wat er in de omliggende plaatsen voorviel
Een schipbreuk in 1905 bij Egmond aan Zee
Kleine boerenbedrijf moet rendabel gemaakt
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG, 28 JULI 1947
ALPHEN AAN DE RIJN.
Zij, die aanvraagformulieren hebben
afgehaald, ddenen deze in verband met
een stagnatie bij het Centraal Distributie
kantoor niet in te leveren op de datum
vermeld aan de voorzijde van het formu
lier, doch moeten deze bewaren tot na
dere aankondiging. Dit geldt alleen voor
Alphen; de uitreiking in de agentschappen
vindt normaal plaats.
De onlangs gehouden collecte voor
de Stichting 19401945, heeft het mooie
bedrag van f4135,80 opgebracht.
Onlangs werd medegedeeld, dat een
door de Alphense slagers ontworpen va-
Cantieplan geen goedkeuring verkreeg.
Thans heeft men besloten in de a.s. week
te sluiten van Maandagmorgen tot Don
derdagavond.
De heer A. C. Terlouw is geslaagd
voor hét Middenstandsdiploma
ALKEMADE.
De gemeenteraad vergaderde. De RK
School te Roelofarendsveen had f1800
gevraagd voor inrichting en verbetering
closets. Werd toegestaan. Het voorstel tot
toekenning van een gratificatie van 2 pet
van de jaarwedde met een maximum van
f 50 aan het gemeentepersoneel werd aan
vaard. De gehouden onderhandse aanbe
steding van de brug over de Ringsloot te
Oudewetering, waarbij twee aannemers
uit de gemeente en twee van buiten
waren uitgenodigd, had tot uitslag, dat
laagste inschrijver was fa. Zoet-Langhout
voor f 25.500. De hoogste inschrijver
schreef in voor f29.200. Bij de rondvraag
informeerde dr v. d. Bijl, of voor het ko
mende jaar vroeg genoeg de verbetering
van het zwembad onder ogen wordt ge
zien. De voorz. zegde dit toe. De heer
Van der Velden stelde de vraag, of alle
vakkundige aannemers in de gemeente
niet hadden kunnen mededingen naar de
aanbesteding van bovengenoemde brug-
bouw, waarop de voorz. antwoordde, dat
het dan meer het karakter zou zijn gaan
dragen van een publieke aanbesteding.
De heer Kerkvliet betoogde de wense
lijkheid van een centraal, maar goed
sportterrein. Dit zal volgens de voorz. af
stuiten op de toestand van noodlijdend
heid van de gemeente.
HAZERSWOUDE
De collecte voor „Pro Rege" heeft
f 244.00 opgebracht.
De Chr. Harmonie behaalde op het
concours te Rotterdam-Charlois in de 2e
afd. een 2e prijs met 271 punten en een
Je prijs in de mars wedstrijd met 144
punten, zulks onder de bekwame leiding
van dir. F. A. Gregoire te Bodegraven.
Voor het practijk-examen boekhou
den is geslaagd W. van Zwieten. De he
ren A. v. d. Bosch, P. v. Hemert, D.
Kroon, A. Krijgsman, G. Maaskant en
Jac. van Ofwegen zijn geslaagd voor het
middenstandsdiploma. Onze plaatsgenoot
A. Geers slaagde aan de Zeevaartschool
te Amsterdam voor Stuurmansleerling
©p de kustvaart.
Dinsdag zal een collecte worden ge
houden voor de band NederlandIndië.
Wij verwachten dat deze collecte een suc
ces zal worden.
Voor het examen coupeuse is ge
slaagd mej. C. Verheul. Onze plaats-
genote mej. L. Verheul slaagde voor het
einddiploma 2-jarige dagcursus der huis
houdschool.
HILLEGOM
Morgen vindt aan de letters T t/m
Z in het uitreiklokaal aan de Jhr Mock-
kade, van 9—12 en 1.304 uur, de uit
reiking plaats van de bewijzen van in
schrijving van rijwielbandenbonnen.
