Radar, een uitkomst voor zeeman en piloot Parij se conferentie zal vandaag reeds eindigen Parades, gebalde vuisten en dansen te Parijs 't Verklaarde NIEUWE LEDDSCHE COURANT DINSDAG, 15 JULI 194» BEZOEK AAN HET STATION TE NOORDWIJK (Van een onzer verslaggevers) „Wave Guide" heet het huis, dat aan de Koningin Astrid boulevard te Noord- wijk aan Zee staat „Golf-gids", met recht! Er vóór is de wit getande grijsheid van de zee, waarboven watervallen van regen neergieren, Alsof machtige dekzei len uit het zwerk klapperen, zo is het regenfront, dat snel het matte geel van het zonlicht wegvreet en de zee en al wat er op is wegstopt achter de grauw- zwarte muur van de depressie. Nu vaart de kapitein van het schip, dat zo juist aan de horizon viel waar te nemen, duikend-stijgend-duikend-stij gend in de golven, blind. Hij is opge slokt door de elementen, weggevaagd door de mist. Maar hij i s er niettemin! Dat zien we in huize „Wave Guide", hetwelk één van de na-oorlogse wonde ren der radio-techniek herbergt: het radar-apparaat. In dit huis op de Noordwijkse boule vard is, zoals we al in het kort hebben gemeld, het eerste Nederlandse radar proefstation gevestigd. Het heeft ten doel de nog vrijwel onbekende radar- techniek in Nederland bekend te maken en radar-professionals voor koopvaardij en luchtvaart op te leiden. Ttot nu toe was alleen de Willem Barendsz met een radar installatie uitgerust. Het is een pu bliek geheim, dat zij in de arctische ge bieden niet voldeed. De toestellen in Noordwijk zijn van Engels origine. Engeland, dat in 1932 door de ontdekking van Sir James Wat son Watt voor het eerst kennis maakte met de radar-mogelijkheid, ontwikkelde in oorlogstijd een fabelachtige voor sprong op dit gebied. Wat de atoombom voor Amerika is, dat is radar voor En geland. „We gaan ons schip zoeken zei men in Noordwijk, toen we er dezer dagen vertoefden. We staan rond een instrument, dat U het best vergelijken kunt met een pa trijspoort, die nu eens niet, als bij een schip verticaal in de scheepswand staat, maar horizontaal het radar-apparaat af sluit. Terwijl u echter door de bekende patrijspoort hoogstens vijf zeemijlen ver ziet, gunt deze U een blik op zee- en landgebied twintig kilometer rond het aardig badplaatsje. Een druk op de knop en het duister voor ons gaat leven: strepen, licht, een draaiend licht. „Dat is de scanner" zegt de demonstrator. Het tastapparaat, dat we bij aankomst hier op het dak van het huis zagen. Het maakt veertig wen dingen per minuut en het zendt 9 mil liard impulsen per seconde uit. Dat be tekent dus een scherm van geluid, dat dwars door regen en mist heen over het zee-oppervlak flitst en zich weerkaatst tegen alles wat er boven ligt. Want het duister van het radar-scherm duiken nu de lichte punten op. Zeer lichte op zee: de toppen der golfrollers. Langs een streep op de ruit zien we ze naderen, sprongsgewijs. Rechtvooruit een grotere lichte stip: het schip, dat we daarnet duikend-stijgend zagen tegen de hori zon. Soms is 't lichtpunt zeer sterk. Oan „rijdt" het schip boven op een golf kam. Nu zinkt het weg, onwaarneembaar bij na. Men zit daarginds in een golfdal. Maar helderder wordt de stip weer: het schip rijst. Een nieuwe draai aan de knop en de schijf wordt door cirkels in twin tig kilometer-ringen verdeeld. De stip van het schip zit net even boven de vijfde ring. Dat wil dus zeggen, dat het vaartuig vijf mijlen uit de kust vaart. Een druk op een andere knop en onze koerslijn vliegt over het zeeoppervlak. Dat is het hulpmiddel voor de zeeman om een haven binnen te komen, een tegenligger te ontwijken, een ijsberg op te sporen. Hij heeft hierin een volkomen scherp technisch oog. We zien nog meer: aankomende re genbuien, tien kilometer ver. De kust lijn van de Scheveningse boulevard tot de pier van IJmuiden. En het land er achter: de stip van de Jacobstoren in Den Haag, de watertoren van Scheve- ningen, een lichte vlek achter ons: Lei den's hoge gebouwen, kerktorens ver het land in en de spoorbaan naar Noord wijk, net, tussen de palen, de reflex van de tram. De kleine radarapparaten, die de ge allieerde bommenwerpers