Wie maken de beroemde Hollandsche kazen
Sport en Wedstrijden
NIEUWE LEXDSCHE COOKAHT
5
DINSDAG, 8 APRIL 190
OP BEZOEK BIJ BOER KAP-
TEYN TE LEIDERDORP
In het begin van deze eeuw werd de
z-g. kaaskwestie aan de orde gesteld.
Toen drong in verschillende kringen de
kaasbereiding op de fabriek sterk door.
Nederland staat o.m. hierom bekend,
dat op de boerderijen in het Noorden en
Westen van het land zulke uitstekende
kaassoorten worden geproduceerd. De
boeren, die deze kazen bereiden, ver
staan 'hun vak in alle opzichten en bren
gen een product ter markt, dat gewild is
en aan alle eischen voldoet. We noemen
slechts de Edammer- en Goudsche kaas,
welke werd gemaakt uit volle melk. De
Friesche en Leidsche kaas daarentegen
werd bereid van z.g. afgeroomde melk
Vroeger reeds werden zware eischen op
het gebied van de kaasmakerij gesteld-
Voor de Fransche revolutie b.v. was het
niet geoorloofd om kaas van afgeroomde
melk te maken. Toen echter na deze
groote omwenteling het begrip vrijheid
meer tot de menschen begon door te
dringen, wilde men zich ook aan deze
verbodsbepaling niet meer houden en
zoo werd dra kaas van niet-volle melk
bereid. Dit had ten gevolge, dat in het
begin van de negentiende eeuw het vet
gehalte van de
kaas zelfs niet
meer aan de ge-
matigste normen
voldeed. Dat dit
onzen naam in het
buitenland niet ten
goede kwam, be
hoeft geen betoog
Toen de kaasfa-
brieken echter te
voorschijn traden,
moest men zich
spoedig aan be
paalde voorschrif
ten houden.
Om begrijpelijke
redenen is de
kaasbereiding in
den tweeden we
reldoorlog ten zeer
ste getroffen. Er
was veel melk
voor het gebruik
noodig, bovendien
werd veel weg
gevoerd; de prac-
tische gelegenheid
om goede kaas te
produceeren was
niet voldoende aan
wezig- De bevrij
ding kwam, doch
thans is de kaas
positie in ons land,
dat vóór den oor
log in dit opzicht
„overvloeide van
melk en honig"
van dien aard, dat
er nog niet ge
sproken kan wor
den van een alge-
heele verandering
Het publiek weet
dit; het karige rantsoen getuigt er im
mers van en de 20 kaas is eigenlijk
niet in trek, maar men moet nu en dan
genoegen er mee nemen,
Nederland zal zijn wereldberoemde
kaasbereiding niet mogen verwaarloo-
zen. De achteruitgang van de productie
door de zelfkazers en de goede fabrieken
is 'betreurenswaardig. De boerenkaas-
productie moet weer toenemen. Het mag
in de toekomst geenszins zoo zijn, dat
onze kaas alleen in de groote bedrijven
wordt 'bereid. Dit zou te eenen male af
breuk doen aan onze reputatie op de
buitenlandsehe markt.
Een dezer dagen brachten wij een be
zoek aan de boerderij van den beken
den Leiderdorpschen boer B. Kapteyn
Dzn., wiens boerenbedrijf voor een be
langrijk gedeelte is ingesteld op de kaas
bereiding.
De 'boerderij is niet zoo gemakkelijk te
vinden; zij ligt wel in het dorp, maar
niet in de bebouwde kom. Een landweg,
zooals men die in een dorp herhaaldelijk
aantreft, voert naar de woning van
Kapteyn.
VISSCHERIJBERICHTEN
UMULDEN, 8 April 1947 Binnengeloopen
zijn: KW 52 f 3787, 51 f 1504; 227 f 2813; 124
f 2605; 22 f 3009; 91 f 2000. Aangevoerd wer
den bot en tong 20 kisten, schol 550 k.; kabel
jauw 1500 k.; wijting 400 k.; schar 150 k.
NOTEERINGEN NEW YORltSCHE BEURS
NEW YORK, 7 April (Reuter). Atch. Top.
87>/4 (88 bied); Balt 13% (14); N.Y. Centr.
16% (17%); Penns '20% (21); An. Cfopp.
39% (40%); Bethl. 96 (96%); Gen. El. 35%
(35%); Int. Nick. 32% (32%); Ken. Copp.
