Molotov wil gedecentraliseerd Duitsehland
Vóór het debat
't Verklaarde
JAPAN uitzicht
Rumoer in het interneeringskamp te Laren
v. Mook belooft Amerika veel Ind. producten
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG M WAART
GRONDWET VAN WEIMAR
ACHT HIJ GOEDE BASIS
Zaterdag heeft Molotov zijn plannen voor
den toekomstigen staatsvorm van Duitseh
land bekend gemaakt. Hij wil een gedecen
traliseerde Duitsche regeering en stelt den
volgenden gang van zaken voor: vorming
van centrale Duitsche departementen voor
Economische zaken; opstelling eener voor-
loopige grondwet door den Bestuursraad in
overleg met de Duitschers; verkiezing en
vorming eener voorloopige Duitsche regee
ring en opstelling van een permanente
grondwet. Duitsehland moet 2 kamers krij
gen. waarvan er één een gedcentraliseerd ka
rakter moet uitdrukken; de president wordt
door het parlement gekozen; de grondwet
waarborgt vrijheid aan alle democratische
partijen en vakvereenigingen, alsmede vrij
heid van meeningsuiting, pers, godsdienst en
vergadering; geheime verkiezingen, niet ge
trapt, volgens het stelsel der evenredige ver.
teg ep wo o r d iging
Eén van de verschillen is echter, dat Mo
lotov alle bevoegdheden wenscht toegekend
te zien a>an de centrale regeering. Tegenover
den wensch van de Westelijke geallieerden
om alle macht bij de afzonderlijke staten te
leggen, met uitzondering van die, welke aan
de centrale regeering worden voorbehouden,
staat Molotov's wensch, dat deze bevoegd
heden niet worden gedelegeerd aan de afzon
derlijke staten. Volgens zijn meening zou de
grondwet van Weimar een goede basis kun
nen vormen voor de nieuwe grondwet.
Hiertegen kantte zich Bidault en hij ver
klaarde, dat „de geest van de republiek van
Weimar geen genade zal vinden in de oogen
van het Fransche volk".
Bevin wees eveneens op de slechte kanten
van deze republiek, om. op de mogelijkheid,
dat de president de grondwet buiten wer
king kan stellen, waardoor b.v. Hitier aan
de macht kwam. Tevoren had Bidault een
losjes gefederaliseerd Duitsehland voorge
steld, waarbij vrijwel alle macht in handen
der afzonderlijke staten gelegd zou worden.
Bidault wil slechts één kamer, gekozen door
de staten. Hij kantte zich scherp tegen de
spoedige oprichting van een voorloopige
Duitsche regeering, gelijk door Marshall be
pleit wordt
Kennelijk om tegemoet te komen aan de
Mevr. T. v. d. Sandt-v. d. Venne uit Weert
oogstte succes met haar cocker-spaniel, die
op de internationale rashonden-show te
Amsterdam als de beste zelfgefokte hond
werd bekroond met de medaille van
H.K.H. Prinses Juliana.
ONHOFFELIJKE HOUDING
DER ZEELIEDEN TE BATAVIA
Dr Van Mook heeft Zaterdag de Vereenig-
de Staten groote hoeveelheden Indische
grondstoffen toegezegd:, wanneer Lingga-
djati onderteekend is. Terwijl hij de goed
keuring der regeling omtrent de „Martin
Behrman" toejuichte, deelde hij mede, dat
de onder Amerikaansohe vlag varende sche
pen „een billijk aandeel" zouden krijgen van
de verzendingen uit Indië naar Amerika.
„Aanzienlijke hoeveelheden export-goede
ren. waaronder een millioen ton suiker, rub
ber. sisal, enz., die de Laatste negentien
maanden door de revolutie aan de wereld
markt werden onthouden, zullen nu vrijko
men", aluds dr Van Mook. In enge samen
werking met de vertegenwoordigers der re-
Morgen zal dan eindelijk de Tweede Ka
mer nogmaals de gelegenheid krijgen haar
oordeel uit te spreken over de thans weer
gewijzigde Indische politiek der Regee
ring. Voor het resultaat van dit debat is van
doorslaggevende beteekenis, welke houding
de fractie der Kath. Volkspartij zal aanne
men. Haar leider had zijn naam geschonken
aan een motie, waarin de meerderheid der
Kamer haar voorwaarden had neergelegd.
Mits tegen aanvaarding van diie voorwaar
den als minimum verklaarde de fractie
der KVP zich tenslotte nog wel bereid, de
Regeering te volgen.
