IDist
Commun. motie van afkeuring op komst
De Indische kwestie in het oog der wereld
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG, 24 JULI 1947
OPPOSITIE CRITISCH ACH
TER DE REGERING
(Van onze Parlementsredacteur)
Twaalf iman, of lieiver elf man en één
vrouw hebben gisteravond, van zeven uur
tot kwart voor twaalf hun licht laten
schijnen over het besluit der Regering,
in Indië orde op zaken te stellen.
Uiteraard brachten de betogen weinig
nieuws. De standpunten zijn wel bekend.
Het begon met een communist en het
eindigde met een communist. Waarmee
wij maar zeggen willen, dat deze partij
zich wel het meest heeft geroerd. Zij
bracht dan ook niet minder dan vier
sprekers op het spreekgestoelte, die, ieder
op eigen wijze, de Regering toeriepen:
Staakt het vuren. De heer de Groot deed
het, omdat hij meende, dat de eigenlijke
betekenis van het accoord van Lingga-
djati was, dat in de overgangstijd de Ne
derlandse souvereiniteit slechts formeel
en niet wezenlijk zou 'bestaan. Zijn par
tijgenoot Schoonenberg riep de Regering
uit naam van de jeugd toe: Stop; terwijl
mevr. v. d. Muyzenberg (hetzelfde betoog
de en minister Beel verweet, wel gespro
ken te hebben over de 158 slachtoffers
aan Ned. zijde tengevolge van de be
standsschendingen, doch luchthartig ge
zwegen had over de slachtoffers aan
Indonesische zijide.
De houding van de gehele oppositie
was beheerst. Het was uiteraard te ver
wachten, dat de heren Tilanus (c.h.),
Schouten (a.r.) en Vonk (vrijh.) zich
achter deze daad van de Regering zou
den plaatsen. Allen deden dit zonder
hoera-stemming. Integendeel. De heer
Tilanus noemde de beslissing ernstig, te
meer, omdat wij een vredelievend volk
zijn en geen militaristen. Hij achtte het
belangrijk, dat het gehele Ned. volk, blij
kens de beslissingen der vakbonden, be
halve een kleine groep revolutionnairen,
achter de Regering staat. De heer Schou
ten sprak in gelijke geest. Wie verlangt
er naar wapengeweld?, aldus vroeg hij.
Overigens constateerde hij, dat instem
ming met deze regeringsdaad niet wil
zeggen, dat de verschilpunten met de
regering opgehouden hebben te bestaan.
Een van deze punten de heer Tilanus
noemde dit zelfs uitdrukkelijk is on
getwijfeld nog de houding tegenover de
republiek. Wij kunnen ons niet aan de
indruk onttrekken, dat de Regering van-
daag-aan-de-dag nog met Soekarno in zee
zou willen gaan, wanneer deze onder de
druk der gebeurtenissen zijn medewer
king zou willen toezeggen. Hiertegen ver
zetten de heren Schouten en Tilanus zich
uitdrukkelijk, zoals zij dat steeds hebben
gedaan. Een critiek, waarbij de heer
Roanme (k.v.p.) zich uitdrukkelijk niet
wenste aan te sluiten, hoewel de wijze,
waarop hij zijn mening formuleerde
enigszins te denken geeft. Hij sprak nl.
over een leiding van de republiek, die
bereid en in staat zal zijn tot samen
werking, niet alleen met de mond, maar
ook met de daad en die met name het
zelfbeschikkingsrecht der volken zal-er
kennen. Het lijkt ons toe, dat prof.
Romme verwacht, dat de huidige leiding,
mét Soekarno, nooit aan al deze voor
waarden zal kunnen voldoen. Uiteraard
stelde prof. Romme zich volledig achter
de Regering. Zijn gedachten en gebeden
gingen uit naar onze troepen en de fa
milieleden in Nederland, maar ook naar
de rijksgenoten aan de „andere zijde van
de demarcatielijn". Een uiting, die de
heer Logemann (arb.) zeer sympathiek
vond, doch die de laatste spreker, de
communist Wagenaar typeerde als een
„bidstond bij een overledene, die men
zelf de dood heeft ingejaagd".
