Op bezoek bij Nederlands eerste diplomate
Het getroffen Putten richtte zich weer op
Minister Neher is zeer pessimistisch gestemd
De dollarleening
't Verklaarde
uitzicht
NIEUWE LEIDSCHE COUR ANTI
VRIJDAG, 18 APRIL 1»4T
MEJ. WITTEVEENS INTER
NATIONALE LOOPBAAN
(Van een onzer verslaggevers)
Uit het huis Laan van Meerdervoort 96a in
Den Haag maakt een jeugdige stem een af
spraak om de eerste vrouwelijke Nederland-
sohe diplomate mej. M. Witteveen, Vrijdag
morgen om negen uur te ontmoeten. De
secretaresse denkt u, maar als u de trap in
de woninig oploopt, ontmoet u een klein grijs
dametje, dat u met dezelfde frissche stem
groet, die u voor de telefoon hoorde. U weet:
MEJ. MR M. Z. N. WITTEVEEN
dit moet de moeder zijn. Boven aan de trap
de dochter, grijs, als haar moeder, doch met
hetzelfde jeugdige élan. Ze draagt een blauw
grijs complet en brengt u in een zorgvuldig
gemeubileerde kamer, waar theerozen en
roode anjelieren pronken en in lage boeken
kasten tegen drie wanden de kleurige banden
van veel boeken vreugdige tinten scheppen.
In deze verzorgde, uiterst vrouwelijke
sfeer, deze vriendelijke, rustige omgeving.
past de gastvrouw, diie dezer dagen op de pa
gina's der bladen staat, omdat ze morgen met
een offioieelen diplomatiek en titel voor haar
naam naar New-York reist.
Hoewel zij Haagsche "an geboorte is, ver
bleef mej. Witteveen de laatste 20 jaar in an
dere Europeesohe residenties: Genève, waar
de Volkenbond zetelde, op wiens secretari
aat zij een belangrijken post bekleedde; Lon
den en New-York, waar zij de voorbereiden
de werkzaamheden voor de Ver. Naties mee
maakte en Parijs, ter jongste vredesconferen
tie.
Een internationale politieke loopbaan dus,
waarnaar zij in haar jeugd, reislustig als zij
was, reeds verlangde. Na haar studie in de
rechten in Leiden was mej. Witteveen eeni-
gen tijd volontair op het Internationaal Ar
beidsbureau. Wat zij nu gaat ondernemen, in
officieele functie, ligt dus eigenlijk in het
verlengde van al haar vroeg eren arbeid.
In New-York zal zij jhr J. W. M. Snouck
Hurgronje assisteeren bij de inrichting van
de permanente vertegenwoordiging van Ne
derland bij de Ver. Naties. De heer Van Klef-
fens maakte met dat werk een begin, zooals
men weet. Ze heeft groote verwachtingen van
haar arbeid in New-York, want het belang
van de Ver. Naties is toch het belang van
ons land, zoo zegt zij, en hoe beter de orga
nisatie dus functionneert, hoe meer ons land
er wel bij vaart.
,,Een doorgewinterde feministe ben ik
niet", zegt mej. Witteveen, op de vraag of
de diplomatie als beroep kansen voor vrou
wen biedt. „Ik zou dus zeker niet willen zeg
gen, dat er nu beslist vrouwen op verant
woordelijke posten moeten worden gesteld,
maar de wijze waarop vele vrouwen deel
uitmaakten van Nederlandsche delegaties
heeft bewezen, dat zij uiterst nuttig werk in
diplomatiek en dienst kunnen doen. En denkt
u maar eens aan mevrouw Roosevelt".
Behalve van reizen ,,het is zoo prachtig
een nog onbekend land te ontdekken en te
zien, welke achtergronden het optreden der
verschillende gedelegeerden beheerschen"
houdt mej. Witteveen van muziek en beel
dende kunst en de eerste liefhebberij leidt
uiteraard tot het genieten van de andere.
Morgen stapt zij in het vliegtuig naar New-
Yofk, waar zij Maandag haar werk begint.
Onze beste wenschen vergezellen haar!
