Qitvwt jCriJtsdj* (ïïirttmut
Helgoland hield hedenmiddag op te bestaan
Klap in 't gezicht van de Verzetsbeweging
Eén jaar-plan der min. Lieftinck en Huysmans
IDist *11
VRIJDAG, 18 APRIL 1947
Acht en twintigste jaargang No. 711®
Abonnementsprijzen
£0.26 per week
£1.10 per maand
f3.25 per kwartaaj
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per m.m
contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers:
Dir. en Red 2040b
Administratie 22710
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E DIEMER
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„JFtanluastirii Is obfMewrt
myn bert in teyljenspoet"
ONTSTEKING GESCHIEDDE
ELECTRISCH EN DRAADLOOS
Tengevolge van de grootste ontploffing, die
Europa ooit heeft medegemaakt, zijn heden
middag precies om 12 uur Nederlandschen
tijd, de versterkingen van Helgoland in de
lucht gevlogen. In de onderaardsche gangen
en holen van het eiland werden 6700 ton
munitie en ontplofbare stoffen door een
enkelen druk op een knop tot ontsteking
gebracht, door lieutenant commander Fran
ces Mildred der Britsche vloot, die zich aan
boord van het Britsche kabelschip „Lasso"
bevond. Tegelijkertijd bracht ook de Brit
sche torpedoboot jager „Bleasdale" draadloos
deze óotoloffing te weeg.
Een ooggetuige vertelt.
Een ooggetuige van de „Deutsche Presse
Dienst", die zich op een schip, 9 mijl van
Helgoland verwijderd, bevond, voelde, toen
een signaalvlag het sein tot de ontploffing
gaf, hoe op het juiste oogenblik een onbe
schrijflijke schok de lucht deed trillen, waar
na het geluid zich rommelend over zee
"voortplantte. Het eiland werd door een reus
achtige rookwolk uit het gezicht onttrokken.
Walmende rookzuilen, zoo groots als wolken
krabbers, vehieven zich en daarna zag men
twee geweldige paddenstoelen van rook, als
bij de atoomproeven op Bikini. Zes minuten
na de ontploffing waren die Bikini-wolken
2400 meter hoog en 1600 m. lang en breed.
Tien minuten na de uitbarsting kwam het
nuchtere bericht: De operatis is volgens plan
verloopen. Eerst over twee dagen mag men
het eiland betreden om de uitwerking te
Weten te komen.
Deskundigen der Britsche vloot zullen Zon
dag de eersten zijn, die aan wal komen.
Zuiver militaire installaties, zooals de batte
rijen, onderaardsche tunnels en de onderzee
boot-kazemat zullen volgens commander
Colver, die de onderneming had voorbereid,
in elk geval volkomen vernield zijn. Een
Tien gevallen van nekkramp
in Zuid-Limburg?
Geen school en geen bijeenkomsten te
Reymerstock-Gulpen
De laatste dagen deden zich bij tien school
kinderen te Reymerstock-Gulpen ziektegeval
len voor, waarvan men den aard niet direct
kon vaststellen. Een der kinderen, die ter
verpleging in het ziekenhuis Calvariënberg
te Maastricht was opgenomen, bleek te lij
den aan nekkramp, zoo dat het vrijwel zeker
is, dat ook de anderen dezelfde ziekte
hebben.
Om verspreiding van de ziekte tegen të
gaan zijn de scholen in Reymerstook geslo
ten en alle bijeenkomsten tot nader order
afgelast. Tot nu toe heeft zich geen enkel
geval met doodeüijken afloop voorgedaan.
M.i.v. 21 April verstrekking van
schoenenbonnen
De distributiediensten zullen van 21 April
a.s. af, op nader bekend te maken dagen,
aan een ieder met inbegrip dus van de
genen, wier stamkaartnummer eindigt op 7,
2 of 5 die sedert 1 April 1946 geen schoe
nenbon tegen inlevering van bon 614 van
het inlegvel heeft ontvangen, een schoenen
bon naar keuze zullen verstrekken. De twee
de distributiestaimkaart met bijbehoorend in
legvel moet worden overgelegd.
De bonnen 012 en 614 zullen van het inleg
vel verwijderd worden. Voorts zal na vermel
den datum aan kinderen, geboren in April
van een der jaren 1932 t.m. 1045, alsmede
aan de kinderen geboren in. Juni 1946 een
schoenenbon worden verstrekt van de soort
en maat, welke overeenkomt met leeftijd en
geslacht van het kind. Deze laatsten komen
in Juni as. niet opnieuw voor een verjaar
dagbon in aanmerking. Van het inlegvel,
hetwelk met de T.D. moet worden overgelegd,
zal bon 604 worden verwijderd.
ander Britsche marine-officier meende, dat
niet het geheele eiland uiteengeslagen zou
zijn. De Noord- en Zuid-West punten zullen
het meeat hebben geleden.