46% (46%); Pack 6% (6%); Rep. SCt. 27%
(28); Shell 26% (27%); Stand. O. 66% (67);
U.S. Rubb. 50% (51); US. St. 71% (72%).
Uw pijnen verdwijnen
met de schadelijke zuren, als ge met de
beroemde dagelijksche (kleine) dosis
Kruschen de zuren verwijdert, die de pij
nen verwekken. Dan smoort ge Uw rheu-
matiek als het ware in de kiem. Niet zon
der reden zweren tienduizenden oud-
rheumatieklijders over de geheele wereld
bij Kruschen Salts. Zij weten bij onder
vinding wat Kruschen voor hen deed.
•Volg hun goede voorbeeld, begin ook een
bloedzuiverende kuur met Kruschen.
Fabr. Griffiths Hughes Ltd. Manchester
(Engeland). Verkrijgbaar bij alle Apoth.
en Drogisten. (I.M.)
Als stedelingen wreven we ons de oogen
uit, toen we een kijkje oamen in de vele
apartementen van de boerderij. Onwille
keurig vroegen we aan mevrouw Kap
teyn, een gezonde boerin, waarvoor men
slechts respect kan hebben, hoe zij haar
huis zoo proper kon houden. Het antwoord
getuigde van verwondering, ze kon eigen
lijk niet begrijpen, waarom we haar deze
vraag stelden. We verduidelijkten onze
opmerking eenigszins door te zeggen, dat
wij, menschen van de stad, in den grond
van de zaak niet zoo veel kunnen prestee-
ren en dat het leven van eiken dag, met
zijn gejaagdheid en onbewustheid, ons tot
op zekere hoogte verlamt. Zooals een ste
deling zich moeilijk kan verplaatsen in
het gemoedelijke leven van de boerderij,
zoo kan de boerenfamilie zich niet ten
volle voorstellen, wat het steedsche leven
eigenlijk inhoudt. Tijd en tempo kent men
niet op de boerderij, men werkt rustig, be
daard dag en dag uit en toch is het werk,
dat gedaan moet worden, geregeld.
De boer onderhoudt zijn vee, levert zijn
melk, kortom hij zorgt, dat zijn bedrijf
goed functionneert. En de boerin is in dit
geval de persoon, die zorg draagt voor de
kaasbereiding. Zij doet dit werk dagelijks.
Zij vertelde ons uitvoerig het betrekkelijk
korte kaasproces. Eerst giet ze de melk
in den ronden bak, waarvan de buitenkant
gemaakt is van hout en de binnenkant
van koper, en laat de melk dan staan tot
detn volgenden morgen. Om kaas te maken
moet zij- een temperatuur hebben van 30
gr. C. Door het staan in den bak wordt
de melk kouder; dan moeten we haar dus
gaan warmen, totdat zij de genoemde
temperatuur heeft bereikt. In een pijp,
SCHAAKVER. „DAN. NOTEBOOM".
De uitslagen van de 10e ronde om het
kampioenschap van N-oordwijik luiden:
Klasse I: A. VeefkindJ. v. d. Meer,
afgebr.; A. BontkesB. Turk, 01; J.
PaardekooperA. Leenheer, afgebr.; J. A.
ScheepmakerJ. Bizot, 10; J. Ottevan-
gerJ. Hoogeveen, uitgesteld.
Klasse II: M. GiezekampW. v. Rooyen
01; R. EisengaA. van Rooyen 10; F.
C. WiederF. Hoek 01; D. P. Lindhout
A. van Duin 01; A. TimanC. Waas
dorp 10.
Klasse Ut: A. WijnandsJ. Mooyetkind
10; A. Steen/voordenJ. v. d. Bent 01.
De stand in de le klase is thans:
1. P. Bedijn, 7 p„ xx; 2. B. Turk, 6% p.,
xx; 3. J. van der Meer, 5 p., xxxx; 4. G.
Marijt, 5 p., xxx; 5. J. A. Scheepmaker,
4% p., xxx; 6. J. Hoogeveen, 4 p., xxxx;
7. J. Ottevanger, 4 p., xxxx; 8. J. Paarde
kooper, 3 p„ xxxxx; 9. A. Veefkind, 3 p.,
xxxx; 10. A. Leenheer, 3 p„ xxx; 11. A.