gebruikten, de z.g. G's, en waarmee zij op elk punt boven bezet of vijandelijk gebied kon den vaststellen, waar zij waren, zijn hier ook, evenals de er mee correspon derende kaarten. Dit proefstation, dat vorige week in aanwezigheid van een groot aantal auto riteiten werd geopend de radar pio nier Sir Robert Watson Watt was er b.v. persoonlijk zal de ontwikkeling van Nederland als navigerende mogend heid zeer ten goede komen. Dit is „Wave Guide", het huis in Noordwijk, waaruit 9 milliard radar-impulsen per seconde de Noordzee o verrennen. NEDERLAND IN UITVOEREN DE COMMISSIE BENOEMD De Werkcommissie der Parijs confe rentie over het plan-Marshall heeft gis teren haar arbeid beiëndigd en zou van middag om 4 uur de volgende samen stelling van de verschillende commissies aan de conferentie voorleggen: Uitvoerende commissie van samen werking: Engeland, Frankrijk, Italië (voor de Zuid-Europese landen), Noor wegen (voor de Scandinavische landen) en Nederland (voor de Benelux- groep) Voedsel en Landbouw: Engeland, Frankrijk, Denemarken,- Griekenland, Ierland, IJsland, Italië en Neder land; IJzer en Staal: Engeland, Frankrijk, Luxemburg, Noorwegen en Turkije; Vervoer: België, Frankrijk, Noor wegen, Portugal, Engeland, Zwitserland en Turkije; Brandstof en Energie: fingeland, Frankrijk, Oostenrijk, België, Dene marken, Griekenland, Italië, Zweden en Zwitserland. FRANKRIJK VIERDE ZIJN 14e JULI Alom in de wereld is gisteren de 14e Juli, de bestorming van de Bastille in 1789, herdacht. In Parijs wekten de communisten de massa op „tot een demonstratie van kracht". De vakbondsleiders zouden er beslis sen inzake hun dreigement om voor Dinsdag een algemene staking van het Rondom het Radar-apparaat in Noord wijk, prototype van die, welke op de bruggen van de oceaanstoomers staan opgesteld. overheidspersoneel af te kondigen voor loonsverhoging van in totaal 27.000.000.000 francs per jaar. De Franse regering kwam, zeer zorge lijk, op het elegante landhuis van Mme de Pompadour bijeen. Inmiddels marcheerden 1000 commu nisten uit Engeland en Amerika (uit het laatste land vacantiehoudende studen ten) met gebalde vuisten door de licht stad, protesterend tegen het „dollar- imperialisme". De Engelse minister Bevin hield een radiorede, waarin hij vaststelde: „de toekomst is aan hen, die de vrijheid lief hebben en die voor haar leven". In Berlijn was het 14 Juli met para des, diners en dansen en in Batavia re cipieerde de Franse Consul-Generaal en dronken dr van Mook en Sjarifoeddin met hem op Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap! De Republiek doet ook mee. Ook de republikeinse vice-minister van buitenlandse zaken, mr Tamzil, zond ge lukwensen en wel aan de Franse consul- generaal te Batavia. DE 14DE JULI IN DEN HAAG In de Franse ambassade aan de Prin- sessegracht verzamelden zich gisteren middag tientallen Fransen en vrienden van Frankrijk, om er met de ambassa deur en mevrouw Rivière de 14de Juli te vieren. De gebouwen der Franse legatie wa ren, ter gelegenheid van deze bestor ming der Bastille-herdenking gesierd met de tricolore. Ook de A'damse consul recipieerde. In zijn woonplaats Westport (Connecti cut) is overleden de 85-j. P. W. Schilthuis, die van 19041938 secr.-gen. van de toen malige Vrijheidsbond was. Aangezien alle 16 landen vertegen woordigers heben in de Werkcommissie, kan het zeker worden geacht, dat het rapport wordt aangenomen. Het heeft verwonering gewekt dat Zweden, het land, hetwelk de meeste moeite had om de uitnodiging te aan vaarden, slechts in één (sub) commissie is benoemd. Men wijst er op, dat Zwe den geen deel uitmaakt van de com missie voor de ijzer- en staalindustrie, terwijl deze industrie één van de terwijl deze industrie één van de belang rijkste van het land is en men vraagt zich af, of de Zweedse houding een teken van een zekere reserve ten op zichte van de nieuwe economische orga nisatie is. Een eigenaardig geluid liet de woord voerder van de Poolse ambassade te Londen horen, toen hij verklaarde, dat Polen maar al te graag onmiddellijk wil onderhandelen en inlichtingen verstrek ken, indien blijkt, dat