Vóór de tweede divisie naar Indië inscheept
Gezin van 13 personen emigreert per K.L.M.
't Verklaarde
1 uitzicht
Een kwaad weekeinde voor de smokkelaars
Ongelukkig huwelijk
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
HAANDAG. 21 APRIL 1947
GESPREKKEN OP DEN VAL
REEP: GEN-MA J. BAAY
(Van een onzer verslaggevers).
Vrijdag a.s. vertrekt het eerste contingent
na de kwartiermakers van de Tweede
divisie naar Indië. Commandant der divisie
is generaal-majoor W. J. K. Baay. Hij heeft,
wat men zou kunnen noemen een „verken
ningsvlucht" naar Batavia gemaakt, sprak er
met de legerleiding, kortom trof voorberei
dingen voor de ontvangst van zijn troepen.
Over zijn ervaringen vertelde hfl iets in zijn
woning aan de Schoutenstraat in Den Haag.
Een vriendelijk man, deze generaal. Lang,
mager, peper en zout haar, officier van den
ouden stempel, want afkomstig uit een oude
soldatenschool: het Instructiebataljon te
Kampen.
,Jn 1911 kwam ik daar aan," vertelt hij.
„Ik werd er sergeant, ging in 1018 naar den
hoofdcursus en werd in 1017, midden in den
oorlog, tweede luitenant bij het vijfde Infan
terie regiment. Na de mobilisatie, in 1921
werd de luit. Baay leeraar aan de S.R.O.I. in
Amersfoort, onder den majoor De Gelder
„die veel reserve-officieren opleidde," maar
ir. 1925 werd hij zelf weer student aan de
Hoogere Krijgsschool tot 1928. Toen volgde
detacheering bij den chef van den Generalen
staf hoofdkwartier veldleger. In 1935 volgde
de bevordering tot kapitein bij het oude regi
ment. In 1037 naar den generalen staf en in
hetzelfde jaar leeraar aan de Hoogere Krijgs.
school voor tactiek en aanverwante vakken.
Tot in 1939 de mobilisatie hem weer in wer-
kelijken dienst riep op het bureau van de
directie etappen- en verkeersdienst aan
welke activiteit de capitulatie een eind
maakte. Toen krijgsgevangenschap, maar in
1946 begin van een nieuwe militaire carrière:
Engeland, opleiding kader Tweede divisie
met benoeming tot kolonel van den genera
len staf. In October terug naar het vader
land, opleiding dienstplichtigen, in Februari
1947 generaal-majoor en op 1 Maart j.l com
mandant van de Tweede divisie.
Tegenover de rustige ontwikkeling van den
vóór-oorlogschen tijd zijn de laatste twee
jaren niet minder dan verbijsterend! Maar
dergelijke commandanten, wortelend in de
oude school, met begrip voor de nieuwe ver
houdingen, heeft het nieuwe leger noodig bij
de zware taak overzee.
„Ik kwam voor de eerste maal in Indië,"
zegt generaal Baay, gevraagd naar zijn be
levenissen. Een prachtig land, waarvan ik,
jammer genoeg, niet veel heb kunnen zien,
omdat ik een aanval van dysenterie kreeg.
Dat maakte het ook onmogelijk de troepen
op te zoeken, maar ik hem toch m'n bespre
kingen kunnen voeren.
Wat de jongens ginds doen ziet U rond
Batavia, langs de wegen, waar de bevolking
weer rustig op de akkers werkt."
En hij roemt den Nederlandsohen soldaat,
die eigenlijk een echt pacificatiesoldaat is.
H1j heeft en hekel aan hard optreden, laat
zich echter niet op den kop zitten, helpt
waar hij kan, goed en graag en heeft een
prettigen inslag.
„Onder m'n eigen Jongens is dat niet an
ders. Er heerscht een prettige stemming, ze
zien allemaal tegen het afscheid op, meer om
de achterblijven den dan om henzelf, maar ze
aanvaarden rustig wat ze ondernemen moe
ten."
Op desbetreffende vragen zet de generaal
eenige misverstanden recht. De menschen
praten over véél troepen in Indië. Omdat ze
de afstanden niet kennen. Op honderden
kilometers een handvol Nederlandsche sol
daten. Met een moeilijke opdracht: rust en
orde handhaven en veiligheid der bevolking
waarborgen. Dat vergt nog al wat. Wat er
staat hebben we hard noodig en ook de
Tweede divisie dient alleen om de opdrach-
GEN.-MAJ. W. J. K. BAAY
ten uit te voeren, die voortvloeien uit de,
door de regeering vastgestelde politiek.
