W. Barentszgrondlegger onzer walvisvaart Pierino, het 9-jarige Italiaanse wonderkind JTIEUWE LEtDSCHE COTJRAfft ZATERDAG, 14 JUNI 1MT WAAROM ONZE HUIDK T BARENTS7 WALVISVAARDER ERD GENOEMD WILLEM 20 Juni a.s. is het 350 jaar geleden, *Villem Barentsz overleed. Bij het horen van deze naam denkt men onwillekeurig aan de gelijknamige walvisvaarder, die in de laatste maanden de van ouds beroemde walvisvangst aan de vergetelheid heeft ont rukt en weer in het middelpunt van de belangstelling heeft geplaatst. Iedereen sprak over de „Willem Barentsz" en men was verlangend te vernemen, welke resultaten de moeilijke reis had opgeleverd. Reeds het feit, dat na ruim drie eeuwen de naam van Willem Barentsz in onze maatschappij nog wordt gebezigd, demonstreert klaar de belangrijkheid van deze persoon, die inderdaad voor ons land van grote betekenis is geweest. Wij vonden in de herdenking van de 350ste sterfdag van Barentsz, die als historische figuur bij velen onbekend is. aanleiding om onze lezers iets te vertellen over zijn werk en de invloed, welke hij ongetwijfeld op bepaalde terreinen van de zestiende-eeuwse samenleving heeft uitgeoefend. Moeilijke tijden. De benarde tijden, waarin ons land In de tachtig-jarige oorlog was komen te verkeren, hadden de bloei en de ontwik keling van de handel ten zeerste belem merd. Doch de vijand moest sterk en slim zijn, wilde hij dit middel van be staan kunnen vernietigen. De moed, waarmede men in Holland was bezield, stond er als 't ware borg voor, dat na de woelige jaren het licht spoedig opnieuw zou beginnen te gloren. Verandering. Toen Maurits echter kwam, ondergin gen de situaties ingrijpende wijzigingen. Hij zwaaide met krachtige 'hand de sohepter en. wist met behulp van een ge disciplineerd leger tal van steden te ver overen, ten gevolge waarvan de macht van Spanje aanmerkelijk verminderde. We kunnen wel zeggen, dat er voor de handel een periode van groei en bloei aanbrak. De Portugezen hadden in de vijftiende eeuw reeds de zeeweg naar Imddë ontdekt. Lissabon werd toen de stapelplaats voor de Indische producten. Ook de Hollanders maakten er dankbaar gebruik van om de voortbrengselen van het Noorden van de hand te doen voor begeerlijkheden uit 'het Indische Rijk. Hierdoor werd onze handel uitgebreid en op elke zee trof men dan ook Nederlandse schepen aan. Met vele landen, die ook ijverig meespeelden in het orkest van de gróte mogendheden, werden handels- acooorden afgesloten. Beladen met de kostbaarste producten kwam men ons land binnen. Deze „zaken van verre" maakten ons land tot ver buiten de gren zen bekend. Maar Dochals er geen „maar" aan ver bonden is, is het verhaal niet compleet, zouden we haast zeggen. Er gebeurde voor de handel iets vreeswekkends. In 1580 ni. werd Portugal veroverd door Spanje, met het directe gevolg, dat ook die „goudmijn van Europa", Lissabon, in handen van de vijand kwam. Voor de Hollanders werd dit een onaangename tijd. De Spaanse koning Filips behandel de de kooplieden met de meest schande lijke willekeur. Soms deed hij hun geen overlast aan, maar kwam er een „kwade" tijding uit het „verwenste" Noorden, dan greep hij alle middelen aan om de Hollandse afnemers schade te