GISTEREN le STEENLEGGING
VAN 'T EERSTE HUIS
Putten. Een naam, die herinneringen op
roept aan één van de donkerste dagen uit
den laatsten oorlog. Op 2 October 1944 nam
een horde Duitsche soldaten en dronken
Hollandsche SS-ers bezit van het rustige
dorp op de V el uwe. Zij voerden 680 mannen
en jongens weg, van wie er na de bevrij
ding slechts 42 terugkeerden. Daarna wer
den de nog achtergebleven bewoners hun
dorp uitgejaagd en de verblinde, op wraak
beluste vijand vernietigde 91 huizen van dit
fraai-gelegen Geldersohe plaatsje. Er was
toen rouw over Putten en over Nederland.
Gisteren, precies 2 jaar na de bevrijding
van het dorp door de geallieerdenrichtten
de bewoners zich weer waf hooger op uit
de ellende, die de Duitschers over hen
brachten.. Dank zij het bijeenbrengen van
vijfduizend gulden als aandeel iin de bouw
som door de feest ver eeniging ,Jan van
Goyenstraat" te Heemstede, kon n.l. de eer
ste steen worden gelegd van het eerste door
pariculier initiatief te bouwen huis. Een
VOORLOOPIG NOG SAMEN
WONING IN DE STEDEN
(Van onzen Parlementsredacteur)
Het waren ge^n opwekkende klanken, die
minister Neher gisteren in zijn Eerste
Kamerrede liet hooren. Hij waarschuwde,
dat het samen/wonen in_de groote steden de
eerste jaren, nog niet tot het verleden zal
behooren. Integendeel, de behoefte daaraan
zal eer toe- dan afnemen en de eerste jaren
zullen wij er in Nederland, wat de woning
behoefte betreft, eerder op achter- dan
vooruit gaan. De minister wilde de gemeen
ten meer armslag in den wederopbouw
geven, „mits deze solozang geen gehoor-
kwetsende gevolgen voor het geheel heeft".
Het besluit „spoedonteigening" wordt in
getrokken, doch aan den „papierwinkel"
zooals de heer Kraayvanger (K.VP.) het
Iubrekers slaan hun slag op de
„Martha Stichting" te Alphen
Een buit van 1500 distributiekaarten
werd meegenomen
In den afgeloopen nacht werd ingebroken
in het administratiegebouw van de „Martha-
stichting" te Alphen a/d Rijn. De daders
zijn binnengekomen door het uitsnijden van
een ruit van het kantoorgebouw, waar zij
o.m. een kast hebben opengebroken.
Hun buit bestond uit 500 levensmiddelen
kaarten, 500 tdxtiel-kaarten, alsmede 500 ver-
snaperingenkaarten en eendge kleinere be
scheiden.
De politie stelt een onderzoek in.
EERSTE BOSCH- EN HEIDEBRAND IN
BRABANT.
De eerste bosah- en heidebrand in dit sei
zoen in Brabant heeft gistermiddag gewoed
in de nabijheid van het sanatorium „DeKJok-
kenberg" te Tilburg. Niettegenstaande een
energieke bestrijding door brandweer, vrij
willigers en militairen ging een strook heide
ter lengte van 2 km en een breedte van 300
m verloren. Wel slaagde mien er in het bosah
te behouden.
uitdrukte, kan direct geen einde komen,
omdat er nog altijd menschen zijn, die het
Rijk op de een of andere manier probeeren
beet te nemen. Dat kostte op de 360.000 ge
vallen, die geholpen werden en samen 270
millioen vorderden, reeds 50 millioen te
veel.
Nadat minister Vos nog enkele vragen
over wegtoilen en de brug bij Doesburg
(van den heer Kolff, C.H.U.) had beant
woord is, na korte repliek, de begrooting
van Wederopbouw en Volkshuisvesting z. h..
st. aangenomen.
Vervolgens werd een aanvang gemaakt
met de behandeling van het wetsontwerp
tot voorbereiding van een Centraal Econo
misch Plan.
aantal vrouwen was uit Heemstede gekomen
om deze plechtigheid te verrichten aan den
Ga rd er en saheweg nr 72, waar het huis van
Lubbert van der Tap herbouwd zal worden,
wiens zoons ook niet terugkeerden.