De „aflossingsverwachtingen," die velen
aan het uitzenden van de divisie verbinden
ten aanzien van de nog in Indië verblijvende
troepen, zullen, zooals men weet, alleen in
vervulling kunnen gaan voor hen, die het
langst in de tropen verblijven: zij die de
Japansche krij gsgevangenschap meemaakten
en direct daarna weer in werkelijken dienst
kwamen en de oorlogsvrijwilligers, die er het
langst zijn.
Uiteraard heeft generaal Baay zich geen
beeld kunnen vormen van de kracht van de
T.R.I. Uit de reeks kleine incidenten, die den
laatsten tijd gemeld worden blijkt evenwel,
dat we er niet niets zitten te doen en voorts,
dat we niets uitlokken. ,,We houden ons stipt
aan onze opdrachten" zegt generaal Baay.
Z'n troepen zijn weinig geneigd zich kop
zorgen over de politiek te maken. Ze zijn
omstandig ingelicht over Indië, over Ling-
gadjati, de regeeringspolitlek, zij spreken
een mond Maleisch en weten dat samenwer
king één van de pijlers is, waarop ons werk
rust. Zij hebben bovendien een zware trai
ning achter den rug en ik ben er van over
tuigd, dat zij berekend zijn voor iedere op
dracht, die hun gegeven wordt."
Generaal Baay legt er nog eens den na
druk op, dat, ten aanzien van de Tweede
divisie de ervaring, in de Zeven December -
divisie opgedaan ten nutte gemaakt is: er is
erg veel gedaan de jongens Indië-minded te
maken. De technische omstandigheden waar
in de soldaat geplaatst kan worden, zijn daar.
bij niet over het hoofd gezien.
Zoo heeft de generaal vertrouwen in zijn
jongens. Hij is er^de man naar om het, wat
hun betreft, in hem te hebben.
„Ik doe den jongens uiteraard uitgeleide bij
de schepen" zoo besluit de generaal. En ik
hoop per vliegtuig in Indië te zijn, als ze
daar weer aankomen. Zien ze tenminste één
bekend gezicht.
Er gaat een eigen band mee, hoofdzakelijk
uit tamboers en pijpers bestaande en mis
schien dat ze, voor het vertrek nog een
marsch door de Residentie maakt!
De Rotterdamsche familie Van der Dussen, die Donderdag a.s. per K.L.M. naar Californië
zal vliegen, om daar een veelbelovende toekomst tegemoet te gaan
KOM HIER WONEN, SCHREEF
HUN AMERIK. ZWAGER
De Rotterdammer Sijbrand van der Dus
sen ontving onlangs een brief van zijn zwa
ger, de Amerikaansche farmer Vanderham,
die 26 jaar geleden uit Nederland naar de
States emigreerde, waarin een zeer aanlok
kelijke uitnoodiging vermeld stond. „Het is
hier een prachtig land", schreef Vanderham,
„en het gaat ons goed. Waarom kom je niet
wat dichter bij ons in de buurt wonen?"
Menigeen zou zich wel tweemaal bedacht
hebben en dan waarschijnlijk deze verre ver
huizing nog niet hebben aangedurfd. Ook de
heer v d Dussen bedacht zich, doch in hem
Luchtlijn BeekAmsterdam is
zeer populair
Het Zuld-Limburgsche vliegveld krijgt steeds
meer beteekenis.
Het vliegveld Beek in Zuid-Limburg zal
door de nieuwe verbetering van de dienstre
geling en door de inschakeling van deze
vlieghaven in de verbindingen met Luxem
burg, Brussel, Antwerpen en Londen, in be
langrijkheid stijgen. Eigenlijk pas na de be
vrijding ontstond dit vliegveld, toen de
Amerikanen het als zoodanig inrichtten. Na
dien werd het eerst door den Regeerings-
vliegdienst en later door de K.L.M. geëxploi
teerd. Het heeft intusschen ruimschoots zijn
practische waarde bewezen, want van 30
April—31 Dec. 1946 maakten niet minder dan
32.000 passagiers van de verbinding Beek
A'dam gebruik en soms moest zelfs een
extra-vliegtuig worden ingelegd. Thans is
een stichting in het leven geroepen om het
vliegveld Beek in stand te houden en uit
te breiden. Vorig jaar werd reeds een tweede
stratbaan aangelegd, terwijl er plannen be
staan voor nog twee startbanen en het plaat
sen van stationsgebouwen e.d. Naar schatting
zullen de kosten hiervan vier millioen gul
den bedragen, waarin het Rijk een deel zal
bijdragen. Vandaag kreeg Beek nog een zesde
luchtverbinding in het binnenland, die zoo
is vastgesteld, dat een gemakkelijke dagver-
binding met alle Nederl. vliegvelden mo
gelijk is.
bleek nog de Hollandsche ondernemingsgeest
te leven en voor hem^ vormden zelfs zijn
groot melk depot, dat hij in de Maasstad ex
ploiteert, noch zijn wel zeer uitgebreid ge
zin, een beletsel, om zijn reeds lang gekoes-
terden wensch in vervulling te doen gaan.