Stamkaarten meebrengen.
DE KAAG
De dames Jo en Annie Loogman
Zijn geslaagd voor het middenstandsdi
ploma.
Zoals begrijpelijk heeft het Oranje-
Comité besloten de aangekondigde fees
ten op 30 en 31 Juli niet te laten door
gaan, in verband met de omstandigheden
in Indië.
Het bestuur van de plaatselijke
E.H.B.O. is gewijzigd. Door het bedanken
van de heer G. Zwetsloot is thans de
heer W. Bookelmann tot voorz. gekozen.
Als vijfde lid is de heer N. Biemond aan
het bestuur toegevoegd. Mede op advies
van dr van der Bijl, die voor het eerst
als adviseur optrad, werd besloten een
onderafdeling te worden van de Ned.
Ver. v. E.H.B.O.
Op verzoek van het bestuur der
V.V.V. Dorp de Kaag is een aparte com
missie benoemd, die zich bezig houdt
met de propaganda voor ons dorp. Deze
commissie besloot een propaganda-actie
in te zetten, om het bezoek in de nazo
mer te bevorderen.
De Kaag lijkt momenteel wel een
internationaal centrum. Allerlei talen
hoort men spreken. In de jeugdherberg
waren in de afgelopen week Denen, Bel
gen, Fransen, Engelsen, Zwitsers en Zwe
den. Maar niet alleen in de jeugdherberg,
het hele dorp herbergt vele vreemdelin
gen.
KATWIJK.
Geboren: Paulus z v A v d Eijkel en
A Hasenoot; Antonius CQBzvCNJ
Lemmers en H v d Helm; Jacoba d v J v
Beelen en J v Duijvenbode; Jacobus z v
J Onderwater en M v Muijen; Maart je d
v F de Best enDvd Plas; Gijsbert z v G
hnthorn en G C Sijpestein; Willem z v C
Rhijnsburger en M d Haan; Cornelis z v
C Rhijnsburger en M de Haan; Bouwe z
v B Hoek en G v Duij ven voorde; Johanna
Maria d v H v Beelen en C Kuijt; Arie
B z v J de Best en M Krijgsman. Onder
trouwd: J v Rijn en A Kulk; I L Schoo-
nenberg en N v Duijn. Gehuwd: J v Duijn
enMvd Plas; N Ouwehand en J v Duijn;
W Mekenkamp en J P Wouda. Overleden:
N Korndoffer, 37 j.; E Rijnsent, 50 j., wed.
v C Pronk.
KATWIJK a/d. RIJN.
De leerlingen van de hoogste klasse
der openb. school hebben hun jaarlijks
schoolreisje gemaakt o.l.v. het hoofd der
school, de heer W. Panman. De tocht
ging eerst via Utrecht naar Oosterbeek
en werd per boot vervolgd van Wester-
bouwing naar Arnhem. Nu was het weer
de beurt aan de autobus, om de kinde
ren naar Apeldoorn te brengen. Nadat
hier een poos in een speeltuin was door
gebracht, werd de reis vervolg via Ede
naar de Pyramide van Austerlitz. Na een
oponthoud op deze mooie plek werd de
weg naar huis ingeslagen.
VAN DE KATWIJKSE BOM
SCHUIT KW 25
In de naoht van 26 of 27 November
1905 leed de Katwijkse bomschuit KW 25,
schipper W. Guyt, schipbreuk. Zie hier
enkele regels van een visser uit Katwijk
aan Zee van het jaar 1905.
„Ik vaarde op de bomschuit KW 25,
schipper P. Guyt. Wij voere eerst in
't voorjaar op de kantvisserij en later
op de haringvisserij. Wij hadde goed ge-
vare het jaar. Het was het laats van de
teelt, ruim 20 November, toen zoude we
na huis gaan, omdat we bijna vol haring
ware, ruim 19 last (een last is 17 ton).