Nadat het bestuur door de „Stichting
Wederopbouw Putten" was ontvangen, trok
men in optocht door het met vlaggen en
groen versierde dorp, om bij de Ned. Herv.
kerk bij de gedenkplaats voor de gevallenen
enkele kransen te hangen. Een perkamen
ten oorkonde, geteekend door G. J. Haal-
boom te Utrecht, waarin de tragedie van
Putten vermeld is, werd tezamen met een
blauwdruk en een bestek van het huis, in
een looden buis gesoldeerd en daarna in
een groote granaathuls gedaan. Vervolgens
hanteerden acht Heemsteedsohe dames, bij-
bestaan door een metselaar, den troffel, om
deze huls iin de fundamenten van het te
bouwen huis te metselen.
De heer T. J. Wouters, secretaris van de
„Stichting Wederopbouw Putten", verheug
de zich over het feit, dat hierdoor de eerste
schrede was gezet op den weg naar herstel
der 91 huizen, maar riep de hulp in van
al'le niet-getroffenen in het geheele land om
ook den bouw van de overige 90 woningen
mogelijk te maken.
JAN KLOOSTERBOER NOEMDE ZICH
SCHEEPSKAPITEIN.
In aansluiting op het bericht van gisteren
wordt nader gemeld, dat de Ned. NSB-spdon
Jan Kloosterboer, door wiens verraad de
„Simon Bolivar" is gezonken, in Oostende is
gearresteerd op het oogenbliik, dat hij aan
boord van schip 1008 de «haven, ging verlaten
met bestemming naar Argentinië. K. gaf zich
uit als v. d. Maagdenburg en noemde zich
kapitein van het schip. Hij is naar Brugge
overgebracht.
TWEE VIADUCTEN OVER RIJKSWEG
ROTTERDAM—MOERDIJK.
De ANWB verneemt, dat binnenkort de
bouw van twee viaducten over den rijksweg
Rotterdam-Moerdijk, bij Dordrecht, zal wor
den aanbesteed.
In het wereldberoemde Golden Gate Park te San Francisco bloeien in fraaie kleuren
schitteringNederlandsche tulpen, die thans in de grootste havenstad van Amerika's
Westkust een stukje Hollandsche natuurpracht vormen
binnenlandsche dollarleening ten lasi
van den Staat der Nederlanden, waarop uit
sluitend mogen inschrijven degenen, die
sedert 18 September 1946 Amerikaansche
effecten, hier te lande berustend, hebben
verkocht en houders dezer fondsen, die tot
verkoop willen besluiten.
Deze interessante transactie had vele
maanden 'vroeger moeten gebeuren. Het is
jammer, dat men op het ministerie herhaal
delijk achter de feiten aankomt, waardoor
het resultaat van bepaalde maatregelen ge
drukt wordt.
Deze binnenlandsche dollarleening vindt
haar oorzaak in de groote behoefte aan
„harde" valuta, welke hier te lande bestaat.
Het uitblijven van nieuwe dollarcredieten
maakt de deviezenpositie langzamerhand
netelig en dit heeft geleid tot het lanceeren
van de binnenlandsche dollarleening. Men
hoopt nl. op deze wijze de houders van
Amerikaansche effecten te bewegen, afstand
te doen van de stukken, terwijl daarvoor
in de plaats wordt gesteld een dollarvorde
ring op den Nederlandschen Staat.
Bij het overwegen van de mérites dezer
nieuwe leening dient men te bedenken,
dat het aanhouden van Amerikaansche
fondsen reeds eenigen tijd een wankele
zaak is vanwege de dreiging eener opvor
dering van de stukken door de Regeering.
Of dit zal geschieden hangt af van de
vraag, hoe onze deviezenpositie zich verder
ontwikkelt en voorts of vele houders van
Amerikaansche fondsen vrijwillig gebruik
maken van het aanbod, dat thans wordt
gedaan. Als men de situatie juist ziet, dan
kan men constateeren, dat de dollarleening
verschillende mérites bezit boven de Ame
rikaansche beleggingen. Deze laatste zijn
veelal aan sterke koersschommelingen on
derhevig, welke men bij de binnenlandsche
dollarleening kan vermijden. De wisselval
ligheid der Amerikaansche markt is den
laatsten tijd voldoende gebleken.
Daarnaast krijgt men bij deelname aan de
binnenlandsche dollarleening een belegging
in vreemde valuta, welke gedurende de
eerste tien jaren niet mag worden afge
lost. Bij opvordering van Amerikaansche
effecten mist men deze garantie.
Hiertegenover staat het feit, dat het ren
dement van vele Amerikaansche beleggin
gen hooger is, dan de schamele rente van
3 procent, welke de dollarleening biedt,
terwijl voor velen ook de andersoortige be
legging een rol van beteekenis zal spelen.