QUEEN ELIZABETH WEER NAAR N.-YORK
De ,,Queen Elizabeth" is door het vastloo-
pen op de modderbarik voor Southampton
niet ernstig beschadigd en zal morgen weer
naar New-York vertrekken.
Van Mook en Lieftinck na de be
sprekingen naar Amerika?
Naar Aneta uit Batavia meldt, moet het
geenszins uitgesloten worden geacht, dat mi
nister Lieftinck, na de besprekingen in In-
dië, met dr Van Mook naar Amerika zal
vertrekken, om de mogelijkheden tot het ver
krijgen van een geldleening ter sprake te
brengen. (Wij meldden reeds, zulks in ver
band met het a.s. aftreden van jhr Loudon
als Ned. ambassadeur in Amerika, dat be
halve mr Van Kleffens, ook dr Van Mook
als opvolger werd genoemd. Red.)
In Putten verdrongen zich gisteren velen om de tafel met de oorkonde, teneinde getuige
te kunnen zfjn van de onderteekening, waar verschillende bewoners aan deelnamen
AFTREK NEVEN INKOMSTEN
IS ONWAARDIG
Het dezer dagen ingediende wetsontwerp,
dat de slachtoffers van het verzet, overeen
komstig vroeger gedane toezeggingen voor
rekening van het Rijk neemt, heeft niet het
karakter van een pensionneering. Zooals uit
de toelichting blijkt, heeft het .ten doel het
levenspeil, waarin de getroffenen zich vóór
den oorlog bevonden, te handhaven.
In kringen van het voormalig verzet heeft
men ernstig bezwaar niet tegen deze inter
pretatie, maar wel tegen de maatregelen, die
er het gevolg van zullen zijn. Het zal nu nl.
zóó gaan, dat van de toegekende „pensioe
nen" het bedrag der neveninkomsten van het
gezin wordt afgetrokken.
Men maakt de vergelijking met bunkerbou
wers, die in 's vijands dienst gewond raakten
of met ambtenaren, die gepensionneerd wor
den. De eersten hebben recht op een onaan
tastbare uitkeering krachtens de Invalidi
teitswet, de laatsten op hun onaantast
baar pensioen. En daarnaast thans de groep
verzets- en militaire oorlogsslachtoffers, die
aan dezelfde normen onderworpen zijn.
Er is tusschen de eerste en laatste catego-
riën natuurlijk verschil. De verzets- en mi
litaire oorlogsslachtoffers krijgen steeds een
hoogere uitkeering en meer dan pensioen is
hun uitkeering waarborging van levensstan
daard.
MINISTER BEEL VRIJDAG A.S. NAAR
ENSCHEDE
De min.-pres. dr L. J. M. Beel zal Vrijdag
as. in gezelschap van den secr.-gen. van het
dep. van Binnenl. Zaken, dr M. J. Prinsen,
en van den Commissaris der Koningin in
Overijssel, ir J. B. G. M. ridder van der
Schueren, een officieel bezoek aan Enschede
brengen en besprekingen met diverse burge
meesters voeren.
Maar ook al heeft men begrip voor dait
laatste standpunt, het feit dat de terwólle van
de vrijheid van ons volk gedupeerden jaar
in jaar uit worden verplicht hun financieelen
doopceel te lichten, is ten aanzien van de
verzetshelden onwaardig. Tegenover hen
heeft ons volk een dure eereschuld. Dat moet
niet alleen in de uitkeeringen, maar ook in
de wijze, waarop de uitkeeringen worden ge
daan, tot uiting komen. De Staten-Generaad
dienen daaraan bij de behandeling van het
wetsontwerp groote aandacht te besteden.
Amerikaansche erkenning
der republiek
Ook Engeland zal hier binnenkort
toe overgaan
Officieel wordt thans gemeld, dat de
regeering der Vereenigde Staten besloten
heeft de Indonesische republiek de facto te
erkennen op Java, Sumatra en Madoera, op
dezelfde wijze als Nederland dit reeds deed.
Amerikaansche autoriteiten deelden mede,
dat de Vereenigde Staten de Nederlandsche
Regeering in Den Haag verzocht had, de
Indonesische republiek van dezen stap in
kennis te stellen.
Zij legden er evenwel den nadruk op, dat
de Ver. Staten zullen voortgaan de souve-
reiniteit der Nederlandsche Regeering te
erkennen op het gebied van buitenlandsche
en economische betrekkingen.