Vanderham kocht voor zijn zwager een
prachtige farm te Welflower bij Los Aangeles
en de zaak was voor elkaar.
Nu het eenmaal zoover was, wilde Van der
Dussen ook op de snelste wijze naar zijn
nieuwe woonplaats. Daarom vroeg hij voor
zich, zijn vrouw en zijn elf kinderen passa
ge aan bij de KLM. Zoo zullen dan Donder
dag a.s. het echtpaar Van der Dussenvan
Keulen en de elf kinderen waarvan de
jongsten gevormd worden door een 6 maan
den oude tweeling en de oudste 17 jaar is
in de KLM-Constellation stappen en de groo-
te reis naar de Nieuwe Wereld beginnen. En
al hun vrienden en kennisèen uit de buurt,
ongeveer honderd, zullen in drie autobussen
naar Schiphol komen om hun vaarwel te
wuiven
't Leven in Texas vegeteert op
de puinhoopen
Het leven in Texas City wordt minder
abnormaal. Velen koken weer in huis en
gaan niet meer naar de noodkeukens. De
laatste schatting van het Roode Kruis is:
580 dooden en 3000 gewonden. De reeders
van de „Grand Camp" verklaren opnieuw,
dat er geen muntite aan boord was, een
ambtenaar der Fransche ambassade te Wash
ington deelt echter mede, dat er 16 kisten
munitie waren, die men In Venezuela ver
geten had, te lossen.
Het ijs te Moskou:
onbetrouwbaar.
De politieke schaatswedstrijd te Moskou
laat ons, na vijf weken van spanning, vol
komen in het onzekere, of één der kam
pioenen, Amerika, Rusland, Engeland, Frank
rijk nog met een bescheiden prijsje gaat
strijken. Er is in ieder geval geen enkel
.record' behaald en na den oefenwedstrijd te
Londen, lijkt Moskou een fiasco te worden.
Nu was het Molotovsche ijs bar slecht, het
vertoonde Rijn,- Roer- en Poolsche scheu
ren, die niet hersteld" konden worden; af
en toe reed men zelfs in een zwaren mist en
wierp men elkaar strootjes voor de schaats,
en na de onderdompeling in het wak van het
„Viermogendheden-Verdrag", krabbelt men
terug, naar huisEen ding is duidelijk
geworden: op Russisch ijs kan men niet rij
den en Molotow en Stalin zijn onbetrouw
bare baanvegers, er blijkbaar genoegen in
vindende, als men op alle „belangrijke pun
ten" struikelt. Al werd derhalve deze goed
voorbereide wedstrijd een mislukking, toch
is er belangrijke politieke winst .want men
heeft nu voor de toekomst het terrein ver
kend. Wij weten nu, dat er voorloopig van
een overbrugging der Amerikaansche en Rus-
sischë politiek geen sprake is, dat Marshall
en Be vin tegenover het Russische .negati
visme" een fel, positief standpunt blijven in
nemen. Men bleef pal staan tegenover de
Russische methode van overrompeling inzake
de „herstelbetalingen", terwijl het geluid
van Truman tijdens de conferentie van Mos
kou, duidelijk te kennen gaf, dat Washington
aan de pogingen van Stalin om Europa te
„sovjetiseeren" paal en perk wenschte te
stellen. Inderdaad was het onlogisch en on
tactisch, eerst na Truman's rede inzake den
Balkan, de ,,Ver. Naties" in te schakelen,
maar de Russische demonstratie van een al
tijd sluimerend nihilisme, liever het Duitsche
probleem, door verwerping van het ,,Viermo-
gendheden-verdrag", onopgelost te laten, lie
ver de spanningen in Europa en de rest van
de wereld te laten voortduren, dan tot een
compromis te komen, is onverantwoordelijk.
Ook de ,,T i m e s" erkent, dat de Tesultaten
van Moskou een volkomen teleurstelling zijn.
