'n Huisbaas, die met vijf cent huur tevreden is
Verongelukte schepen voeren buiten vaargeul
Incassobank over den financieelen toestand
NTETTWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG ZS MAART 19*7
EL DORADO VOOR OUDJES
IN AMERSFOORT
(Van
onzer verslaggevers)
Het zal niet dikwijls voorkomen, dat de
buisbaas met vijf cent huur per week ge
noegen neemt, maar sedert eeuwen is dit
voor de pittoreske huisjes van het hofje der
Stichting ,,De armen de Poth" te Amers
foort het tarief, waarbij zelfs nog bepaald
is, dat het totaalbedrag over een jaar terug
gegeven wordt, indien blijkt, dat het huis ge
durende deze periode goed bewoond werd..
De feitelijke aanleiding tot deze unieke
stichting verliest zach in het duister der
historie en men kan slechts gissingen doen.
Het is immers al ongeveer vijf eeuwen ge
leden, dat „De armen de Poth" in de Kei-
stad het levenslicht zag en een milde gever
beschikte, dat min-vermogend en tot rn
lengte van dagen znoh om de „Poth" moch
ten scharen, ten einde zich te goed te doen.
In de eigen bakkerij worden nog steeds we
kelijks ongeveer 200 brooden gebakken, elk
12 ons zwaar, die 's Donderdagmiddags ver
deeld worden. Voorheen kreeg elk der oud
jes ook een half pond boter, maar dit is
voorloopig veranderd in een rijksdaalder
toegift per maand. Wie door de schilderach
tige poort aan de Conmckstraat langs de
tuintjes van het hofje naar 't* oude Pothhuis
De stichtingsvader, de heer van Kamp,
wandelt wekelijks langs de 47 deuren
van het hofje om bij eiken bewoner de
huishuur a raison van vijf cent te ont
vangen.
■wandelt en de bejaarde bewoners hier en
daar achter de vensters ziet, ontkomt niet
aan de suggestie, dat de tijd hier stil ge
staan heeft en in het hoofdgebouw wordt
deze indruk nog versterkt: hier hangt in de
vertrekken met de statige meubels, bete
gelde vloeren en glas-in-lood-vensters nog
de romantische sfeer van een vergleden tijd
perk. De mrddeleeuwsohe schoonheid van
het interieur wordt trouw bewaakt. Het is
aardig, hoe de geest van een goed mensch
van eeuwen her nog zoo in het heden door
kan werken, terwijl zijn persoon en de om
standigheden, die tot deze daad leidden, ge
heel vervaagd zijn. Sommigen meenen, dat
er wel een stichtingsbrief bestaat, n.l. een
brief met zegels van het gemeentebestuur,
gedateerd: „Donredag nae St. Bonefacius-
dach 1447", doch in dit schrijven wordt door
schout en schepenen van „Amisfcrt" slechts
een bestaande toestand geregeld en niets
©ver het ontstaan gezegd
Overigens is ,,De armen de Poth" niet los
te denken van een hevige pestepidemie, die
eeuwen geleden Amersfoort teisterde. In
de hal van'het Pothihuis hangt nog een schil
derij, datalet „Pesthuis" in de zeventiende
eeuw voorstelt, dat op het terrein van de
stichting stond.
De kamer der celzusters, de regentenka
mer kortom vele vertrekken, zijn jaar
op jaar onveranderd gebleven en wie hier
even peinzend staat, ziet in gedachten vrou
wen met kantkragen en hoepelrokken en
mannen in bonte drachten met steenen pij
pen. Zoo vormt de stichting een wereldje
op zichzelf en ook de woonvertrekken der
huisjes, waar het interieur bepaald wordt
doorfamilieportretten, Vogelkooitjes en
rood-brandende thee-lichtjes, hebben iets
eigerts, dat zich niet gemakkelijk definieeren
laat. Eertijds werden de uitdeelingen door
de potbroeders verricht en deze heetten toen
„proven". Vandaar, dat de bedeelden „pro
veniers" genoemd werden. Het teeken der
stichting is een pot op drie pooten, waarbo
ven in een stralenkrans een witte duif
symbool van den Heiligen Geest zweeft.
Het dier heeft een korenaar in den bek,
opd-at de hongeringen gespijzigd kunnen wor
den.
„God6 duif stort rijkelijk uit d'hoge hemel
zalen
Daar tweehonderd armen 's wekelijks haar
onderhoud dan halen
Terwijl de Engelen tot eer van God
Met eenen horenkrans bestrengelen den
Poth".