Wij ginge dus na huis toe voor be-
houde teelt, wij zijlde koers met goed
weer en dachte voor Zondag op het
strand te staan. Maar Mijne gedachte zijn
niet uwe gedachte, spreekt de Heere: al
wat wij nader aan de kust kwame, ging
de wind krimpe, dat het slot was, wij
zijlde niet thuis, maar ongeveer 3 km
benoorde Katwijk en al gauw moeste
wij gaan zeile mindere, want zij ginge
stuk. Wij gingen toen overstag het zeegat
weer in, om op te laveere na Katwijk,
wat niet gelukte.
Het ging storme op Zondagmiddag 25
November, het werd donker en de oudste
matrozen zeiden tegen de schipper: ik
wilde maar na LJmuiden gaan, want wij
kunnen toch niet te Katwijk kome. Eerst
wilde de schipper niet, maar eindelijk
ging hij er toch toe over.
Maar het ging al harder storme, dat
wij moeste met 3 man aan het roer voor
de wind met de voorzijle al stuk op
IJmuiden aanhoude, toen wij dichterbij
kwame, moeste wij bij de wind zeile, om
zoo binne te kome, want de wind was
ZW. Maar toen wij bij zouden houwe,
scheurde opeens het zeil. Wij waren bijna
binnen de hoofde van IJmuide, toen
moeste wij voor de wind om, weer naar
zee, want wij zoude anders op de Noord-
pier zijn gekome. Wat nu te doen? Met
gescheurde zeile dreve wij naar de kust
toe, wij hebben toen gestakeld (licht ge
maakt) om een sleepboot, maar hij kwam
niet. Het stormde hard, de loodsboot die
was vlak bij ons, maar bood geen red
ding aan.
De schipper gaf bevel het anker te
laten valle, dat werd toen gedaan, wij
streke de mast en de zeile en kwame
voor anker tussen Egmond en IJmuiden.
Wij lagen ongeveer 10 minute, of de
kabel brak en wij krege dat ogenblik
een zee water, dat wij spoelde over het
dek. Maar gelukkig niemand overboord.
Dat was een geluk, wij ware hulpeloos
en dreve zoo na de kust. Toen hebben
wij een brok mast opgezet met een fok
er aan, maar wij gingen zo langzamer
hand naar de branding toe.
Het gang eerst wel goed, maar toen wij
op de derde bank kwame, raakte de
schuit en viele wij dwars op de bank.
Toen viel de zee over de schuit heen,
een paar golven. Wij kwamen weer in
dieper water.
Zo kwamen wij eindelijk aan het
strand. Het was vallend water, omstreeks
drie uur Zondagsnachts, maar opeens
ging de wind na het Noord-Westen en
de zee ging lope, dat de luike ginge van
der en de bom sloeg vol water. Toen
moeste wij op de mast klimme om niet
over boord te slaan, wij zate met zijn 7
op de mast en 3 man in de achtermast,
tot ongeveer 6 uur, toen ging de stuur
boordboeg reize en zijn wij weer na de
boeg gaan lope, maar een matroos was
bezig met breels (tonnetjes) aan de ha-
ringbak te doen, toen kreeg hij een zee
water, dat hij sloeg over boord met de
bak en was toen de bak met breels kwijt,
maar greep opeens de touwe van de
breels en ging zo na het strand en lag
zo enkele minute bewusteloos en ging
toen loope naar Egmond om te zegge,
dat wij in nood verkeerde.
Op hetzelfde ogenblik kwamen er twee
stropers uit de duine, die zage ons en
gingen toen hard lopen, om de redding
boot te waarschuwen. Maer er kwamen
toen twee schelpevissers, die hebben ook
getracht hulp te biede en dat gelukte,
zij hebbe ons van de bom afgehaald op
één matroos na, Arie van Duyvenvoorde,
dde heeft getracht naar de wal te zwem-
me met het gevolg, dat hij jammerlijk
verdronk. Wij zyn toen naar het café
KATWIJK A/ZEE.
