J uitzicht
Ontmoeting met Hertog van Alva in Spanje
't Verklaarde
Bijna 35.000 Europeanen overleden in Indië
Compromis-voorstel van Marshall verworpen
De weg naar God
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG, 19 APRIL 194T
LEVEN IN MADRID EVEN
DUUR ALS ELDERS
(Van een onzer verslaggevers).
Prof. dr C. F. A. van Dam, hoogleeraar in
de Spaansche taal- en letterkunde aan de
Utrechtsche Universiteit, de beste Spanje-
kenner van ons land, keerde zoo juist van
het Iberisch schiereiland terug.
Hij heeft er den hertog van Alva gespro
ken, nazaat van den befaamden due d'Alve,
die hier de tiende penning uitvond. ,JDe nare
gedachten aan uw voorvader zijn, dank zij
de Duitschers, geheel vervaagd," zoo heeft
prof. van Dam tegen den hertog van nu ge
zegd. .Vergeleken bij Seyss In quart was
Alva een kind."
Voor iemand, die Spanje zoo kent als prof.
van Dam, was het een behoefte en een
vreugde met een somber verleden op deze
ma/nier af te kunnen rekenen. Bovendien
kent hij Alva van 1668 alleen maar uit de
historie en Seyss
Inquart's activi-
ondervond
hij aan den lijve
het Wolven
plein in Utrecht,
waar hij juist tij,
dens de repres.
sailles om Rau-
ter zat. Het heeft
toen niet veel ge
scheeld. of prof
van Dam had de
reis van nu naar
j Spanje nooit kun-
|nen maken.
Hij schreef over
Spanje. Hij ver-
taalde Cervantes
,,Don Quichot,"
Prof. dr. C. F. A. VAN DAMsamen met Weru-
meus Buning. Hij
stelde het NederlandschSpaansch en het
SpaanschNederlandsoh woordenboek samen.
Beden genoeg om zijn uitroep te begrijpen,
dat hij Spanje een heerlijk land vindt en
de Spanjaarden een uiterst hoffelijk volk
Van den grande tot den arbeider.
„En hoe leeft de Spaansche arbeider?"
De professor beperkt zich tot het mate-
rieele. „Het leven in Spanje is schreeuwend
duur, maar is er één land, waar dat niet
zoo is? Zijn ergens de levensmiddelen goed
koop? Of de kleeding? Is er één Europeaan,
die met z'n salaris kan toekomen? Heel
Europa is uniform geworden. Dus kunnen de
Spanjaarden het ook niet. Wilt U enkele
prijzen?"
En de professor somt op: „Een maaltijd in
een goed restaurant 26 peseta's of f 6.50,
toiletzeep 2 peseta's 90 of te wel 75 cent. Een
pond bonbons 25 peseta's. Dat is dus niet
weinig en voor den Madrileenen, die van
lekkere dingen houden, een beproeving. De
arbeider drinkt z'n klas- wijn in z'n café,
maar de winkeletalages moeten voor hem
een kwelling zijn, want er is een zeer prij
zige overvloed van lekkernijen en textieL
In dat opzicht kan men het land het best
vergelijken met België.
Er zijn maatregelen genomen den arbei
der in zijn zorgen tegemoet te komen, door
het verstrekken van bonnen voor olie en
brood, twee belangrijke onderdeelen van het
dagelijksch menu. Maar ook dan deelt de
Spaansche arbeider de misère van den na-
oorlogschen tijd nog broederlijk met zijn col
lega's uit andere landen.
Het was ordelijk in Madrid toen prof. van
Dam er arriveerde. Het was overigens een
gedenkwaardigen dag. want Franco kondigde
de wet op de troonsopvolging af. Er trok een
défilé door de stad, maar het veroorzaakte
geen opwinding.
Prof. van Dam heeft voorts gemerkt, dat
er op het oogenblik, in tegenstelling met vroe
ger in Spanje hard wordt gewerkt. Materieel
doet men steden en verwoest gebouwen herrij
zen aan bouwmaterialen is er geen gebrek
en de academiejeugd, waarmee prof. van
Dam in hoofdzaak in aanraking kwam, stu
deert hard.