Het getal der armen, die zich in den loop
der eeuwen in den kring om den vollen pot
geschaard hebben, blijft vrijwel constant.
Ieder regent heeft „zijn beurt van keuze",
wanneer er een stichtingsbewoner overlijdt,
maar men kan niet zonder meer armen toe
laten, daar er tenslotte ook maar 47 hui
zen zijn. ZooaJs de stichtingsvader, de heer
van Kamp die met zijn vrouw hier reeds
een kwart eeuw den scepter zwaait ons
verhaalde, zijn de udtdeelingen gedurende
den oorlog steeds volgehoudeiï, in de bak
kerij werd toen het „normale" rantsoen
verzorgd. Zoo is deze traditie van eeuw tot
eeuw, van geslacht op geslacht, ononderbro
ken blijven bestaan en wellicht zal dit ook
nog eeuwen zoo blijven....
Het levende lied van
Nederland
Voor mij ligt de tweede (vierde) vermeer
derde druik van „Het levende lied van Ne
derland1", een prachtig uitgevoerde bundel
van 78 door mr Jaap Kunst uit den volks
mond opgeteekende en voor zang (blokfluit)
en piano bewerkte liederen, die Jaap Kunst
op zijn zwerftochten door de Noordelijke
provinciën verzamelde. De uitgave van deze
authentieke volksliederen en -dansen is van
niet te onderschatten belang voor de alge-
mé ene waardeering van onze nationale volks
cultuur en zal daarnaast een stimulans kun
nen zijn voor het musiceeren in h/uiselijken
kring.
Het volkslied ls, meer dan het kunst
lied, gemeengoed van ons volk, omdat het
uit dat volk zelf is voortgekomen, omdat het
geen publiek noodig heeft, maar spontaan
door het publiek zelf wordt gezongen. De
echte volksliederen en dus niet de sen-
timenteele, lawaaierige, onmuzikale voort
brengselen van sommige ca'baretTartisten
kenmerken zich door eenvoua van tekst en
melodiie en het is de groote verdienste van
Jaap Kunst, dat hij zich bij veelal vier
stemmige harmonisatie door dit kenmerk
heeft laten leiden.
Nergens vinden wc opgeschroefde harmo
nieën otf sentómenteele ace oorden, nergens
een zgn. expressieve toonecMldering, ge
zochte modulaties of een on-volkssldedacbtige
dynamiek. Het is alles zoo zuiver en gezond,
waardevol naar rhythme, melodie en tekst,
dat ik dezen bundel een blijvende plaats op
mijn piano heb gegeven.
Na veel muzikale zwaarwichtigheid in de
concertzaal, na veel weeïge sentimentaliteit
door de radio is het een genot een oogen-
blik de simpele schoonheid van ons volks
lied te ervaren, zonder pathos, zonder rheto-
riek en juist daarom zoo echt. Een onmis
bare verzameling in elk gezin met kinderen,
fraai versierd door geestige silhouetjes van
Henriëtte Baukema. Laatst zei mij iemand:
„Wat bij Paris uitkomt is altijd goed". Ik
kan dit bevestigen en ben H. J. Paris uit
A'dam dankbahr voor deze prachtige uitgave.
CORN. BASOSKI.
Twee nieuwe Amerikaansehe godsdien
stige films worden op 't oogenblik in Enge
land voor Zondagsscholen enz. vertoond. De
titels zijn „Een stem in de woestijn" en „De
blindgeborene fti Jeruzalem". De films zou
den zich nauwkeurig aan het Bijbelsch ge
geven houden.
'T IJS SLOEG BIJ TERSCHEL-
LING VELE BAKENS WEG
Door het kort na elkaar op een mijn loo-
pen van drie schepen bij Terschelling is
terecht de vraag gerezen, of het mijnenge
vaar daar ter plaatse weer verergerd is. De
Nederl. Mijnenveegdienst controleert in den
laatsten tijd geregeld de kort na de bevrij
ding door de Engelsche Marine geveegde
vaargeul, terwijl de zorg voor de aange
brachte tonnen en bakens, aan het Loods
wezen werd opgedragen. Het ijs heeft echter
vele tonnen en bakens losgeslagen en afge
dreven, zoodat sommige wateren, en zeker
die bij Terschelling, niet geheel zonder ge
vaar zijn. Volgens overste B. C. M. Schouten,
van den Mijnenveegdienst te IJmuiden is uit
de opgegeven posities der verongelukte sche
pen gebleken, dat de Alexandra", de „Em
pire Springfjord" en de ..Garnes" zich buiten
OOST-INDONESIfi VERHEUGD OVER
LINGGADJATI
Regeeringskringeai in Oost-Indonesië heb
ben de berichten over de onderteekening van
Linggadjati met vreugde begroet. Zij zijn
van meening, dat de uitvoering van de
overeenkomst optimistisch tegemoet moet
gezien worden.
