Nieuwe opleidingsmethode in textielbedrijf?
Grootsche uitvoering van Bach's Passion
Onder den rook van de Sleutelstad
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
WOENSDAG 26 MAART 1947
Stadsnieuws
Leidsche fabrikanten bestudeeren
de mogelijkheid
Juist in dezen na-oorlogschen tijd doet
zich het gemis aan goede ervar.en vaik-
t menschen iin de verschillende bedrijven
ten zeerste voelen en de oorzakep hier
voor zijn natuurlijk niet ver te zoeken,
want tijdens de bezettingsjaren hebben
een groot deel van hen, die in een be
paald vak werkzaam waren of werden
opgeleid, geheel onverwachts een andere
werkkring „gekregen" dan zij zdoh had-
d«n voorgesteld.
Thans echter, nu allerwege aan den we
deropbouw en natuurlijk ook op het ge
bied van de textielindustrie moet worden
gewerkt, is het noodzakelijk, dat in den
meest korten tijd een leerling de kennis
wordt bijgebracht, of een arbeider wordt
omgeschoold voor de juiste en grondige
uitvoering van de taak, die hem in het
bedrijf wordt opgedragen.
Dat de Leidsche Textielfabrikanten
voor al deze zaken een open oog hebben,
is gisteravond gebleken, toen zij bijna
allen tezamen met de afdeelingschefs
van hun bedrijven, aanwezig waren in
„Het Gulden Vlies" om hier kennis te
nemen van een geheel nieuwe methode
voor de opleiding van spinners en we
vers.
Van hun belangstelling gaven verder
blijk de wethouder van Onderwijs, de
heer J. C. van Schaik, de directeur van
de Ambachtsschool, de heer G. G. E.
Kuyntjes en mr F. J. J. Trapman, als se
cretaris van de Leidsche Industrieele
Club.
Het was drs D. J. da Silva van het
Raadgevend Bureau ir B. W. Berenschot,
die als eerste spreker in een vlot betoog
in groote lijnen de grondprinolpes van
deze versnelde scholing van werkkrach
ten in een textiel- of metaalfabriek heeft
behandeld.
Spr. stelde in de eerste plaats vast,
dat men in dezen cursus, evenals op een
werkelijke school, moet opklimmen van
eenvoudig naar meer moeilijk werk. De
altijd gebruikte methode c*m een leerling
bij een ervaren werkman te laten toekij
ken, is bewezen volkomen foutief te zijn.
Een bepaalde handeling kan nu eenmaal
niet worden afgekeken. Als practiseh
voorbeeld haalde spr. aan, dat het ket
tingbreuk-herstellen in een normaal be
drijf missdhi.en eens per tien minuten
voorkomt. Wanneer het dus in een fa
briek goed gaat leert de leerjongen niets.
Hoe lang moet dus een leerling er over
doen, voordat hij dit onderdeel van zijn
vak onder de kraie" heeft? In de Bedrijfs-
school maakt men nu gebruik van draad,
hetwelk niet is gesterkt en krijgt den
leerling er 40 in denzelfden tijd te her
stellen.
Een van de grondprincipes van deze
school, die natuurlijk niet de pretentie
wil voeren om van een leek een ervaren,
geroutineerd vakman te maken, is, dat
men de leerlingen op de fouten, welke
zij maken, wijst en deze fouten ten eigen
voordeele laat verbeteren.
Het programma van de Leerstof, welke
in deze Bedrijfsschool wordt onderricht,
heeft men zooveel mogelijk aan afwisse
ling onderhevig gemaakt,, zoodat hier
door het rendement wordt verhoogd,
evenals de interesse.
Verder past men bij deze opleiding een
aantal z.g.n. psychologische „grapjes" toe,
die de ijver en de werklust moeten sti-
muleeren. De heer da Silva noemde als
voorbeeld, dat men aan een aantal meis
jes, die een naaicursus volgden een ge
heel gestikten riem toonde en hen hierbij
vertelde, dat zij over een week in staat
zouden zijn een dergelijke riem te maken.
Voorts is het gewoonte om alles, wat
men in deze Bedrijfsschool onderwijst,
aanschouwelijk te doen voorstellen. Wan
neer er gesproken wordt over weeffou
ten, laat men deze óf op de machine, óf
aan de hand van voorbeelden zien.