Over het doel van zijn reis vertellend zeide
prof. van Dam, dat hij sprak voor de „Con-
seju Superior de Investigaciones cientificas,"
een instituut, dat het wetenschappelijk onder
zoek in Spanje leidt en betrekkingen onder
houdt met het buitenland, om. door het zen_
den van boeken. Hij verhaalde van Neder
land en de Nederlanders en vond veel be
langstelling bij de rivalen van vroeger, die
overigens dat verleden totaal ontgroeiden,
TIJDENS 3 JAAR JAPANSCHE
OVERHEERSCHING
Volgens mededeeling van den heer S. D.
van der Harst, hoofd van den Opsporings
dienst te Batavia, zijn tijdens de Japansche
bezetting ongeveer 20.000 krijgsgevangenen
en burger-geïnterneerden in de diverse
kampen overleden. Daarbij zijn inbegrepen
de 3200 krijgsgevangenen, die tijdens
transporten op Japanscfce schepen werden
getorpedeerd.
Het aantal van buiten de kampen overleden
Europeanen en niet-Europeesche Christenen
kan tijdens de jaren 1942'45 op 12.000 ge-
WORDT LONDEN VOLGENDE
CONFERENTIEPLAATS
De Oostenrijksdhe minister van Buitenland-
sche Zaken, dr Karl Gruber, heeft gisteren
op de ministerconferentie te Moskou het
standpunt van zijn regeering uiteengezet.
Hij bestreed o.a. de Joegoslavische eischen en
drong tenslotte aan op een spoedig van de
bezetting. In de mid1dagvergade ring heeft
Marshall een nieuw compromis-voorstel in
gediend met betrekking tot de Duitsche
activa in Oostenrijk, die het grootste strui
kelblok vormen. Dit voorstel kwam eenigs-
zins tegemoet aan de Russische eischen en
hield voornamelijk in, dat onder Duitsche
activa in Oostenrijk zullen worden verstaan:
rechten en eigendommen, die de Duitsche
regeering of Duitsche burgers op 12 Maart
1Ö38 in Oostenrijk bezaten of na dien datum
goedschiks verkregen hebben en op 8 Mei
1945 nog in bezit hadden. Rusland wil echter
zonder onderscheid al het Duitsche bezit op 8
Mei 1945 voor herstelbetalingen in aanmerking
doen komen. Molotov wees Marshali's voor
stel dus van de hand, waarop de Amerikaan
den Rus er van beschuldigde, van Oosten
rijk een „marionettenstaat" te wil'len maken.
Hierop hadden bittere woordenwisselingen
plaats tussohen beide staatslieden, waardoor
de geringe hoop, dat te Moskou een Oosten-
rijksch Vredesverdrag zou worden opgesteld,
in rook scheen op te gaan. Bidault, de voor
zitter der conferentie kon tenslotte niet an
ders constateeren, dan dat de ministers het
er over eens waren, dat ze 't niet eens waren.
Op Bevin's advies werd tenslotte besloten,
vandaag tweemaal bijeen te komen. „Mis
schien komen we hier dan nog eens van
daan", aldus Bevin;
Ass Press verneemt van zeer betrouwbare
zijde, dat er misldhien nog één of twee con
ferenties noodig zullen zijn, maar dat het
Duitsche Vredesverdrag. Volgens dezelfde
'geenszins uitgesloten is, dat in de toekomst
overeenstemming wordt bereikt over het
bron is het zeer waarschijnlijk, dat de vol
gende ministerconferentie te Londen wordt
gehouden. De ontmoeting Stalin en Marshall
zou een gunstig verloop hebben gehad en
hebben bijgedragen tot beter begrip in de
wereld.
schat worden, bij welk aantal vanzelfspre
kend niet zijn inbegrepen de tallooze Chi-
neezen, die vooral op West-Borneo door
de Japansche terreur zijn gevallen.
Ten aanzien van de slachtoffers der Kern-
petai (de Japansche Gestapo) en van de ter
roristen, sinds de „oprichting" van de In
donesische republiek, is het verzamelen van
bewijzen van overlijden uiterst moeilijk.
Zeepnood en geboorte
Een vader, die de moeilijkheden van
het vader-zijn moedig onder oogen zag,
olaatste in een Venloosch blad de verheu
gende tijding van de geboorte van zijn
zoon. Als slotzin voegde hij aan dit be
richt toe: „Geen bloemen, gaarne zeep".
Dus liever een schoone baby, dan een
schoone, met bloemen versierde kamer.
engelschen bezochten militaire
begraafplaatsen in nederland.
Gisteren hebben eenige Engelschen onder
leiding van de ontvangstcommissie van de
Vakgroep Begrafeniswezen een bezoek ge
bracht aan de Militaire Begraafplaats te
Rihenen en het Canadeesohe kerkhof te
Groesbeek bij Nijmegen. Het gezelschap, dat
ter gelegenheid van het congres 1947 van het
begrafenis wezen te A'dam in ons land was,
is gisteravond scheep gegaan naar Engeland.
min. gielen installeerde advies
commissie papierverdeeling.
