Radar, een uitkomst voor zeeman en piloot
Parij se conferentie zal vandaag reeds eindigen
Parades, gebalde vuisten en dansen te Parijs
't Verklaarde
NIEUWE LEDDSCHE COURANT
DINSDAG, 15 JULI 194»
BEZOEK AAN HET STATION
TE NOORDWIJK
(Van een onzer verslaggevers)
„Wave Guide" heet het huis, dat aan
de Koningin Astrid boulevard te Noord-
wijk aan Zee staat „Golf-gids", met
recht!
Er vóór is de wit getande grijsheid
van de zee, waarboven watervallen van
regen neergieren, Alsof machtige dekzei
len uit het zwerk klapperen, zo is het
regenfront, dat snel het matte geel van
het zonlicht wegvreet en de zee en al
wat er op is wegstopt achter de grauw-
zwarte muur van de depressie.
Nu vaart de kapitein van het schip,
dat zo juist aan de horizon viel waar te
nemen, duikend-stijgend-duikend-stij
gend in de golven, blind. Hij is opge
slokt door de elementen, weggevaagd
door de mist.
Maar hij i s er niettemin!
Dat zien we in huize „Wave Guide",
hetwelk één van de na-oorlogse wonde
ren der radio-techniek herbergt: het
radar-apparaat.
In dit huis op de Noordwijkse boule
vard is, zoals we al in het kort hebben
gemeld, het eerste Nederlandse radar
proefstation gevestigd. Het heeft ten
doel de nog vrijwel onbekende radar-
techniek in Nederland bekend te maken
en radar-professionals voor koopvaardij
en luchtvaart op te leiden. Ttot nu toe
was alleen de Willem Barendsz met een
radar installatie uitgerust. Het is een pu
bliek geheim, dat zij in de arctische ge
bieden niet voldeed.
De toestellen in Noordwijk zijn van
Engels origine. Engeland, dat in 1932
door de ontdekking van Sir James Wat
son Watt voor het eerst kennis maakte
met de radar-mogelijkheid, ontwikkelde
in oorlogstijd een fabelachtige voor
sprong op dit gebied. Wat de atoombom
voor Amerika is, dat is radar voor En
geland.
„We gaan ons schip zoeken zei men
in Noordwijk, toen we er dezer dagen
vertoefden.
We staan rond een instrument, dat U
het best vergelijken kunt met een pa
trijspoort, die nu eens niet, als bij een
schip verticaal in de scheepswand staat,
maar horizontaal het radar-apparaat af
sluit. Terwijl u echter door de bekende
patrijspoort hoogstens vijf zeemijlen ver
ziet, gunt deze U een blik op zee- en
landgebied twintig kilometer rond het
aardig badplaatsje.
Een druk op de knop en het duister
voor ons gaat leven: strepen, licht, een
draaiend licht. „Dat is de scanner" zegt
de demonstrator. Het tastapparaat, dat
we bij aankomst hier op het dak van
het huis zagen. Het maakt veertig wen
dingen per minuut en het zendt 9 mil
liard impulsen per seconde uit. Dat be
tekent dus een scherm van geluid, dat
dwars door regen en mist heen over het
zee-oppervlak flitst en zich weerkaatst
tegen alles wat er boven ligt. Want
het duister van het radar-scherm duiken
nu de lichte punten op. Zeer lichte op
zee: de toppen der golfrollers. Langs een
streep op de ruit zien we ze naderen,
sprongsgewijs. Rechtvooruit een grotere
lichte stip: het schip, dat we daarnet
duikend-stijgend zagen tegen de hori
zon. Soms is 't lichtpunt zeer sterk. Oan
„rijdt" het schip boven op een golf kam.
Nu zinkt het weg, onwaarneembaar bij
na. Men zit daarginds in een golfdal.