Bontkes, 1% p.; 12. J. Bizot, p., xxx.
x Beteekent afgebroken of uitgestelde
partij. Het is theoretisch dus nog moge
lijk, dat de eerste 7 die op de ranglijst
prijken, als nr 1 eindigen. Waarschijnlijk
zal echter, gezien de resultaten, de strijd
gaar. tusschen Bedijn en Turk, waarbij
we Bedijn de beste kansen geven.
In de 2e klasse is de spanning even
eens, opgevoerd. Doordat twee der can-
didaten, Giezekamp en Wieier, verloren,
is een score van 7% p. alleen nog te be
reiken door Plug, die dan in de laatste
partij geen fout mag maken. Zooals ech
ter uit den stand blijkt, zijn ook hier nog
allerlei mogelijkheden.
De stand luidt:
1. M. Giezekamp, 7 p.; 2. C. Plug, 6%x;
3. F. Hoek, 6%; 4. A. Timan, 6 p., x; 5. F.
C. Wieder, 6 p., x; 6. R. Eisenga, 4%, xx;
7. C. Waasdorp, 4% p., x; 8. A. van Duin,
4% p., x; 9. A. van Rooyen, 4%; 10. W. v.
Rooyen, 4 xx; 11. G. Vink, 3 xx;
welke door de wanden van den bak loopt,
wor t warm water gegoten, dat door mid
del van een kraan kan worden afgevoerd.
Per honderd liter wordt een hoeveelheid
stremsel (35 gram) in de melk gebracht,
welke hierdoor stolt. Door het „mes", dat
ongeveer een half uur in de melk cirkel
vormige bewegingen maakt (dit geschiedt
electrisch), wordt de stof dik. Wat onder
in het vat zit, is kaas. Deze wordt vervol
gens in de z.g. kaasvaten gelegd, waarin
zij een, dag blijft. De gemaakte kazen wor
den hierna voor den tijd van vier dagen
in de pekelbakken geworpen, waarna zij
op planken worden gelegd om na enkele,
dagen door den handelaar te worden weg
gehaald voor de consumptie. De kaas, die
de boerderijen wordt geproduceerd,
kenmerkt zich door een hoog vetgehalte.
In de boeken van boer Kapteyn, waarin
alle gegevens over de gemaakte kazen
staan opgeteekend, vonden wij zelfs cij
fers van 53 pet vet. Wie deze Hollandsche
k ^as in haar oorspronkelijken vorm proeft,
waant zich een oogenblik in het voor-
oorlogsche tijdperk.
Boer Kapteyn's administratie toont aan,
dat hij over 1946 circa 14.000 kg kaas heeft
gemaakt.
De dunne, zoete vloeistof, die, na de af
scheiding van de kaasstof, van de melk
overblijft, is 'bestemd voor de veertig var
kens, die zich dan ook in goede gezond
heid bevinden. Het geknor van dit cor
pulente vee is niet van de lucht. Het hoort
bij het boerenleven en Kapteyn kan zich
zijn bedrijf niet voorstellen zonder het ge
luid van zijn varkens en andere soorten
dieren.
In de huiskamer, waar moeder er: doch
ter gezellig zaten te breien, vertelde de
boer nog iets over zijn belevenissen uit
den bezettingstijd. Over het algemeen
stonden de 'boeren kort na de bevrijding
niet in een goed blaadje bij het publiek.
Maar de historische verhalen van Kap
teyn doen ons opnieuw beseffen, dat er
vele goede boeren waren, dat velen zich
hebben bloot gesteld,, aan de grootste ge
varen, wanneer zij een beetje boter b.v.
aan een afgematten drommel verkochten,
ALPHEN AAN DEN RIJN
De agenda voor de raadsvergadering
van Vrijdagavond bestaat uit vijftien pun
ten. Hieronder zijn verschillende aanvra
gen van scholen betreffende uitbreidingen
leslokalen, leermiddelen, enz., voorts ver
schillende commissie-benoemingen, een
voorstel tot uitbreiding leerplan Nutsam-
bachtsteekenschool en tenslotte het voor
stel tot stichting van een Ambachtsschool
in de gemeente.
De heer A. Henry hoopt 9 April a s.
den dag te herdenken, dat hij 25 jaar
eerst als zetter, thans als zetter-drukker,
in dienst is bij de fa C. van Wieringen
(J. W. van Dam en Zoon), Bruggestraat,
alhier.