„Ass. Press" weet voorts nog te melden,
dat uitwisseling van Amerikaansche diplo
maten >met de Indonesische republiek niet
wordt overwogen. Te Washington neemt
men aan, dat de Britsche regeering binnen
kort eveneens de republiek Indonesië de
facto zal erkennen.
DE EERSTE KAMER EN DE NAAMVALS-N
De Minister van O., K. en W. had de Eerste
Kamer geschreven, dat de Regeering de
facultatief gestelde naamvals-n niet zou ge
bruiken. Een commissie uit de Kamer heeft
hierover verslag uitgebracht. Zij acht de aan
wijzing van den minister in strijd in strijd
met de facultatief-stelling in de wet en ook
met de motie-Donkersloot, waarbij uitdruk
kelijk de wensohelijfcheid van de handhaving1
van het onderscheid tusschen hij- en zij-
woorden werd vastgesteld. De commissie stelt
voor, dat de Kamer in haar stukken de naam
vals-n zal blijven gebruiken.
TISO VANMORGEN OPGEHANGEN.
Het gratieverzoek van Tiso, den Slowaak-
schen president tijdens de Duitsche bezet
ting, is afgewezen. Het vonnis is vanmorged
door den strop voltrokken.
MECHANISCHE MIJNWERKERS IN
RUSLAND
In de Russische mijnen zullen mechanische
mijnwerkers worden gebruikt, die elk 39 mail
kunnen vervangen en bestaan uit gelijktijdig
werkende houw-, breek- en laadmachines,
die automatisoh werken. In 1950 zullen er
500 aan het werk zijn.
HET NOORDERLICHT GISTERAVOND
VAAG ZICHTBAAR
Op plaatsen, waar het kunstlicht niet in
groote mate scheen, was gisteravond voor
een nauwkeurig toeschouwer het Noorder
licht zichtbaar in den vorm van een bleek-
aahtig schijnsel aan den Noordelijken hemel.
DAARVOOR GAAN ZIJ NU OP
REIS NAAR INDIE
Omtrent de reds van de ministers Lief
tinck en Huysmans naar Indië meldt het
A.NJP. ten overvloede, dat deze reds in ver
band moet worden gebracht met de, van
Indonesische zijde gedane belofte om de
ondernemingen., welke in repulbLikeinsch
gebied gelegen zijn, aan hun rechtmatige
eigenaren Nederlandsche, Britsche of
Amerikaansche terug te geven.
Aan dat rechtsherstel zijn tal van proble
men verbonden, waaronder dat van ver
goeding van door de Japanners veroorzaak
te schade, een der belangrijkste is. Men
koestert in breede kringen de verwachting,
dat men erin zal slagen, de hoofdproblemen
binnen een jaar op te lossen; eveneens
wordt de hoop uitgesproken, dat binnen een
jaar een begin kan worden gemaakt met de
openstelling van Indonesië voor den nor
malen handel.
Hoewel uit den aard der zaak nog geen
zekerheid bestaat omtrent de wijze, waarop
de problemen zullen worden opgelost, acht
men het denkbaar, dat de Indonesiërs ten
DAT van 19 tot 24 Juli 1948 een internatio
naal kortegolvencongres wordt gehouden en
dr J. Samuels te A'dam in het bestuur zitting
heeft.
DAT onder leiding van J. Innemee te A'dam
gisteren een landelijk congres van het be-
grafendswezen is gehouden, waarop 4 Brit
sche vertegenwoordigers hebben gesproken.
DAT 90 jonge Belgische vlassers uit Kort-
rijfk en omgeving een bezoek aan de vlas-
indiustrie in West-Brabant hebben gebracht.
overleden ir
DAT op een bijeenkomst van oorlogsge
troffenen te Roosendaal gepleit is voor oogen-
blik'kelijike hulp.
DAT het Arnhemsche Hof geen termen
vond om de straf van 3 j. tegen den 72-j. C.
M. uit Doetinchem, die zijn huishoudster met
een mes levensgevaarlijk verwondde, te ver
lichten.
DAT gisteren op den 19den Monumenten
dag te A'dam ir Friedhoff uit Den Haag,
den wederopbouw uit cultureel aesthetisch
oogpunt heeft belicht.
DAT gisteren het 2-J. zoontje van de fam.
Si v. F. uit Blarioum onder een stilstaande
auto is gekropen en gedood werd toen de
auto wegreed.
DAT het Asser B.G. den 64-j. caféhouder
K. M. Balsman, alias „den duivel van Die
ver", die den dood van vele personen op zijn
geweten heeft, tot levenslang veroordeelde.
DAT de Geldersche Tramweg Mij in '46 een
winst boekte van f 292.000 en 6 pot dividend
uitkeert.