Maar helderder wordt de stip weer: het
schip rijst. Een nieuwe draai aan de knop
en de schijf wordt door cirkels in twin
tig kilometer-ringen verdeeld. De stip
van het schip zit net even boven de
vijfde ring. Dat wil dus zeggen, dat het
vaartuig vijf mijlen uit de kust vaart.
Een druk op een andere knop en onze
koerslijn vliegt over het zeeoppervlak.
Dat is het hulpmiddel voor de zeeman
om een haven binnen te komen, een
tegenligger te ontwijken, een ijsberg op
te sporen. Hij heeft hierin een volkomen
scherp technisch oog.
We zien nog meer: aankomende re
genbuien, tien kilometer ver. De kust
lijn van de Scheveningse boulevard tot
de pier van IJmuiden. En het land er
achter: de stip van de Jacobstoren in
Den Haag, de watertoren van Scheve-
ningen, een lichte vlek achter ons: Lei
den's hoge gebouwen, kerktorens ver
het land in en de spoorbaan naar Noord
wijk, net, tussen de palen, de reflex van
de tram.
De kleine radarapparaten, die de ge
allieerde bommenwerpers gebruikten,
de z.g. G's, en waarmee zij op elk punt
boven bezet of vijandelijk gebied kon
den vaststellen, waar zij waren, zijn
hier ook, evenals de er mee correspon
derende kaarten.
Dit proefstation, dat vorige week in
aanwezigheid van een groot aantal auto
riteiten werd geopend de radar pio
nier Sir Robert Watson Watt was er
b.v. persoonlijk zal de ontwikkeling
van Nederland als navigerende mogend
heid zeer ten goede komen.
Dit is „Wave Guide", het huis in Noordwijk, waaruit 9 milliard radar-impulsen
per seconde de Noordzee o verrennen.
NEDERLAND IN UITVOEREN
DE COMMISSIE BENOEMD
De Werkcommissie der Parijs confe
rentie over het plan-Marshall heeft gis
teren haar arbeid beiëndigd en zou van
middag om 4 uur de volgende samen
stelling van de verschillende commissies
aan de conferentie voorleggen:
Uitvoerende commissie van samen
werking: Engeland, Frankrijk, Italië
(voor de Zuid-Europese landen), Noor
wegen (voor de Scandinavische landen)
en Nederland (voor de Benelux-
groep)
Voedsel en Landbouw: Engeland,
Frankrijk, Denemarken,- Griekenland,
Ierland, IJsland, Italië en Neder
land;
IJzer en Staal: Engeland, Frankrijk,
Luxemburg, Noorwegen en Turkije;
Vervoer: België, Frankrijk, Noor
wegen, Portugal, Engeland, Zwitserland
en Turkije;
Brandstof en Energie: fingeland,
Frankrijk, Oostenrijk, België, Dene
marken, Griekenland, Italië, Zweden en
Zwitserland.
FRANKRIJK VIERDE ZIJN
14e JULI
Alom in de wereld is gisteren de 14e
Juli, de bestorming van de Bastille in
1789, herdacht.
In Parijs wekten de communisten de
massa op „tot een demonstratie van
kracht".
De vakbondsleiders zouden er beslis
sen inzake hun dreigement om voor
Dinsdag een algemene staking van het
Rondom het Radar-apparaat in Noord
wijk, prototype van die, welke op de
bruggen van de oceaanstoomers staan
opgesteld.
overheidspersoneel af te kondigen voor
loonsverhoging van in totaal 27.000.000.000
francs per jaar.
De Franse regering kwam, zeer zorge
lijk, op het elegante landhuis van Mme
de Pompadour bijeen.
Inmiddels marcheerden 1000 commu
nisten uit Engeland en Amerika (uit het
laatste land vacantiehoudende studen
ten) met gebalde vuisten door de licht
stad, protesterend tegen het „dollar-
imperialisme".
De Engelse minister Bevin hield een
radiorede, waarin hij vaststelde: „de
toekomst is aan hen, die de vrijheid lief
hebben en die voor haar leven".