berokke nen. Hierin ligt eigenlijk de oorzaak van het in onze geschiedenis zo glansrijke feit, dat Holland alle zeilen bij ging zet ten, om zelf een weg naar Indië te vin den. Men wilde niet afhankelijk zijn van de wil van een wispelturig vorst. Ook in deze voelden onze voorvaderen heel zui ver, wat zelfstandigheid en vrijheid be tekende. Door enige mannen was er wel eens naar onbekende streken gevaren, doch met positief ernstige bedoelingen had men nog geen tochten ondernomen. Daar zou men dus een begin mee maken. Suggesties en initiatieven. Er was in Amsterdam een dominee, die zich zeer interesseerde voor de zeevaart. Deze predikant suggereerde, dat de mo gelijkheid voor het vinden van een zee weg naar Indië niet uitgesloten mocht worden geaoht. Er waren er, die de me ning van deze deskundige deelden, zodat het niet lang duurde, of de tocht kon worden aanvaard. In 1594 koos de eerste „vloot" het ruime sop naar de koude IJszee. Deze taak was gemakkelijker dan die van Columbus en zijn mannen, die met de angst, dat ze nooit meer zouden terugkeren, om het felst vochten en zelfs hun „leider" met de dood bedreigden, als deze niet onmiddellijk koers veranderde. aar dit neemt niet weg, dat wij de ge- v.aagde onderneming van de mannen naar het Noorden niet mogen onder schatten. Na een schijnbaar vruchtbare reis kwamen zij in Holland terug met de mededeling, dat zij een doorgang in de buurt van Azië hadden ontdekt. Doch toen zij voor een tweede keer bij deze plaats aankwamen, bleek, dat zij zich schromelijk vergist hadden. De zee was vol drijfijs, ten gevolge waarvan de auto riteiten in Holland besloten, niet meer pogingen aan te wenden. Het karakter van het vooruitstrevende Amsterdam kon deze bepaling echter niet verdragen. Men moet 'het er niet bij laten zitten na Wat tegenslag, zo sprak men. Het waagstuk. Weer werd een aantal schepen toege rust, met als opper-stuurman'Willem Ba rentsz en als gezagvoerders Heemskerk en De Rijp. Deze kloeke lieden hebben onbeschrijfelijke ontberingen geleden. De schepen vroren in en er was geen kans meer zich aan de onafzienbare ijsmassa te ontworstelen. Ruim een half jaar wa ren de mannen genoodzaakt op het eiland Nova Zembla te verblijven. En het wekt geen verwondering, dat in deze nood verscheidene van hen het leven hebben moeten laten. Toen de verschrikkelijke winter ten einde was en de terugtocht naar het Vaderland werd begonnen, gaf ook de geëerde en geliefde Willem Ba rentsz de geest. Hij was voor zijn lot genoten steeds een vader geweest. v Ovaties en resultaten. Dat de overlevenden bij hun aankomst in ons land heel wat spontane ovaties in ontvangst mochten nemen, behoeft nau welijks vermeld. Jammer was het, dat de resultaten van al dat zwoegen zo uiter mate gering waren en dat er zoveel leed en ellende geleden was. Waren de uit eindelijke resultaten werkelijk gering? Toch menen wij van niet. Wij mogen bij alle sombere feiten niet uit het oog ver liezen, dat deze kranige zeelui mede de grondslag hebben gelegd voor de latere walvisvaart, waardoor ons land zich een goede reputatie heeft verworven. De „Willem Barentsz". Wie het bovenstaande gelezen heeft, zal toch zeker weten, waarom aan de tegenwoordige