Ter hoogte van de Oude Kerk werd
dezer dagen een zeehond gevangen door
de heer v. d. Oever.
De laatste dagen spoelden ook in
onze plaats vele coloradokevers aan. De
kinderen van de verschillende scholen
zijn er gistermiddag op uitgetrokken, om
indien mogelijk, een serie van deze
lastige diertjes onschadelijk te maken.
Onze plaatsgenoot de heer T. v.
Banneveld is te Haarlem geslaagd voor
het hoofdiacte-examen, gedeelte B.
NOORDWIJK.
Woensdagavond 8 uur zal voor de
Geref. Bond spreken de heer E. L. de Witt
van Noordwijk aan Zee.
NOORDWIJKERHOUT
Na 16 jaar de Ned. Herv. School
trouw gediend te hebben heeft mej. Mos
Vrijdag van kinderen, bestuur, personeel en
ouders afscheid genomen, 's Morgens was
het feest voor de kinderen waarbij zij rijk
onthaald werden, 's Middags werd de schei
dende onderwijzeres door een deputatie uit
de leerlingen van huis gehaald. In school
gekomen waarbij ook het voltallig bestuur
tegenwoordig was, werd haar door Bas v. d.
Tang een bouquet bloemen aangeboden.
Daarna hield het hoofd der school, de heer
Noordzee gebracht en daar voorzien van
voedsel en droge kleren. Twee daage
later weer na Katwijk gereisd. Arie van
Duyvenvoorde is toe op Egmond begrave
De bomschuit is later weer vlot gebracht
en toen naar Katwijk gesleept.
Ds Impeta liet zingen op Zondag 2 Dec.
1905: Ps. 107:2.
Die Hij van ver uit d'oorden
Van 't Oost en 't Westen bracht,
En van de Zee en 't Noorden
Geleidde door Zijn macht;
Die op een aak'lig pad,
In woeste wildernissen,
Omzwierven, en een stad
Ter woning moesten missen.
De opvarenden waren als volgt: P.
Guyt, schipper, Maar de Mol, stuurman,
Cornelis van Duyvenvoorde, Gerrit de
Mol Mzn, Cornelis van Duyvenbode, Arie
van Duyvenvoorde (verdronken), Chris-
tiaan van Duyvenbode en drie Urkers."
MEN MAKE VAN DE NOOD
EEN DEUGD
Er is nu al zoveel ove rhet kleine boe
renbedrijf geschreven, dat enkele din
gen volkomen duidelijk zijn geworden,
n.l. ten eerste, dat er niet de minste kans
op is de bedrijven over de gehele linie
groter te maken, ten tweede, dat de
vraag naar grond eerder toe dan af
neemt, ten derde, dat het kleine bedrijf
met rundveehouderij en akkerbouw al
leen niet voldoende inkomsten oplevert
en tenslotte, dat men met de handen in
het haar zit om die inkomsten te ver
hogen.
Zo op het eerste gezicht dus een tame
lijk hopeloos geval, doch aangezien in
gewikkelde vraagstukken er altijd aan
vankelijk vrijwel onoplosbaar uitzien, ter
wijl doorgaans toch een oplossing blijkt
te bestaan, zullen wij er ons niet door
laten afschrikken.
Is bijv. het feit, dat de bedrijven vrij
wel niet vergroot kunnen worden, reeds
voldoende om de kleine boeren tot blij
vende armoede te veroordelen? Geens
zins! Wij stellen hierbij voorop, dat wij
het nutteloos achten te spelen met de
gedachte, dat men van onze grotere be
drijven land zou kunnen afnemen om
het aan de kleine te geven. Wel worden
zo nu en dan grote bedrijven verkaveld
tot kleine en is er hier en daar gelegen
heid voor een kleine boer om een per
ceel land bij te kopen of te pachten,
maar het is een zelfbedrog te menen, dat
op grote schaal de kleine bedrijven zou
den kunnen worden uitgebreid met grond
van de grote.
