtter de zaak zetten en heeft
het voorstel gedaan, dat de staten, die in
de „commissie van advies" vertegenwoor
digd zijn, te Washington zouden bijeen ko
men, teneinde van gedachten te wisselen
en richtlijnen uit te stippelen inzake het
vredesverdrag met Japan. Het Amerikaanse
voorstel heeft niet veel succes gehad, want
Rusland heeft voor de vriendelijke invitatie
bedankt. Stalin zou Stalin niet zijn, als hij
niet overal wat achter zocht en het nega
tieve 'element is nu eenmaal de kracht der
Sowjet-politiek. Formeel komt h)et Russische
verweer hierop neer, dat Amerika geen ini
tiatief voor een conferentie over het Ja
panse vredesverdrag heeft te nemen, maar
dat dit initiatief uit moet gaan van de „vier
gebroeders", dus van Amerika. Rusland,
Engeland en China. Zoals men weet, heb
ben de vier genoemde staten indertijd be
sloten, geen afzonderlijk vredesverdrag met
Japan te bekokstoven en te Jalta en Pots
dam was men het in grote trekken wel over
Japan eens. Men stuit hier echter weer op
een procedure-kwestie, want terwijl de
Russen aan de Amerikanen het recht ont
zeggen, dit initiatief-voorstel te doen, be
weren de Amerikanen, dat zulks geenszins
in strijd is met de te Jalta en Potsdam
genomen besluiten. Waarom de Russen nu
zo afkerig zijn van het Amerikaanse voor
stel? De reden ligt voor de hand, aangezien
zij wel hun beruchlte veto kunnen doen gel
den in de „raad van vier", die over het
vredesverdrag met Japan te beslissen heeft,
maar dit veto-recht geen rol zou kunnen-
spelen op de conferentie, die Amerika op
het oog had, waar men besluiten inzake
Japan had kunnen nemen met een meer
derheid van tweederde. Behalve Rusland,
zou ook China nog een gegadigde zijn voor
het recht van veto. Men moet niet vergeten,
dat al ligt Japan m-omenteel geheel aan
banden, hiet geen pretje is voor Amerika
dit land bezet te houden, terwijl Japan de
noodzakelijke import niet betalen kan. Het
streven van Amerika is dus, dat de Japanse
export een factor van betekenis moet wor
den, in verband met de financiering van de
invoer. De bezettdngskosten en de import
van voedsel komen ten laste van Amerika
en het is begrijpelijk, dat „Uncle Sam"
daar vanaf wil. Vandaar, dat Amerika, het
liefst spoedi'g een „hersteld Japan" wil, zoals
het ook naar een .hersteld Duitsland"
streeft, omdat zulks vooral ook in het be
lang van Amerika zelf is. Maar China ziet
natuurlijk in een economische wedergeboor
te van Japan een gevaar, vooral ook om
reden, dat China zelf weinig kans heeft op
.herstel", vanwege de voortdurende binnen
landse moeilijkheden, de „burgeroorlog", die
bovendien handenvol geld kost. Ook de En
gelse regering heeft voorshands niet veel
animo getoond voor het Amerikaanse voor
stel, een voorlopige conferentie te houden
betreffende het vredesverdrag met Japan en
zij heeft op uitstel aangedrongen, aangezien
ook de .dominions" daarin eerst moeten
worden gekend. Amerika ziet in, dat het
recht van veto voortdurend door de Rus
sen wordt misbruikt, en waar het van de
lasten af wil, dus belang heeft bij een
spoedige vredesregeling, had het zelf eeé
voorstel tot een conferentie gedaan, waal
de Russen dit recht niet konden hanteren
Het feit, dat Rusland het Amerikaanse voor*
stel heeft afgeslagen, betekent echter no#
geenszins, dat Amerika het opgeeft en def^
noods een beslissing betreffende Japan zm
forceren, buiten Rusland om.
BEËDIGING LUCHTVAART
OFFICIEREN
Morgenochtend om 11 uur worden
op het vliegveld Gilze-Rijen de volgende
vliegers van de Marine-luchtvaartdienst
met bijzondere plechtigheid tot officier
beëdigd: C. J. C. Hamilton, A. D. Stel
lingwerf, J. F. T. Luns, J. C. L. J. E.
Rouw, A. Se ret, S. R. Wolters en H. Min
derhout. Dit is de eerste beëdiging in ons
land.
BRIELLE HELPT DEN BRIEL
De burgemeester van Brielle in de
staat New Jersey (V.S.), Edward A. Car
penter, is onder de inwoners van zijn
gemeente een inzameling begonnen voor
Brielle, zoals Den Briel (Z.H.) in het
Engels heeft.
OSLOCONFERENTIE BEHOORT TOT HET
VERLEDEN
De Wereldconferentie der Chr. jeugd is
met een dienst in de Verlosserskeik van
Oslo beëindigd. Vele vooraanstaande perso
nen hebben het thema „Christus is Heer"
belicht: bisschop Berggrav, prof. Niebuhr,
Ni les (van Ceylon), ds Niemöller ontmasker
de in zijn rede „Christus, de Heer der toe
komst" een verblind optimisme en een even
zeer verblind nihilisme als valse profeten.
Niet alleen massa-bijeenkomsten, doch ook
talrijke bijeenkomsten in Bijbel- en discus
siegroepen, hielden zich bezig met ontwer
pen als Chr. verantwoordelijkheid in een
niet-Chr. omgeving, wereldorde, gezin en ge
meenschap, vrijheid en orde, het Joodse pro
bleem, de positie van de Kerk in de wereld.
In de Kathedraal van Oslo vierden 1200
jongeren het H. Avondmaal.
De Wereldraad van Kerken heeft te Lo
carno een rusthuis voor kerkelijke func
tionarissen geopend. In totaal zijn er jaarlijks
230 plaatsen beschikbaar, welke worden toe
gewezen aan 11 landen, w.o. Nederland, Bel
gië en Duits&anid en (beperkt) aan verdre-vieo
personen.