Nederlandse walvisvaar der, die gelukkig onder 'gunstiger om standigheden in de gevaarvolle zeeën rondzwalkte, de naam „Willem Barentsz" werd gegeven. Het schip drage deze naam met ere. HAAGSE GERECHTSHOF. Wegens clandestiene slachterij heeft in hoger beroep zich voor het Haagse Hof te verantwoorden gehad J. A. van H. te Sassenheim. Het Hof heeft het vonnis van de politierechter bevestigd en beslo ten. tot verbeurdverklaring van in beslag genomen gereedschappen. N. A. van L., te Zoeterwoude, had zich nijdig gemaakt, toen een ambtenaar zich op zijn bedrijf had vervoegd en hij had zich toen aan mishandeling schuldig ge maakt, voor welk feit hij door de politie rechter tot twee maanden gevangenis straf werd veroordeeld. In hoger beroep heeft het Hof thans zes weken gevange nisstraf opgelegd. Wegens mishandeling was P. van R. te Nieuwkoop door de politierechter ver oordeeld tot gevangenisstraf, van welk vonnis hij in hoger beroep kwam bij het Haagse Hof. Dit heeft arrest gewezen en verdachte veroordeeld tot gelijke straf door de politierechter opgelegd. H. H., uit Alphen aan de Rijn, heeft in hoger beroep zich voor het gerechts hof te verantwoorden gehad wegens dief stal van goederen. Het Hof heeft arrest gewezen, en het vonnis van de politie rechter bevestigd. HAAGSE RECHTBANK. Voor de Haagse rechtbank heeft zich in hoger beroep van een vonnis van de Leidse kantonrechter te verantwoorden gehad de wagen voerder A. K., uit Leiden, die terecht heeft gestaan omdat hij eep aanrijding met een auto en de tram zou hebben veroorzaakt. De rechtbank heeft het ten laste gelegde niet bewezen ge acht en verdachte vrijgesproken. Wegens diefstal door middel van een inbraak in een villa te Lisse gepleegd, heeft terecht gestaan de filmexploitant J. B., tegen wie twee jaar gevangenisstraf met aftrek van preventief werd geëist. De rechtbank heeft verdachte veroor deeld tot een jaar èn drie maanden ge vangenisstraf met aftrek van preventief. ALS DIRIGENT LEIDT HIJ BEROEMDE ORKESTEN In een wereld, die veelal geneigd is de kunst te vergeten voor de experimenten der techniek, die zich bezighoudt met strijd op allerlei terrein, die confereert over atoombommen en wereldvoedsel tekort, is een wonderkind van negen jara naar voren getreden. Geen pianist of componist, maar een jong genie, zoals de historie slechts weinig vermeldt: een wel zeer jeugdige dirigent, die met zijn kleine handjes beroemde orkesten van klassiek- geschoold'e musici op knappe wijze weet te leiden, zo zelfs, dat hij het menige dirigent van naam verbetert Dit wonderkind is de kleine Italiaan Pierino Gamba, die in de laatste maanden in Italië, Zwitserland en Frankrijk over weldigende successen heeft geoogst. Pierino Gamba, die op 16 September 1937 in Rome geboren werd, begon op zijn achtste jaar met de muziek. Zijn vader, signor Piero Gamba, een Romeins zakenman, wiens hobby de viool is en die in een goed dilettanten-orkest speelde, zette de jongen er toe piano te Ieren spelen om hem te begeleiden. „Plotseling gebeurde toen het wonder. Pierino bewees een buitengewoon goed gehoor voor muziek te hebben. Wanneer men een geldstuk op de grond laat val len, kan hij onmiddellijk zeggen welke