In Berlijn was het 14 Juli met para
des, diners en dansen en in Batavia re
cipieerde de Franse Consul-Generaal en
dronken dr van Mook en Sjarifoeddin
met hem op Vrijheid, Gelijkheid en
Broederschap!
De Republiek doet ook mee.
Ook de republikeinse vice-minister van
buitenlandse zaken, mr Tamzil, zond ge
lukwensen en wel aan de Franse consul-
generaal te Batavia.
DE 14DE JULI IN DEN HAAG
In de Franse ambassade aan de Prin-
sessegracht verzamelden zich gisteren
middag tientallen Fransen en vrienden
van Frankrijk, om er met de ambassa
deur en mevrouw Rivière de 14de Juli te
vieren.
De gebouwen der Franse legatie wa
ren, ter gelegenheid van deze bestor
ming der Bastille-herdenking gesierd
met de tricolore. Ook de A'damse consul
recipieerde.
In zijn woonplaats Westport (Connecti
cut) is overleden de 85-j. P. W. Schilthuis,
die van 19041938 secr.-gen. van de toen
malige Vrijheidsbond was.
Aangezien alle 16 landen vertegen
woordigers heben in de Werkcommissie,
kan het zeker worden geacht, dat het
rapport wordt aangenomen.
Het heeft verwonering gewekt dat
Zweden, het land, hetwelk de meeste
moeite had om de uitnodiging te aan
vaarden, slechts in één (sub) commissie
is benoemd. Men wijst er op, dat Zwe
den geen deel uitmaakt van de com
missie voor de ijzer- en staalindustrie,
terwijl deze industrie één van de
terwijl deze industrie één van de belang
rijkste van het land is en men vraagt
zich af, of de Zweedse houding een
teken van een zekere reserve ten op
zichte van de nieuwe economische orga
nisatie is.
Een eigenaardig geluid liet de woord
voerder van de Poolse ambassade te
Londen horen, toen hij verklaarde, dat
Polen maar al te graag onmiddellijk wil
onderhandelen en inlichtingen verstrek
ken, indien blijkt, dat de te Parijs te
stichten organisatie haar werkzaamheden
in het kader van de V.N. zal verrichten.
Van Russische zijde bleek ook weer be
langstelling te bestaan en wel uit het
bezoek, dat de Russische ambasadeur te
Parijs, Bogomolof, aan graaf Sforza, de
Italiaanse minister van Buitenlandse
Zaken bracht. Over de aard der bespre
king is niets bekend.
De zitting van vandaag zal naar
men verwacht tevens de laatste zijn
tot eind Augustus of begin September.
Het werk der commissies moet tegen
die tijd zijn beëindigd. Vandaag zouden
de Nederlandse en Belgische mi
nisters reeds naar hun land terugkeren,
terwijl Bevin morgen zal vertrekken.
HET RIJKSDAGGEBOUW VERDWIJNT.
De ruïnes van het Duitse Rijksdagge
bouw, dat de nazi's zelf in 1933 lieten uit
branden en dat in de oorlog door bommen
getroffen werd, zullen volgens de plan
nen van de betreffende stedelijke autori
teiten worden verwijderd. De reusachtige
steenblokken zullen voor de opbouw
elders worden gebruikt.
CHAPLIN EN HITLER
Vóór de oorlog meende de filmkeuring
„De Dictator" van Charles Chaplin uit
ons land te moeten weren, omdat in de
aan de kaak gestelde Hitler-figuur „een
bevriend staatshoofd" werd beledigd. Na
5 oorlogsjaren en 2 jaar bevrijding schijnt
dit gevaar geweken te zijn en zal „De
Dictator", evenals de nieuwste Chaplin-
creatie „Monsieur Verdoux" op 1 Augus
tus gaan draaien.
ALBANESE PREMIER NAAR MOSKOU.