Gisteren heeft de minister van O., K. en W.,
dr J. Ji Gielen, de rijkscommissie van ad
vies inzake de papierverdeeling van boeken
en tijdschriften officieel geïnstalleerd. De
minister zeide in zijn insta 11atie-rede om
dat hij het op prijs zou stellen, indien uit
deze advies-commissie drie commissies wor
den gevormd, n.l. één voor boeken, ééff voor
tijdschriften en één, die speciaal cultureele
waarden van boeken en tijdschriften zal be
oordeelen. Volgens dr Gielen is een verhoo
ging van de papiertoewijzing aan deze cate
gorieën mogelijk, b.v. door de pa^ier-inza
meling door de jeugd. Aan die uitgevers,
die zich niet houden aan aankoopvergun
ningen of voorrangsbewijzen zal de toe wij
zing worden stopgezet.
ex-omroeper wals voor het
tribunaal
Het Zwolsche tribunaal zal op 30 April
advies wijzen in de zaak tegen den vroege-
ren omroeper bij den berichtendienst Ned.
omroep, T. J. Wals. lid van de Germaansche
S.S., die voor de radio de Kon. Familie en
de Joden belachelijk maakte en vertaalwerk
verrichtte voor den Haagsohen S.D.
Stil was de straat. De kinderen naar school, de mannen op het werk en de vrouwen
binnen, aan de schoonmaak. Poetsend, wrijvend, wittend, dweilend ter verdrijving van
winterlucht en -vuil. En ze betreurden de afwezigheid van nu eens een echten ouder-
wetschen mattenklopper en een degelijken zwabber. Tot. opeens er die roep was, op de
straat: „Schoonmaakartikelen". Als meeuwen op een korst brood doken de Corrie's
en Marijke's, de Jo'tjesMargreet's en Annie's van haar portiektrappen en gritsten en
ritsten, probeerden en streelden het lang ontbeerde huishoudtuigEn dierbaarderdan
alle Jannen, Pieten en Klazen, die hun levens aan het hare verbonden, was haar op
dat oogenblik die koopman, die verscheen, alsof hij geroepen was
„Jezus zeide tot hen:
1 1 Ik ben de weg
Joh. 14:6a.
Jezus is de weg! Waarheen? Om in de
wereld naam te maken en groot te worden? j
Als ge dat denkt, vergist ge u. Wilt ge
groot worden, naam maken? Goed! Maar
bedenkt dan, dat ge het dan heel vaak
moet doen, door het met de waarheid niet
zoo heel nauw te nemen, door het met de
waarheid op 'n accoordje te gooien. Wie in
deze wereld zichzelf zoekt, moet dat
vaak doen ten koste van het leven van
anderen.
Jezus is de weg! Waarheen? Naar God.
Jezus ging zelf naar God. Dat heeft Goede
Vrijdag ons geleerd. Dat heeft Paschen ons
gepredikt!
Ge kent Thomas? Hoort ge hem zeggen:
„Heer, we weten niet waar Gij heengaat
en hoe kunnen we den weg weten?" Tho
mas raakt in de war met God, met Gods
bestuur, met Jezus. Thomas wilde wel naar
God, maar niet naar dezen God, den God
van Jezus, den God van het Kruis en den
dood.
Zijn wij moderne menschen zooveel
beter? Als het er op aankomt, willen we
misschien nog wel naar een God, maar niet
naar dezen God, die al onze gedachten in
de war stuurt. En toch!! Jezus is de weg
naar dezen God.
Jezus is de weg daarheen.
Hij draagt ons. Hij is altijd bij ons. Hij
draagt ons naar Zijn vader, naar Zijn God.
Gelooft ge dat niet?
Zijt ge bang voor God?
Jezus heeft ons den weg naar Hem ge
schonken, om ons te bewijzen dat er gena
de is bij dezen God.
Hij is de weg naar Gods vaderhart, want
Hij en de Vader zijn Een. Wilt ge den weg
„Jezus" niet op? Waarom niet? Omdat ge
nog geen ernst maakt met de waarheid, dat
genaarGod toemoe t. Omdat ge denkt
op een andere manier God te kunnen
vinden.
Jezus zegt ons echter heel zeker: „Ik
ben de weg. Hij zegt, dat er geen an
dere weg is.