toon dit heeft", aldus beweert zeer trots mevrouw Gamba. Moest Pierino dus pianist worden of violist net als zijn vader? Het viel moei lijk te voorspellen. Op een dag toen signor Gamba bezig was een uittreksel van Massant's „Cleopatra" te bewerken, toonde hij dit aan zijn zoon, die het zon der enige moeilijkheid neuriede en be wees, dat hij, voornamelijk door intuïtie, precies de orchestratie kende, evenals het tempo en de inzetten. Romeo Arduini, voormalig opera-diri gent. hoorde d'it en zocht Pierino op, die hij onmiddellijk een grote toekomst voor spelde. De maestro stelde voor hem les te geven en gaf het dirigeren op om zich te wijden aan het wonderkind. Iedere dag, wanneer er geen concert is, werken zij twee of drie uur samen op Mozart. Bach, Beethoven, Rossini, Schubert, Verdi, Mas senet enzen op het ogenblik kent Pierino 32 volledige partituren, waarbij de eerste en de vijfde symphonie van Beethoven en dirigeert uit het hoofd. Pierino is zo begaafd, dat hn na ander half jaar les bij Romeo Arduini reeds voor het eerst in Parijs optrad in het Palais de Ohaillot. Pierino dirigeerde toen reeds alles uit het hoofd. Over dit optreden meldt Ass. Press: In de grote zaal hoort men plotseling een zachte maar vaste stem, die zegt: „Mozart". Dan tikt Pierino met zijn diri geerstokje en het orkest begint. Een een voudig gebaar en het orkest zwijgt. Pie rino neuriet: „Tralaalala", en het orkest speelt weer, de aanwijzingen van de kleine dirigent volgend. Naast het podium gezeten volgt Romeo Arduini de uitvoering, keurt goed, legt zo nodig de nadruk op de aanwijzingen en vertaalt ze zelfs in het Frans, daar Pie rino alleen Italiaans spreekt. Als er pauze is gaat Pierino gauw naar zijn ouders en terwijl zijn moeder zijn haar wat opkamt, kijkt Pierino om zich heen of er geen. speelkameraadje van zijn leeftijd is. Slank, met licht bruin haar en glinste rende ogen, is Pierino Gamba tegelijker tijd wonderkind en gewone jongen, een heel aardige jongen, die graag 'lacht en speelt zoals andere jongens van zijn leef tijd. Maar een onzichtbare en onweerstaan bare kracht huist in zijn tenger lichaam: de muziek. Wanneer hij samen met mu sici is, is dat het enige wat telt. En als de muziek voorbij is vergeet hij zijn suc cessen in Italië, Zwitserland of Parijs, dan is hij doof voor het gejubel in de concertzaal. Ver weg van zijn jonge roem gaat hij terug naar zijn speelgoed', zijn geliefkoosde weekbladen, zijn waterverf doos en geniet hij van het leven zoveel hij kan. Toen Pierino naar Parijs kwam om het beroemde orkest „Des Concerts Lamou- reux" te dirigeren, was het publiek aan vankelijk voorzichtig, doch barstte los in een geestdriftig applaus na de „Onvol tooide" van Schubert. Het succes was overweldigend. De Franse pers prees hem en de jonge Pierino werd het middelpunt van de Parij.se muziekkringen. Sommige mensen verbaasden zich er. over, hoe het mogelijk was dat een kind 75 musici kon leiden op de wijze, zoals hij dat deed. Stak er een truc achter? Zo niet, dan was de kleine jongen een genie, een fenomeen! „Hij is zonder enige twijfel een feno meen", verklaarde Jean Cocteau, de Franse dichter en schrijver. „Kijk maar naar hem, hij is geen