Prof. Logemann (Arb.) noemde de
gang van zaken een morele nederlaag en
vroeg de regering in een lange rede,
zachtkens met de jongeling te handelen.
Tevoren had zijn fractieleider, jhr v. d.
Goes van Naters reeds verklaard, dat.
ondanks het destructieve stadium, dat nu
was ingetreden, het vredeswerk van het
afgetreden Tweede Kamerlid, de Ir.do-
treden, die aan de goedkeuring der Ka
mer had moeten zijn onderworpen. Toch
was hij overtuigd van de vredeswil der
nesiër Palar zou worden voortgezet. Prof.
Logemann uitte zijn vreugde erover, dat
•niet de vernietiging van de Republiek
doel van de huidige actie is. Het gébruik
van vliegtuigen dient zoveel mogelijk te
worden beperkt en uitbreiding van de
actie moet, zo veel maar enigszins mo
gelijk is, achterwege blijven. Hetgeen
de heer Wagenaar (comm.) deed opmer
ken, dat een ontketende oorlog niet be
perkt kan worden. Op de gereserveerde
tribune, waar enkele communistische
enthousiastelingen zaten, werd grinnikend
opgemerkt: de Partij van de Arbeid
moet maar voorschrijven, dat met cocos-
noten wordt gebombardeerd!
Prof. Logemann vroeg vervolgens om
zakelijke en uitvoerige legerberichten.
Over de koele ontvangst van het her
nieuwde aanbod van goede diensten van
Engeland wilde hij beslist nadere inlich
tingen ontvangen. Inderdaad achtte ook
hij de vraag, of Nederland in overgangs
tijd de souvereiniteit draagt, niet voor
arbitrage geschikt, maar wel de vraag
naar de verhouding van onze de jure-
positie tegenover de de-facto-uitoefening
van het gezag door de republiek. Het
aanvaarden van het Britse aanbod van
goede diensten achtte hij uitermate
urgent, omdat anders in binnenland, bui
tenland en Indonesië niet wordt begre
pen, dat Nederland inderdaad de vrede
wil.
Slechts één spreker van de Partij van
de Arbeid, n.l. de heer Nederhorst, ver
klaarde in een persoonlijk woord zich
niet accoord met het regeringsbesluit. De
weg van onderhandeling en geduld had
naar zijn mening nog verder bewandeld
moeten worden, terwijl hier sprake is van
een oorlog, niet van een politieel op-
Regering en daarom zou hij eventueel
niet stemmen voor de communistische
Mr Steenberghe verwacht prijs
daling op Amerik. markt
Na zijn terugkeer uit de Ver. Staten
verklaarde oud-minister rnr M. P. L.
Steenberghe in een persgesprek dat hij,
in tegenstelling tot de opvatting van het
departement van Financiën, overtuigd is
van een komende prijsdaling op de Ame
rikaanse markt.
motie, waarmee de heer De Groot had
gedreigd, doch nog niet ingediend, ter
afkeuring van het Regeringsbeleid.
De heer Wagenaar (comm.) was hek
kensluiter en ging (figuurlijk) verschil
lende sprekers te lijf. Hij begon de heer
Zandt (S.G.P.), die op een straf optreden
tegen de onbetrouwbare republiek had
aangedrongen^ als dominé te betitelen,
hetgeen de voorzitter deed opmerken, dat
er in de Kamer alleen maar heren waren.
