Zwaard van Damocles boven dr Gielens hoofd
Eis tegen ex-burg. Voüte verhoogd tot 8 jaar
De laatste dagen
't Verklaarde
J uitzicht
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
9
ZATERDAG, 7 JUNI 191»
RODE HOOFDEN EN TUMULT
IN DE TWEEDE KAMER
(Van onze ParlementsredacteUr).
De behandeling van cLe Noodregeling Pers
wezen heeft in de Tweede Kamer gasteren
een min of meer sensationele wending ge
nomen. Na veel geharrewar werd besloten,
de verdere behandeling van het liquidatie-
amendement-Burger, waarvan op de vingers
nageteld kon worden, dat het eventueel zou
worden aangenomen, op te schorten tot
Dinsdag as.
Dat Minister Gielen enorm met het geval
in zijn maag zat, was duidelijk te zien. Bij
de algemene beschouwingen had hij de
grondwettigheid reeds min of meer betwist,
hoewel het ons voorkomt, dat hij ook de
zaak op uiioh zélf niet graag zou stikken.
Dat er bij het door hem gevoerde overleg
in de boezem der Regering over dit geval
harde noten zijn gekraakt lijkt ons onwaar
schijnlijk. Niet voor niets zaten de minister
president en de minister van Justitie bij de
behandeling ook achter de r egerings -tafel
Men fluistert zelfs, dat dr Gielen met ont
slag-nemen heeft gedreigd., ais het amen
dement zou worden aangenomen.
Todh heefit dit zwaard van Damocles ruim
een uur boven zijn hoofd gehangen. Minister
Gielen begon met een schriftelijk advies
voor te lezen, dat hij van zijn. ambtgenoot
van Justitie had ontvangen en waarin deze
de juridische zijde van het vraagstuk had
belicht. Daaruit bleek, dat naar diens me
ning geen grondwettig bezwaar bestond
tegen de voorgestelde mogelijkheid tot ont
eigening van installaties van knantenbedrij
ven, die zwaar hébben gecollaboreerd. Wel
was minister van Maarseveen van oordeel,
dat de vorm van het amendement niet ge
heel juist was, omdat daarin bepaalde, door
de grondwet gevorderde formele regelen
ontbraken.
Minister Gielen verklaarde nu, in tegen
stelling met wat hij vroeger beweerd had,
dat hij de vorderingsmogelijkheid evenmin
ongrondwettig achtte, en daarom had hij
zijn departement reeds opdracht gegeven,
deze materie met spoed in een afzonderlijk
wetsontwerp te regelen. In aifiwachting daar
van wilde hij graag nu de wet zonder het
amendement afgehandeld zien (er is im
mers spoed nodig, want de huidige regeling
loopt per 1 Juli as. af) en anders de be
handeling opgeschort.
De heer Joekas (arb.) zag in een afzon
derlijke regeling geen voldoende waarbor
gen en vroeg de voorzitter, de vergadering
voor korte tijd te schorsen, opdat een re
dactiewijziging in het amendement door de
voorstellers zou kunnen worden overwogen.
De heer Kortenhorst daarentegen was zeer
verheugd over 's ministers vraag. Het was
immers een bevestiging van zijn standpunt,
dat de vorderingskwestie buiten het besteik
van deze wet viel. Ook de heer Korthals
(yrijh.) dacht er zo over, terwijl de heer
Roos jen (a.r.) zich aan de zijde van de
beer Joefces plaatste, evenals de heer Schoo-
fieniberg comm.
Hierna had een uitermate rumoerig debat
plaats, vertroébeld door hiet misverstand,
ontstaan dor het feit, dat er telkens twee
•ootrten schorsingen van de beraadslagingen
door elkaar werden gehaald. De heer Joekes
wilde een korte schorsing, minister Gielen
Voüte in de beklaagdenbank.
wilde een schorsing voor onbepaalde tijd,
omdat hij anders niet voldoende overleg met
zijn ambtgenoten kon voeren. De minister
slaagde er echter niet in, hoewel dr Beel
herhaaldelijk souffleerde, de Kamer duide
lijk te maken, dat hij een .lange" schorsing
bedoelde. De heer Kortenhorst (kjv.p.)
