In „de Bijenkorf" 1200 artikelen te duur De stri'd u':en de Soekar-
LDist °U
Hoogleeraren, dien elkander tegenspreken
Herv. predikanten over de politieke keuze
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG, 30 APRIL 1947
J nisten
PROCES VAN 2 MAANDEN
VOOR TUCHTRECHTER
Op 16 Mei begint voor don Tuchtrechter
Voor de Prijzen te Amsterdam de zaak tegen
„De Bijenkorf", bijna een jaar nadat te Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag een speciale
controle in dit bedrijf gehouden werd en het
vermoeden werd bevestigd, dat ook hier met
prijzen werd geknoeid, aldus ,,Het Vrije
Volk" Hoewel over den ernst dlïr overtedin-
gen vooraf niet veel gezegd lean worden,
staat het wél vast, dat deze zaak naar den
omvang de grootste is. die tot n<u toe voor
een Tuchtrechter voor de Prijzen heeft ge
diend.
Het proces zal waarschijnlijk tot half Juld
duren. De tenlastelegging vormt een klein
boekwerk van 45 bladzijden. Het dossier is
meters hoog. Tientellen getuigen zijn gedag
vaard. ..De Bijenkorf" heeft een speciale
commissiie van verdediging ingesteld, be
staande uit juristen en accountants, onder
voorzitterschap van een professor. In de ten
lastelegging worden ongeveer 1200 artikelen
genoemd, waarvan de controleurs den prijs
te hoog hebben bevonden. Elk van deze ar
tikelen worden tot een uitvoerige discussie
tusschen tuchtrechter en defensiecomanissie....
Aanvankelijk zullen de geconstateerde
Het is een jaarlijks terugkeerend schouw
spel van schoonheid en gratie, als de
Betuwe weer in bloei staat. De bongerds
in de omgeving van Kapel-Avezaath zijn
dan ook reeds een 'streeling voor het oog.
LUCHTMACHTSTAF BIJ DEP. VAN
OORLOG INGESTELD.
Het dep. van Oorlog is thans uitgebreid
met een luchtmachtstaf, zoodat de samen
stelling van dit ministerie thans als volgt is:
1 minister, secretaris-generaal militair ka
binet; 2 hoofdkwartier van den generaien
staf, 3 hoofdkwartier van den kwartiermees
ter-generaal, 4 staf van den adjunct-generaal,
5 directie administratie diensten; 6 lucht
machtstaf.
Behalve de militaire luchtvaart en de
luchtvaarttroepen behooren tot het ressort
van den chef van den luchtmachtstaf o.a. de
volgende aangelegenheden: voorbereiding van
de aanschaffing, beheer, onderhoud en her
stel van het specifieke luchtvaartmaterieel;
het verzamelen van gegevens, van belang voor
de luchtverdediging, de luchtbescherming en
het geven van aanwijzingen voor den bouw
en aanleg van vliegvelden.
WIE HEEFT ZIJN EXTRA PENSIOEN
NOG NIET GEHAALD?
Wie zijn extra-pensioenuitkeering over
1946 in de maand Maart nog niet heeft af
gehaald, kan deze alsnog bij de postinrioh-
tingen in ontvangst nemen, tegelijk met het
gewone pensioen over het tweede kwartaal
1947.
De bonden van Ned Herv. J.V. en M.V. op
Geref grondslag houden op Hemelvaartsdag
te Utrecht, in „Tivoli" en de Nicolaïkerk,
een gecombineerd en bondsdag.
DAT de Brusselsche pers gisteren een
rondgang maakte langs de 100 Ned. collec
tieve inzendingen op de Jaarbeurs aldaar en
een der standhouders een Fransche order
kreeg voor het leveren van 50.000 kano
peddels.
DAT te Dieren de heropening plaats vond
van het Chr. rusthuis ,Jtust een weinig".
DAT te Baam (Z), Dussen en Westerbork
nieuwe afdeelingen van den Ned. Chr. Land-
arbeidersbond zijn opgericht.
DAT op de werf Figee te Vlaardingen gis
teren het eerste van de acht voor de Shell
Nederland te bouwen motortankschepen te
water is gelaten.
DAT de beruchte Zwolsche SS-er Herman
Heukels in het bewaringskamp te Wezep
zelfmoord pleegde.
DAT minister Vos zoo spoedig mogelijk
een vakdiploma voor het beroepsgoederen-
vervoer langs den weg wil instellen en daar
toe een commissie heeft ingesteld met dr P.