Dat de P.v.d.A., aangevoerd als zij wordt
door monddemocraten, met de Regeerings-
politiek zou blijven instemmen, motie of geen
motie, was reeds lang duidelijk. Voor haar
was de motie, waaraan ook de heer Van
der G-oes van Naters zijn naam gaf, voor in
tern Nederlandsch gebruik. We kunnen zulk
een politiek, waarbij het er slechts om te
doen was de KVP over de streep te trekken,
•Reen maar onwaarachtig vinden.
Doch wat zal nu de fractie der KVP doen?
Wij achten begrijpelijk wat ,,De Tijd" (die
self de Regeering door dik en dun volgt) de-
eer dagen schreef, nl. dat ia de Tweede Ka-
Fransdhe eischen, heeft Bevin voorgesteld,
de Duitsche staalproductie op te voeren naar
mate er kolen beschikbaar zajn nét den voor
Europa noodzakelijk en uitvoer. Als voor
waarde stelde hij echter dat de lasten voor
de bezetters niet mo,gen toenemen.
Vrijdag had Bevin de Sowjet-Unie ge
waarschuwd dat Engeland géén één-partij-re-
RADDRAAIERS OPGESLOTEN
IN BLASKOWITZ-BUNKER
Het was de leiding van het interneerings-
kamp te Laren eenige dagen geleden ter
oore gekomen, dat vier zg. .zware jongens",
die met 54 kornuiten in dezelfde barak waren
gelegerd, het plan hadden opgevat om in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag te ontvluch
ten. Omwonenden van het kamp zagen dan
ook in deze nachten politie-agenten uit Hil
versum en een viertal wagens in de omgeving
van het kamp ptrouilleeren.
In hoeverre aan het ontvluchtingsplan ge
volg is gegeven, is slechts aan de kamplei
ding bekend, die hierover geen nadere in
lichtingen wenscht te geven. Zaterdagmiddag
echter werden den 60 gedetineerden uit de
bewuste barak strafoefeningen opgelegd.
Bovendien werd dezen zwaren jongens mede
gedeeld, dat zij in gevangeniskleren zouden
Paarden trokken door
Amsterdam
Door het drukke stadsgewoel van Amster
dam werd Zaterdag onder enorme belang
stelling de Paardenparade 1947 gehouden, een
stoet van schimmels en ponies, van sierlijke
volbloed-dravers en oersterke brouwersknol
len. Rijen dik stonden de menschen langs de
route, waar dat bonte schouwspel van twee-,
vier- en zesspannen voorbijtrok. Zelfs de
oude stoomspuit van de brandweer was van
stal gehaald en riep met zijn brandende fak
kels voor de bejaarden onder het publiek
herinneringen op aan een voorbijen tijd, toen
een 2 p.k. tractie al zoo snel ging....
De demonstratie is een succes geworden en
heeft zeker aan haar voornaamste doel, liefde
en eerbied -voor het paard, beantwoord.
publiek en van de staat Oost-Indonesië zal
getracht worden daarvoor in ruil de noodige
import-artikelen te verkrijgen.
Inmiddels heeft de directeur der Isbrandt-
sen-lijn geprotesteerd tegen de regeling om
trent de .Martin Behrrrtan", terwijl twin
tig Amerikaansche zeelieden te Tandjong
Priok een optocht organiseerden, bij welke
gelegenheid zij borden meedroegen, waarop
stond: „Het eerste geval van zeerooverij
sinds 1812 was het rooven van de lading der
Behrman".
Vier Nederlandsche schildwachten ston
den machteloos....
De Sow jet-autoriteiten hebben toestem
ming gegeven voor het stichten van nieuwe
Baptistische seminaries in Rusland en voor
het heropenen van een theologische school.
m er-fractie der KVP „booze sfemmen" op
gaan „om de Regeering mores te leeren".
Wij zijn dankbaar voor deze openhartige be
kentenis. De hoofdredactie van „De Tijd"
volgt de Commissie-Generaal tot in haar los
lippigheid. Intussehen wij herhalen het
begrijpen wij deze „stemmingen" uit de frac
tie der KVP. Zij zullen beseffen, dat deze
fractie iets heeft goed te maken, indien al
thans juist is wat prof. Gerretson onthult in
het laatste nummer, zoowel van „Nieuw Ne
derland" als van „De Nieuwe Eeuw", resp.
21 en 22 Maart.