Niettemin achtte de heer Wagenaar de
taal van ds Zandt niet bij een dominé
passen. Ir. het bijzonder richtte hij zich
echter tegen de Partij van de Arbeid, die
zijn betoog met hoongelach beantwoord
de. Prof. Logemann had beschreven, hoe
de republiek in een crisis verkeerde,
maar de heer Wagenaar constateerde een
crisis bij de P. v. d. A. en voorspelde, dat
deze partij bij de volgende verkiezingen
veel slechter uit de stembus te voorschijn
zou komen. Dit deed de heer Vorrink
interrumperen: Bent U daar zo bezorgd
voor?
Aan de Regering verweet deze commu
nist, dat zij, door te spreken van politie
optreden in plaats van oorlog, het Neder
landse volk misleidde. Deze uitdrukking
kon er volgens de voorzitter niet mee
door en via het evenmin te tolereren „rad
voor ogen draaie" werd dit verzwakt tot:
„geen juiste voorstelling van zaken gaf."
Vanmiddag om één uur gir.g de Kamer
verder. Toen was het woord aan minister
Jonkman.
WAT BEVIN EN MARSHALL
ER VAN DENKEN
In verschillende wereldsteden hield de
Indische kiwestie gisteren de gemoederen
bezig.
LONDEN: Bevin zeide in het Lager
huis „teleurgesteld te zijn door de be
slissing der Nederlandse Regering." In
het brengen van de zafck voor de Vei
ligheidsraad zag hij, vanwege het „veto
gevaar" geen heil, „Wij werken op het
ogenblik aan een andere methode om
het conflict op te lossen, die daartoe meer
geëigend is dan de gevraagde ontmoeting
met Sjahrir of blokkade van oorlogstuig
voor Ned. Indië," zo zeide hij.
WASHINGTON: Marshall gaf een over
zicht van 'de Nederlandse strijdkrachten
en zeide, dat er 118 Amerikaanse vlieg
tuigen op Java zijn, eertij'ds aan Enge
land geleverd, maar na vertrek der En
gelsen met Amerikaanse toestemming
overgedragen.
CANBERRA: Australische protestantse
kerken protesteerden tegen ons optreden,
maar de oppositieleider Harrison vroeg
wat Australië wenste: schouder aan
schouder staan met een bondgenoot of
met een communistische republiek.
RANGOON: Sjahrir, op weg naar Voor
Indië volgens buitenlandse berichten
is hij „op de vlucht" verklaarde dat tot
Ontvoerd Ned. kind in Zürich
teruggevonden
Verleden week meldden wij de ontvoe
ring door zijn Palestijnse grootvader van
het oorlogsweesje Robert Frederik Teitel,
door de Voogdijraad ondergebracht bij de
familie Coster in de IJpolder bij Amster
dam. Daar de grootvader, Markus Hesch
Teitel, een visum bezat voor Zwitesrland:
werd daar eens geïnformeerd, met het
gevolg dat de politie in Zürich de Amster-
damese politie gisteren telefonisch mede
deelde, dat het tweetal in Zürich is aan
gehouden. De kleine Robert zal door zijn
pleegmoeder uit Zwitserland worden
teruggehaald.
DAT blijkens de M. v. A. min. Drees voor
staat de bevoegdheid tot het geven van
voorschriften ter beveiliging van openbare
orde en zedelijkheid in badinrichtingen bij
de gemeenten te doen berusten.
DAT min. Huysmans een beschikking heeft
uitgevaardigd, waarbij het vervoer van turf
in Groningen, Drenthe en Overijssel is ver
boden van 23 t/m 30 Juli.
DAT de Ned. vice-consul te Budapest, J D
Fledderus, is bevorderd tot consul.
DAT wegens clandestiene slachting te
Groenlo een caféhouder 2 dagen gev.otraf en
8 mnd. RWI, twee slagers ieder 2 dagen gev.-
straf en 3 mnd. RWI en een andere 2 dagen
gev-straf en 5 mnd. RWI kregen.