Zelfs zij, die de meer bescheiden en rede
lijke verwachting koesterden, dat Moskou
althans een „tusschentijdsche, voorloopige
overeenkomst" zou hebben opgeleverd, be
treffende een gemeenschappelijke contróle
van Duitschland, in afwachting van het later
te formeeren vredesverdrag, zien hun illusie
in rook vervliegen. Het blad somt dan op,
wat er niet bereikt is: geen economische
éénheid van Duitschland; geen verwezen
lijking van het „Britsch-Amerikaansche"
plan, de twee zones „self-supporting" te ma
ken binnen afzienbaren tijd, terwijl de klove
tusschen het westelijk en oostelijk deel van
Duitschland zelfs nog grooter geworden is.
Er zijn binnen de grenzen van het tegen
woordige Duitschland minstens 14.500.000 per
sonen meer dan vóór den oorlog. En of het
Duitschland al dan niet wordt toegestaan,
zijn industrie weer op te voeren, teneinde
den import van voedsel te kunnen betalen,
drukt deze voedselvoorziening als een zwaren
last op de voor export beschikbare voorra
den, en komt zulks ten nadeele van die lan
den in de westelijke wereld, die óók voedsel
moeten importeeren. Vandaar, dat een rege
ling der grenskwesties en het vraagstuk der
„verplaatste personen" zóó noodzakelijk was.
Geen overeenstemming inzake de Poolsche
grens, een kwestie die voor de eerstvolgende
twintig jaar een Duitsch probleem zal blij
ven, tenzij men de voorloopige overeen
komst van Potsdam, in 1945 genomen, zal
weten te wijzigen. Indien men tot een com
promis zou zijn gekomen inzake een lang
durige militaire bezetting van Rijn- en
Roergebied, anderzijds tot die van Opper-
Silezië, zou door de instelling van deze twee
bruggenhoofden, het Duitschland onmoge
lijk gemaakt worden Europa opnieuw te be
dreigen of te verdeelen. Maar men heeft te
Moskou, van Russische zijde, het Duitsche
probleem en den vrede in Europa slechts als
secundair beschouwd, omdat men de inmen
ging van Amerika in de Europeesche aange
legenheden niet verdragen kan, en zoo als
Marshall heft zei „met bluf en grootspraak
het wereldherstel twee jaar vertraagt". Een
schatting, die aan den bescheiden kant is.
EEN GEDOOD EN EEN ANDER
ZWAAR GEWOND
Het is geen gelukkig week-einde voor de
smokkelaars geweest. Bij de grens te Glaner-
brug (Ov.) zetten twee mannen het bij dte
nadering van eenige marechaussee's op een
loop en. Daar eenige waarschuwingsschoten
geen effect sorteerden, werd op de vluchte
lingen gevuurd met het gevolg, dat een ze-
Dat het samengaan van de K.V.P. en P. v.
d. A. ook binnen den kring der K.VP. lang
niet algeemeen als een gelukkig huwelijk
wordt beschouwd, is nog eens gebleken uit
de rede, welke oud-minioter Weiter Zaterdag
in Den Haag heeft gehouden voor het voor-
loopik Kath. Comité van Actie. Een belang
rijke passage uit deze rede was de volgende:
„Wie het politieke klimaat van dit land
kent. weet, dat het door en door fout is, dat
sinds de bevrijding de Prot. Chr. groepen
va nons volk stelselmatig uitgesloten worden
van deelneming aan de regeering. De K.VP.
had beter gedaan, front te maken met alle
Christusbeiijders, dan een politiek verbond
aan te gaan met de P. v d. A., die de natio
nale ramp van de losscheuring van Neder -
land en Ned.-Indië veroorzaakt".
In deze woorden wordt uiting gegeven aan
de gevoelens van onbehaaglijkheid, welke ln
de gelederen der beide regeeringspartners
steeds meer aanhangers bekruipt. De bide
regeeringspartners, schreven we, want ook
in de P. v. d A. ziet men het samengaan niet
anders dan als een, waartoe men door om
standigheden is gedwongen. Men staat, om
met Van der Goes van Naters te spreken,
klaar om de trossen te verbreken, zoodra de
noodzakelijkheid daarvan aanwezig wordt
geacht.
In de P.V.P. zelf komt men tot het besef,
in bepaalde belangrijke regeeringsaangelegen-
heden door de P.v.dA. op sleeptouw te wor
den genomen. Het sleeptouw nemen en het
kappen van de^ trossen, deze beide bezig
heden zijn niet altijd vreemd aan elkaar.