OMVANG OVERHEIDSUIT
GAVEN KERNPROBLEEM
In het jaarverslag v<jn de Incassobank over
1946 worden als twee zwakke plekken in onze
nationale poging tot wederopbouw genoemd:
de verhouding tot het achterland Duitschland
en de relatie tot den Indischen Archipel,
waai "bij het naast economische factoren om
ideëele waarden gaat. De druk op het natio
nale inkomen door deze factoren uitgeoefend,
is reede, uitermate moeilijk te dragen. Tocfi
is op verschillend terrein verheugende voor
uitgang geboekt. Naast verbetering van onze
(handelsbalans worden op korten termijn im
porten vereischt, welke de huidige export
capaciteit eenige malen overtreffen. Terzake
van het financieel aspect van den economi-
schen toestand wordt opgemerkt, dat de om
vang der Overheidsuitgaven een der kern
problemen van het herstel blijft. In de eerste
plaats nopen deze uitgaven tot het opvoeren
van de Staatsinkomsten door het belasting-
peil op te schroeven tot een niveau, waarbij
de spaarcapaciteit ernstig wordt aangetast.
Het tweede ongunstige gevolg van de groote
landsuitgaven, welke de inkomsten zeer
aararienlljfc overtreffen, is gelegen ln de ver
dere stijging van den reeds hooggestegen
schuldenlast. Deze ontwikkeling kan even
eens als een der oorzaken gelden van het
feit, dat de „heffingen ineens", die bedoeld
■waren ate een poging tot saneering van de
Staatsfinanciën met één forsohen slag. dit
effect in geen geval kunnen bereiken. De
derde consequentie van de devisitalre be
grooting is de tendens tot vermeerdering van
de geldshoeveelheid, die het monetair-nuttig
effect van de geldsaneering verzwakt. De
nieuw aangegane geconsolideerde Staats
schuld in den vorm van Grootboek 1946 en
spaarcertiflcaten werd geheel uit geblokkeerd
geld gestort en was dus monetair gezien etf-
feotloos. De aflossing op Staatsleenlngen vond
normaal voortgang. terwijl de lossingsbedra
gen niet weer aan de markt werden onttrok
ken, laat staan dus nieuwe besparingen wer
den gebonden door de uitgifte van nieuwe
leeningen. Met betrekking tot de kapitaal
markt is met voldoening geconstateerd, dat
m.i.v. een einde komt aan de gedeel
telijke binding der transacties in de geblok
keerde sfeer, waarvan- de laatste resten nog
op de Effectenbeurs van kracht waren ge
bleven. Wat den gang van zaken in het be
drijf van de Incassobank aangaat wordt me
degedeeld, dat niettegenstaande den aanzien
lijk gestegen kostenlast, de netto-winst hoo-
ger is dan in het vorige jaar, t.w. f 5.919.003
tegen vorig jaar f 4.939.555. De voor uitkee-
ring aan aandeelhouders en voor de statu
taire tantièmes resteerende winst bedraagt
f 1.860.000 (vj. f 1.360.000), hetgeen een divi
dend van 5 pet (vj. 4 pet) over 1946 mogelijk
maakt.
de aangegeven mijnvrije kanalen bevonden.
Dit was te wijten aan het slechte zicht, dat
door den mist op zee heerschte.
Thansworden geregeld berichten aan de
zeevarenden doorgegeven, opdat de schepen
de gevaarlijke zones kunnên ontwijken.
BRITSCHE ONDERSCHEIDING VOOR
INWONERS, VAN BATAVIA
Tot „'member of the British Empire" zijn.
voor diensten welke zij tijdens de Japansche
bezetting op Java aan de geïnterneerden heb
ben verleend, de volgende personen.benoemd:
G. F. Gelsthorpe, directeur van de BA.T.
te Batavia, Satyd Mohammed Alattas, een in
woner van Bata\ija, mevr. A. R. Baron, een
Britsche, die tot voor kort in Batavia woon
achtig was en Thomas Harding Young van
het Leger des Heils
LORD KILLE ARN ZENDT FELICITATIE-
BOODSCHAPPEN
Lord Killearn, de buitengewoon commis
saris voor Z.O.-Azië van het Britsche ministe
rie voor Buitenlandsche" Zaken, heeft felici
tatie-boodschappen gezonden aan prof. Soher-
merhorn en Soetan Sjahrir. ter gelegenheid
van de onderteekening der overeenkomst.