Volgens prof. Gerretson immers is het juist
het lid der Commissie-Generaal Van Poll ge
weest, dat reeds enkele weken geleden aan
de C.-G. heeft voorgesteld, af te stappen van
de voorwaarde, volgens welke beide partijen
de bekende vier documenten, overeenkomst,
toelichting, twee Regeeringsverklaringen, als
één onvermijdelijk geheel zouden moeten
onderteek en en.
Indien dit waar is, zou het voor den heer
Van Poll wel een beschamende afsluiting be-
teekenen van zijn politieke, parlementaire,
carrière. En over dit plan zou reeds te Ba
tavia het oofdeel van prof. Romme zijn in
gewonnen.
Terecht schrijft prof. Gerretson naar aan
leiding hiervan: „Beseft de commissaris Van
Poll niet, dat hij daardoor dien Staatsman
Ronune verraad aan zijn eigen party voor-
geering in Duitsohtland zal gedoogen. „Het ts
niet onze idee", zoo zeide hij, „dat Duitseh
land alleen maar moet overgaan van de
nazipartij naar één a-ndere partij, noch. van
de nazi-ideologie naar één andere ideologie".
De meeste waarnemers zijn van meening.
dat er groote verschillen bestaan tusschen
de plannen van Molotov en zajn Westelijke
collega's. Molotov verklaarde nog, dat Rus
land wellicht accoord kan gaam met de uit
spraak. die een eventueele volksstemming in
Duitsehland tot resultaat heeft.
De zitting werd verdaagd tot morgen.
worden gestoken en dat hun hoofden kaal
geknipt zouden worden, teneinde hun het
ontvluchten onmogelijk te maken. De gevan
genen begonnen toen een dreigende houding
tegen de 20 mannen der binnenbewaking aan
te nemen en werden daarom op een rij tegeij
een muur geplaatst. Een van hen simuleerde
daarbij een flauwte en kreeg als straf het
bevel, dat hij moest blijven liggen. Zijn „ka
meraden" kwamen daarop in opstand en com
mandant De Kroo, riep de buiten het kamp
gestationneerde buitenbewaking, alsmede de
60 man van de Hilversumsche politie, die
onder leiding stond van commissaris v. d.
Veen, te hulp, teneinde te verhinderen, dat
ook de bewoners der andere barakken op
roerig zouden worden. Gewapend met sten-
guns kwamen deze troepen het kamp in en
waren den toestand onmiddellijk meester.
Achttien van de .zware jongens" werden
gearresteerd en overgebracht naar Hilversum,
Busum, Amersfoort en Naarden, waar zij
thans in politiecellen gevangen worden ge
houden. Enkelen dezer 18, die het actiefst
aan de wanordelijkheden hadden deelgeno
men, zijn opgesloten in den Blaskowrtsz-bun-
ker te Hilversum.
Willem Pijper werd te A'dam
ten grave gedragen
Er was veel belangstelling uit de muziek
wereld
Zaterdagmiddag is op „Zorgvlied" te A'dam
de Ned componist Willem Pijper ten grave
gedragen. Een groot aantal vrienden en be
kende persoonlijkheden uit het Ned muziek
leven was naar de begraafplaats gekomen om
den kunstenaar de laatste eer te bewij
zen In de aula spraken achtereenvolgens mr
H. J. Reineken, secr.-gen. van O., K. en W.,
de heer de Monchy namens de afd. R'dam
van „Toonkunst", mr A. de Roos, wetfc. van
A'dam, Henri Zagwijn namens het Genoot
schap van Ned. componisten, C. Drukker na
mens de leeraren van het R'damsch Conser
vatorium, G. J. Coppius namens de loge „De
drie kolommen", dr P. Cronheim namens de
Ned. Mij tot bevordering der Toonkunst, als.
mede twee leerlingen Guillaume Landré en
Karei Mengelberg. De uitvoering van een van
Pijper's vroegste strijkkwartetten en orgel
spel van Jan Mul besloten de plechtigheid in
de aula. Aan het graf dankte een der familie
leden voor de belangstelling.
CHINEESCHE BOYCOT VAN NED.-INDIE
GAAT NIET DOOR,...
Nadat de Ned.-Ind. Regeering Zaterdag
nog verklaard had, dat van een schadeloos
stelling aan de zes Chineesche reederijen,
welker schapen in de Indische wateren waren
aangehouden, geen sprake was „tegemoet
koming" van een half millioen Straits dollars
werd juister geacht heeft de Chineescr.e
Kamer van Koophandel heden besloten den
boycot tegen Ned.-Indië niet door te voeren.
stelde en wat zoo mogelijk nog ernstiger
is, verraad aan het wezen van onze con-
stitutioneele instellingen?". Maar prof. Ger
retson laat hierop volgen: „Men mag aanne
men, dat prof. Romme. die een parlemen
tariër van den ouden stempel is> zich met
dergelijke voorstellen niet zal hebben inge
laten".