bradht wel een zeer slechte noot in het de
bat, door honend op te merken, dat de voor
stellers van het amendement niet eens een
goede tekst hadden kunnen opstellen. En
toen zat de Kamer in de knoop, die onder
plotseling stilzwijgen eindelijk werd ont
ward door het voorstel van de voorzitter,
de beraadslagingen tot Dinsdag op te schor
ten, een voorstel, dat zonder stemming werd
aanvaard. Nu is er tijd voor overleg, waar
bij., naar het ons voorkomt, gebruik ge
maakt kan worden van het advies van mi
nister van Maarseveen, die er nl. op bad
gewezen, dat voQgens de huidige tekst van
het amendement de Commissie voor de
Perszuivering slechts kan adviseren tot
vordering, maar geen enkele waarborg
schept, dat de minister dit advies opvolgt.
Een wijziging, die deze waarborg wel schept
lijkt ons onontbeerlijk en wij twijfelen er
dan ook niet aan, of mir Burger zal deze
raad van een ervaren advocaat als minister
van Maarseveen is, niet in de wind slaan.
De verdere behandeling van de volgende
artikelen bracht weinig nieuws. Wij ver
melden slechts, dat de amendementen-Kor-
tenhorst, om bepaalde voorgestelde bevoegd
heden van de Persraad over te hevelen op
de Minister, omdat deze ter verantwoording
kan worden geroepen, ditmaal ondersteund
door de heer Roosjen (a.r.) werden ver
worpen, en dat de in art. 19 neergelegde
bevoegdheid van de Persraad, opneming van
bepaalde berichten te kunnen gelasten, on
danks tegenstand van de heren Roosjen (a.r.)
en Korthals (vrijh.) werd gehandhaafd.
In Amsterdam kwam gisteren een smokkelzaakje aan het licht, doordat de vrachtauto, die
de goederen vervoerde, tengevolge van een botsing op de hoek van de Stadhouderslaan en
de P.C. Hooftstraat omver geworpen werd. De rijk gevarieerde inhoud bestond voor een
groot gedeelte uit sigaretten e.d.
VLEIENDE VERKLARING VAN
VOORZ. JOODSE RAAD
Zoals wij reeds gisteren in een deel
onzer oplaag hebben vermeld, is de zaak
tegen de ex-burgemeester van Amster
dam, Voüte, opnieuw voor het B.G. in
de hoofdstad behandeld.
Op een vraag van de president, of verd.
ooit de Duitse groet had gebracht, ant
woordde v. d. Oever ontkennend. De pre
sident toonde evenwel een foto, waarop
verdachte dit wèl doet. Vice-admiraal F.
J. Heeres, die ook als getuige optrad,
verklaarde desgevraagd, dat Voüte ont
slag uit de marine-dienst had gekregen
tengevolge van een ernstig ongeluk bij
het demonteren van mijnen in 1914, dat
elf mannen het leven kostte. De bevel
voerende officier, een zekere Munk, ver
loor hierbij het leven voor een karwei,
welke feitelijk aan Voüte was opgedra
gen. De moeilijkheden, die hieruit ont
stonden, maakten hem toen psychisch on
geschikt voor de Marine.
De getuige a décharge Ascher, de 66-j.
vroegere voorzitter van de Joodse Baad,
DEMOBILISATIE RESERVE
OFFICIEREN
Naar „Trouw" verneemt kunnen be
halve reserve-officieren der Koninklijke
Landmacht met zeven of meer kinderen,
nu ook officieren met meer dan vijf
kinderen demobiliseren. Onder-officie
ren boven de 35 jaar zullen eveneens
de dienst zo spoedig mogelijk gaan ver
laten.
DE „JAVA" ARRIVEERT MAANDAG
IN AMSTERDAM.
Het m.s. „Java" met 48 repatriëren-
den aan boord zal Maandagochtend in
IJmuiden arriveren, waarna om 13 u.
te A'dam de debarcatie plaats vindt.
legde een voor verd. zo gunstig getuigenis
af, dat de Proc.-fisc. mr Sikkel vroeg of
dit een pleidooi of een getuigenverklaring
was. De gepensionneerde plv. hoofdcom
missaris K. Bakker verklaarde, dat de
détaoherinig van N.S.B.-politieagenten bij
de S.D. reeds gebeurd was, voor Voüte
ervan hoorde. De verdediger, mr A. W.