De avonddienst in de Ned. Herv-
kerk, Julianastraat, op a.s. Zondag zal
wederom een jeugddienst zijn. Voorgan
ger is ds W. van Heerden te Rotterdam.
Het kerkkoor onder leiding van den heer
A. Tollenaar en een kinderkoor onder
leiding van mej. N. Vrolijk verleenen
medewerking.
BENTHUIZEN.
Voor de te openen Kleuterschool
werden 78 leerlingen opgegeven. Daar
men slechts de beschikking heeft over
een lokaal, kunnen hiervan maar 52 kin-'
deren toegelaten worden. Vrijdag 11 April
a.s. om 3 uur vindt de opening plaats.
12. D. P. Lindhout, 3 p., x.
In de derde klasse is de stand:
1. A. Wijnands, 6 p„ x; 2. G. v. Munster,
5 p„ xx; 3. J. van der Bent, 5 p., x; 4. A.
Hogervorst 4 p., x; 5. J. Mooyékimd, 2%
p., xx; 6. D. Perfors, 2% p.; 7. W. F. Klok,
2 p., x; 8. L. Steen voor den, 1% p., xxxx;
9. A. Nielsen, p., x.
De nederlaagwedstrijden van Daniël
Noteboom zullen in de tweede helft van
April in het Casino worden gespeeld, o.a.
tegen „Phdlidor" uit Leiden, Haarlemsch
Schaakgenootschap, enz.
OEGSTGEESTER SCHAAKCLUB
Het eerste tiental van de Oegstgeester
Schaakclub kwam uit tegen Boskoop 1.
Oegstgeest heeft een voorsprong behaald
van 3%4%, terwijl nog 2 partijen beslist
moeten worden. Het vijfde bord staat vrij
gunstig voor de Oegstgeestes cliuib. Het
tweede tiental kwam uit tegen de Noord-
wijker club „Daniël Noteboom" en werd
geklopt met een nederlaag van 7%2% en
verloor daardoor de laatste kans op een
kampioenschap.
De uitslagen zijn a.v.: Boskoop IO'geest:
P J v WijkTh v d Berg, afgebr.; J A
LoefWeijermans 10; W TrempmanV
v d Linden G v NielCroes 01;
J C BulkJ Brussee afgebr.; T N Kolster—
W L Groeneveld 01; W J Spaargaren
W F Snieder 01; W SlingerlandJ v Rij
10; A v GemerenK Kruizinga 01; A
SijsemaA Warburg 10. Voorloopige uit
slag 3%4%.
Daniel Noteboom IIIOegstgeest n: A
TimanA M Rotteveel 01; W v Rooijen
W F Snieder 10; T HoekT Veldhuij-
zen 10; A v DuijnJ v d Maat
R EisingaJ v Rij 10; G v Munster—J
Vreeken 0—1; J v d Bent—H Brill 1—0; W
WijmansA Bregman 10; J Mooijekind
W Scholten 10; D Perfors—R Voorthuis
1—0. Uitslag 7%—2%.
Ds P. van den Bijl
Ds P. van der
Bijl, gekomen
van Barendrecht
dié vorige week
zijn intrede heeft
gedaan als eer
ste predikant der
Chr. Ger. Kerk
te Katwijk aan
Zee.
maar wij zijn te meer versterkt in orazQ
meening, dat wij Nederlanders veelal on
dankbaar zijn en geen notie hebben van
wat op het spel staat en van de beperkte
mogelijkheden, waarover het boerenvolk
in den bezettingstijd beschikte om cxns te
helpen.
Wie in Leiderdorp woont, weet, wat de
.Gestapo met boer Kapteyn heeft uitge-
ha? Het dorp sidderde als 't ware van
verontwaardiging, toen men vernam, dat
hij in een overvalwagen was getrapt, om
dat de heèren hem verdachten van een
kaas verkocht te hebben. Negen dagen
heeft men hem opgesloten op het Leid
sche politiebureau en de commissaris Hof-
mann vloekte en tierde, toen Kapteyn
ontkende. Toen gemeene listigheden geen
resultaat opleverden, heeft men hem maar
naar huis gestuurd.