Een woordvoerder van genoemd ministerie
verklaarde gisteren te Londen, dat Groot-
Brittannië de onderteekening van harte toe
juichte.
PALAR TE BATAVIA ONTVANGEN
Het 2de Kamerlid Palar» is gisteren te Ba
tavia als vertegenwoordiger van de Partij
v. d. Arbeid officieel door het bestuur van
de Partai Sosialis ontvangen. Hij hield een
rede over de politieke verhoudingen in Ne
derland. Tegen het einde van deze week
vertrekt hij naar het binnenland.
GEN. SPOOR RICHT DAGORDER TOT
DE TROEPEN
Luit-gen. S. H. 'Spoor heeft gisteren ter
gelegenheid van de onderteekening van
Linggadjati een dagorder tot de troepen ge
richt.
Ook vice-admiraal Pinfce heeft een dagorder
uitgevaardigd.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
G. TH. ROTMAN.
29. ,,Hoor eens effen", zegt tij dan,
,,Nou wij geld bezitten,
Heb ik helemaal geen zin
Om in t hooi te pitten!
Ik weet wel een logement,
Om zijn laag tarief bekend!"
Zonder lang bezinnen
Stappen zij er binnen.
30. Vol van trots telt Pa zijn geld,
's Avonds na den eten;
Dat di» onvoorzichtig is,
Schijnt hij niet te weten.
Kijk maar, hoe Krijn Vorsepit
Met zijn ogen zwart als git
Naar hem zit te turen.
Stiekem zit te gluren I
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te 's-Gravenpolder J. H.
Kluiver te Colijnsplaat; te Wierden (Ov.).
2e pred.pl., H. Hark erna te Wijk bdj Heus-
den.
A angenomen: naar Aarlanderveen
C. J. de Haan te Wanswerd; naar Elk er-zee
(toez.) E. J. v. Tuil, hulppred. te Zieritezee;
naar Menalduon .(toez.) O. Huistra te Zelhem;
naar Varsseveld P. v. Lelyveld te Doetin-
dh-em.
Bedankt: voor O.-Beijerland L. Vroeg,
indewey te Waddinxveen; voor Huizen (N.-
H.) J. v. d. Velden te Hilversum.
Geref. Kerken
Beroepen: te Badhoevedorp H. Mulder
te Deventer^ te Hijlaard en Ottoland J. A. v.
Netten, cand. te Weesp; te Twijzel K. L. F.
Ie Grande cand. te Rotterdam.
Geref. Kerken naar art. 31 K.O,
Beroepen: te Eindhoven D. Ntieuwen-
huis te Zuidwolde (Gr.); te Onnen-Haaren
K. J. Keuning, proponent te Baarn.
Bedankt: voor Ulrum, F. v. Dójk te
Opende.
Geref. Gemeenten
Tweetal: te Leerdam H. Ligtenberg te
Vlaardingen en L. Rdjksen te Leiden, die be
dankte voor Axel.
Mr Dr A. VAN DER FLIER OVERKLEDEN
Op 77-jarigen leeftijd overleed te Amster
dam mr dr A v. d. Flier, die van 1895 tot
191)1 achtereenvolgens predikant was van de
Ned. Herv. gemeenten van Lemele, Purmer
end, Middelburg en, tot aan de opheffing der
Ned. Herv. gemeente aldaar, te Kleef. Ver
volgens vestigde hij zich te Kleef als advo
caat en procureur. Hüj had enkele jaren zit
ting in den gemeenteraad van Veis en en
was jarenlang voorzitter van de ..Ned. Ver.
tot bevordering van den bijenteelt".
Ds W. C. POSTHUMUS MEYES TE HOOG
LAND OVERLEDEN
Op 66-jarigen leeftijd overleed te Hoogland
ds W. C. Posthumus Meyes, Ned. Herv. pred.
aldaar. H)ij diende de gemeenten van Ussels,
Giethoorn, Groesbeek, Nijmegen, Rotterdam
en Hoogland en was officier in de Orde van
Oranje-Nessau.
DS J. G. LEK KERK ERKER EN DS J. M.
MULLER MET EMERITAAT
Wegens het bereiken van den 65-jarigen,
leeftijd is aan ds J. G. Lekkferkerker, Ned.