de te Parijs te stichten organisatie haar werkzaamheden in het kader van de V.N. zal verrichten. Van Russische zijde bleek ook weer be langstelling te bestaan en wel uit het bezoek, dat de Russische ambasadeur te Parijs, Bogomolof, aan graaf Sforza, de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken bracht. Over de aard der bespre king is niets bekend. De zitting van vandaag zal naar men verwacht tevens de laatste zijn tot eind Augustus of begin September. Het werk der commissies moet tegen die tijd zijn beëindigd. Vandaag zouden de Nederlandse en Belgische mi nisters reeds naar hun land terugkeren, terwijl Bevin morgen zal vertrekken. HET RIJKSDAGGEBOUW VERDWIJNT. De ruïnes van het Duitse Rijksdagge bouw, dat de nazi's zelf in 1933 lieten uit branden en dat in de oorlog door bommen getroffen werd, zullen volgens de plan nen van de betreffende stedelijke autori teiten worden verwijderd. De reusachtige steenblokken zullen voor de opbouw elders worden gebruikt. CHAPLIN EN HITLER Vóór de oorlog meende de filmkeuring „De Dictator" van Charles Chaplin uit ons land te moeten weren, omdat in de aan de kaak gestelde Hitler-figuur „een bevriend staatshoofd" werd beledigd. Na 5 oorlogsjaren en 2 jaar bevrijding schijnt dit gevaar geweken te zijn en zal „De Dictator", evenals de nieuwste Chaplin- creatie „Monsieur Verdoux" op 1 Augus tus gaan draaien. ALBANESE PREMIER NAAR MOSKOU. Voor zijn vertrek naar Moskou waar hij inmiddels is gearriveerd heeft de Alba nese premier, Enver Hodja, verklaard voor het Albanese parlement, dat zijn regering documenten bezit, die een voorgenomen Brits-Amerikaanse staatsgreep in zijn land aantonen. (Vervolg van de vierde kolom) Vandaag wordt de „Centrale economische keuken voor Europa" tijdelijk gesloten, om eind Augustus of begin September weer geopend te worden voor de bekendmaking van het menu, dat aan de Ver. Staten wordt overhandigd. De commissies blijven echter werkzaam. I De „Centrale econü] jl I Keuken" voor Europa... UllZlOlll Terwijl Bidault zijn uiterste best doet, het de heren, die te Parijs bijeen zijn, om een „Centrale economische keuken voor Europa" op te richten, aangenaam te maken, zal hij zioh tegelijkertijd moeten excuseren voor de strubbelingen in de Franse huishouding. Maar: „il faut laver son linge sale en fa milie"! Een eigenaardige tegenstelling ove rigens, want terwijl de conferentie te Parijs toch ten doel heeft, na te gaan, hoe de pro ductiviteit kan worden verhoogd, de arbeids- lust geprikkeld kan worden, een boekhou ding kan worden op touw gezet, betreffende de gemeenschappelijke productiecapaciteit en de behoeften der deelnemende landen, dreigen de Franse knechtjes van Ramadier en Bidault met staking. Inplaats van nu eerst eens af te wachten, wat internationaal te bereiken valt, door de hele Franse economi sche machinerie weer op toeren te brengen via het „plan Marshall," viert men zijn na tionale grieven, op stompzinnige wijze, bot. Ramadier en het Franse vakverbond, de C.GJ., reiken elkaar de broederhand niet, de ambtenaren dreigen met staking, omdat de, in totaal geëiste 47 milliard francs, er in geen geval zijn, wel een slordige 25 milliard voor salarisverhoging, enRamadier is nu eenmaal geen goochelaar! Vandaag zullen wij vernemen, of de ambtenaren hun pen houder er bij neerleggen. En het is óók pijnlijk, dat juist, nu men te Parijs over het .herstel" bezig is, een beroep moet worden, gedaan op de regeringsambtenaren en de bond, niet tot staking over te gaan, omdat daardoor een dusdanige financiële crisis zou worden veroorzaakt, dat het parlementaire regiem er in meegesleept zou worden. Een staking van „overheidspersoneel" is geen reclame vooir een land. Ik stel mij zo voor, dat het Amerikaanse Congres, vóór het straks zijn fiat geeft aan een milliarden-crediet, de dollars niet zal willen bestemmen voor „com munistische" verlanglijstjes der in nood ver kerende landen. Zaken zijn zaken en Amerika zal voorwaarden stellen. De cor respondent van het blad, „News of the World" te Washington wist reeds te onthul len, dat het bedrag, hetwelk de Ver. Staten eventueel willen wagen