Jezus isde wegnaarGod.
Jezus alleen.
Daarom naar Hem alleen, want:
„Jezus, Gij zijt de weg tot God,
't Woord, dat de Schepping bereidde
't Licht, dat al duisternis ten spot
Ons - op den heilsweg wil leiden.
Blindelings doolt de wereld voort,
Sterven, dat is haar laatste woord
Heiland, wü Gij haar bevrijden!"
Gez. 220.
Katwijk aan Zee. J. Hoeve.
Amerika's hulp aan Griekenland
blijft onbelemmerd
Commissie der Vereenigde Naties zal
gehandhaafd worden.
De Veiligheidsraad der Vereenigde Na
ties heeft gisteren te Lake Success het Ame-
rikaansche voorstel om de commissie van
onderhoek der V.N. in Griekenland te hand
haven met 9 stemmen vóór aangenomen.
Rusland en Polen onthielden zich van stem
ming. Het Sowjetvoorstel om de Amerikaan
9Che hulp aan Griekenland onder toezicht
van de V. N. te stellen, werd verworpen.
Rusland en Polen steunden het, Engeland
België, Columbia en Australië stemden te
gen, de VS.. China, Frankrijk, Syrië en Bra
zilië stemden niet. De Britsche vertegenwoor
diger Cadogian zeide, dat er ook geen com
missie van toezicht op de Russische hulp
verleening naar Zuid-Slavië wordit gezon
den.
GEKNOEI OP DE JAARBEURS
Nadat in eenige gevallen op de Utrecht
sche Jaarbeurs was gebleken, dat standhou
ders de door hen gehuurde monsterkamers
geheel, of gedeeltelijk aan derden hadden
afgestaan, heeft het bestuur tegen deze over
tredingen immers vóór het begin was
hiertegen gewaarschuwd - strenge maatre
gelen genomen. In voorkomende gevallen
wordt de overtreder van verdere deelneming
uitgesloten.
De Fransche koloniën.
Als twee het zelfde doen, dan is dat nog
niet het zelfde. Terwijl een de Gaulle met
zijn réveil', de nationale gevoelens der Fran
sche burgers wil samen bundelen, vaart er
tegelijkertijd een golf van nationalistische
gevoelens over de door Frankrijk beheerde
koloniale gebieden, waar de inheemschen in
^verzet komen De Gaulle zal dit inheemsche
nationalistische kluifje weten te appreciee-
ren, het kluifje, dat druipt van de politieke
saus van het „ontwaakte Verre Oosten",
waarin sterke Russische kruiden verwerkt
zijn. Het bestaansrecht van zijn politiek
wordt "immers bewezen, door de zich verzet
tende inheemschen, die in het Fransche par
lement door hun communistische broeders
in het kabinet zelfs door communistische
ministers worden gesteund. De Gaulle meent
het overigens goed met de inheemsche ver
zet-strijders"! Was hij het nie.t, die op de
conferentie te Brazzaville, waarvan hij voor
zitter was, voor de Afrikaansche Jcoloniën
eer. politiek voorstond in meer ,,democrati-
schen" geest, zooals ook Engeland reeds sinds
tijden had toegepast. En met welk een
resultaat, dat uit pure erkentelijkheid. in
Algerië, Tunis, Marokko de opstandigen"
zich doen gelden. Nog kan men niet zeg
gen, dat voor Frankrijk in Indo-China de
victorie begonnen is, daarvoor is de krijgs
kans nog steeds te wisselend, maar wel
valt te constateeren, dat de Vietnameescbe
moeilijkheden de nationalistische, opstandige
gevoelens in de andere, Fransche koloniale
gebieden, sterk beïnvloed hebben. Want ook
in Algerië doen sterke communistische in.
ioeden zich gelden en in Marokko heeft de
sultan de onafhankelijkheid van
zijn land geëischt en de aansluiting bepleit
bij de Arabische, Mohammedaanse he liga.
Waarheen gaan wij, nu over gansch de
wereld onder Russische narcose de volkeren
droomen van vermeende „vrijheid" en „on
afhankelijkheid"', die in geen enkel opzicht
in hun economisch belang kan zijn. Staat
Frankrijk, de handen vol hebbende in Indo-
China, nu ook nog het probleem van een
onafhankelijk Noord-Afrika te wachten?