DAT in Mei j.l. de gezamenlijke tuchtrech
ters voor de voedselvoorziening 3029 uitspra
ken deden en de boeten in totaal f 452.360
bedroegen, terwijl het centraal college 97
uitspraken deed in hoger beroep, waarbij
f47.097 aan boeten werd ontvangen.
DAT de A'damse Raad gisteren goedkeur
de het voorstel van B. en W. om f 1.250.000
beschikbaar te stellen voor een nieuwe
transportleiding van het pompstation Lei
duin naar Haarlem-Oost ter verbetering van
de watervoorziening der hoofdstad.
DAT het reeds voor het publiek toegan
kelijke oorlogsmuseum te Westkapelle op 2
Aug. officieel wordt geopend.
DAT de Monnikendammer K. Karnemelk
in 8 uur en 20 minuten van Monnikendam
naar Muiden is gezwommen en thans over-
WMft het Kanaal over te zwemmen.
DAT een aantal Ned. Herv. predikanten in
een open brief aan de Regering spoedige op
heldering heeft verzocht inzake de zuive
ringsactie op Celebes, waar vele Indonesiërs
door Ned. militairen om het leven zouden
zijn gebracht.
DAT de Eerste Kamer gisteren zonder stem
ming een aantal kleine wetsontwerpen heeft
aangenomen, o.m. de ontwerpovereenkomst
van dading tussen de Staat der Nederlanden
en de B.PM.
DAT ontwerpers en uitgevers, die in aan
merking wensen te komen voor de H. N.
Werkman-prijs te A'dam, hun inzendingen
voor 15 Oct. vrachtvrij moeten bezorgen aan
de afd. Kunstzaken, Raadhuis kamer 20a,
Amsterdam.
DAT bij een explosie in een stoomwasserij
te Baarn van een Oostenrijkse arbeider
beide benen werden afgerukt waarna de man
is overleden.
DAT is benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau L. Veenstra te Schiedam,
voorz. van de Centr. van Koopvaardij-offi
cieren enz.
DAT de gouden eremedaille, verbonden aan
de Orde van Oranje-Nassau is toegekend aan
P. v. d. Veer, dir. van de Coöp. Stoomzuivel-
fabriek te Wilp.
DAT in de St.Crt van gisteren zijn opge
nomen de tweede wijziging van de Prij zen
beschikking non-ferro blokmetalen 1947 en
een vacantieregeling schoenhersteller en
maatschoen ma kersbedrijf.
DAT de Ned. sec.-gen. van de Wereldraad
der Kerken, dr A W Visser 't Hooft, op de
conferentie der Chr. Jeugd te Oslo, een aan
val deed op zyn eigen land i.vjn. het huidige
optreden in Indië.
de laatste man gevochten wordt. (Wat
blijkbaar woorden zonder zin zijn, want
de tegenstand op Java is gering; Red.)
NEW DELHI: De Voor-Indische en
Arabische Liga willen stappen doen de
Indische kwestie voor de Veiligheidsraad
te brengen.
GROTE PARTIJEN SUIKER, KINA EN
RUBBER ONTDEKT.
Grote voorraden rubber, kina en sui
ker van Nederlandse ondernemingen
zijn in de dor onze troepen bevrijde
plaatsen in beslag genomen. Volgens mr
Van Hoogstraten zullen zij binnen een
maand op de wereldmarkt kunnen wor
den gebracht. Er is in ruime mate
scheepsruimte beschikbaar.
Na de havenarbeiders en scheepsbou
wers zijn ook de arbeiders van de Ant
werpse doordokmaatschappijen gaan sta
ken voor een loonsverhoging van 10 pet.
Onze troepen bevrijdden
Malang en Cheribon
(Vervolg van Pag. I)
De naar het Noorden uit Bandoeng op
rukkende troepen hebben over de berg
passen het grote planterscentrum Soebang
bezet. (In de onmiddellijke nabijheid ligt
het strategisch belangrijke vliegveJB Ka
lidjati).