Herv. predikant te Bennebroek (voorheen te
Garderen en Nieuw Vennep) en aan ds J.
M. Muller, Ned. Herv. pred. te Dieren (voor
heen te Est) met ingang van 1 Mei a.s. eme
ritaat verleend.
IN HET KORT.
Van. 26 tot 28 Maart wordt te Birming
ham een internationale „Youth for Christ"-
conferentie gehouden, waaraan wordt deel
genomen door de Ver. Staten., Engeland,
Nederland, België, Zweden, Noorwegen, De
nemarken, Frankrijk, Zwitserland en Polen.
De 30ste jaarvergadering van de -Ver.
van Leeraren bij het Chx. Voorber. Hooger
en Middelb. Ond. wordt 2 en 3 April a.s. te
Amsterdam gehouden." Dr M. Kruyswijk, dir
recteur van een Ghr. H.B.S. te Rotterdam,
spreekt over „Perspectieven van het Chr.
VH.M.O.".
Prof. Hyma, docent in de geschiedenis
aan de universiteit te Aun Harbor in Mi
chigan, hield dezer dagen voor de theolo
gische studenten aan de V. U. te Amster
dam een referaat over „Ds A. C. van Raalte
en zijn nederzettingen in de Ver. Staten."
HAAGSCHE SCHOOL DOET MEE AAN
SCHOONSCHRIJFWEDSTRIJD
De Eben-Haëzerschool, Escamplaan 63 te
Den Haag, werd door dé Haagsche Inspectie
van het L.O. uitgenoodigd deel te nemen aan
den schoonschrijfwedstrijd voor het Bureau
Internationale ü'Education te Genève.
PERSONALIA
Ds F. J B. Schiebaan, Geref. predikant
te De Krim, is benoemd tot reserve-veldtpre- 1
dik er bij de Luchtstrijdkrachten te Bussum
en Huis ter Heide.
Ds W. A. F. van Döjk, em.-pred. der
Ned. Herv. Gemeente van Zeddam, thans te
Den Haag, vierde heden zijn 70sten verjaar
dag.
Prof. dr F. Pasman, hoogleeraar in de
geschiedenis aan de Universiteit van Preto
ria, is aldaar overleden. Hij promoveerde in
1931 aan de Gem. Univ. van A'dam.
PROMOTIES
UTRECHT, 26 Mrt. Tot doctor in de ge
neeskunde promoveerde op het proefschrift
„De endemische krop en haar gevolgen in
den Z. O.-hoek van Friesland" de arts P.
Asma te Kolderwoude. Eveneens tot dr in de
geneeskunde promoveerde J. W. Barents, op
*t proefschrift „Een functdoneel-anatomische
studie der Sesambeenderen bij zoogdieren".
ACADEMISCHE EXAMENS
UTRECHT, 26 Mrt., Geslaagd: cand. rech
ten: J. A. M. Taris, Utrecht; cand. Godge
leerdheid: W. K. Post, Zwolle; F. van Die
ren, Kampen, E. A. Cremer, Arnhem, mr C.
Luiten, den Haag.
TILBURG, 25 Mrt. Geslaagd: cand'. econ.
wetensch. W. Dirkx, Dinther, M. Delen,
Geldrop. A. Knaapen, Alphen a/d Rajn en J.
v, d. Wiel, Oisterwijk.
GRONINGEN, 26 Maart. Geslaagd:
voorber ex Godgeleerdheid: R Dijikmeijer,
On9twedde (Gr.); doet. rechtsgeleerdh.: J. D.
van der Schoot, Leeuwarden, W. H, Takens,
Paterswolde (Gr.) en J. Koens, Groningen;
doet. wis- en natuurkunde (natuurkunde) O.
J. Poppema Veelerveen.
JAARVERGADERING CHR. PSYCHOL.
CENTRALE VOOR SCHOOL EN BEROEP
Op de jaarvergadering van de Ghr. Psy
chologische Centrale voor School en Beroep
in Utrecht, hield dr J. H. Ruasch van Dug-
tepen uit Den Haag een causerie over „De
zorg voor de jongeren in de onderneming".
Hij bepleitte o.m. een kwartier gymnastiek
per dag in „fatoriekstijd". De leiding van het
bedrijf draagt z.i. mede verantwoordelijk
heid voor de üahamelijke en moreele vor
ming van de Jongeren in hrun bedrijf. Tot
secretaris der vereeniging werd gekozen de
heer A. J. Schxeuder van Amsterdam.