We moeten daarentegen rekening hou
den met een toeneming van het klein
bedrijf, omdat er steeds meer jonge boe
ren trachten een bedrijf te krijgen en
omdat de emigratie slechts heel weinig
mensen het land uit kan loodsen. Zeer
waarschijnlijk zal zich dus de ontwik
keling van de laatste halve eeuw voort
zetten, waarbij het kleinbedrijf voortdu
rend aan betekenis heeft gewonnen.
Merkwaardig genoeg schijnen de sta
tistieken deze ervaring gedeeltelijk tegen
te spreken.
In het rapport over het „Grondgebruik
in Nederland", dat de toestand in 1930
weergaf, komt men bijv. tot de conclusie,
dat de bedrijven van 15 ha in aantal
zijn afgenomen. Maar daaruit mag men
niet afleiden, dat de verschuiving naar
de kleinste bedrijven is verminderd, want
men heeft de bedrijfjes van minder dan
een hectare, voorzover het geen tuinde
rijen waren, eenvoudig als landarbeiders
bedrijfjes geregistreerd, hetgeen niet
juist is. Hoeveel pluimveebedrijven zijn
er juist in de jaren 19201930 niet ge
sticht op zeer kleine hoekjes grond en
het is niet juist, deze kippenhouders als
landarbeiders te beschouwen.
Ook houdt men er onvoldoende reke
ning mee, dat wel het aantal landbou
wers met 15 ha land afnam met 2500
van 1921 tot 1930, maar dat daarentegen
het aantal tuinders met een dubbel aan-
Arends, een toespraak. Hij bracht mej. Mos
dank voor al wat zij voor de school geweest
is en de hartelijke sfeer, waarin zij met de
kinderen omging. Het hoofd der school
bracht haar ook dank voor de lange jaren
van prettige samenwerking, waarna hij haar
veel succes toewenste in haar nieuwe stand
plaats.
Vervolgens sprak de voorzitter van het
schoolbestuur, ds Spaling, mei. Mos toe.
Hij betreurde het heengaan en vertolkte de
gevoelens van de ouders, die haar node zien
gaan. Namens bestuur en leerlingen wer
den mej. Mos een mooie dames-fauteuil en
een bloemstuk aangeboden, terwijl de heer
Visser namens het personeel een boekwerk
overhandigde. De heer Schmidt, een oud-
collega uit Ridderkerk, sprak mej. Mos
nog toe. Nadat de kinderen haar hadden toe
gezongen en mej. Mos allen had bedankt,
werd de bijeenkomst met dankgebed geslo
ten. Hierna had nog een receptie plaats en
werd mej. Mos namens oud-leerlingen een
fraaie gouden ring geschonken.
De keuring van de dienstplichtigen
voor de lichting 1948 zal plaats hebben
op 7, 8, 12 en 13 Aug. in gebouw „Silo",
Hazenpaterslaan 26 te Haarlem. De
dienstplichtigen ontvangen nog een per
soonlijke oproep. Er zal door hen ge
bruik kunnen worden gemaakt van een
afhaaldienst, die om half 8 van het
Raadhuis vertrekt.
Bij de aanbesteding voor het ver
nieuwen van de grasmat, het plaatsen
van een afrastering en het bouwen van
een toiletgebouwtje op het terrein van
de voetbalver. „St. Bavo" was hoogste
inschrijver de heer Th. Kret, Noordwijk,
f21.111, terwijl de firma Gebrs. van
Denzen alhier als laagste van de 10 in
schrijvers uit de bus kwam met f 16.950.
Voor het diploma Mulo B zijn ge
slaagd P. Brama en P. v. d. Berg.