comediant. Laten we hopen, dat het zo blijft!" Uit de Omstreken ALPHEN A. D. RIJN. De Woensdag gehouden collecte voor het bekende C.N.V. tuberculosefonds „Draagt Elkanders Lasten" (D.E.L.). bracht op het mooie bedrag van f724.30. Ten nadele van C. de V., aan de Hooftstraat werden door een hond van de J. niet minder dan 20 kippen dood gebeten. HAZERSWOUDE. GEBOREN: Ingetje M., d. v. D. Kroon en C. Meel; Cornelis G. M., z. van C. A. Bos en A. A. Boere; Hendrika A., d. van J. Koetsier en J. Matze; Abraham N., z. van A. N. Gordijn en M. C. Nuijten; Cor nelia J., d. van C. van Driel en N. de Bruijn; Gerrit, z. v. M. Satter en J. Kant. GETROUWD: L. van den Krogt en J. C. Jansen; J. R. W. Geers en J. P. Ooms. OVERLEDEN: KL C. Riem, wed. van Jan Bogaards, 73 jaar. KATWIJK. De pasopgerichte handbalclub is voor nemens Maandagavond 16 Juni te begin nen met de training. Door het bedanken van de heer J. v. Rijn als gemeenteraadslid werd als zijn opvolger benoemd de heer L. Z. La- gemaat. Deze heeft echter voor de be noeming bedankt. De volgende candidaat is nu de heer L. v. d. Zwan, die zijn be noeming in beraad heeft genomen. Voor het examen van 3e stuurman op de koopvaardijvloot is geslaagd onze plaatsgenoot de heer C. Dubbelaar. KATWUK AAN ZEE. De bouw van de 28 woningen, die OP •het Wantveld zullen verschijnen, is ge gund. De laagste inschrijfster, de combi natie De Best, Vooys en Verdoes, zal het werk uitvoeren voor f384.380. KOUDEKERK. De kring „Rijnland" van de Geref. Kerk vergadert Donderdag 19 Juni a.s. achter het kerkgebouw. Aanvang 8 uur. Zuster W. van Kuyk van Noordwijk zal spreken over „Het gelukkige leven van, het zwakzinnige kind". LEIDERDORP. De gehouden reclasseringscollectt heeft f90.20 opgebracht. NOORDWIJK. Voor het eindexamen Gymnasium is geslaagd J. G. Prent. De Zondagsdienst der huisartsen woordt waargenomen door dr Coenraads Nederveen. GEBOREN: Maria, d. v. J. Verloop en M. C. Admiraal; Klaas, z. v. A. Duindam en J. Passchier; Marianne A. Th., d. v. A. M. v. d. Ham; Jacqueline M., d. v. J. F. Sdheelings en M. v. Beelen; Mathilde J. A., d. v. H v. d. Putten en J. Duindam. OVERLEDEN: J. Imanse. 62 j NOORDWIJK-BINNEN. De Kerkeraad van de Geref. Kerk heeft gemeend de Zendingsbelangen te moeten opdragen aan een commissie buiten de Kerkeraad. Als voorzitter zal optreden «de heer J. P. Meyers, terwijl als leden benoemd zijn: zr D. Douwes en de heren H. Schipper, J. Passchier en Q. van Os. OEGSTGEEST Morgenavond, 7 uur. wordt er in de Pauluskerk een jeugddienst gehou den, waarin zal voorgaan ds J. D. de Stoppelaar, vlootpredikant. Het radioprogramma voor vanavond Hilversum I (501). VARA. 7.00 Zangkoor; VPRO. 7.30 Rijpere jeugd; 7.45 Wederop bouw; VARA. 7 00 Nieuws; 8.08 Dingen V. d. dag; 8.16 Mefcropole-oik.; 8.45 Soc. com mentaar; 9.00 «raag geboorde platen: 9.26 Wereldkampioenschap dammen; 9.30 De EH- lendigen (hoorspel): 10.00 Omroeporkest; 11.00 Nieuws; 11.15 Hobby-hoek; 11.30 Nacht- voorstelling: 12.00 Sluiting. Hilversum II (415). KRO. 7.00 Nieuws; 7.20 Vaudeville-ork7.4)5 Banden die binden.; 7.55 Meade Sux Lewis (piano); 8.00 Nieuws; 8.05 Gewone man; 8.12 Actualiteiten; 8.20 Wie weet ihoe deze plaat heet?; 8.30 Licht baken; 9.00 