Voor zijn vertrek naar Moskou waar hij
inmiddels is gearriveerd heeft de Alba
nese premier, Enver Hodja, verklaard voor
het Albanese parlement, dat zijn regering
documenten bezit, die een voorgenomen
Brits-Amerikaanse staatsgreep in zijn land
aantonen.
(Vervolg van de vierde kolom)
Vandaag wordt de „Centrale economische
keuken voor Europa" tijdelijk gesloten, om
eind Augustus of begin September weer
geopend te worden voor de bekendmaking
van het menu, dat aan de Ver. Staten wordt
overhandigd. De commissies blijven echter
werkzaam.
I De „Centrale econü] jl
I Keuken" voor Europa... UllZlOlll
Terwijl Bidault zijn uiterste best doet, het
de heren, die te Parijs bijeen zijn, om een
„Centrale economische keuken voor Europa"
op te richten, aangenaam te maken, zal hij
zioh tegelijkertijd moeten excuseren voor de
strubbelingen in de Franse huishouding.
Maar: „il faut laver son linge sale en fa
milie"! Een eigenaardige tegenstelling ove
rigens, want terwijl de conferentie te Parijs
toch ten doel heeft, na te gaan, hoe de pro
ductiviteit kan worden verhoogd, de arbeids-
lust geprikkeld kan worden, een boekhou
ding kan worden op touw gezet, betreffende
de gemeenschappelijke productiecapaciteit
en de behoeften der deelnemende landen,
dreigen de Franse knechtjes van Ramadier en
Bidault met staking. Inplaats van nu eerst
eens af te wachten, wat internationaal te
bereiken valt, door de hele Franse economi
sche machinerie weer op toeren te brengen
via het „plan Marshall," viert men zijn na
tionale grieven, op stompzinnige wijze, bot.
Ramadier en het Franse vakverbond, de
C.GJ., reiken elkaar de broederhand niet,
de ambtenaren dreigen met staking, omdat
de, in totaal geëiste 47 milliard francs, er in
geen geval zijn, wel een slordige 25 milliard
voor salarisverhoging, enRamadier is nu
eenmaal geen goochelaar! Vandaag zullen
wij vernemen, of de ambtenaren hun pen
houder er bij neerleggen. En het is óók
pijnlijk, dat juist, nu men te Parijs over het
.herstel" bezig is, een beroep moet worden,
gedaan op de regeringsambtenaren en de
bond, niet tot staking over te gaan, omdat
daardoor een dusdanige financiële crisis zou
worden veroorzaakt, dat het parlementaire
regiem er in meegesleept zou worden. Een
staking van „overheidspersoneel" is geen
reclame vooir een land. Ik stel mij zo voor,
dat het Amerikaanse Congres, vóór het straks
zijn fiat geeft aan een milliarden-crediet, de
dollars niet zal willen bestemmen voor „com
munistische" verlanglijstjes der in nood ver
kerende landen. Zaken zijn zaken en
Amerika zal voorwaarden stellen. De cor
respondent van het blad, „News of the
World" te Washington wist reeds te onthul
len, dat het bedrag, hetwelk de Ver. Staten
eventueel willen wagen voor dit toch min of
meer economisch avontuur, dat het „plan
Marshall" is, schommelt tussen de 1676 en
2500 millioen dollar, een som, die de nood in
Europa overigens absoluut niet zou kunnen
lenigen. Engeland zou het leeuwenaandeel
ontvangen en Frankrijk zou ongeveer één
derde krijgen van het. aan de Britten te
verlenen, crediet. Inmiddels moet men toe
geven, dat de „Centrale economische Keu
ken" te Parijs er goed uitziet, heldere pan
nen, een goed fornuis, een prettige samen
werking van opperkoks en bedienden en de
kwestie <s nu maar, wat de betrokken zes
tien Europese landen zelf kunnen meebren
gen aan economisch „wild en gevogelte," of
zij met elkaar delen willen en of men er in
slaagt aan Amerika een rapport voor té leg
gen, waaruit blijkt, wat er aan het menu
ontbreekt. Er zijn landen, die al met brood
en gort tevreden zouden zijn! De koks te
Parijs werken vlug af, zonder veel gepraat,
zonder lyriek en men neuriet zelfs niet eens
het Russische lied van de Wolga-Schleppe!