De huis-aan-huis-collecte van de
alg. Noordwijkerhoutse E.H.B.O. van
Zaterdag j.l. bracht de prachtige som
van f239.295 op.
RIJNSBURG
De leden van de brandweer hebben
allen een brandmelder ontvangen, ni.
een grote electrische bel. Als er brand
uitbreekt, behoeft men op gemeentewer
ken maar een knopje in te drukken, om
alle bellen gelijktijdig in werking te
stellen.
r
Sfeer in 't gezin?
De „Nieuwe Leidsche" er in!
V
tal gestegen is. Men mag er zeker van
zijn, dat men deze verdwenen kleine
boeren als tuinders kan terugvinden.
Nu achten wij het in het geheel niet
verontrustend, dat het kleinbedrijf toe
neemt, want een goed gedreven kleinbe
drijf levert per ha een hogere productie
dan het grote bedrijf, omdat de grond
zorgvuldiger wordt bewerkt. Dat neemt
niet weg, dat een landbouw- of veeteelt
bedrijfje op vier of vijf ha grond toch
nog meestal een onvoldoende inkomen
oplevert en op grond daarvan meent men
veelal te mogen concluderen, dat een
boerderijtje minstens 810 ha groot moet
zijn en dat eigenlijk alle kleine bedrij
ven moeten verdwijnen.
Doch ook dit komt ons veel te kras
voor. Ook een zeer klein bedrijf kan
economisch gezond en renderend zijn, als
men de aard van het bedrijf maar aan
past bij zijn oppervlakte. Is het bedrijf
te klein voor graan, welnu dan legt men
zich toe op de teelt van pootaardappelen,
uien, grove groenten, e.d. Heeft men nog
minder land, dan wordt tuinbouw hoofd
zaak en wie weet wat er nog zit in de
teelt van kruiden, voor apotheek- of
tafelgebruik of voor de industrie, zoals
men thans op de Noord-Veluwe over
weegt. In weer andere streken vindt men
een uitweg in de fruitteelt en daar waar
de grond of de ligging ten opzichte van
de markt dezer fijnere vormen van
grondgebruik niet mogelijk maakt, kan
men altijd in het mesten van varkens en
het houden van kippen voldoende bezig
heid vinden.
Nu gaat het in ieder bedrijf, in de
landbouw evenzeer als in de industrie,
om de hoeveelheid waarde, die men per
uur voortbrengt, en om het aantal uren
dat men per jaar kan werken. Hoe hoger
de waarde en hoe groter het aantal nut
tig bestede uren, des te hoger de wel
vaart. Wie dus te weinig grond heeft om
al zijn tijd productief te maken op zijn
akker, moet zijn bedrijf uitbreiden met
bezigheden, die geen grond eisen. Wie
dus maar twee of drie koeien heeft en
enkele hectaren bouwland en daardoor
buiten de drukke seizoenen niet door
lopend druk werk daarbij vindt, kan de
tijd, die hij over heeft, productief maken
door varkens of kippen te houden.
Grotendeels kan hij de gewassen van
zijn land daardoor als veevoeder verwer
ken, maar er is geen enkel bezwaar
tegen, dat hij ook veevoeder aankoopt,
ook al moet dat uit het buitenland ko
men. Kunstmest komt immers ook gro
tendeels uit het buitenland en wat zou
de Nederlandse industrie moeten begin
nen als wij geen ijzer en staal, katoen,
wol, leer, chemische producten, petro
leum, enz. uit andere landen haalden
Het enige vraagstuk is: aan wie ver
kopen wij dan onze eieren en onze var
kens. Dat onze boerderijen klein zijn is
niet erg, maar de afzet van de produc
ten, dat is het waar het om gaat. Daar
om ligt de oplossing van het vraagstuk
der kleine boeren uitsluitend in uitbrei
ding van onze afzetgebieden, zowel in
het binnen- als in het buitenland.