Tenslotte wees spr. erop, dat een be
langrijke factor bij deze opleiding de
arbeidsanalyse is. De vraag, waarvoor
een bepaald aantal menschen worden op
geleid. is»niet te onderschatten. Zegt men
b.v. voor bankwerker, dan maakt het een
groot verschil, wanneer zij op een wagon-
fabriek. of in een gereedscihapmakerij
Chr. Hist. Vrouwengroep werd
nieuw leven ingeblazen
Na propaganda-rede van mevr. Koster
Van Roon uit Vlaardingen.
Gisteravond werd de sedert 1940 slui
merende Ohr. Hist. Vrouwengroep weder
nieuw leven ingeblazen.
Onder presidium van de oud-presidente,
mej. Mary Langiman, waren de dames
„In den Vergulden Turk" bijeen.
De propagandiste voor Z.-Holland,
mevr. Koster-Van Roon uit Vlaardingen,
heeft in deze samenkomst een propa-
ganda-rede gehouden, waarnaar met
animo werd geluisterd.
Een talrijk gehoor was opgekomen en
de meeste aanwezige dames gaven zich
aJ*> lid op. Na de noodige huishoudelijke
besprekingen keerden allen voldaan huis
waarts.
HULDIGING J. BONARIUS
De heer J. Bonarius herdacht gisteren
het feit, dat hij 25 jaar als timmerman in
dienst was bij de Gemeentewerken.
Bij de huldiging op de Stadstimmerwerf
waren o.m. aanwezig de wethouder van
fSkbncage, de heer A. J. Jon~eleen, de direc
teur van gemeentewerken ir D. Boogerd en
vwschillende hoofden van dienst.
Achtereenvolgens werd het woord ge
voerd door de heeren Boogerd, wefch. Jonge-
leen, J. Voorbach, chef van de afd. ge
bouwen, H. J. Barendse, chef van de afd.
bruggen- en waterwerken, Labee opzichter
gebouwendienst G. L. de Goederen, oud
hoofdopzichter gebouwendienst, oud-collega
Hettema en M. H. Noteboom, voorzitter van
het jubileumfonds.
Den jubilaris werd een ets van de Lode-
wijk-kerk aangeboden, terwijl ir D. Boogerd
namens het gemeentebestuur een enveloppe
met inhoud uitreikte.
te werk worden gesteld. Toch zijm beiden
bankwerkers.
De „geesit" onder de vaak jomge ar
beiders moet natuurlijk prima zijn en
door verschillende, soms dikwijls luttele
dingen, kgn van een groepje van zes
jongens prachtig „materiaal" worden ge
maakt om de noodige vakbekwaamheid
aan te leeren.
Ir A. J. Gideonse gaf als tweede spre
ker een meer uitgebreid technisch over
zicht van deze bedrijfsscholing, welke op
dit oogenblik doör de Twenfcsche textiel
fabrieken wordt toegepast en goede re
sultaten afwerpt.
Leerjongens van 1415 jaar worden in
drie maanden opgeleid tót vaklui, die,
hoewel niet beschikkend over de noodige
routine, toch in staat bleken om de erva
ren vakmenschen te evenaren, ja soms
te verbeteren. Hetzelfde^ succes mocht
men boeken bij de om- en herscboldngs-
cursussen.
Spr. ging vervolgens dieper in op en
kele teohnische details, b.v. het omzetten
van spoelen en liet doormiddel van pro
jectie-plaatjes zien, hoe de verschillende
handelingen het meest efficient worden
uitgevoerd. Aan het einde van zijn be
toog besprak ir Gideonse de werkwijze
van den leeraar van een dergelijiken cur
sus, waarbij spr er den nadruk op legde,
dat bij deze opleiding in de allereerste
plaats wordt gelet op de kwaliteit van
het werk en de snelheid, waarmede de
onderscheiden handelingen worden ver
richt, secundair moet worden beschouwd.
Toen wij aan. één der aanwezige direc
teuren de vraag stelden, in hoeverre deze
omisdholings- en opleidingsmethode in de
Leidsche textielbedrijven in de toekomst
zou worden toegepast, antwoordde deze,
dat dit nog een open vraag was, aange
zien dit vraagstuk eerst aan een gron
dige studie dient te worden onderworpen.
Op de redevoeringen van boeide spre
kers, die werden ingeleid door mr C. J.
Leembruggen, volgden uitvoerige bespre
kingen.
Ock in de textielindustrie heeft men op het oogenblik menschen noodig, die hun vak
grondig verstaan en het is dus te begrijpen, dat men naar middelen omziet om in den
kortst mogelijken tijd van leerjongens leermeesters" te maken.