Wij weten, dat in deze cuisine voor Europa,
de subcommissies van het „Werkcomité"
accuraat hun taak ten uitvoer zullen bren
gen. Er zijn, volgens „democratisch" beginsel,
geen afstanden meer tussen de deelnemende
landen, want in de „centrale commissie van.
samenwerking" zullen alle 16 koks zitting
hebben, inplaats van de „opperkoks" Enge
land en Frankrijk alleen, bijgestaan door....
enkele favoriete anderen. De kleine staten,
w.o. „Benelux" treden op de voorgrond. De
deur van de keuken blijft op een kier staan,
in de hoop, dat de brombeer Molotof er op
eens verschijnt met een schaal „Russische
eieren" en het gezicht van „alles is verge
ven en vergeten." De Sowjet-ambassadeur,
Bogomolow, bracht een bezoek aan graaf
Sforza en de Poolse ambassade in Londen
wordt „williger"! Allen zijn welkom, be
halve dan misschien Franco, die overigens
zijn economische relaties met de Argentijnse
collega Peron heeft. Zonder Molotof, die de
onhebbelijke gewoonte heeft, óf ter conferen-
tie teveel zout in de aardappelen te doen,
óf de gerechten opzettelijk te laten aanbran
den, is het in deze keuken behaaglijker en
intiemer, dèt wordt te Parijs algemeen er
kend.
De afwezigheid van de Rus wij wezen
er gisteren reeds op zal echter moeilijk
heden opleveren, als men ook Duitsland in
het economisch plan wil inschakelen. Over
Duitsland hebben vier bezettingsmogend-
heden zeggenschap en als Rusland niet me
dewerkt terwijl de oonferentie van Londen
eerst in November aanvangt zou men te
Parijs slechts over West-Duitsland ter reorga
nisering voorstellen kunnen doen. welke,
gezien het feit, dat in dit gebied het be
langrijke, machtige Roerbekken gelegen is,
de Russen als een uittarting zullen beschou
wen. De ..rode streep" door Duitsland zal
dan moeilijk meer te wijzigen zijn. Ass. Press
bevestigde, dat ook 'West-Duitsland een be
langrijke plaats in de Ned.-Belgische voor
stellen zal innemen. Vóór 1 September moet
het economisch plan" van Parijs bij de Ver.
Staten worden ingediend en de conferentie
te Londen, waar Rusland als bezettingsmo
gendheid wel verschijnt, vangt enige maan
den later eerst aan. Lange messen dragein de
koks te Parijs niet, maar Stalin zal djit
fabeltje de wereld wel insturen. Hetgeen wij
gisteren, als ons vermoeden uitspraken in
zake Oosten ij'lc, dat immers deel neemt aan
de Parijse conferentie, wordt bevestigd door
de Weense correspondent van de „Sunday
Observer." De Sowjets hebben namelijk de
Oostenrijkse regering gewaarschuwd, geen
Parijse wafels, plannen of aanbiedingen te
accepteren, die de Oostenrijkse economie in
de Sowjet-zone betreffen. De betrekkingen
tussen de Oostenrijkse regering en de Sow
jets zouden zelfs zeer gespannen zijn.... Het
gevaar bestaat aldus, dat zowel Duitsland als
Oostenrijk gespleten blijven in afzonderlijke
„politiek-economische" eenheden. Er be
vindt zich, zoals bekend, geen Tsjecho-Slo
waakse kok in de Parijse keuken, maar dit
,,onafhankelijke" land krijgt nu 200.000 ton
graan en een gelijke hoeveelheid levensmid
delen van Rusland, in ruil voor de levering
van industriële producten.