Overigens vinden wij het een-royaal gebaar
van den Minister, dat ook degenen, die al
eerder dollarbeleggingen verkochten, aan de
leening mogen deelnemen.
Ter beurze is de meening verkondigd, dat
deze leening in wezen niets anders dan een
guldenleeninig is, omdat de rente en aflos
sing in guldens betaald worden en per saldo
de Staat het heft in handen heeft. Het eer
ste argument achten wij van geen betee
kenis in dit geval, omdat Amerikaansche
beleggingen nog meer dan binnenlandsche
dollarobligaties via opvordering bloot staan
aan transformatie in guldens. Immers,
laatstgenoemde kunnen de eerste tien jaren
niet vervroegd worden afgelost. Wat betreft
het tweede argument, moeten wjj toegeven,
dat de verandering der leeningsvoorwaar-
den ter gelegenheid der jongste conversie
van Staatsobligaties, het vertrouwen in de
vastheid der Staatsverplichtingen ondermijnd
heeft. Wij hebben reeds vroeger hiertegen
nadrukkelijk maar vergeefs gewaar
schuwd.
Over het succes der dollarleening kan men
in de gegeven omstandigheden nog niet veel
zeggen. Ware Wallstreet niet zoo zwak ge
stemd, dan zou een gunstig resultaat reeds
spoedig waarschijnlijk zijn.
{Vervolg van de vierde kolom)
economisch herstel, slechts kan bereiken
door uitbreiding van den wereldhandel. Het
financieele roer zit alweer aan het bootje en
nu nog de economische roeispanen......
De Engelsche schoor
steen moet rooken..
y
De Engelsche minister van financiën, Hugh
Dalton, is ongetwijfeld een moedig man. In
tijden van economische depressie, zware be
lastingen en andere zorgen, schaarschte van
allerlei artikelen; een précaire situatie,
die in vele andere landen tijdens den oorlog
reeds lang gewoon was, eer zij Engeland
overrompelde, behoort er durf toe, met
een zoo impopulair voorstel als verhooging
der tabaksbelasting, voor den dag te komen.
De meerderheid der bevolking heeft nu een
maal tabak als stimulans noodig en een ver
hooging der belasting met vijftig procent is
geen kleinigheid. In Augustus van het vorige
jaar betaalde men in Londen voor een pakje
sigaretten 2 shilling, vier pence gesteld,
dat er toen in de winkels voorraden aan
wezig waren en in plaats van de bekende
Virginia-merken, was het dan nog doorgaans
een Canadeesch product of een and-er. voor
den gemiddelden rooker. veel te duur im
port-merk. Maar wie den weg wist kwam
toch te Londen wel aan riin --t
is dan ook juist, dat deze gehate belasting
het zwaarst op den arbeider en ._,o-
meen, op de minst vermogen den zal druk
ken. Het is dan ook geenszins uitgesloten,
dat de kiezers hem zelf nog eens een zware
pijp zullen doen rooken, ofschoon Dalton zijn
daad volkomen gewettigd acht, omdat toen
ook de Britsche regeeringsschoorsteen roo
ken moet.
De Engelsche regeering had juist behoefte
aan een pakkende reclame voor het buiten
land, gezien de berichten van de economi
sche ,,baisse"-situatie, waarin dit land na
den oorlog verkeerde en men heeft die re
clame gevonden ook. De misère van den
winter, met de kolen- en electriciteit-rant-
soeneering, het stopzetten van belangrijke
takken van industrie, is men nog niet te
boven, zeker niet in de katoen-industrie,
terwijl ook de vorst aan veestapel en ge
wassen enorme schade toebracht. Was de
Engelsche regeering óók niet bevreesd voor
een te grooten druk op het pond sterling?
In het Hoogerhuis brachten de conservatie
ven en liberalen in een motie tot uiting, dat
de maatregelen, die door de Labour-regee-
ring genomen waren, om den economiscnea
toestand te verbeteren, ontoereikend bleken
té zijn en dus- had Labour gefaald. Sinds
dien werd de Labour-regeering vereenzel
vigd met het begrip ..crisis' en voor wat de
buitenlandsche politiek betreft, het aloude
beginsel van het ,,wait and see" scheen niet
meer op te gaan, het werd een aarzelende
tactiek, die het „Imperium" deed wankelen.