Negen heit de klok; 10.00 Tom bola; 10.45 Avondgebed; 11.00 Nieurws; 11.15 Vaders dagboek; 1120 Philharm. ork.; 12.00 Sluiting. Wat de Radio Zondag brengt Hilversum I (301). VARA: 8.00 Nieuws; 8.18 Ouv. „Rosairmmde"; 8.30 Tuin; 8.45 Barca role; 9.1 5Aan de start (over zwemmen)9.30 Men vraagt; 10.00 Geestelijk leven; 10.15 Philadelphia-ark.; 10.45 Poëzie; 11.00 Meilie dieren; 11.35 Maland-o; AVRO: 12.05 Symph. marsen; 12.10 Speeldoos; 12.30 Zondagclub; 12.40 Mannenkoor 1.00 Nieuws; 1.15 Roman cers; 1.50 Spoorw. 9pr.; 2.05 Boekenhalfuur; 2.30 Philharm. <wk.; 3.30 Film; 3.45 Skymas ters 4.30 Vrouw; 4.40 Sport; VARA: 5.00 Man nenkoor; 5.30 Ome Keesje; 6.00 Nieuws; 6.15 Sport; 6.30 Strijdkr.; 7.00 Kerkdienst; AVRO: 8a00 Nieuws; 8.05 Actualiteiten; 8.15 Kurhaus; 9.15 Hersengymn.; 9.50 Pierre Palla; 10.06 Twee Egyptische dieven (hoorspel); 10.30 Walztknie; 11.00 Nieuws; 11.15 Graan.; 12.00 Sluiting. Hilversum n (415). KRO: 8.00 Nieuws; 8.15 Viool; 8.30 Hoogmis; 9.30 Nieuws; NCRV: 9.45 Morgenklanken; 10.00 Kerkdienst; 11.30 Gew. muziek KRO: 12.15 In 't BoeckJhuys; 12.30 KI. v. Beeck; 1.00 Nieuws; 1.20 KI. v. Beeck; 1.45 Apologie; 2.05 Viool en piano; 220 Kirrhauseoneert3.45 Kampvuren langs de evenaar; 4.05 Massenet; 4.20 Zakenman geefit antwoord; 420 Ziekenlof; NCRV5.00 Kerkdienst; 6.30 Feike Asma; 7.15 Kareol Septet; 8.00 Actualiteiten; 8.07 Gewone man; 8.15 Zilvervloot; 9.00 Kareol Septet; 9.15 Miohaël Strogofif (hoorspol); 10.00 VTJC Excelsior; 10.16 Avondgebed; 1020 Nieuws; 10.50 Tramerei; 1025 Vaders dagboek; 11.00 Avondconcert: 12 00 Sluiting Wat de Kaïiio Maandag brengt ..Hilversum I (301). VARA. 7.00 Nieuws; 7.30 Gram.; 8.00 Nieuws; 8.18 Morgenklan ken: 9.15 Kamermuziek; VPRO. 10.00 Mor genwijding; VARA. 10.20 Regenboog; 11.00 Vertelling; 11.15 Rich. Strauss; 11.35 Instru mentale soli; 11.45 Fam.ber.; 12.00 Joh. Jong; 12.35 Jan Vogel; 1.00 Nieuws; 1.15 Platteland; I.20 Vaudeville-ork.; 2.00 Viool en piano; 220 Vrouw; 2.45 Hoorspel; 3.30 Operette; 3.45 Kleuters; 4.00 Bariton en piano; 420 Mozart op reis naar Praag; 5.00 School is uit; 5.30 André Kostelanetz; 5.45 Rijk Overzee; 6.00 Nieuws; 6.15 Jan Corduwener; 6.30 Strijdkr.; 7.00 Ramblers; 7.30 Glas in Museum v. d. Ar beid; 7-45 Landbouw; 8.00 Nieuws; 8.05 Din gen v. d. dag: 8.15 Kamerorke; 9.15 G.G.- cabaret; 9.45 Metropole-ork.; 10.20 Klarinet en piano; 1U5 Avondprogr.; 12.00 Sluiting. Hilversum H (415). NCRV 7.00 Nieuws; 7J5 Gymn.; 7.30 Orgel; 7.45 Woord v. d. dag; 8.00 Nieuws; 8.15 Zang; 8.30 Zomerse klan ken; 9.15 Ziekenbezoek; 9.30 Politieberichten; 9.50 Werken van Bizet; 10.30 Morgendienst; II.00 Strijkkwartet; 11.15 Literatuur; 11.35 Cello en piano; 12.05 Schubert; 12.30 Bach- cyclus; 1.00 Nieuws; 115 Mandolinata; 2.00 Jonge moeders; 2.20 Stafmuziek; 3.00 Non stop; 3.30 Gesare-trio; 4.00 Bijbellezing; 4.45 Altviool en piano; 5.15 Zang; 5.30 Sport; 5.45 De Raaff en Schutte; 6.05 Liszt Hong. Rhap- sodie: 6.15 Giaconda-ens.; 7.00 Nieuws; 7.15 NCRV-leeslamp; 7.30 Actueel geluid; 7.45 Gram.: 8.00 Nieuws; 8.15 Koor; 9.15 Amster dam-Oslo; 9.45 Strijkkwartet; 10.30 Nieuws; 10.45 Avondoverd.; 11.00 Avondconcert: 12.00 Sluiting.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 8