Prinselijk gezin met „P. H." door Leeuwarden
„Dat zijn allemaal praatjes", aldus Vorrink
Hennie Schouten op een der Haagse orgels
't Verklaarde
Stemming over verzetspensioen uitgesteld
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
t
VRIJDAG, I AUGUSTUS 194»
TEN TOP GEVOERDE GEEST
DRIFT IN FRIESLAND
Zonlicht over do Friese hoofdstad. Een
jacht glijdt langzaam door Leeuwarden.
Een geestdriftige menigte doet het Prin
selijk Gezin uitgeleide hij zijn tocht op
de „Piet Hein" naar Grouw, langs de
wegen van dit watersportgebied bij uit
nemendheid: Friesland.
Op 8 Sept. 1936 voer een golf van on
gekend enthousiasme door het Neder
landse volk. H.M. de Koningin had of
ficieel de verloving van Prinses Juliana
met Prins Bernhard bekend gemaakt.
Waar het paar zich na die datum ver
toonde, werd het 't middelpunt van een
niet te stuiten volksvreugde. Zo is het
door de jaren gelukkig gebleven. Gis
teren bezocht het voltallige Prinselijk
Gezin Leeuwarden en de hier in Holland
voor koppig en stijf doorgaande Friezen
uit Ljouwerd zorgden voor een storm
achtige, ononderbroken ovatie. Doordat
Prinses Juliana op weg naar de Friese
hoofdstad met de vier prinsesjes prin
ses Marijke lag veilig in een reiswieg
in Akkrum een bloemenhulde in ont
vangst moest nemen, kon Prins Bernhard
daar zijn gezin in zijn open wagen ach
terop rijden. Zo gingen beide auto's ach
ter elkaar onder luid gejuich en gewuif
van vele handen door de Leeuwarder
straten naar de woning van de commis
saris der Koningin, mr H. P. Linthorst
Homan, waar de vier prinsesjes achter
bleven. Door het hart der stad ging de
tocht naar het raadhuis. Ditmaal waren
Prinses en Prins in een open wagen ge-,
zeten. Onbeweeglijk op het raadhuisbor
des staande werd het Wilhelmus en het
Rumoer om „Rode Kruis"-vlieg-
tuig vindt roemloos einde
Officiële Britse rapporten brengen de
waarheid aan het licht.
Officiële rapporten aan het Britse mi
nisterie van buitenlandse zaken te Lon
den maken een einde aan het opgeblazen
rumoer van Djokja over het neerschie
ten van een zg Rode Kruis-vliegtuig.
Het staat thans vast, dat de bestuurder
zich bevonden had buiten de route,
welke de Chicago Air Convention voor
schrijft. Bovendien was hij tevoren ge
waarschuwd, dat hij kans liep, beschoten
te worden als hij van de route afweek.
Het toestel vloog niet onder bescherming
van het Rode Kruis en droeg ook geen
kentekenen dier instelling. Hoewel het
„blijkbaar" medicamenten vervoerde,
was de vlucht op eigen risivo onder
nomen.
EXTRA K.L.M.-DIENST AMSTERDAM-
MANCHESTER-DUBLIN
Gedurende de maand Augustus zal de
K.L.M. een extra dienst Amsterdam
ManchesterDublin inleggen. Deze extra
dienst wordt op Woensdagen gevlogen in
de richting Dublin en op Dondagen in
tegengestelde richting.
ONDERZOEK NAAR DE OORZAAK
VAN DE „SUNETTA"-RAMP
Inzake het ongeluk met het Ned. mo
tortankschip „Sunetta" heeft de Kon.
Marine terstond een onderzoek naar de
oorzaak ingesteld. Mijnenvegers zijn op
het ogenblik bezig de buitenhaven van
Hoek van Holland te geven.
„Frysk bloed tsjuch op" aangehoord. Een
uur later was het gehele gezin weer, nu
aan boord van de Piet Hein, verenigd.