DOOR „EX ANIMO" IN DE
PIETERSKERK
Het was de uitvoering van Bacfi's Mat-
thaus Passion, welke gisteren een kleine
drieduizend menschen naar de Pieterskerk
had getrokken. Zooals overal elders is
ook in Leiden de belangstelling voor dit
grootsche werk nog steeds groeiende. Een
belangstelling, die niet alleen het werk
als muzikale schepping betreft, maar ook
het werk als monument van de Christen
heid. Bach gaf ons deze liturgische mu
ziek om de Kerk ieder jaar weer te be
palen bij het lijdensevangelie en de we
reld de beteekenis van Christus' dood te
doen beseffen. Het is de groote verdienste
van het Kerkkoor ,.Ex Animo" deze Pas
sion ieder jaar wéér in een kerk te bren
gen. Dit. immers is de plaats _waar het
werk naar inhoud en vorm thuishoort,
ooik al zijn er aan een concertzaal wel
eens practische voordeelen verbonden
Wellicht bestaat de mogelijkheid echter
volgend jaar eens een ander kerkgebouw
uit te zoeken of koor en orkest anders op
te stellen. Er was gisteravond te weinig
contact tusschen uitvoerenden en toe
hoorders, hetgeen in een iiturgiscfr werk
toch niet ürenschelij'k is. Als practiseh be
zwaar geldt daarbij, dat een groot deel
van het geluid' van solisten, koorstemmen
en orkestinstrumenten in de groote ruim
te verloren gaat of voor de toehoorders
door de "groote .pilaren wordt tegengehou
den. Niettemin was de uitvoering, on
danks de acoustische bezwaren, in elk op
zicht geslaagd. Het koor heeft prachtig
materiaal en de dirigent Herman de Wolff
voelt niet alleen zeer zuiver de wezen
lijke beteekenis van dit werk aan, maar
zoekt ook in zijn interpretatie zooveel
mogelijk aansluiting bij stijl en uitvoe
ringspraktijken in Bach's tijd. Zijn op
vattingen zijn strak en wars van roman
tische effecten, zond'er echter iets aan de
suggestieve kracht van de groote koren
„Ja nicht auf das Fest" en „Sind Blitze und
Donner" in te boeten. Ook in de koralen
..O Mensah bewein dein Sünde gross", en
..Wenn ioh einmal soil scheiden" werden
hoogtepunten van bezielden samenzang
bereikt, terwijl het jongenskoor in „Lamm
Gottes unsehuldig" volkomen was afge
wogen tegen het koorvolume. In de
andere koralen trof mij het juiste begrip
voor de registerdynamiek uit Bach's tijdf
zonder storende crescendi. Van de solis
ten noem ik allereerst Ankie van Wicke-
Distributievaria
Morgen is aan de beurt voowhet afha
len van bonkaarten en textielkaart de
letter T. Het kantoor is geopend van
8.3011.45 en van 1416 uur.
Uitreiking sohoenenbonnen voor de
letters N, O, P, Q, R en S.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Immetje d v D van Deveter
en C W Pouw; Marjan A H d v K Huls
bos en J A G Bitter; Maria A d v M C
Zonneveld en C H Zwetsloot; Johanna L
P d v A L Bierman en P H van Dorp; Pe-
tronella A d v W J Heemskerk en J F v
d Voorn; Wilhelmus "7 A z v P Rosber
gen en C C W van den Tol; Wilhelmina
d v W van Strien en'M Rijsbergen; Frans
A z v F A Langezaal en J de Beer; Cor
nelia M d v L C Akerboom en C C Hoo-
genboom.
OVERLEDEN: N van Schaik 45 j.
GEHUWD: W Latooij en G van der
Kloot.
voort Crommelin, die in de sopraanaria
•Blute uur" het inderdaad iets te snelle
tempo van de orkeststemmen geheel al
leen wist te vertragen. Bij haar vertol
kingen. zooals ook in „Aus Liebe". was
het niet alleen de zangtechniek, maar
vooral de zuiver aangevoelde sfeer, welke
een onvergetelijken indruk achter liet. De
alt Roos Boelsma wist eveneens te ontroe
ren. al is het volume van haar stem iets
te klein voor deze ruimte. Han le Fèvre
wist van de Evangelist-partij een volko
men verantwoorde vertolking te geven.
Zijn stem is soepel en draagt ver, waar
door de recitatieven een pracht relief kre
gen. Gerard v. d. Berk was in de tenor-
aria's wel eens wat weifelend, maar toch
zeer muzikaal. De Christus-partij door
Willem Ravelli was weer een van de
meest bezielde vertolkingen, gaaf en
warm, terwijl Hermann Hülsmann de bas-
aria's krachtig en muzikaal verdedigde.