Een derde opmars uit Bandoeng gaat
in de richting Garoet. Tjitjalengka (door
de etxremisten door brand vernield) en
Madjalaja (ook verbrand) zijn in onze
handen. Beide plaatsen liggen aan de
voet van het bergland^ dat de Bandoengse
hoogvlakte omzoomt. Het eerste bij het
begin der Nagrekpassen, 40 km beoosten
de stad.
Belangrijk voor de zuivering van de
weg- en treinverbinding Bandoeng-Ba
tavia via Poerwakarta en Krawang is het
bericht over de bezetting van Tjikampek.
Hier splitst zich de uit Batavia komende
spoorlijn in een tak naar Cheribon
Oost-Java en één naar Bandoeng.
De bezetting der waterkrachtcentrales
heeft de lichtvoorziening van Batavia nu
voorgoed verzekerd.
Midden-Java.
Op Midden-Java bleven onze troepen
stationnair te Toentang en Salatiga. Dit
bevestigd dus, dat zij ongeveer 50 km van
Djocja en 40 km van Solo zijn. De licht
voorziening van Semaring is nu verze
kerd.
Republikeinse berichten maken ophef
van een aanva-l op de Westelijke stadsrand
van Semarang en van actie der Konink
lijke Marine voor de kust van Rembang.
Sumatra.
In de nabijheid van Palembang is, door
een snelle opmars over meer dan 100 km,
het olieterrein van de Shell en de Stan
dard Oil nu in Nederlandse handen.
Bij Padang werden maatregelen geno
men om de voedselvoorziening te verze
keren.. Buitenlandse bronnen melden, dat
de vlakte na twee dagen strijd is bezet.
Bij Medan hebben onize troepen Arnhe-
mia en Bindjei nabij de stad bezet. De re
publikeinen beweerden vol ophef dat
Atjehers een deel der stad op ons hadden
veroverd. Het Franse agentschap A.F-P.
werpt dit gehele verhaal omver door te
vertellen hoe het „volksleger" met flessen
benzine Annihemia verbrandde, terwijl de
republikeinse politie-inspecteur zich te
gen hen moest verdedigen. De Neder
landse troepen maakten hieraan een einde
en de inspecteur handhaaft nu onder de
Nederlanders de orde.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Drietal: te Rotterdam vac.-A. A. Wild
schut) G van Veldhuizen, predikant in al'gs
dienst, D. Goudswaard te IJsselmonde en B.
van Ginkel te Amsterdam-Sloterdijk.
Beroepen: te Farmsum A. M. Nortier
te Den An del; te Genemuiden (toez.) N.
Klermaker te Veen N.-B.); te Moercapelle
(toez.) A. L. van der Smit te Waspik; te
Rotterdam-Hillegersberg (toez.) J. Germans
te Wieringermeer.
Bedankt: voor Amsterdam (fbuurtgem.
Noord-West) H. A. Visser te Watergraafs
meer; voor Bergen op Zoom M. J. W. Zeven
boom te Wildervank.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Neede A. K. Krabbe te
Hillegom; te Ti el Th. Oostra te 's-Grave-
.moer.
Bedankt voor Rotterdam-Feyenoord
H. de Wit te Winterswijk.
Geref. Kerken naar art. 31 K.O.
Beroepen: te Pijnacker cand. H Ame-
link Jr te De Bilt; te Zuidhorn J J. de Vries
te Schiébroek-Hillegersberg.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Werkendam J. Jon.ge-
leen te Noordeloos.
Bedankt: voor Utrecht (2e pred.pl.)
M. Holtrop te Haariem-Centrum
GOUDEN JUBILEUM Ds A. DEKKER
E VOORBURG.