Onverwacht verscheen Prinses Juliana
aan dek met de kleine Marijke in haar
armen. Beatrix, bezorgd voor haar zusje,
haalde dadelijk een wit manteltje uit de
kajuit en assisteerde haar moeder, toen
deze Marijke het jasje aantrok.
Daarna zette de „Piet Hein" langzaam
koers naar Grouw. Duizenden volgden
het jacht en juichten. Friesland huldigde
zijn Prinselijk Gezin.
ZAKENLIEDEN NAAR DUITSLAND
Met het oog op het kwijnen van de
Duitse export hebben de Amerikaanse
en Britse militaire besturen nieuwe
stappen gedaan om het bezoek van bui
tenlandse zakenlieden aan Duitsland te
vergemakkelijken.
Prins Bernhard zag lege bedden
in een sanatorium.
Honderden patiënten, doch geen
verpleegsters.
Gistermorgen bezocht de Prins, in ge
zelschap van mr H. P. Linthorst Homan,
het naar zijn oudste dochtertje genoem
de sanatorium voor T.B.C.-patiënten
„Beatrix-oord" te Appelsga. Tijdens de
rondleiding viel het Z.K.H. op, dat er
enkele zalen waren, waarin de helder
witte bedden onbezet waren. Op Zijn
vraag, of er soms geen patiënten waren
voor deze plaatsen, antwoordde de direc
teur, dr G. A. Kraan, dat er van de 250
urgente aanvragen, 76 onmiddellijk be
handeld konden worden, indiener
slechts voldoende verpleegsters waren.
De Prins, getroffen door deze mede
deling, wendde zich toen tot een aantal
aanwezige journalisten met de woorden:
„Heren, schrijft U da&r nu eens over in
Uw blad....!"....
Na een afmattende tocht onder de brandende tropenzon, is een flinke verkwik
king voor onze militairen geen luxe. Hier een tafereeltje in de Semarangsector,
waar een Welfare-cantinewagen de troepen op de voet volgt.
P. V. d. A. ZET REGERING
NIET ONDER DRUK
„De Partij van de Arbeid heeft zich
achter de politiek der Regering geschaard.
Dat onzerzijds in welke vorm dan ook
een bepaalde druk op de Regering zou
worden uitgeoefend in zake stopzetting
van de actie in Indonesië is volkomen
onjuist Wij zijn het met het Kabinet
eens; wij hebben geen behoefte op het
Kabinet, welke druk dan ook, uit te
oefenen".
Dit verklaarde de heer Koos Vorrink,
voorzitter van de Partij van de Arbeid,
aan een vertegenwoordiger van het
A.N.P., naar aanleiding van geruchten
over een koerswijziging in zijn partij, „Die
geruchten missen iedere grond", zei hij.
De heer Vorrink zeide verder, dat 'het
hem een raadsel is, hoe zelfs kon worden
verondersteld, dat zijn partij onderhan
delingen over het Indonesische vraagstuk
zou hebben gevoerd met de Britse La-
VERRASSEND SPEL VAN
LEIDSE ORGANIST
Op het fraaie, drie-klaviersorgel der
iVrijz. Herv. Kerk te 's-Gravenhage, waar
Aart Smink regelmatig zijn orgelbespe
lingen geeft, hoorden we gisteren als
gast-organist Hennie Schouten, organist
van de Ev. Luth. Kerk te Leiden. Het is
te betreuren, dat deze musicus zich als
concertgever betrekkelijk weinig laat
horen in de grote steden. Immers, de
capaciteiten van Hennie Schouten stellen
zich in vele opzichten boven die van
anderen, die zich geregeld als concert-
gever laten horen. Bij Hennie Schouten
vinden we naast een grote liefde voor
het instrument en de echte orgelmuziek,
ook een zeldzaam ontwikkeld stijlgevoel
en een techniek, welke hem in staat stelt
zijn intenties volkomen te realiseren en
hem aldus boven de materie stelt. Wat
HENNIE SCHOUTEN
de eerste eigenschap betreft vinden we
dit vooral terug in zijn waardevolle boe
ken over de techniek van het orgelspel
en over Hugo Wolf. De tweede eigen
schap werd gisteravond op ondubbelzin
nige wijze gedemonstreerd. Het is met
de heldere en doorzichtige klank van dit
Haagse orgel nu eenmaal niet mogelijk
technische onvolkomenheden in het spel
te vertonen, daar élke misgreep direct
wordt gehoord. Het is nu de grote ver
dienste van Schouten, dat hij zijn schier
feilloze techniek geheel in dienst stelt
van het kunstwerk, zoals vooral uitkwam
in het Choral in E van Franck. Hierin
wist Schouten te treffen door een intens-
muzikale en weloverwogen registratie
niet alleen, maar ook door een warm,
rhythmisch en agogisch levendig spel.