A. C. du Pui en mr H. A. de Mol. beiden
Den Haag resp. als voorz. en secr.
DAT de commissie, welke een onderzoek
moet instellen naar de gedragingen van de
Ned. militaire missie te Berlijn haar bezoek
aan Berlijn wegens ziekte van mr J. A. de
Visser, Arnhem, móet verdagen tot 7 Mei.
DAT de Utrechtsche subs. O. v. J. mr J.
H. v. d. Roemer door het B.G. te A'dam is
veroordeeld tot 1 jaar voorw., ontzetting
voor 3 j. uit de rechterlijke macht en de
verplichting 3 j. f100 p. j. te betalen aan de
drie aapjeskoetsiers, die door zijn toedoen in
Duitschland tewerkgesteld werden.
overtredingen branche voor branche worden
behandeld: keramiek, 1 ederwaren,, textiel,
enz., daarna komt die algemeene bedrijtfspo-
litiek van „De Bijenkorf" ter sprake. Het Is
ndet gemakkelijk te schatten hoe groot de on
rechtmatige winst is geweest. Volgens be
paalde berekeningen alles voorloopig
uiteraard beloopt deze drie millioen, doch
in élk geval moet men bedenken, dat in ver
reweg het grootste deel van de artikelen, die
„De Bijenkorf" verkoopt, „geen muziek zit".
Bij de artikelen waar die muziek wel in zit
keramiek, huishoudelijke artikelen, leder
waren, enz. is het stellig niet zoozeer het
nemen van abnormaal hooge winst geweest,
die tot de overtreding leidde, als wel de in
koop voor te hooge prijzen. Deze werd dan
weer in somimage gevallen uitgelokt door de
schaarschte in de bedoelde branches. Overi
gens is er ook knoeierij van ernstiger aard
ontdekt. Zoo viel de aandacht van een con
troleur op hi et feit, dat in veel facturen de
sporen voorkwamen van een bepaald schrijf-
machinedefect. De beteekenis bleek alras: op
deze machine werden valsche facturen ver
vaardigd.
Toen indertijd de berichten over de Bijen
korf-razzia in de dagbladen verschenen, rende
de directeur onmiddellijk naar' minister Vos
destijds op Economische Zaken om het
ontslag te eisohen van don ambtenaar, die
voor de publiciteit verantwoordelijk was....
Aanstonds zal er, zoo vermoedt het blad, nog
wel eenige ruchtbaarheid meer aan de zaak
tegen „De Bijenkorf" worden gegeven.
VRUCHTENCONSERVENFABRIEK WEGENS
LOONOPDRIJVING VEROORDEELD.
De Econ. Politierechter te Arnhem heeft
de directie van de Vruchtenconservenfabriek
„Bato" te Altena wegens het aan 19 werk
nemers betalen van te hooge loonen tot een
boete van f 4700 en de directie van de Vruch
tenconservenfabriek „Betuwe" te Tiel tot
f 1300 wegens 13 gevallen van loonopdrijving.
(Vernolg vav Pag. I)
De leider, Kartalegawa, vreesde, dat dit tot
oorlog zou leiden, „maar, zoo zeide hij, „daar
is nu eenmaal niets aan te doen. „Wij zullen
aan president Soekarno vragen zich niet te
mengen in ons plebisciet. Wij zullen onzen
eigen staat stichten, die, zoo mogelijk, met
de republiek zal samenwerken, maar in ieder
geval zullen wij ons bij Borneo en Oost-
Indonesië voegen als aparte groepen onder de
Ver. Staten van Indonesië en samenwerkend
met de Nederlanders".
Dr Koestomo, die geïnterneerd was ge
weest door de Japanners en later ontvoerd
was door het nepublikeinsche leger, werd be
vrijd door de Britsche troepen. Hij zeide nog:
,Wij zullen aan premier Soetan Sjahrir vra
gen zijn gezond verstand te gebruiken om
bloedvergieten te voorkomen".
Koestomo voegde er aan toe, dat hij be
wondering had voor Sjahrir, doch deze heeft
niet genoeg mensóhen tot zijn beschikking
om die groepen, die elkaar in het republikein-
sdhe leger bestrijden, te oontroleeren.