Morgen moet in de Tweede Kamer het
scherm worden opgetrokken. Het zal gaan
om het Koninkrijk. Het zal gaan om mdië.
Het zal gaan om het bestaan van ons parle
ment. Het zal gaan over de vraag, of een be
leid, uitgestippeld door Regeering e n Volks
vertegenwoordiging en waarin de volksver
tegenwoordiging slechts onder zeer bepaalde
voorwaarden haar instemming hechtte, een
zijdig door de Regeering van die voorwaar
den kon worden losgemaakt.
Hetgeen minister Jonkman in Dec. 1946, in
een officieele verklaring uitdrukkelijk stelde,
noemt hij thans „een misverstand" van de
wederpartij. Maar wat hij zei, was duidelijk
genoeg: „Ik geef volkomen toe, dat voor
de onderteekening zal moeten vaststaan, dat
ook de wederpartij de toelichting en de Re-
geeningsverklaring aanvaardt".
Het wil ons voorkomen, dat op dit punt
weinig „misverstand" mogelijk is. Wij ho
pen, dat de Tweede Kamer tot een standpunt
zal kunnen komen, dat voor geenerlei mis
verstand ruimte meer laat.
De tweede wereldoorlog heeft ook aan den
grootheidswaan van Japan een einde ge
maakt. Men zag in Japan het zelfde ver
schijnsel als iri* Duitsehland: alle beschikbare
krachten werden met een bijna ziekelijkea
ijver gericht op dat ééne doel, Japan te
maken tot een soort van super-staat, die een
onbeperkte invloedssfeer zou hebben. Duitseh
land trachtte Europa, zoo mogelijk de heele
wereld, aan zich ondergeschikt te maken;
Japan wilde op zijn minst de hegemonie in
Oost-Azië; ons Indië moest in den Japan-
schen muil worden opgeslokt. Japan werd
uiteindelijk verslagen, bezet, en gereduceerd
tot een tweede-rangs-mogendheid. De veraf
goding van den staat, een belachelijk gewor
den patriottisme, moetnu plaats maken voor
nuchterder bezinning en hoewel er in den
volksaard weinig veranderd is, hoogstens een
collectief minderwaardigheidsgevoel van den
oorlog verloren te hebben, de geesten kan
teisteren, is de politieke leuze, als in zoovele
andere landen, de democratic eer ing" ge
worden. Een feit is, dat het vakboodswezen
zich sinds de bezetting van Japan, op groote
schaal ontwikkeld heeft, dat de „democrati
seering" zich afteekent in massa-demonstra
ties, die kennelijk tegen het huidige bewind
van het kabinet Yoshida gericht zijn. Men
wil dit rechtsche kabinet ten val brengen en
tot een meer democratische regeering komen,
die o.a. direct gunstiger arbeidsvoorwaarden,
als het vaststellen van minimum arbeidsloo-
nen, zal moeten invoeren. Ook hier ziet men
weer den zelfden gang van 'zaken, dat name
lijk het partijbelang, de binnenlandsche po
litiek, niet begrepen wordt als mo g e 1 ij k-
h e i d binnen het kader der buitenlandsche
verhoudingen. Want Japan zal móéten beta
len, herstelvergoedingen evenals Duitsehland;
daartoe dient ook Japan weer economisch
gemonteerd te worden. Allereerst is dus noo-
dig, dat Japan weer intensiever gaat produ-
ceeren, en daartoe is samengaan noodig van
twee factoren, namelijk: kapitaal en arbeid.