Kymmel, schetste de moeilijkheden waar
in de politieautoriteiten zich in die tijd
bevonden. Hij verklaarde noclh juridisch,
noch formeel, noch materieel iets gevon
den te hebben, dat strafbaar was. Zelfs
het aan/vaarden van het burgemeesters
ambt is naar uitspraak van de Raad van
Cassatie niet strafbaar. Mr Kymmel vroeg
dan ook ontslag van rechtsvervolging en
onmiddellijke invrijheidstelling, maar het
Hof wees dit laatste van de hand. De
Proc.-fisc., mr Sikkel, heeft gemeend zijn
eis van 5 jaar niet te kunnen handhaven
en eiste nu tegen Voüte 8 jaar gevangenis
straf.
Sit-downstaking bij Wilton-
Fijenoord te Schiedam
Vrijwel het gehele personeel van de
werf Wilton-Fijenoord te Schiedam,
ongeveer 6000 man, is gisteren een sit-
dwonstaking begonnen, daar het Col-
leger van Bijksbemiddelaars geen toe
stemming had verleend om het door de
directie toegezegde winstaandeel over
79 werkuren uit te keren.
De werfdirectie heeft zich gisteren
naar Den Haag begeven voor een spoed-
bespreking met de Rijksbemiddelaars.
Men hoopte daar tot een oplossing te
komen. Zowel de personeelskernen als de
directie zullen de stakers aanraden het
werk te hervatten.
Op 57-jarige leeftijd is overlieden pas
toor P. J. Stiphout te Groeébeek.
„En vele valse profeten zullen
opstaan en zullen er velen ver
leiden. En omdat de ongerech
tigheid vermenigvuldigd zal
worden, zo zal de liefde van
velen verkouden".
r Matth. 24:11, 12.
De vraag naar het einde der wereld
heeft velen bezig gehouden. Men heeft
gerekend en gegist en zich natuurlijk
vèrrekend en vèrgist. Geen wonder! Van
die dag en die ure weet niemand. Alleen
uw Vader, Die in de hemelen is.
Dat is duidelijke klare taal. De Vader
wil Zijn kind houden in de verwachting,
in de spanning tussen het hier en nü en
het ginds en straks. Hij wil dat we Hem
verwachten nü, op dit ogenblik. „Waakt
dan, want gij weet niet, wanneer uw Heer
komen zal.
Is het misschien één van de verschrik
kelijkste tekenen van deze tijd, dat we
niet meer verwachten. In de Kerk niet
en buiten de Kerk niet! Hebben we mis
schien alle illusies verloren? Ook die
ene en allerlaatste werkelijkheid van het
naderend einde, van het wereldgericht zijn
we kwijt. En toch het komt, want we
leven in de laatste tijd.
Deze tijd is voor ons de laatste tijd,
draagt voor ons in alle geval het karakter
van de laatste tijd. Jezus heeft dat heel
duidelijk gezegd: „Vele valse profeten
zullen opstaan en zullen er velen ver
leiden". Dat betekent, dat er een tijd is
van verwarring en ontbinding, dat ieder
meent, dat hij het bij het rechte eind heeft.
Dat betekent dat men het volslagen on
eens is. 1947. Is men het eens over de
Kerk, over de belijdenis, de doop, het ge
loof, over economische vraagstukken, in
ternationaal, nationaal?
Waar zit dat in? In de valse profeten!
Men leeft niet bij het woord. Men zoekt
zichzelf. Het gaat om eigen eer. In de
Kerk en buiten de Kerk!
„De ongerechtigheid vermenigvuldigt!"
Dat is toch wel een ernstig teken des
tijds- Gerechtigheid in 1947. Corruptie, po
litieke delinquenten, collaborateurs. Grote
zware woorden, die 'n wereld van onge
rechtigheid inhouden.
Ongerechtigheid? Wie gaat er vrij uit
We halen in het klein en in het groot.
We spelen met Gods geboden. We dienen
vreemde goden.