Het is echter het bezwaar van dit kerk
gebouw, dat het elke galm of echo mist.
De orgeltoon is hierdoor te direct en een
Choral van Franck wordt dan wat ver
brokkeld. Het voordeel hiervan is weer,
dat het geluid elk detail in de construc
tie precies weet te belichten. De melodi
sche spanning in Franck wist Schouten
echter geniaal vast te houden. Meester
lijk van registratie was Bach's koraal
„Nun danket alle Gott", doch in „Ich ruf
zu dir" werkte het langzame tempo in
de acoustiek wat slepend, hetgeen ons
ook opviel in het Adagio van Bach's d-
moll Sonate, waarvan het Vivace weer
sprankelend werd gerealiseerd.
Van Ibert hoorden we twee kleine
werkjes, de „Pièce solennelle" en de
„Musette", aardige goedklinkende mu
ziekjes, zonder veel pretenties, door Hen
nie Schouten, evenals de Prélude et fugue
in Es van Saint Saëns, met volle liefde
gespeeld. Schouten's technische beheer-
sching bleek het sterst uit de Final uit
3e Symphonie van Vierne. Dit was spel
van de grootste allure, spel, dat wars is
van uiterlijk vertoon en juist daardoor
op de meest directe wijze contact legt
tussen kunstwerk en hoorder. We hopen
Hennie Schouten meer te horen. Hij be
hoort tot onze eerste organisten.
Corn. Basoski.
bour-Party. „Geruchten van deze aard
worden in verband gebracht met ver
onderstellingen, als zou de Nederlandse
Regering stappen willen, ondernemen om
Engelse bemiddeling in Indonesië te ver
krijgen", aldus de heer Vorrink. „Van
enige bedoeling van de Regering in deze
richting is voor zover mij bekend
echter geen sprake".
Luchtstrijdkrachten verdwijnen
van Valkenburg
De Nederlandse Luchtstrijdkrachten
zullen 1 September het vliegveld Val
kenburg verlaten. Voorlopig voor de tijd
van 5 jaar, zal dit veld nu uitsluitend
vliegtuigbasis worden voor de Marine,
hoewel verschillende functies in handen
van de L.S.K. blijven. De transportafde
ling der L.SJC. zal naar het vliegveld
Deelen bij Arnhem worden overgeplaatst.
ONDERSCHEIDINGEN BLI DE
RIJKSGEBOUWENDIENST
De directeur-generaal van de Rijks
gebouwendienst, ir C. F. C. Heyning te
's-Gravenhage, is benoemd tot ridder in
de Orde van de Ned. Leeuw en de archi
tect bij deze dienst, M. P. Bolten uit
Voorburg, tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau. Voorts zijn benoemd tot
ridder in deze Orde C. v. d. Doel te
Utrecht, gewezen districtsbouwkundige,
en F. G. Breus, districtsbouwkundige.
Een ere-medaille in zilver behorende bij
de Orde van O.N. is toegekend aan mej.
P. W. A. Windau te R'dam en mej. J.
Eekhof te 's-Gravenhage, beiden bureel-
ambtenaar. De ere-medaille in brons
kreeg A. G7 de Bode Jr te 's-Gravenhage,
vakman-timmerman bij de Rijksgebou
wendienst.