De arbeiderselschen hebben dus weinig zin,
zoolang Japan als „kwestie", in de situatie
verkeerende van overwonnen mogendheid,
niet weet. waar het aan toe is. De belang
rijkste Japansche industrieën, textiel, ijzer,
staal, kolen moeten weer op toeren gebracht,
opdat er na afdoening van .herstelbetalin
gen" nog net genoeg over is, om in de eigen
behoefte aan consumptiegoederen te kunnen
voorzien. Waartoe Japan in staat wès, zij het
dan door factoren als overbevolking, lage
loon en, lange werktijden, ondervonden wij
door de ,rüchsichtslose" concurrentie der
Japansche textiel-industrie. Maar momenteel
lijdt het economisch leven van Japan nog
aan een vorm van paralyse en weet men niet,
wat er door de overwinnaars inzake de Ja
pansche industrieën zal worden besloten. De
arbeidersdemonstraties, hoe doelloos ook. zijn
overigens psychologisch verklaarbaar, als
men bedenkt, welk een catostrophale uitwer
king de aanhoudende bombardementen ia
Japan hebben uitgeoefend, hoe de vernietig
de fabrieken een enorme werkloosheid ten
gevolge hebben gehad. Een van wat er aan
fabrieksinstallaties nog aanwezig is, weet
men op geen stukken na, of deze ook zullen
worden weggevoerd ter „herstel" van die ge
bieden, welke door de Japansche dieven
bende van alles en nog wat werden beroofd
of dat deze in Japan mogen blijven, om er
de industrie weer op gang te brengen. Het
ziet er niet naar uit, dat het Japansche
vraagstuk, zelfs niet in groote lijnen, te
Moskou aan de orde zal worden gesteld, want
men heeft het er al druk genoeg, maar dan
is het vraagstuk toch zeker belangrijk ge
noeg, voor een aparte conferentie, waarbij
heel de Oost-Aziatische politiek onder de
loupe genomen dient te worden. Indertijd
heeft da „Commissie voor Oorlogsschadever
goeding en Herstel' reeds advies uitgebracht
over de Japansche herstelbetalingen, maar dit
rapport ging in zijn eindbeslissing over het
lot van Japan wel zóó ver, dat zelfs de Ame-
rikaansche bezettingsautoritéiten het als een
soort van „genadeslag" beschouwden en de
onuitvoerbaarheid ervan hebben aangetoond.
Electrische krachtstations, metaalsmelterijeni
chemische fabrieken, werktuigf abrieken,
transportmiddelen,spoorwegmaterieel, sche
pen etc., dit alles zou naar andere landen
moeten worden overgeheveld, waardoor, prac-
tisch, Japan weer tot een agrarisch land zon
worden teruggebracht. Hert is dan ook van
het grootste belang voor de Japansche ar
beiders, dat o.a. de reeds genoemde textiel
industrie weer kan gaan draaien. De, in ons
Indië, op meer dan ergerlijke wijze optreden
de Jap heeft zijn trekken thuis gekregen.
Maar geen mensch ter wereld wordt er iets
wijzer van, als de Japansche oorlogsmisdadi
gers hun straf hebben ondergaan en het
vraagstuk der schadevergoeding" geregeld
is, Japan tot een staat terug te brengen, waar
het pauperisme welig tiert en de overbevol
king het gevaar blijft. Men dient ook de
oorzaken weg te nemen, die tot nieuwe ag-
gressie kunnen voeren. Japan is thans straat
arm, heeft vele koloniën verloren en moet
vooralsnog door de bezetters onderhouden
worden, hetgeen bij een niet-herstelde in
dustrie, zeker niet ten eeuwigen dage zul
len blijven doen. De hoofdfactor is dus: wéér
aan den arbeid, produceeren en handel drij
ven. Aan een Japansche gemeenschap, van
over een verloren oorlog, piekerende paupers,
heeft de wereld niets! Te Washington heeft
de „Commissie voor het Verre Oosten" de
hier even aangeroerde kwesties tot ln dea
treure besproken, maar veel bereikt is er nog
niet. Evenals bij het Duitsche vraagstuk,
stuit men op groote moeilijkheden. omdat
iedere betrokken mogendheid, zich zooveel
mogelijk wil trachten schadeloos te stellen
voor de geleden verliezen. Men verwijt Rus
land o.a. dat het reeds voor een waarde van
ongeveer 2 milliard dollar aan industrieele
goederen uit Mantsjoerije zou hebben weg
gevoerd! In het algemeen, zijn de Ameri
kanen er voor, de Japansche industrie spoe
dig te herstellen en dus Japan weer als .self
supporting" te gaan inschakelen, dus niet te
veel industrieën te ontmantelen en weg lo
voeren, hetgeen naast een strenge contrdle
om iedere Japansche aggressie in de toekomst
onmogelijk te maken, ook wel het meest
practische standpunt is.
De Commissie tot de zaken der Prot.
Kerken in Ned. West-Indië heeft haar werk
zaamheden hervat; seer, is ds J. D. <»-• Hoog,
Ka naai weg 82, Scheven ingen.
Het was een lange stoet, die Zaterdag door Amsterdam trok, toen Willem Pijper, een der
grootste Nederlandsche componisten, aldaar naar zijn laatste rustplaats werd gebracht.
Men ziet hier het stoffelijk overschot „Zorgvlied" opdragen.