Zó is het in de kleine wereld. En is het
in de grote anders? Waar gaat het anders
om, dan om de macht, om het geld. Rus
land, Amerika. Wie steunt er nog op het
recht? Inderdaad deze tijd is voor ons
de laatste tijd.
„Daarom zal de liefde van velen ver
kouden".
In plaats van de liefde heerst de haat
in deze wereld, in het klein en in het
groot.
Hoogstens kennen we nog een beetje
medelijden. We helpen anderen hoogstens
terwille van ons zelf. We vergeten de
grote wet van het Koninkrijk Gods: lief
de. Daarom gaan we met de wereld ver
loren. Daarom zal alleen zalig worden,
wie volhardt in de liefde tot het einde,
dwars door deze wereld van ongerechtig
heid en haat heen. Dan komt er uitzicht
op een nieuwe wereld, waarin de wet van
gerechtigheid en liefde heerst-
Jezus zegt in ditzelfde verband in Lu
cas 21: „Als deze dingen beginnen te ge
schieden zo ziet omhoog en heft uw hoof
den opwaarts, omdat uw verlossing na
bij is". Dat is het uitzicht voor wie vol
hardt tot het einde: Verlossing! Verlossing
van déze ongerechtigheid, van déze haat,
die hem pijnigt. Verlossing van eigen on
gerechtigheid en van egoïsme.
Daarom zal hij reikhalzend uitzien naar
déze verlossing.
Daarom leeft in hem het voortdurend
gebed in deze zijn laatste tijd: „Kom Heer
Jezus, ja kom haastig Heer?
Katwijk. I. Hoeve
Het herstelprogram
van Marshall
In de Truman-leer vallen dadelijk twee
sbaoidpunten te onderscheiden. Het eerste is
de strijd tegen het communismeHet
tweede is de bereidheid Europa met dollar
leningen te helpen, mits de betrokken
landen zelf een plan voorleggen voor hun
herstel. Indien Amerika met succes het
communisme de kop wil indrukken, zoals
in het vierjaren-pllan wordt beoogd, dan
zullen er, als het ware, in de landen van
Europa ..zaakwaarnemers" moeten zijn, die
voligens het principe van Truman handelend
optreden. De jongste gebeurtenissen in Hon
garije bewijzen maar al te zeer, dat Tru
man niet tegen windmolens vecht. Als men
nagaat, hoe, ondanks de krachtige pogingen
van Blum, en ondanks de moedige houding
van Raimadier in Frankrijk, en het ener
gieke optreden van de Gasperi in Italië,
de communisten tocfh voortgaan door sta
kingen, onlusten, sabotage het gezag te on
dermijnen, de politieke spanningen te ver
groten en de economische chaos voor te
bereiden, zal het duidyelijk worden, dat
Truman en Marshall hierin, óók voor
Amerika, een enorm gevaar zien. Wij her
halen hetgeen wij reeds vroeger schreveiv
dat Europa voor zijn herstel Amerika nodig
heeft, maar dat aan de andere kant, Ame
rika zonder een „hersteld Europa" in moei
lijkheden geraakt. De voortdurende onrust
Frankrijk, België, Italië, Roemenië,
Bulgarije, Hongarije, wettigt het vermoe
den, dat men hier met een internationale
actie heefit te doen, waarvan Rusland de
centrale is. De Gauflie staat volkomen ach
ter Truman en feitelijk zou men in alle,
door de communistische bacil aangetaste
landen van Europa, op dezelfde wijze tegen
de R/ussisclhe penetratie krachtig stelling
moeten nemen. Amerika reageert op de
politieke schommelingen in Europa met cre-
dietverlening of intrekking van het crediet,
zoals wij in Hongarije hebben bemerkt,
Washington staat pal tegen een verdere uit
breiding van de Russische invloed in Europa,
welke penetratie de kiem voor oorlog in.
zich houdt. De geallieerde naties, evenals
de Ver. Staten, zo schreef de „New-York
Times" leven in een phase, die men kan
vergelijken met de periode tussen de zg.
overeenkomst van München in 1938 en het
lombarsten van de oorlog in 1939, waarbij
een algehele economische ineenstorting
dreigt, die Europa in de handen der com
munisten zal voeren, waaruit dan weer oor
log kan ontstaan. Het spreekt vanzelf, dat
de toepassing van de Truman-leer zakelijk,
maar ook politiek verantwoord moet zijn.