voor dit toch min of meer economisch avontuur, dat het „plan Marshall" is, schommelt tussen de 1676 en 2500 millioen dollar, een som, die de nood in Europa overigens absoluut niet zou kunnen lenigen. Engeland zou het leeuwenaandeel ontvangen en Frankrijk zou ongeveer één derde krijgen van het. aan de Britten te verlenen, crediet. Inmiddels moet men toe geven, dat de „Centrale economische Keu ken" te Parijs er goed uitziet, heldere pan nen, een goed fornuis, een prettige samen werking van opperkoks en bedienden en de kwestie <s nu maar, wat de betrokken zes tien Europese landen zelf kunnen meebren gen aan economisch „wild en gevogelte," of zij met elkaar delen willen en of men er in slaagt aan Amerika een rapport voor té leg gen, waaruit blijkt, wat er aan het menu ontbreekt. Er zijn landen, die al met brood en gort tevreden zouden zijn! De koks te Parijs werken vlug af, zonder veel gepraat, zonder lyriek en men neuriet zelfs niet eens het Russische lied van de Wolga-Schleppe! Wij weten, dat in deze cuisine voor Europa, de subcommissies van het „Werkcomité" accuraat hun taak ten uitvoer zullen bren gen. Er zijn, volgens „democratisch" beginsel, geen afstanden meer tussen de deelnemende landen, want in de „centrale commissie van. samenwerking" zullen alle 16 koks zitting hebben, inplaats van de „opperkoks" Enge land en Frankrijk alleen, bijgestaan door.... enkele favoriete anderen. De kleine staten, w.o. „Benelux" treden op de voorgrond. De deur van de keuken blijft op een kier staan, in de hoop, dat de brombeer Molotof er op eens verschijnt met een schaal „Russische eieren" en het gezicht van „alles is verge ven en vergeten." De Sowjet-ambassadeur, Bogomolow, bracht een bezoek aan graaf Sforza en de Poolse ambassade in Londen wordt „williger"! Allen zijn welkom, be halve dan misschien Franco, die overigens zijn economische relaties met de Argentijnse collega Peron heeft. Zonder Molotof, die de onhebbelijke gewoonte heeft, óf ter conferen- tie teveel zout in de aardappelen te doen, óf de gerechten opzettelijk te laten aanbran den, is het in deze keuken behaaglijker en intiemer, dèt wordt te Parijs algemeen er kend. De afwezigheid van de Rus wij wezen er gisteren reeds op zal echter moeilijk heden opleveren, als men ook Duitsland in het economisch plan wil inschakelen. Over Duitsland hebben vier bezettingsmogend- heden zeggenschap en als Rusland niet me dewerkt terwijl de oonferentie van Londen eerst in November aanvangt zou men te Parijs slechts over West-Duitsland ter reorga nisering voorstellen kunnen doen. welke, gezien het feit, dat in dit gebied het be langrijke, machtige Roerbekken gelegen is, de Russen als een uittarting zullen beschou wen. De ..rode streep" door Duitsland zal dan moeilijk meer te wijzigen zijn. Ass. Press bevestigde, dat ook 'West-Duitsland een be langrijke plaats in de Ned.-Belgische voor stellen zal innemen. Vóór 1 September moet het economisch plan" van Parijs bij de Ver. Staten worden ingediend en de conferentie te Londen, waar Rusland als bezettingsmo gendheid wel verschijnt, vangt enige maan den later eerst aan. Lange messen dragein de koks te Parijs niet, maar Stalin zal djit fabeltje de wereld wel insturen. Hetgeen wij gisteren, als ons vermoeden uitspraken in zake Oosten ij'lc, dat immers deel neemt aan de Parijse conferentie, wordt bevestigd door de Weense correspondent van de „Sunday Observer." De Sowjets hebben namelijk de Oostenrijkse regering gewaarschuwd, geen Parijse wafels, plannen of aanbiedingen te accepteren, die de Oostenrijkse economie in de Sowjet-zone betreffen. De betrekkingen tussen de Oostenrijkse regering en de Sow jets zouden zelfs zeer gespannen zijn.... Het gevaar bestaat aldus, dat zowel Duitsland als Oostenrijk gespleten blijven in afzonderlijke „politiek-economische" eenheden. Er be vindt zich, zoals bekend, geen Tsjecho-Slo waakse kok in de Parijse keuken, maar dit ,,onafhankelijke" land krijgt nu 200.000 ton graan en een gelijke hoeveelheid levensmid delen van Rusland, in ruil voor de levering van industriële producten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 3