DAT gisteren honderd mijnwerkers met
hun echtgenooten uit Rump enB runs urn
voor een zesdaagsch bezoek aan R'dam zijn
aangekomen.
DAT B. en W. van Maastricht een industrie
haven willen aanleggen, waarvan de kosten
1.3 mlllioen zullen bedragen.
DAT Maandag te Maastricht een afd. Lim
burg der ver. „Buitendienst"van verzeke-
ringspersoneel wordt opgericht.
DAT van 1116 Aug. tg.v. het 25-j. be
staan der K. v. K. te Zwolle een nat. ten
toonstelling onder den naam „Hilto" wordt
gehouden, gelijk met de jaarlijksChe Zwol-
sche feestweek.
DAT verschillende Eng. autoriteiten een
bezoek hebben gebracht aan het Ned. vlieg-
kampsChip .Karei Doorman" te Greenwich,
welk schip morgen naar Nederland vertrekt.
DAT 67 van de beste musici van de Ned.-
Marine heden een uitvoering gaven in Lon
den bij de Horse Guards Parade.
DAT burgemeester Oud van R'dam uit
Engeland is teruggekeerd.
DAT vanmiddag te Parijs een Fransoh-
Nederlandsche fiinancieele- en handelsover
eenkomst zou worden ge teekend.
DAT het Eng. tooneelgezelsohap „The Col
chester Repertory Company" gisteravond een
voorstelling gaf in Hengelo.
DAT de legercommandant in Indië, luit.-
gen. S. H. Spoor, dezer dagen te Batavia in
het huwelijk is getreden met mej. T. H,
Dijkema.
DAT Nederland na Amerika, China. Frank
rijk en de Sowjet-Unie het vijfde land is,
hetwelk ambassadeurs met India uitwisselt.
DAT de Amerik. dirigent L. Stokowski, die
op 22 Mei in A'dam zal optreden, heden 65
jaar is geworden
Dat mir v. Kleffens in het stadhuis van
Albany een plaquette heeft onthuld ter her
innering aan het bezoek van Koningin Wil-
helmina aan Albany in 1942,
DAT de Gemeenteraad van Waals heeft
besloten tot verkoop van het zgn. Preus-
bosch aan Staatsbosdhbeheer tegen den prijs
van f 87000.
DAT op 22 April om 3 uur n.m. de vroegere
regimentscommandant van n R.I. op de
Groote Markt te Roermond het oude vaandel
van het regiment zal overdragen aan den
nieuwen commandant.
DAT tegen dein voorm. keuringsarts van het
Gew. Arbeidsbureau te Den Bosch, W. P. C. A.
Meulenkamp, 12 jaar gev. straf is geëischt.
DAT gisteren de boerderij, het woonhuis
en 2 schuren van den landbouwer C. Vro-
mans te Tilburg door brand zijn vernield.
DAT ir C. J. v. Meel, landbouwattaché te
Parijs, is benoemd tot adviseur bij den Land
bouw in vasten dienst.
DAT gisteren te Slikkerveer de vierde zee-
tinbaggermolën „Singkep" te water is ge
laten om in Schiedam te worden afgebouwd.
DAT het directoraat-generaal voor de prij
zen reeds 24 brochures heeft uitgegeven met
prijsvoorschriften voor de verschillende
branches, waaruit de handeldrijvende mid
denstanders gegevens kunnen putten.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 3
aanzien der ondernemingen een belasting
regeling zullen voorstaan. In ieder geval zal
Nederland den Indonesiërs prioriteit geven
bij de levering van materialen voor den
wederopbouw van hun geteisterd land.
De kwestie van wederzijd9ch vertrouwen
wordt algemeen als hoofdzaak gezien voor
alle vraagstukken van toekomstige samen
werking.
Ter gelegenheid van den tweeden ver
jaardag van Putten's bevrijding werd
gisteren de eerste steen gelegd voor het
eerste huis, dat herbouwd zal worden.
Een oorkonde, waarin o.m. de Duitsche
terreurdaden zijn vermeld, werd in een
granaathuls gestopt en zoo in den steen
gemetseld. De huls werd echter, voor zij in
den steen werd bevestigd, zorgvuldig dicht
gesoldeerd. (Zie voor het verslag pag. 3)
Overdag tijdelijk toenemende
bewolking aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Hel
dere vrij koude nacht. Morgen overdag: tij
delijk toenemende bewolking, doch bijna
overal droog weer. Opnieuw flinke stijging
van temperatuur. Matige wind tusschen Zuid-
Oost en Zuid-West.
ZON EN MAAN.
Zaterdag 19 April: Zon op 5.37 en «onder
19.43; Maan op 5.28 en onder 17.34. Maandag
2il April Nieuwe Maan,