En vooral op het eerste argument heeft men
in Amerika de laatste tijd, in het bijzonder
na de rede van de onderstaatssecretaris,
Dean Acheson, de klemtoon gelegd. Toen
Marshall uit Moskou was teruggekeerd, be
greep hij, dat ter voorkoming van erger
moeilijkheden, tengevolge van Ruslands ne
gatieve houding, onmiddellijk handelend
moest worden opgetreden. Een staf van me
dewerkers ging zich bezighouden met de
oplossing der economische problemen, waar
voor enorme dollarcredieten nodig zouden
zijn. Maar geheel in de lijn, van wat de
onderstaatssecretaris, Dean Acheson reeda
had betoogd, worden er aan de noodlijdende
Europese landen strenge voorwaarden ge
steld. Amerikaanse hulp kan worden ver
leend, mits de landen zelf een plan aan
bieden, waaruit duidelijk blijkt, dat het met
't „herstel" ernst is en mogelijkheden aan
wezig zijn. Europa moet ziidh een eenheid;
tonen en met een gemeenschappelijk plan.
op de proppen komen. Een bezwaar aan
dit gemeenschappelijk plan verbonden, is,
dat landen, op grond van binnenlandse po
litiek of udt angst voor internationale moei
lijkheden, niet de indruk willen maken, dat
zij behoren tot een West-Europees bloc,
waardoor zij zich de vijandschap van de
Russen op de hals halen. Men zal echter
moeten toegeven, dat er voor de meeste
crediet behoevende landen niet veel keuze
is, afgaande op de prognose van Marshall,
dat zioh in Europa snél een zeer ernstige
toestand aan het ontwikkelen is, die weinig
goeds voorspelt voor de wereld. Aangezien
het hier een gemeenschappelijk plan be
treft, acht men het in diplomatieke kringen
te Washington, geenszins uitgesloten, dat er
een Europese economische conferentie zal
worden gehouden, waar de onderscheiden
belangen ter sprake zullen worden gebracht.
Er moet. alvorens de Ver. Staten verder
gaan met steunverlening aan Europa, een
zékere overeenstemming tussen de landen
van Europa komen, omtrent de eisen en het
aandeel, dat deze landen zelf op zich kun
nen nemen. De uitvoering van het Ameri
kaanse hulpprogram zal practisch neerko
men op een schenking of een nieuw soort
„leen- en paohf-regeling, waarover toch
eerst nog het Congres uitspraak zal moeten
doen. Manshall heefit een beroep gedaan op
de Europese landen, gezamenlijk voorzienin
gen te treffen voor hun behoeften, en ge
meenschappelijk de hulpbronnen aan te
boren. Het is een typisch Amerikaans plan,
om alle beschikbare krachten te mobilise
ren, teneinde een dreigende Europese crisis
te voorkomen, waarin zélfs Amerika zal
worden meegesleept.
DEN HAAG—ARNHEM OP 1 OCT.
ELECTRISCH?
Op 1 Oct. hoopt men de eerste elec-
trische trein Den Haag, via Utrecht,
naar Arnhem te kunnen laten rijden en
op 1 Jan. zal waarschijnlijk de lijn
ArnhemNijmegen geëlectrificeerd zijn.
„SLEUTELDIPLOMA": NIEUW BEWIJS
VAN ALGEMENE ONTWIKKELING.
Door de semi-officiële Stichting voor Volks
ontwikkeling I.VJ.O. te Amsterdam-C.
(Westeinde 1315) is een nieuw diploma in
gesteld, waarvoor in Juni 1948 voor het eerst
examen zal worden afigenomen. Dit „Sleutel-
diploma" sluit de lagere-echoolkermis af en
opent de bezitter er van mogelijkheden ia
het bedrijfsleven, daar vele grote zaken de
waarde van het diploma erkennen. In dit
najaar zullen ongeveer 50 mondelinge cur
sussen met de opleiding beginnen, die pl.m.
9 maanden duurt. Ook schriftelijk kan deze
cursus worden gevolgd. Het examen omvaf
de vakken Ned. taal, rekenen en kennis vaf
ons land.