I Het „vredesverdrag" 1111 f nri V|-f-
voor Duitsland. Lil LAIL^JJ. L
Nog steeds houdt men vast aan de illusie
van een vredesverdrag voor Duitsland, hoe
wel deze zeepbelte Moskou uiteenspatte.
Men geeft de moed niet op, hetgeen op zich
zelf een deugd is, maar afgaande op de
ervaringen met de Russen, kan men er niet
andere dan sceptisch tegenover staan. De
plaatsvervangers der Britse, Amerikaanse,
Russische en Franse ministers van buitens
landse zaken, zullen begin October te Lon
den, de wat taai geworden Duitse biefstuk
andermaal in de internationale pan doen.
Het zijn voorbereidende, cuisine-werk
zaamheden, waarmede de vier plaatsver
vangende koks zijn belast en eerst later, in
November, komen de „grote vier" er zelf
aan te pas. Eerst moet nu de zjg. .proce
dure" worden vastgesteld, want welke landen
zullen nu worden uitgenodigd om aan de
opstelling van het verdrag deel te nemen?
Hoe zal de politieke structuur van Duits
land in de toekomst zijn? Men voelt wel,
dat de Duitse biefstuk onmiddellijk kan
aanbranden en er gevaar bestaat, dat de
Russen er teveel zout in doen, of dat al
direct de vlaim in de pan slaat! Het feit,
dat de Russen toch ter conferentie verschij
nen, zegt niets, want zij komen steeds met
bedoelingen, die de eenheid van Duitsland
tegenhouden. Momenteel is de situatie aldus,
dat West Duitsland in het ..plan-Marshall"
en Oost Duitsland in. het Russische blok is
opgenomen. De Russen hebben het „plan-
Marshall" beschouwd als een listige intrige
en het is niet aannemelijk, dat zij plotseling
van inzicht zullen veranderen.
Het zal zeker 1948 worden, eer Europa aan.
Amerika een „vrijblijvende offerte" kan:
doen ten aanzien van de door Marshall voor
gestelde hulpactie en dan moet altijd nog
het Amerikaanse Congres er zijn goedkeu
ring aan geven. Sinds de conferentie van
Moskou, is de oppositie van Rusland tegen
over alles, wat het herstel van Europa be
treft, nog veel meer toegenomen, zodat de
klove tussen Oost en West moeilijk over
brugd kan worden. Het ligt voor de hand,
dat de economische en politieke oorlog, die
Europa en Duitsland in twee kampen ver
deeld houdt ,tot het bittere einde, zal wor
den voortgezet tot één van beide partijen
het onderspit delft, want een samengaan bij
20 verschillende ideologieën is practisch uit
gesloten. Wij hebben er onlangs nog op ge
wezen, dart Amerika feitelijk reeds bezig is,
Duitsland op eigen houtje te -herstellen, ge
zien de opdracht aan generaal Lucius Clay,
waarbij vooral de aandacht gericht is op het
Roergebied en de daarvan afhankelijke
Duitse industrie, de hoeksteen van het
Europese economisch leven. Enerzijds ziet
men dus, dat de drastische ..herstelbetalings-
-politiek," zoals die te Potsdam werd vastge
legd, door het nieuwe Amerikaanse initiatief
vervangen wordt, hetwelk er de voorkeur
aan geeft, Duitsland ten spoedigste op de
been te helpen. Anderzijds bespeurt men,
dat Rusland het industriële potentieel van
Oost Duitsland opvoert en dit aanwendt ten
behoeve dier landen, welke in de Russische
invloedssfeer gelegen zijn. Slechts onver-
.moede wijzigingen in de bestaande machts
verhoudingen, zouden op den duur de ge
spletenheid te niet kunnen doen. Psycho
logisch beschouwd, Kgt het, gezien de histo
rische doelstelling van het Duitse volk zelf,
niet voor de hand, dat Duitsland voor altijd
verdeeld zou blijven, want de instinctieve