Maar ook in Madagaskar zijn sinds eenige
weken moeilijkheden ontstaan. Dit eiland,
sinds 1885, een Fransche kolonie, met een
oppervlakte van ongeveer 587.000 vierkante
kilometer, heeft een bevolking van ruim 4
millioen inheemschen en 25 a 30.000 Fran-
schen. Vóór den oorlog had dit eiland een
niet onbelangrijken uitvoer vooral van droge
groenten, maniok, een broodwortelplant en
rijst. De voornaamste stammen, die het eiland
bewonen, zijn de Hova's en de Sakalaven,
waarvan de eerste groep in de meerderheid
nog steeds tracht de lakens uit te dee-
hoewel zij officieel geen bevoorrechte
positie meer innemen, aangezien de Fran,
schen daar een einde aan gemaakt hebben.
Het schijnt, dat behalve de reeds genoemde
.nationalistische" gevoelens, toch ook zuiver
economisch ongunstige omstandigheden de
bevolking van dit eiland tot „amok" maken
heeft verleid, hetgeen door de huidige Fran
sche regeering aanvankelijk als een niet ern
stig incident werd beschouwd. Al kan men
de moeilijkheden op Madagaskar, het uitbre
ken van onlusten, de overval op een corn»
mandopost niet vergelijken met de actie der
Vietnameezen in Indo China, die sterk be
wapend zijn, toch heeft de Fransche regee-
ïng zich genoodzaakt gezien, er versterkin-
[er. naar toe te sturen. Ook op Madagaskar
voelt men derhalve voor een nationaal „re
veil', maar niet in den zin. dien de Gaulle
er aan geeft. De opstandigen, wier politieke
leuze men zou kunnen karakteriseeren als
„óp voor een nieuw Madagaskar" hadden,
een viertal afgevaardigdenn in de nationale
vergadering die thans aansprakelijk gesteld
worden voor het uitbreken der onlusten,
maar wil men hen kunnen vervolgen, dient
eerst de parlementaire immuniteit te wor
den opgeheven. Het behoeft geen betoog, dat
oók in deze kwestie de communistische mi
nisters vóór hun broeders in Madagaskar
zijn opgekomen en bezwaren hebben ge
maakt tegen de mogelijkheid van een ver
volging. Sinds de communistische ministers
er deel van uitmaken is het Fransche mi
nisterie niet homogeen, vooral niet ten aan
zien van de koloniale politiek, hetgeen op
bijna belachelijke wijze tot uiting kwam,
toen er gestemd moest worden over de mili
taire credieten voor de troepen in Indo-
China. De politieke tegenstellingen in het
Fransche kabinet zijn door de toegenomen
koloniale moeilijkheden nog meer toegespitst
en zelfs repten Fransche bladen van de mo
gelijkheid, dat de communisten uit de regee
ring zouden treden, hetgeen echter voorloo-
pig niet, gezien de „rechts-extremistiscne"
actie van De Gaulle, voor de hand ligt.
De Fransche regeering wil Madagaskar een
nieuwe arbeidswet geven, een zekere mate
van autonomie en tracht, in verband met de
tegengestelde belangen der twee grootste
stammen, te streven naar een federatie.
Door den oorlog vooral is het eiland econo
misch sterk achteruit gegaan, handel en ex
port staan niet meer op het vroegere peil
en al wil de Fransche regeering nu door
invoering van een nieuwe arbeidswet, regeling
van arbeidsvoorwaarden, etc. verbetering bren
gen in den toestand, zulks neemt n et w*>g,
dat de regeering er een beetje laat mee komt,
terwijl de opstandelingen deze moi.even iu«-
len uitbuiten. Na Engeland ons eigen land,
doen vooral óók in Frankrijk zich enorme
moeilijkheden gelden in de „koloniaal" be
heerde gebieden, die voornamelijk veroor
zaakt worden door Westersche machtsinzin
king gedurende den oorlog, en het ontwaicen
der nationalistische gevoelens, die zorgvuldig
door Sowjet-Rusland worden gecultiveerd.
oprichting gedenkteeken voor
mr p. j. troelstra
Het bestuur van de P. v. d. A. heeft een
comité gevormd, dat de oprichting voorbe
reidt van een gedenkteeken voor mr P J.
Troelstra. i.vjn. diens voorname plaats in
de geschiedenis van de sociale, geestelijke
en staatkundige verheffing der arbeiders
klasse.
Aan alle Rijksinspecteurs voor het Ver
keer is verzocht, het instellen van autobus-
halten op straathoeken te verhinderen.
Een wetsontwerp is ingediend tot her
ziening van de Bloembollen-ziektewet.