WANDEL VER. „P. A. v. d. WERFF"
Op de Victoria wandeltochten, welke
gisteren te Dordrecht werden gehouden
en waaraan door 7132 wandelaars werd
deelgenomen, liepen ook 15 leden van dp
wandelver. „P. A. v. d. Werff" mee. Als
bijzonderheid deelen wij nog mede, dat
mej. van Oort en de heeren Joh. de Roo
en A. de Roimijn eerst naar Dordrecht
liepen, een afstand van 65 km en daarna
het parcours van 30 km nog volbrachten.
HAZERSWOUDE
Het is in den tegenwoordigen tijd wel
een zeer zeldzaam voorkomend geval, dat
iemand in het Landbouwbedrijf 40 jaar
onafgebroken werkzaam is geweest.
Op 10 April 1907 trad Bertus Voortman
in dienst 'bij de fam. v. Vliet te Hazers-
woude. De heer Voortman gaat nu van
een welverdiende rust genieten.
LISSE.
Donderdagavond werd in de oud-
Hollandsche zaal van „De Witte Zwaan*
een wijdingsavond gehouden ter inlei
ding op het Paaschfeest. De leiding van
dezen avond berustte bij de presidente^
mevr. CT J. Schouten-De Jong.
Nadat de presidente in gebed wafl
voorgegaan, werd het Paaschevangeli©
door haar gelezen. De Schriftgedeelten
werden afgewisseld door gemeenschap
pelijk gezang en zang van een dubbel
kwartet. Zoowel de gekozen gedeelten
der H. Schrift als de toepasselijke liede
ren brachten ons in de heerlijke overwin^
ningsgedachte van PasChen.
NOORDWIJK
Voor het examen apothekersassistente
is geslaagd onze plaatsgenoote, mej. H. A,
M. Bakker.
Met ingang van 6 April zal de heer E*
J. Visser, arts, zijn praktijk neerleggen*
Deze praktijk zal worden voortgezet dooJS
dr C. de Ruyter.
Op 70-jarigen leeftijd is in het Acadw
Ziekenhuis te Leiden na een kortstondige
ongesteldheid overleden, de heer Corn, de
Haan, de bekende dirigent van het plaatse
lijk Fanfarecorps „Excelsior".
De overledene was hier ter plaatse een
zeer geacht persoon. In 1940 werd hij dirl*
gent van „Excelsior" en onder zijn ener
gieke leiding heeft dit corps zich opge
werkt van de 4e afdeeling naar de eerstO
afdeeling.
Zijn stoffelijk overschot is op „Khijnhof*
a. d. Haagse he Schouw in tegenwoordig»»
heid van leden van het corps en vele vrien
den en kennissen te ruste gelegd.
Toen de kist in de groeve was nedergela*
ten, trad de heer J. Hiep, voorzitter van
„Excelsior", naar voren, die den overleden©
in het kort herdacht.
Bovendien werd het woord gevoerd doof
den heer W. J. Smolders, dirigent van
„Crescendo".
SASSENHEIM
De pl. afd. van de Alg. Ver. voos
Bloembollencultuur zal hedenavond te acht
uur in hotel „Het Bruine Paard" een leden
vergadering houden.
Indien de gegevens ons t.z.t. bekend
worden, zullen we in deze rubriek de ve*»
richtingen van onze Sassemers in de kan>-
pioenswedstrijden te Hillegom publiceeren.
Deze wedstrijden zijn Dinsdag j.L aange
vangen. In de hoofdklasse hebben om. in
geschreven Ir E H Paston de Groot, D
Buys en G P Scholtens. De lijst van deelne
mers in de andere klasse hebben we nog
niet ten volle kunnen raadplegen; echte*
konden we reeds vaststellen, dat zich onder
de gegadigden voor de diverse prijzen be
vinden: H v Diemen, F v Dijk, P J Lange-
veld, B v Meygaarden, H Simons en J
Smit.
Aan het postkantoor te Sassenheim
en het daaronder behoorer.de amtsgebie<X
werd gedurende de maand Maart inge
legd ƒ18.136,77 en terugbetaald ƒ21.039,80.
Marktberichten.
KATWIJK a. d. RIJN, 4 April. Wasch-
peen I 7270, idem II 4050, koolraap
720, kroten I f 4.10, idem n f 1.602.60.
gekookte kroten f 1.20. Alles per 100 kg,
Deze foto laat het eigenlijke kaasbedrijf zien. De vrouw van boer
Kapteijn is met haar dochter bezig de kazen in den kleinen kaas
vorm te doen, teneinde er den goeden vorm aan te geven.