„Wij zullen de Nederlandsche Regeering
om haar bijstand en gewapende bescherming
verzoeken, daar onze legers niet sterk genoeg
zijn om te strijden tegen het republdkeinsohe
leger, dat wapens heeft gekregen van de Ja
panners", aldus Koestomo. „Wij beschikken
niet over as-strijdkrachten om ons te hel
pen", voegde hij er aan toe, „maar wij zullen
onzen Soendaneeschen soldaten instructie ge
ven zich binnen het republiikeinsche leger te
verdedigen, alsook alle buitenlandsche eigen
dommen, omdat wij bang zijn dat hiet repu-
blikeinsche leger pogingen zal doen alle
vreemde eigendommen te vernietigen, zoodra
de proclamatie uitgevaardigd is".
Sjahrir spreekt opstand tegen.
Reuter meldt, dat Sjahrir, die gisteren uit
Djocja te Batavia was gearriveerd, het be
richt tegensprak als zou er een opstand zijn
uitgebroken naar aanleiding van de beslis
sing der Pasoedan om een afzonderlijken
staat West-Java uit te roepen.
OPHELDERING ZOU GEEN
LUXE ZIJN
In het Nieuw Utrechtsch Dagblad" keert
de voormalige adviseur der Commissie-Gene
raal, prof. Verzijl, zich zeer scherp tegen een
voorstelling van zaken, welke door prof. Lo-
gemaiui op het congres van de Partij van den
Arbeid is ontwikkeld. De hooggeleerde schrij
ver bestrijdt in de eerste plaats zijn collega
en oud-minister van Overzeesche Gebiedsdee-
len, voor zoover het de gezindheid betreft,
waarmede prof. Posthuma en hij zelf het ad_
viseurschap der Commissie-Generaal hebben
aanvaard. Beide heeren zouden aldus prof.
Logemann de regeering de overtuiging
hebben gegeven ,,conamore" achter Lingga
djati te staan. Niets hiervan, zegt prof.
Verzijl. Zij accepteerden slechts de aanvaar
ding van Linggadjati door de Tweede Kamer
als een feit en waren bereid aan de uitvoe
ring in de parctijk loyaal mede te werken.
In de tweede plaats keert prof. Verzijl
zich tegen de ten partijcongresse gegeven
voorstelling, als zouden beide adviseurs „aan
den dijk zijn gezet." Ook dit zoo ver
klaart nu prof. Verzijl is onjuist. „Onmid
dellijk na de woordbreuk tegenover de Ka
mers" bedoeld is natuurlijk het niet-hand-
haven van den eisch van aanvaarding zoowel
door Nederland als de Republiek van het
„aangekleede'' Linggadjati hebben beide
heeren telegrafisch geweigerd verder mee
te doen." De minister heeft zelfs nog ge
vraagd of hun besluit onherroepelijk was!
Inderdaad, in dezen gedachten gang kan van
,,een aan den dijk zetten" geen sprake zijn.
KAN CONSUMENTENCREDIET OPNIEUW
WORDEN AANGEVRAAGD?
In sommige bladen zijn berichten versche
nen, als zou besloten zijn, de mogelijkheid
weer open te stellen, aanvragen voor het
Consumentencrediet in te dienen.
Van de zijde van het Departement van
Financiën wordt ons meegedeeld, dat door
de ministers Lieftinck en Drees overleg wordt
gepleegd over deze mogelijkheid voor b e-
paalde gevallen. Een definitief besluit is
nog niet gevallen. De geheele kwestie ver
keert nog in een stadium van onderzoek.
De Ned. Melkitransportkannenindustrie
die tot heden alleen kannen van vertind
plaatijzer vervaardigde, zal binnenkort over
gaan tot de productie van alumindiuim kannen.
Het wil ons voorkomen, dat na zoo uit
drukkelijke verklaring de publieke opinie er
recht op heeft te weten hoe de feiten zich
werkelijk hebben voorgedaan, zoo merkt het
„Hbld." niet zonder reden op. Hoe kwam de
minister van Overzeesche Gehiedsdeelen,
minister Jonkman, er bovendien toe, beide
adviseurs te beschouwen als nieuw te be
noemen leden der Commissie-Generaal? Aan
welke zijde is het initiatief geweest bij het
ontslag? Door wien is de oud-minister van
Overzeesche Gébiedsdeelen ingelicht? Door
zijn opvolger? Zie hier een aantal vraag
punten, waarop slechts de Regeering een ant
woord kan geven. Dit kan geschieden naar
aanleiding van eventueele vragen te stellen
door Kamerleden. Dat kan ook in anderen
vorm. In ieder geval is opheldering omtrent
een beleidsvraag in een zoo belangrijke aan_
gelegenheid als Linggadjati en de Commissie-
Generaal, dringend gewenscht.