Morgen viert ds A. Dekker te Voorburg,
em.-predikant der Ned. Herv. Kerk, zijn
gouden ambtsjubileum. Deze 79-jarige dien
de achtereenvolgens de gemeenten van Berg
ambacht, Gameren, Giessendam-Neder-Har-
dinxveld, Hoevelaken, Qpheusden, Bleiswijk,
Nieuwe Tonge, Ernst en Otterloo. Na zijn
emeritaat in 1939 heeft hij de gemeente te
Voorburg enige tijd als hulpprediker ge
diend. Ds Dekker behoort tot de Gereform.
richting in de Ned. Herv. Kerk.
EXAMEN NUTTIGE HANDWERKEN.
ROTTERDAM, 23 Juli. Geslaagd de
dames: J. Flinterman, Loosduinen, S. Klin
kenberg. Den Haag, M. G. S. de Vries, Was
senaar, K. Bruininga, Den Haag, M. M. A.
de Goederen, Den Haag.
EXAMENS NED. TAAL EN LETTER-
KUNDE-A.
DEN HAAG, 23 Juli. Geslaagd: Chr.
Nonhebei, Den Haag.
Guus Weitzel niet terug naar
de A.V.R.O.?
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, staat het nog geenszins vast,
dat Guus Weitzel weer naar de AVRO
terugkeert.
Bij de wereldomroep, waar hij, zo men
weet, thans werkzaam is. voelt hij zich
uitstekend thuis; Hij heeft trouwens ook
niet gesolliciteerd bij de AVRO, aldus
deelde men ons van die zijde mede. Het
zal van zijn eigen houding afhangen, of
hij weer voor de AVRO-microfoon wenst
op te treden.
ZELFS IN AMSTERDAM IS
NIET GESTAAKT
De stakingsoproep van de C.P.N. heeft
gisteren zelfs te Amsterdam weinig suc
ces gehad. Slechts in enkele grote be
drijven, o.a. de gemeentediensten, waren
er enkele groepen, die een sit downsta
king hielden. Hetzelfde beeld vertoonde
de haven.
VERDUBBELING K.L.M.-DIENSTEN
A'DAM—LONDEN
Om verbetering te brengen in het
drukke passagiersvervoer tussen A'dam
en Londen, heeft de K.L.M. besloten be
paalde diensten op deze lijn, welke thans
7 maal per dag wordt gevlogen, te ver
dubbelen. Dit brengl echter geen wijzi
ging in de tijden der thans geldende
dienstregeling.
NEDERLANDER KRIJGT LEVENS
LANGE DWANGARBEID
De 27-j. monteur L. Koster uit Haar
lem werd door het Gerechtshof van 111e
en Vlaine (Fr.) tot levenslange dwang
arbeid veroordeeld wegens moord op een
blinde van 73 jaar. Wegens spionnage ten
voordele van Duitsland werd K. boven
dien tot 20 jaar dwangarbeid veroordeeld.
Amerika werkt aan verbod voor
communisten
In het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden is een wetsvoorstel ingediend, dat
als een voorspel op het geheel verbieden
van de communistische partij in Amerika
kan worden beschouwd. De wet zou ook
kunnen bijdragen, om de ideologische bui
tenlandse vijfde colonne te ontmaskeren.
In Brazilië, waar de comm. partij rëeds
maandendar.g is verboden kunnen de
communisten ook uit regeringsamibten of
particuliere betrekkingen worden ontsla
gen.
JOODS VERZET DOET SCHIP
ZINKEN.
Joodse verzetslieden hebben het En
gelse vrachtschip „Empire Lifeguard" in
deshavsn van Haifa tot zinken gebracht.
Er zijn geen mensenlevens te betreuren.
Ook liepen twee legerauto's op landmij
nen, waarbij vier soldaten werden ge
wond.
Geen controle op atoomenergie
Rusland en Amerika hebben hun me
ningsverschil over het teopassen van het
vetorecht op sancties tegen landen, die
de conventie voor de atoomenergie over
treden, bevestigd. Van internationale con
trole op de atoomenergie zijn we thans
verder af dan ooit....