machtsdrang zal zich altijd opnieuw mani
festeren. Men dient niet uit het oog te ver
liezen, dat voor het ogenblik Duitsland sterk
is ingeklemd, de schroeven stevig zijn aan
gedraaid. Maar de situatie zal zich automa
tisch wijzigen, zodra, om economische rede
nen, de respectieve bezetters genoodzaakt
worden de troepen sterk te verminderen of
zelfs geheel terug te trekken. De Britse
minister-president, Attlee, zou op de bijeen
komst met de leden van de Labourpartij, die
in het parlement zitting hebben, zelfs heb
ben medegedeeld, dat een groot gedeelte van
het Britse leger reeds in Februari *46 uit de
Duitse bezettingszone zou worden terugge
trokken. De Amerikanen zouden er dan nog
meer invloed krijgen en feitelijk alle con
trole in handen hebben. In dit verband ver
dient nog de aandacht, dat de Amerikaanse
minister van oorlog, Kenneth C. Roy all zich
op zijn reis door Duitsland zal verstaan met
generaal Lucius Clay, over nieuwe maatre
gelen betreffende de bezettiugs-politiek en
verhoging van het industriële peil, hetgeen
ongetwijfeld Franse protesten zal uitlokken.
Op 30 en 31 Aug. en 1 Sept. as. wordt
op het terrein van de Ned. Prot. Bond te
Soesterberg weer een conferentie gehouden
voor oud-leden van de Vrijz. Chr. Jeugd-
centrale.
EERSTE KAMER TE MIDDER
NACHT OP RECES
(Van onze Parlementsredacteur)
Eindelijk is de Eerste Kamer op reces. Te
middernacht viel de laatste hamerslag en
was de agenda afgewerkt. Of eigenlijk niet:
na het debat over het wetsontwerp Buiten
gewoon Pensioen voor verzetsslachtoffers
en hun nagelaten betrekkingen moest de
stemming, die door de communisten werd
gevraagd, worden uitgesteld tot een volgen
de vergadering, dus na de vacantie. Dit
debat was min of meer een herhaling van
hetgeen in de Tweede Kamer was betoogd.
De a.r. fractie verklaarde, bij monde van
de heer Algra, te zullen tegenstemmen
wegens de bezwaren tegen de principiële
opzet van het wetsontwerp, dat geen onaan
tastbaar pensioen waarborgt.
Zonder debat werd de wijziging van
de pensioenwetten, voor land- en zeemacht
enz. aangenomen.
Mèt debat, doch zonder hoofdelijke stem
ming werd goedkeuring gehecht aan de
Woonruimtewet 1947 en aan het wetsont
werp, dat regelt de tandheelkundige oplei
ding in universitair verband. De behande
ling van de wijziging van de Leerplichtwet
met de daaraan verbonden opschorting van
het achtste leerjaar droeg een rustiger
karakter dan in de Tweede Kamer. Het
wetsontwerp werd zonder stemming aan
genomen met aantekening, dat de fracties
van de Partij van de Vrijheid en van de
Communisten tegen waren.
Minder rustig verliep de verdere behan
deling van de wet uitzending dienstplich
tigen. Minister Fiévez stond verstomd over
de comm. opvatting over de democratie,
waar de heer Koejemans hulde bracht aan
de stakers. Ook de minister uitte zijn
deernis met de in Indië gevallen soldaten,
maar dat de heer Koejemans hieraan even
eens uiting had gegeven, terwijl hij heel wat
anders had verkondigd in de tijd dat tien
tallen Nederlanders aan de demarcatielijn
vielen, nadat het bevel staakt het vuren"
was gegeven is toch wel wonderbaarlijk.
De heer Koejemans poogde in de re
pliek er opnieuw een Indië-debat van te
maken, doch de voorzitter verhinderd^ dit.
Daarna waren de interrupties uit de com
munistische hoek niet van de lucht. On
danks dit rumoer werd het wetsontwerp
aangenomen met alleen 4 communistische
stemmen tegen.