Tenslotte werkten Hans Schouwman aan
het cembalo en Hennie Schouten aan het
orgel op de juiste wijize mede tot het wel
slagen van het geheel dn gaf het Rott.
Philh. Orkest veel schoone momenten.
Een zeer geslaagde uitvoering in onze
oude Sleutelstad Corn. Basoski.
LUSTRUM VIRTUS CONCORDIA FIDES
Het gezelschap „Virtus Concordia Fi
des", dat belast is met de uitgave van het
gelijknamige orgaan van het Leidsch Stu
dentencorps, heeft zijn zevende lustrum
gevierd. Na de uitreiking van 'fc lustrum
nummer werd een bezoek gebracht aan
de drukkerij van Batteljee en Terpstra,
waar het woord werd gevoerd door den
heer Glastra van Loon als praeses van
het gezelschap en den heer Van Tiemho-
ven, academisch personeelschef der druk
kerij. Tijdens het gezellig samenzijn in de
Sociëteit „Minerva" waren vele honorair-
redacteuren aanwezig, onder wie prof.
Molenaar, een van de oprichters van het-
gezelschap; mr E. Elias en Jef Last. Een
diner besloot de viering.
Holl. Schouwburg te Amsterdam
blijvend gedenkteeken
Film vertooning in Leiden als bijdrage
aan het gevormde fonds.
Morgenavond, 11.30 uur, wordt in
„Trianon" de film „A matter of life en
death" vertoond, waarvan de baten, zon
der eenigen aftrek van exploitatiekosten,-
worden afgedragen aan het comité „Hol-
landsche Schouwburg" te Amsterdam.
Dit comité heeft ten doel een bedrag
van f 300.000 bijeen te brengen voor aan
koop van genoemden schouwburg, ten
einde deze voor het Ned. volk behouden
te doen blijven als gedenkteeken aan het
onnoemelijk leed, dat vele Joden hierin
hebben geleden. Deze schouwburg was
nl. het laatste station op den weg naar
Westerbork, Auschwitz, enz. en het comité
wil voorkomen, dat het gebouw weder
een plaats van openbare vermakelijkheid
wordt.
Het bedrag van 3 ton is noodig voor den
aankoop en verbouwing van het perceel,
terwijl een deel ervan, naar het comité
hoopt, zal kunnen bijdragen tot de vor
ming van een fonds tot exploitatie van
den Hollandschen Schouwburg op een
wijze, die niet vloekt met de herinnering
aan de ellende, welke er is geleden.
Beoogd wordt de vorming van een histo
risch centrum, waarin recht gedaan zal
worden aan de beteekenis van de Joden
voor de historie van het Ned. volk en
waarin ruimte zal^worden gevonden voor
wat aan Joodsche boekerijen en derge
lijke in en buiten Nederland bewaard is
gebleven. Tevens moei dit centrum een
plaats kunnen worden ter eerbiedige ge
dachtenis aan hen. die ter dood werden
gebracht.
Zoowel in het comité van uitvoering,
als in het comité van aanbeveling en het
eerecomité, waarvan Z.K.H. Prins Bern-
hard voorzitter is, hebben personen van
alle richtingen zitting genomen, waar
door men wil trachten te bereiken, dat
ook het geheele Ned. volk zal bijdragen
om deze plannen te doen slagen.
De filmvertooning van morgenavond
wordt georganiseerd, teneinde de Leid
sche burgerij in de gelegenheid te stellen
haar aandeel te doen leveren in de vor
ming van het sympathieke fonds.
JUBILEA BIJ GEBR. VAN HOEKEN
Gistermorgen zijn de heeren G. ten Holde,
Th. Zandvliet, N. Koree en J. Ouwerkerk,
die allen het feit herdachten, dat zij vóór
25 jaar hun intrede bij de Gebr. v. Hoeken's
houthandel deden, op hartelijke wijze ge
huldigd.
Het woord werd gevoerd door den direc
teur, ir P. J. v. Hoeken, die de verdienste
van de jubilarissen in het licht stelde en
de gebruikelijke couvert aanbood, en na
mens het geheele personeel door den heer
J. Vogelenzang, die enkele prachtige ca-
deaux overhandigde.
Op verzoek van de jubilarissen dankte
een lid van het personeel voor de gebrachte
hulde.