JO VAN AMMERS-KULLER TOT 1 JULI
1951 UITGESLOTEN.
De Centrale Eereraad voor de Kunst heeft
uitspraak doende op het hooger beroep van
de schrijfster Jo van Ammers-Küller te Bus-
sum besloten deze kunstenares uit te sluiten
van 1 Juli 1945 tot 1 Juli 1951 en haar een
boete op te leggen aan den Staat der Neder
landen van £2000.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Hall (toez.), Scihore eti
Vlake en Hindeloopen H Sondorp, jeugdpred.
te Rotterdam-Delfshaven; te Lopikerkapel J
v Voortihuijzen, cand. te Zeist; te Schildwolde
(toez.) J v Herwaarden te Morra; te Wisse-
kerke H G Beneder te Baarland.
Benoemd tot hulppred. te Boskoop S
Idema, era, pred. te Doorn.
Geref. Kerken
Tweetal: te Den Haag-Oost (vac. A G
Barkey Wolf) D Roest te Hoogeveen en A
v d Weg te Bussum.
Beroepen: te Goes (2e pred.pl.) R A
Flinterman, geestl. verz. der pol. delinq. te
Amersfoort; te Vorden W C P den Boer te
Den Bommel; te Vroomshoop (2e predpl) I.
Groenenberg te Nederhorst-Den Berg; te
Waarder Th. P Potma te Meerkerk.
Bedankt voor Zwolle (vac. dr J Thijs)
A v d Weg te Bussum.
Chr. Geref. Kerk
Beroepen: te Enschede W F Laman te
Rotterdam-W.
PERSONALIA
Ds C. v. d. Waal, geref. predikant te
Pingjum, is voor drie maanden geschorst,
daar hij niet kan instemmen met de leer
stellige uitspraken der Synode.
In tegenstelling tot het ons verstrekte
bericht, als zou ds A. v. d. Most, Ned. Herv.
predikant te Nieuwe Pekela, het beroep naar
RotterdamDelfshaiven voor het werk on
der de zeevarenden hebben aangenomen,
vernemen wij, dat ds v. d. Most nog geen
beslissing heeft genomen.
Dr W F. de Gaay Fortman aanvaardt
op 30 Mei zijn ambt van hoogleeraar aan
de Vrije Universiteit.
Binnenkort zal prof. dr E. Brouwer,
hoogleeraar in de Fhysiologie der dieren te
Wageningen, een studiereis maken naar de
Ver. Staten.
PROMOTIES.
UTRECHT, 29 April. Tot doctor in de
geneeskunde promoveerde de arts F. de Wijn
op het proefschrift „Deficiënte verschijnselen
bij krijgsgevangenen, waargenomen bij lang
durige ondervoeding in krijgsgevangenkam
pen".
Vrijdagmiddag om 3.30 uur hoopt de heer
A. L. van Schelven in het Paedologisoh In
stituut te Amsterdam te promoveer en tot doc
tor in de letteren en wijsbegeert aan de V.U.
op hiet proefschrift „Philips van Almonde,
admiraal in de gecombineerde vloot, 1644—
1711". Promotor is prof. dr R. H. Woltjer.
ACAD. EXAMENS
AMSTERDAM, 29 April (V.U). Ge
slaagd: Cand. ver.-fac. v. Letteren en Wijs
begeerte en Wis- en Natuurkunde S. D.
Fokkema, Overveen; cand. geschiedenis R.
A. D. Renting, Arnhem.
UTRECHT, 20 April. Geslaagd doet. ge
neeskunde 2e ged. mej. G. Vermeer, J. J.
Duyaens, A. P. Bakkeren, G. van Donselaar,
A. J. Boerman, J. A. Pinckaers, J. K.
Pameyer, W. L. R. Loomans, H. Begemann,
F. S. Baren ds; cand. Ned. letteren S. J. Len
selink, Dordrecht; doet. klassieke'lett. J. J.
A. van Maarseveen, Utrecht; cand. Indisdh
recht D. J. Sakkers, Utrecht; eoon. doet. In
dologie J. P. de Jager, Amersfoort; cand.
wis- en natuurk. (wiskunde) H. L. L. Busaxd,
Sittard; (biologie) Ph. D. W. J. Sedee Den
Bosch; mej. A. S. de Beer, Gouda; doet. wis-
en natuurk. (scheik.) dr F. J. Nieuwenhuyzen,
Bussum.