Dit gevoel van op sleeptouw te worden ge
nomen is bij de KVP wel bijzonder sterk,
wanneer het beleid inzake Indië in het ge
ding is. Hier zijn de aanwijzingen dan ook
wel zeer sterk. Dat de KVP over dit centrale
onderwerp van onze dagen zelf geen eens
luidende meening heeft, toont ook de uit
slag van een onderzoek naar de publieke
opinie, zooals het dagblad „De Tijd" dit in
zijn laatste nummer publiceerde. Daaruit
blijkt n.l., dat onder de gevraagde leden der
KVP thans 45 procent voor Linggadjati is,
dus nog niet eens de helft. Tegen Ling
gadjati is in de KVP 22 procent, terwijl 33
procent geen oordeel heeft.
Beziet men deze cijfers, dan moet men wel
tot de conclusie komen, dat iemand als de
heer Welter in zijn critiek op het Regee-
ringsbeleid ln deze allerminst beschouwd
mag worden als een veldheer zonder leger.
Integendeel, dan zal men met ons van oor
deel moeten zijn, dat de heer Welting uiting
geeft aan de gevoelens, welke onder velen
in zijn kring leven, gevoelens, welke wel
sterk afwijken van het officieele standpunt
der KVP.
Betreft dit het Indische beleid, weinig
anders is het bij andere belangrijke onder-
deelen der Regeeringspolitiek. De heer Wei
ter bracht in zijn rede een uitlating van dr
Kortenhorst in herinnering, dat de sociaal-
economische paragraaf van het program der
AJt. Partij woordelijk door de KVP zou
kunnen worden overgenomen, omdat daar
uit een geest van democratie, socialen voort
gang en moreele defensie sprak. „Lag", zoo
vroeg de heer Welter in aansluiting daarop,
„het samengaan van de KVP met de Chris
telijke partijen niet veel meer voor de hand
dan met die van de P.v.d.A.?" Waarop hij
nog liet volgen, dat zich in de Prot. Chr.
groepen tal van groote en goede krachten
bevinden, waarvan men dankbaar gébruik
had moeten maken bij den wederopbouw van
Nederland en Indië.
Het 16 goed. dat klanken worden vernomen
als de heer Weiter thans heeft doen hooren.
Zij geven uiting aan hetgeen wij zelf meer
malen hebben geschreven, vooral dat het niet
aanging,, bepaalde nationale volksgroepen op
den grilligen wensch der P. v. d A. van het
Regeeringsbeleid uit te sluiten, in het bij
zonder in deze uiterst zorgvolle jaren, nu
ons land aan een sterk en gezond beleid
grooter behoefte heeft dan aan wankelmoe
digheid en experimenten.
Binnenkort wordt aanbesteed het ge
deelte SluisgatwegPriescheweg van den
Rijksweg A'damAfsluitdijk.
kere J. U. uit Deldten dood el ijk wend getrof
fen, Hoewel het ernstige vermoeden bestaat,
dat de beide mannen zich met smokkelen
ophielden, trof men op den overleden Del-
denaar geen smokkelwaar aan. Zijn kameraad
wist te ontkomen.
Ook bij Geulle nam een der inzittenden
van een aangehouden auto, een zekere W. B.
aldaar, de beenen. Hij stoorde zich evenmin
aan de waarschuwingsschoten en werd even
eens getroffen. In zorg wekkend en toestand
is hij naar een ziekenhuis te Maastricht ge
bracht. Een partij van enkele honderden
kilo's koffie, welke met de betrokken auto
zou worden vervoerd, is in beslag genomen.
Tevoren was reeds een andere in het com
plot betrokken auo, welke door een stopsein
reed. met een stemgun tot stoppen gedwon
gen. De inzittenden werden gearresteerd en
de auto, zoomede een lading van 200 kg kof
fie in beslag genomen.
Te Enschedé werden twee smokkelaars uit
Sn eek, F. K. en G. S. genaamd, die uit een
geparkeerde auto wegvluchten gearresteerd
en de auto. waarin 1000 schaartjes, actetasch-
sloten zakmessen en r ij wi el onderd eel en wa
ren verborgen, in beslag genomen.
In Amersfoort werd tenslotte een auto met
115.000 eieren aangehouden, waarvan 31.000
niet door een vervoerbewijs waren gedekt.
Later bleek echter, dat de chauffeur de ver-
voerbewljzen in Benrtebroek had laten lig
gen. De O. v. J. te Utrecht moet thans be
slissen of de eieren weer kunnen worden
vrijgegeven,
NED. VLIEGERS WORDEN DOOR DE
REPUBLIKEINEN UITGELEVERD
De beide Nederlandsohe vliegers, die op 16
April een noodlanding op republikeinsch ge
bied in de omgeving van Buitenzorg moesten
maken, zullen morgen aan de Nederlandsche
autoriteiten worden overgeleverd, aldus
Ameta-Bataviaj