T r acta tie schoolkin d eren
De tractatie aan de schoolkinderen, zoo
als die bij gelegenheid van de geboorte
van Prinses Marijke van overheidswege
beschikbaar was gesteld, zal morgenmid
dag a.s. op de scholen worden uitgereikt.
Aangezien destijds de scholen wegens
brandstoffengebrek gesloten waren, kon
de vereeniging „Koninginnedag", aan wie
de regeling was opgedragen, niet eerder
tot deze uitreiking overgaan.
Leidsche telegrammen
In de ouderlijke woning aan de Tas
manstraat is gistermorgen het 5-j. jon
gentje N. R. van de vliering op den zol
der gevallen. Het knaapje brak zijn rech
terbeen en werd door den E.H D. naar het
Acad. Ziekenhuis overgebracht.
Het 2-j. jongentje P. J. A. V. uit Lei
derdorp is gistermorgen op een onbe
waakt oogenblik van zijn moeder wegge-
loopen en in het water nabij de Melchior
Treubloon geraakt. De juist passeerende
groentehandelaar C. S. sprong gekleed te
water en bracht het kind óp het droge.
De E.H.D. constateerde geen letsel.
AMSTERDAMSCHE EERE-DOCTORATEN
VOOR VIJF LETTERKUNDIGEN.
De Senaat der Gem. Universiteit van Am
sterdam heeft besloten het eere-doctoraat in
de fac. der Letteren en Wijsbegeerte te ver-
leenen aan prof. mr P N van Eyk te Wasse
naar, Herman Teirlinck te Reersel-Lot bij
Brussel, Henriëtte Roland Holst te Bentveld,
Kamiel Huysmans te Antwerpen en Frits
Lugt te Den Haag.
OEGSTGEEST.
Hedenmorgen is op den Rijnzichtweg
de 7-jarige J. V. door een luxe-auto,
welke bestuurd werd door L. v. D. uit
Voorschoten, aangereden. Het knaapje
liep plotseling~achter een melkwagen van
daan, waardoor een aanrijding onvermij
delijk was. Met een gebroken been en een
hoofdwonde is het jeugdige slachloffer
naar het Acad. Ziekenhuis overgebracht.
RIJNSBURG
De feestvergadering van de Coöp. Boe
renleenbank, die tegen 13 Februari was
uitgeschreven, moest destijds tengevolge
van de hevige koude worden uitgesteld. Nu
de winter echter voorbij is wil men toch
uitvoering geven aan de gemaakte plannen
en zoo zal de herdenkingsavond hedenavond
7.30 uur in het Veilinggebouw „Flora",
plaats vinden.
Er zijn vijf jubilarissen n'l. de heeren
T, Kralt, voorz.; W. v. Tilburg; P. v. Delft,
eere-voorz.; D. v. Egmond en Jac. Krom
hout, kassier.
De groenten-grossiersvereen. „Weder-
zijdsch Belang" voor Rijnsburg en Omstre
ken houdt morgenavond, 7.30 uur, in café
„Vliefchof" haar jaarvergadering.
De agenda vermeldt o.a.: bestuursverkie
zing. Aftredend zijn de heeren W. L. Heems
kerk, T. Noort eu Lijstde Mooy. Bespre
king reisje zomerseizoen en voorstellen van
het bestuur.
De2er dagen ontstond een klein keu
kenbrandje ten huize van F. H. aan den
Katwijkerweg. Een kind van M. v. Z. ont
dekte het vuur en waarschuwde direct de
buren, waarna P. v. E. door moedig op
treden het brandje bluschte. De schade viel
nogal mee.
VOORSCHOTEN.
Personen, wier T.D.-nummer als
laatste cijfer een 1, 8, 4 of 0 aangeeft,
komen in aanmerking voor een schoenen
bon, mits zij in het bezit zijn van bon 614
van het inlegvel.
Tevens komen kinderen, geboren 1932
t/m 1946, mits zij in Maart jarig zijn en
kinderen, welke 10 maanden oud zijn en
nog geen schoenenbon ontvangen hebben,
voor een bon in aanmerking.
Tevens kunnen personen, wier laatste
cijfer een 3, 6 of 9 aangeeft en niet in de
gelegenheid zijn geweest een schoenen
bon af te halen, alsnog een schoenenbon
in ontvangst nemen.
De uitreiking heeft plaats in het Dis
tributiekantoor, Treubstraat 9 op Vrijdag
28 Maart a.s. van 9.3012 uur voor de
namen A t/m P en van 1416 uur voor
de naimen Q t/m Z.