NIJMEGEN, 29 April. Geslaagd doet.
rechten mej. T. M. F. C. v. d. Kallen, Nij
megen.
EN DE BEOORDEELING VAN
„CHRISTEN ZIJN"
De 75 predikanten, die van 812 April te
Driebergen de theologenconferentie bijwoon
den en daar hebben gesproken over de ver
ontrustende verwijdering tusschen de aan
hangers van de A.R. Partij en de C.H.U.
eenerzijds en die van de P. v. d. A. ander
zijds, hebben zich thans in een gemeen
schappelijke verklaring uitgesproken over
de politieke tegenstellingen binnen de Ned.
Herv. Kerk. Men verklaart, dat allen zich
één weten in de wijze, waarop zij de roeping
der Overheid verstaan, die van Godswege
met gezag is bekleed. Wij zijn tezamen
overtuigd, dat elke politieke partij zoozeer
is bepaald door haar verleden, door de so
ciale groepen, die haar dragen, door de be
oordeeling der bestaande politieke vraag
stukken en door (de noodzaak van eensge-
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER T'm botman
85 IJv'rig zoeken z" in de buurt.
Waar zij naar behoren
Kunnen slapen Maar geen hok
Valt er op te sporen
Als het nacht wordt, sluipen zjj
Dus weer naar de boerderij,
Stiekem in het donker,
Bü het stargeflonkex.
86. En als Kees, de boerenknecht,
's Ochtends op komt dagen.
En de varkens voeren wil.
Staat hij stom-verslagen
Want het edel drietal ligt
Doodleuk met zijn ogen dicht
Snurkend naast het schotje
Bij het varkenskotjet
zind handelen, dat het Woord Gods tegen
wil en dank in elke politieke partij aan ban
den wordt gelegd. Niettemin kan de weg van
zulk een partij voor den geloovige voor langer
of korter tijd de weg der gehoorzaamheid
aan het Woord 4rods zijn.
Wat ons tot een verschillende politieke
keuze drijft, is eenerzijds de verontrus.uig
over de miskenning van het gezag als grond
slag van alle overheidshandelen en in ver
band daarmee de verontrusting over een drei
genden en toenemenden chaos in ons volks
leven anderzijds een sterke sociale bewogen
heid, die slechts door diep-ingrijpende ver
anderingen in het maatschappelijk bestel,
het recht op levensruimte voor allen ge
waarborgd acht. Daarom verwerpen wij de
houding van hen, die iemands Christen-zijn
en zijn plaats in Kerk en School beoor-
deelen naar zijn politieke beslissing."
DAT gemengde bakkersbedrijven 75 tweede
soort kippeneieren zullen ontvangen voor elke
50 kg te verwerken bloem en de banketbak
kers twee maal zooveel krijgen.
DAT de landmeter van het Kadaster, W.
Joosten te R'dam is verplaatst naar het dep.
van Financiën te 's-Gravenhage.
DAT de aannemer L. P. van Bussel uit
Wassenaar door den Zuiveringsraad voor de
Bouwindustrie van een leidende functie in
het bouwbedrijf is uitgesloten voor den tijd
van één jaar.
DAT onder voorzitterschap van mr ir M.
Goote te 's-Gravenhage is ingesteld een Com
missie van onderzoek voor het lagere nij
verheidsonderwijs aan jongens, van welke
commissie mej. mr J. C. de Niet, p/a. dep.
van Financiën, als secretaresse optreedt.
DAT is aangewezen als thesaurier-generaal
bij de Ned. Centr. Organisatie voor toegepast
natuurwetenschappelijk onderzoek mr F. J.
J. C. M. v. Meerwijk te Den Haag.
DAT de Rotterdamsche Harmonie, voor
heen de Kon Scherpschutters, op 6 Mei van
7,3010 uur n.m. in „Lommerijk" te R'dam
.zal recipieeren in verband met haar 80-jarig
jubileum.
DAT de Utrechtsche Jaarbeurs, die in de
Jaren voor den oorlog ongeveer 70.000 be
zoekers trok, tijdens de drie na-oorlogsche
beurzen door 200.000 menschen werd bezocht.
DAT bij de Orthopaedische Kliniek van het
Wilhelminagasthuis aan de Const. Huygen-
straat te A'dam, binnenkort het onderwijs
aan gebrekkige kinderen wordt begonnen en
de inrichting ^Mytylschool" zal heeten.