Pakkender reclame is dan ook nauwelijks
denkbaar, toen de minister van financiën
ging onthullen, dat voor het eerst in zeven
jaar een sluitende begrooting verkregen was
en dat deze zelfs een overschot had opge
leverd van zegge 248 millioen pond. Is een
dergelijk ochtendblad-bericht voldoende, om
den Engelschman van een aansluipend poli
tiek minderwaardigheidscomplex te bevrij
den. anderzijds kreeg hij er stellig direct
„tabak" van, toen hij vernam, dat zijn
doosje sigaretten een schilling duurder zou
kosten. De beteekenis, die men aan dit re
clame-overschot van 248 millioen moet toe
kennen, is deze, dat ondanks de ongunstige
betalingsbalans, de Engelsche minister van
financiën een goed financier en rekenmeester
is. Van een „tekort" van circa 570 millioen
over het vorige belastingjaar, springt men
opeens naar een geschat „overschot' van 248
millioen voor het njeuwe. Een extra reclame
schuilt in de verzekering, dat op de sociale
voorzieningen niet bezuinigd zal worden,
maar, juist zooals van socialistische zijde
altijd werd bepleit: de landsverdediging
moet een flinke veer laten. Tenslotte blijkt
aan de verrassing van dit aardige overschot
óók nog een financieel goochelkunstje niet
-neelemaal vreemd te zijn, omdat de minister
292 millioen pond sterling heeft meegerekend
van vroegere begrootingsposten. waarop wel
iswaar voorschotten waren uitgetrokken,
maar die men niet noodig bleek te hebbea
en het aldus verkregen „batig saldo" dus
min of meer toevallig is. Maar, hoe aanlok
kelijk dit alles er ook uitziet,de belasting
druk blijft ongewijzigd. De lagere inkomens
krijgen minder belasting te betalen, maar de
belasting op tabak o.a. wordt tevens ver.
hoogd, zoodat de klasse met het kleinste
inkomen er geen sigaretje meer om zal
rooken! Dalton vindt dat heelemaal niet erg,
want de tabak komt uit Amerika en moet
met dollars worden betaald.* Maak de tabak
in Engeland duurder, dan blijven er dollars
voor andere doeleinden óver en de extra-
belasting brengt ruim 70 millioen pond ster
ling in het fiscale laadje! „Niet tevreden,
dan rook je maar niet" een advies, dat
communisten en de linkervleugel der socia
listen niet zullen vergeten. Is dus in de ver
laging der uitgaven voor defensie een prin
cipieel socialistisch principe verwerkt, al
bedragen deze nog ongeveer dertig procent
der heele begrooting, met het verhoogen der
indirecte belastingen en het vrijwel onge
wijzigd laten der directe belastingen, wordt
dit socialistische standpunt weer verlaten.
De oorzaak hiervan is natuurlijk, dat er
weer meer „Lebensraum" moet komen voor
de vrije economie; een topzwaar geleide
economie zelfs door Labour als remmend
bevonden wordt en hooge directe belastin
gen het particulier initiatief, de arbeids-
prikkel van den ondernemer zouden tegenwer
ken. De voorwaarden voor „herstel" der na-
oorlogsche landen, waar langen tijd handel
en industrie lam gelegd waren, gelden ook
voor Engeland. Het vrijere ruilverkeer, ver
hoogde export; handel en industrie moeten
weer de vleugels kunnen uitslaan! Hetgeen,
bij zwaar drukkende belastingen een onmo
gelijkheid is, terwijl bovendien een streng
geleide economie met een enorm ambtena
ren-apparaat en verstarde export zou ein
digen met een débacle. In de verhooging der
indirecte belastingen laat Dalton tot uiting
komen, dat het verbruik, van die artikelen,
waarbij de vraag groot, het aanbod gering,
dus de prijs hoog is, beperkt moet blijven.
De consument dient het inheemsche product
meer te waardeeren dan de artikelen uit lan
den, waarvoor men slechts geringe deviezen
heeft. Want óók de sterk verminderde ex
port en het deviezen-probleem zijn precies
als in ons land, voor Engeland een gewel
dige handicap. Nog onlangs heeft Sir Staf
ford Cripps in het Lagerhuis verklaard, dat
Groot-Brittannië het zich gestelde doel, het
